تخت جمشید یا پارسه که در شهرستان مرودشت در شمال استان فارس واقع است، نام یکی از شهرهای باستانی ایران است که طی سالیان پیوسته، پایتخت مجلل و تشریفاتی امپراتوری ایران در زمان امپراتوری هخامنشیان بوده‌ است.

در این شهر باستانی، مجموعه کاخ‌هایی به نام تخت جمشید وجود دارد که در دوران زمامداری داریوش بزرگ، خشایارشا و اردشیر اول بنا شده ‌است و به مدت حدود ۵۰ سال، مرکزی برای برگزاری مراسم آیینی و جشن‌ها مخصوصاً نوروز بوده ‌است. تخت جمشید با نام‌های پارسه، هزارستون، چهل منار و پرسپولیس نیز معروف است.

بنیانگذار تخت جمشید داریوش بزرگ بود، البته پس از او پسرش خشایارشا و نوه‌اش اردشیر یکم با گسترش این مجموعه به بزرگی آن افزودند. بسیاری از اطلاعات موجود که در مورد تاریخ هخامنشیان و فرهنگ آنها در دسترس است به خاطر سنگ‌نبشته‌هایی است که در این کاخ‌ها و بر روی دیواره‌ها و لوحه‌های آن حکاکی شده ‌است. باور تاریخدانان بر این است که اسکندر مقدونی سردار یونانی در ۳۳۰ پیش از میلاد، به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید و احتمالاً بخش عظیمی از کتابها، فرهنگ و هنر هخامنشی را با اینکار نابود نمود.

با این‌حال ویرانه‌های این مکان هنوز هم در شهرستان مرودشت در استان فارس برپا است و باستان شناسان از ویرانه‌های آن نشانه‌های آتش و هجوم را بر آن تأیید می‌کنند. این مکان از سال ۱۹۷۹ یکی از آثار ثبت شدهٔ ایران در میراث جهانی یونسکو است.

دیوار چین
این دیوار در نقشه جغرافیایی چین ۷۰۰۰ کیلومتر امتداد یافته است. این اثر سال ۱۹۸۷ در “فهرست میراث جهانی” ثبت شد. این ادعا که این دیوار تنها پدیده انسانی است که از فضا قابل رویت می باشد، بارها تکذیب شده است ولی هنوز در باور عوام جا دارد.

تاریخ ساخت دیوار چین به قرن ۹ قبل از میلاد باز می گردد. حکومت وقت چین برای جلوگیری از حملات ملیت های شمالی، برجهای آتش برای خبر رسانی و یا قلعه های مرزی برای حصول اطلاعات دشمن را در ارتباط با دیوار و بر روی آن ایجاد کرد.

در دوره حکمرانی سلسله های بهار و پاییز و کشورهای جنگجو، میان دوک ها جنگ بر پا شد و کشورها با استفاده از کوه های مرزی به ساخت دیوار پرداختند تا سال ۲۲۱ قبل از میلاد، امپراتور چین شی خوان پس از به وحدت رساندن چین، دیوارهای دوک ها را به هم متصل کرد که به صورت دیوار بزرگ در مرزهای شمالی بر روی کوه ها درآمد. او می خواست با این کار از حملات دشمن به مراتع شمالی جلوگیری کند.

اهرام مصر
مجموعه اهرام جیزه نام مجموعه اهرام تاریخی ساخته شده در دوران مصر باستان است که در حاشیه شمالی شهر قاهره کنونی واقع شده است. هرم بزرگ جیزه یکی از اهرام در مجموعه اهرام جیزه و تنها بازمانده عجایب هفت گانه جهان محسوب می شود.

قدمت اهرام جیزه به سلسله چهارم مصر می رسد که نام های آنها عبارتند از هرم خوفو، هرم خفره و هرم منکور. که خوفو بزرگترین شان و یکی از عجایب هفت گانه است.

تاج محل
آرامگاه زیبا و باشکوهی است که در نزدیکی شهر اگرا و در ۲۰۰ کیلومتری جنوب دهلی نو پایتخت هند واقع شده است.

این بنا به دستور شاه جهان، پنجمین امپراتور گورکانی هند به منظور یادبود همسر ایرانی محبوبش ممتاز محل که در سال ۱۶۳۱ میلادی  به هنگام وضع حمل فوت کرد بنا شده است. شاه بنا به وصیت همسرش تصمیم گرفت با ساخت بنایی زیبا، مجلل و عظیم، همسرش را جاودانه کند. از این رو آرامگاهی زیبا بر روی قبر او بنا نهاد.

ماچو پیچو
به معنی قله قدیمی، یک محوطه باستانی به جا مانده از آثار دوره اینکاها می باشد که در ارتفاع ۲٬۴۳۰ متری از سطح دریا در دامنه کوه در بالای دره اوروباما در کشور پرو و در ۷۰ کیلومتری شمال کوسکو قرار گرفته است. اغلب اوقات از آن به عنوان “شهر گمشده اینکاها” یاد می شود. ماچو پیچو احتمالأ شناخته شده ترین نماد امپراتوری اینکاها می باشد.

