نوشته‌ها

تالاب بين المللی کمجان

تالاب بين المللی کمجان باحدود ۴هزار هکتارمساحت درفاصله ۷۰کيلومتري شمال شرق شيراز در روستاي کمجان از توابع بخش کربال شهرستان خرامه واقع شده است.تالاب بین‌المللی کمجان از جمله تالابهای مهم کشور است و در اولین کنوانسیون بین‌المللی تالابها در رامسر ثبت و به تائید رسیده است.

تاریخچه

تالاب در دهه ۶۰ به دلیل ایجاد کانال هایی توسط شرکت آب و جهاد کشاورزی مدتی در لیست تالاب های در خطر نابودی قرار گرفت و به کلی نابود شد. اما چند سال قبل به همت اهالی روستای کمجان با سد کردن چندین قسمت از کانال های احداثی به طور چشم گیری احیا شد.کمجان طی آمارهای گذشته بین ۱۰ تا ۲۰ هکتار بوده که امروز به پنج هزار هکتار رسیده و هزار هکتار آن به همت مردم احیا شده است.

ویژگی ها

دراین تالاب حدود ۲۰ گونه پرنده آبزی،کنارآبزی،مهاجر و پرندگان خشکی زی توسط کارشناسان اداره حفاظت محیط زیست فارس شناسائی شده است.
مطابق آخرین گونه شناسی صورت گرفته در سال ۱۳۹۱ بالغ بر ۱۰۰ گونه پرنده آبزی، کنارآبزی، مهاجر، بومی ونیمه مهاجر در حوزه این تالاب توسط سرمحیط بانی خرامه شناسایی شد.
در این تالاب گونه‌های متنوعی از گیاهان تالابی و مردابی از جمله نی، لوئی، شوره، درمنه و غیره وجود دارد، که در بعضی نقاطع ارتفاع آنها به شش الی هشت متر در وسعتی به مساحت پنج هزار و ۲۵۰ هکتار را شامل می‌شود.

تالاب بين المللی کمجان

سایر اطلاعات

به گفته بومیان محلی بخش کربال و به خصوص روستائیان کمجان در کناره‌های تالاب، آهو، گراز، کفتار و گونه‌هایی از گربه‌های وحشی بزرگ جثه و پستانداران کوچک مانند روباه و توره به وفور مشاهده می‌شود.
وقتی در دهه ۶۰ زهکش ها احداث و تالاب خشک شده خیلی از مردم محل بیکار شده و رو به مهاجرت و کارهای دیگر در شهرها آوردند حال این‌که اکنون با احیای تالاب نه تنها ارزشهای زیست محیطی تالاب دوباره احیا شده بلکه در گوشه‌ای از آن مردم نیز می‌توانند به شغل خود بپردازند بدون این‌که هیچگونه مشکلی در کار ایجاد شود.

نقاط مثبت

تالاب کمجان طی هزاره‌ها در مسیر کوچ پرندگان مهاجر قرار داشت و طبق نظر مجامع جهانی و زیست محیطی یک درصد از پرندگان خاورمیانه را در خود جای می‌داده‌است.
احیای تالاب توسط مردم محله آنچنان با موفقیت همراه بود که اهالی حاضر بودند بدون این‌ که از فرصت احیای تالاب برای دامداری استفاده کنند، همچنان حفظ ارزشهای زیست محیطی تالاب را در اولویت قرار دادند و به جای استفاده مرتع داری، از آن به عنوان تالاب به مفهوم واقعی بهره ببرند و اولویت مردم نیز به جای مرتع داری و تامین علوفه دام و احیای تالاب شد

تالاب بين المللی کمجان

نقاط منفی

تا پیش از خشکی تالاب ضمن این‌که این محیط با ویژگیهای منحصربه‌فردی که داشت از لحاظ زیست محیطی منطقه‌ای ارزشمند به شمار می‌رفت به لحاظ تامین معاش روستاهای اطراف منطقه نیز که معاش خود را از طریق دامداری تامین می‌کردند این تالاب اهمیت بسیار زیادی داشت.
بر همین اساس گروه‌های مردمی منطقه که به صورت فعال امور مربوط به احیای تالاب را دنبال می‌کرده با حضور در دفتر خبرگزاری مهر به تشریح اتفاقاتی که برای کمجان طی چند سال گذشته روی داده پرداختند و چنین عنوان کرد: در اوایل دهه ۶۰ دو رشته زهکش در تالاب احداث و در پی این کار تالاب کمجان عملاً خشک شد و ارزشهای زیست محیطی خود را از دست داد.
گفته شده که ایجاد این زهکشها به خاطر توسعه کشاورزی در منطقه صورت گرفته اما از زمانیکه این زهکشی صورت گرفته نه تنها تالاب به زمینی خشک و شوره زار تبدیل شده بود که انتقال این نمکزارها به دیگر اراضی نیز مشکلاتی را ایجاد کرده بود بلکه تالاب نیز در عمل خشک شد.
مردم محل بدون درخواست کمکی از هیچ نهادی خودشان اقدام به انجام کارهایی برای احیای تالاب کردند که در اواخر سال ۸۸ مبادرت به ایجاد آب بندهایی در مسیر زهکشیهای ساخته شده در دهه ۶۰ کرده که این کار مردم محلی باعث شد که به مرور تالاب خشکیده کمجان خودش را بازسازی کرده و تاحدودی حیات به آن بازگردد.
این کار باعث شده که پوشش گیاهی برخی از مناطق دوباره بروید و پرنده‌ها نیز دوباره به خانه خود بازگردند به گونه‌ای که از شدت لانه سازی و تخمگذاری در علفزارهای منطقه تردد بدون این‌که به لانه‌های پرنده‌ها آسیب نرسد کاری دشوار شده‌است.

