کوه دماوند کوهی در شمال ایران است که بلند ترین کوه ایران و خاورمیانه و بلند ترین قلهٔ آتشفشانی آسیا است.این کوه در قسمت مرکزی رشته‌کوه البرز در جنوب دریای خزر و در بخش لاریجان شهرستان آمل قرار دارد. کوه دماوند که از نظر تقسیمات کشوری در استان مازندران قرار دارد، به هنگام صاف و آفتابی‌بودن هوا، از شهرهای تهران، ورامین و قم و همچنین کرانه‌های دریای خزر قابل رؤیت است. کوه دماوند در سی‌ام تیرماه سال ۱۳۸۷ به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست آثار ملّی ایران ثبت شد. همچنین کوه دماوند از سال ۱۳۸۱ به عنوان «اثر طبیعی ملّی» در شمار مناطق چهارگانهٔ ارزشمند از نظر حفاظت محیط زیست قرار گرفته‌است.

از دماوند در اساطیر ایران هم یاد شده‌است و شهرت آن بیش از هر چیز به این سبب است که ضحاک (پادشاهی ستمگر و اژدهافش) در آن به بند کشیده شده‌است. در آثار ادبی فارسی نیز فراوان به این اسطوره و به طور کلّی‌تر کوه دماوند اشاره شده‌است.در بندهش اینچین آمده: رود هرهز (هراز) در تپرستان است و از کوه دماوند سرچشمه می‌گیرد. قصیدهٔ دماوندیه ملک‌الشعرای بهار هم معروف است. دماوند دارای چشمه‌های آب گرم لاریجان، اسک و وانه است.

ارتفاع کوه دماوند

منابع مختلف اندازه‌های گوناگونی برای ارتفاع کوه دماوند از سطح آب‌های آزاد ذکر کرده‌اند. به نقل از درگاه ملّی آمار ایران، ارتفاع این کوه ۵٬۶۱۰ متر است، از جمله پایگاه ملّی داده‌های علوم زمین ایران و وب‌گاه رصدخانهٔ زمین ناسا، ارتفاع ۵٬۶۷۰ متر و ۵٬۶۷۱ متر را نیز برای قلّهٔ این کوه ذکر کرده‌اند. دائرةالمعارف فارسی فهرستی شش موردی از ارتفاع‌هایی را که برای این قلّه آمده‌است ذکر می‌کند که از ۵٬۵۴۳ تا ۶٬۴۰۰ متر می‌رسد.

ارتفاع نسبی دماوند، که با اندازه‌گیری ارتفاع قلّه نسبت به پست‌ترین درّهٔ بین این قله و نزدیکترین قلّهٔ مرتفع‌تر تعیین می‌شود، ۴۶۶۱ متر است که دماوند را در ردهٔ دوازدهم بلندترین قلّه‌های دنیا از نظر ارتفاع نسبی قرار می‌دهد.

فاصله دماوند از شهرهای نزدیک

این قلّه در ۶۹ کیلومتری شمال شرقی تهران، ۶۲ کیلومتری غرب آمل و ۲۶ کیلومتری شمال شهر دماوند واقع شده‌است.

رودخانه‌های پیرامون کوه دماوند

رودخانهٔ تینه در شمال، رودخانهٔ هراز در جنوب و شرق و رودخانهٔ لار در غرب این کوه واقع شده‌اند. رودخانه لار و دیوآسیاب در غرب و رود پنج او (پنج آب) در شرق دماوندکوه جاری است.

دمای کوه دماوند در ارتفاعات

کمینهٔ دمای هوا در ارتفاعات دماوند تا ۶۰ درجه زیرصفر (در زمستان) و تا یکی-دو درجه زیر صفر (در تابستان) پایین می‌آید.

سرعت باد

سرعت توفان در دماوند گاهی از ۱۵۰ کیلومتر در ساعت می‌گذرد. سرعت باد در کوهپایه‌ها گاه به هفتاد کیلومتر در ساعت می‌رسد. بیشتر بادها از غرب و شمال غربی می‌وزند.

میزان بارندگی در قله دماوند

میانگین بارندگی در ارتفاعات دماوند ۱۴۰۰ میلی‌متر در سال است و بارش در ارتفاعات معمولاً به صورت برف است.

فشار هوا

دماوند یک کوه آتشفشانی مطبّق است که عمدتاً در دوران چهارم زمین‌شناسی موسوم به دوران هولوسین تشکیل شده و نسبتاً جوان است.فعّالیّت‌های آتش‌فشانی این کوه در حال حاضر محدود به تصعید گازهای گوگردی است. آخرین فعالیت‌های آتشفشانی این کوه مربوط به ۳۸۵۰۰ سال قبل بوده‌است.

