مدیرکل میراث فرهنگی مازندران از برگزاری اولین جشنواره دشو یا خرمالوی وحشی جنگل های هیرکانی در ساری خبر داد.

سیف الله فرزانه در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه اولین جشنواره دشو در روستای چورت شهرستان ساری برگزار شد به اهمیت برگزاری رویدادهای فرهنگی در راستای معرفی ظرفیت های یک منطقه اشاره کرد و گفت: روستای چورت با ظرفیت های تاریخی و فرهنگی و همجواری با پدیده طبیعی و زیبای دریاچه چورت یکی از مقاصد مهم گردشگری طبیعت در مازندران است.

وی افزود: با توجه به رویداد مهم و بین المللی ساری ٢٠٢٢ پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو، برنامه ریزی برای هماهنگی برگزاری جشنواره و رویدادها صورت خواهد پذیرفت.

مدیرکل میراث‌فرهنگی مازندران با اشاره به تنوع موضوعات گردشگری در مازندران گفت: توسعه گردشگری مزرعه، طبیعت گردی و معرفی مناطق کمتر شناخته شده در استان از اقدامات مهم این اداره کل در چشم انداز ٢٠٢٢ خواهد بود.

فرزانه گفت: دشو به عنوان محصول خرمالوی وحشی جنگل های هیرکانی شمال ایران یک بهانه است برای معرفی ظرفیت های پنهان مردمانی که هزاران سال در این مناطق زیسته اند و فرصت معرفی آنها و ظرفیت های فرهنگیشان برای جامعه ایرانی و جهانی بوجود نیامده است.

جشنواره دشو به همت کارگروه گردشگری و حفاظت چهاردانگه، دستگاه های اجرایی و همراهی مردم منطقه در روستای چورت شهرستان ساری برگزار شد.

منبع:خبرگزاری مهر

مدیر انتظامات و تشریفات آستان قدس رضوی از آغاز طرح اسکان شبانه زائران بارگاه منور رضوی خبر داد.

به هر گوشه‌ای از کشورمان که نگاه کنید، آثاری از نیاکان‌مان را خواهید دید که هنوز هم به طرز با شکوهی باقی مانده‌اند. کرمانشاه نیز یکی از این مکان‌هاست. استانی که حرف‌های بسیاری را در زمینه تاریخ و فرهنگ کشور عزیزمان ایران برای گفتن دارد و به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های تاریخی در جهان شهرت یافته است.

۳۰۰۰ اثر تاریخی

استان زیبا و كهن كرمانشاه یكی از استان‌های غربی و كوهستانی کشور ما محسوب می‌شود كه از هزاران سال پیش تاكنون نقطه عطفی برای این خطه به شمار آید و در هر زمان از مهم‌ترین مناطق سیاسی و گردشگری زمان خود بوده و با آب و هوایی معتدل كوهستانی در دوران ساسانیان جزو پایتخت‌های كشورمان و از اقامتگاه‌های پادشاهی ساسانیان بوده كه بسیاری از آثار به جای مانده از آن دوران شاهدی بر این امر می‌باشد. کرمانشاه ۳۰۰۰ اثر تاریخی دارد که ۷۱۶ اثر آن به ثبت آثار ملی و یک اثر به ثبت اثر جهانی رسیده است. در این میان بیستون؛ کتیبه‌ای به جا مانده از داریوش شاه به ثبت جهانی رسیده ‌است. در همه جای استان آثار گرانبهایی دیده می‌شود. تمامی این جاذبه‌ها و جاهای دیدنی کرمانشاه هر گردشگری را برآن می‌دارد که به این شهر زیبا سفر کند و از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ارزشمند آن بازدیدی به عمل بیاورد.