مرتبط:

جاذبه‌های گردشگری شهر شیراز

تنگ بستانک _بهشت گمشده

منطقه حفاظت شده تنگ بستانک معروف به بهشت گمشده در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شهر شیراز در منطقه ی سرسبز کامفیروز واقع گردیده است.

منطقه ای عمدتا با پوشش جنگلی و کوهستانی با میانگین ارتفاعی بین ۱۷۰۰ تا ۳۷۰۰ متر. دارای اقلیم ایرانی تورانی دارای تابستان های خشک و زمستان های بسیار سرد که با ریزش برف و یخبندان همراه می باشد. میانگین درجه حرارت منطقه بین ۱۴ – ۱۶ درجه و متوسط بارندگی آن ۴۷۹/۴۲ میلی متر می باشد.

این منطقه دارای محیطی عمدتا کوهستانی به همراه پوشش جنگلی بوده که تابستان‌های خشک و زمستان‌هایی سرد را ارایه می‌دهد. بستر سنگی دره محل مناسبی را برای رویش درختانی چون چنار و گردو و گیاهان سایه پسند فراهم آورده است. این گیاهان باعث شده‌اند تا به سختی بتوان ردی از نور مستقیم خورشید در کف دره پیدا کرد که البته در فصول گرما نکته‌ای مثبت به شمار می‌رود.

آب شیرین این دریاچه محل مناسبی برای زندگی ماهیان پرورشی مانند کپور است. خود تنگه نیز حیات وحش با ارزشی دارد که شامل حیواناتی مانند خرس قهوه‌ای، کفتار، راسو، پازن، خارپشت ایرانی، همستر دم دراز، رودک، گربه وحشی، سنجاب ایرانی، روباه، شغال، گراز، خرگوش، انواع پرندگان شکاری، کبوتر وحشی، کبک و جانوران متنوع دیگر می‌شود.

تیپ اراضی منطقه بر اساس مساحت (هکتار) و درصد:

کوهها: ۱۱۶۴۸ هکتار با ۷۶/۱ درصد از کل منطقه
تپه ها: ۱۷۶۵ هکتار با ۱۶/۹ درصد از کل منطقه
فلاتها و تراسهای فوقانی: ۷۴۴ هکتار با ۴/۸۵ درصد از کل منطقه
دشتهای دامنه ای: ۳۰۷ هکتار با ۲ درصد از کل منطقه
واریزه های بادبزنی: ۹۸ هکتار با ۰/۶۴ درصد از کل منطقه
مسکونی: ۶۲ هکتار با ۰/۴ درصد از کل منطقه

تنگ بستانک

جاذبه های اکوتوریستی:

وجود روستاهای زیبای جنوب تنگ بستانک مانند ساران و کهکرون با چشمه های زیبا و سابقه ای هزاران ساله از جاذبه های این منطقه می باشد. موقعیت جغرافیائی اثر طبیعی تنگ بستانک در مجموعه شبکه گردشگری محور شمال و شمال غرب استان و امکان ارتباط جاده‌ای که با یادمان های تاریخی تخت‌ جمشید، نقش رستم و پاسارگارد از یک طرف و چشم‌اندازهای طبیعی آبشارمارگون و تنگ براق از طرف دیگر، امتیاز ویژه‌ای برای بخش ایرانگردی و جهانگردی استان فارس است که در خور توجه و اهمیت می باشد.

جذابیت‌های تنگ بستانک تنها به پوشش گیاهی و جانوری آن محدود نبوده بلکه می‌توان به شهرها و روستاهای زیبایی را در مسر رسیدن به آن مشاهده کرد که پرداختن به هرکدام خود نیاز به مطلبی جداگانه دارد.

وضعیت اجتماعی منطقه:

زراعت: میزان سطح اراضی زیر کشت آبی و دیم در منطقه ۱۵۷۶ هکتار می باشد که ۱۲۲۷ هکتار به اراضی آبی و ۳۵۳ هکتار به اراضی دیم اختصاص دارد. زراعت آبی شامل: گندم، جو، لوبیا و شلتوک و ترکیب کشت دیم شامل: گندم، عدس، جو و نخود می باشد.

باغداری: بطور کلی میزان سطح اراضی باغی در منطقه ۳۶۷ هکتار می باشد که بالاترین میزان باغ آبی متعلق به روستای کهکران و کمترین مربوط به آب باد می باشد.

دامداری: دامداری در منطقه به صورت سنتی و به صورت نگهداری در کنار منازل مسکونی صورت می پذیرد. در منطقه ۴۰۰۵ راس گوسفند و بره، ۳۰۲۵ راس بز و بزغاله و ۴۹۴ راس گاو و گوساله وجود دارد.

دسترسی

شاید بتوان مسیر منتهی به بیضا را بهترین راه دسترسی به تنگ بستانک دانست. این مسیر را می‌توانید در جاده‌ی شیراز-یاسوج، بعد از گویم بیابید.

خوشبختانه در طول این مسیر تابلوهای راهننمایی نصب شده است که شما را به خوبی به این منطقه‌ی دوست داشتنی هدایت می‌کنند. پس از عبور از بیضا وارد منطقه‌ی کامفیروز خواهید شد.

 

مرتبط:

جاذبه‌های گردشگری شهر شیراز

دریاچه مهارلو صورتی ترین دریاچه ایران

یکی از جاذبه های گردشگری عجیب و غریب استان فارس، دریاچه مهارلو در جنوب شرقی شهر شیراز قرار دارد و به خاطر رنگ قرمزش شهرت زیادی پیدا کرده است.