این شهر در حدود سال ۱۴۵۰ میلادی ساخته شده و صدها سال پیش در زمان فتح اینکاها توسط اسپانیایی ها متروک شده است. برای قرن ها فراموش شده بود و به جز عده ای از مردم محلی کسی از آن نامی به خاطر نداشته است.

این اثر در سال ۱۹۱۱ میلادی توسط هیرام بینگهام، تاریخ شناس آمریکایی به جهانیان معرفی شد. پس از آن، ماچو پیچو به یکی از مناطق جذب توریست تبدیل شد و در سال ۱۹۸۱ میلادی در فهرست آثار کشور پرو و در سال ۱۹۸۳ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این اثر هم اکنون به عنوان یکی از عجایب هفتگانه جدید شناخته می شود.

انگکور وات
انگکور وات نام مجموعه ای از معابد است که در اوایل سده دوازدهم برای شاه سوریاوارمان دوم در انگکور در کامبوج ساخته شد تا پرستشگاه حکومتی و پایتخت او قرار گیرد. این معبد که در ابتدا معبدی هندو بود و به ویشنو، خدای هندیان تقدیم شده بود پس از ورود آیین بودا به معبدی بودایی بدل شد. انگکور وات که تا به امروز به خوبی حفظ شده است هنوز هم تنها پرستشگاهی است که از زمان ساختش تا کنون به عنوان یک مرکز مذهبی استفاده می شود.

این معبد بزرگترین بنای مذهبی در جهان است و معماری اصیل خمری را می توان در آن مشاهده نمود. انگکور وات که اصلی ترین جاذبه گردشگری کامبوج است، نشان ملی آن کشور نیز به شمار می آید و طرح آن بر روی پرچم کامبوج نیز نقش بسته است.

“انگکور وات” ترکیبی امروزی به معنای “پرستشگاه شهر” است. “انگکور” شکل بومی کلمه نوکور است که از واژه سانسکریت ناگارا به معنای پایتخت یا شهر گرفته شده و “وات” نیز واژه خمری برای معبد است. پیشتر این معبد به نام Preah Pisnulok شناخته می شد که لقب پس از مرگ بنیان گذارش شاه سوریاوارمان دوم بود.

شهر ممنوعه
شهری قدیمی در منطقه پکن، پایتخت کشور چین است و یکی از مهمترین دیدنی های تاریخی این کشور به شمار می آید. شهر ممنوعه به روایتی وسیع ترین و کامل ترین مجموعه معماری چوبی در جهان به شمار می رود.

احداث شهر ممنوعه در سال ۱۴۰۶ میلادی با دستور جو دی دومین امپراتور سلسله مینگ آغاز گردید و ظرف ۱۴ سال ساخته شد. تا سال ۱۹۱۱ میلادی و نابودی سلسله چینگ که جمعا ۲۴ امپراتور در این شهر ممنوعه اقامت کرده و بر چین فرمان رانده اند. از سال ۱۹۲۴ بازدید از این مجموعه به عنوان کاخ موزه برای عموم آزاد گردید و ممنوعه بودن آن پایان پذیرفت.

این اثر نادر با ساختگاهی مستطیل شکل مساحتی حدود ۷۲ هکتار را در برمی گیرد. ابعاد آن ۹۶۱ متر طول در امتداد شمال به جنوب و ۷۵۳ متر عرض در امتداد شرق به غرب است. دیواری با ارتفاع ۱۰ متر و خندقی با عرض ۵۲ متر دورتا دور مجموعه را فراگرفته است.

دیوار در هر ضلع خود یک دروازه را جای داده است. بر روی ضلع جنوبی “دروازه نیمروز”   و بر روی ضلع شمالی “دروازه نیروی ایزدی” قرار دارد. دیوارها ضخیم هستند و طوری طراحی شده اند که در برابر آتش توپخانه آن زمان مقاومت کنند.

عابد باگان پاگودا
مجموعه معابد بودایی است که مربوط به قرن ۱۱ تا ۱۳ میلادی است و در بخش ماندالایِ برمه واقع شده است. مساحتش ۴۱ کیلومتر مربع می باشد و از چندین معبد مختلف تشکیل شده است.

معبد کارناک
معبد بسیار بزرگی در کنار رود نیل است که کانون مذهبی مصریان در زمان مصر قدیم بوده است. به این دلیل کارناک نامیده شده، چون توسط دهکده ای جدید به همین نام دربر گرفته شده. از چندین معبد مختلف و همینطور رودخانه مقدس تشکیل شده. به عنوان بزرگترین مجموعه تاریخیِ مذهبی شناخته شده است.

تئوتیهواکان
نام مکان باستانی بزرگی است در حوزه آبگیر مکزیک که بزرگترین هرم هایی که پیش از درون شد اسپانیاییان بدین سرزمین ساخته شده است در آن جای دارد. تئوتیهواکان از نیمه نخست هزارهٔ یکم در اوج و بزرگترین شهر قاره آمریکا پیش از اکتشاف این قاره به دست اروپاییان بود. در اوج خود این شهر ۱۰۰ هزار نفر را در خود جای می داده است. این شهر بر سراسر آمریکای میانه نفوذ داشته است. مردمان آن به احتمال از گروه های نژادی ناهوا، اتمی و توتوناک بوده اند.

