نوشته‌ها

گنجعلی‌خان طلیعه معماری و هنر اصیل ایرانی در دل کویر کرمان

مجموعه گنجعلی‌خان یکی از مشهورترین مکان‌های دیدنی کرمان است و در مرکز قدیمی شهر، در کنار بازار بزرگ کرمان قرار دارد. گنجعلی‌خان که از حکام مشهور زمان شاه عباس بوده از سال ۱۰۰۵ تا ۱۰۳۴ هجری قمری بر کرمان فرمان‌روایی و آثار و بناهای زیادی ساخته و در آبادی این منطقه کوشیده است.

معمار مجموعه مذکور  استاد محمد معمار یزدی و سبک معماری این بنا به شیوه‌ اصفهانی است. مساحت مجموعه‌ گنجعلی‌خان ۱۱۰۰۰ مترمربع و از چندین بنا تشکیل شده است.

مجموعه گنجعلی‌خان از قسمت‌هایی چون میدان، بازار، حمام، ضرابخانه، مدرسه، مسجد، چهارسوق و آب‌انبار تشکیل شده است و از شگفت‌انگیزترین آثار تاریخی (عصر صفوی) استان کرمان محسوب می‌شود.

 میدان گنجعلی‌خان

این میدان همانند میادین اصیل ایرانی مستطیل شکل است، در سه ضلع آن بازار واقع شده و در ضلع دیگر آن مدرسه گنجعلی‌خان قرار دارد. این میدان در مرکز داد و ستد شهر قدیـم واقع است، طول آن ۹۹ متر، عرض آن ۵۳ متر و دارای مساحت ۵۳۲۶ متر مربع وسعت است.

 بازار گنجعلی‌خان

 این بازار حد فاصل بین چهار سوق و بازار اختیاری است که سبک معماری جالبی از عصر صفوی به یادگار گذاشته و در بخش جنوبی میدان گنجعلی‌خان قرار گرفته اسـت، در سمـت  چپ آن ۱۶ طاق نما این بازار را به میدان ارتباط می‌دهد.

گنجعلی‌خان

 ضرابخانه گنجعلی‌خان (موزه سکه)

در ضلع شمال میدان گنجعلی‌خان، داخل بازار مسگری شمالی و روبروی حمام، ضرابخانه گنجعلی‌خان واقع است که با گـچ‌بری زیبایی تزیین شده‌ است، در گذشته در آن مسکوکات طلا و نقره دولتی را ضرب می‌کردند، در سال ۱۳۷۰ همزمان با بزرگداشت خواجوی کرمانی، این مکان به عنوان موزه سکه مورد بهره‌برداری قرار گرفـت. در این موزه مسکوکات متعلق به ادوار مختلف تاریخی از قبیل اشکانی، ساسانی، اموی، عباسی و … قاجاری و پهلوی به همراه اطلاعات مربوط در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد.

 حمام گنجعلی‌خان

حمام گنجعلی‌خان در سمت راسـت بازار گنجعلی‌خان واقع اسـت. این حمام مجموعه‌ای از تلفیق هنر معماری و کاربرد مصالح گوناگون با فضایی متناسـب و مردم‌وار است. حمام، اثری بدیع با کاشی‌کاری‌های زیبا، نقاشی‌ها، گچ‌‌بری‌ها، مقرنـس‌کاری‌ها و کاربندی‌هایی است که هر بیننده را به تحسین وا می‌دارد. حمام گنجعلی‌خان در سال ۱۰۰۵ ه. ق (دوره صفوی) به دستور گنجعلی خان حاکم وقت کرمان و معماری سلطان محمد معمار یزدی آغاز و در سال ۱۰۲۰ به پایان رسید. حمام تا حدود ۸۰ سال پیش دایر بوده است اما در حال حاضر نقش و کارکرد گردشگری پیدا کرده و به موزه مردم‌شناسی تبدیل شده ‌است.

مجسمه‌هایی به دست اساتید دانشکده هنر و دانشگاه تهران (استاد میربابایی و نشان تانیک) طراحی و در قسمـت‌های مختلـف حمام قرار داده شده تا بدین وسیله صحنه‌هایی از استحمام به شیوه سنتی در معرض نمایش گذاشته شود.

گنجعلی‌خان

 مدرسه گنجعلی‌خان

این مدرسه در ضلع شرقی میدان واقع شده، گویا روزگاری مدرسه بوده و بعدها به کاروانسرا مبدل شده‌ است. نمای داخلی و خارجی این مدرسه کاشی‌کاری معرق جالبی از عصر صفوی به یادگار گذاشته است. این مکان تا زمان حمله آقا محمد خان قاجار به کرمان مدرسه بوده و پس از ویران شدن به دستور او، تعطیل شده و در اواسط قرن سیزدهم به عنوان کاروانسرا با کاربری بازارچه صنایع‌دستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سال ۱۰۰۷ ساخت بنا شروع و در سال ۱۰۲۹ به اتمام رسیده است.

 مسجد گنجعلی‌خان

 این بنا در گوشه شمال‌شرقی میدان و همجوار با مدرسه واقع شده ‌است. این مسجد کوچک اما بی‌نهایـت زیبا در واقع موزه کوچکی از هنرهای تزیینی اسلامی نظیر کاشی‌کاری، گچ‌بری و خطاطی است که به سبک زیبایی آراسته شده‌ است.

 چهارسوق گنجعلی‌خان

 محل متقاطع دو راسته بازار را چهار سوق می‌گویند. به دلیل برخورد متقاطع دو راسته بازار شمالی- جنوبی و شرقی- غربی، در محل چهار سوق گنجعلی‌خان در گذشته این مکان مهم‌ترین نقطه شهر محسوب می‌شده است، نمای داخل این  چهار سوق با گـچ‌بری‌‌های جالب و نقاشی‌های زیبای عصر قاجار که چهره شهروندان آن دوره را به تصویر کشیده تزیین شده‌ است، چهار سوق مرکز ثقل بازار است. گنبد چهارسوق مرتفع‌ترین گنبد شهر به‌شمار می‌آمده است.

مرتبط:

از کرمان دیار کریمان چه به یادگار بخریم؟

آیین نوروز _میراث ماندگار بهار در کرمان

آبشار کشیت کرمان

ارگ راین برافراشته بر دامنه كوه هزار

” ارگ راین ” يكي از اين مناطق است كه در ۱۰۰ كيلومتري جنوب شهر كرمان و بر دامنه كوه هزار قرار گرفته است.
بر پايه نوشته هاي تاريخي راين با قدمتي كهن كه به ساسانيان مي رسد در مسيري مناسب براي تجارت قرار داشته است و يكي از مراكز داد و ستد كالا و بافت پارچه هاي ارزشمند بوده است. البته راين از گذشته به عنوان يكي از مراكز ساخت شمشير و چاقو و سپس تفنگ هم بوده است كه هنوز چاقو سازي كم و بيش در اين شهر رواج دارد. وجود آبشاري زيبا در نزديكي شهر ، كوه زيباي هزار به ارتفاع ۴۵۰۱ متر ، باغ هاي فراوان ميوه ، معادن مرمر سبز ، صورتي، سولفات سدیم و چشمه هاي آب معدني غير خوراكي ، توانسته اين منطقه را به عنوان يك منطقه جذاب گردشگري معرفي كند.