وقتی نام استان فارس به میان می آید، همه یاد شهر زیبای شیراز و بناها و محوطه های تاریخی بی شمار این استان می افتیم. دریغ از اینکه این خطه از کشورمان، زیباترین چشم اندازهای طبیعی کشور را نیز در دل خود جای داده است. اگر به دیار فارس رفتید، بازدید مکان های طبیعی آن را هم در برنامه های خود بگنجانید. یکی از این جاذبه های طبیعی، دریاچه مهارلو در نزدیکی شهر شیراز است.

معرفی دریاچه مهارلو

یکی از چشم اندازهایی که شاید زیاد در عکس ها دیده باشید، چشم انداز زیبای دریاچه مهارلو در استان فارس است. گردشگران و طبیعت گردان بسیاری در سفر خود به شهر زیبای شیراز و تماشای آثار تاریخی و فرهنگی ارزشمند آن، راهی این دریاچه حیرت انگیز می شوند تا یک عکس یادگاری در کنار آن بیاندازند. شهرت این دریاچه، به خاطر رنگ قرمز رنگش است. مهارلو در سمت جنوب شرقی شهر شیراز و ۵۷ کیلومتری مسیر جاده شیراز به فسا قرار دارد. این دریاچه، در مجاورت یک روستا به همین نام واقع شده، روستایی که قدمتش را به دوران صفویه نسبت می دهند و در قدیم به آن دشت گل می گفتند.

مهارلو دریاچه ای به رنگ قرمز

جدای از دریاچه زیبای مهارلو، روستای مهارلو هم پتانسیل گردشگری بالایی دارد. این روستا در دامنه های جنوبی کوه های مرتفع زاگرس قرار گرفته است. خانه های این روستا، طاق های بلندی دارند و پنجره های قوس دار آن ها جلوه زیبایی به آن ها داده است. باغ های پراکنده ای مملو از درختان بادام، انار و انجیر که در مجاورت چشمه آب معدنی روستا ایجاد شده اند، بر زیبایی های مهارلو افزوده اند. بسیاری از اهالی روستا، عقیده دارند که آب این چشمه شفا بخش است و بسیاری از بیماری های پوستی را درمان می کند. اگر اهل زیارت باشید هم می توانید به زیارتگاه خدیجه بانو که بر فراز تپه ای در روستا قرار دارد بروید. در نزدیکی روستا، بقایای یک کاروانسرای مربوط به دوران صفوی به نام کاروانسرای شاه عباسی هم به چشم می خورد.

اما از همه این جاذبه های تاریخی و طبیعی که بگذریم، به مهم ترین جاذبه این روستا بر می خوریم. دریاچه مهارلو در گذشته وسعت بسیار بیشتری نسبت به دریاچه کنونی داشته و امروزه متاسفانه در حال خشک شدن است. البته اقداماتی در جهت احیای دریاچه صورت گرفته است که تا حدود به افزایش سطح آب آن کمک کرده است. دریاچه مهارلو محل سکونت گونه های بسیاری از پرندگان مهاجر و غیر مهاجر است. می توان نام دریاچه نمک را هم بر این دریاچه گذاشت، چرا که آبی تقریبا شور دارد. به دلیل خشک شدن قسمت های زیادی از دریاچه، بستر برخی نقاط آن از نمک پوشیده شده و به عنوان منبع تامین نمک شیراز از آن استفاده می شود. مهارلو، یکی از جاذبه های طبیعی عجیب استان فارس است که با رنگ قرمزش، میزبان طبیعت گردان بسیاری از داخل و خارج از کشور است.

blank

دریاچه عجیب مهارلو

عمق دریاچه در بخش های مختلف آن متفاوت است و به بارش های جوی بستگی دارد.. در بیشتر نقاط آن عمق آب حدود نیم متر است و در قسمت های عمیق، عمق سه متر را هم اندازه گرفته اند. آب این دریاچه که متاسفانه شرایط چندان مساعدی نیز ندارد، از چند چشمه آب شیرین در شمال آن، بارش های باران و رودخانه های حمزه، خشک و سروستان تامین می شود.

چرا دریاچه مهارلو قرمز رنگ است

میزان تبخیر آب این دریاچه بسیار بالاست. تبخیر شدید آب دریاچه مهارلو سبب شده است تا شوری آن به شدت افزایش یابد و نوعی جلبک دریایی قرمز رنگ به نام “کشند قرمز” در آن تکثیر شود. رشد و تکثیر بیش از حد این جلبک در این دریاچه باعث شده است تا تمام آب آن به رنگ قرمز متمایل شود و هیچ موجود زنده ای به جز یک نوع آبزی به نام آرتیما نتواند در آن زنده بماند.

به دلیل شوری بیش از حد آب و همچنین تکثیر بیش از حد جلبک قرمز رنگ کشند قرمز در آن، هیچگونه ماهی در این دریاچه زندگی نمی کند. اما در گوشه و کنار محیط این دریاچه، می توان خزندگانی نظیر مارمولک، سوسمار، مار و لاک پشت را مشاهده کرد. برخی از دوزیستان نیز در مجاورت دریاچه زندگی می کنند. دریاچه مهارلو، محل سکونت گونه های مختلفی از پرندگان مهاجر و غیر مهاجر است. حواصیل، لک لک، پلیکان، کشیم، باکلان، اگرت، فلامینگو، اردک، خوتکا، سارگپه و … از جمله پرندگانی هستند که در این دریاچه مشاهده می شوند.

دریاچه مهارلو

بهترین فصل سفر

مهارلو دریاچه ای فصلی است و در فصل تابستان بخش عمده ای از آن خشک می شود. با شروع بارندگی ها در فصول پائیز و زمستان، دوباره به سطح آب دریاچه افزوده می شود. از پائیز تا اواسط اردیبهشت ماه، بهترین فصل بازدید از این دریاچه است.