این بخش تاریخی امروزه در شهرداری سن خوان در ایالت مکزیکو جای گرفته است و در حدود ۴۰ کیلومتری شمال خاوری شهر مکزیکو. این بخش تاریخی ۸۳ کیلومتر مربع گستردگی دارد و از ۱۹۸۷ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت است.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان

شهرهای تاریخی و باستانی که صدها و حتی هزاران سال دوام آورده و از ویرانی و انهدام نجات یافته اند، در قرن بیست و یکم سرانجام خوبی نداشته و ندارند. ویرانی شهر باستانی پالمیر Palmyra در سوریه، مجسمه های بودا Buddhas در بامیان Bamiyan افغانستان و ویرانه های نمرود Nimrud در خارج از شهر موصل عراق به درستی نشان می دهند که آینده شهرهای تاریخی جهان و بناهای باستانی بسیار پرمخاطره خواهد بود. در این مطلب، به معرفی ۲۳ مکان باستانی بی نظیر از قدیمی ترین شهر جهان می پردازیم.

مکان هایی که امکان نگاه به گذشته انسان ها را در اختیار بازدید کننده های خود می گذارند و نبوغ استادانه انسان هایی که بدون کامپیوتر یا ماشین های سنگین، دست به خلق این عجایب زده اند را نمایش می دهند. برخی از این مکان ها کاملا شناخته شده هستند و برخی دیگر از کهن ترین شهر جهان با این که خیلی شهرت ندارند، مکان هایی بی همتا با امکان دسترسی بسیار آسان می باشند.

انگکور وات Angkor Wat در کامبوج

خمرها Khmer (بزرگترین گروه قومی کشور کامبوج در جنوب شرقی آسیا که اکثرا پیرو آئین بودائیسم هستند) در قرن دوازدهم میلادی، از دانش وسیع خود در مورد جهان هستی استفاده کردند تا جهان را به صورت مینیاتوری دوباره خلق کنند. نتیجه این خلاقیت، یکی از قدیمی ترین شهر جهان، انگکور وات Angkor Wat می باشد که با چیدمان دقیق و منظم برج ها و برجک ها و دیوار های پوشیده شده از نقوش برجسته پر جزئیات و خیره کننده هندو، بازدید کنندگان را حیرت زده می سازند. مردم خمر باستان، یکی از کهن ترین شهر جهان را به بشریت هدیه کردند که ارزش نگاه داری و محافظت دارد. بیشتر دیوار نقش های این شهر دارای موضوع مذهبی، ملکوتی و قدیسیت هستند؛ اما برخی دیگر از این نقش ها به فعالیت های یکنواخت روزانه مانند آماده کردن شام می پردازند. شهر در مساحتی به اندازه ۵۰۰ هکتار در پارک واقع شده است. معبد اصلی این شهر به طور روزانه، میزبان انبوه توریست ها می باشد؛ اما معبدهای کمتر شناخته شده دیگری در این شهر وجود دارند که شما را به پایتخت های قدیم خمرها، ساخته شده از قرن نهم میلادی به بعد، می برند.

رم Rome در ایتالیا

بازدید از شهری با محبوبیت شهر رم Rome دارای نقاط منفی نیز هست. جمعیت زیاد، سوغاتی های بی کیفیت و مردان جوانی که در لباس گلادیاتورها پرسه می زنند تا در ازای انداختن عکس با توریست ها دستمزد بگیرند. اما با این وجود، این شهر کاملا بی همتاست و مکان های کمی در دنیا با این عظمت و قدمت وجود دارند. برای مثال، بنای کلسیوم Colosseum که یک ورزشگاه ۲۰۰۰ ساله در وسط یک شهر کاملا مدرن است. در روزهایی که گلادیاتورهای واقعی وجود داشتند، ۵۰ هزار تماشاگر و امپراطور رم در این مکان گرد هم می آمدند تا نبردهای خونین گلادیاتورها تا لحظه مرگ را تماشا کنند. کلسیوم Colosseum همچنین یک سقف جمع شدنی، یک ماشین ویژه به اسم velarium داشت که به وسیله تکنیک بادبان کشتی، سایبان هایی به روی مردم می کشیدند تا آنها را از آفتاب و باران حفاظت کنند.

استانبول Istanbul در ترکیه

استانبول را با عنوان شهری می شناسند که دو قاره را به هم متصل می سازد. اما آن چیزی که بسیار قابل توجه است، دوره های تاریخی هستند که در این شهر به هم وصل شده و طبیعی تر از هر جای دیگری در جهان با هم ترکیب شده اند. ساخت و سازهایی که از امپراطوری های گذشته، از بیزانس تا قسطنطنیه تا ترکیه مدرن در این شهر صورت گرفته، آن را به یک شهر با افق بسیار منحصر به فرد، دارای عناصری از تمامی دوره ها، تبدیل کرده است. در مرکز بخش تاریخی این شهر، اطراف مسجد مشهور ایاصوفیا Hagia Sophia، سیرک هیپودروم Hippodrome با سبک بیزانس در چند قدمی قصر توپکاپی Topkapi متعلق به دوره عثمانی، جایگاه بسیاری از آثار هنری از جمله عصای موسی، قرار گرفته است. در یکی از قدیمی ترین شهر جهان در کنار تمامی این بناها و آثار تاریخی، یک شهر مدرن با رستوران های فوق العاده، گالری ها و معماری منحصر به فرد وجود دارد که باعث شده است استانبول به یکی از مهم ترین مراکز فرهنگی و از زیباترین شهرهای تاریخی جهان تبدیل شود

