فریبا یوسفی افزود: غذا زبان مشترک همه مردم جهان است اما با وجود اینکه ظرفیت‌های بسیار خوبی در زمینه گردشگری غذا و غذاهای سنتی در اصفهان و ایران وجود دارد اما در این راستا به خوبی جذب گردشگر نشده است.

وی اضافه کرد: غذا نیاز روزمره هر فردی است و همه افراد جامعه با هر شرایط اقتصادی از آن استفاده می‌کنند و بخشی از فرهنگ مردم ایران محسوب می‌شود.

این کارشناس صنعت گردشگری خاطرنشان کرد: اگرچه گردشگری غذا نوپاست ولی در بسیاری از کشورها جای خود را باز کرده است.

وی با اشاره به شعار سال جاری سازمان جهانی گردشگری با عنوان “گردشگری روستایی و توسعه پایدار” اظهارداشت: به دلیل اینکه هنوز روستاها رنگ و بوی غربی به خود نگرفته‌اند و غذاهای سنتی با شیوه‌های پخت قدیمی دارند می‌توانند در توسعه گردشگری نقش اساسی داشته باشند.

یوسفی درآمد سالانه صنعت گردشگری غذا در جهان را ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد کرد و افزود: این نوع گردشگری در دوران شیوع ویروس کرونا می‌تواند جای خود را در صنعت گردشگری باز کند و درآمدزایی خوبی به همراه داشته باشد.

وی تصریح کرد: برخلاف تعداد بسیار رستوران در شهر اصفهان، در زمینه معرفی تنوع غذایی و نیز در حوزه موزه‌ها و موزه‌داری کار ویژه‌ای انجام نشده است و موزه‌ای که بتوان آن را به عنوان یک نمونه معرفی کرد در اصفهان نداریم.

مدرس دانشگاه در رشته گردشگری و هتلداری گفت: در اصفهان اغلب رستوران‌ها به فروش غذاهای اصلی مانند کباب و جوجه کباب تمایل دارند و غذاهای سنتی کمتر در فهرست غذایی آن‌ها یافت می‌شود.

وی افزود: اصفهان جزء معدود شهرهایی است که به لحاظ پیش غذا، غذای اصلی، دسر، انواع سوپ و آش، نان، انواع نوشیدنی سرد و گرم و ترشیجات تنوع بسیار خوبی دارد و کامل است که می‌توان برای جذب گردشگر داخلی و خارجی روی آن مانور داد.

یوسفی راه اندازی خیابانی با عنوان فرهنگ، هنر و غذا به صورت حرفه‌ای را پیشنهاد کرد و گفت: افراد می‌توانند با حضور در این خیابان علاوه بر تماشای آثار هنری و در فضایی فرهنگی به استفاده از انواع غذا و خوراکی‌های سنتی بپردازند.

وی همچنین با اشاره به ظرفیت خوب غذاها و خوراکی‌های مخصوص افطار و سحر ماه مبارک رمضان ادامه داد: از این طریق می‌توان گردشگری حلال و خوراکی را توسعه داد و به درآمدزایی از این صنعت پرداخت.

این پژوهشگر اظهارداشت: برای ورود حرفه‌ای به مقوله گردشگری غذا باید ابتدا به ظرفیت‌های روستاها در این زمینه توجه کرد، با پژوهشگران حوزه غذا همکاری کرد و در تلاش برای ثبت جهانی غذاهای سنتی خود باشیم.

یوسفی به عملکرد ضعیف در زمینه گردشگری الکترونیک در استان و کشور نیز اشاره و تصریح کرد: فعالیت محدود و ضعیف در حوزه گردشگری الکترونیک در زمان شیوع ویروس کرونا در کشور و استان به خوبی نمود یافت و کارشناسان گردشگری را به فکر برای تقویت این بخش انداخت.

وی نبود برنامه منسجم و موازی‌کاری را از چالش‌های حوزه گردشگری دانست و خاطرنشان کرد: در حالی که اغلب کشورها برای گردشگری ۱۰ سال آینده خود برنامه‌ریزی دارند ایران برای شش ماه آتی نیز برنامه‌ریزی مناسبی ندارد.

مدرس دانشگاه در رشته گردشگری و هتلداری همچنین به ارائه نشدن آمارهای مورد نیاز حوزه گردشگری توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اشاره کرد و افزود: درصورت ارائه نشدن این آمارها شرکت‌های فعال در صنعت گردشگری هم نمی‌توانند برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشند.

یوسفی با اشاره به اینکه اصفهان هم اکنون شهر جهانی خلاق در زمینه صنایع دستی است بیان کرد: این عنوان را فقط یدک می‌کشیم و هیچ نماد و المانی در شهر اصفهان که گویای این عنوان برای گردشگران باشد وجود ندارد.

