پاییز گیلان با جشنواره‌هایی از بزرگداشت پدر چای ایران و سوگواره سید جلال‌الدین اشرف گرفته تا جشنواره فندق و بامبو دیدنی‌تر از هر زمان دیگری است؛ سفر به لاهیجان، آستانه اشرفیه و رودسر در این فصل، در کنار زیبایی‌های همیشگی‌اش، فرصتی برای خرید چای و کلوچه و تماشای شول‌زدن چوپان‌هاست.
گیلان خطه سرسبز ایران زیباست؛ منطقه‌ای در میان کوه و دریا، پوشیده از درختان سر به فلک کشیده که داستان‌ها و افسانه‌های بسیار دارد و از خروشان سپید رود گرفته تا فراز باغ‌های چای را دربرمی‌گیرد.
اینجا بهشت گردشگران است؛ همه دیدنی‌ها و گشتنی‌ها و خوراکی‌های متنوع را در خود دارد و همه فصل‌هایش برای سفر وسوسه‌کننده است. در پاییز هم آستانه اشرفیه، لاهیجان و رودسر میزبان جشنواره‌هایی همچون یادبود سیدجلال‌الدین اشرف، بزرگداشت پدر چای، فندق، بامبو و فرصتی برای تماشای مراسم آیینی شول زدن چوپان‌ها و خرید چای و کلوچه است. فرصت‌هایی تماشایی و خوشمزه که در کنار رنگارنگی طبیعت گیلان، نباید از دست داد.
برای دیدن این جشنواره‌ها می‌توانید به مقاصد آستانه اشرفیه، لاهیجان و رودسر سفر کنید و در این بین، از جاذبه‌های بین راه هم دیدن داشته باشید.
چطور برسیم؟
برای رسیدن به آستانه اشرفیه اگر تهران را به‌عنوان پایتخت، مبدا سفر قرار دهید، وسایل نقلیه مختلفی از ماشین شخصی گرفته تا قطار، هواپیما و اتوبوس را پیش روی خود دارید.
اگر تصمیم داشته باشید با ماشین شخصی به سمت آستانه اشرفیه بروید، بهترین مسیر، جاده تهران-کرج و رسیدن به قزوین است. بعد از آن، کوهین، لوشان، منجیل و رودبار را پشت سر خواهید گذاشت. رودبار مبدا ورودی استان گیلان از سمت جنوب است و بعد از رستم آباد به امامزاده هاشم می‌رسید. منطقه‌ای زیبا و خوش آب و هوا که در ارتفاعات کوه قرار دارد و در سر سبزی جنگل‌های سراوان تبدیل به جاذبه‌ای خاص برای گردشگران علاقه‌مند شده است. بعد از پشت سر گذاشتن امامزاده هاشم به پلیس راه می‌رسید. در این نقطه دو مسیر برای رسیدن به آستانه اشرفیه پیش روی شما قرار دارد. از یکسو می‌توانید جاده مستقیم پیش رویتان را ادامه دهید و به شهر رشت بروید. گشتی در شهر بزنید و رشت مدرن امروزی را به نظاره بنشینید که البته با ترافیک و شلوغی شهری نیز همراه است، سپس راهی آستانه شوید. از دیگر سو می‌توانید از پلیس راه سراوان به سمت سنگر و کوچصفهان بروید. مسیری شهری-روستایی و زیبا را در میان درختان و بته‌های سرسبز طی کنید و در نهایت وارد جاده آستانه اشرفیه شوید.
با آغاز فعالیت راه آهن قزوین- رشت، امکان سفر با قطار به سمت رشت هم فراهم شده است. سفری که در مسیری سرسبز با قطارهای اتوبوسی در دو درجه و با بلیت‌هایی در قیمت‌های مختلف انجام می‌شود.