کتیبه بیستون

کتیبه بیستون؛ بدون تردید بزرگ‌ترین سنگ نبشه جهان یادگاری ارزشمند از سخنان داریوش بزرگ هخامنشی برای تمامی ایرانیان محسوب می‌شود که در بیستون کرمانشاه قرار دارد. این کتیبه در بلندای دست نیافتنی که از پایین کوه نیز به‌هیچ‌وجه قابل‌خواندن نیست، نشان‌ از آن دارد که داریوش بزرگ، تاریخ عظمت خود را نه برای مردمان روزگار خویش، که منحصراً برای آیندگان نوشته است‌. مجموعه‌ تاریخی بیستون در ۳۰ کیلومتری شمال‌شرقی شهر کرمانشاه، جنوب‌غربی شهر بیستون از توابع شهرستان هرسین و در پای کوهی به همین نام در مسیر همدان به کرمانشاه قرار دارد. قداست کوه بیستون، شرایط مطلوب آب و هوایی و قرارگیری بر سر راه‌های مهمی از جمله جاده ابریشم، باعث شد تا پادشاهان و فرمانروایان بسیاری به این منطقه توجه کنند و آثار و یادگارهای بی‌بدیلی در دل و دامنه‌ این کوه به یادگار مانده است.

نوشته‌های داریوش بزرگ

اگر چه این مجموعه و منظر طبیعی آن در سال ۲۰۰۶ میلادی توسط سازمان یونسکو در فهرست میراث فرهنگی جهان ثبت شده، اما کهن‌ترین آثار موجود در این محوطه، متعلق به دوران پارینه سنگی میانی و جدیدترین آنها مربوط به دوران صفویه است. با اینحال شهرتش را بیش از همه مدیون کتیبه و نقش برجسته داریوش اول هخامنشی (۵۲۱-۴۸۶ پیش از میلاد) بوده که در ارتفاع حدود ۸۰ متری از پای کوه، بر دل صخره نقر شده است. بدون تردید نه تنها برای تمامی ایرانیان، بلکه جهانیان بسیار افتخارآمیز است که نوشته‌های داریوش بزرگ هخامنشی و حوادثی را که او از زبان خود نقل کرده را بدون هیچ واسطه‌ای بخوانند. «تو که از این پس، این نبشته را که من نوشتم یا این پیکرها را ببینی، مبادا که آنها را تباه سازی؛ تا هنگامی که توانا هستی آنها را نگاه دار.»

داستان کتیبه داریوش

داستان کتیبه داریوش که به کتیبه بیستون معروف شده، چنین است که وقتی کمبوجیه، فرزند و جانشین کورش، برای فتح مصر به آن سرزمین لشکر کشید، یکی از مغان به نام گئومات علم طغیان برافراشت و خود را «بردیا» برادر کمبوجیه معرفی کرد. این در حالی بود که کمبوجیه پیش از رفتن به مصر، برادر خود را از ترس آن که مبادا در غیابش مدعی تاج و تخت شود، کشته بود. بردیای دروغین با بخشودن مالیات سه ساله ایالات، موفق شد که تقریباً همگی را به اطاعت خود وادار کند و چالش بزرگی را برای کمبوجیه و دودمان هخامنشی رقم زند. کمبوجیه به سرعت راه ایران را در پیش گرفت تا تاج و تخت خویش را بازستاند، اما در میانه راه به طرز مشکوکی درگذشت.

دودمان هخامنشی

به نظر می‌رسید که مانع دیگری پیش پای گئومات نیست، اما هفت نفر از نجبای هخامنشی به رهبری داریوش بر ضد او قیام کردند و سرنگونش ساختند. بدین ترتیب، داریوش که متعلق به شاخه دیگری از دودمان هخامنشی بود به تخت نشست و پادشاهی از خانواده کورش به خانواده او منتقل شد. سپس داریوش دستور داد که داستان این پیروزی بزرگ را که به منزله نجات یافتن سلسله هخامنشی از سقوط حتمی بود، بر دیواره کوه بیستون نقر کنند. در آن زمان، کوه بیستون نه فقط از اهمیت مذهبی برخوردار بود، بلکه از آن مهم‌تر، بر کناره شاهراه مرکز و غرب ایران به بین‌النهرین قرار گرفته و در معرض دید مسافران و کاروانیان بود.