بگان Bagan در میانمار

گنجینه های شهر بگان Bagan از کهن ترین شهر جهان که سال ها توسط حکومت نظامی میانمار از دید جهان مخفی شده بودند، از زمانی که اصلاحات در این کشور آغاز شده است، در حال بازگشت به مرکز توجه جهانیان هستند. در این مکان، بیش از ۲۰۰۰ معبد بودایی وجود دارند که در سرزمینی در کناره رود ایراوادی Irrawaddy پراکنده شده اند و منظره ای روحانی به آن بخش داده اند. جمعیتی که از این معابد بازدید می کنند ، نسبت به گروه های توری که از انگکور وات Angkor Wat و ماچوپیچو Machu Picchu از شهرهای تاریخی جهان دیدن می کنند بسیار کمتر و در عین حال ماجراجوتر هستند. کشور میانمار بعد از دهه ها جنگ داخلی و انزوای بین المللی، در حال پیدا کردن خود می باشد و به همین دلیل این شهر معبدهای قرن یازدهم میلادی جادویی تر از همیشه به نظر می رسد. سلطنتی که در این منطقه حکم فرمایی می کرد، توسط زلزله های متوالی و تهاجم قوبلای خان Kublai Khan (از نوادگان چنگیز خان) نابود شده است؛ اما این معابد غرق در سکوت، فضایی بسیار روحانی دارند که انکار کردن آن غیر ممکن است.

تیکال Tikal در گواتمالا

شهر تیکال Tikal از جذاب ترین و قدیمی ترین شهر جهان که در جنگل های گواتمالا پنهان شده است، شهری مایایی بوده است که بیش از ۱۰۰۰ سال دستاورد فرهنگی از سال ۶۰۰ قبل از میلاد را به نمایش می گذارد. شیرهای کوهی و پلنگ های خال دار آمریکایی در حیات وحش اطراف این شهر به دنبال شکار پرسه می زنند؛ اما قصرها، معبد ها و میدان های این شهر، اوج دستاورد های انسانی در گذشته بسیار دور را نشان می دهند. هرم های این منطقه، نشانه های فرهنگ مایایی به شمار می روند. تالارها، معابد و قصرهای میدان اصلی این شهر نیز به همان اندازه تاثیر گذار و با عظمت هستند. بیشتر گذرگاه های باستانی که ۳۰۰۰ بنای شهر تیکال Tikal از شهرهای تاریخی جهان را به هم متصل می کنند، از پوشش گیاهی خزنده پاک شده اند؛ بنابراین هم اکنون بازدید کنندگان می توانند به آسانی مانند مردم باستان، بین این بناها رفت و آمد کنند.

قاهره Cairo در مصر

کسانی که برای اولین بار به قاهره Cairo یکی از کهن ترین شهر جهان سفر می کنند، دیدن این که تا چه اندازه اهرام جیزه Giza و بنای ابوالهول Great Sphinx به خیابان های شلوغ و پر هرج و مرج این شهر نزدیک هستند، باعث تعجب و شگفتی شان می شود. شهر قاهره Cairo از برترین شهرهای تاریخی جهان با جمعیت ۲۲ میلیون نفر، یکی از بزرگ ترین و از قدیمی ترین شهر جهان است که در نزدیکی یکی از اولین مراکز شهری انسان ها بنا شده است. قدمت اهرام جیزه Giza به ۴۵۰۰ سال پیش می رسد و موزه مصری اشیاء آنتیک، کلکسیون فوق العاده ای از اولین ساکنان اطراف رود نیل Nile را به نمایش می گذارد. اما بخش هایی از قاهره Cairo که قدمت تاریخی کمتری دارند نیز سرشار از گنجینه های فرهنگی هستند. این شهر بیش از ۱۰۰۰ سال قبل پایه گذاری شده است و دارای یکی از قدیمی ترین دانشگاه های جهان می باشد؛ دانشگاهی که میراثی غنی از هنر اسلامی و گنجینه های قبطی Coptic به شمار می رود و اغلب به اشتباه نادیده گرفته می شود.

پرسپولیس Persopolis در ایران

به همان اندازه که درهای ایران به آرامی رو به توریست های غربی باز می شود، شهر پرسپولیس Persopolis جذابیت قبلی خود را در بین گردشگران به دست می آورد.