وی گفت: حمل‌ونقل ما در حوزه هوایی، ریلی و زمینی نیز دچار مشکل است و حتی از اتوبوس‌های دودزا در شهر گردشگری اصفهان استفاده می‌شود که برازنده آن نیست.

این مدرس دانشگاه نرخ ماندگاری گردشگران در اصفهان را ۲.۵ روز و پایین برشمرد و عنوان کرد: رسانه‌ها می‌توانند نقش موثر و مفیدی در فرهنگ گردشگری داشته باشند ولی باید دید چند درصد از بودجه نزدیک به دوهزار میلیارد تومانی رسانه ملی برای حوزه گردشگری و توسعه آن هزینه می‌شود.

زیرساخت‌های گردشگری در دسترس در شهر اصفهان ضعیف است

یوسفی به زیرساخت‌های ضعیف گردشگری در دسترس در شهر اصفهان اشاره کرد و اظهار داشت: شرایط مناسب زیرساختی و دسترسی آسان به ابنیه و اماکن گردشگری و حتی میدان نقش جهان برای معلولان با ویلچر، نابینایان، سالمندان و مادران با کالسکه نوزاد در شهر اصفهان مهیا نیست.

گردشگری در دسترس (Accessible Tourism) یا گردشگری برای افراد ناتوان جسمی و ذهنی، در سال ۲۰۰۹ توسط دیکسون و دارسی مطرح شد.

این شاخه از گردشگری علاوه بر گردشگران معلول، نابینا، ناشنوا، لال و کم‌بینا، تسهیلاتی را برای زنان باردار، سالمندان و مادرانی که با کالسکه و نوزاد سفر می‌کنند فراهم می‌کند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان نیز پیش از این درخصوص شرایط گردشگری در دسترس در استان اصفهان به ایرنا گفت: در گردشگری اصفهان تلاش ما این بوده که امکانات گردشگری در دسترس ایجاد شود و توانخواهان و افراد سالمند، نابینایان و ناشنوایان و مادران دارای نوزاد نیز بتوانند از امکانات و مناطق و آثار گردشگری استفاده کنند.

فریدون الهیاری افزود: این امر به هتل‌ها، مهمانپذیرها و اماکن اقامتی نیز ابلاغ شده تا کاستی‌های موجود در این اماکن اصلاح و رفع شود.

وی ادامه داد: در اماکن تاریخی تا جایی که امکانپذیر بوده و محدودیت‌های موجود در زمینه مداخلات باستان‌شناسی و میراث فرهنگی را نداشته باشیم و به تغییر در ساختار بنای تاریخی نیز نیازی نباشد این امکانات و شرایط ایجاد شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان با بیان اینکه در اکثر بناهای تاریخی اصفهان مانند چهلستون و مساجد تاریخی شهر، برای تسهیل تردد این افراد تلاش شده است. تصریح کرد: در عالی‎قاپو به دلیل چندطبقه بودن بنا امکان دسترسی و ایجاد رمپ و بالابر برای افراد توانخواه و سالمند وجود ندارد ولی این طرح در دست مطالعه است تا امکان ایجاد بالابرهایی ویژه بدون صدمه زدن به بنای تاریخی به صورت تخصصی بررسی شود.

وی درباره موضوع راهنمایان ویژه گردشگران معلول، نابینا و ناشنوا نیز بیان کرد: با توجه به وجود نظام راهنماهای صوتی به زبان‌های مختلف در آثار تاریخی و نیز راهنماهای انسانی حاضر در برخی اماکن، نابینایان می‌توانند از این موضوع بهره‌مند شوند.

الهیاری اظهارداشت: افراد ناشنوا نیز به دلیل نبود امکانات خاص برای راهنمایی ناشنوایان باید از تابلوهای راهنمای آثار تاریخی که به صورت مصور و به زبان‌های مختلف است استفاده کنند ولی این تابلوها تنها اطلاعات محدودی درباره بنا ارائه می‌کنند و این امر از محدودیت‌هایی است که باید به تدریج از طریق امکان‌های تصویری رفع کنیم.

وی با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته نگاه گردشگری برای همه، در اصفهان نیز وجود داشته تاکید کرد: باید تدابیری اندیشید تا اماکن تاریخی فاقد دسترسی آسان، برای افراد از جمله معلولان، مادران دارای نوزاد و سالمندان تجهیز و دسترسی آن‌ها تسهیل شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان گفت: این دسترسی‌ها علاوه بر اماکن تاریخی باید در سایر محیط‌های شهری از جمله مباحث ترافیکی، پیاده‌راه‌ها  فراهم شود.