اما اگر سفر با اتوبوس را انتخاب کرده‌اید خوب است بدانید برای رسیدن به آستانه اشرفیه علاوه برآنکه می‌توانید از ترمینال غرب (آزادی) و پایانه بیهقی (آرژانتین) با اتوبوس‌ها به مقصد رشت بروید و از آنجا با تاکسی به سمت آستانه اشرفیه حرکت کنید، اتوبوس‌هایی هم به مقصد لاهیجان هست که از آستانه عبور می‌کند و می‌توانید بین راه پیاده شوید.
اما برای سفری سریع‌تر، سفر با هواپیما هم امکان‌پذیر است؛ از فرودگاه مهرآباد تا فرودگاه رشت و از آنجا می‌توانید با تاکسی یا اتوبوس‌های خطی به سمت مرکز شهر و در نهایت آستانه اشرفیه رهسپار شوید.
گشت‌وگذار در آستانه اشرفیه؛ از تماشای مراسم چوبزنی تا دیدار با حرم سیدجلال‌الدین اشرف
به آستانه اشرفیه که رسیدید، گزینه‌های جذابی برای گردش پیش رو دارید که بندر کیاشهر یکی از آن‌هاست که با عبور از پل چوبی که از میان آب و نیزار می‌گذرد می‌توانید به ساحل برسید و از خنکا و زیبایی آبی کاسپین لذت ببرید. ضمن آنکه فصل پاییز فرصت خوبی برای خرید ماهی است و اگر صبح زود به ساحل بروید می‌توانید شاهد مراسم چوبزنی یا همان قیمت‌گذاری ماهی‌های تازه‌ای باشید که همان موقع توسط ماهی‌گیرها به ساحل آورده شده‌اند و دُم می‌زنند.
اما جز آن، فرصت دیدن پارک ساحلی سپید رود را هم از دست ندهید؛ در کنار این سپیدِ خروشان، دمی بیاسایید، بساط چای زغالی به پا کنید و اگر دوست داشتید از وسایل بازی مانند چرخ و فلکی که در این مجموعه قرار دارد استفاده کنید. در پارک ساحلی، علاوه بر آنکه امکان استفاده از ورزش‌های آبی و قایق‌سواری در سپید رود فراهم است، می‌توانید در آلاچیق‌ها استراحت کنید و به نظاره سپید رود بنشینید و گوش به افسانه‌های آن بسپارید.
بعد از آن می‌توانید وارد شهر آستانه اشرفیه شوید و در مرکز این شهر به دیدار حرم سیدجلال‌الدین اشرف بروید که هر ساله در سالروز شهادتش، مراسمی به یاد و خاطره او برگزار می‌شود؛ مراسمی که معمولا با تعزیه و نوحه‌خوانی همراه است. این تعزیه داستان زندگی سیدجلال‌الدین اشرف را، از جنگ‌ها و در نهایت شهادت و سپرده شدن تابوتش به آب سپید رود و به ساحل رسیدن آن و در نهایت دفنش در آستانه اشرفیه دربرمی‌گیرد. هرچند حرم سیدجلال‌الدین اشرف خیلی بزرگ و با قدمتی طولانی نیست اما زیبایی‌های خاص خود را دارد؛ از آینه‌کاری‌های داخل حرم و ضریح قدیمی‌اش گرفته تا گنبد نیلی و زیبای آن، همگی خاص هستند. ضمن آنکه محوطه حرم مملو از چراغ‌های رنگارنگی است که شب‌های آن را زیبا و دل‌انگیز می‌کند.
بعد از زیارت حرم، حتما سری به بازار پشت حرم بزنید. در این بازار علاوه بر خرید محصولات روز از میوه و سبزیجات گرفته تا انواع لوبیا و سایر تولیدات روستایی، می‌توانید واویشکای معروف گیلان را که به آن کباب تشتی هم می‌گویند بخورید. در عین حال در قهوه‌خانه‌های کوچکی که در گوشه و کنار بازار فعال هستند، طعم چای اصل گیلان را بچشید. نان محلی از جمله خلفه (خرفه) نان و نان کشدار هم همانجا، داغ پخته می‌شود که در نهایت بنابر سلیقه شما و اگر تمایل داشته باشید با تخم مرغ پخته در اختیارتان قرار می‌گیرد.
از آستانه، بادام سوخته سوغات ببرید
در آستانه اشرفیه علاوه بر دیدنی‌ها، از خرید خوراکی‌ها هم غافل نشوید! هرچند برنج آستانه بسیار معروف است اما بادام زمینی و محصولات و شیرینی‌هایی که از آن درست می‌کنند، مخصوص آستانه است. بادام سوخته یکی از معروف‌ترین شیرینی‌های آستانه است که از ترکیب بادام زمینی و شکر درست می‌شود.
سبدبافی یا همان مرواربافی هم از جمله صنایع‌دستی خاص آستانه اشرفیه است که می‌تواند یادگاری زیبا از سفر به این شهر باشد.
سفری تماشایی و خوشمزه در شهر چای و کلوچه
بعد از گشت و گذار در آستانه اشرفیه و زیارت حرم جلال‌الدین اشرف به سمت لاهیجان رهسپار شوید. در مسیر، دیدن منطقه کیسم و پل تاریخی آن را فراموش نکنید. ضمن آنکه چای این منطقه هم بسیار معروف است.
در ورودی شهر لاهیجان با مجسمه‌های عظیمی از سماور، قوری و لیوان چای روبه‌رو می‌شوید؛ نمادی که گواهی بر ورود شما به شهر چای و کلوچه است. لاهیجان مملو از جاذبه‌های دیدنی است. از شیطان کوه که به واسطه خاک سرخش این نام را دارد، تا آبشارها، دریاچه مصنوعی و جزیره‌ای که در میان آن ساخته‌اند. در میان این جزیره، رستوران و کافی شاپی طراحی شده که درعین ارائه خدمات مجلسی و پذیرایی، در طول روز هم میزبان گردشگران است.
در اطراف دریاچه مسیری زیبا مملو از درختان بید، گل‌های رنگارنگ و بته‌های شمشاد برای پیاده‌روی و البته دوچرخه‌سواری طراحی شده و در مسیری کوتاه از آن، انواع فروشگاه‌های فروش چای برندهای معتبر و البته فروشگاه‌های فروش کلوچه‌های لاهیجان قرار دارد. در این فروشگاه‌ها انواع کلوچه‌ها با طعم‌های مختلف از نارگیلی و گردویی گرفته تا پرتقالی و کنجدی و… به فروش می‌رسد و البته می‌توانید کوکی‌های داغ که همان موقع از فِر بیرون آمده‌اند را هم در سبد خرید خود داشته باشید و در کافی‌شاپ‌هایی که هریک از این فروشگاه‌ها دارند در کنار انواع بستنی که با شیر محلی درست شده‌اند، یا انواع چای و گلاسه میل کنید.
بعد از آن به سمت بام سبز لاهیجان بروید و علاوه بر دیدن منظره شهر از ارتفاع شیطان کوه با تله‌کابین، می‌توانید بر فراز مزارع چای پرواز کنید و به آن‌سوی کوه‌ها بروید. در آنجا نیز امکانات رفاهی و پذیرایی از رستوران و کافی شاپ گرفته تا چادرهایی برای استراحت فراهم است. البته بخشی هم برای عکاسی با لباس محلی در نظر گرفته شده که می‌توانید با پوشیدن لباس گیلکی خاطره‌ای خوش را از این سفر ثبت کنید.
سپس می‌توانید مسیر را به سمت خیابان کاشف تغییر دهید و به موزه پدر چای ایران سری بزنید. هر سال مراسم بزرگداشت پدر چای در این موزه برگزار می‌شود و اگر همزمان با برگزاری این مراسم به لاهیجان سفر کرده باشید می‌توانید علاوه بر بازدید از این موزه جالب که مملو از اشیای تاریخی مرتبط با چای از سماور و سینی‌های نقره گرفته تا جعبه چای، چپق کیسه توتون و… است، با این مراسم همراه شوید و از برنامه‌هایی مانند رقص و موسیقی محلی، فروش محصولات چای محلی بهره‌مند و با انواع چای، طعم و روش دم کردن آن آشنا شوید.
قطعا سفر به شمال کشور بدون دیدن مزارع چای و لذت بردن از عطر برگ‌های سرسبز آن، نیمه کاره باقی خواهد ماند. از این رو وقتی به لاهیجان رسیدید فرصت را مغتنم دانسته و مسیر عطاکوه را هم انتخاب کنید. در این مسیر که البته کمی پر پیچ و خم و کوهستانی است، در میان انبوهی از بته‌ها و باغ‌های چای قرار می‌گیرید. بته‌های سرسبز چای که اگر بخت با شما همراه باشد و وقت چیدن سرگل‌ها باشد، در میان لباس‌های رنگارنگ و قرمز و نارنجی بانوان گیلک کنتراستی زیبا و منحصر به فرد شکل می‌دهند که قطعا منظره‌ای ناب برای عکس‌های سلفی و یادگاری خواهد بود.
حضور در جشنواره بامبو و برنامه‌های آیینی و فرهنگی
لاهیجان در فصل پاییز میزبان جشنواره بامبو هم می‌شود؛ صنایع‌دستی زیبایی که هم جنبه کاربردی دارد هم تزیینی است و مواد اولیه آن از نی‌هایی تهیه می‌شود که در مرداب‌ها و اطراف رودخانه‌های لاهیجان و رشت می‌رویند. همه چیز از میز و صندلی گرفته تا چراغ خواب و ظروف نگهداری نان و حبوبات و… را با بامبو می‌سازند که در رنگ‌های مختلف از کرم-طلایی گرفته تا سبز و عنابی در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.
در کنار برگزاری جشنواره بامبو در لاهیجان، علاوه بر ارائه انواع محصولات بامبو، می‌توانید از آخرین بافته‌های هنرمندان صنایع‌دستی استان گیلان هم دیدن کنید. همچنین محصولات تولیدی و البته برنامه‌های فرهنگی، موسیقی و نمایش‌های آیینی هم در کنار این جشنواره برگزار می‌شود و مراسم طناب‌بازی که از جمله ورزش‌های شناخته شده در گیلان است هم معمولا چاشنی این نوع جشنواره‌هاست.
ضمن اینکه لاهیجان مرکز تولید ابریشم هم به حساب می‌آید و حتی نام لاهیجان برگرفته از ابریشم است.
جشنواره فندق و حضور در مراسم شول زدن چوپان‌ها در سفر به رودسر
گیلان مملو از محصولات کشاورزی است و فندق یکی از خوشمزه‌ترین این محصولات. هر ساله رودسر میزبان برگزاری جشنواره فندق می‌شود که معمولا دو ماه به طول می‌انجامد. برای رسیدن به رودسر و دیدن جشنواره فندق، از لاهیجان به سمت لنگرود بروید. در این مسیر می‌توانید علاوه بر دیدن مزار شیخ زاهد گیلانی که معماری خاص با گنبدی زیبا دارد، به سمت لیلا کوه هم بروید و در آنجا در میان باغ‌های چای قدم بزنید و عکس‌های یادگاری بگیرید. سپس مسیر را در جاده کناره ادامه دهید و از منطقه لیالستان که مرکز ساخت سفال و البته بامبو است هم دیدن کنید.
در ادامه مسیر به منطقه رودسر می‌رسید که قاسم‌آباد از معروف‌ترین بخش‌های آن است. درعین حال شهرهای ساحلی کلاچای و چابکسر هم از جمله مناطق دیدنی رودسر به حساب می‌آیند. از آن‌جایی که پاییز فصل فندق است، اشکور مقصد خوبی برای سفر خواهد بود چنانکه میزبان برگزاری جشنواره فندق هم هست. بعد از رسیدن به رودسر به سمت جاده رحیم‌آباد بروید. از ابتدای جاده گام به ناحیه کوهستانی می‌گذارید که منطقه اشکور است. این منطقه مملو از باغ‌های فندق است و هر گوشه و کنار سر بزنید با ترکیبی از سرسبزی و زیبایی کوهستان روبه‌رو می‌شوید. سفیدآب از جمله مناطق معروف برای گردشگران است که در انتهای آن دو مسیر پیش‌روی شما قرار می‌گیرد. یک مسیر به سمت دیلمان می‌رود و مسیر دیگر هم به تونل معروف است و به سمت دره‌های زیبای منطقه می‌رود. شاید شانس بیاورید و شول‌زدن یا دادزدن چوپان‌ها را هم بشنوید.
گل گاوزبان هم یکی دیگر از محصولاتی است که فراوانی آن در منطقه اشکور دیده می‌شود. در ادامه می‌توانید مسیر را تا قزوین ادامه دهید و به تهران بازگردید. ضمن اینکه یادتان باشد رودسر به چادر شب قاسم‌آباد معروف است و از جمله صنایع‌دستی منطقه به حساب می‌آید. نمد هم یکی دیگر از صنایع‌دستی خاص این منطقه است.
چه بخوریم؟
گیلان یکی از استان‌های خلاق در حوزه غذاست؛ به این معنا که تعدد غذاهای این خطه به اندازه‌ای‌ست که هر شخص با هر سلیقه و طبع غذایی، می‌تواند گزینه‌ای پیش روی خود داشته باشد؛ از کباب ترش و ترش تره گرفته تا باقالی قاتق و ماهی شور و میرزاقاسمی و… گیلان از جمله مناطقی است که رستوران‌های آن، علاوه بر غذاهای گوشتی، انواع غذاهایی را که با سبزیجات درست می‌شوند هم در منوی غذایی خود دارند.
طعم غذاهای گیلکی ممکن است مانند لهجه گیلکی در مناطق مختلف گیلان از شرق تا غرب استان متفاوت باشد اما در نهایت ماهیت همه آنها یکی است. بنابراین در آستانه، لاهیجان و رودسر می‌توانید در رستوران‌های بین راهی انواع کباب و چنجه، جوجه ترش، باقالی قاتق و میرزاقاسمی را در کنار کته پلو و مخلفاتی مانند سیر، گردو، باقالی، ماهی دودی و ماهی شور، اشپل و البته زیتون پرورده و انواع ترشی مانند هفت بیجار، سیرترشی و بادمجان شکم پر روی میز داشته باشید. در عین حال در رستوران‌ها و واحدهای بومگردی، انواع خورشت‌ها از فسنجان، اناربیج، مرغ ترش گرفته تا سیر قلیه، خورش آلو مسما، سیرآبی، کال کباب، واویشکا را میل کنید.
کجا بمانیم؟
گیلان به واسطه سرسبزی و زیبایی‌هایش، از جمله استان‌هایی است که بیشتر مسافرانش دوست دارند در فضای باز و حتی جنگل‌ها چادر بزنند؛ از این رو در برخی نقاط، سکوها و آلاچیق‌هایی برای برپایی کمپ فراهم شده است.
در عین حال انواع اقامتگاه‌ها از هتل‌های چند ستاره گرفته تا مهمانسرا و خانه مسافر و البته اقامتگاه‌های بومگردی در سراسر استان گیلان خدمات اقامتی به گردشگران ارائه می‌دهند. در این میان واحدهای اقامتی هتل‌های ایرانگردی و جهانگردی هم در مقاصدی مانند لاهیجان پذیرای گردشگران هستند.
منبع:ایلنا