دماوند یک آتشفشان خفته است که امکان فعّال شدن مجدد آن وجود دارد. در برخی از سال‌ها از جمله سال ۱۳۸۶، دود و بخارهایی از قله خارج شد که برخی از شاهدان آن را گواهی بر فعّال شدن این آتشفشان پنداشتند. اما در حقیقت در سال‌های پر بارش، با نفوذ آب به درون قله و برخورد سنگ‌های داغ، جریانی از بخار آب از دهانه قله خارج می‌شود و چنین به نظر می‌رسد که فعالیت‌های آتشفشانی صورت گرفته‌است.

قطر دهانه این آتشفشان در حدود ۴۰۰ متر است که دریاچه‌ای از یخ آن را پوشانده‌است.همچنین نشانه‌هایی از وجود دهانه‌های قدیمی در پهلوهای جنوبی و شمالی کوه ملاحظه می‌شود.

نام‌ها و ریشه‌شناسی

نام دماوند به دو صورت مشهور دماوند و دنباوند (با زبر یا پیش دال) ضبط شده‌است.حتی در بعضی مآخذ هر دو صورت نام آمده‌است. صورت دیگری که از نام این کوه ضبط شده‌است دباوند است. این کوه را با نام‌های کاملاً متفاوت بیکنی و جبل لاجورد نیز ثبت کرده‌اند. «نام دماوند در تورات آمده و صورت کهن آشوری آن «بیکن» است (ری باستان ۲/۶۴۲)»

در مورد دلیل نام‌گذاری دماوند در فرهنگ معین آمده‌است: «دم (دمه، بخار) + اوند = دماوند؛ دارای دمه و دود و بخار (آتشفشان)»

روز ملی دمادند

روز ملی دماوند همزمان با تیرگان در مازندران با نام تیرماه سیزده شو در شب سیزدهم آبان‌ماه برگزار می‌شود. انجمن کوهنوردان ایران هر ساله این جشن را در روز سیزدهم تیر در دامنه‌های قله دماوند در” شهر رینه لاریجان شهرستان آمل” برگزار می‌کنند. این جشن به ثبت ملی نیز رسیده است.

موسیقی ملی موسیقی ملی دماوند در روز جشن تیرگان در سال ۱۳۹۱ با صدای سالار عقیلی در بین ۹ هزار نفر رونمایی شد.

ثبت قله دماوند به عنوان اثر طبیعی ملی

اثر طبیعی ملی قله دماوند با مساحتی بالغ بر ۲۹۵۰ هکتار در سال ۱۳۸۱ طی مصوبه شماره ۲۲۱ مورخ ۲۱/۳/۸۱ شورای عالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته‌است. این اثر با ۳۹۷۶۱۱۳ تا ۳۹۸۲۱۵۰ عرض جغرافیایی و ۵۹۶۷۶۲ تا ۶۰۳۵۹۷ طول جغرافیایی در شمال شرق تهران و در استان مازندران واقع گردیده‌است. قله دماوند در فرهنگ کشورمان مظهر پایداری و استواری است و از گونه‌های مهم گیاهی آن می‌توان از بومادران، پیر گیاه دماوندی، اسپرس کوهی و گون نام برد. استفاده بیش از حد از ظرفیت قابل تحمل محیط و همچنین بهره‌برداری پوکه معدنی در اطراف این اثر طبیعی ملی، از مهمترین عوامل تهدید کننده در تخریب آن به شمار می‌آید.

کوهنوردی در دمادند

در زمان‌های قدیم عدّه‌ای خود را به قلهٔ دماوند رسانیده بودند. ناصر خسرو در سفرنامه اش نوشته‌است که گویند بر سر دماوند چاهی است که نوشادر و کبریت (گوگرد) از آن گیرند. صاحب آثار البلاد و اخبار العباد با نقل قولی دست دوم می‌گوید که عدّه‌ای از اهالی آن نواحی می‌گفته‌اند که در طی پنج روز و پنج شب به قلهٔ دماوند رسیده‌اند و قلهٔ آن را مسطح با مساحت صد جریب یافته‌اند گرچه از دور به مخروط می‌ماند. اولین صعود موفقیت‌آمیز اروپائیان به قلهٔ دماوند در سال ۱۸۳۷ توسط تیلر تامسن صورت گرفته‌است.همچنین نخستین صعود مستند ایرانی به این قله، به سال ۱۸۵۷ باز می‌گردد که تیم سرهنگ محمدصادق‌خان قاجار ارتفاع آن را ۶۶۱۳ ذرع تعیین نمود.