این شهر در سال ۵۱۸ قبل از میلاد مسیح توسط داریوش اول، پادشاه امپراطوری هخامنشی در پارس باستان (ایران قدیم) پایه گذاری شده و تا زمانی که اسکندر مقدونی در حدود دو قرن بعد آن را به آتش کشید روز به روز به عظمت آن افزوده شد. مهم ترین و قابل توجه ترین ویژگی این شهر، محوطه ای نزدیک به ۱۲۵ هزار متر مربع می باشد که بخش هایی از آن به صورت کنده کاری در درون کوه چمگان یا کوه رحمت Mount Kuh-e Rahmat قرار گرفته است. حاکمان آن دوره قصرهای باشکوه، معابد و تالارهای بسیار زیبا در این محوطه ساخته اند و این مجموعه بی نظیر را با افزودن شبکه زیرزمینی فاضلاب و آب انبارهای بزرگ سرشار از آب تازه و تمیز تکمیل کرده اند. با وجود ساخته شدن دیوار های محافظ با ارتفاع نزدیک به ۳۰ پا (ده متر)، اسکندر مقدونی توانست شهر باشکوه پرسپولیس را نابود کند؛ شهری بی نظیر که ویرانه های آن دوباره در سال ۱۶۱۸ کشف شد. با همه اینها، امروزه این شهر به عنوان یکی از بهترین نمونه های معماری باستانی و از شهرهای تاریخی جهان شناخته می شود؛ بویژه به خاطر ستون های عظیمی که از آن باقی مانده اند.

کیوتو Kyoto در ژاپن

اگر شهر توکیو، بخش تکنولوژیک و آینده نگر کشور ژاپن را نمایندگی می کند، شهر کیوتو  شهریست که با باغ های زن Zen فوق العاده و مراسم باشکوه صرف چای، گذشته ژاپن را به رخ می کشد. البته این که کیوتو را تنها به گذشته ربط دهیم اصلا منصفانه نیست؛ چرا که شرکت نینتندو Nintendo که تنها بخشی از رویه تکنولوژیک شهر کیوتو به شمار می رود در این شهر قرار دارد. بنابراین بهتر است برای بهتر بیان کردن حقیقت این گونه عنوان کنیم که شهر کیوتو که برای بیش از ۱۰۰۰ سال پایتخت امپراطوری ژاپن بوده است، به همان اندازه که سنت های مربوط به گذشته را حفظ می کند، برای استقبال از چیزهای جدید و مدرن اشتیاق دارد. بیش از ۱۰۰۰ معبد بودایی و زیارتگاه شینتو موجود در کیوتو، باعث می شوند از سرعت جنون آمیز زندگی مدرن کاسته شود و از آنجایی که این شهر از بمباران های وحشتناک جنگ جهانی دوم جان سالم به در برده است، اکثر این بناها در حال استفاده و به روی عموم باز هستند.

پکن در چین

کشور چین در طول دو دهه گذشته، برای افزایش وجهه معماری مدرن در پایتخت خود سرمایه گذاری بالایی انجام داده است؛ اما با گذشته ای که قدمت آن به بیش از ۳۰۰۰ سال می رسد، شهر پکن Beijing از شهرهای تاریخی جهان، دارای تاریخ عمیقی است که میراث غنی از هنر، معماری و آموزش را به نمایش می گذارد. تنها بازدید از شش بخش از شهر که عضو فهرست میراث جهانی یونسکو هستند، از جمله شهر ممنوعه Forbidden City و معبد بهشت Temple of Heaven، نزدیک به یک هفته طول می کشد. در این یک هفته امکان ندارد وقت کافی برای یک بازدید کوتاه از گنجینه درون ۱۴۴ موزه و گالری این شهر داشته باشید؛ یا بتوانید در کوچه های هوتونگ (کوچه های خاص شهر پکن) و محله های قدیمی بازسازی شده یا دوباره ساخته شده که به مرکز زندگی مدرن در پکن تبدیل شده اند گردش کنید.

زیمبابوه بزرگ Great Zimbabwe در زیمبابوه

این پادشاهی در جنوب شرقی زیمبابوه، از قرن یازدهم میلادی، به یک امپراطوری تجاری تبدیل شد که در سرتاسر آفریقا و اقیانوس هند گسترش پیدا کرد. این مجموعه سلطنتی بر روی یک تپه ساخته شد و شامل یک قصر تراس دار با درخت های میوه، اتاق های مخفی و چشم انداز های بی نظیر از قلمرو پادشاه بود. دیوار های بلندی برج این مجموعه را که به یک سمبل ملی تبدیل شده است، احاطه کرده اند. جمعیت بیش از اندازه و قطع درختان جنگل در حدود سال ۱۴۵۰ باعث نابودی پادشاهی شد و این اتفاق در بدترین زمان افتاد؛ چرا که اروپاییان توانستند در زمانی که این سلطنت دارای ضعف بود به این کشور وارد شوند و این پادشاهی را تحت سیطره خود در بیاورند. زیمبابوه بزرگ Great Zimbabwe به عنوان یک بنای تاریخی، یادآور دستاوردهای آفریقا قبل از سال های استعمار است.