استان اصفهان دارای بیش از ۶۰۰ خانه تاریخی است که بیش از نیمی از آنها در شهر اصفهان قرار دارد.
هفت اثر از آثار تاریخی اصفهان به نام‌های میدان نقش جهان، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع و سه قنات به نام‌های وزوان، مزدآباد و مون به ثبت جهانی رسیده و کانون توجه گردشگران داخلی و خارجی است.

تاکنون بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی این استان شناسایی شده و یکهزار و ۸۵۰ مورد آن به ثبت ملی رسیده است.

منبع:ایرنا

مرتبط:

آتشگاه اصفهان یادگاری کهن از زرتشیان

تاریخچه هتل عباسی اصفهان

گوشه به گوشه ایران؛ تخت فولاد اصفهان

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، غذا مهم‌ترین عنصر فرهنگی هر کشور و عنصری ماندگار در ذهن‌ها است که به عنوان پدیده‌ای مهم به سرعت در میان سرزمین‌های مختلف جا به جا می‌شود؛ به صورتی که همچون یک الگو در معرفی و توصیف یک دیار بیان می‌شود و مثل یک ابزار قدرتمند در برقراری رابطه میان گروه‌های مختلف فرهنگی و قومیتی به کار می‌رود.

غذا برای هر فرد در بردارنده مفهوم خاصی است که یادآور بخشی از خود اوست چرا که می‌تواند عاملی برای پیوند زدن احساسات فعلی او با گذشته‌ و نیز با گروه فرهنگی و قومی وی باشد. این امر در میان مهاجران بسیار به چشم می‌آید که همواره سعی دارند به کمک تهیه غذای سنتی خود با استفاده از مواد اولیه بومی، آخرین حلقه‌های اتصال به وطن و نیز هویت فرهنگی خود را حفظ کنند و با بهره‌گیری از این نماد غرور فرهنگی که در هر جامعه و حتی خانواده تحت تأثیر الگوی خاصی قرار دارد، به مقابله با اندوه غربت بروند؛ بدین ترتیب آشپزی تبدیل به هنری می‌شود که هم جسم را تغذیه می‌کند و هم روح را سیراب.

از سوی دیگر، غذا در مقیاس بزرگ‌تر بخش مهمی از فرهنگ و بیانگر هویت ملی است که از نسلی به نسل بعد منتقل می شود و دربردارنده رسم و رسوم و مناسبت‌های مردم در سراسر دنیا است، به صورتی که در هر فصل، به مناسبت هر رویداد و با فرارسیدن هر تعطیلی، شکل خاصی به خود گرفته و به این ترتیب فرهنگ عام جامعه را تعریف می‌کند و در نتیجه هر ملت یا کشوری را به غذایی خاص یا عادات غذا خوردن ویژه‌ای مرتبط می‌کند. برای مثال ایتالیا با پیتزا و ماکارونی شناخته می‌شود در حالی که در این کشور انواع متفاوتی از غذاهای پاستا وجود دارد که هر یک در مناطق مختلف ایتالیا روش‌های متفاوتی برای آماده‌سازی دارند و این مسأله نمونه‌ای از کلیشه‌سازی فرهنگ غذایی نسبت به ایتالیا است.

در رابطه با فرهنگ‌های غذا خوردن نیز می‌توان به خوردن غذا با دست، قاشق چنگال و چاپستیک اشاره کرد. همچنین دعا خواندن بر سر میز غذا، اجبار خوردن غذا با دست راست، مؤدبانه یا غیرمؤدبانه بودن لیس زدن انگشتان، نقش مکالمه در حین صرف غذا و مواردی از این قبیل،از دیگر عادات و فرهنگ‌های مختلف غذایی در سراسر دنیا به حساب می‌آیند و تفاوت‌ها حتی در میان افرادی با زمینه‌های فرهنگی و برخی عادات غذایی مشابه نیز وجود دارد. حساسیت به قوانین و آداب غذا، در ایجاد و تقویت روابط متقابل فرهنگی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که این اهمیت سبب پدید آمدن نوعی متفاوت از گردشگری، با عنوان “گردشگری غذا” شده است.

گردشگری غذا چیست؟

این نوع گردشگری با صرف یک وعده غذای مناسب و آشامیدن یک لیوان نوشیدنی در طول سفر بسیار متفاوت است چرا که در نوع خود، راهی مناسب برای غرق شدن در فرهنگ و میراث یک منطقه و کسب تجربه‌ای منحصر به فرد و به یاد ماندنی در آشنایی با طعم غذاهای مختلف و چشیدن خوراکی‌های رنگارنگ است. این تجربه شامل هرگونه تلاش گردشگر در یادگرفتن، استفاده کردن و جرأت خوردن و آشامیدن غذاها و نوشیدنی‌های محلی و خاص هر منطقه به منظور لذت بردن از طعم آن و آشنایی با فرهنگ‌های غذایی گوناگون در سراسر دنیا می‌شود.