مسیرهای اصلی صعود

برای رسیدن به قله دماوند، مسیرهای مختلفی وجود دارند که شناخته‌شده‌ترین آن‌ها این جبهه‌ها هستند:

جبههٔ شمالی؛ مسیر صعود این جبهه از میان دو یخچال سیوله (سمت راست) و دوبی سل (سمت چپ) صورت می‌گیرد.

جبههٔ شمال شرقی؛ پناهگاه تخت فریدون در این مسیر قرار دارد.

جبههٔ غربی؛ پناهگاه سیمرغ در این مسیر قرار دارد.

جبههٔ جنوبی؛ از سمت جنوب شرقی کوه. پلور، رینه، گوسفندسرا و بارگاه سوم در این مسیر قرار می‌گیرند.

آسان‌ترین این مسیرها جبهه جنوبی و سخت‌ترین آنها جبهه شمالی است. سه جبهه شمالی، جنوبی و شمال شرقی در نزدیکی روستاها قرار گرفته‌اند و همچنین همگی دارای جان‌پناه در میان راه هستند. در مسیر جنوبی، آبشاری وجود دارد که همهٔ سال یخ‌زده‌است و تنها در تابستان‌های بسیار گرم، جاری می‌شود که به همین دلیل به آن آبشار یخی گفته می‌شود. این آبشار با قرار داشتن در ارتفاع ۵۱۰۰ متری، از نظر ارتفاع از سطح دریا مرتفع‌ترین آبشار خاورمیانه‌است.

پناهگاه‌ها

در نقشه راهنمای صعود به قله‌های البرز مرکزی پناه‌گاه‌هایی به شرح زیر مشخص شده‌است:
پناه‌گاه گوسفندسرا (کوهپایه) در ارتفاع ۲۹۵۰ متری.
بارگاه سوم (یال جنوبی) در ارتفاع ۴۱۵۰ متری.
پناه‌گاه سیمرغ (یال غربی) در ارتفاع ۴۱۵۰ متری.
پناه‌گاه تخت فریدون (یال شمال شرقی) در ارتفاع ۴۳۶۰ متری.
جانپناه فلزی (جبهه شمالی) در ارتفاع ۴۰۰۰ متری

آبشار موجود در کوه دمادند

در جبههٔ جنوبی کوه دماوند آبشاری یخ زده وجود دارد که در جهان منحصر به فرد است. بلندی آن ۷ متر و قطر آن ۳ متر می‌باشد. یخ آن هیچ‌گاه ذوب نمی‌شود. در فصل تابستان، هر روز بر اثر تابش آفتاب در حدود ظهر و یک ساعت بعد از ظهر، دمای هوا به بالای صفر می رسد و به دنبال آن آب بسیار کمی جاری می‌شود و در حدود ۴ بعد از ظهر، دمای هوا به زیر صفر می‌رسد و یخ ذوب شده دوباره منجمد می‌شود و به این ترتیب آبشاری یخی پدید می‌آید که همواره یخ زده است. در بالای این آبشار گودالی وجود دارد که در تمام طول سال پوشیده از برف است. آبشار یخی کوه دماوند با قرار داشتن در ارتفاع ۵۱۰۰ متری، از نظر ارتفاع از سطح دریا مرتفع ترین آبشار در خاورمیانه می‌باشد.

یخچال‌های معروف کوه دماوند

یخچال سیوله (جبهه شمالی)
یخچال دوبی سل (جبهه شمالی)
یخچال عروسکها (جبهه شمالی)
یخچال دره یخار (شمال شرقی)
یخچال خورتاب سر
یخچال شمال غربی
یخچال غربی

پوشش جانوری کوه دماوند

این منطقه به دلیل موقعیت ویژهٔ آن که از شمال به جنگل و از جنوب به کوه‌های هم‌مرز کویر مشرف است، میزبان انواع مختلفی از جانوران است، از جمله:

جانوران شکارچی چهارپا روباه، شغال، سگ و گرگ در پیرامون دماوند پراکنده‌اند. این جانوران تا ارتفاع ۴۰۰۰متری کوه دماوند هم دیده می‌شوند. خرس‌ها هم در این منطقه وجود دارند، اما بیشتر در غرب و شمال دیده می‌شوند و از ارتفاعات بلند دوری می‌کنند.

