میامی _سرزمین کاروانسرا ها

در ادبیات تاریخی واژگان مشابهی برای کاروانسرا وجود دارد که تفکیک آن‌ها از یکدیگر دشوار است. کلماتی مانند ساباط، کاربات، خان، زاویه، خانقاه، ربات و منزلگاه از این دسته‌اند. در دایره المعارف لاروس، کاروانسرا، مهمانخانه و پناهگاهی برای بیتوته مسافران در دسته‌های بزرگ تعریف شده است، آنچه در این میان ساده و روشن به نظر می‌رسد این است که کاروانسرا ساختمانی برای کاروان است. دقت در این واژه آشکار  می‌کند که کاروان از کلمه کاربان ریشه دارد. بدون تردید کاروانسرا واژه اصیل ایرانی است. این کلمه از زبان پهلوی اشکانی مشتق شده است.

ریشه‌شناسی تاریخی کاروانسرا، حاکی از آن است که مفهوم و تعریف اصلی کاروانسرا در بعد تجاری و بازرگانی آن نهفته است، یعنی مکانی که کاروانیان برای تجارت و برای ممانعت از راهزنان و موانع طبیعی در آن رفت‌وآمد داشتند.

گذشته کاروانسراها نشان می‌دهد که پیدایش آن‌ها در ارتباط اقوام و ملت‌ها بوده است. در دوره هخامنشیان، اشکانیان، مغولان، سلجوقیان، عثمانی‌ها و صفویان که تجارت و بازرگانی در جغرافیای سیاسی هر یک از آن‌ها گسترش داشت، کاروانسراها رونق و توسعه یافتند. بنابراین تعریف ساده در مورد کاروانسرا  که توافق اهل‌ فن و دانش باشد، این است که کاروانسرا ساختمانی بزرگ در بیرون شهر و یا درون شهرها بوده که کاروانیان در وهله اول برای اهداف تجاری و بعدها برای مقاصد نظامی، سیاسی، دینی و اجتماعی از آن بهره می‌بردند.

پیشینه کاروانسرا

متون تاریخی ابداع و ایجاد کاروانسراها را  به تمدن ایران اسلامی نسبت می‌دهند. بنابراین با ایرانی بودن واژه کاروانسرا طبیعی است که احداث این بنا حاصل ذوق و ابتکار ایرانیان باشد.

واقعیت این است که بنیاد کاروانسرا به ایران پیش از اسلام برمی‌گردد. شرایط اقلیمی و گستره جغرافیایی سیاسی و نظامی هخامنشیان و از همه مهم‌تر شیفتگی آن‌ها در ارتباط با دیگر ملت‌ها، چاپارخانه‌هایی را به وجود آورد که مقدمه‌ای برای کاروانسرا شدند. بنابراین ایرانی‌ها برای اولین بار در تاریخ جهان سیستم ارتباطی شاهراه‌های اصلی و طولانی را سامان‌دهی کردند. چیزی که امروزه به‌عنوان کاروانسرا نامیده می‌شود در اصل تکامل ایستگاه‌های پستی هخامنشی و منزلگاه‌های تجاری و بازرگانی اشکانیان و ساسانیان در مسیر جاده بین‌المللی ابریشم است.

شهرستان میامی

میامی شرقی‌ترین شهرستان استان سمنان در مسیر تهران به مشهد است. این شهرستان از شمال با استان‌های گلستان و خراسان شمالی، از شرق با استان خراسان رضوی و از غرب با شهرستان شاهرود ارتباط دارد.

با توجه به قرار گرفتن این شهرستان در محور ارتباطی تهران – مشهد اهمیت ارتباطی و ترانزیتی آن از گذشته‌های دور مورد توجه بوده است. وجود هشت کاروانسرا در این شهرستان که عبارت‌اند از  کاروانسرای میامی، سپنج (جهان‌آباد)، میاندشت، عباس‌آباد، الحاک، صدرآباد، محمدآباد پل ابریشم و سنگی شریف‌آباد، خود گواه این مدعاست و این شهرستان را به سرزمین کاروانسراها مبدل کرده است.

میامی

مجموعه کاروانسراهای میاندشت

مجموعه کاروانسراهای میاندشت بزرگ‌ترین مجموعه کاروانسرای ایران شامل سه کاروانسرای صفوی و قاجار، چاپارخانه، کبوترخانه و ده میاندشت است که در ۴۰ کیلومتری شرق میامی در مسیر جاده میامی به مشهد قرار دارند. کاروانسرای غربی مربوط به دوره صفوی و دو کاروانسرای دیگر مربوط به دوره قاجار است.

کاروانسرای عباس‌آباد

در فاصله ۸۰ کیلومتری از مرکز شهرستان میامی، روستای تاریخی و هدف گردشگری عباس‌آباد  واقع ‌شده است. کاروانسرای عباس‌آباد به‌عنوان بزرگ‌ترین تک کاروانسرای شهرستان در دل بافت تاریخی و پلکانی عباس‌آباد یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این روستاست که در مرکز روستای عباس‌آباد واقع شده است. کاروانسرای عباس‌آباد در دوره صفویه بنا و در دوره قاجار مرمت اساسی شده است.

کاروانسرای میامی

یکی از جاذبه‌های واقع در بافت تاریخی میامی، کاروانسرای میامی از کاروانسراهای زیبای عهد صفوی است.

کاروانسرای صدرآباد

این بنا از جمله کاروانسراهای دوره صفوی است که در محور تهران – مشهد احداث شده است. فرم این کاروانسرا مستطیل شکل و از نوع کاروانسراهای چهار ایوانی است، ورودی کاروانسرا از ضلع شمالی است و یک دالان در ورودی را به حیاط مرکزی متصل می‌کند. حیاط مستطیل شکل کاروانسرا در مرکز واقع شده و اطراف آن اتاق‌ها و شترخوان‌ها قرار دارند. در چهار گوشه کاروانسرا چهار برج وجود دارد و نیز در جداره خارجی دیواره ضلع شمالی ۱۲ رواق برای اسکان موقت تعبیه شده است. ازج تزیینات این بنا آجرکاری‌های سقف دالان ورودی است  او شالوده این بنا از آجر ختایی است.

کاروانسرای الحاک

کاروانسرای الحاک مربوط به دوره صفوی است. به علت ناامن بودن مسیر دسترسی به کاروانسرا در گذشته، فرم کاروانسرا حالت دژ دفاعی و قلعه نظامی داشته  و این بنا دارای هفت برج مراقبت بوده که هم‌اکنون سه برج آن باقی مانده است.

جاری بودن قنات الحاک و نیز درختان انار و بادام اطراف این کاروانسرا در کنار پوشش گیاهی خاص منطقه تفرجگاه مناسبی را برای گردشگران به‌خصوص در فصول پاییز و زمستان ایجاد کرده و مجاورت این بنا با منطقه حفاظت‌شده توران و کویر دوشاخ عباس‌آباد، بر اهمیت گردشگری آن افزوده است.

blank

کاروانسرای محمدآباد پل ابریشم

کاروانسرای محمدآباد پل ابریشم که قدمت آن مربوط به دوره صفویه است  در ۶۰ کیلومتری شمال شرقی میامی روستای محمدآباد واقع شده است.

کاروانسرای  سنگی  شریف آباد-رباط سنگی

این کاروانسرا که مربوط به دوره صفویه است دارای پلانی از نوع دو ایوانی است و مصالح آن در دیوارها از سنگ و گچ و طاق‌ها را با آجر بنا کرده‌اند، ایوان‌ها در ضلع شمالی و جنوبی بنا قرار دارد در چهار گوشه رباط چهار برج مدور وجود دارد، تعداد ۱۴ اتاق برای اسکان مسافران ساخته‌اند و اصطبل کاروانسرا در گوشه شمال غربی و شمال شرقی در طرفین ورودی قرار دارد. این کاروانسرا در ۴۰ کیلومتری  شمال  شرقی  میامی قرار داد.

کاروانسرای جهان‌آباد (سپنج)

در فاصله ۶۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان میامی و در روستای بسیار کوچک جهان‌آباد، کاروانسرای تاریخی وجود دارد که مربوط به دوره ایلخانیان است. ایلخانیان برای آسایش کاروان‌ها در مسیر راه‌ها و جاده‌ها، کاروانسراهای بزرگ و زیبایی با توجه به اقلیم هر منطقه می‌ساختند. کاروانسرای جهان‌آباد به‌صورت چهار ایوانی و مستطیل شکل بنا شده است.

* گزارش از احسان ورامینی کارشناس روابط‌عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان

مرتبط:

کاروانسرای رباط شرف _موزه آجرکاری ایران

کاروانسرای شاه‌ عباسی کرج

کاروانسرای شاه‌ عباسی

مرنجاب _قلب تپنده کویرهای ایران

در طول مسیر باید به تابلوها توجه کرد، چراکه جاده پر از دو راهی است و اگر گردشگران دقت نکنند ممکن است از مسیر اصلی خود منحرف ‌شوند. هر چند مسیرهای دیگری نیز برای رسیدن به کویر مرنجاب وجود دارد، اما باید در نظر داشت که این مطمئن‌ترین مسیر است. در صورتی که گردشگران بخواهند از مسیرهای دیگر استفاده کنند، حتما باید از بومیان و راهنماهای گردشگری منطقه کمک بگیرند.

بهترین زمان برای سفر به کویر مرنجاب

نیمه دوم سال، اوایل آبان‌ماه تا اواخر فروردین‌ماه، بهترین زمان برای سفر به کویر مرنجاب و لذت بردن از گرمای کویر است. البته چون کویر مرنجاب در نزدیکی تهران و اصفهان قرار دارد و از لحاظ آب و هوایی معتدل است، در همه فصول سال گردشگرپذیر است.

مکان‌های گردشگری کویر مرنجاب

منطقه خطب‌شکن، این منطقه در شمال شهرستان آران و بیدگل و جنوب دریاچه نمک واقع شده است و همچنین در منابع مختلف دلایل گوناگونی برای نامگذاری این منطقه آورده شده، که به احتمال زیاد به‌دلیل عبور کاروان‌ها به‌سمت شمال و جاده ابریشم، این منطقه به نام خطب‌شکن نام‌گذاری شده است.

ختف یا خطب، چوب مخصوصی بوده که بار شترها به وسیله آن و طناب به پشت شتر محکم می‌شده، چون این منطقه دارای شیب تندی است معمولا در هنگام عبور شترها این ختف یا خطب شکسته می‌شده و بار شتر فرو می‌ریخته، به همین دلیل این منطقه را خطب‌شکن یا ختف‌شکن می‌نامند.

مرنجاب

کاروانسرای شاه عباسی

این کاروانسرا، مروارید کویر مرنجاب است. کاروانسرای شاه عباس قبلا در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و به شماره ۱۲۱۲۶ در سال  ۱۳۸۴ به ثبت آثار ملی رسیده است. قدمت این کاروانسرا بیش از ۴۰۰ سال است و وسعتی بالغ بر ۳۵۰۰ مترمربع زیربنا دارد. تعداد اتاق‌های این کاروانسرای پنهان شده در دل کویر، ۲۹ عدد است و در طی سالیان گذشته با تغییر کاربری، کاروانسرا به اقامتگاه سنتی به‌منظور پذیرایی از گردشگران تبدیل شده است.

هر چند محل احداث این کاروانسرا در شوره‌زار و در کنار وسیع‌ترین دریاچه نمک ایران است، اما دارای یک قنات آب شیرین است که می‌تواند پذیرای گردشگران و مسافران برای نجات از گرمای کویر باشد.

قنات آب شیرین در کویر مرنجاب

این قنات به چاه دست‌کن معروف است. وجود قنات در دل کویر که در آن قطره آبی غنیمت است از جاذبه‌های کویر مرنجاب محسوب می‌شود، که در نظر مردم محلی بسیار ارزشمند است.

رمل‌های شنی کویر مرنجاب

کمی دورتر از کاروانسرا، رمل‌های شنی وجود دارد که پیاده‌روی بر روی این تپه‌ها حدود ۱۵ دقیقه زمان برده و بهترین زمان برای کویرنوردی در کویر مرنجاب صبح یا هنگام غروب است که باعث می‌شود به دور از آفتاب سوختگی گردشگران بتوانند از طلوع و یا غروب خورشید کویر لذت ببرند.

دریاچه نمک کویر مرنجاب

۵ کیلومتری که از کاروانسرای شاه عباسی دور می‌شویم به دریاچه نمک می‌رسیم. بعد از بارش باران و تبخیر آن تصاویر بسیار جالبی از نمک در سطح دریاچه دیده می‌شود که بسیار شگفت‌انگیز است. این دریاچه از مهم‌ترین مراکز استخراج نمک خوراکی و صنعتی کشور به شمار می‌آید.

دریاچه نمک کویر مرنجاب

جزیره سرگردان کویر مرنجاب

این جزیره در میان دریایی از نمک قرار دارد، جلوه این جزیره چنان زیبا و بدیع است که نگاه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. دلیل سرگردان بودن این جزیره، خطای دید انسان و شکست نور است، زمانی که در دور دست‌ها به جزیره نگاه می‌کنیم، به علت گرمای شدید منطقه، گویی دو انتهای جزیره در یک افق آبی رنگ محو می‌شوند.

تفریحات در کویر مرنجاب

درست است که اصلی‌ترین هدف از سفر به کویر مرنجاب، لذت بردن از آرامش این مکان است. ولی برای همه سفرها کمی هیجان هم لازم است. اگر گردشگران اهل هیجان باشند، می‌توانند آفرود سواری و موتور سواری را بر روی تپه‌های شنی کویر تجربه کنند.

یکی از جالب‌ترین کارهایی که می‌توان در کویر مرنجاب تجربه کرد شتر سواری است. دیدن کویر در حین شترسواری  می‌تواند تصاویر بسیار زیبایی از کویر را در ذهن هر بیننده‌ای به یادگار گذارد.

* گزارش از جواد سنایی نوش‌آبادی مدیر روابط عمومی و امور فرهنگی آران و بیدگل

مرتبط:

کویر مرنجاب یکی از زیباترین نقاط کویری ایران

قلعه رستم _بنایی باشکوه در کویر سیستان

دانستنی‌های جالب و جذاب از کشور مراکش

کشور مراکش یا مغرب از اقوام عرب و بربر‌ها تشکیل شده است و هر کدام از این قومیت‌ها به غنی‌تر شدن آیین ها، جشن ها، آداب و رسوم و سنت‌های فرهنگی این کشور کمک زیادی کرده اند. از آنجا که بیشتر مراکشی‌ها مسلمان هستند، تاثیر‌هایی از فرهنگ و لباس‌های اسلامی گرفته اند، اما همچنان مواردی در این کشور وجود دارد که تنها به این منطقه اختصاص دارد. با برخی از این موارد آشنا شوید:

لباس جلابه

جلابه‌ها نوعی از لباس‌های بلند و گشاد هستند که مربوط به جنسیت خاصی نیست و هم مرد‌ها و هم زن‌ها آن را می‌پوشند. این لباس‌ها معمولا آستین‌های بلندی دارند و یک کلاه نیز در بالای آن قرار دارد. این لباس عموما توسط مراکشی‌ها پوشیده می‌شود و ریشه در فرهنگ قوم بربر دارد. به همین دلیل می‌توان آن را در سرزمین‌های دیگر آفریقای شمالی مثل الجزایر و تونس هم دید. حدود یک ماه طول می‌کشد تا یکی از این لباس‌ها با دست تولید شود.

blank

 

لباس تکشیطه

این نوع لباس شباهت زیادی به لباس خفتان دارد. لباسی بلند و گشاد که توسط زنان مراکشی عموماً برای مجالس، جشن‌ها و رویداد‌های خاص پوشیده می‌شود. این لباس از دو تکه تشکیل شده است.

موسیقی ملحون

ملحون یا اشعار آهنگین، نوعی از موسیقی است که توسط هنرمندان مراکشی در جنوب این کشور خلق شد. ملحون از انواع موسیقی اندلسی تاثیر گرفته و نوعی موسیقی با اشعاری است که بیشتر مرتبط با مسائل اجتماعی و فرهنگی هستند.

غذای طنجیه

 

طنجیه غذای سنتی مراکش است و نام آن از ظرف‌هایی گرفته شده که در آن‌ها پخته می‌شود. طنجیه غذایی است که با گوشت (که معمولا گوشت گوسفند است) درست می‌شود و پیش از آنکه پخته شود، به آن لیمو می زنند. این غذا به طور سنتی بیشتر به وسیله مردانی که در بازار کار می‌کردند، خورده می‌شود. آن‌ها این غذا را برای روز‌های تعطیل و فراغت خود درست می‌کردند.

غذای طنجیه

دکوراسیون زلیج

زلیج نامی است که به کاشی کاری‌های رنگارنگی که در سراسر ساختمان‌های مراکش وجود دارد، گفته می‌شود. این کاشی کاری به شهر فاس مربوط می‌شود و اکنون نیز به وسیله افراد متبحر انجام می‌شود. تکه‌های کوچک این کاشی‌ها با دست و با استفاده از از اسکنه شکل داده می‌شوند و سپس در گچ سفید قرار داده می‌شوند تا طراحی‌های زیبا روی آن انجام شود. این طرح‌ها که به فرهنگ اسلامی نزدیک هستند عموما شکل‌های هندسی و نقش‌های مثل گل دارند.

زبان دارجه (عربی مراکشی)

در حالی که زبان عربی و آمازیغی (زبان بربری) دو زبان اصلی هستند که در کشور مراکش صحبت می‌شوند و عربی معمول، زبان رسمی این کشور است، دارجه نوعی از عربی است که توسط ساکنان عرب زبان مراکش استفاده می‌شود. البته شباهت زیادی به عربی کشور‌های الجزایر و تونس دارد. این زبان از منابع مختلفی مثل عربی، زبان‌های بربری، ترکی، فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی ساخته شده است.

مراکش

جشن ادریس

ادریسیان سلسله‌ای بودند که در مراکش و بخشی از الجزایر فرمانروایی کرده‌اند. ادریس اولین پادشاه عرب این منطقه بود. بعد از مرگش پسر او به نام ادریس دوم شهر فاس را تاسیس و آن را به پایتخت ادریسیان تبدیل کرد. هر سال جشنی به افتخار این فرد برگزار می‌شود و مردم با آهنگ‌های سنتی و ساز‌های موسیقی خود در آن حضور پیدا می‌کنند. تاریخ این جشن بر اساس تقویم اسلامی است و به همین دلیل هر سال زمان آن متغیر است.

مرتبط:

باغ ماژورل مراکش، از زیباترین باغ های جهان

مراکش دارای بدبوترین جاذبه گردشگری جهان

شهر آبی مراکش ، بهشتی آرام در کشور رنگ‌های آفریقا

ساعت شمس‌العماره باز هم کوک شد

ساعت شمس‌العماره واقع در مجموعه جهانی کاخ گلستان تهران که مدت‌ها خاموش بود، تعمیر شد و از امروز دوشنبه ۲۳ فروردین ۱۴۰۰ صدای این ساعت دوباره به گوش رسید.

 ساعت شمس‌العماره یکی از معروف‌ترین ساعت‌های ایران است که ملکه ویکتوریا در سال ۱۲۵۲ آن را به ناصرالدین شاه قاجار اهدا کرد.

این ساعت که در محل شمس‌العماره در کاخ گلستان و در قلب شهر تهران واقع شده، مدت‌ها خاموش بود و با همکاری و مشارکت شهرداری تهران مجدداً توسط محمد ساعتچی تعمیر شده و از امروز دوباره صدای آن به گوش می‌رسد.

این ساعت در سال ۱۲۵۵ خورشیدی خراب شد و تا سال‌ها بعد تعمیر نشد تا اینکه در سال ۱۳۹۱ ساعت شمس‌العماره تعمیر و صدای این ساعت تاریخی در قلب شهر تهران پیچید اما با توجه به هزینه بالای نگهداری آن، مدتی بعد این صدا مجدداً خاموش شد.

در ماه‌های اخیر مسئولان مجموعه جهانی کاخ گلستان و شهرداری منطقه ۱۲ تهران تصمیم به تعمیر مجدد این ساعت گرفتند و با دعوت از محمد ساعتچی همدانی که متخصص‌ترین فرد در تعمیر این ساعت تاریخی است، آن را تعمیر کردند و این ساعت از امروز، دوشنبه ۲۳ فروردین مجدد به صدا در آمد.

علی محمد سعادتی شهردار منطقه ۱۲ تهران در حاشیه، آغاز به‌کار مجدد این ساعت تاریخ گفت: بازگشایی درِ باب عالی کاخ گلستان دغدغه درازمدت ما بود، بنابراین با مدیریت این مجموعه تاریخی و فرهنگی صحبت کردیم و مجوزهای لازم را برای مرمت و بازگشایی آن گرفتیم. راه‌اندازی ساعت ملکه ویکتوریا هم بخشی از پروژه باب عالی است.

او افزود: این ساعت از سال ۱۳۰۴ تا ۱۳۸۹ از کار افتاده بود که پس از این دوره تعمیر ولی دوباره از مدار خارج شد تا امسال که دوباره صدای آن شنیده می‌شود و خاطره تهران قدیم را تداعی می‌کند. قرار است کارشناسانی به این منظور آموزش داده شوند تا دیگر شاهد خاموشی ساعت شمس‌العماره نباشیم.

آفرین امامی مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان نیز در مراسم به صدا درآوردن ساعت شمس العماره، عنوان کرد: به‌کار انداختن ساعت شمس‌العماره پیش‌نیاز بازگشایی باب عالی بود که موضوع با شهرداری منطقه ۱۲ مطرح و با استقبال و حمایت آن‌ها نیز مواجه شد.

او افزود: هدف مجموعه جهانی کاخ گلستان این است که ساعت به‌صورت متوالی کار کند و صدای آن در منطقه شنیده شود. اجازه نمی‌دهیم بار دیگر ساعت ساکت شود.

منبع: خبرگزاری مهر

لرزه کرونا بر ستون‌های معبد آناهیتا

ترکش خسارت‌های جبران‌ناپذیر کرونا علاوه بر کرمانشاه،قلب صنعت گردشگری غرب کشور، به معبد آناهیتا نیز اصابت کرده و ستون‌های استوار آن را به لرزه انداخته است.

اواخر سال ۹۸ و ورود ویروس کرونا به کشورمان، هیچکس باور نمی‌کرد این میهمان ناخوانده جا خوش کرده و ساکن دیارمان شود، اما کرونا آرام آرام، کوچه‌به‌کوچه، شهربه‌شهر به هر جایی که دلش ‌خواست سر زد و جان ده‌ها هزار نفر را گرفت.

سال ۱۳۹۹ سال سختی برای گردشگری کشور و کنگاور بود؛ در سالی که گذشت حوزه خدمات سفر و گردشگری در میان صنایع مختلف بیشترین آسیب را از شیوع و همه‌گیری ویروس کرونا دید. کاهش ۹۴ درصدی ورود گردشگر خارجی، تعطیلی تاسیسات گردشگری، بیکاری و خانه‌نشینی راهنمایان سفر، زیان بیش از ۲۲ هزار میلیارد تومانی صنعت گردشگری در سال ۹۹، میراثی بود که کرونا برای ثبت در تاریخ صنعت گردشگری ایران بر جای گذاشت.

معبد آناهیتا که بزرگترین تک بنای سنگی کشور است از این خسارت ها مستثنی نبود و ترکش های حمله این ویروس به جان آناهیتا نیز اصابت کرده است.

خسارت کرونا به ۲۶۰ هنرمند کنگاوری

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان کنگاور با بیان اینکه در بحران شیوع کرونا همه زنجیره گردشگری دچار آسیب شده است، گفت: در برهه‌ای از زمان و در اواخر اسفند ۹۹ با بهبود شرایط و فروکش کردن تب کرونا بر بهبود شرایط گردشگری در شهرستان امیدوار شدیم این در حالی بود که با اوج گرفتن بیماری در ایام نوروز امسال همه برنامه‌ریزی‌ها مجدد دچار چالش شد.

«محمدجواد عظیمی» در خصوص میزان خسارت‌های کرونا به حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، افزود: از ۱۰ رسته آسیب پذیر اعلام شده توسط هیات دولت، چهار رسته‌ مربوط به حوزه گردشگری و صنایع دستی است ولی بیشترین آسیب‌پذیری پس از شیوع ویروس کرونا مربوط به کاهش چشمگیر حضور گردشگران در معبد آناهیتا است.

وی با بیان اینکه با ادامه‌دار شدن دوره‌ بیماری و محدودیت‌های ناشی از آن، آسیب‌ها به فعالیت ۲۶۰ هنرمند و صنعتگر سطح شهرستان کنگاور هم بیشتر می‌شود، افرود: سال گذشته بحران کرونا موجب تعطیلی رستوران‌های بین راهی و رکود و کسادی مراکز تفریحی شد.

معبد آناهیتا یکی از معابد مهم جهان محسوب می‌شود

وی با بیان اینکه بنای عظیم موسوم به معبد آناهیتا در شهرستان کنگاور یکی از معابد مهم تاریخی جهان به شمار می‌رود، یادآور شد: این بنا با چند هزار سال قدمت نشان از تمدن کهن سرزمین ایران دارد.

عظیمی تاکید کرد: معبد آناهیتا در فضای وسیع و باز قرار دارد و تعداد گردشگران این مجموعه در نوروز ۱۴۰۰ به نسبت سالیان گذشته بسیار کاهش داشت به گونه ای که روز نخست فروردین امسال نسبت به سال های قبل از نظر حضور گردشگران به هیچ وجه قابل مقایسه نبود.

معبد آناهیتا، رتبه دوم گردشگران خارجی در استان کرمانشاه

مدیر پایگاه ملی آناهیتا نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: کرونا به عنوان بیماری و ویروسی که در تمام ساختارهای اجتماعی و اقتصادی جوامع هم تاثیرات منفی و هم مثبتی را به لحاظ عملکردی – رفتاری و تغییر در ساختار فکری جوامع جهانی ایجاد کرده بدون شک سبب تغییر رفتار گردشگری نیز شده است.

«مرتضی گراوند» با بیان اینکه معبد آناهیتا به عنوان یکی از مهمترین مکان های تاریخی فرهنگی در فلات ایران به خصوص شرق استان کرمانشاه محسوب می‌شود، اضافه کرد: این معبد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار و همواره مورد توجه پژوهشگران و دوستداران میراث فرهنگی بوده و هست.

او شیوع و همه گیری ویروس کرونا در بازه زمانی یکساله را عاملی بر ممانعت های رفتاری توصیف می کند که طبیعتا صنعت گردشگری نیز به شدت تحت تاثیر ممانعت رفتاری این ویروس منحوس قرار گرفته است.

گراوند معتقد است طبق آمار، بازدیدهای داخلی از معبد آناهیتا تا قبل از شروع ویروس کرونا رتبه دوم گردشگری خارجی در استان و رشد ۸۰ درصدی نسبت به سنوات قبل را به لحاظ حضور گردشگران داخلی داشته است.

وی ادامه داد: روند روبه رشد و تاثیر گذار گردشگری کنگاور و تاثیرات مثبت آن در اقتصاد محلی متاسفانه با شیوع ویروس کرونا، متوقف شد.

در سال جاری با توجه به ویروس کرونا بسیاری از محوطه های ملی و جهانی با کاهش فزاینده ای  نسبت به حضور مسافران و گردشگر روبرو بودند.

به گفته این دانش آموخته دانشگاه تهران؛ آمار اعلام شده از سوی مدیران پایگاه های ملی و جهانی به روشنی گواه می دهند که گردشگری در مکان های تاریخی – فرهنگی تحت تاثیر مستقیم ویروس کرونا قرار گرفته‌اند.

کرونا گردشگران معبد آناهیتا را ۶۰ درصد کاهش داد

گراوند با اشاره به اینکه در نوروز ۱۴۰۰ معبد آناهیتا با کاهش ۶۰ درصدی گردشگر همراه بود، تاکید کرد: در نوروز امسال حدود پنج هزار گردشگر داخلی از این مکان فرهنگی بازدید کردند.

مدیر پایگاه ملی معبد آناهیتا یادآور شد: علاوه بر آمار فوق حدود ۲ هزار و ۵۰۰ نفر رایگان از این اثر بازدید نمودند که عملا بخش بیشتر آنها مردمان محلی بودند.

وی اظهار داشت: حضور بدون بلیت مردمان محلی در راستای برنامه های معبد در توسعه مکان های تاریخی و با این رویکرد که مردمان محلی صاحبان اصلی این اثر تاریخی هستند، انجام شد و تلاش کردیم ارتباطی صمیمی و مستقیم با آنها داشته باشیم.

مهمترین برنامه های معبد آناهیتا در سال ۱۴۰۰

وی به برنامه های سال جاری پایگاه معبد آناهیتا اشاره کرد و توضیح داد: با توجه به برنامه های مدیریت پایگاه در خصوص جذب حداکثری گردشگری در این سازه بزرگ سنگی دوره تاریخی امیدواریم در سال ۱۴۰۰ با تخصیص اعتبار کافی جهت تحقق اهداف این پایگاه که از مهمترین آنها مرمت امتداد دیوار غربی، جنوب غربی، همچنین ساماندهی کامل ضلع جنوبی و تکمیل موزه باستان شناسی شرق استان است در دوران پسا کرونا با رشد حداکثری گردشگر در این مکان تاریخی روبرو خواهیم شد.

معبد آناهیتا با مساحتی بیش از ۲۵ هکتار در مرکز شهر کنگاور قرار دارد که برخی قدمت آن را به دوران اشکانی و عده ای نیز دوران ساسانی می دانند. این بنای منحصر به فرد در سال ۱۳۱۰ به شماره ۳۱ به ثبت آثار ملی ایران رسیده و از نیمه دهه هشتاد شمسی پرونده آن در فهرست ثبت جهانی یونسکو قرار دارد.

کنگاور با جمعیتی بالغ بر ۸۰ هزار نفر در ۹۴ کیلومتری شرق کرمانشاه قرار دارد. این شهرستان ۱۲۰ اثر تاریخی ثبت ملی و بیش از ۱۰۰ اثر واجد شرایط حفاظت دارد.

گزارش از مجید رحمتی

مرتبط:

ایزدبانوی آب در معبد آناهیتا بیشاپور

تپه آناهیتا سرعین _قدمتی به هزاره دوم میلاد مسیح

ساکورای ژاپنی و بهارنارنج ایرانی؛تفاوت کجاست؟

در زبان ژاپنی به شکوفه های گیلاس می‌گویند ساکورا. چندی پیش در اخبار ژاپنی‌ها آمده بود که زودرس‌ترین فصل روییدن شکوفه گیلاس (ساکورا) در ژاپن در ۱۲۰۰ سال گذشته بی سابقه بوده است. دانشمندانِ ژاپنی می‌گویند، فصلِ شکوفه‌ گیلاس امسال زودتر از همیشه فرا رسیده است. در ۱۲۰۰ سالی که زمان به شکوفه نشستن درخت‌های گیلاس در ژاپن ثبت شده، این نشانه سنتی بهار هیچ‌وقت اینقدر زود فرا نرسیده بود.

به گزارش ایسنا، محمدرضا اسلامی، مدرس دانشگاه پلی ت ، فصلِ شکوفه‌ گیلاس امسال زودتر از همیشه فرا رسیده است. در ۱۲۰۰ سالی که زمان به شکوفه نشستن درخت‌های گیلاس در ژاپن ثبت شده، این نشانه سنتی بهار هیچ‌وقت اینقدر زود فرا نرسیده بود. کنیک کالیفرنیا در ادامه یادداشتی که در کانال شبکه توسعه منتشر شده نوشته است: به نظرتان این خبر یک جایش ایراد ندارد؟ یک بار دیگر این خبر را بخوانید؟ ۱۲۰۰ سال گذشته؟؟!!

واقعیت آن است که به شکوفه نشستن درخت‌های گیلاس در کیوتو از سال ۸۱۲ میلادی در اَسنادِ دربارِ امپراتوری ژاپن ثبت شده است. یعنی از ۱۲۰۰ سال پیش به این سو، همه ساله روزِ شروعِ ساکورا در ژاپن به شکل مکتوب ثبت و ضبط می‌شده است.

حالا این را مقایسه کنید با رخداد دوم؛ عید امسال، شروعِ زودهنگامِ عطر بهار نارنج در کوچه‌های شیراز، باعث تعجب خیلی‌ها شد. همه ساله، سمفونیِ شکوفه‌ها اردیبهشت ماه رخ می‌داد و هوایِ اردیبهشت، هوایِ بهشت می‌شد. اما امسال، روزهای دوم یا سوم فروردین عطرِ بهار نارنج همه جا پخش شد. آیا ما از تاریخ ۱۲۰۰ سال گذشته بهار نارنج خبر داریم؟ از خیر آن بگذریم. حتی خبر نداریم ۷۰۰ سال پیش در همان شیراز، حافظ دقیقا در چه سالی متولد شده؟ و در چه سالی مُرده؟ معلمان حافظ چه کسانی بوده‌اند؟ با که ازدواج کرده؟ فرزندانش چطور بوده‌اند؟ هیچ! ما هیچ از حافظ نمی‌دانیم بجز «اطلاعاتی مبهم و کلی». «بجز غزلیات» هر آنچه از حافظ داریم مُشتی اطلاعاتِ حدودی و کلی است.

نکته حیرت انگیز دوم: دانشگاه کانسای مطالعه‌ای کرده و گزارش داده که “برند ساکورا” باعث درآمد گردشگری سیصدمیلیارد ین یا ۲.۷ میلیارد دلاری برای ژاپن می‌شود. در ایام ساکورا شاهد ۶۳ میلیون سفر (جابجایی) و ورود ۱۱ میلیون توریست خارجی برای مشاهده این رخداد هستیم. برای اینکه دردناک بودن این عدد را بهتر درک کنیم کل سود خالص هلدینگ معظم پاناسونیک با سیصد هزار کارمند در  بهترین سال ها حدود ۲.۷ میلیارد دلار است.

تحلیل و تجویز راهبردی:
به دلایل مختلف ما در ثبت و ضبط تاریخ، آمار و رخدادها مشکل داشته‌ایم و از این فرهنگ شفاهی نیز آسیب دیده‌ایم. ما ده‌ها شرکت موفق و کارآفرین الهام بخش، صدها گیاه دارویی، صدها جاذبه گردشگری و هزاران داستان تاریخی داریم اما در مستندسازی و معرفی جهانی آن و از آن مهم‌تر تبدیل آن به کسب وکارهای تولیدکننده ثروت، چقدر موفق بوده ایم؟
ژاپنی ها مردمانی آرام دارند. اما ساکورا در کشورِ سکوت و صنعت، با سروصدایِ تبلیغاتی بسیار می آید و براحتی هم نمی رود! چرا براحتی نمی رود؟ چون جغرافیایِ ژاپن به گونه ای است که مجموعه ای از جزایر باریک در امتداد گستردۀ شمال به جنوب قرار گرفته اند و مثلا وقتی که ساکورا در جنوب کشور در حوالی «کیوشو» و «هیروشیما» شروع می شود، بیش از یک ماه طول می کشد تا این شکوفه ها به «هوکایدو» در شمال (و در نزدیکی روسیه) برسند. در تمام این چهل-پنجاه روز، پیوسته تلویزیون از ساکورا گزارش می دهد و تصاویر شکوفه های صورتی و سپید به متنِ اخبار کشیده می شود. رسانه، ساکورا را به تعبیر حافظ زان سویِ هفت پرده به بازار می‌کشَد!
اما نه تنها شکوفه‌های گیلاس، بلکه اساسا سایرِ گلها هم در «جغرافیایِ ژاپن» عطر و بویِ چندانی ندارند. برخلاف جغرافیایِ ایران، که گاه چند غنچه گل محمدی، انفجار عطر به پا می‌کنند.
اما ما چه می‌کنیم؟ شکوفه‌های بهار نارنج در سکوت می‌آیند و می‌روند و ما هم به ادامۀ طبق روال گذشته مشغولیم! هر سال، ایام بهار نارنجِ ایران مقارن است با ساکورا در ژاپن، اما برخلافِ ساکورای ژاپن، بهار نارنج، ریالی درآمد توریستی خلق نمی‌کند!

علت آن است که ما جهان را نمی‌شناسیم. هر چقدر جهان را بیشتر بشناسیم، خود را بیشتر شناخته‌ایم. کسی می‌گفت اگر کسی فقط در لندن زندگی کرده باشند هیچ گاه لندن را نخواهد شناخت. شناخت جهان، سرآغاز شناخت ایران است. شناخت نقاط تمایز و مزیت‌های پنهان ایران. کسی که ساکورای بی بوی ژاپنی را دیده باشد می‌تواند منزلت عطر بهار نارنج ایران را درک کند.

و نکته آخر اینکه برای گذار از حسرت بزرگ به فرصت بزرگ؛ از خود بپرسیم چه چیزهایی در ایران هست که برای ما معمولی است اما برای جهان، جذاب، شگفت آور، متمایز و کمیاب است و چگونه می‌شود این شگفتی کمیاب را به کسب وکارهای میلیون دلاری تبدیل کرد. ایران سرشار از شگفتی‌های جذاب میلیون دلاری است. و سیاستگذاران نیز اندکی فضا را باز بگذارند تا جهان، ایران را کشف کند. درآمد میلیارد دلاری از توریسم دور از دسترس نیست به شرط اعتماد به خویش و ارتباط با دیگران.

منبع:ایسنا

صنعت گردشگری تا کی دندان روی جگر بگذارد؟

رئیس جامعه هتلداران خراسان رضوی گفت: به جای قدردانی از همراهی تاسیسات گردشگری با مسئولین و دلجویی از صاحبان مراکز اقامتی به دلیل از دست دادن سرمایه‌های خود، مواجه شدن با این جمله که تاسیسات گردشگری دندان روی جگر بگذارند، عجیب و تعجب‌آور است.

امیر سزاوار از وضعیت اسفناک تاسیسات گردشگری خبر داد و اظهار کرد: زمانی ‌که انجام دادن یا ندادن یک کار از طریق رسانه ملی در میان مردم تبلیغ شود، طبیعتا مردم هم تحت تاثیر آن قرار خواهند گرفت. درچنین شرایطی و با وجود این هجمه منفی که علیه سفر در رسانه ملی مطرح می‌شود، طبیعی است که مردم سفر نکند و این وضعیت تفاوتی با منع سفر در کشور ندارد.

رئیس جامعه هتلداران خراسان رضوی با بیان این‌که متأسفانه وزارت بهداشت زمانی‌که قادر به حل یک مسئله نیست صورت مسئله را پاک می‌کند، ادامه داد: اگر وزارت بهداشت پروتکل‌هایی را بر اساس علم، منطق و تجربه برای سفر و تاسیسات گردشگری ابلاغ کرده بود که پروتکل‌های مورد نظر نیز رعایت می‌شدند، چه دلیلی وجود داشت که این همه تبلیغات منفی علیه سفر انجام شود.

حفط جان مردم اولویت است و به همراهی با دستورات وزارت بهداشت ادامه خواهیم داد

سزاوار با بیان این‌که اولویت ما حفظ سلامت هموطنان‌مان است و بدون توجه به چنین اظهار نظرهایی، همچنان به همراهی با دستورات وزارت بهداشت ادامه خواهیم داد، اضافه کرد: پیشنهادم به معاون وزیر این است که در مرحله اول فکری به‌ حال خطر بالقوه کرونا در صف‌های مرغ و روغن کنند و سپس از تأسیسات گردشگری بخواهند که دندان روی جگر بگذارد.

وی با گلایه از حمایت‌های انجام شده از تأسیسات گردشگری، تصریح کرد: طبق گفته‌های معاون وزیر بهداشت، گردشگری در تمام کشورها متضرر شده و شرایط خوبی ندارد، اما لطفا این ‌را هم ببینند که دولت‌مردان آن کشورها چگونه با بسته‌های حمایتی قوی، پشت صنعت گردشگری کشورشان ایستاده‌اند و آن‌هارا حمایت می‌کنند.

رئیس جامعه هتلداران خراسان رضوی با بیان این‌ که تبلیغات منفی علیه سفر در مرحله اول، پروتکل‌های ابلاغی خودشان را زیر سوال می‌برد، خاطرنشان کرد: معتقدیم سفرهای ایمن باید تبلیغ شود و درجریان باشد، اما باید مقابل سفرهای نا ایمن و غیرمجاز که هیچ پروتکلی در آن رعایت نمی‌شود و مربوط به مراکز غیرمجاز گردشگری است را نیز بگیریم؛ چراکه در غیر این ‌صورت، تر و خشک با هم خواهند سوخت.

سزاوار ضمن اشاره به بدتر شدن وضعیت گردشگری مشهد، نسبت به روزهای قبل از سال نو گفت: طبق آمار و اطلاعاتی که داریم از حدود ۲۴۰ هتل موجود در مشهد تنها ۱۱۲ هتل فعال بوده‌اند و درصد اشغال این هتل‌ها نیز  به طور میانگین حدود ۴۵ درصد بوده است. این در شرایطی است که یک هتل تا زمانی‌که به ۵۰ درصد اشغال ظرفیت خودش نرسد زیان‌ده خواهد بود و از ۵۰ درصد به بالاست که یک هتل به سوددهی می‌رسد.

تاسیسات گردشگری با نرخ کمتر از آنچه که مصوب است، فعالیت می‌کنند

وی با اشاره به کاهش ۷۰ درصدی خدمات اقامتی هتل‌های مشهد نسبت به نوروز ۱۳۹۸ و شرایط عادی سفرها در کشور، اظهار کرد: در حال ‌حاضر تمام تأسیسات گردشگری با نرخ کمتری از آن‌چه مصوب است، کار می‌کنند؛ چراکه حتی نرخ قانونی خودشان را هم نمی‌توانند به فروش برسانند، پس دیگر صحبت از افزایش نرخ به هیچ موضوعیت ندارد. با این ‌حال طبق قوانین سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ما در نیمه دوم سال ۱۳۹۹ اجازه افزایش ۳۰ درصدی قیمت خدمات‌مان را داشتیم، اما عملا این کار غیرممکن بود.

رئیس جامعه هتلداران خراسان رضوی با بیان این‌که امسال هیچگونه منع سفری اعلام نشده بود و برخورد ما با کنسلی رزروها، مطابق آیین‌نامه مصوب وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بوده‌ است، ابراز کرد: در خصوص مسافرانی که بعد از اعلام وضعیت نارنجی شیوع ویروس کرونا در مشهد مجبور به خروج از شهر شدند باید گفت که طبق مقررات کنسلی رزرو با آن‌ها برخورد شده ‌است و دستورالعمل خاصی برای این شرایط ابلاغ نشده بود، اما طبیعی است که اگر کسی پنج شب اتاقی را رزرو کرده و پس از دو شب مجبور به ترک هتل می‌شود، هزینه همان دو شب برای او محاسبه خواهد شد.

سزاوار ضمن اشاره به نظارت‌های کرونایی انجام شده در طول این سفرها، گفت: در اسفندماه سال گذشته طبق همکاری جامعه هتل‌داران و دانشگاه علوم پزشکی مشهد، کارکنان تمام هتل‌های مشهد در چند مرحله تست کرونا دادند و آمار ابتلا تقریبا نزدیک به صفر بود.

وی ادامه داد: با این‌حال در مورد مهمانان هتل‌ها، به هیچ مورد قطعی کرونا برخورد نکردیم؛ اما باید بپذیریم که ممکن است افرادی بدون این‌که حتی خودشان مطلع باشند مبتلا به کرونا بوده‌اند، همانگونه که این افراد در شهر هم حضور دارند. با این‌ وجود اگر به مورد مشکوک به کرونا برخورد کنیم، قطعا از پذیرش آن مسافر امتناع خواهیم کرد.

منبع:ایسنا

مرتبط:

به جای وزیر از همه‌ی صنعت گردشگری شکایت کنید

تماشای مارپیچ آثار هنری در «موزه گوگنهایم»

تماشای آثار هنری و تاریخی به جا مانده از جوامع گذشته برای هر فردی هیجان‌انگیز است. دیدن این آثار موجب آشنایی افراد با تفکر جامعه قبل از خود می‌شود و سفری در زمان برای آن‌ها به ارمغان می‌آورد. موزه‌ها از مکان‌هایی هستند که این تجربه هیجان‌انگیز و سفر در زمان را برای بازدیدکنندگان خود به همراه دارند.

«موزه گوگنهایم» نیویورک از ابتدا به عنوان مرکز هنرهای جدید و ایده‌های نو شناخته می‌شد. این موزه توسط معمار مشهور و بزرگ «فرانک لوید رایت» طراحی شده است تا مکانی برای نمایش آثار هنری نوآورانه در محیط و فضایی منحصر به‌فرد باشد.

در خصوص معمار این موزه باید گفت که رایت در دوران کاری خود آثار بی‌نظیری طراحی کرده است و از پیشگامان سبک مدرن به حساب می‌آید. وی در اغلب آثارش از طبیعت و مصالح طبیعی بهره برده است، به طوری که معتقد بود طبیعت در کنار چوب، سنگ و بتن ترکیبی دل‌پذیر ایجاد می‌کند. رایت در طراحی‌های خود پلان‌ها را بدون دیوار و آزاد طراحی می‌کند و نور یکی از عناصر اصلی در سبک معماری اوست.

فرانک لوید رایت در سال ۱۹۴۳ نامه‌ای را از مشاور سالومون رابرت گوگنهایم دریافت کرد که در آن از او درخواست شده بود، ساختمانی جدید برای نمایش و نگهداری آثار هنری سالومون گوگنهایم طراحی کند و یکی از الزامات تعیین شده توسط او به این صورت بود که این موزه با سایر موزه‌های دنیا متفاوت باشد.

موزه گوگنهایم

پس با وجود نیازها و الزامات مطرح شده فرانک لوید رایت بهترین و متفاوت‌ترین فضای ممکن برای دیده شدن نقاشی‌های زیبا را به وجود آورد. فرانک به واسطه طراحی این موزه در آن زمان به عنوان یکی از برجسته‌ترین معماران قرن ۲۰ شناخته شده و طراحی موزه گوگنهایم نیویورک، موفقیت بزرگ دیگری را در زندگی شغلی او به وجود آورد.

رایت در طراحی بنای این موزه توانست از فلسفه شکل‌های ارگانیک در معماری که در ذهن خود داشت، استفاده کند؛ در نهایت طراحی این موزه با الهام از بنای زیگورات و شکل‌های ارگانیک اتفاق افتاد. در بازدید از این موزه علاقه‌مندان به وسیله آسانسور به بالاترین طبقه موزه منتقل می‌شوند و سپس از طریق سطوح شیبدار، در حالی که آثار هنری بر روی دیوار قرار گرفته‌اند به پایین ساختمان حرکت کرده و آثار را همزمان نیز تماشا می‌کنند که این ویژگی‌ را می‌توان اصلی‌ترین و جذاب‌ترین ویژگی این موزه دانست.

 

ساخت موزه گوگنهایم نیویورک ۱۶ سال زمان برده و در این بین بحث‌های مختلفی در مورد تضاد شکل طراحی شده موزه با فضای شهری نیویورک وجود داشته است. در همین راستا گفته شده است که هنرمندان نیز به شکل شیب‌دار دیوارها و راهرو موزه نیز اعتراض داشتند و این اعتراض‌ها به این دلیل بود که هنرمندان شکل شیب‌دار راهروها و دیوارها را برای نمایش آثار هنری مناسب نمی‌دانستند.

در طول سال‌های مختلف، مجموعه موزه گوگنهایم نیویورک توسعه پیدا کرد و بخش‌هایی از آن مورد بازسازی قرار گرفت. در سال‌های ۱۹۹۰ و ۱۹۹۲ ساختمانی توسط گواتمی سیگل و همکارانش طراحی شده و به این مجموعه اضافه شد، که این ساختمان دارای ۴ گالری هنری و ۲ طبقه مخصوص امور اداری بود. به علاوه در سال۲۰۰۱ نیز مرکزی دائمی و عمومی برای آموزش هنر به نام «مجموعه آموزشی هنر سکلر» به این مجموعه اضافه شد.

موزه گوگنهایم

نمای ساختمان مدرن موزه گوگنهایم نیویورک از ۱۲ دیوار مارپیچ و فضای داخلی آن از سطوح شیبدار مارپیچ تشکیل شده و این طراحی، فضایی منحصر به‌فرد را به وجود آورده که شامل ۷۰ بخش برای نمایش آثار هنری است. ساختمان موزه گوگنهایم نیویورک دارای گنبد شیشه‌ای بزرگ با چهارچوب آلومینیومی است که سبب می‌شود نور طبیعی در طول روز، فضای داخلی موزه را روشن کند.

ساختمان این موزه با معماری دایره‌ای و بی‌ضلع در میان شلوغی و ازدحام جمعیت نیویورک و با المان‌های اختصاصی فرانک لوید رایت که در این موزه به کار رفته است،‌ یکی از بخش‌های اصلی توریستی این شهر محسوب می‌شود و به نوعی فضای معماری و شهری مکعب‌مستطیل ‌شکل نیویورک را تلطیف می‌کند.

فرم پیچشی این موزه که می‌چرخد و حرکت می‌کند را می‌توان به صدف و یا حلزون تشبیه کرد و اینکه همین طراحی مارپیچی این موزه را در فهرست ۱۷ اثر ماندگار رایت قرار داده است.

فرانک لوید رایت هدفش را از خلق گوگنهایم این گونه بیان کرده است «ساخت یک ارتباط غیر منقطع میان معماری و نقاشی به شکلی که قبلا هیچ وقت در دنیای هنر دیده نشده است».

جلال آل احمد نیز این موزه را اینگونه توصیف می‌کند، «موزه راحتی بود و دلباز و سرگرم کننده. همه چیز به جای خود قرار می‌گرفت و مارپیچ و دایره‌ای در بالا پهن و در پایین باریک شونده، عین دوکی، از راس پهن‌تر بر زمین و مضافاتش همه با هم جور. مثلا آسانسورش به جای مربع یا مستطیل، نیم دایره بود و قوس مانند و جمعا حال آدم را خوب می‌کند».

منبع: ایسنا

«مسجد جامع سنگان» تجسم تنازع بقا در معماری

یک پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی گفت: در مواجهه با سازه‌های معماری تنها شاهد شکوه، عظمت و زیبایی نیستیم، بلکه بسیاری از آن‌ها به مثابه حافظه تاریخی ما یادآور وقایع تلخ و شیرینی هستند که در طول تاریخ رخ داده‌اند مانند تخت‌جمشید که تجلی‌گاه نمادهای اسطوره‌ای و یادآور اقتدار ایران است و مسجد جامع سنگان .

رجبعلی لباف خانیکی اظهار کرد: «مسجد جامع سنگان» در شمار بناهایی قرار دارد که از حدود ۷۵۰ سال پیش با سماجت برجای مانده و علاوه بر اینکه زیبایی‌های خود را به رخ می‌کشد، زلزله‌های متوالی منطقه خواف و تنازع بقای خود را در مواجهه با آن زلزله‌ها حکایت می‌کند.

وی افزود: به استناد کتاب «تاریخ زمین‌لرزه‌های ایران» تالیف «نیکلاس امبر سز» و «چارلز ملویل» زلزله‌هایی در سال‌های ۱۴۶ ه.ق، ۴۵۸ ه.ق، ۷۳۷ ه.ق، ۹۵۶ه.ق، ۱۰۲۶ ه.ق،  ۱۰۲۸ ه.ق و ۱۳۰۲ ه.ق منطقه خواف را لرزانده، اما گویا شدیدترین زلزله در خواف به سال ۷۳۷ ه.ق به مرکزیت شهر «جیزد» واقع بین رشتخوار و سلامه رخ داده است.

این پژوهشگر خراسانی عنوان کرد: آن زمین‌لرزه که پهنه وسیعی از زوزن تا دوغ آبادِ زاوه را لرزانده و بسیاری از ابنیه و عمارات را با خاک یکسان کرده، به قدری مهیب و ویرانگر بوده که اشخاصی چون خطیب « ابوالخیر زوزنی»، « مجد خوافی» و « فصیح خوافی» از آن یاد کرده و آمار دهشتناکی از کشتار مردم داده‌اند. به گفته ابوالخیر زوزنی باید تنها در قصبه جیزد به معدوم شدن ۳۰ هزار تن از بناها اشاره کرد که مجد خوافی آن واقعه را این‌گونه به نظم آورده است.

صباح    دوشنبه    ربیع    نخست

‌شب چارده هفتصد و سی و هفت

زمین  جنبشی کرد  بر اهل خواف

بسی فتنه تا روز محشر  به خفت

اگر    بگذری   بر   نواحی   جیزد

ببینی که بر آن جماعت  چه رفت

به سنگ  اجل خرد شد  زیر خاک

بسی    گردن    سر  فرازانِ  زفت

لباف‌خانیکی اضافه کرد: احتمالا همان زلزله موجب شده است که بناهای با عظمتی همچون مسجد جامع زوزن، مدرسه نظامیه خرگرد، مسجد گنبد سنگان و مسجد رشتخوار تخریب شوند و ایوان قبله، غرفه‌های دوطرفه ایوان و رواق‌های مسجد جامع سنگان هم رانش کرده و در شرف فروریزی قرار گیرند، اما ظاهرا با ریزش دوغاب گچ در شکاف‌ها و مهار دیوارها با ایجاد ساباط و پشتیبان، از ویرانی نجات یافته و تاکنون به گونه‌ای غیر عادی با ایوانی ذوزنقه‌ای شکل و رواق‌های تاب‌دار و متمایل به طرفین برجای مانده است.

وی تصریح کرد: مسجد جامع سنگان در «کوچه آب» شهر سنگان خواف واقع است. آن مسجد از نوع مساجد دو ایوانی عصر خوارزمشاهی یا سبک خراسانی است که به شیوه مسجد جامع گناباد با دو ایوان و دو رواق بر دو جانب مسجد ساخته شده است.

این باستان‌شناس خراسانی ادامه داد: ایوان مقابل ایوان قبله کوچکتر بوده که سقف آن منهدم گردیده و ساختار آن دگرگون شده است. هر یک از رواق‌های طرفین مسجد مشتمل بر ۶ غرفه مرتبط با یکدیگر است که در مجموع یک معبر سرپوشیده را شکل می دهد.

لباف‌خانیکی عنوان کرد: تمامی رویه دیوارها، پایه‌های ایوان‌ها و غرفه‌ها مزین به آجرهای تراش در ابعاد و اشکال متنوع بوده که اکنون تعداد کمی از آن‌ها بر جای خود نصب است و تعدادی از تزئینات جابه‌جا شده است.

وی گفت: این تزئینات شامل آجرهای مشبک با نگین‌های زیبای فیروزه‌ای رنگ که همچون مسجد جامع گناباد بر درون قاب عمودی نمای پایه‌های ایوان قبله نصب بوده و نیز آجرهای تراش تزئینی، لچکی‌های دوطرفه طاق غرفه‌ها، اکنون بر لچکی‌های دوطرفه طاق ایوان قبله نصب شده که با آجرهای تراش تزئینی اولیه آن موضع متفاوت است، می‌شود.

این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی افزود: حتی قطعه‌هایی از کتیبه‌های آجری قالب‌زده عصر سلجوقی از یک بنای تخریب شده دیگر (احتمالا مسجد گنبد سنگان) نیز بر لچکی‌های دوطرفه طاق ایوان قبله نصب شده است و تزئینات آجری خاص این مسجد به اشکال لوزی، مثلث، گل و برگ، نیم دایره و ماکویی تراشیده شده‌اند.

لباف‌خانیکی ابراز کرد: بر پاکار سقف جناقی چند قسمتی ایوان قبله نواری تزئینی در هیأت نقش آجری خفته راسته و پلکانی نقش بسته و بر انتهای ایوان محراب کم عمقی تعبیه گردیده و با مقرنس، شمسه، نقش محرابی و ماکویی گچی آراسته شده است. شواهد باقیمانده‌ها حکایت از این دارند که مسجد جامع سنگان هم مانند دیگر مساجد سبک خراسانی درون‌گرا و آکنده از تزئینات متنوع آجری بوده است.

وی یادآور شد: مسجد جامع سنگان در بیستم مهر ماه ۱۳۷۶ به شماره۱۹۲۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده که بدون تردید یکی از جاذبه‌های گردشگری است که هر بیننده را به شگفتی وا می‌دارد.

منبع:ایسنا

به جای وزیر از همه‌ی صنعت گردشگری شکایت کنید

ریئس کانون راهنمایان گردشگری کشور در جواب ادعای برخی از مسئولان نسبت به شکایت از وزاری کشور و گردشگری به واسطه سفرهای نوروزی و مرتبط کردن آن به شیوع کرونا، گفت: به جای وزیر گردشگری باید از همه صنعت گردشگری شکایت شود.

«سیدمحسن حاجی‌سعید»، اظهار کرد: در وهله اول باید اساس تحقیق و نظر کارشناسی شده‌ این مسئولان در نسبت دادن عامل کرونا به گردشگری مشخص شود، ضمن این که چنین تصمیمی منطبق بر نظر شورای سیاست‌گذاری کشور اخذ شده و گردشگری در آن تنها نیست.

وی افزود: اگر قرار است شکایتی نیز انجام شود باید از همه فعالان گردشگری کشور و همه ما شکایت کنند چرا که این تصمیم به تنهایی از سوی وزیر گردشگری اخذ نشده و خواست همه فعالان این صنعت بوده است.

حاجی‌سعید با بیان این که تنها پنج درصد از ترددها مرتبط به گردشگری است، گفت: طبیعتاً گردشگری با همین پنج درصد نه تنها موجب شیوع کرونا نشده بلکه از آن کاسته است چرا که با سفر رفتن مردم، از پنج درصد دورهمی‌های خانوادگی هم جلوگیری کرده که به نفع سلامت مردم بوده است.

وی با گلایه از گفتمان سلیقه‌ای مسولان کشور، تصریح کرد: متاسفانه برخی کارشناسان معتقدند که چرخه‌ی درمان، کم کاری و ناتوانی خود در خرید و تزریق واکسن را با محدود کردن مردم جبران می‌کند و با وجود مشکلات بین‌المللی، بخش عظیمی از این مشکل به کوتاهی متولیان وزارت بهداشت است.

وی ادامه داد: به‌رغم وجود چنین اظهاراتی که نقل محافل متعددی در کشور نیز هست ولی صنعت گردشگری از این که حوزه بهداشت و درمان به دنبال مقصر کردن دیگر زنجیره‌هاست، گلایه دارد و بر این باور هستیم که در آینده نه چندان دور، صحت تاثیر بسیار ناچیز گردشگری بر شیوع کرونا در کشور مشخص خواهد شد.

این مسئول با بیان این که اکنون چهارمین موج کرونا در کشور اتفاق افتاده است، اظهار کرد: دو موج قطعاً به واسطه دورهمی‌ها و تجمعات خانوادگی ناشی از خستگی و ناامیدی مردم به قطع زنجیره بیماری اتفاق افتاد و در ایام نوروز نیز اگر براساس چرخه پیش‌بینی شده‌ی گردشگری و بدون اعمال محدودیت‌ها اقدام می‌شد و به جای دورهمی‌های خانوادگی شاهد سفرهای ایمن بودیم حتماً آمار مبتلایان به مراتب کمتر بود.

وی با اشاره به این که جنس نوروز دید و بازدیدهای خانوادگی است، گفت: سیستم ما به جای تشویق به سفر ایمن، مردم را تشویق به در خانه ماندن، مهمانداری و دورهمی‌های خانوادگی کرد و مردم از شنیدن شایعات متعدد در خصوص سفرهای نوروزی، سرگردان شدند و امروز شاهد چنین آماری هستیم.

حاجی‌سعید با بیان این که در لابه‌لای این سفرهای نوروزی برخی از ناقلان و مبتلایان کرونا نیز سفر کردند، تصریح کرد: اگر قبل از نوروز براساس پیش‌بینی‌های دی ماه وزارت گردشگری عمل شده و وزارت بهداشت با اعلام یک پیامک از جریمه‌های میلیونی سنگین برای ناقلان کرونا گفته بود، امروز شاهد این موج از جابجایی ناقلان و مبتلایان کرونا در کشور نبودیم.

وی با تاکید بر این که بنیان دولت و کشور به جای قسم دادن مردم و اعمال محدودیت‌های غیرکارشناسی باید برای سفر همراه با پروتکل‌های بهداشتی برنامه‌ریزی می‌کرد، گفت: خواسته‌ی صنعت گردشگری در سال ۱۴۰۰ اولویت قراردادن واکسیناسیون فعالان این بخش است تا گردشگری و سیستم اقتصادی کشور به جریان بیافتد.

رئیس کانون راهنمایان گردشگری کشور در این رابطه با بیان این که بخش قابل توجهی از اقتصاد کشور به گردشگری گره خورده است، اظهار کرد: امروز شوک عجیبی به مشاغل وابسته به صنعت گردشگری وارد شده و این رکود چشمگیر باید در محاسبات وزارت بهداشت و فعالان گردشگری اعمال می‌شد.

وی از تعبیر «فدا شدن گردشگری» به عنوان موتور محرک اقتصاد کشور انتقاد کرد و گفت: برخی از مسئولان در حالی از فدا شدن گردشگری برای سلامت کشور سخن می‌گویند که گردشگری موتور محرک اقتصاد و راهکار برون رفت کشور از خام فروشی به عنوان آینده‌ی اقتصادی کشور است لذا این بی‌عرضگی و ناتوانی متولیان نباید در چنین تعابیری خلاصه شود.

حاجی‌سعید با بیان این که در صورت اعمال نظرهای غیرکارشناسی در خصوص گردشگری از سوی مسئولان دیگر قطعاً گردشگری مدعی خواهد شد، تاکید کرد: بعضاً متولیان بهداشت و درمان از کشورهای غربی و توسعه یافته، الگوبرداری می‌کنند و این در حالی است که اگر این کشورها را الگویمان قرار داده‌اند باید متوجه کامل بودن این الگو نیز باشند.

وی اضافه کرد: در کشورهای غربی و توسعه یافته به متولیان گردشگری و فعالان این صنعت تسهیلات بلاعوض و حمایت‌های چشمگیری داده می‌شود، لذا سیاست‌گذاری بر مبنای این الگوها در کشورمان به هیچ وجه صحیح نیست.

رئیس کانون راهنمایان گردشگری کشور در پایان با بیان این که وزارت بهداشت به جای مهار مردم باید به مهار ویروس کرونا بیاندیشد، اظهار کرد: قرمز شدن‌هایی که تمام ندارد به علت تزریق نکردن عمومی واکسن و مسئله مذاکره درستی است که از سوی وزارت بهداشت با سازمان جهانی بهداشت انجام نشده است.

منبع:ایسنا

مرتبط:

حمایت‌های کاغذی از صنعت گردشگری

صنعت گردشگری _یکی از پول­‌سازترین صنایع دنیا