تیمبوکتو Timbuktu در مالی

قبل از این که تیمبوکتو Timbuktu از کهن ترین شهر جهان دچار بحران بیابانی شدن گردد و قبل از این که استعمارگران فرانسوی به این منطقه وارد شوند، این شهر یکی از مهم ترین مراکز یادگیری در جهان به شمار می رفت. کتابخانه داران شهر از هزاران دست نوشته نگاه داری می کردند تا از آنها در برابر فرسایش طبیعی و خشونت حفظ نمایند. بسیاری از این دست نوشته ها در طول آخرین دوره خشونت تجزیه طلبان، به باماکو Bamako پایتخت مالی Mali منتقل شد؛ اما مسجد های بی نظیر این شهر به جا ماندند. قدمت سه عدد از مهم ترین این مسجد ها در یکی از قدیمی ترین شهر جهان، به قرن چهاردهم میلادی باز می گردد. معماری سفالی این مسجد ها، نیاز به نگه داری مستمر دارد و محافظان آنها دقیقا همان تکنیک هایی که سازنده های اصلی مسجد برای محافظت از آنها به کار می بردند استفاده می کنند.

ماچو پیچو Machu Picchu در پرو

شهر ماچو پیچو Machu Picchu از شهرهای تاریخی جهان در ارتفاع ۸۰۰۰ پایی (۲۴۴۰ متری) کوه های آند، مجموعه ای از شکوه و معماست که روزانه از هزاران گردشگر استقبال می کند. زمانی که اسپانیایی ها پرو را تصرف کردند، وجود ماچو پیچو Machu Picchu از آنها مخفی نگاه داشته شد. این مجموعه پرعظمت در سال ۱۹۱۱ به جهانیان معرفی شد و به سرعت به سمبل دستاوردهای اینکاها تبدیل گشت. این شهر که بیش از ۵۰۰ سال پیش به طریقه خشکه چین (روی هم یا کنارهم چیدن سنگ یا عناصر ساختمانی به شکل منظم و بدون استفاده از ملات) ساخته شده است، بین دو قله بلند بر فراز جنگل های استوایی قرار دارد. ابرها در بین بخش های مختلف این ویرانه که جهان هنوز به اهمیت و منحصر به فرد بودن آن پی نبرده است حرکت می کنند. تراس ها و پله های عظیم آن، کوه را پوشانیده اند و بناهای آن، انعکاسی از ستاره شناسی اینکاها هستند؛ البته هنوز باستان شناسان در جستجوی ارتباط این بناها با ستارگان و نجوم هستند.

آتن Athens در یونان

قدمت شهر آتن به ۵۰۰۰ سال قبل باز می گردد و از کهن ترین شهر جهان است؛ اما این شهر مدرن راه های قابل توجهی برای همزیستی با بناهای باستانی مشهورش پیدا کرده است. در پایین بنای مشهور آکروپولیس Acropolis، خیابان های ویژه پیاده روی وجود دارند که پر از کافه و فروشگاه هستند. بسیاری از این فروشگاه ها به فروش خرت و پرت و سوغاتی به گردشگر ها مشغولند؛ اما با گالری های هنری قابل توجه و غذا های عالی موجود، حتی سخت گیرترین گردشگران نیز راضی و خشنود از آتن یکی از قدیمی ترین شهر جهان خواهند بود. مقدار زیادی از زندگی اجتماعی در شهر، به دور بناهای تاریخی آن می گردد؛ به طوری که ویرانه های کلاسیک یونان را به محل رفت و آمد و زندگی روزمره آتنی ها تبدیل کرده است.

پترا Petra در اردن

این منطقه که بین دریای مرده Dead Sea و دریای سرخ Red Sea قرار گرفته و از کهن ترین شهر جهان است، از نخستین روزهای حیات انسان ها، دارای سکنه بوده است. اما در حدود سال ۳۰۰ قبل از میلاد مسیح، پادشاهان سلسله نبتیان، سعی کردند با ساختن بناهایی بی نظیر درون صخره های سرخ رنگ این منطقه، عظمت فرهنگی خود را به نمایش بگذارند. صخره ها و دره ها اطراف این شهر باستانی یک از قدیمی ترین شهر جهان را احاطه کرده و مسیرهای پر پیچ و خمی خلق کرده اند و به این صورت، این مکان را برای قرن ها از چشم اروپایی ها مخفی نگاه داشته اند. نکته فوق العاده دیگر این است که به هیج اتومبیلی اجازه داده نمی شود به این شهر وارد شوند. بازدید کنندگانی که توانایی راه رفتن یا علاقه به این کار ندارند، می بایست یک شتر، الاغ یا درشکه کرایه کنند تا آنها را درون شهر بگرداند.

الورا Ellora در هندوستان

شهر الورا Ellora از کهن ترین شهر جهان نیز مانند شهر پترا Petra درون کوه ها ساخته شده است و در بین شهرهای تاریخی جهان معروف است؛ در منطقه ماهاراشترا Maharashtra؛ اما این مجموعه مذهبی علیرغم اهمیت خود ناشناخته مانده است. معابد این مجموعه شامل معبدهای هندو، بودایی و آیین جین می باشند که ساخت آنها از قرن ششم میلادی آغاز شده و بیش از ۴۰۰ سال به طول انجامیده است. مهم ترین و قابل توجه ترین معبد، غار ۱۶ Cave 16 نام دارد و عنوان رسمی آن Kailasa می باشد؛ این معبد به طور کامل درون یک صخره تراشیده شده است. ورودی دو طبقه این مجموعه، به حیاط بزرگی منتهی می شود که با طاقی های سه طبقه ستون دار احاطه شده است. این بنا دو برابر پارتنون Parthenon حجم دارد. درون معبد، تصاویر الهه های هندو درون سنگ ها تراشیده شده است و دو مجسمه فیل در اندازه های واقعی درون محوطه آن وجود دارد.