جانوران گیاه‌خوار کل، میش، آهو، گراز، خرگوش. به جز حیوانات گراز و خرگوش که در دشت‌های کوهپایه‌ای کوه دماوند زندگی می‌کنند، دیگر جانوران فصل‌های گرم را در ارتفاعات سپری کرده و با سرد شدن هوا به مرور ارتفاع کم می‌کنند. این جانوران تا ۵۰۰۰ متری هم بالا می‌روند.

پرندگان از پرندگان شکارچی، عقاب طلایی، جغد و خفاش را می‌توان نام برد. دیگر پرندگان این منطقه تیهو، کبک، سینه سیاه و طوطی دارکوب هستند.

دیگر جانوران تقریبا ۵ نوع مار، انواع عقرب، بزمجه، انواع خانوادهٔ موش‌ها و گورکن در این منطقه دیده می‌شوند. بیشتر گزنده‌های این محدوده سم مهلکی ندارند؛ حتی نیش خطرناک ترین خزنده‌ها نیز تا چند ساعت پس از گزش قابل درمان است. در کوه دماوند، گزندگان در ارتفاعات بالاتر از ۴۰۰۰متر، بسیار کم به چشم می‌خورند. بر روی قلهٔ دماوند، لاشهٔ یخ زدهٔ چند حیوان دیده می‌شود. این لاشه‌ها چندین سال است که در این مکان دیده می‌شوند و شامل حیواناتی مانند گوسفند و بز کوهی است. دلیل راه یابی این حیوانات به قلهٔ کوه دماوند و مرگ آن‌ها به خوبی مشخص نیست؛ شاید به دلیل وجود گاز گوگرد، سرما، گرسنگی و یا غیره مرده باشند.

پوشش گیاهی دماوند

در ارتفاعات مختلف کوه دماوند، گیاهان فراوان و گوناگونی می‌رویند که برخی از آن‌ها فقط در یک ارتفاع خاصی دیده می‌شود. گیاهان این منطقه که به اسم دماوند نامگذاری شده‌اند عبارتند از: کلاه میرحسن دماوندی، کزل دماوندی، بومادران دماوندی، پیرگیاه دماوندی، ریش قوش دماوندی، فراموشم مکن دماوندی، زنگوله‌ای دماوندی، کتانی دماوندی و ماشک دماوندی. در ارتفاع ۳۲۰۰ تا ۳۵۰۰ متر علف و بته‌های بلند و خاردار و به هم پیوسته وجود دارند.

برخی از انواع بته‌های خاردار دماوند عبارتند از: کلاه میر حسن دماوندی، خارپشتی، گونه‌های هزار خار (مانند گون)، بته‌های بنفش رنگ اسپرس پشته‌ای و گچ دوست گل سنگی. از گونه‌های ورموت (افسنتین) نیز در دماوند وجود دارند که عبارتند از: درمنهٔ کوهی، درمنهٔ معطر، درمنهٔ کوهسری و گونهٔ فراوان درمنهٔ شرقی.

برخی دیگر از گونه‌های گیاهای دماوند عبارتند از: کاج آلپ، اسپرس کوهی نیمه کروی، گون، یاسمن صخره‌ای، ازمکی کوهسری، پیربهار دنایی، شبدر شاه بلوطی، ترشک کوهسری، دغدغک البرزی، پلاخور بوته‌ای، گالش انگور، تیره گل، نسترن وحشی، قفقازی، رُز گردآلود، گز، علف بره، چمن آراراتی، چمن گندمی آسیای مرکزی، جاروی علفی بامی، علف قرمز، جو چمنزار، ملیکای بی زبانک، علف صورتی، چاودار هراتی، شبه یولاف شکننده، ریش سنبل، خشخاش طناز، شکرتیغال و شکرتیغال مشهدی، چون جاشیر، سریش و در جاهای مرطوب زبان طلا، پیرسنبل، قدومهٔ پرشاخه، جعفری فرنگی معطر، بادرنجبویهٔ دنایی، خاکشیر تلخ کوتوله، گل بی مرگ طلایی، پنجه برگ نقره گون، آزاد بری، پنجه برگ همدانی، دنایی، سنبلهٔ ارغوانی و مینای پرکپهٔ برگ نقره‌ای.

