روستای وانشان گلپایگان با زیبایی های تاریخی
یکی از روستاهای پرجاذبه ای که در دل اصفهان قرار دارد روستای تاریخی وانشان است که از توابع شهرستان گلپایگان می باشد که در ۱۲ کیلومتری جنوب گلپایگان و ۱۵ کیلومتری شمال خوانسار واقع است. این منطقه وسیع دارای صدها روستایی تاریخی و قدیمی و مهم بوده و یکی از کهن ترین خاستگاه های تمدنی در نجد ایران است.
وجه تسمیه
این روستای زیبا و تاریخی به علت نزدیک بودن به ارتفاعات از آب و هوای بسیار خوبی برخوردار است در زبان محلی نام این روستا وانشون نیز خطاب می شود البته در نوشته های دیگر نیز ونیشون هم میشناسند.
قدمت روستای وانشان
قدمت تاریخی این روستا را وجود بقعه امامزاده ابوالفتوح سلیمان بن موسی بن جعفر مربوط به قرن دهم هجری و نیز وجود درخت فوق العاده بزرگ و قدیمی کنار دیوار امامزاده با هزار سال عمر به رخ می کشد.
باکشف بقایای استخوان چندین انسان و ظروف سفال شکسته در کوه تیر روستای وانشان در آبان ماه سال ۱۳۹۱ و با بررسی هایی که توسط میراث فرهنگی استان اصفهان صورت گرفت قدمت سه هزار ساله این بقایا محرز شد که نشان دهنده آن است که در زمان های قدیم حیات و زندگی در این روستا حاکم بود.
گویش مردموانشان گلپایگان
گویش لهجه اهالی وانشان، وانشانی یا همان به زبان مردم اونشونی می باشد که شباهت های زیادی به گویش خوانساری داشته و جزء گویش های شمال غربی و ایران مرکزی محسوب می شود.
مکان های دیدنی روستای وانشان
شمعون میرزا سلیمان کلیمی و در عتیقه شاهزاده ابوالفتوح
شخصی به نام شمعون میرزا سلیمان کلیمی در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی برای خریدن در عتیقه شاهزاده ابوالفتوح روستای وانشان به نزد خادم آن رفته و از ایشان حکم شرعی فروش درب را از شیخ محمد صادق علامه روحانی محل می پرسد.
کهنسالان این روستا نقل کرده اند که جواب روحانی این چنین بود که اگر درب قابل استفاده نباشد مانعی به فروش آن نیست و بایستی پول آن را صرف هزینه مرمت و تعمیر زیارتگاه شاه ابوالفتوح کنید.
ضریح امامزاده ابوالفتوح
بعد از این فتوا درب امامزاده فروخته می شود اما پس از مدتها که شمعون در حال خارج شدن از ایران بود به دام می افتد و در بازجویی هایی که از وی به عمل می اید اعتراف می کند که این درب را خادم زیارتگاه شاهزاده ابوالفتوح به او فروخته است.
پس از بازجویی از شمعون مأموران حکومتی با مراجعه به خادم شاهزاده ابوالفتوح در می یابند:خادم به حکم مجتهد محلشان اقدام به فروش این درب کرده است که در نهایت شیخ محمد صادق علامه برای محاکمه به اراک احضار می شود.سال ها طول می کشد تا این محاکمه تمام شود بنا بر این در تاریخ ۵ فروردین ۱۳۱۹ دادگاه تهران روحانی مزبور را تبرئه می کند چرا که تاریخ معامله درب امامزاده در سال ۱۳۰۹ انجام شده در صورتی که اول آذر سال ۱۳۱۰ در لیست آثار ملی قرار گرفته است.
بقعه امامزاده ابوالفتوح سلیمان بن موسی بن جعفر
بقعه امامزاده ابوالفتوح سلیمان یکی از دیدنی های که در روستای وانشان در گلپایگان است که از نوادگان موسی پسر جعفر است و یکی از بناهای قدیمی این روستا محسوب می شود . قدمت تاریخی این روستا را وجود بقعه امامزاده ابوالفتوح سلیمان بن موسی بن جعفر مربوط به قرن دهم هجری و نیز وجود درخت فوق العاده بزرگ و قدیمی کنار دیوار امامزاده با هزار سال عمر به رخ می کشد.