ارگ راین

تاریخچه

قلعه راین یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی کهن راین است و بر موجودیت راین قبل از اسلام مهر تأیید می‌نهد. گفته می‌شود قدمت آن به دوره ساسانیان بر می‌گردد.  در تاریخ کرمان، از قلعه راین در قرن اول ه. ق. نام برده شده‌است. قلعه‌هایی با قدمت و سابقه بیشتر در این محل وجود داشته که بر اثر حوادث طبیعی از بین رفته‌اند.
بر پايه كتابهاي تاريخي ، در زمان يزدگرد سوم پادشاه ساساني ( سال ۳۱ هجري ) كه اعراب به فرماندهي مجاشع ابن مسعود سلمي ، شهر كرمان و بساري از مناطق اين ايالت را به تصرف خود در آوردند و نتواستند به ارگ راين كه دژي مستحكم بود راه پيدا كنند.
ارگ راین یک از دژهای فرمانروایی میرزا حسین خان(راینی)بوده که در زمان نادر شاه افشار و پسر او محمد علی خان در زمان زندیه بوده‌است. این ارگ پس از سرنگونی زندیه به دست آغا محمد خان قاجار جای زندگی نوادگان میرزا حسین خان نامی به میرحسینی بوده که هنوز گروهی از انان در این شهر و بیشترشان در شهر کرمان باشنده هستند.فرمانروایی پدر و پسر در این ولایت نشان از رخنه و محبوبیت آنان در این سرزمین دارد.تا انجا که این ارگ در بسیاری از منابع با نام ارگ میرزا حسین خان نامیده شده‌است.

ارگ راین
مشخصات معماری قلعه

نقشه قلعه تقریباً مربع شکل و با چندین برج در اطراف مزین شده‌است. شکل بنا مربع و دارای راهروهایی است که به چهار ساختمان باشکوه که به نظر می رسد قسمت حاکم نشین قلعه بوده است، ختم می شود. دور تا دور قلعه را حصاری در برگرفته که ارتفاع آن بیش از ده متر است. تنها ورودی قلعه از جبهه شرقی است که با سر در بزرگ و باشکوه به محوطه داخلی راه دارد.
عناصر قلعه عبارت‌اند از بازار، حاکم نشین، خانه‌های اعیانی، چهار انبار، آتشکده و محله‌های عامه نشین. این قلعه بخش عامه نشین و اعیان نشین دارد و فضاهای معماری مورد نیاز مردم مانند مکتب خانه و ساختمان قرنطینه در آن دیده می‌شود. مصالح کلی آن خشت خام است.
یکی از قسمت های دینی این ارگ قسمت نگهبانی است که نزدیک در ورودی قرار گرفته و از بالا با یک سوراخ مربع شکل به پایین دید دارد و در زمان قدیم نگهبانان ورود و خروج افراد را از اینجا چک می‌کردند و همچنین در زمان وقوع جنگ از این قسمت بر سر دشمن آب جوشان یا آتش ریخته می‌شد.

ارگ راین
قسمت های مختلف این ارگ با پله های جالب و بعضا مدور از هم جدا می‌شود بخش هایی از این قلعه قدیمی‌در اثر گذشت زمان فرو ریخته است اما طی چند سال گذشته به ویژه بعد از وقوع زلزله بم و فرو ریختن ارگ شکوهمند بم این قلعه و ارگ راین بود که مورد توجه میراث فرهنگی قرار گرفت و مرمت ها و بازسازی ها آغاز شد.
در ورودی این ارگ هنوز جایگاه آهنگران و افرادی که به شغل چاقو سازی و ساخت ابزار فلزی مشغول اند فعال است و کما بیش به همان سبک و سیاق قدیم به ساخت این ابزار مشغول هستند و هنوز هم چاقو های شاخی راین از این مکان که قلب تاریخی راین و کرمان زمین است به دیگر نقاط راه می‌یابند چاقوهایی که از همان زمان قدیم با شاخ بز و دیگر حیوانات اهلی ساخته می‌شد وعطر حضور گذشتگان و پدران سخت کوش این مردمان هنوز در راهروهای این حجره ها به مشام می‌رسد.

blank
کوچه های تو در تو و بازار ارگ از دیگر قسمت های دیدنی ارگ هستند که به اتاقها و حجره هایی ختم می‌شوند که گذشت زمان بر آنها تاثیرات نسبتا محسوسی گذاشته است که کمرنگ شدن نقوش برخی از دیواره ها از جمله این تاثیرات گذشت زمان است.
در قسمت ارگ حکومتی خانه اعیان و خوش نشینان واقع شده است که از نحوه ساخت و معماری و مصالح به کار رفته بین این قسمت با قسمت عامه نشین تفاوت محسوسی وجود دارد.

مرتبط:

برترین جاذبه‌های گردشگری کرمان را بشناسیم

باغ شاهزاده ماهان _نگینی سبز در میان کویر

مورچه خورت و آق قلعه _دو قلعه تاریخی

تعدیل ۴۳ درصد از نیروهای هتل‌های کرمان

رییس جامعه حرفه‌ای هتل‌های کرمان با بیان اینکه باید کرونازیستی را یاد بگیریم و در این شرایط کرونایی علی‌رغم همه محدودیت‌ها، کار و زندگی کنیم تاکید کرد: باید سفرهای هوشمند و مسئولانه با رعایت کامل شیوه‌نامه‌های بهداشتی را ترویج دهیم که قطعا با این نوع برنامه ریزی هتل‌ها از وضعیت بحرانی بیرون خواهند آمد.

“جاوید سبحانی”  با اشاره به شیوع کرونا و ایجاد محدودیت‌هایی که باعث شده هتل‌های استان کرمان روزهای بسیار سختی را سپری ‌کنند گفت: اشغال هتل‌های استان کرمان در این ایام حداکثر و در بهترین حالت به ۱۵ درصد رسیده است و در شهر کرمان نیز درصد اشغال هتل‌ها ۲۵ درصد است.

وی تعدیل نیروها را یکی از ناراحت‌کننده‌ترین موضوع این روزهای هتلداران استان کرمان دانست و بیان کرد: در طول ۷ ماه گذشته حدود ۴۳ درصد از نیروهای هتل‌های کرمان تعدیل شده‌اند و هتلداران روزگار بسیار سختی را به لحاظ اقتصادی سپری می‌کنند و اگر هتل‌ها این روزها باز هستند هیچ سودی نمی‌کنند و فقط برای حفظ نیروهایشان و روشن بودن چراغ هتلشان، باز می باشند.

رییس جامعه حرفه‌ای هتلداران استان کرمان با تاکید برآنکه اکنون هیچ هتلداری به دنبال سود نیست، تصریح کرد: متاسفانه دولت حمایت لازم را از هتلداران در این دوران انجام نداده است و فقط یک وام کارا بوده که به دلیل سود بالای آن مورد استقبال هتلداران قرار نگرفت و حدود ۵ درصد هتلداران از تسهیلات کارا استفاده کرده‌اند و انتظار می‌رفت تسهیلات با بهره کم به هتلداران داده می‌شد.

وی درباره اقدام هتل‌ها برای جذب مسافر در دوران کرونایی بیان کرد: تمرکز استان و کشور در حال حاضر تنها بر روی گردشگری داخلی است زیرا به دلیل شیوع کرونا گردشگری خارجی کاملا متوقف شده است و تنها گردشگری ورزشی و اداری، بیزینیسی و تجاری را داریم.

جاویدی افزود: گردشگری تفریحی به دلیل تبلیغات برای عدم سفرهای غیر ضروری تحت تاثیر قرار گرفته است اما ما معتقدیم که سفر با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی و سفرهای هوشمند عامل شیوع کرونا نخواهند بود.