۳۰ اثر تاریخی و دیدنی

از خصوصیات بارز منطقه بیستون وجود حدود ۳۰ اثر تاریخی و دیدنی دیگر در حواشی آن است که از معروف‌ترین آنها: غار مر دودر، غار مر تاریک، غار مرخرل، غار مر آفتاب، غار شکارچیان، سراب‌بیستون، تپه نادری، کاروانسرای صفوی، بقایای گورستان قدیمی، دژ تاریخی مدفون‌، بقایای بنای ایلخانی، نقش برجسته و کتیبه داریوش بزرگ، مجسمه هرکول، نقش برجسته متریدات دوم و گودرز، کاروانسرای ایلخانی، سنگ بلاش، پرستشگاه پارتی، بقایای شهر پارتی، بقایای بنای ساسانی، فرهاد تراش، بقایای پل ساسانی، بقایای سد ساسانی و پل بیستون می‌باشند.

منبع:تورسم پرس

بدیهی است که مقبره کوروش از ۲۵۰۰ سال پیش تا کنون زلزله‌های بی‌شماری را پشت سر گذاشته است. هرچند مطمئن نیستیم که بزرگی این زمین لرزه‌ها چقدر بوده است و اینکه آیا آنقدر قوی بوده اند که جداسازی پایه را تحریک کنند

آیا پاسارگاد ضدزلزله است؟

بلایای طبیعی مثل سیل، طوفان زلزله همیشه وجود داشته اند و اجداد ما همیشه سعی کرده اند به نوعی از آن‌ها اجتناب کنند. آن‌ها از سد‌ها و آب بند‌ها برای حفاظت از خانه‌های خود در برابر سیل استفاده می‌کردند و خود خانه‌ها هم برای حفاظت دربرابر عناصر طبیعی بودند. تحقیقات تاریخی و باستانی نشان می‌دهند که تمدن‌های باستان هم دانش ساخت‌ ساختمان‌های مقاوم در برابر زلزله را داشته اند.

مثلا در جزیره یونانی کرت، بسیاری از ساختمان‌ها از بلوک‌های سنگی ساخته می‌شدند که با عناصر چوبی به هم متصل شده بودند تا ساختمان‌های سفت و خشک را انعطاف پذیر کنند که هنگام زمین‌لرزه ترک نخورند. همچنین ساختمان‌ها روی ماسه یا شن سُست ساخته می‌شدند تا لرزه‌ها را هنگام زلزله جذب کنند. معبد آتن در تروی (۱۵۰۰ سال قبل از میلاد) روی پایه‌ای ضخیم از ماسه قرار دارد، همچنین معابد دوریک در یونان قدیم (۲۷۳ سال قبل از میلاد)

در یونان و ایران باستان تکنیک جدیدی به وجود آمد که در آن یک ماده متفاوت، مثل سرامیک و گِل بین زمین و پی ساختمان تزریق می‌شد، بنابراین هنگام زمین‌لرزه یک لایه روی دیگر می‌لغزید و آسیب ناشی از زمین لرزه را به حداقل می‌رساند. این یکی از قوی‌ترین روش‌های امروزی حفاظت از ساختمان در برابر زلزله است. در ساختمان‌های مدرن، مهندسان سازه از یاتاقان‌های لاستیکی، یاتاقان‌های توپی و سیستم‌های فنری استفاده می‌کنند تا ساختمان را از زمین‌ِ لرزان جدا کنند.

یکی از اولین نمونه‌های جداسازی پی در مقبره کوروش در پاسارگاد، پایتخت امپراتوری هخامنشی (۵۵۹-۵۳۰ قبل از میلاد) وجود داشته است. با وجود امپراتوری بزرگی که از دریای مدیترانه تا رود ایندوس گسترده بوده، آرامگاه کوروش کبیر بسیار ساده و متواضع است. این مقبره تقریبا مکعب شکل است و ابعاد آن حدود ۶ در ۵ متر است. یک درِ کوچک به اتاق درونی منتهی می‌شود. سقف مثلثی است. اتاقک بالای یک پایه هرمی با شش پله بزرگ قرار دارد و همه چیز از بلوک‌های سنگی بزرگ ساخته شده است.

