دامنه کوه تاریخی رشکان که طی ۳۰سال گذشته به گورستان خودروهای سنگین تبدیل شده بود، از فعالیت های مخرب زیست محیطی پاکسازی شد.

همشهری آنلاین/ مهین قاسمخانی: دیگر نشانی از آن همه ماشین آلات سنگین و غول پیکر نیست. گرد و غباری که سال ها بر سر  کوه رشکان سایه افکنده بود، فرونشسته، اما زخم هایی که بر تن آن وارد شده، همچنان بر پیکره این یادگار کهن خودنمایی می کند. آخرین بار همراه یکی از شورایاران محله صفائیه-چشمه علی به این محدوده آمدیم. آن زمان همسایگان کوه تاریخی رشکان از حضور مهمانان ناخوانده ای که بی رحمانه در حال بلعیدن همسایه قدیمی شان بودند گلایه داشتند. آن روز از پله های داربستی که اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای راحتی تردد گردشگران نصب کرده بود بالا رفتیم تا بتوانیم از بلندترین نقطه کوه، سمت دیگر آن را ببینیم. همان زمان بود که حجم زیادی از  ماشین آلات سنگین را درست در دامنه شمالی کوه رشکان دیدیم که پارک شده بودند. وجود ده ها کامیون، باب کت، کمپرسور، بیل مکانیکی و… که همسایه ها به آن گورستان کمپرسورها می گفتند، آنهم درست در کنار یک کوه تاریخی به اندازه کافی عجیب و ناراحت کننده بود، اما وقتی متوجه شدیم مدعیان این گورستان، برای ایجاد فضایی مسطح بخشی از کوه تاریخی رشکان را هم تراشیده اند تأسف ما صدچندان شد. آن روز همسایه های رشکان دست به دامن همشهری محله شده بودند تا کوه تاریخی محله شان را از زوال نجات دهند و امروز «معصومه پورنظری» شهردار ناحیه یک منطقه۲۰ ما را به این محل آورده تا بگوید دیگر چیزی به اسم گورستان کمپرسورها وجود ندارد.

تیشه به ریشه آثار تاریخی

محله صفائیه-چشمه علی به دلیل وجود چند اثر تاریخی و طبیعی، در واقع یک محدوده گردشگری است اما این ظرفیت های بالقوه هیچگاه بالفعل نشد و حتی برخی افراد سودجو با بی توجهی تیشه به ریشه این داشته ها زدند. یکی از این ظرفیت ها کوه تاریخی «رشکان» است که به دلیل وجود استحکامات دفاعی گفته می شود بخشی از دژ دفاعی شهرری در روزگار گذشته بوده است. به همین دلیل به آن دژ رشکان هم می گویند. به فاصله کمی از دژ رشکان، باقی مانده نخستین کارخانه سیمان ایران یعنی کارخانه سیمان ری واقع شده که سال ها از تعطیلی آن می گذرد.

شهردار ناحیه یک منطقه۲۰ می گوید: «بعد از تعطیلی و بدهکار شدن این کارخانه، حدود ۷هکتار از زمین های آن که در واقع جزء اراضی دولتی بود واگذار شد. افرادی که این زمین ها را تصاحب کردند، در نهایت آن را اجاره دادند و اینگونه بود که این محدوده به پارکینگ و تعمیرگاه ماشین آلات سنگین تبدیل شد که گذشته از ایجاد انواع آلودگی های زیست محیطی، میراث تاریخی این محدوده را هم تحت تأثیر قرار داد.»

پورنظری می گوید: «علاوه بر تعمیرگاه های ماشین آلات سنگین، یک کارگاه تولید بتن هم در این زمین ها وجود داشت که فعالیت آن متوقف شده است.»

ورود و خروج ها کنترل می شود

شهردار ناحیه یک منطقه۲۰ اضافه می کند: «تخلیه این زمین ها که با دستور بازپرس شعبه۴ محقق شده است، خالی از چالش نبود، اما خوشبختانه مقام قضایی و مدیریت شهری سفت و سخت روی این موضوع تأکید داشتند و امروز شاهد پاکسازی اطراف کوه رشکان از فعالیت های مخرب محیط زیست هستیم.»

استقرار یک کانکس نگهبانی و مسدود کردن ورودی ها و خروجی های گورستان کمپرسورها سبب شده تا ورود و خروج به این محدوده کاملاً کنترل شده باشد. شهردار ناحیه یک می گوید: «در مدت یک ماه حدود ۲۰۰کامیون نخاله و زباله از محدوده گورستان کمپرسورها تخلیه شده است.»

آنگونه که پورنظری می گوید نشست های مشترکی بین شهرداری منطقه۲۰، بازپرس شعبه۴ و رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برگزار شده و قرار است محدوده دژ رشکان بعد از پاکسازی کامل به یک منطقه گردشگری تبدیل شود. وجود چشمه علی، باروی ری، دژ رشکان و حتی ساختمان نخستین کارخانه سیمان ایران که گفته می شود نخستین کارخانه صنعتی ایران هم به شمار می رود؛ در یک محدوده کوچک، همه و همه سبب شده تا این محدوده به یک ظرفیت بالقوه گردشگری تبدیل شود.

منبع:همشهری

یک کارشناس گردشگری معتقد است: میراث فرهنگی حکم شناسنامه کشور است یعنی اگر روزی شناسنامه خودمان را از دست دهیم، هویت خود را از دست داده‌ایم بنابراین با از دست دادن میراث فرهنگی، هویت کشور از بین خواهد رفت.