وی با بیان اینکه باید کرونازیستی را یاد بگیریم و در این شرایط کرونایی علی‌رغم همه محدودیت‌ها باید کار و زندگی کنیم تاکید کرد: باید سفرهای هوشمند و سفرهای مسئولانه با رعایت کامل شیوه‌نامه‌های بهداشتی را ترویج دهیم که قطعا با این نوع برنامه ریزی هتل‌ها از وضعیت بحرانی بیرون خواهند آمد.

رییس جامعه هتلداران حرفه‌ای استان کرمان از برنامه‌های استان کرمان برای پسا کرونا سخن به میان آورد و اظهار کرد: پس از پایان کرونا برای کادر بهداشت و درمان تحفیفات بسیار بالایی در نظر گرفتیم تا بتوانیم هم بخشی از گردشگری از دست رفته را ترمیم کنیم و هم خدمتی به کسانی که در این دوران سخت فداکارانه به مردم خدمت‌رسانی کرده‌اند، کرده باشیم.

وی تصریح کرد: در استان کرمان ۹۰ واحد اقامتی پذیرایی تحت پوشش جامعه حرفه‌ای هتلداران داریم که ۹۱۰ نفر در آنها تا قبل از شیوع کرونا مشغول به کار بودند که ‌متاسفانه با شیوع کرونا حدود ۳۰۰ نفر از آنها تعدیل شده اند.

مرتبط:

سفر کارت راه حلی برای مقابله با آسیب‌های کرونا

اگر به همین روند ادامه دهیم گردشگری نابود می‌شود

۱۹ برنامه به مناسبت روز جهانی گردشگری در کرمان برگزار می‌شود

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمان از برگزاری ۱۹ ویژه برنامه به مناسبت روز جهانی گردشگری با شعار توسعه گردشگری روستایی در این استان خبر داد.

به گزارش ایرنا ، فریدون فعالی روز سه شنبه در جمع خبرنگاران افزود: برنامه های روز جهانی گردشگری با هدف معرفی صنعت گردشگری استان کرمان برنامه‌هایی را به صورت حضوری و مجازی انجام می شود.

وی بیان کرد: دیدار با امام جمعه کرمان، افتتاح مدرسه گردشگری ماهان، غبارروبی گلزار شهدا با مشارکت بنیاد شهید، آغاز طرح گردشگری مذهبی، تجلیل از تاسیسات نمونه گردشگری، افتتاح متمرکز ۱۰ واحد بوم گردی، افتتاح حضوری اقامتگاه های بوم گردی ترنج(شهرستان بم) و بوم گردی باشو(شهرستان جیرفت) از جمله برنامه های هفته گردشگری است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان تصریح کرد: برگزاری وبینار آموزش گردشگری(شهرستان های کرمان، رفسنجان و بخش شهداد)، برپایی همایش فعالان حوزه گردشگری استان کرمان، رونمایی از بانک اطلاعات گردشگری و سایت آمار گردشگری و همچنین نمایش عمومی سایت فروش آنلاین محصولات صنایع دستی این استان از دیگر برنامه‌های هفته جهانی گردشگری محسوب می شود.

وی اظهار داشت: اهدای نشان ملی مرغوبیت کالای صنایع دستی، افتتاح دفتر جوامع گردشگری استان، پاکسازی محوطه سایت های جهانی گردشگری همچون باغ شاهزاده ماهان، بیابان لوت، روستای تاریخی میمند، ارگ تاریخی بم، قنوات بم و جوپار، تقدیر از بازرسان اداره کل، تبلیغات ظرفیت های گردشگری این استان در پروازهای هواپیمایی ماهان، جشنواره مجازی پسته از دیگر برنامه‌های این اداره‌کل در هفته گردشگری است.

استان کرمان با هفت اثر جهانی، ۷۰۰ اثر ملی و هزاران جاذبه تاریخی و طبیعی از مقاصد مهم گردشگری کشور محسوب می شود.

پنجم تا یازدهم مهرماه هفته گردشگری نامگذاری شده است.

منبع:ایرنا

مرتبط:

برترین جاذبه‌های گردشگری کرمان را بشناسیم

کاروانسرای وکیل در کرمان

جاذبه های گردشگری باغ شاهزاده ماهان کرمان

برترین جاذبه‌های گردشگری کرمان را بشناسیم

سابقه تاریخی شهر کرمان به زمان هخامنشیان می‌رسد. این شهر تاریخی بدون تردید دارای اماکن دیدنی و تاریخی ویژه‌ای است که تنها در این شهر می‌توان آنها را یافت.

بناهای تاریخی و گردشگری شهر کرمان از لحاظ زیبایی و قدمت شما را مسحور خود می‌کنند و حال‌وهوای ایران قدیم را برای شما زنده می‌کنند.

اگر به دنبال سفر هوایی هستید، خرید بلیط چارتر یک راه‌حل مناسب برای شما است. کمی با بلیط هواپیما چارتر آشنا شویم و سپس به جاذبه‌های گردشگری کرمان می‌پردازیم. برای خرید بلیط پرواز می‌توانید از فلایتیو کمک بگیرید.

بلیط چارتر چه بلیطی است؟

بلیط سیستمی و بلیط چارتر دو دسته از انواع بلیط هستند. بلیط هواپیما چارتر عموما از سمت تامین‌کننده صادر می‌شود و از ایرلاین خریداری شده. به همین خاطر این بلیط قیمت ارزان‌تری دارد. همچنین در لحظات پایانی، این بلیط بهتر یافت می‌شود. اما استرداد این بلیط خیلی راحت نیست و گاها شامل جریمه می‌شود.

میدان و مسجد گنجعلی خان

میدان گنجعلی خان یک مجموعۀ بزرگ تاریخی در شهر کرمان است. این شاهکار معماری مستطیل‌شکل در عصر صفویه ساخته شده است. در مجموعۀ میدان گنجعلی خان بازار، حمام، میدان، کاروانسرا، آب انبار، مسجد و ضرابخانه‌ وجود دارد که هر یک به صورت جداگانه از بناهای دیدنی شهر کرمان به شمار می‌آیند.

میدان گنجعلی خان در سال ۱۳۴۷ ثبت ملی شده و یکی از بناهای مهم آن حمام گنجعلی خان است که به موزۀ مردم‌شناسی تبدیل شده است.

این بنا از آن دسته بناهایی است که شما را مجبور می‌کند بلیط چارتر خریداری کنید و به کرمان سری بزنید.

مسجد گنجعلی خان در ضلع شمال‌ شرقی میدان گنجعلی‌ خان واقع شده است. این مسجد کوچک ولی زیبا، عبادتگاه پادشاهان صفوی بوده است. پنجره‌های مشبک و بسیار زیبای این عمارت یکی از دیدنی‌های مسجد گنجعلی خان است که هر بیننده‌ای را متحیر می‌کند.

میدان و مسجد گنجعلی خان کرمان

 

آتشکده زرتشتیان کرمان

این آتشکده‌ در سال ۱۳۰۳ شمسی بنا شده و نزدیک به یک قرن عمر دارد. قطعاً دیدار از یک مکان مذهبی و شناخت آداب و رسوم زرتشتیان برای افرادی که به این مذهب تعلق ندارند، جذاب است.