شی آن Xi’an در چین

شهر شی آن Xi’an در دوران شکوفایی راه ابریشم Silk Road از کهن ترین شهر جهان، پایانه شرقی این راه به شمار می رفت و جایی بود که سفر به غرب آغاز می شد. شهر شی آن Xi’an که هم اکنون خواهر خوانده شهر اصفهان در ایران است، برای بیش از یک هزاره (هزاران سال) پایتخت سلسله های چین باستان بود. این شهر از قدیمی ترین شهر جهان هم اکنون به عنوان جایگاه لشکر سفالین در بین شهرهای تاریخی جهان شهرت دارد؛ هزاران سرباز سفالی که در آرامگاه امپراطور شین شی هوآنگ Emperor Qin Shi Huang مستقر شده اند. همگی این سربازها به حالت ایستاده و آماده برای جنگیدن هستتند؛ اما برای ۲۰۰۰ سال زیر زمین مدفون شده بودند. در سال ۱۹۷۴، کارگرانی که مشغول کندن یک چاه در آن منطقه بودند، به یکی از این سربازها برخوردند و این موضوع به یکی از بزرگ ترین کشف های باستان شناسی تاریخ منتهی شد. گود برداری و کندوکاو همچنان در این مکان ادامه دارد و اخیرا مجسمه چندین رقصنده و آکروبات باز کشف شده اند که بر عظمت و شکوه این امپراطور و این مکان افزوده اند.

مادورای Madurai در هندوستان

در دوران باستان، شهر تامیلی مادورای Madurai از کهن ترین شهر جهان یک پایتخت مهم به شمار می رفت که با رم باستان تجارت می کرد و تا ورود استعمارگران بریتانیایی بر بخشی از هندوستان تسلط داشت. در قلب این شهر، معبدی به نام میناکشی آمان Meenakshi Amman وجود دارد که یکی از مقدس ترین مکان های کشور هند محسوب می شود و سالانه در ماه های آوریل و می، یک میلیون بازدید کننده را برای فستیوال سالانه خود می پذیرد. با این که این شهر ۲۵۰۰ سال قدمت دارد، معبد اصلی آن در طول دوره ای از تهاجم های قرون وسطی مورد چپاول و غارت قرار گرفته است. بنای حال حاضر در اوایل قرن هفدهم ساخته شده است و دارای ۱۴ دروازه برج مانند است که از این زیارتگاه های زیبا با رنگ های درخشان نگاهبانی می کنند. تالار هزار ستون Thousand Pillar Hall که در این معبد قرار گرفته است، پر از کنده کاری های زیبا از موجود افسانه ای به نام یالی می باشد؛ موجودی با سر فیل و بدن شیر.

پاورتی پوینت Poverty Point در لوییزیانا

پاورتی پوینت Poverty Point در لوییزیانا از قدیمی ترین شهر جهان که حتی برای آمریکایی هایی که در نزدیکی آن زندگی می کنند ناشناخته است، اوج تمدن انسان های اولیه در آمریکای شمالی را به نمایش می گذارد. نام این مجموعه از مزرعه نزدیک آن گرفته شده است؛ چرا که در طول زمان، نام اصلی آن، به فراموشی سپرده شده است. این شهر که به احتمال زیاد، ۳۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح ساخته شده است و انسان های آن زمان، شش شکاف برجسته و متحد المرکز درون زمین کنده اند. همچنین پنج پشته بزرگ ساخته اند که مسیرهای منتهی به آنها، دسترسی به رودخانه می سی سی پی Mississippi را برایشان آسان تر می کرد. در آن زمان، هنوز مزرعه داری در این منطقه وجود نداشت و مردم برای تامین غذای خود به شکار، ماهی گیری و جمع آوری گیاهان وحشی می پرداختند.

بوروبودور Borobudur در اندونزی

گردشگران خارجی تصور می کنند سفر به اندونزی یعنی استراحت و خوش گذرانی در جزیره پر آرامش بالی Bali یا گشت و گذار در پایتخت شلوغ آن جاکارتا Jakarta. اما پر بازدیدترین مکان در این کشور که اکثریت مردم آن را مسلمانان تشکیل می دهند، مجموعه معبد بودایی قرن نهم بوروبودور Borobudur در یکی از کهن ترین شهر جهان می باشد. این مجموعه در اوایل قرن نهم میلادی تکمیل شده است؛ اما قسمت بزرگی از تاریخ آن ناشناخته مانده است. زیرا طی قرن های متمادی، به زیر خاکستر های آتش فشانی مدفون شده و سپس جنگل بزرگی آن را پوشانیده بود. در اوایل قرن نوزدهم میلادی، مردم محلی در مورد وجود این مکان به حکومت بریتانیا اطلاع دادند. در سال های بعد از ۱۹۷۰، کار بازسازی این مجموعه، تحت نظر سازمان یونسکو، در پیش گرفته شد و آن را به شکوه حال حاضر رساند. هم اکنون این معبدها در میان دره سبز دوباره سر برافراشته اند؛ از آنجایی که این مکان برای مدت طولانی مدفون بوده است، آثار هنری آن دست نخورده و سالم باقی مانده اند.

