به گزارش ایسنا، حدود هشت ماه است که ویروس کرونا در کشور شایع شده اما هنوز راهبرد روشنی برای سفرهای داخلی وجود ندارد، در نتیجه با هر تعطیلی، نگرانی‌ها از بابت شیوع بیشتر ویروس کرونا اوج می‌گیرد تا آن‌جا که حتی  مقام معظم رهبری  اخیرا گفتند: «بعضی سفرها باید ممنوع شود همچنان که ملاحظه کردید، [منع] سفر اربعین را مردم متدین و مؤمن ما پذیرفتند که گفتیم نروید به طرف مرز، نرفتند؛ این خیلی مهم است. در قضیه عزاداری‌ها که ستاد ملّی مبارزه‌ با این بیماری ضابطه معین کرد، مردم مؤمن و متدین که پایبندند، ضابطه را دقیق رعایت کردند؛ این باید در زمینه‌های گوناگون تسری پیدا کند و باید اجباری و الزامی شود؛ جلو بعضی از سفرها واقعاً باید گرفته بشود؛ گاهی بعضی از سفرها موجب می‌شود که شیوع، بی‌محابا و بدون قابلیت کنترل انجام بگیرد که واقعاً مایه تأسف است.»

این سخن ۲۱ مهرماه در مراسم دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح بیان شد و حالا وزیر بهداشت روز چهارشنبه (۲۳ مهرماه) در آستانه آغاز تعطیلات پایان هفته درحالی‌که بسیاری بار سفر را بسته و راهی شده‌اند، از منع رفت و آمد در پنج شهر به مدت سه روز تعطیلی ماه صفر خبر داده است. سعید نمکی گفته است: «روز گذشته از رییس‌جمهور درخواست کردم اجازه دهند در پنج شهر مهم که شیوع بالاست مانند کلان‌شهر تهران، کرج، مشهد، اصفهان و ارومیه در سه روز تعطیلی منع عبور و مرور و محدودیت رفت و آمد اعلام کنیم که بلافاصله موافقت کردند و به دستگاه‌های مربوط ابلاغ کردند.»

این تصمیم مقطعی وزارت بهداشت ظاهرا فقط سفرهای جاده‌ای را نشانه گرفته و همانند دوران اولیه شیوع کرونا محدودیتی برای سفر با وسایل نقلیه عمومی (ریلی، هوایی و …) قائل نشده است. از طرفی مشخص نیست در تعطیلات پیش ‌رو سفر در استان‌های دیگر چه وضعی داشته باشد و چگونه مدیریت شود. به نظر می‌رسد هنوز راه حلی برای سفر در داخل کشور  وجود ندارد و تصمیم‌های ناپایدار با توجه به تعطیلات ماه‌های پیش‌ رو و البته جهش‌ها و تغییرات ویروس کرونا ـ به گفته وزیر بهداشت ـ چندان نتواند به مدیریت سفرهای داخلی کمک کند.

واضح است که دوگانگی مواضع وزارتخانه‌های بهداشت و گردشگری درباره موضوع سفر، اجازه نمی‌دهد ساختار اصولی برای مسافرت‌ها تعریف و اجرا شود، در نتیجه در آستانه هر تعطیلی تنها با هدف قرار دادن حجم سفرهای جاده‌ای و بدون توجه به تاثیر سفرهای اتوبوسی، ریلی، هوایی و تورها و اقامتگاه‌های غیرمجاز که بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی و با قیمت‌های ارزان بدون نظارت مسافر می‌گیرند، اعتراض‌ها نسبت به تشدید شیوع ویروس کرونا در کشور توسط مسافران شدت می‌گیرد، بی‌آن‌که راه حل پایدار و اثرگذاری برای مدیریت سفرهای داخلی ارائه شود.

وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان متولی سفر در کشور تا کنون طرح واضحی برای کنترل و مدیریت سفرهای داخلی که در حجم گسترده‌ای در شرایط حساس کرونا درحال انجام است، نداشته اما بارها از اجرای طرح «سفر هوشمند» و مذاکره با وزارت بهداشت برای برقراری این مدل از سفرها سخن گفته است؛ طرحی که چندان واضح و ملموس نیست و به نظر می‌رسد پایه آن مبتنی بر رعایت همان پروتکل‌های بهداشتی در اماکن تحت نظارت این وزارتخانه باشد. معاون گردشگری نیز در تعریف کلی طرح «سفر منفرد و هوشمند» که اردیبهشت‌ماه به ستاد مقابله با کرونا ارائه شد، فقط به این جمله بسنده کرده است: «انجام سفر با رعایت همه پروتکل‌ها، تدابیر و موازین بهداشتی.»