مسیر دسترسی به دریاچه مهارلو در استان فارس

از زیبایی های شیراز که دیدن کردید، وارد جاده شیراز به فسا شوید. با طی حدود ۲۰ کیلومتر به ابتدای دریاچه خواهید رسید و اگر مسیر را ادامه دهید، بعد از حدود ۵۷ کیلومتر به روستای مهارلو خواهید رسید.

این دریاچه ارزشمند، بیش از هر زمان دیگری به محافظت و احیا احتیاج دارد. چند سال قبل بود که آب دریاچه به کل خشک شد و دوباره به لطف بارندگی های مناسب، حیات به آن بازگشت. شاید قرمز رنگ شدن دریاچه، چشم انداز عجیب و زیبایی را پیش چشمان گردشگران قرار دهد، اما واقعیت این است که وجود کشنده قرمز، حیات گیاهی و جانوری را شدیدا در معرض خطر قرار داده است. امیدواریم که مسئولان فکری به حال این منبع طبیعی بسیار ارزشمند فارس بکنند و آن را از خطر خشک شدن کامل نجات دهند.

خان زنیان _گوهری که در دل این شهر پنهان است!

شیراز یکی از شهرهای مهم و محبوب در میان گردشگران ایرانی و خارجی می‌باشد. این شهر برای دیدن و گشتن جاذبه‌های بسیاری دارد اما در میان تمام جاذبه‌های معروف شهر شیراز، شهر کوچکی به نام خان زنیان است که از نظر گردشگری فراموش شده است.

معرفی شهر خان زنیان

خان زنیان شهری کوچک در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی شیراز است. این شهر به تازگی نامش را به تقسیمات جغرافیایی وزارت کشور وارد کرده و به عنوان شهر ثبت شده است. این شهر کوچک دارای باغ‌های زیبایی می‌باشد که این باغ‌ها به طبیعت شهر کمک کرد تا به لحاظ بصری بسیار زیبا دیده می‌شود.

تاریخچه شهر خان زنیان

 

شهرت خان زنیان به جنگ انگلیس با ایل قشقایی برمی‌گردد. ایل قشقایی یکی از بزرگترین ایل‌های عشایر ایران می‌باشد. استان فارس مهم‌ترین ییلاق و قشلاق این ایل بزرگ محسوب می‌گردد. این جنگ را باید اینطور تعریف کرد که، تیره «یار محمدلو» از طایفه معروف و بزرگ دره‌شوری در کنار خان زنیان اطراق کرده بودند. نیروهای انگلیسی به طور ناگهانی و بدون هیچ پیش‌زمینه‌ای به این تیره حمله می‌کنند و با تمام رشادت‌های عشایر، بخش زیادی از احشام آنها به غارت می‌رود. خبر به کلانتر طایقه دره شوری می‌رسد و در همان شب ایاز کیخا (کلانتر طایفه دره شوری) دستور حمله به اردوگاه انگلیسی‌ها را می‌دهد و تعدادی از نیروهای انگلیسی در این حمله زخمی می‌شوند.

blank

در ادامه اسماعیل خان صولت الدوله (ایلخان قشقایی) نیروهای خود را فراخواند و این اعلان جنگ رسمی با انگلیسی‌ها بود.

در کنار این موارد خان زنیان زمانی که احمد بن موسی شاه‌چراغ از دست ماموران عباسی فرار کرد، مدتی در این شهر کوچک که آن زمان روستا بود، مخفی ماند.

جاذبه‌های خان زنیان

خان زنیان، که به زبان محلی به آن زنیون می‌گویند، طبیعت بسیار زیبایی دارد. مردم شیراز اغلب برای تعطیلات آخر هفته به این شهر کوچک می‌آیند. علاوه بر طبیعت زیبا برخی آثار تاریخی نیز در شهر دیده می‌شود. کاروانسرای خان زنیان یکی از این جاذبه‌ها می‌باشد. این کاروانسرا متعلق به دوره قاجار است. برای ساخت کاروانسرا از سنگ و گچ استفاده شده است. سر در ورودی کاروانسرا طاق‌های زیبایی دیده می‌شود که از مهم‌ترین بخش‌های باقی مانده از کاروانسرا است.

از بقایای کاروانسرا به نظر می‌رسد که کاروانسرایی چهار ایوانی بوده که دارای ۴ برج بوده است. نمای بیرونی بنا از بیرون دارای ۸ طاق‌نما در هر طرف ورودی بوده که احتمالا بنا دارای ۱۶ طاق‌نما بوده است. در نمای ورودی دورن جزرها یک مال‌بند وجود دارد که احتمالا محلی برای بستن حیوانات محسوب می‌شده است.

 

 

 

در کنار این موارد، بافت شهر خان زنیان نیز جالب و دیدنی می‌باشد. برخی اعتقاد دارند که بافت روستا به دوران ساسانیان برمی‌گردد. در ساخت خانه‌ها از سنگ‌هایی که از کوه‌های اطراف جمع‌آوری می‌شده، استفاده شده است. البته در خانه‌های جدید از مصالح صنعتی استفاده می‌شود. اما در خانه‌های قدیمی شهر سنگ‌ها بدون ملاط روی هم قرار می‌گرفته و دیوارها کاهگل و سقف نیز با تیرهای چوبی ساخته می‌شده است.

مرتبط:

موزه دیدنی ارگ کریم خان شیراز

آرامگاه شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی

آرامگاه شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی در انتهای خیابان بوستان و کنار باغ دلگشا در دامنه کوه در شمال شرق شیراز قرار دارد.

بنای اصلی و اولیه آرامگاه سعدی مربوط به دوره اتابکان فارس است و نخستین‌بار ابن بطوطه مراکشی در حدود سال ۷۵۰ قمری آن را مشاهده کرد.