دامنهٔ کوه دماوند در ارتفاع ۲۰۰۰ تا ۳۵۰۰ متری کاملا پوشیده از شقایق است. این شقایق منحصر به فرد در دنیا شناخته شده است و با نام شقایق لار و رینه در کتاب‌های معتبر گیاه‌شناسی جهان به ثبت رسیده. همچنین این منطقه از لحاظ مرتع و چراگاه بسیار غنی است؛ حتی در ارتفاعات بلند دماوند نیز (زیر چهار هزار متر) از این بابت فقر چندانی وجود ندارد.

آسیب‌ها

مهمترین عوامل آسیب به دماوند عبارت اند از:
معدن کاوی
جاده کشی
چرای بیش از حد دام
زباله

مشکلات دیگری که کوه دماوند و محدودهٔ پیرامون آن را تهدید می‌کنند عبارتند از: ساخت و ساز بی ضابطه، تصرف منابع طبیعی برای استفادهٔ غیرقانونی و شخصی، افزایش جمعیت و خودروها، حضور بیش از اندازهٔ گردشگران بدون آن که آموزش‌های لازم در رابطه با طبیعت‌گردی و حفظ محیط زیست به آن‌ها داده شود، نوشتن یادگاری در طول مسیر به ویژه بر فراز قلهٔ دماوند، نصب تابلوهای یادبود و پرچم‌های گروه‌ها و یادگاری‌های کشته‌شدگان، کمبود اقامتگاه و تبلیغات نامناسب.

مرتبط:ثبت ملی “گویش دماوندی” در حال پیگیری است

برج شیخ شبلی دماوند نمادی از تاریخچه این شهر است که در مرکز شهر و بین دو محله قدیمی ˈفرامهˈ و ˈ قاضیˈ از محله های قدیمی شهرستان قرار دارد.برج شبلی یکی از نمونه های بارز شیوه معماری و اوج هنر در ایران بعد از اسلام است.شیوه معماری برج شبلی شیوه معماری رازی است که در دوره سلجوقیان رواج داشته است.

در سال ۲۴۷ هجری قمری، مردی در سامرا متولد شد که به ˈشیخ ابوبکر دلف بن حجدر شبلیˈ نام گرفت.

وی شیعه و متولد ˈشبلیهˈ و در بغداد زندگی می کرد، در دوران جوانی به علت اشتغال پدر و دایی اش در درگاه خلفای عباسی به مقام سیاسی دست یافت و از سوی حاکمان طبرستان، به امیری دماوند گمارده شد.

دماوندی ها دوران صدارتش را دورانی می دانند که در گسترش عدالت، امنیت و رفاه نمونه بوده است و زمانی که خبر فوتش در سال ۳۳۴ هجری قمری در بغداد به گوش مردم دماوند رسید، آنان نیز بنایی یادبودی به نامش برپا داشتند که هنوز بعد از دوره سلجوقی و قرون چهارم و پنجم یاد او در گوشه و کنار شهر و مردم دماوند زنده است.

قدیمی های دماوند، این برج را ˈپاگنبذˈ می نامیدند، زیرا بر روی تپه های کوه نیل و به صورت هشت ضلعی بنا شده است و آن را پاگنبذ شیخ شبلی و یا برج شبلی شهرت داده اند.

این برج در ابتدا ساده و بعدها هشت ضلعی ساخته شد و تزئینات روکاری آن انجام شد و اکنون دو پوشش دارد که در صورت از بین رفتن پوشش خارجی برج، پوشش اصلی شبلی باقی می ماند.

در گوشه های آن در هر ضلع ستون های نیم دایره ای تزئینی دیده می شود که با آجر پخته ساخته شده و جنبه تزئینی دارد، گنبد آن نیز هشت ترک دارد که با یک شکستگی با زاویه تند به طرف راس متمایل می شود.

برج شبلی به سبک سردابه ساخته شده و چهارگوش است که با چندین پله از در ورودی برج به قسمت سردابه راه دارد.

گنبد داخلی به صورت کروی و عرقچین که سطح زیرین آن به شیوه معماری خاص آجرکاری طرح جناغی متحدالمرکز شده که یکی از شاهکارهای معماری آن زمان است.

تزئینات برج با سبکی خاص و متفاوت از یکدیگر ساخته شده است و در مجموع ۳۰ قاب ˈاسپرˈ در بنا به کار رفته که ۲۲ قاب تزئینات اسپر بنا را تشکیل می دهد و هشت قاب دیگر که در زیر گنبد به کار رفته همگی به صورت مستطیل شکل افقی ساده که در هر ضلع تکرار شده که بیانگر هنر بی نظیر معماری ایرانی است.