بازدیدکنندگان با دیدار از این آتشکده با آیین‌ها و رسوم زرتشتیان آشنا می‌شوند و شیوه‌های عبادت در این دین کهن را از نزدیک می‌بینند. همانند ورود به بسیاری از اماکن مذهبی، برای وارد شدن به آتشکده نیز باید کفش‌ از پا درآورد و کلاهی نیز بر سر گذاشت. موزۀ‌ زرتشتیان نیز در همسایگی آتشکده است.

آتشکده زرتشتیان کرمان

باغ فتح‌آباد

اگر بلیط چارتر هواپیما را خریده‌اید و راهی کرمان هستید، حتما سری به فتح‌آباد بزنید. همچنین اگر می‌خواهید در یک مجموعۀ تفریحی هم از بناهای تاریخی دیدن کنید و هم از معماری زیبای ساختمان‌ها لذت ببرید، باغ فتح‌آباد جایی است که باید از آن دیدن کنید. این باغ در سال ۱۲۵۵ ساخته شده و شما با بازدید از آن، می‌توانید به حس‌وحال زندگی در صد و پنجاه سال پیش نزدیک شوید.

در این محوطه یک کافی‌شاپ نیز وجود دارد که می‎توانید با خوردن آش و فالودۀ کرمانی در آن، خاطره‌ای به‌یادماندنی برای خود بسازید.

باغ فتح‌آباد

باغ شازده ماهان

این باغ در شهر ماهان و در فاصلۀ کمی از شهر کرمان واقع شده است. باغ شازده یکی از زیباترین مکان‌هایی است که می‎توانید در دل کویر از آن دیدن کنید. باغ شازده دارای یک عمارت تاریخی، جوی آب مطبق و فواره‌ها و درختان کهنسالی است که در مجموع این مکان را به یک جای رؤیایی تبدیل کرده است.

شما در رستوران باغ شازده که درون ساختمان اصلی آن واقع شده است، می‌توانید غذاهای محلی و سنتی را نوش جان کنید. باغ شازده در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

باغ شازده ماهان

 

ارگ بم

ارگ بم بزرگ‌ترین سازۀ خشتی جهان است که در شهر بم در نزدیکی کرمان واقع شده است. ارگ بم یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین بناهایی است که در سفر به استان کرمان باید از آن دیدن کنید.

متأسفانه این بنای بزرگ و تاریخی، در زلزلۀ سال ۱۳۸۲ آسیب زیادی دید، اما از آنجایی که ارگ بم در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است، برنامه‌هایی برای بازسازی آن از جانب سازمان‌های جهانی و ایرانی تدارک دیده شده است. این مجموعۀ بزرگ دارای بخش‌های متعددی است که راهنمایان می‎توانند راز هر یک از آنها را برای شما بگشایند.

ارگ بم همیشه یکی از پربازدیدترین بناهای تاریخی ایران و کرمان بوده. پس بلیط چارتر خود را رزرو کنید و راهی ارگ بم شوید.

مرتبط:

کاروانسرای وکیل در کرمان

جاذبه های گردشگری باغ شاهزاده ماهان کرمان

باغ شاهزاده ماهان یکی از باغ های تاریخی ایران در نزدیکی کرمان است و سردخانه باغ شاهزاده، باغ خلوت و فواره های باغ شاهزاده از جاذبه های گردشگری باغ شاهزاده ماهان کرمان می باشد.

جذابیت های دیدنی باغ شاهزاده ماهان کرمان

موقعیت این باغ در منطقه ای کویری و در فاصله ی ۶ کیلومتری شهر ماهان در مسیر جاده ی بم_کرمان همچنین در دامنه ی کوه های برف گیر جوپار می باشد و جالب است بدانید زیبایی که این باغ دارد باعث ثبت جهانی آن در یونسکو شده است.

باغ شاهزاده ماهان کرمان

باغ هایی که از نیاکان برای ما باقی مانده است سبکی بی نظیر از هنر و معماری ایرانی هستند که به گونه ای که میتوان هنر دست ایرانیان را به عنوان سوغاتی از فرهنگ ایرانی به سایر نقاط جهان صادر کرد. در ایران باغ های معروف بسیاری وجود دارد که میتوان گفت شیراز یکی از بزرگترین دارنده ی باغ های بکر و زیبایی است که همه هنر دست ایرانیان اند به عنوان مثال باغ شازده ماهان یکی از این باغ های بی نظیر در شهر ماهان می باشد.

باغ شازده ماهان بیشترین زیبایی خود را با بهره بردن از زیبایی مناطق اطراف خود به طور طبیعی به دست آورده است. این باغ در فصول مختلف سال با زیبایی های فریبنده ی خود هر ببینده ای را به خود جذب می کند.

باغ شاهزاده ماهان

 

گذری بر پیشینه ی باغ شاهزاده ماهان

این باغ دارای یک استخر، دیواری بلند و یک جوی که به عمارتی بزرگ منتهی میشود می باشد. پیدایش اینگونه باغ ها به دوره سلطنت کوروش کبیر و دوره ی هخامنشیان برمی گردد که به دستور کوروش، باغ شاهی را به شکلی منظم درآوردند و باغ های زیادی پیرامون کاخ بنا شد. که پس از گذشت زمان این سبک از معماری در دوره ساسانی و دوره های بعد از اسلام به تکامل رسید و به شهری که امروزه مشاهده می کنید به دست ما رسیده است باغ شاهزاده ماهان با الهام از چنین سبکی بنا شده است تا یک بار دیگر غنای هنری ایرانی را به جهانیان نشان دهد.

همه چیز درباره باغ شاهزاده ماهان

در دو کیلومتری شهر ماهان و در حوالی شهر کرمان باغ زیبایی به نام شاهزاده ماهان واقع است که در دامنه کوه های تیگران بنا شده تا جدا از آب و هوای دلچسب از طبیعت زیبا نیز بهره مند شود ناگفته نماند قدمت آن به اواخر دوره قاجار برمی گردد. جالب است بدانید در ابتدا حاکم وقت کرمان محمد حسن سردار ایروانی دستور به ساخت این باغ را صادر کرد و پس از سالها بنای باغ به وسیله حاکم بعدی این شهر عبدالحمید میرزا ناصرالدوله ساخته شد و البته این کار نیمه کاره باقی ماند.

این عمارت به عنوان سیزدهمین اثر ایرانی به فهرست میراث جهانی یونسکو پیوست که زمان آن به سال ۱۳۹۰ برمیگردد و از اهمیت زیادی برخوردار است و نام آن لیست پرجاذبه ترین مکان های گردشگری ایران قرار دارد. زمان مرمت باغ شازده ماهان به سال ۱۳۵۷ بر می گردد اما متاسفانه بر اثر زلزله در سال ۱۳۶۰ صدمه هایی به آن وارد شد که البته مجدد بازسازی شده و امروزه به خوبی و با حساسیت بیشتری از آن محافظت می شود.