این مکان در ابتدا خانقاه سعدی بوده که وی اواخر عمرش را در آنجا می‌گذرانده و سپس در همانجا دفن شده ‌است. برای نخستین‌بار در قرن هفتم توسط خواجه شمس الدین محمد صاحبدیوانی وزیر معروف آباقاخان، مقبره‌ای بر فراز قبر سعدی ساخته شد.

در سال ۹۹۸ به حکم یعقوب ذوالقدر، حکمران فارس، خانقاه شیخ ویران شد و اثری از آن باقی نماند. در سال ۱۱۸۷ قمری به دستور کریمخان زند، بنایی ۲ طبقه معروف به عمارتی ملوکانه از گچ و آجر بر بالای مزار سعدی بنا شد.

در دوره قاجاریه توسط فتحعلی شاه این بنا مرمت شد و چند سال بعد نیز حبیب الله خان قوام الملک دستور تعمیر و ترمیم قسمتی از بنا را صادر کرد.بنایی که در زمان کریمخان ساخته شده بود تا سال ۱۳۲۷ شمسی برپا بود و شامل یک ساختمان ۲ طبقه آجری مرکب از چند اتاق و طبقه زیرین آن یک متر بلندتر بود.

بنای کنونی آرامگاه سعدی به دستور محمدرضا پهلوی به وسیله انجمن آثار ملی ساخته و در سال ۱۳۳۱ رسما افتتاح شد. این بنا با اقتباسی از چهل ستون اصفهان و ابنیه قدیمی دیگر با معماری جدید ساخته شده است.

ساختمان به سبک ایرانی است با ۸ ستون از سنگ‌های قهوه‌ای رنگ که در جلوی مقبره قرار دارند و اصل بنا با سنگ سفید و کاشی کاری مزین است. بنای آرامگاه از بیرون به شکل مکعبی است اما در داخل هشت ضلعی می‌باشد با دیوارهایی از جنس مرمر و گنبدی لاجوردی.

زیربنای اصلی آرامگاه حدود ۲۵۷ متر مربع می‌باشد. ساختمان اصلی آرامگاه شامل دو ایوان عمود بر هم می‌باشد که قبر شیخ در زاویه این دو ایوان قرار گرفته‌است.

روی آرامگاه سعدی گنبدی از کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ ساخته شده‌است. سنگ‌های پایه‌های بنا، سیاه رنگ است و ستون‌ها و جلوی ایوان از سنگ گرانتیت قرمز مخصوصی ساخته شده‌است. نمای خارجی آرامگاه از سنگ تراورتن و نمای داخلی آن از سنگ مرمر است.

سنگ قبر سعدی در وسط عمارتی ۸ ضلعی قرار دارد و سقف آن با کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ تزیین شده‌است. در ۷ ضلع ساختمان، ۷ کتیبه قرار دارد که از قسمت‌هایی از گلستان، بوستان، قصاید، بدایع و طیبات شیخ انتخاب شده و به خط «ابراهیم بوذری» نوشته شده‌است. متن یک کتیبه دیگر از «علی اصغر حکمت» است که در مورد چگونگی ساخت بقعه توضیحاتی داده.

بنا در سمت چپ به رواقی متصل می‌شود که در آن ۷ طاق وجود دارد که با کف‌سازی سیاه رنگ به آرامگاه شوریده شیرازی پیوند می‌خورد. این آرامگاه در یک اتاق قرار دارد و کتیبه‌ای بر سر در آن است که شاعر را معرفی می‌کند و شعری از خود شاعر بر کاشیهای سرمه‌ای بر روی دیوار نوشته شده‌است.

در اطراف مقبره سعدی، قبور زیادی از بزرگان دین وجود دارند که بنا به وصیت خود، در آنجا مدفون شده‌اند از جمله مهمترین‌های آن می‌توان شوریده شیرازی را نام برد که آرامگاهش به وسیله رواق به آرامگاه سعدی متصل شده‌است.

آرامگاه شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی در سال ۱۳۵۴ توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره ۱۰۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مسجد نصیرالملک _زیباترین مسجد شیراز

مسجد نصیرالملک یکی از مساجد قدیمی شیراز است که در محله گود عربان و در جنوب خیابان لطفعلی خان زند و در نزدیکی امامزاده شاه چراغ قرار گرفته است. مسجدی که شاید زیباترین مسجد شیراز باشد و تماشای آن با شیشه های رنگی، طاق های بلند و کاشیکاری های زیبایش، یکی از آرزوهای هر جهانگردی به حساب بیاید.
این بنا به دستور میرزا حسن علی ملقب به نصیرالملک که یکی از بزرگان سلسله قاجار بوده ساخته شده است. معماری آن کار محمد حسن معمار بوده و مدت ساخت آن حدود ۱۲ سال و از سال ۱۲۵۵ تا ۱۲۶۷ خورشیدی به طول انجامیده است.
مسجد نصیرالملک از نظر کاشیکاری و مقرنس کاری از زیباترین مساجد ایران است. مسجد دارای صحن وسیعی می باشد که در سمت شمال آن قرار دارد. در ورودی دارای طاق نمایی بزرگ استظ¬ که سقف آن با کاشی‌های رنگارنگ مزین گشته است.مسجد دارای دو شبستان شرقی و غربی است.

شبستان غربی که پوشش آجری دارد و بیشتر روی آن کار شده و زیباتر استظ¬ طاق این شبستان روی ستون‌ها سنگی و با طرح مارپیچ روی آن در دو ردیف شش‏تایی و به تعداد ۱۲ عدد به نیت ۱۲ امام قرار گرفته است. این شبستان دارای ۷ درگاه است که آن را با ۷ در چوبی با شیشه‌های رنگارنگ به صحن مسجد مرتبط می‌کند.

سنگتراشی و تزیین این شبستان الهام گرفته شده از مسجد وکیل شیراز است. طاق و دیوارهای این شبستان با کاشی کاری‌های زیبا تزیین شده است.کف آن با کاشی‌های فیروزه‌ای و سقف آن با نقش گل و بوته و آیات قرآنی مزین گشته است. این شبستان در واقع شبستان تابستانه محسوب می‌شود.
در سمت شمالی مسجد طاق نمایی به نام طاق مروارید وجود دارد که تمام سقف داخل و بیرون آن کاشی کاری رنگارنگ شده است و روی آن آیات قرآنی نوشته شده است. در دو طرف این طاق‌نما ۲ طاق کوچکتر نیز وجود دارد.

مسجد نصیرالملک
مسجد نصیرالملک دارای دو ایوان شمالی و جنوبی است که شبیه هم نیستند و ایوان شمالی زیباتر از ایوان جنوبی است. ایوان شمالی دارای ۳ نیم طاق در ۳ طرف است و از سمت چهارم به صحن راه دارد. این ایوان داری ۴ غرفه است و سقف میانی آن با مقرنس کاری و کاسه سازی پنج کاسه مزین شده است.ایوان جنوبی نیز دارای ۲ گلدسته است و در حیاط آن نیز حوضی مستطیل شکل و سنگی با فواره وجود دارد.

در سمت شمالی مسجد طاق نمایی به نام طاق مروارید وجود دارد که تمام سقف داخل و بیرون آن کاشی کاری رنگارنگ شده است و روی آن آیات قرآنی نوشته شده است. در دو طرف این طاق‌نما ۲ طاق کوچکتر نیز وجود دارد.
در سمت جنوب نیز طاقی وجود دارد که ارتفاعش کمتر از طاق مروارید است و تمام سطح بیرونی و داخلی آن کاشی‏کاری شده و سقف آن نیز مانند طاق شمالی مقرنس‏کاری شده است.
روی آن نیز دو گلدسته وجود دارد که در ورودی این دو گلدسته دو طاق نمای کوچکتر در دو طرف طاق اصلی وجود دارد.

شبستان شرقی که به زیبایی شبستان غربی نیست، شبستان زمستانه به حساب می‌آید دارای هفت ستون بدون طرح و ساده است و در یک ردیف در وسط قرار گرفته‌اند.در جلوی شبستان شرقی، ایوانی قرار گرفته که با هشت طاق نما از حیاط مجزا گشته است.در ان شبستان دری وجود دارد که به یک چاه آب گشوده می‌شود.همچنین در این مکان یک حوضچه و یک دالان نیز موجود است.هر دو شبستان بر خلاف معمول به خاطر جهت گیری ساختمان قبله در امتداد محور قبله واقع شده اند.

در سمت شمالی مسجد طاق نمایی به نام طاق مروارید وجود دارد  که تمام سقف داخل و بیرون آن کاشی کاری رنگارنگ شده است و بر روی آن آیات قرآنی نوشته شده است و در دو طرف این طاق نما دو طاق کوچکتر نیز وجود دارد.در سمت جنوب نیز طاقی وجود دارد که ارتفاعش کمتر از طاق مروارید است و تمام سطح بیرونی و داخلی آن کاشی‌کاری شده و سقف آن نیز مانند طاق شمالی مقرنس‌کاری گشته است.بر روی آن نیز دو گلدسته وجود دارد که در ورودی این دو گلدسته دو طاق نمای کوچکتر در دو طرف طاق اصلی وجود دارد.

مرتبط:

باغ جهان نما یکی از کهن‌ترین باغ‌های شیراز

باغ جهان نما یکی از کهن‌ترین باغ‌های شیراز

باغ جهان نما یکی از کهن‌ترین باغ‌های شیراز است که در شمال شرقی شهر شیراز و ضلع شرقی خیابان حافظ (دروازه قرآن) و بالاتر از میدان حافظیه قرار دارد.

این باغ در دوره فرمانروایی آل مظفر و آل اینجو بسیار سرسبز و آباد بوده است به طوری که در اشعار حافظ از صفا و سرسبزی آن سخن به میان آمده است. این باغ همانند سه باغ ارم، دلگشا و تخت قراچه که از باغ‌های مشهور شیراز می‌باشند، پیش از حمله تیمور گورکانی در نهایت آبادانی بوده است و ابن عربشاه مورخ دوره تیمور در عجایب المقدور این باغ را «زینت‌الدنیا» نامیده است.

باغ جهان نما در هنگام اقامت تیمور گورکانی در شیراز مورد توجه واقع شد به طوری که همانند آن را در اطراف سمرقند که زادگاه تیمور بوده است، احداث نموده و آن را «جهان نما» نامیدند. این باغ در دوره صفویه نیز از اهمیت زیادی برخوردار بوده و در سفرنامه شاردن به آن اشاره شده است اما پس از انقراض سلسله صفویه که ناامنی کشور را فرا می‌گیرد، این باغ تقریباً ویران می‌شود. با روی کار آمدن کریم خان زند این باغ بازسازی شده و عمارت وسط آن ساخته می‌شود.

باغ جهان نما

کریم خان این باغ را در سال ۱۱۸۵ هجری قمری حصارکشی کرد و در اطراف عمارت، خیابان‌کشی‌های زیبا و درختکاری مفصلی ایجاد کرد. پس از دوره زندیه، در دوره قاجاریه نیز باغ جهان نما یکی از باغ‌های آباد و باشکوه به شمار می‌رفته و عمارت باغ محل پذیرایی از مهمانان حکومت بوده است. در باغ جهان نما انواع درختان سرو و کاج کهنسال، مرکبات و درختان میوه دیده می‌شوند.