پی ساختمان از چند لایه سنگ آهک ساخته شده است. لایه اول یا پایه، از سنگ‌هایی تشکیل شده که با ملات مخلوط گچ آهک و خاکستر یا ماسه به هم متصل شده و سپس صاف شده اند. لایه بالایی از بلوک‌های سنگی ساخته شده که با میله‌های فلزی به هم بسته شده اند، اما به پایه متصل نیستند. این به لایه‌های بالایی اجازه می‌دهد هنگام زلزله روی لایه اول بلغزند.

مقبره کوروش

بدیهی است که مقبره کوروش از ۲۵۰۰ سال پیش تا کنون زلزله‌های بی‌شماری را پشت سر گذاشته است. هرچند مطمئن نیستیم که بزرگی این زمین لرزه‌ها چقدر بوده است و اینکه آیا آنقدر قوی بوده اند که جداسازی پایه را تحریک کنند. هیچ نشانه‌ای از جابجایی بلوک‌ها و لایه‌ها هم وجود ندارد که ما بفهمیم این سیستم کار کرده یا اینکه آیا سازندگان مقبره می‌دانستند که چه کار می‌کنند و یا شکل هرمی پایه از ساختمان محافظت کرده است. جالبتر از همه اینجاست که ما حتی مطمئن نیستیم که محل دفن نهایی کوروش کبیر اینجا باشد.

به گفته مورخ یونانی آریان، که فرمانده نظامی اسکندر کبیر هم بوده، پادشاه مقدونیه بعد از نابودی و غارت پرسپولیس از مقبره بازدید کرده است. اسکندر به یکی از جنگجویانش، اریستوبولوس، دستور داد وارد این بنای تاریخی شود. او داخل مقبره یک تخت طلا، یک میز با ظرف‌های نوشیدنی، یک تابوت طلا، مقدار زیورآلات با سنگ‌های قیمی و کتیبه‌ای پیدا کرد که روی آن نوشته شده بود: «ای رهگذر، من کوروش هستم، کسی که به ایرانیان پادشاهی بخشید و پادشاه آسیا بود.»

هیچ مدرک باستان شناسی وجود ندارد که این کتیبه وجود داشته است. حتی در میان مورخانی که به این کتیبه اشاره می‌کنند، اختلاف نظر زیادی درباره متن دقیق کتیبه وجود دارد. ظاهرا این مقبره مدت کوتاهی بعد از حمله اسکندر غارت شده است. وقتی اسکندر دوباره از مقبره بازدید کرد، از وضعیت آن ناراحت شد و دستور بازسازی آن را دارد. اگر کتیبه نابود شده بود، حتما دستور بازسازی آن را هم می‌داد.

فقدان کتیبه‌ای که در متون یونانی به آن اشاره شده یک راز است و اعتبار حرف یونانیان را زیر سوال می‌برد. بنابراین مقبره‌ای داریم که ممکن است حتی کوروش کبیر هم در آن نباشد، با تکنولوژی پیشرفته مقاوم در برابر زلزله‌ای که هیچ نشانی از عملکرد آن نداریم.

فقط یک بررسی دقیق درباره سیستم جداسازی پایه در مقبره کوروش توسط دانشگاه آزاد اسلامی انجام شده است. نویسنده این مقاله ادعا می‌کند که این مقبره در نرم‌افزار شبیه‌سازی شده و در برابر زلزله بسیار نیرومند است. متاسفانه این مقاله قابل دسترسی نیست.

منبع:تاریخ ما

یونسکو که یک سازمان فرهنگی جهانی است، مهمترین آثار باستانی ایران را تحت عنوان ۲۳ اثر در لیست آثار جهانی خود جای داده است؛ تا به امروز آثار باستانی، فرهنگی و طبیعی ۱۸۰ کشور جهان در یونسکو به ثبت رسیده است که شامل ۸۰۰ اثر میگردد.