زیبایی بکار رفته در قاب ها خیره کننده است و تزئینات هر شکل آن به واقع گویای هنر منحصر به فرد ایرانیان است، ضلع شمالی برج لوزی شکل و برجسته با آجرهای افقی و با مهرهای ضربدری طرح لوزی در لوزی ایجاد شده است.

یکی دیگر از جاذبه های ساخت این بنا وجود حفره های هواگیر است که برای تخلیه هوا و در ساخت و سازهای برج استفاده شده است.

در شرق استان تهران دو بنای تاریخی از جمله امامزاده ˈگتمیرˈ شهر آبسرد در دماوند و برج شبلی دماوند وجود دارد که به سبک آرامگاهی ساخته شده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان دماوند در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران رودهن در خصوص بازسازی این برج گفت: بعد از برگزاری مناقصه و انتخاب پیمانکار، پروژه با شرح خدماتی شامل دیوارکشی دور مجموعه، احداث سرویس بهداشتی و نمازخانه، احداث ساختمان نگهبانی و پارکینگ مجموعه و فضاسازی پیرامون برج و دیگر اقدامات اجرا شد و به واسطه ارائه خدمات مطلوب هم اینک به شهرداری دماوند واگذار شده است.

ˈابراهیم اکبریˈ افزود: برج شبلی از جمله معماری پس از شیوه پارسی، پارتی و خراسانی در دوره اسلامی شکل گرفته است و همه ویژگی های اعصار و دوره های پیش از خود، از جمله هیبت و شکوه معماری پارتی و ظرافت شیوه پارسی را دارد.

وی خاطرنشان کرد: این بنای هشت ضلعی با طاق، گنبد و سرداب از آجر و آهک ساخته شده است و بناهایی مثل مسجدˈاردستان ˈ، ˈگنبد قابوسˈ و چند اثر دیگر در ایران متعلق به این دوره است.

رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان دماوند گفت: گردشگران از این برج و فضای اطراف به عنوان تفرجگاه می توانند استفاده کنند.

برج شیخ شبلی از آثار قرون ۴ و ۵ هجری قمری در دوران سلجوقی در ارتفاعات مشرف به شهر دماوند واقع است.

برج هشت ضلعی شیخ شبلی دماوند در تاریخ ۲۹ خرداد ماه ۵۱ به شماره ۹۲۰در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

مرتبط:

آبشار جنگلک _دیدنی های دماوند

پل دلیچای که سالیان طولانی راه ارتباطی تهران به شمال بوده، حالا سالیان سال است دارد رو به ویرانی می‌ رود. این پل در فهرست آثار میراث فرهنگی ایران ثبت شده و با اینکه یک بار مرمت شده توانی برای مبارزه و ایستادگی در برابر رد شدن ماشین آلات راهداری ندارد.

پل فردوسی یا پل دلیچای مربوط به دوره پهلوی اول است و در شهرستان دماوند، روستای دلیچای واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۶۸۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پل فردوسی یا پل دلیچای دارای ۵ دهانه است که ۳ دهانه آن به یک اندازه و دو دهانه جانبی آن کوچکتر است.

در قسمت فوقانی دهانه میانی پل یعنی قسمت شمال غربی و جنوب شرقی پل دو کتیبه وجود دارد که نام پل، سال احداث و اداره طرق ناحیه ۸، روی آنها مرقوم شده است. طول پل ۴۵ متر و عرض آن حدود ۴٫۵ متر است.مصالح اصلی اسفاده شده در پل از سنگ های تراش دار و ملات سیمان است.

فرماندار شهرستان دماوند از پروژه های عمرانی راه و شهرسازی شهرستان دماوند بازدید کرد. به گزارش تارود، این بازدید از پروژه کنار گذر پل دلیچایی و انجام روکش آسفالت مسیر دماوند به فیروزکوه انجام شد که در حال اجرا است و به زودی به بهره برداری می رسد.

ناصر محمودی فرد در این بازدید گفت: کنارگذر پل دلیچایی به علت فرسوده بودن پل های موجود با هزینه ای بالغ بر ۴۰ میلیارد ریال در حال احداث است که تا یک ماه آینده به بهره برداری خواهد رسید، امنیت مسافران بیش از پیش تأمین خواهد شد.