در داخل باغ جهان نما عمارتی به شکل هشت ضلعی دیده می‌شود. این عمارت دارای ۴ شاه‌نشین در چهار گوشه بنا می‌باشد و میان شاه‌نشین‌ها، اتاق‌های دو طبقه قرار دارند. این عمارت دارای نمای آجری است و در گذشته پنجره‌های چوبی داشته است که توسط مالک خصوصی آن برداشته شده و به جای آن پنجره‌های آهنی نصب گردیده است. در داخل عمارت یک حوض از سنگ مرمر یکپارچه نیز وجود دارد.

باغ جهان در حال حاضر در اختیار صدا و سیمای شهر شیراز است.

مرتبط:

شیراز و سوغاتی ها آن

مطبوعات فارس: مسافران نوروزی به شیراز نیایند

مطبوعات استان فارس و شهر شیراز در شماره پنج‌شنبه ۱۵ اسفند خود با توجه به روند افزایشی شیوع ویروس کرونا در کشور و استان از مسافران نوروزی خواستند به شیراز نروند.

روزنامه‌های خبرجنوب، عصرمردم، افسانه، سبحان، تماشا، طلوع، نیم‌نگاه و شیرازنوین نشریات روزانه شهر شیراز هستند.

روزنامه تماشا در شماره ۲۰۵۰ خود تیتر یک خود را به تیتری با عنوان «لطفاً به شیراز نیایید» اختصاص داد. این روزنامه همچنین در مطلبی به نقل از رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز با عنوان «اسکان میهمانان نوروزی در فارس به‌طورجدی لغو شود» به مسئله ضرورت تعطیلی مراکز گردشگری در ایام نوروز باهدف کنترل بیماری کرونا پرداخته است.

روزنامه شیراز نوین دیگر روزنامه شیراز نیز شماره ۹۴۱ این روزنامه را با تیتر یک «دروازه‌های شیراز بسته شد» منتشر کرده است.

در این مطلب به نقل از شهرداری شیراز از مردم خواسته‌شده است که شیراز گردی را به ماه‌های دوم و سوم بهار موکول کنند و برای شکستن ویروس کرونا به کمپین «در خانه می‌مانیم» بپیوندند.

روزنامه سبحان نیز در شماره ۵۱۱۲ خود تیتر یک خود را به مطلبی به نقل از شهردار شیراز با عنوان «ممنوعیت اسکان میهمانان نوروزی در شیراز» اختصاص داده است.

روزنامه افسانه دیگر روزنامه استان فارس نیز در شماره ۴۱۰۴ خود، تیتر یک این روزنامه را با عنوان «اسکان مسافران نوروزی در شیراز ممنوع شد» منتشر کرده و به نقل از شهردار شیراز بیان کرده است: تمهیداتی برای ممنوعیت برپایی چادر در سطح شهر و خودداری از اسکان مسافران در کمپ‌های اقامتی انجام‌شده است.

روزنامه نیم‌نگاه نیز در شماره ۶۳۶۲ خود تیتر یک روزنامه را به‌عنوان «نوروز ۹۹ پذیرش و اسکان مسافران در شیراز ممنوع است» اختصاص داده است.

روزنامه عصر مردم نیز در شماره ۶۸۶۵ خود در صفحه نخست این روزنامه تیتر ‌”شهردار شیراز: مهمان نوروزی نمی‌خواهیم» را قرار داده است.

روزنامه خبر جنوب نیز در شماره ۱۱۳۳۷ خود در صفحه نخست این روزنامه تیتر «پذیرش و اسکان مسافران نوروزی در شیراز ممنوع شد» را منتشر کرده و به نقل از شهردار شیراز از ممنوعیت پذیرش و اسکان مسافران در قالب کمپ‌های اسکان، برپایی چادر در پارک‌ها، سالن‌های ورزشی، فرهنگسراها و مهمانسراها در نوروز ۹۹ با توجه به شیوع ویروس کرونا خبر داده است.

روزنامه طلوع دیگر روزنامه استان فارس در شماره ۲۷۴۹ خود بخشی از صفحه نخست خود را به مطلبی از شهردار شیراز با عنوان «نوروز ۹۹ پذیرش و اسکان مسافران ممنوع است» اختصاص داده است.

ویروس کرونا که کووید – ۱۹ نام دارد، نخستین بار در شهر ووهان کشور چین شناسایی شد و تاکنون به بیش از ۷۰ کشور سرایت کرده، با توجه به این امر سازمان بهداشت جهانی وضعیت فوق‌العاده اعلام کرده است.

آمار ابتلای قطعی به ویروس کرونا در ایران تا ظهر چهارشنبه (چهاردهم اسفند) به ۲ هزار و ۹۲۲ نفر و فوت ناشی از آن درمجموع به ۹۲ نفر رسیده است. همچنین ۵۲۲ نفر از مبتلایان بهبودیافته و از بیمارستان ترخیص شده‌اند.

بنا بر آخرین اعلام دانشگاه علوم پزشکی شیراز، ابتلای ۴۹ نفر در فارس به کرونا قطعی شده است که تاکنون ۲ نفر براثر این بیماری فوت کرده‌اند.

منبع:همشهری

مرتبط:

باغ هفت تن _قدیمی‌ترین اماکن تاریخی شیراز

 

باغ هفت تن _قدیمی‌ترین اماکن تاریخی شیراز

باغ تکیه هفت‌تنان، باغ هفت تن یا موزه سنگ های تاریخی، یکی از قدیمی‌ترین اماکن تاریخی شیراز است.

باغ هفت تن به سده‌های پیش از عهد زندیه و عمارت آن از بناهای دورهٔ کریم خان زند است. این باغ در پای کوه چهل مقام و در شمال آرامگاه حافظ قرار گرفته‌است. بیشتر جهانگردانی که در چند سدهٔ اخیر به شیراز سفر کرده‌اند باغ تکیه هفت تنان و عمارت زیبای آن را وصف کرده‌اند. مردم شیراز نیز به این مکان دلبستگی خاص دارند و سابقاً گاه در طلب باران و استجابت دعا روی بدین مکان می‌آورده‌اند.

 باغ هفت‌تن (بقعه‌ی هفت‌تنان، تکیه‌ی هفت‌تنان) که یکی از سازه‌های کریم خان زند در شیراز است؛ باغ زیبایی است که در شمال آرامگاه حافظ و باغ جهان نما در دامنه‌ی کوه تخت ضرابی (کوه چهل مقام) جای گرفته و علت نام گذاری این سازه به هفت تنان، وجود هفت گور از هفت عارف در این باغ است که کریم خان زند روی هر کدام، سنگ بزرگ بدون کتیبه‌ای نصب کرده‌است.

از دیدنی‌های این عمارت تالاری است که سقف آن بر دو ستون بزرگ یکپارچه استوار شده و در طاقچه‌های بالایی آن، پنج مجلس روی گچ نقاشی شده و از شاهکارهای نقاشی دوران زندیه محسوب می‌شود. این مجموعه در سال‌های ۱۳۳۶ و ۱۳۳۷ شمسی توسط نقاش و هنرمند محمد باقرجهان میری تعمیر و تجدید شد.

 این پنج مجلس به ترتیب عبارتند از: درویشی با تبرزین و کشکول، نقش موسی در حال شبانی، منظرهٔ شیخ صنعان و دختر ترسا، نقش ابراهیم و نقش درویش جوان. سنگ‌های موجود دراین موزه متعلق به سده‌های سوم تا یازدهم هجری قمری است که با انواع خطوط کوفی، ثلث، نستعلیق دیوانی، توقیع، تعلیق، نسخ و… به طرز زیبایی تزیین شده‌است.

حوض بزرگی هم در وسط عمارت اصلی به چشم می‌خورد که در گذشته از آب رکن‌آباد پر می‌شده‌است. باغ تکیه هفت‌تنان در انتهای بلوار هفت تنان، روبروی خیابان چهل مقام قرار دارد. هم اکنون از این ساختمان و باغ به عنوان گنجینه‌ی سنگ‌های کهن بهره برده می‌شود.

موزه دیدنی ارگ کریم خان شیراز

ارگ کریم خان در مرکز شهر شیراز قرار دارد. این ارگ در دوره سلطنت سلسله زندیه ساخته شده‌است و پس از اینکه کریم خان زند شیراز را به عنوان پایتخت خود و این مکان را به‌عنوان مکان زندگی خود انتخاب کرد

ارگ کریم خان در مرکز شهر شیراز قرار دارد. این ارگ در دوره سلطنت سلسله زندیه ساخته شده‌است و پس از اینکه کریم خان زند شیراز را به عنوان پایتخت خود و این مکان را به‌عنوان مکان زندگی خود انتخاب کرد، به ارگ کریمخان معروف شد. در زمان سلطنت سلسله پهلوی از ارگ کریم خان به‌عنوان زندان استفاده شد که آسیب‌هایی به آن وارد شده‌است. در سال ۱۳۵۰ این ارگ به اداره فرهنگ و هنر وقت واگذار شد. این بنای بزرگ اکنون زیر نظر سازمان میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اداره می‌شود و از چند سال پیش کار مرمت این بنا آغاز شده‌است تا به عنوان موزه بزرگ فارس مورد استفاده قرار گیرد.

ساخت ارگ کریم خان بین سالهای ۱۷۶۶ و ۱۷۶۷ میلادی انجام شد و کریمخان بهترین معماران زمان خود را جهت ساخت آن بکار گرفت. او همچنین بهترین مصالح را از داخل و خارج کشور تهیه و ساخت بنا را به‌سرعت تمام کرد. این بنا در دوره زندیه به‌عنوان محل استقرار حکومت و در دوره قاجاریه به‌عنوان محل زندگی فرمانداران محلی استفاده می‌شد. عبدالحسین میرزا فرمانفرما حکم‌ران فارس، دستور به بازسازی مینیاتورهای نقاشی شده در این بنا داد.

موزه دیدنی ارگ کریم خان شیراز

بنای ارگ ترکیبی از دو معماری مسکونی و نظامی است. بخش درونی ارگ با ایوان‌ها و اتاق‌های نقاشی شده، آبنماها و باغچه‌ها از ظرافت خاصی برخوردار است. سه ضلع شمال، جنوب و غرب هر یک دارای یک ایوان و شش اتاق مسکونی در دو طرف آن است. ضلع شرقی شامل حمام خصوصی و برخی امکانات خدماتی است.

برج و باروی چهارگانه به انضمام خندقی که سابقاً دور آن حفر شده بود نیز نقش دفاعی بنا را بر عهده داشته‌اند. ضخامت دیوارها در پایه ۳ متر و در بالا ۸/۲ متر است. ارتفاع برجها نیز ۱۵ متر می‌باشد و از آجر ساخته شده‌اند.

در زمان سلسله پهلوی از ارگ به‌عنوان زندان استفاده شد. در سال ۱۳۵۰ این ارگ به اداره فرهنگ و هنر وقت واگذار شد. این بنای عظیم اکنون تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اداره می شود و از چند سال پیش کار مرمت این بنا آغاز شده‌ است تا به عنوان موزه بزرگ فارس مورد استفاده قرار گیرد.

مرتبط:

شیراز و سوغاتی ها آن