یونسکو علاوه بر ثبت آثار، وظیفه ی شناسایی آثار باستانی، طبیعی و فرهنگی ملل مختلف و همچنین حفاظت و نگهداری از آنها را برعهده دارد. یونسکو در این زمینه عهدنامه ای به نام “میراث جهانی یونسکو” را در سازمان ملل متحد به ثبت رسانده است.این بدان معنا است که گرچه این آثار تاریخی و طبیعی در خاک ایران و متعلق به ایران باقی می مانند ولی حفاظت از آنها دیگر فقط یک مسئله ملی نیست و تمامی کشورهای عضو کنوانسیون حفاظت از میراث جهانی فرهنگی و طبیعی در قبال آن مسئولند.

اهمیت آثار باستانی و میراث فرهنگی

به مجموع آثاری که از گذشتگان و باستانیان باقی مانده است، میراث فرهنگی گفته می‌شود. این میراث می‌تواند شامل رفتار، آداب و رسوم یک منطقه خاص باشد یا می‌تواند به آثار هنری یا صنایع دستی مختص به یک منطقه مربوط گردد و یا می‌تواند شامل بناهای تاریخی و باستانی باشد.

مهمترین آثار باستانی ایران

آثار باستانی ایران شناسنامه کشورمان به حساب می‌آید، از این رو می‌بایست در حفظ و نگهداری آن بسیار کوشا باشیم و آنها را به نسل های بعدی خود منتقل یا ارائه نماییم.

۲۳ اثر باستانی و دیدنی ایران
تخت جمشید (پرسپولیس) استان فارس
تخت سلیمان استان آذربایجان غربی
پاسارگاد استان فارس
میدان نقش جهان استان اصفهان
سنگ نبشته بیستون استان کرمانشاه
برج گنبد قابوس استان گلستان
شهر سوخته استان سیستان و بلوچستان
میمند شهر بابک استان کرمان
دشت لوت استان های کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان
آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی استان اردبیل
چغازنبیل نیایشگاهی در استان خوزستان
ارگ بم استان کرمان
گنبد سلطانیه استان زنجان
کاخ گلستان استان تهران
مسجد جامع اصفهان استان اصفهان
سازه های آبی شوشتر استان خوزستان
شوش استان خوزستان
مجموعه بازار تبریز استان آذربایجان شرقی
مجموعه کلیساهای (رهبانی) ارامنه استان های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی
مجموعه باغ های ایرانی استان های مازندران، یزد، خراسان، کرمان، فارس و اصفهان
مجموعه قنات های ایرانی استان های اصفهان، کرمان، یزد، خراسان رضوی، خراسان جنوبی و مرکزی
چشم انداز ساسانی استان فارس
شهر یزد استان یزد
۵ اثر باستانی معروف ایران
در اینجا به اختصار ۵ اثر باستانی را معرفی خواهیم کرد. شما می توانید با جستجو در وب سایت تاریخ ما به طور کامل با هر اثر باستانی آشنا شوید.

۱- تخت جمشید (پرسپولیس) استان فارس

تخت جمشید به وسیله”داریوش اول” سومین شاه سلسله هخامنشی ساخته شد اما تا زمان مرگ او این بنا به اتمام نرسیده بود و ساخت و سازها در دوره جانشینان او یعنی “خشایارشا” و “اردشیر اول” هم ادامه پیدا کرد. البته عملیات ساختمانی در تخت جمشید تا پایان دوره هخامنشی تمام نشد ولی اصل ساخت بنایی که در حال حاضر موجود است در زمان همین سه پادشاه انجام شده و به همین دلیل در محوطه تخت جمشید بقایای بناهای نیمه کاره به چشم می خورد. یکی از این بناها دروازه بزرگی است که در ضلع شمال شرقی مجموعه قرار دارد.مهمترین آثار باستانی ایران

۲- تخت سلیمان استان آذربایجان غربی

تخت سلیمان محوطه ای باستانی است که چند کاخ و آتشکده آذرگشنسب و دریاچه ای زیبا در آن دیده می شود و وسیع ترین تاسیسات ساسانی محسوب می شود که تا امروز شناخته شده است. تخت سلیمان بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و عبادتگاه ایرانیان پیش از اسلام محسوب می شد. آتشکده آذر گشنسب یکی از سه آتشکده مهم ساسانی به شمار می رفت و آتش آن تا قرن چهارم هجری شعله ور بود. برخی از شاهان ساسانی پس از به تخت نشستن با پای پیاده راهی این آتشکده می شدند و پس از پیروزی در جنگ نیز سهمی از غنایم جنگی برای آن در نظر می گرفتند.مهمترین آثار باستانی ایران