باغ شاهزاده ماهان

 نگاهی به معماری ویژه باغ شاهزاده ماهان

یکی از باغ تخت های ایرانی باغ شاهزاده ماهان نام دارد باغ تخت هایی که تاریخ پله و مسطح داشته و معماری منحصر به فردی را در خود جای داده اند.مساحت باغ شازده ماهان حدود ۵٫۵ هکتار می باشد که در دو مجموعه غربی و شرقی ساخته شده و به عنوان یکی از زیباترین باغ های ایرانی محسوب می شود. علاوه بر سبک معماری اصیل آن از ویژگی های بارز این عمارت میتوان به وجود فواره های که تنها بر اساس قانون ارتفاع و فیزیک عمل می کنند اشاره کرد. این باغ به وسعت ۷٫۵ هکتار ، بطول ۴۰۷ و عرض ۱۲۲ متر می باشد و توسط حصاری بلند از فضای خارج جدا می شود. سردر زیبایی که در بدو ورود باغ مشاهده می شود بسیار زیبا و چشم نواز است که شبیه به قاب عکس است که حوض ها ، عمارت، فواره ها و درختان این باغ را به تصویر می کشد. عمارت اصلی یا همان کوشک در انتهای فوقانی باغ شامل عمارت شاه نشین ، سردر و حمام بناهای باغ می باشد.

از آنجایی که همه باغ ها در دوران قاجار به شکل بُستان ها ، سکونتگاه ها ، باغ قلعه ها و شکارگاه ها بنا می شد باغ شاهزاده نیز با کاربری تفرجگاهی و سکونتگاهی ساخته شد وجود دو محوطه بسیار بزرگ و محصور با نرده های چوبی در مقابل دو بنای بسیار با اهمیت باغ یعنی بالاخانه و سر در خانه برای تایید سکونت گاه بودن باغ کافی است.

شیوه ساخت و معماری این مجموعه به گونه ای است که بتواند امکان استفاده از مناظر بدیع خارجی و داخلی را به ساکنین خود بدهد مثلاً با قرارگیری در طبقه بالای سردر از یک طرف می توان جلوه های بعدی باغ رابطه تماشا نشست و از طرف دیگر منظره کوه را نظاره کرد و لذت برد.

از زیبایی های شگفت انگیز باغ که عبور کنیم به عمارت ها و کوشک های شرق و غرب باغ می رسیم که به طور دو طبقه بنا شده اند و در ساختشان از عناصر معماری بی بدیل ایرانی به کار برده شده است.

راز جای خالی کاشی ها

ماجرای جالبی که در نظر بازدید کنندگان بسیار جلب توجه می کند خالی بودن جای سه قطعه کاشی بر روی طاق کاشی کاری می باشد شما نیز چنانچه این جاهای خالی را مشاهده کنید ناخودآگاه ذهنتان درگیر میشود که به چه دلیل این اتفاق افتاده است، اما باید بدانید که داستان خیلی جالبی در پس آن نهفته است شنیده ها حاکی از آن است که صاحبان بناهای باغ ظلم و ستم بسیاری را در حق مردم انجام می دادند زمانی که معمار در حال تکمیل سردر طاق بوده خبر مرگ نوه دختری ناصرالدین شاه شاهزاده عبدالحمید میرزا ناصرالدوله را میشنود و از فرط خوشحالی تغار گچی که در دستش بود را محکم به دیوار کوبیده کار خود را رها می کند و پا به فرار می گذارد. جای خالی این کاشی ها تداعی گر یک خاطره تاریخی هستند که بر سردر باغ شاهزاده خودنمایی می کنند و برای بسیاری از بازدیدکنندگان و گردشگران عجیب و در عین حال جالب است.

blank

سردرخانه باغ شاهزاده

پیش از اینکه به ورودی بنا برسید در پایین باغ سردرخانه دو طبقه مشهور باغ شاهزاده قرار دارد که به عنوان یک واسطه میان سرسبزی و خشکی کویر بخش ورودی باغ را احاطه کرده است این مکان شما را آماده تماشای فضای حیرت انگیز باغ می کند. سر در باغ مانند یک قاب عکس تصویری از این اثر را در مقابل دیدگان شما حاضر می کند و چنانچه زیر طاق آن بایستید چشم انداز فوق العاده زیبایی را از فواره ها، حوض ها و بنای اصلی مشاهده خواهید کرد و به نوعی زیباترین تصویر در ذهن تان خواهد شد تصویری دلربا از فواره ها و آبشارها با بک گراندی از قله پر برف جوپار و بلندیهای آن. دیدن سطوح شیب دار و قرار گیری هماهنگ درختان ،باغچه ها، سکوهای مرکزی در نگاه شما بسیار جذاب خواهد بود و در نهایت بنای سفید رنگی به نام بالاخانه خودنمایی می کند.

ارتفاع دروازه ورودی بنای سر در خانه ۳ متر می باشد که بعد از گذر از این سردر و پشت سر گذاشتن فضای واسطه ای به داخل هدایت شده و پله های منتهی به اتاق های جانبی را مشاهده خواهید کرد.

این بنا هم به علت داشتن اتاق هایی در طبقه بالای خود و همچنین از آنجایی که نقش ورودی را دارد به عنوان سکونتگاه و محلی برای به تماشا نشستن می باشد. ناگفته نماند به غیر از این ورودی راههای دیگری نیز برای وارد شدن به باغ وجود دارد که به عنوان ورودی های فرعی در دو ضلع طولی مجموعه به شمار می روند.

بالاخانه باغ شاهزاده

همان طور که گفتیم در بالاترین بخش مجموعه بنایی به نام بالاخانه یا عمارت شاه نشین که سکونتگاه فصلی و دائمی مالک محسوب می شده است چنانچه بخواهید به این بنا برسید بایستی روی سطح حیاط که با مخلوطی از قلوه سنگ و جملات سیمان فرش قدم بزنید. اولین سطح تخت دربین باغ وجود دارد و دارای یک سکو در وسطش درست در جلوی ورودی بالا خانه قرار گرفته است با استفاده از یک پلکان داخلی راهی برای رسیدن به طبقه دوم بالا خانه است.

این بنا در بالاترین نقطه مجموعه و در انتهای گذرگاه اصلی باغ واقع است و به نوعی می توان گفت تنها بنایی است که جدا از دیوار اصلی باغ ساخته شده است شما با ایستادن در ایوان بالاخانه می توانید نظاره گر تصاویر بی بدیلی شوید که هیچ وقت شاید در عمرتان چنین صحنه هایی را مشاهده نکرده اید و تا ابد در ذهن تان هک خواهد شد.

در روبروی عمارت یک حوض بزرگی با وجود پنج فواره جاگذاری شده است که آب آن به شکل شرشره آبشار گونه به راه خود ادامه دادند و به پاشویه های سنگی ریخته می شوند. جالب است بدانید در این بنای یک رستورانی دایر شده است که توسط بخش خصوصی اداره و گردانده می شود.

باغ خلوت

باغ شاهزاده یک تفاوت بسیار بزرگ با باغ های دیگر ایران دارد که آن تفاوت مربوط به وجود قسمتی از باغ در پشت بالاخانه می باشد که به ساکنان این فرصت را ایجاد می کند تا فضایی خصوصی تر جدا از فضای اصلی را تجربه کنند در این باغ خلوت گذرگاه های زیبایی با درختان سایه دار و باغچه های میوه و پیاده روهای موازی روح و جسم بازدید کننده را صیقل می دهد آب پس از اینکه به آبراه های باغ خلوت رسید از دو سمت به آبراه های باغ اصلی سرازیر می شود.

blank

برج مراقبت و خانه زعیم باشی

محل سکونت دائمی محافظ اصلی باغ معروف به زعیم باشی می باشد که بخشی از آن روبه فضای پشت بالا خانه است به علت عمق زیاد این بنا نسبت به سایر اتاق های اطراف باغ بیشترین بیرون زدگی را از دیوار مجموعه دارد به نوعی می توان گفت این بنا در قسمت بالایی حمام قرار دارد و توسط استوانه برج مراقبت اذان جدا شده است.