بررسی وضعیت برخی تاسیسات گردشگری تحت مدیریت این وزارتخانه نیز نشان می‌دهد دستورالعملی که هم‌اکنون در بعضی از این اماکن اجرا می‌شود همان پروتکل‌های بهداشتی ستاد مقابله با کرونا است که برخی آن را با دستورالعمل‌های بین‌المللی نیز درآمیخته‌اند، هرچندواحدهایی هم هستند که با توجیه تعطیلی و نداشتن مسافر، دستورالعملی را رعایت نمی‌کنند.

در این بین، دست‌اندرکاران گردشگری که صاحبان سرمایه در این حوزه نیز به شمار می‌آیند و دوران رکود و بحران را سپری می‌کنند، معتقدند سفرهای غالبا شخصی که درحال انجام است، نه تنها حاصل چندان و درآمدی برای گردشگری نداشته که اتفاقا بیشترین مخاطره را در زمان همه‌گیری کرونا داشته و از طرفی، عامل بی‌اعتباری گردشگری شده است.

حرمت‌الله رفیعی ـ رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران ـ با انتقاد از بی‌برنامگی در سفرهای داخلی، به ایسنا می‌گوید: در زمانی که باید، سفرهای شخصی و ترددهای بین شهری را ممنوع نکردند اما مانع فعالیت تاسیسات گردشگری شدند، درحالی که آن سفرها باید ممنوع شود.

فعالان گردشگری معتقدند اگر سفر به دست آن‌ها سپرده و نظارت‌ها شدیدتر شود، مهار ویروس راحت‌تر خواهد شد. رفیعی می‌گوید: اگر سفرها تحت کنترل و مدیریت باشد، با تور انجام شود، اقامت در هتل مجوزدار باشد، آژانس‌ها هم ملزم به رعایت پروتکل‌های بهداشتی باشند، نظارت هم برقرار باشد، چرا سفر انجام نشود؟ اتفاقا این مدل سفرها را راحت‌تر می‌توان کنترل کرد. قطعا با این روش آمار شیوع کرونا در کشور هم پایین‌تر می‌آمد، اما به‌جای این کار، سفرها و ترددهای بین شهری را آزاد گذاشتند و دستور تعطیلی هتل و تور را دادند. چرا فقط سفرهای بدون برنامه و بدون تور را ممنوع نمی‌کنند؟

رفیعی اظهار می‌کند: از ابتدای سرایت ویروس کرونا به ایران، با آن‌که بارها درخواست مدیریت سفر شد، اما هیچ برنامه‌ای که بتوانیم از آن تبعیت کنیم و راهبرد روشنی داشته باشد، ارائه نشده است. آژانس‌ها که اوایل همه‌گیری، اجازه برگزاری تور نداشتند، بعد هم که تردد بین شهری آزاد شد و مردم بیشتر ترجیح می‌دهند شخصی سفر کنند، به کرات هم تور غیرمجاز و غیرقانونی درحال انجام است، کسی هم مانع نمی‌شود. این میان، گردشگری استان تهران هم می‌گوید به هر متقاضی فعالیت در فضای مجازی مجوز کار در گردشگری می‌دهد، این‌طور می‌شود که هر شخص بدون تخصص و دانشی وارد کار گردشگری می‌شود. این کارها خیانت است. باید سفر را به شکل دیگری مدیریت کرد.

منبع:ایسنا

مرتبط:

ممنوعیت سفر شبیه ممنوعیت صعود به دماوند نباشد

وزیر بهداشت روز چهارشنبه (۲۳ مهرماه) از ابلاغ دستور رییس‌جمهور درباره ممنوعیت تردد از/ به پنج کلانشهر تهران، کرج، اصفهان، مشهد و ارومیه به مدت سه روز خبر داد که البته این محدودیت تنها شامل سفرهای جاده‌ای می‌شود. سخنگوی وزارت بهداشت نیز بدون اشاره‌ای به جزئیات چگونگی اعمال این محدودیت، گفت که ممنوعیت هر نوع سفر از مبدا و یا به مقصد این شهرها از ساعت ۲۴ چهارشنبه (۲۳ مهرماه) تا ساعت ۱۲ ظهر روز یکشنبه ۲۷ مهرماه برقرار خواهد بود. معاون بهداشت وزارت بهداشت نیز در نامه‌ای به معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور در رابطه با چگونگی اعمال محدودیت‌های رفت و آمد در این پنج شهر پیشنهادهایی داد؛ از جمله این‌که «کنترل تردد خودروهای شخصی در شهرهای تهران، کرج، ارومیه، مشهد و اصفهان به صورتی انجام شود که ممانعت از ورود و خروج از طریق پلاک خودرو و یا کارت ملی اعمال شود و رفت و آمد پلاک‌های بومی اتومبیل شخصی بین استانی البرز و تهران آزاد باشد. این پیشنهاد شامل هواپیما، قطار، اتوبوس و وسایل حمل و نقل عمومی و اورژانس و امدادی و نیز کامیون‌های حمل و نقل مواد غذایی، لبنی و سوخت نیست.»

این تصمیم هرچند با استقبال برخی دست‌اندرکاران و فعالان گردشگری مواجه شد، واکنش‌های متفاوتی را نیز در پی داشت. سهند عقدایی ـ طراح و مجری تورهای طبیعت‌گردی و کوهنوردی و مدیر اکوکمپ کوهستانی دماوند ـ درباره محدودیت درنظر گرفته‌شده برای تعطیلات پیش ‌رو، به ایسنا گفت: به تجربه، باور چندانی نسبت به اجرای درست این دستور ندارم، مشابه این اتفاق را در کوه دماوند شاهد بودیم. تابستان گذشته صعود به این کوه را ممنوع کردند اما نه تنها چنین اتفاقی نیافتاد که بیشتر شاهد رفتارهای ایذایی بودیم. مثلا از صبح تا ظهر یک نفر می‌ایستاد و از ۱۰ ماشین هشت ماشین را برمی‌گرداند، از ظهر تا عصر راه باز می‌شد و عصر دوباره ورود اتومبیل‌ها را محدود می‌کردند.

او افزود: تمام مدتی که قرار بود صعود به دماوند ممنوع باشد فقط رفتارهای آزاردهنده‌ای را از طرف مراجعی که ممانعت ایجاد می‌کردند، شاهد بودیم که بیشتر مردم را بی‌برنامه کرده بود. خبرهای متناقض از ممنوعیت و آزاد بودن صعود دماوند نیز به آن بی‌برنامگی‌ها دامن زد.

او همچنین بیان کرد: وقتی خبر ممنوعیت تردد بین‌شهری را اعلام می‌کنند، سوال‌ها و ابهام‌های زیادی مطرح می‌شود؛ آیا این محدودیت شامل افرادی می‌شود که در شهر دیگری مامور و یا مشغول کار بودند و حالا قصد برگشت دارند؟ برای اشخاصی که با وسیله نقلیه عمومی تردد می‌کنند چه فکری شده است؟ چه میزانی وجود دارد که تشخیص دهند مردم قصد سفر دارند یا برای ماموریت کاری از شهر خارج می‌شوند؟ چه میزان و مقیاسی برای جداسازی مردم دارند؟

عقدایی گفت: این وضعیت فقط مربوط به کرونا نمی‌شود، اتفاقات مشابه این زیاد رخ می‌دهد، مثلا اجرای تور در منطقه‌ای را به بهانه مشاهده رفتارهای منکراتی ممنوع می‌کنند، مامور نیروی انتظامی یا افراد محلی وابسته به ارگان‌های مختلف مستقر می‌شوند و ممانعت ایجاد می‌کنند،  وقتی سوال می‌کنیم چه میزان و مقیاسی برای کنترل منطقه تعیین شده است،  پاسخ مشخصی ندارند بدهند، در نتیجه شاهد رفتارهای سلیقه‌ای هستیم. در آن مواقع هم هیچ‌گونه برنامه‌ریزی را نمی‌بینیم، بیشتر رفتارها حالت ایذایی دارد و ذهن مردم را خسته می‌کند تا عطا را به لقای آن ببخشند و عده‌ای هم فرصت‌طلبی کنند و به این مناطق ممنوع و محدودشده بروند.

مرتبط:

ممنوعیت سفر گردشگری به چین

متولی سفر چرا برای ممنوعیت و تحدید سفر کاری نکرد؟