می گویند پس از حمله اعراب آتشکده آذرگشسپ به متروکه ای بدل شد و دیگر شکوه خود را باز نیافت اما کارشناسان بسیاری این نظریه را رد می کنند و امپراتور روم را بانی ویرانی این اثر می دانند؛ مساله ای که به زودی در کارناوال مطلب مفصلی در موردش خواهید خواند. امروزه تخت سلیمان به یکی از مهمترین آثار تاریخی ایران تبدیل شده و گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به سوی خود می کشاند.

۳-پاسارگاد استان فارس

مجموعه‌ی باستانی پاسارگاد که یادگاری از دوران پرشکوه هخامنشی است، در شهرستانی به همین نام در استان فارس قرار دارد. از جمله سازه‌های تاریخی این مکان باید به مسجد پاسارگاد، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آرامگاه کمبوجیه، کاروانسرای مظفری و آب‌نماهای باغ شاهی اشاره کرد. اما بدون شک برجسته‌ترین جاذبه‌ی آن آرامگاه کوروش بزرگ است که پیش‌تر به «مشهد مادر سلیمان» شهرت داشت. مجموعه‌ی پاسارگاد به عنوان پنجمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو، در تاریخ تیرماه ۱۳۸۳ (با صد در صد آرا)، به ثبت رسید.مهمترین آثار باستانی ایران

۴- میدان نقش جهان استان اصفهان

میدان نقش جهان که به صورت رسمی با عنوان میدان امام شناخته می شود، میدان مرکزی شهر اصفهان است و بخشی از یک مجموعه تاریخی به شمار می رود. آنچه که این میدان را از سایر همتایانش متفاوت جلوه می دهد، شکل مستطیلی آن است که با ظاهر دایره ای یا بیضی شکلِ بسیاری از میادین معمول و رایج، تفاوت دارد. این میدان مستطیلی، طولی برابر ۵۶۰ متر و عرضی برابر ۱۶۰ متر دارد و به عبارت دیگر طول آن با ۴۳۰ قدم و عرض آن با ۱۶۰ قدم طی می شود.مهمترین آثار باستانی ایران

برای درک گستردگی و جذابیت این میدان کافیست بدانید که نقش جهان از میدان سرخ مسکو که یکی از گسترده ترین و مشهورترین میدان های جهان است، وسعت بیشتری دارد. میدان بزرگ و مشهور شهر بروکسل بلژیک نیز با ابعاد ۶۸*۱۱۰ متر، پهنه ای کمتر از یک دهم میدان نقش جهان را به خود اختصاص داده است. میدان نقش جهان در مقایسه با میدان کنکورد پاریس، دارای برتریِ تاریخی است و پس از میدان تیان آنمن (Tiananmen Square) در پکن به عنوان دومین میدان بزرگ جهان نیز شناخته می شود.

این میدان میزبان تعدادی از آثار تاریخی است و بناهای متعددی را در آغوش خود دارد؛ برای همین است که با بازدید از این میدان با یک تیر چند نشان می زنید و بخش مهمی از گنجینه اصفهان را خواهید دید.

۵- سنگ نبشته بیستون

سنگ نوشته بیستون، تنها کتیبه آهکی تمدن هخامنشیان است که وقایع تاریخی به خصوصی را تداعی میکند. این وقایع، تجدید حیات و بازسازی حکومت هخامنشیان توسط داریوش بزرگ میباشد. داریوش بزرگ وقایع تاریخی دوران خودش را با ۳ زبان فارسی باستان، عیلامی و بابلی در این کتیبه به ثبت رسانیده که خط میخی آن در قرن نوزدهم مورد رمزگشایی قرار گرفت.

منبع:تاریخ ما