فرماندار دماوند با اشاره به انجام روکش آسفالت مسیر دماوند به فیروزکوه و بالعکس افزود: این راه یکی از مسیرهای اصلی مواصلاتی کشور است و دسترسی استانهای دیگر به شمال کشور است و از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی افزود: برنامه عملیات روکش آسفالت این مسیر با ۹۰ میلیارد ریال اعتبار و طول ۴۰ کیلومتر در حال اجرا است که از ویژگی های خاصی برخوردار است به صورتی که برای اولین بار از آسفالت پلیمری استفاده شده ازخواص آن ضخامت کم و استحکام بالا است.

همچنین فرماندار دماوند از راهدارخانه آبسرد بازدید کرد و دستور داد تا برای خدمات رسانی بیشتر در فصل سرما در کنار راهداران مستقر اکیپ های هلال احمر و پلیس راه نیز در این راهدارخانه مستقر شوند.

مرتبط:

پل ورسک و سه خط طلا

به علت شرایط خاص زمین‌شناختی در دامنه‌های البرز به ویژه اطراف قله دماوند، آب‌های معدنی با خواص مختلف درمانی وجود دارد روستای آبگرم لاریجان روستای ییلاقی و خوش آب‌وهوا نزدیک ترین روستا به قله دماوند است که چشمه های آبگرم آن از دل این کوه می جوشند. روستای آبگرم لاریجان، شاید توریستی‌ترین روستای این منطقه باشد که این موقعیت را مدیون چشمه آب گرم لاریجان است.

آبگرم چیست؟

آبگرم به چشمه‌ای گفته می­شود كه گرماي آب آن بالاتر از اندازه معمولی است و داراي برخي مواد معدني است و اثر درماني نيز دارند. اين آب­های معدنی از اعماق زمين سرچشمه مي‌گيرند و از شكافهاي سطح زمين با فشار به بيرون تراوش می کنند.

فواید چشمه های آبگرم:

چشمه های آب گرم درمانی ایران قابلیت این را دارند که تسکینی برای دردهای عضلانی، بیماری های پوستی و همینطور خاصیت های ضدقارچی نیز می باشند؛ همچنین نکته ی جالبی و قابل توجهی در مورد استفاده از چشمه های آب گرم درمانی ایران وجود دارد این است که در یک ساعت استراحت در آب ۴۰ درجه با نیم ساعت پیاده روی نیز برابر است. این روش را به طور علمی گرمایش غیر فعال می نامند و برای افرادی که نمی توانند تحرک چندانی داشته باشند نیز به کار برده می شود.

در روش گرمایش غیر فعال شما حتی قند خون و وزن شما کاهش پیدا می کند. عموما خواص درمانی چشمه های آب گرم و چشمه های آب معدنی بستگی شرایط فیزیکی، شیمیایی، درجه حرارت و گازهای مختلف رادیواکتیویته نیز دارد.

گرمای چشمه های آب گرم باعث می‌شود عضلات آرامش یابد. رسیدن گرما به رگ‌های بیمار، خون را در بدن او افزایش داده و اکسیژن بیشتری در دسترس سلول‌ها قرار می‌دهد همچنین گشاد شدن مویرگ‌ها در اثر گرمای آب قابلیت عکس العمل اعصاب را بالا برده و هدایت انرژی حرارتی مورد نیاز را تامین کرده، کار تبادل مواد در سلول‌های بدن را تسریع و موجب رفع خستگی عضلات و آرامش در سلسله اعصاب می‌شود.

برای بیمارانی که عضلات ضعیف دارند یا بعد از عمل جراحی عضوی از بدنشان بی‌حرکت و بی‌استفاده مانده فیزیوتراپی در آب گرم بخشی از درمان است چرا که مفاصل و عضلات را در آب راحت‌تر تکان و ورزش می‌دهند تا حرکت عضو مستحکم‌تر و پیشرفته‌تر شود.

قدمت استفاده از روش آب درمانی برای درمان بیماری های ذکر شده نیز به هزاران سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد و افراد سرشناسی نظیر افلاطون، ارسطو و بقراط درباره ی این روش درمانی اطلاعات زیادی را در کتاب های خودشان نوشته اند. همانطور که می دانید همین چشمه های آب گرم درمانی ایران سبب شده اند تا سالانه خیل عظیمی از مسافران راهی شهرهایی که این چشمه ها در آن ها قرار دارند نیز می روند.