تخت بای Takht-i-Bahi در پاکستان

این صومعه خانه بودایی در قرن اول میلادی در یکی از قدیمی ترین شهر جهان ساخته شد ؛ اما ۶۰۰ سال بعد، از استفاده خارج شد. موقعیت تخت بای Takht-i-Bahi که روی یک تپه واقع شده است، آن را از تهاجم های متوالی بسیاری حفظ کرده است؛ تا زمانی که بریتانیایی ها به این منطقه آمدند و بیشتر گنجینه های سالم مانده این بنا را برای نگاه داشتن در موزه های بریتانیایی به یغما بردند. چیزی که از آن مجموعه بزرگ باقی مانده است، سه معبد گنبدی شکل و محوطه اطراف آنهاست؛ همچنین تالار های ویژه مدیتیشن که زمانی توسط راهبان مورد استفاده قرار می گرفت. تخت بای Takht-i-Bahi یادآور این نکته است که تانترا Tantra چیزی فراتر از آنست که می شناسیم.

استون هنج Stonehenge در انگلستان

باستان شناسان عقیده دارند این مکان دایره ای شکل سنگی ما قبل تاریخ، چیزی حدود ۵۰۰۰ سال پیش ساخته شده است. آنها معتقدند که این منطقه از شهرهای تاریخی جهان در ابتدا یک محل دفن اجساد بوده است؛ اما چیزی که متوجه نمی شوند این است که این سنگ های عظیم چگونه از فاصله ای به دوری ولز Wales به این منطقه آورده شده اند. ساخت این مکان حتی در ۱۵۰۰ سال پیش نیز غیر ممکن به نظر می رسد؛ زیر در آن زمان، هنوز چرخ اختراع نشده و به انگلستان آورده نشده بود. همین نکته ثابت می کند، ساخت چنین مکانی در بیش از ۵۰۰۰ سال پیش چه اتفاق شگفت انگیزی است.

گوندار Gondar در اتیوپی

گوندار Gondar از شهرهای تاریخی جهان که پایتخت امپراطوری قدیم اتیوپی به حساب می آمد، از تهاجم های متوالی که در میانه قرن نوزدهم میلادی انجام می گرفت، لطمات بسیاری دیده است. اما قلعه ها و کلیساهای بسیاری از این شهر باقی مانده اند که امکان بررسی یکی از معدود شهرهای قرون وسطایی آفریقایی را فراهم می کنند. در این منطقه، گردشگری به طور کافی توسعه نیافته است؛ به همین دلیل، پرسه زدن بین این دیوارهای سلطنتی به شما این حس را می دهد که در زمان سفر کرده اید و در گذشته به سر می برید. اغلب به این شهر، لقب کاملوت آفریقایی Africa’s Camelot را نسبت می دهند که بنظر غیر منصفانه می آید. گوندار Gondar مرکز فرهنگی به شمار می رود که با دنیای مسیحیت متصل است و در عین حال کاملا از آن متفاوت است.

نمرود Nimrud در عراق

نمرود Nimrud که پایتخت اولین امپراطوری جهان و از شهرهای تاریخی جهان به حساب می آید، در حدود سال ۸۸۰ پیش از میلاد، بر امپراطوری آشور حکمرانی می کرد. حفاری و کندوکاو در این منطقه که از سال ۱۸۴۰ آغاز شد، باعث کشف یک شهر بی نظیر با قصرهای پر عظمت و معبدهایی متعلق به خدایان جنگ و نوشتار و غیره شد. وسایلی درست شده از عاج فیل، سنگ های عظیم کنده کاری شده، جواهرات و تاج هایی از جنس طلا، همگی درون این قصرها مدفون شده بودند. هنر و معماری این مجموعه، غیر قابل جایگزینی می باشد؛ اما از آنجایی که نمرود Nimrud در خارج شهر موصل واقع شده، بسیاری از قسمت های آن نابود شده است. بعد از این که دولت اسلامی داعش این منطقه را تصرف کرد، بلدوزرهایی برای صاف کردن بناهای تاریخی و باستانی این مجموعه به آن محل آورده شد. داعش در تاریخ دوازدهم آوریل ۲۰۱۵ ویدئویی را منتشر کرد که اعضای این گروه را در حال تخریب این شهر باستانی نشان می داد. تروریستهای داعش با بولدوزر و مواد منفجره به جان آثار باستانی افتادند و نمرود، یکی از گنجینه های باستانی عراق از شهرهای تاریخی جهان را عملاً با خاک یکسان کردند. آن گونه که در این تصاویر معلوم است همه بناهای برجای مانده در این شهر تاریخی تبدیل به تلی از خرده سنگ شده است.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان