ممنوعیت موقت سفر با اما و چرا
سرانجام پس از پنج ماه ستاد مقابله با کرونا در آستانه تعطیلات نیمه‌بلند پایان هفته، تردد بین پنج کلانشهر را ممنوع کرد. آخرین‌بار اردیبهشت‌ماه بود که چنین تصمیمی به اجرا گذاشته شد. با این حال تکلیف سفرهای ریلی و هوایی و ادامه فعالیت تورها، مراکز اقامتی و سایر تاسیسات گردشگری و همچنین چگونگی سفر در شهرها و استان‌های دیگر در تعطیلات پیش رو هنوز مشخص نیست.
به گزارش ایسنا، حدود هشت ماه است که ویروس کرونا در کشور شایع شده اما هنوز راهبرد روشنی برای سفرهای داخلی وجود ندارد، در نتیجه با هر تعطیلی، نگرانی‌ها از بابت شیوع بیشتر ویروس کرونا اوج می‌گیرد تا آنجا که حتی مقام معظم رهبری اخیرا گفتند: «بعضی سفرها باید ممنوع شود همچنان که ملاحظه کردید، [منع] سفر اربعین را مردم متدین و مؤمن ما پذیرفتند که گفتیم نروید به طرف مرز، نرفتند؛ این خیلی مهم است. در قضیه عزاداری‌ها که ستاد ملّی مبارزه با این بیماری ضابطه معین کرد، مردم مؤمن و متدین که پایبندند، ضابطه را دقیق رعایت کردند؛ این باید در زمینه‌های گوناگون تسری پیدا کند و باید اجباری و الزامی شود؛ جلو بعضی از سفرها واقعاً باید گرفته بشود؛ گاهی بعضی از سفرها موجب می‌شود که شیوع، بی‌محابا و بدون قابلیت کنترل انجام بگیرد که واقعاً مایه تأسف است.»
این سخن ۲۱ مهرماه در مراسم دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح بیان شد و حالا وزیر بهداشت روز چهارشنبه (۲۳ مهرماه) در آستانه آغاز تعطیلات پایان هفته درحالی‌که بسیاری بار سفر را بسته و راهی شده‌اند، از منع رفت و آمد در پنج شهر به مدت سه روز تعطیلی ماه صفر خبر داده است. سعید نمکی گفته است: «روز گذشته از رییس‌جمهور درخواست کردم اجازه دهند در پنج شهر مهم که شیوع بالاست مانند کلانشهر تهران، کرج، مشهد، اصفهان و ارومیه در سه روز تعطیلی منع عبور و مرور و محدودیت رفت و آمد اعلام کنیم که بلافاصله موافقت کردند و به دستگاه‌های مربوط ابلاغ کردند.»
این تصمیم مقطعی وزارت بهداشت ظاهرا فقط سفرهای جاده‌ای را نشانه گرفته و همانند دوران اولیه شیوع کرونا محدودیتی برای سفر با وسایل نقلیه عمومی (ریلی، هوایی و …) قائل نشده است. از طرفی مشخص نیست در تعطیلات پیش رو سفر در استان‌های دیگر چه وضعی داشته باشد و چگونه مدیریت شود. به نظر می‌رسد هنوز راه حلی برای سفر در داخل کشور وجود ندارد و تصمیم‌های ناپایدار با توجه به تعطیلات ماه‌های پیش رو و البته جهش‌ها و تغییرات ویروس کرونا ـ به گفته وزیر بهداشت ـ چندان نتواند به مدیریت سفرهای داخلی کمک کند.