معرفی آبگرم لاریجان:

آبگرم لاریجان یکی از مناطق سیاحتی نزدیک تهران است که تاکنون از نگاه بسیاری از گردشگرانی که ده ها بار جاده هراز را به قصد دریای شمال پیموده اند، دور مانده است؛ درحالیکه می تواند یک محل تفریحی و مقصدی برای سفر یک روزه از مبداء تهران و سایر نقاط کشور باشد. این آبمعدنی که از چشمه های جوشان قله دماوند سرچشمه گرفته و قدمت بسیاری دارد، علاوه بر خواص درمانی بسیاری که امروز مورد توجه “توریسم درمانی” قرار گرفته، از جذابیت های طبیعی و تفریحی خوبی هم برخوردار است.

آبگرم در نزدیکی شهر رینه لاریجان واقع در استان مازندران و شهستان آمل قرار گرفته است و هر ثانیه هزار لیتر آبدهی دارد، درجه حرارت آن بین ۶۵ تا ۷۰ درجه سانتی‌گراد است. مزه این آب نامطبوع و بوی هیدروژن سولفور دارد و رنگ آن زلال است اما این چشمه دارای املاح بیکربنات منیزیم است که این آب برای درمان بیماری های جلدی، مفصلی و عفونی مؤثر است.

این روستا شامل یک خیابان اصلی است که در هر دو سمت آن تعداد زیادی مغازه، برای رفع نیازهای گردشگران وجود دارد. روستای آب گرم لاریجان امکانات رفاهی مناسبی را برای مسافران و گردشگران در محدوده چشمه فراهم آورده است.

از بناهای معروف روستای آبگرم لاریجان حمام شاه عباسی مربوط به دوره صفوی است.

بهترین فصل سفر به آبگرم لاریجان:

تقریبا در تمامی فصل ها رفتن به روستای آبگرم لاریجان زیبایی های خاص خود را دارد. در هر فصلی میتوانید به روستای آبگرم لاریجان این روستای زیبا و با صفا سفر کنید. این روستا یکی از روستاهای سردسیر می باشد و اگه مشکل برف در مسیر نداشته باشید زمستان هم رفتن به آبگرم لاریجان خیلی لذت بخش و خالی از لطف نیست.

امکانات رفاهی آبگرم لاریجان:

برای بهره بردن از آب گرم چشمه معدنی رینه لاریجان تأسیساتی مجهز به حوضچه‌های جکوزی و واحدهای اقامتی تأسیس شده‌اند که برای اسکان به صورت خانوادگی و تفریح نیم روزه هم علاوه بر اسکان شبانه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نکته مهم:

توجه داشته باشید که به علت افزایش بی رویه منازل مجهز به آبگرم گوگردی در رینه، چشمه آبگرم همه آن ها را کفاف نمی دهد و منازل و سوییت ها و ویلاها وسط هفته و به صورت نوبتی آبگرم را به منبع های آب خود منتقل و روزهای جمعه آن را داغ کرده و به حوضچه ها سرازیر می کنند که خاصیت گوگردی آب از بین می رود. پس به هنگام کرایه منزل دقت کنید اولا آب گرم بلکه داغ باشد و دوما گوگرد ته استخر یا حوضچه ته نشین شده باشد. ضمناً با صاحبخانه طی کنید که در صورتیکه آب داغ و گوگردی نباشد کرایه را پرداخت نخواهید کرد.

مسیر دسترسی به روستای آبگرم لاریجان:

جاده دسترسی به آبگرم لاریجان پس از طی ۷۰ کیلومتر در مسیر توریستی هراز که شهر آمل را به تهران متصل می‌کند در محل گزنک بخش لاریجان از راه اصلی جدا شده و به سمت غرب در مسیر کوهستانی و آسفالت ادامه یافته و پس از عبور از روستای ییلاقی گزانه به آبگرم می‌رسد.

حدود ۷۸ تا ۸۰ کیلومتر که از تهران توی مسیر جاده هراز فاصله گرفتید، تابلوی انحرافی این روستا را می‌بینید. البته مستقیما به آبگرم اشاره نکرده و نوشته Reyne (رینه). شاید بهترین نشانه رستوران سالاری باشد. مسیر انحرافی روستا دقیقا از کنار این رستوران جدا می‌شود. از کنار جاده اصلی تا روستای آبگرم دو روستای دیگه هم هست: رینه و نیاک. باید این دو را رد کنید. راه روستا کمی باریک و پیچ در پیچ و کوهستانی است و اگه شب را برای رفتن به روستا انتخاب می کنید، یک مقدار ترسناک است چون خیلی تاریک است، تقریبا ۲۰ دقیقه طول می کشد که این مسیر را طی کنید.

 

مرتبط:

سرعین-سرزمین چشمه های آبگرم