گردشگری غذا همچنین دربرگیرنده هر مفهومی است که بیانگر آداب خاص آشپزی یک منطقه می‌شود؛ از جمله این موارد می‌توان به بازدید از مزارع، گذراندن دوره‌های آشپزی محلی، بازدید از بازارهای محلی فروش مواد غذایی، آشنایی با مواد تشکیل دهنده هر غذا و نوع طبخ آن، تنوع غذایی موجود و نوع سرو هر غذا، مواد غذایی بومی و فراوان هر منطقه، میوه‌ها و سبزیجات بومی و از همه مهم‌تر، میراث گذشتگان در استفاده از مواد موجود در طبیعت برای تهیه غذا اشاره کرد.

این نوع گردشگری که در حال حاضر به عنوان یک موضوع مهم برای تحقیقات اخیر در زمینه گردشگری تبدیل شده است، با سه عنوان گردشگری غذا، گردشگری آشپزخانه‌ای یا گردشگری خوراک‌شناسی شناخته می‌شود که هر سه به لحاظ عملکرد معادل یکدیگر هستند که بسته به زبان مادری و برداشت‌های زبانی کمی متفاوت به نظر می‌رسند.

گردشگری آشپزخانه‌ای و گردشگری خوراک‌شناسی 

گردشگری آشپزخانه‌ای، عبارتی است که در بدو پیدایش این صنعت به کار رفت ولی در میان انگلیسی زبانان با مفهوم نادرستی مواجه شد چرا که سبب شد افراد گمان کنند این نوع گردشگری به معنای بررسی تخصصی غذاهای هر منطقه توسط افراد خبره در آشپزی است، در حالی که این بررسی‌ها تنها بخش بسیار کوچکی از این نوع گردشگری را در بر می‌گیرد. گردشگری خوراک‌شناسی بیشتر برای جذب متقاضیان اروپایی رواج یافت چرا که این افراد اصطلاح گردشگری غذایی را، تعبیر مورد استفاده برای توضیح فرهنگ آشپزی منطقه می‌دانستند و نیاز به عبارتی با درصد جذابیت بالاتری داشتند.

گردشگری غذا

اصطلاح رایج و شناخته شده برای اینگونه گردشگری در حال حاضر همین عبارت گردشگری غذایی است که شامل سفر از محلی به محل دیگر به منظور تجربه طعم و مزه‌های جدید شده و دربردارنده طیف گسترده‌ای از تجارب، از چرخ‌دستی‌های مواد غذایی و فروشندگان خیابانی گرفته تا رستوران‌های لوکس و بزرگ است. همچنین عبارت مورد استفاده به صورت خودکار شامل نوشیدنی نیز می‌شود چرا که این تعبیر با فرض بر این که تمامی افراد در کنار غذای خود یک نوشیدنی نیز سرو می‌کنند، تعیین شده است.

هدف از گردشگری غذا

در این سفر عواملی چون عطر و طعم، کیفیت، تازگی، طبیعی بودن، منحصر بودن به منطقه‌ای خاص، فصل تهیه، نحوه تهیه و ماندگاری از اهمیت و جذابیت به سزایی برخوردار بوده چرا که فرهنگ آشپزی هر منطقه را تشکیل می‌دهند. هدف از گردشگری غذایی نیز آشنایی با جزئیات این فرهنگ‌ها، بدون در نظر داشتن رده‌بندی و دیدگاه‌های تخصصی است و در واقع غذاهای ساده‌تر از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند و مسافران بیشتری را به سمت منطقه جذب می‌کنند که باعث می‌شود این نوع گردشگری به بخشی از هویت آن منطقه تبدیل شود. این گردشگران علاوه بر لذت بردن از طعم غذا و نوشیدنی اطلاعات بسیاری در زمینه نحوه تولید، تاریخچه پیدایش، عوامل مؤثر در شکل‌گیری یک دستورغذایی خاص و مواردی از این قبیل به دست آورده و گاهی در مراحل آماده‌سازی مواد اولیه و حتی در برداشت و یا خرید محصولات نیز شرکت می‌کنند و به هدف اصلی ایجاد گردشگری غذایی، یعنی دستیابی به اصالت فرهنگ‌ها می‌رسند.

این صنعت، فرصتی درخشان برای تمام شرکت‌های مرتبط با غذا یا سازمان‌های فرهنگی و گردشگری در جذب علاقه‌مندان به کشف تجربیات جدید است که می‌تواند به ترویج فرهنگ‌های گوناگون کمک کند.غذاهای منحصر به فرد هر جامعه نیز منعکس کننده تاریخ، شیوه زندگی، ارزش‌ها و باورهای منحصر به فرد آن جامعه است چرا که غذا دریچه ورودی هر فرهنگ و نمایانگر نحوه صحیح رفتار در آن فرهنگ است.

منبع:ایمنا