دربالای بقعه چهار گوشه آجری گنبدی هرمی دوازده ترکی کشیده شده روی صندوق آیه هایی از قرآن کریم نقش بسته و کلمه “صندوق شاه حسین فرید ونشکوه” مشاهده می شود.
یک صندوق چوبی منبت کاری شده در فضای داخلی گنبد مشاهده می شود که بسیار بزرگ است و در حال حاضر ضریح به روی ان قرار دارد. و به علت آنکه صندوق چوبی زیر ضریح قرار دارد تاریخ ساخت آن را نمی توان تشخیص داد.
فضای مستطیل شکلی با سقفی مسطح و تیرپوش در فضای داخلی گنبد خانه قرار دارد و زیر سقفی چوبی خوشنویسی با خط نستعلیق و نقاشی مشاهده می شود که توسط استاد یوسف خوانساری و محمود نجار مزین شده است.
شاهکار منبت کاری در زمان شاه تهماسب صفوی درب قدیمی امامزاده ابوالفتوح می باشد که در سال ۱۳۰۹ یک بار زراندوزان یهودی به آن طمع کردند تاریخ اتمام این کار به سال ۹۹۰ هجری قمری یعنی بیش از سه قرن پیش بر می گردد.
دیدنی های دیگر وانشان گلپایگان
چشمه لمبی ، باغ های سبز و زیبا ، دزی ، کوه بابا دودورشاه ، قلعه جمال ، کوه دیگا ، حسن آباد ، کوه محد حیدر ، مورا ، مقبره بهلون ، مزرعه امیریه ، برج حاج فرج الله و قلعه وانشان از جمله دیدنی های وانشان میباشند که می توانید از آن ها دیدن کنید البته باید بدانید امامزاده ابوالفتوح در بین این دیدنی ها جایگاه ویژه و مخصوصی دارد.
قلعه ای تاریخی و بقایای ارگ در روستای وانشان واقع است که بخش های زیادی از آن در سال ۱۳۹۱ برای تصویر برداری سریال جلال الدین بازسازی شده و قسمت هایی نیز به آن افزوده شده است. این در حالیست که در روز سه شنبه ۲۳ شهریور ۱۳۹۵ قلعه سینمایی مولانا به وسیله سازمان امور آب شهرستان گلپایگان به بهانه اینکه در حریم رودخانه قرار دارد تخریب و نابود شد در صورتی که بیشتر از نصف سال رودخانه خشک است و تنها قسمتی از قلعه در حریم آن قرار داشت.
مناره گلپایگان
مناره گلپایگان با نام میل گلپایگان در این شهر شهرت دارد و متعلق به دوران سلجوقیان است که قدمتی بالغ بر ۹ قرن دارد و شاهد رخدادهای مختلف تاریخی است . روشن کردن چراغ برفراز آن، راهنمایی برای کاروانیان بوده است.
کبوترخانه گلپایگان
همانطور که بخش گردشگری نمناک اشاره کرده است کبوتر خانه گلپایگان که از خشت و گل ساخته شده است ، بنای ارزشمند دیگری در این شهر است که توجه هر گردشگری را به خود جلب می کند . این بنا به همت کشاورزان ساخته شده است تا هم پناهگاهی امن برای کبوتران باشد و هم کشاورزان بتوانند از شر آفت های زمین هایشان رهایی یابند واز فضولات پرندگان به عنوان کود، استفاده کنند.
ارگ تاریخی گوگد
ارگ تاریخی گوگد با قدمت ۴۰۰ ساله از بناهایی قدیمی و کهن شهر گلپایگان است که از خشت و گل ساخته شده است و در مسیر گلپایگان به تهران قرار گرفته است . بر اساس اسناد موجود نیمی از ساختمان این ارگ مهریه همسر علیخان بوده که توسط به همسرش واگذار شده بوده است؛ بنابراین به این ارگ «ارگ علیخانی» می گویند.
منبع:نمناک
مرتبط:
قلعه ای در قلب تاریخ گلپایگان
گلپایگان ،سرزمین گلهای سرخ
گلپایگان ، رویشگاه گیاهان دارویی