فواره های باغ شاهزاده

هوشمندانه ترین کار در مورد فواره های باغ انجام شده است چراکه با به کارگیری شیب و بدون استفاده از هیچ نیروی دیگری فقط بر اساس اختلاف ارتفاع فعال شده اند. و در آن از خمره هایی به کار برده شده است که در نتیجه اتصال به هم همچون لوله های ساختمان نقش خود را به خوبی ایفا می کنند در داخل این خمره ها آب جاری در باغ به جریان می افتد تا اینکه به یکی از خمره هایی که نقش زانو را در سیستم های لوله کشی امروزی دارد، می رسد و از آنجا به خارج فوران می کند.

کمتر باغی همچون باغ شاهزاده وجود دارد که دارای تعداد بسیار زیادی فواره باشد نکته جالبی که باید بدانید این است که هیچ فواره مشابه به این فواره ها در باغ های ایران وجود ندارد و امکان دارد برای ساخت آنها از باغ ها و چشمه های اروپایی ایده گرفته شده است.

نگاهی به سیستم آبرسانی باغ

ضروری ترین نیاز شکل گیری این باغ سیستم آبرسانی آن بوده است و به خاطر همین است که قصد داریم نگاهی به سیستم آبرسانی این باغ داشته باشیم تا متوجه شوید که منبع تامین آب این مکان تاریخی و دیدنی چگونه و از کجا تامین میشود و این طور سرسبزی مجموعه محفوظ باقی مانده است.

منبع تامین گردش آب در باغ شاهزاده ماهان

منبع تأمین آب مورد نیاز باغ از قنات تیگران که خودش از ارتفاعات جوپار سرچشمه می گیرد است.این آب از مرتفع ترین بخش باغ وارد سیستم توزیع و نظام آبیاری شده جریان شگفت انگیزی را به راه انداخته است. در مورد نحوه جریان پیدا کردن آب و چگونگی خارج شدن آن از باغ می توان گفت شیب موجود در باغ باعث شده آب در میان باغ از سمت بالا به سمت پایین در قالب یک جوی جریان پیدا کند. بدین ترتیب از مقابل عمارت بالاخانه تا سر در ورودی جریان آب به صورت یک جوی ادامه داشته و در دو سمت آن حوض بسیار عظیم یا استخر قابل مشاهده است. پس از اینکه این آب از پایین ترین بخش باغ خارج می شود وارد نهر های موسوم به چهار باغ شده و به راه خود تا روستای تیگران ادامه می دهد و به خوبی کشتزارها و باغ ها را سیراب می کند.

باغ شاهزاده ماهان

آدرس باغ شاهزاده ماهان

۲۵ کیلومتری کرمان و ۶ کیلومتری شهر ماهان (جاده کرمان-بم)

دسترسی به باغ شاهزاده ماهان

پس از این که ۲۵ کیلومتر جاده کرمان-بم کردید در ۶ کیلومتری شهر ماهان به باغ زیبا و چشم نوازی به نام شازده خواهید رسید داخل این باغ رستوران زیبایی در عمارت شاه نشین واقع است که پذیرای میهمانان می باشد البته گاهی اوقات در فضای باغ هم پذیرایی صورت میگیرد. علاوه بر کی از گردشگران پذیرایی می کند امکانات مناسبی جهت اقامت شبانه نیز برای مسافران فراهم است.

با سفر کردن به ماهان جدا از بازدید این باغ میتوانید از مقبره عارف و شاعر ایرانی شاه نعمت الله ولی که در آن نزدیکی است بازدید کرده و لذت ببرید. در اطراف این باغ زیبا امکان اسب سواری برای علاقه مندان به سوارکاری فراهم شده که خود لذت سفر را دو چندان میکند. در این عمارت اتاقک هایی مختص فروش انواع گلیم، فرش و سوغاتی می باشد که در نوع خود جذاب و منحصر به فرد است.

مرتبط:

کاروانسرای وکیل در کرمان

گنبد جبلیه کرمان یکی از دیدنی های کرمان

پای کافه‌ون‌ها به کرمان باز شد

رییس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کرمان از برنامه‌ریزی برای حضور کافه‌ون‌ها در نقاط مختلف شهر کرمان از جمله محدوده یخدان مویدی خبر داد.

“محمد جهانشاهی” در جلسه‌ای با حضور مدیرعامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری شهرداری، کارشناسان حوزه ترافیک و راهنمایی و رانندگی و صاحبان کافه‌ون‌ها و دکه‌های سیار غذاهای خیابانی برگزار شد، با اشاره به ترکیب فضای گردشگری و تاریخی یخدان مویدی گفت: حضور کافه‌ون‌ها می‌تواند این محل را به یکی از مقاصد گردشکری درون‌شهری برای مردم کرمان و گردشگران تبدیل کند.

وی همچنین به پیشنهاد سه نقطه از جمله بلوار حمزه، خیابان کامیاب (روبه‌روی یخدان مویدی) و بلوار جمهوری‌اسلامی روبه‌روی سالن سنگ‌نوردی برای فعالیت کافه‌ون‌ها اشاره کرد و گفت: کافه‌ون‌ها باید در نقطه‌ای حضور پیدا کنند که کمترین مشکلات ترافیکی و معارض را داشته باشد و از امنیت کافی و دسترسی خوبی نیز برخوردار باشد.

رییس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری استمرار حضور مردم برای فعالیت کافه‌ون‌ها را نیز ضروری دانست و با تاکید بر اینکه رونق گردشگری، بخشی از اهداف حضور کافه‌ون‌ها و دکه‌های سیار غذاهای خیابانی است، گفت: حضور کافه‌ون‌ها به‌دلیل ایجاد فضایی برای تعاملات اجتماعی، می‌تواند پدیده خلاقانه اجتماعی و به‌نوعی جاذبه گردشگری شهری باشد.

وی بیان کرد: صاحبان غذای خیابانی و کافه‌ون ‌ها تا ۲۰ تیرماه فرصت دارند پیشنهادهای خود را در خصوص مکان مناسب جهت فعالیت اعلام کنند.

براساس این گزارش افضلی، نماینده اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان نیز در این نشست ضمن تشکر از شهرداری و همکاری پلیس برای ایجاد فضایی برای حضور کافه‌ون ‌ها در شهر کرمان گفت: طرح حضور و فعالیت کافه‌ون ‌ها در اغلب شهرهای تاریخی و گردشگری ایران اجرا شده و در رونق گردشگری نیز تاثیرگذار بوده است.

وی با بیان این‌که بلوار جمهوری ‌اسلامی برای حضور کافه‌ون ‌ها به مدت کوتاه، پیشنهاد مناسبی است، گفت: شهرداری کرمان نیز می‌تواند از طریق تبلیغات محیطی، این موضوع را در بین مردم جا بیندازد.

منبع:ایسنا

مرتبط:

کاروانسرای وکیل در کرمان

گنبد جبلیه کرمان یکی از دیدنی های کرمان

کاروانسرای وکیل در کرمان

کاروانسرای وکیل کرمان، به فرمان محمد اسماعیل خان وکیل الملک-حاکم کرمان-آغاز شد و در نهایت، در زمان وکیل الملک ثانی و در سال ۱۲۸۷ ه.ق، ساخته و مورد استفاده کاروانیان قرار گرفت و جزو کاروانسراهای بزرگ جهان محسوب می شود. این کاروانسرا، در سمت چپ بازار بزرگ کرمان قرار داشت که در دو طبقه احداث شد و ۱۲۰ حجره را در بر می گرفت و می توان از آن، به عنوان نخستین ساختمان های چند طبقه در ایران یاد کرد. این کاروانسرا، در آن زمان، مرکز مبادلات تجاری کرمان شد و قلب اقتصادی شهر، در این مکان می زد. وجود سه درب کاروانسرا و یک بادگیر بزرگ برای تهویه هوا و در نهایت یک برج بزرگ ساعت برای اعلام زمان به مسافران، از شاخصه های برتر این مکان تاریخی بود. درب های چوبی و تزئین شده، کاشی کاری های منحصر بفرد و گچ بری های زیبا، کاروانسرای وکیل را به ویترینی از زیبایی های معماری دوره قاجار در شهر کرمان تبدیل کرده است.

کاروانسرای وکیل در کرمان

معماری

را در خود جای داده‌است. تعداد حجره‌های این کاروانسرا در طبقه اول به ۸۱ باب و در طبقه دوم به ۳۱ باب می‌رسد. کاروانسرای وکیل دو درب ورودی به بازار وکیل دارد. سر در ورودی کاروانسرای وکیل که به داخل بازار باز می‌شود، با گچ‌بری و کاشی‌کاری‌های زیبایی تزیین شده‌است. سر در ورودی دوم کاروانسرا که در قسمت بیرونی بازار وکیل قرار دارد را نیز با کاشی مزین کرده‌اند. از جمله مشخصه‌های ارزشمند کاروانسرا یکی بادگیری است که در نوع خود از اعتبار و زیبایی خاصی برخوردار است و دیگری برج ساعت این اثر تاریخی است که چگونگی ورود آن به ایران و به کار انداختن آن حدیث مفصلی دارد.

کاروانسرای وکیل در کرمان

در سفر به کرمان با گشت‌و گذاری که در کاروانسرا و بازار وکیل دارید، می‌توانید از مجموعه گنجعلی خان که در نزدیکی این کاروانسرا قرار دارد و قدمت آن به ۴۳۵ می‌رسد دیدن کنید و اوقات خوشی را در بازدید از این کاروانسرا برای خود و همراهانتان رقم بزنید. بعد از بازدیدِ کاروانسرای وکیل، به رستوران‌های سنتی و چایخانه‌های بازار وکیل بروید، چرا که در این مکان همه چیز برای لذت بردن مهیا شده تا حسابی شما را سر ذوق بیاورد. برای بازدید از دیگر دیدنی های کرمان همچون کاروانسرای هندوها، کاروانسرای چارسوق، مقبره خواجه اتابک، حمام گنجعلی خان، باغ موزه هرندی، خانه والی میر حسینی و خانه آقای منفرد با تور های کرمان همراه شوید.

مرتبط:

گنبد جبلیه کرمان یکی از دیدنی های کرمان

مجموعه گنجعلی‌خان از جاذبه‌های تاریخی و دیدنی شهر کرمان

گنبد جبلیه کرمان یکی از دیدنی های کرمان

بنای تاريخی قلعه اردشیر در كرمان

کرمان پنجمین کشور تاریخی در ایران است که جاذبه های تاریخی پر اهمیتی را در خود جای داده است. این استان کویری علاوه بر بناهای تاریخی ارزشمند مناطق گردشگری طبیعی را نیز شامل می شود، که هر کدام برای خود به عنوان یک قطب گردشگری می توانند عمل کنند. این بنای ارزشمند از دوره ی ساسانیان و به دستور اردشیر ساسانی نیز ساخته شد. این قلعه باستانی یکی از بناهای ارزشمند در کرمان است و پیشنهادی می شود که در صورت که به کرمان رفتید حتما از آن دیدن کنید. در ادامه همراه ما در سفر به کرمان باشید تا بیشتر قلعه اردشیر در کرمان آشنا شوید.

همانطور که در بالا گفتیم قلعه اردشیر در کرمان قرار دارد و یکی از بناهای باستانی ایران به شمار می رود که توسط اردشیر ساسانی در زمان حکومتش ساخته شده است. این قلعه در کرمان نیز به قلعه کوه هم شهرت دارد و بنابر دلایلی خاصی ساخته شده است.

با توجه به موقعیت قرار گیری قلعه اردشیر در کرمان که در میان بافت شهر و روستا است هدف از ساخت این مکان سکونتگاهی برای دستگاه حاکم بر کشور یا وجود اهداف اداری برای اشراف بر حامیت روستاها در آن زمان نیز بوده است. اما قلعه‌ هایی که دارای موقعیت ‌های کوهستانی بودند هدف از ساخت آن ها دفاع از مواضع حکومت وقت و با اهداف نظامی نیز بود، کارکرد دیگر این قلعه ‌ها این بود که در مواقع لزوم و حملات، پایگاه و پناهگاهی برای در امان ماندن مردم از دشمن، محسوب می‌شدند. قلعه ی اردشیر یکی از همین قلعه های کوهستانی است که با احتمال بسیار زیاد با اهداف نظامی و دفاعی نیز ساخته شده است.

بنای تاريخی قلعه اردشير در كرمان

 

مشخصات قلعه اردشیر در کرمان

اگر بخواهیم از لحاظ معماری قلعه ی اردشیر را مورد بررسی قرار دهیم می توانیم بگوییم که قلعه ی اردشیر دارای معماری شگفت انگیز و بسیار خاصی است. مصالح به کار رفته در این بنای تاریخی خشت خام است و ابعاد خشت های به کار رفته در قلعه اردشیر در کرمان از خشت های معمولی بسیار بیشتر است و قطر دیوارهای قلعه در حدود ۶ متر هستند. ساختمان هایی که در قلعه اردشیر در کرمان ساخته شده نیز به دو بخش تقسیم می ‌شوند. قسمتی از ساختمان قلعه بر روی تپه در جنوب شرقی ساخته شده ‌اند که همان بخش ساختمانی قلعه کوه را تشکیل می‌ دهند. ارتفاع این قلعه به ۱۵۰ متر بالاتر از شهر کرمان می رسد و قسمت دیگری از این بنا بر روی تپه های کوتاه تر نیز قرار گرفته است که آن را آتشکده ی آناهید می نامند.

بنای تاريخی قلعه اردشير در كرمان

در واقع قسمت اصلی قلعه اردشیر در کرمان همان ساختمانی است که بر روی تپه ها قرار گرفته است. به دلیل نزدیکی این دو قلعه به یکدیگر این احتمال وجود دارد که ساختمان های این دو قلعه در گذشته به یکدیگر مرتبط بوده اند، قلعه ای که در پایین این منطقه وجود دارد نیز به قلعه ی دختر معروف است و خودش جز یکی از جاذبه های تاریخی کرمان مطرح است. ساختمان های زیادی در بین دیوران های این دو قلعه باقی مانده اند که بیشتر شباهت به قصر، عبادتگاه و مکان‌ هایی از این دست دارند.مطابق با شواهدی که وجود دارد می توان متوجه شده که این دو قلعه از یکدیگر جدا نبوده اند و در حال حاضر، شکل اصلی این قلعه از بین رفته و آثاری از آن برجای مانده است.

 

بنای تاريخی قلعه اردشير در كرمان

موقعیت کنونی قلعه اردشیر در کرمان

هنوز بر روی قلعه اردشیر در کرمان اقدامات باستان شناسی لازم صورت نگرفته است و هیچ گونه مطالعات جدی و کاوش گرایانه در این محل صورت نگرفته است. موضوعی که موجب حیرت می شود این است که هیچ حصار و حریمی برای حفاظت از این قلعه تاریخی و ارزشمند کشیده نشده است و کسانی که از این قلعه بازدید می‌کنند شاید ندانند که حریم قلعه کجاست و همین گاهی، سبب در معرض خطر قرار گرفتن بنا می ‌شد.

علاوه بر حضار وجود دکل های مخابراتی متعدد در مرتفع ترین بخش های قلعه ادشیر در کرمان که بنایی تاریخی و ارزشمند است در سال ها پیش سبب ایجاد آسیب در بنا شده است.

این قلعه در فاصله زیادی از شهر کرمان است و خانه های متعددی اطراف آن را فرا گرفته است. زمانی که به بازدید از این قلعه می روید بناها و ساختمان های دیگری را می توانید مشاهده کنید که در حریم قلعه قرار دارد و خوشبختانه به دلیل وجود فاصله ای که از شهر و فضای اطراف قلعه سبب شده تا از ساخت و سازهای مدرن شهری دور باشد و از این لحاظ نیز کمتر مورد آسیب قرار گرفته است.

با توجه به این که قلعه اردشیر و قلعه دختر دچار فرسایش و آسیب های زیادی شده اند اما سازمان میراث فرهنگی کرمان در سال ۱۳۹۵ اقدام به مرمت و بازسازی فضای سبز این منطقه نیز پرداخت. در سال گذشته نیز ساخت پارک قلعه اردشیر و قلعه دختر در فضای اطراف قلعه نیز در حال اتمام بوده و در حال حاضر، این مکان، در حال تبدیل شدن، به یک فضای با صفا و مورد پسند گردشگران و بازدیدکنندگان از قلعه است.

مرتبط:مجموعه گنجعلی‌خان از جاذبه‌های تاریخی و دیدنی شهر کرمان

گنبد جبلیه کرمان یکی از دیدنی های کرمان

در منتهی الیه شرقی کرمان گنبد بزرگ و عجیبی از سنگ و گچ بنا گردیده که دست تطاول روزگار در تخریب آن کوتاه آمده است . این گنبد هشت ضلعی تماما از سنگ است و عرض پی آن نیز در پایه به ۳ متر می رسد.در هشت طرف آن هشت در بعرض ۲متر قرار گرفته که اخیرا برای مستحکم ساختن بنا و جلوگیری از تخریب آن درگاهها را با سنگ مسدود کرده اند و فقط یکی را باز گذاشته اند . قسمت بالای گنبد جبلیه از آجر ساخته شده است و معلوم نیست که آیا روی گنبد کاشی بوده یا نه؟

در داخل گنبد ظاهرا گچ بری ها و تزئین کاریهایی وجود داشته که قسمت بالا ریخته و قسمت پائین را تخریب کرده اند . از تاریخ بنا و منظور از ساختمان این گنبد مطلبی ذکر نشده سر پرسی سایکس در کتاب هشت سال در ایران می نویسد : از قبرستان که رد می شوید یک ساختمان هشت ظلعی سنگی خواهید دید که گنبدی به شکل دو هلال برآن قرار گرفته و قطر داخل آن ۱۸ فوت و هر طرفی نیز ۱۸ فوت و نوک آن اجری و منتهی الیه آن دایره می باشد . این محل را جبلیه می نامند و تنها ساختمان سنگی کرمان همین گنبد جبلیه است.

گنبد جبلیه در شرقی‌ترین قسمت شهر کرمان قرار دارد و از سنگ و گچ بنا شده است.این گنبد را که به نام گنبد گبری نیز می‌شناسند. ایرانیان معتقدند که این محل مقبره یکی از زرتشتیان بوده و برخی نیز عقیده دارند که مزار سید محمد تباشیری است .ولی نسبت اخیر را در بعضی نقاط تکذیب می کنند . بدیهی است در زمانی که این قبرستان را ویران کرده اند سنگ این مقبره را برداشته اند و برای نمایی بکار برده اند برخی این گنبد را متعلقبه سلجوقیان می دانند .

گنبد جبلیه کرمان

ولی این ادعا درست نیست . “جبلی ” تحریف یافته کلمه ” گبری ” است و برطبق قواعد اشتقاقهای فارسی ” گ ” به “ج” بدل شده است قدمت این گنبد را از این کلمه که آن را گنبد “گبر ” نیز گفته اند می توان حدس زد که شاید مربوط به پیش از اسلام باشد و از بناهای زرتشتی و گبری است گرچه استیل آن با استیل آتشکده تطابق ندارد.

از سبک معماری این بنا نیز استنباط می‌شود یا مربوط به اواخر دوره ساسانی است و اوائل اسلام مرمت شده و یا اینکه در اوائل اسلام با الهام از معماری ساسانی بنا شده است.

در ساخت این گنبد به جای آب از شیر شتر استفاده شده که مورخان و معماران دلیل استحکام این بنا را همین امر می‌دانند. این گنبد ۸ ضلعی تماما از سنگ است و عرض پی آن نیز در پایه به ۳ متر می‌رسد. در ۸ طرف گنبد جبلیه، ۸ در به عرض ۲متر قرار دارد که امروزه تنها یکی از آنها باز است.

سقف گنبد از آجر ساخته شده و داخل آن ظاهرا دارای تزیینات گچبری بوده که قسمت بالای آن ریخته و قسمت پایین بنا اگر تزییناتی هم داشته از بین رفته است. مصالح به کار رفته در دیوارها سنگ لاشه با ملات گچ از بیرون و آهک از داخل است.

گنبد جبلیه کرمان

 

گنبد جبلیه در سال ‪ ۱۳۱۶‬ توسط وزارت فرهنگ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در سال ‪۱۳۸۳‬ پس از مرمت به گنجینه جبلیه (کتیبه‌های تاریخی) تبدیل شد. از کتیبه‌های موجود در این گنجینه می‌توان به کتیبه مسجد آبدر اشکان رابر بافت اشاره کرد.

این کتیبه یکی از قدیمی‌ترین کتیبه‌های موجود در این گنجینه است که مربوط به بنای یادبود یک مسجد در ارتفاعات شمال شهر رابر آبادی آبدر اشکان (اشکون) واقع در شهرستان بافت است.

این کتیبه روی قطعه سنگی طبیعی و به خط کوفی حک شده است. کوچکترین سنگ قبر کشف شده در استان کرمان نیز در این گنجینه نگهداری می‌شود. این سنگ در سال ‪ ۱۳۷۷‬توسط احمد ایلاقی کشاورز دهستان قائم‌آباد کشف و تحویل سازمان میراث فرهنگی استان کرمان شد. این سنگ با ابعاد ‪ ۲۶‬ در‪ ۲۲‬ سانتیمتر و کتیبه آن شامل دو بخش است. یکی نوار حاشیه‌ای و دیگری نوشتار وسط که در یک کادر قرار گرفته است. حاشیه کتیبه که شروع آن از قسمت پایین گوشه سمت راست است شامل آیه ‪ ۱۸‬و بخشی از آیه‪ ۱۹‬سوره مبارکه آل عمران است. در پایان کتیبه در قسمت سمت چپ نام متوفی و سال وفات در یک کادر محرابی شکل قرار گرفته است.

مرتبط:مجموعه گنجعلی‌خان از جاذبه‌های تاریخی و دیدنی شهر کرمان