واضح است که دوگانگی مواضع وزارتخانه‌های بهداشت و گردشگری درباره موضوع سفر، اجازه نمی‌دهد ساختار اصولی برای مسافرت‌ها تعریف و اجرا شود، در نتیجه در آستانه هر تعطیلی تنها با هدف قرار دادن حجم سفرهای جاده‌ای و بدون توجه به تاثیر سفرهای اتوبوسی، ریلی، هوایی و تورها و اقامتگاه‌های غیرمجاز که بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی و با قیمت‌های ارزان بدون نظارت مسافر می‌گیرند، اعتراض‌ها نسبت به تشدید شیوع ویروس کرونا در کشور توسط مسافران شدت می‌گیرد، بی‌آن‌که راه حل پایدار و اثرگذاری برای مدیریت سفرهای داخلی ارائه شود.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان متولی سفر در کشور تا کنون طرح واضحی برای کنترل و مدیریت سفرهای داخلی که در حجم گسترده‌ای در شرایط حساس کرونا درحال انجام است، نداشته اما بارها از اجرای طرح «سفر هوشمند» و مذاکره با وزارت بهداشت برای برقراری این مدل از سفرها سخن گفته است؛ طرحی که چندان واضح و ملموس نیست و به نظر می‌رسد پایه آن مبتنی بر رعایت همان پروتکل‌های بهداشتی در اماکن تحت نظارت این وزارتخانه باشد. معاون گردشگری نیز در تعریف کلی طرح «سفر منفرد و هوشمند» که اردیبهشت‌ماه به ستاد مقابله با کرونا ارائه شد، فقط به این جمله بسنده کرده است: «انجام سفر با رعایت همه پروتکل‌ها، تدابیر و موازین بهداشتی.»
بررسی وضعیت برخی تاسیسات گردشگری تحت مدیریت این وزارتخانه نیز نشان می‌دهد دستورالعملی که هم‌اکنون در بعضی از این اماکن اجرا می‌شود همان پروتکل‌های بهداشتی ستاد مقابله با کرونا است که برخی آن را با دستورالعمل‌های بین‌المللی نیز درآمیخته‌اند، هرچندواحدهایی هم هستند که با توجیه تعطیلی و نداشتن مسافر، دستورالعملی را رعایت نمی‌کنند.
در این بین، دست‌اندرکاران گردشگری که صاحبان سرمایه در این حوزه نیز به شمار می‌آیند و دوران رکود و بحران را سپری می‌کنند، معتقدند سفرهای غالبا شخصی که درحال انجام است، نه تنها حاصل چندان و درآمدی برای گردشگری نداشته که اتفاقا بیشترین مخاطره را در زمان همه‌گیری کرونا داشته و از طرفی، عامل بی‌اعتباری گردشگری شده است.
حرمت‌الله رفیعی ـ رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران ـ با انتقاد از بی‌برنامگی در سفرهای داخلی، به ایسنا می‌گوید: در زمانی که باید، سفرهای شخصی و ترددهای بین شهری را ممنوع نکردند اما مانع فعالیت تاسیسات گردشگری شدند، درحالی که آن سفرها باید ممنوع شود.
فعالان گردشگری معتقدند اگر سفر به دست آن‌ها سپرده و نظارت‌ها شدیدتر شود، مهار ویروس راحت‌تر خواهد شد. رفیعی می‌گوید: اگر سفرها تحت کنترل و مدیریت باشد، با تور انجام شود، اقامت در هتل مجوزدار باشد، آژانس‌ها هم ملزم به رعایت پروتکل‌های بهداشتی باشند، نظارت هم برقرار باشد، چرا سفر انجام نشود؟ اتفاقا این مدل سفرها را راحت‌تر می‌توان کنترل کرد. قطعا با این روش آمار شیوع کرونا در کشور هم پایین‌تر می‌آمد، اما به‌جای این کار، سفرها و ترددهای بین شهری را آزاد گذاشتند و دستور تعطیلی هتل و تور را دادند. چرا فقط سفرهای بدون برنامه و بدون تور را ممنوع نمی‌کنند؟
رفیعی اظهار می‌کند: از ابتدای سرایت ویروس کرونا به ایران، با آن‌که بارها درخواست مدیریت سفر شد، اما هیچ برنامه‌ای که بتوانیم از آن تبعیت کنیم و راهبرد روشنی داشته باشد، ارائه نشده است. آژانس‌ها که اوایل همه‌گیری، اجازه برگزاری تور نداشتند، بعد هم که تردد بین شهری آزاد شد و مردم بیشتر ترجیح می‌دهند شخصی سفر کنند، به کرات هم تور غیرمجاز و غیرقانونی درحال انجام است، کسی هم مانع نمی‌شود. این میان، گردشگری استان تهران هم می‌گوید به هر متقاضی فعالیت در فضای مجازی مجوز کار در گردشگری می‌دهد، این‌طور می‌شود که هر شخص بدون تخصص و دانشی وارد کار گردشگری می‌شود. این کارها خیانت است. باید سفر را به شکل دیگری مدیریت کرد.
منبع:ایسنا
مرتبط: