از ایران نیز “اصفهان”با داشتن یک سوم صنایع دستی جهان به عنوان شهر جهانی خلاق در حوزه صنایع دستی و هم‌چنین “رشت” با داشتن بیش از ۱۷۰ نوع خوراک به عنوان شهر خلاق در حوزه غذا در فهرست جهانی یونسکو جای دارند. اصفهان نخستین شهر ایران است که بیستم آذر ۱۳۹۴ به عضویت شبکه جهانی شهرهای خلاق درآمد، ضمن اینکه اصفهان با عنوان شهر جهانی صنایع دستی نیز به ثبت یونسکو رسیده است؛ شهری که از مجموع ۶۵۶ رشته صنایع دستی رایج در دنیا، یک سوم آن را در خود جای داده است. بنابه دیگر سخن ۳۶۰ رشته صنایع دستی در ایران وجود دارد که از این میان تعداد ۱۹۹ رشته تنها در استان اصفهان رایج است که نشان می ‌دهد دوسوم صنایع دستی ایران و یک‌سوم صنایع دستی جهان به اصفهان اختصاص دارد. به این ترتیب اصفهان بعد از شهر “جیپور” در هند، به عنوان دومین شهر جهانی صنایع دستی در دنیا نام‌آور شده، که البته نام شهر خلاق در حوزه صنایع دستی نیز بر پیشانی سپاهان می‌درخشد.

جای خالی لهستان

اصفهان تا کنون با ۱۴ شهر پیمان خواهرخواندگی و یا خواهرشهری امضا کرده است که در این میان جای خالی شهری از لهستان بسیار محسوس است و این جای خالی تنها به سبب همان خاطره پررنگ حضور کودکان لهستانی در جریان جنگ جهانی دوم در اصفهان نیست، بلکه رابطه میان لهستان و اصفهان به ۴۰۰ سال قبل یعنی دوران صفویه بازمی‌گردد و مقبره «تئادور میرانویچ» سفیر لهستان در دربار صفوی که در گورستان ارامنه اصفهان قرار دارد گواهی بر این ادعا است. اما رابطه اصفهان و لهستان با حضور کودکان لهستانی در نصف جهان آوازه‌ دیگری یافت. ماه ژوئن سال ۲۰۰۸ شرکت خدمات پست لهستان، تمبری را منتشر کرد و در شرح آن چنین آورد که این تمبر یک پسربچه را نشان می‌دهد که لباس نظامی بر تن دارد و پشت سر او یک قالی اصفهان مزین به نشان عقاب لهستانی آویزان است و در کنار این تصویر، نامی به چشم می‌خورد: «اصفهان: شهر کودکان لهستانی».

اما این ماجرا به جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد؛ بعد از آنکه جنگ جهانی دوم با حمله آلمان به لهستان آغاز و ارتش شوری به خاک لهستان وارد شد، با توافق میان هیتلر و استالین، ارتش شوروی ناحیه شرقی لهستان را خالی از سکنه کرد و آنها را به شمال و شرق شوروی انتقال داد و به کار اجباری گمارد؛ در این میان دولت ایران رسما بی‌طرفی خود را اعلام کرد و از طرفی شوری به دلیل درگیری با آلمان، از انتقال لهستانی‌ها به ایران استقبال کرد و بیش از ۱۰۰ هزار لهستانی شامل ۲۰ هزار کودک به شهرهای اصفهان، انزلی، زاهدان، مشهد، اهواز و تهران انتقال یافتند که در این بین سهم اصفهان ورود بیش از ۲۶۰۰ کودک لهستانی همراه با مربیان و تعدادی راهبه لهستانی بود که سال‌های ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۵ به اصفهان وارد شدند و گروهی از آنها در باغ شاهزاده صارم الدوله ساکن شدند، دختران بالای هفت سال در صومعه خواهران فرانسوی و پسران بالای هفت سال در کلیسای پدران لازاریست سوئیسی و برخی نیز در محل مسیونرهای پروتستان انگلیسی اسکان یافتند. در واقع حضور لهستانی‌ها در اصفهان با توجه به شرایط جنگ جهانی دوم، برایشان مانند حضور در بهشت بود؛ اما درنهایت سال ۱۹۴۵ پناهندگان لهستانی اصفهان را ترک کردند که این خداحافظی نه با خوشحالی بلکه با اندوه همراه بود که از دوری از بهشت نصف جهان حکایت داشت اگرچه برخی از این پناهندگان در اصفهان با همسرانی ایرانی ازدواج کردند و در نصف جهان ماندگار شدند.

جاذبه‌های کراکوف

در دوازدهمین اجلاس سالانه شبکه شهرهای خلاق جهان که از ۲۲ تا ۲۵ خرداد ماه در شهرهای کراکوف و کاتوییس لهستان و با حضور هیئتی از اصفهان برگزار می‌شود، پیشنهاد پیوند خواهرخواندگی(خواهرشهری) میان دو شهر کراکوف و اصفهان توسط شهردار اصفهان و در دیدار با شهردار کراکوف مطرح شد.

کراکوف یکی از شهرهای تاریخی لهستان است که از سال ۱۹۷۶ در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و بر این اساس شهری جهانی است. شهری در جنوب لهستان که علاوه بر قدمت، دومین شهر بزرگ لهستان است و قرن‌ها یعنی تا سال ۱۶۰۹ میلادی پایتخت این کشور بود و اگرچه اکنون “ورشو” پایتخت لهستان است اما همچنان “کراکوف” به عنوان مرکز فرهنگی این کشور شناخته می‌شود. شهری خاص که مرکز استانی به نام “مالاپولسکا” است و در زبان فارسی به معنای “لهستان کوچک” ترجمه می‌شود. شهری در کنار رودخانه “ویستولا” با جاذبه های گردشگری که یکی از محبوب‌ترین شهرهای اروپا است و سال ۲۰۰۰ میلادی پایتخت فرهنگی اروپا نیز بوده است و البته مهم ترین مرکز دانشگاهی لهستان نیز بشمار می‌رود. کافی است “زلوتی” لهستان را داشته باشی تا این “شهر جادویی” و در واقع” همان  “فلورانس لهستان” را خوب بگردی و از حضور در آن لذت ببری. داشته‌های هنر و معماری کراکوف حتی در جنگ جهانی نیز جان سالم به در برده است و اگرچه این شهر در طول جنگ جهانی دوم به تسخیر نازی‌ها درآمد اما از آسیب در امان ماند ولی با این وجود ترکش‌های زخم تاسیس اردوگاه مخوف کار اجباری در شهر کوچک “اُشوین‌چیم” در غربِ خود را ادراک کرده است.

موزه‌ها، کلیساها، میدان بازار اصلی، کلیسای ویرجین ماری، کلاف هال، کوه‌های تاتراس، کارخانه‌ اسکار شیندلر، هتل‌های مجلل، قلعه سلطنتی واول، خیابان فلوریانسکا، منطقه‌ یهودی‌ها، همه و همه گویای تاریخ کراکوف است. در کراکوف باید نشانه‌های تاریخی و فرهنگی را جستجو کرد و در این میان، ” باربیکان” به عنوان گذرگاه مورد استفاده در قرون وسطی یکی از این نشانه‌ها است. میدان بازار اصلی “رینگ گلونی” نیز پر از خانه های تاریخی است که البته کلاف هال” و “کلیسای سنت ماری” و” موزه شهر رینک آندرگراند” در این میدان قرار دارند. ” کلیسای سنت ماری” در میدان اصلی بازار کراکوف از دیگر میراث های جهانی لهستان است و البته می‌توان در بخشی از “کلاف هال” موزه هنری را مشاهد کرد و زندگی قرون وسطایی کراکوف را از نزدیک لمس کرد و اگر فیلم “فهرست شیندلر” شاهکار “استیون اسپیلبرگ” را هم دیده باشید در این صورت بازدید از “کارخانه شیندلر” که به موزه تبدیل شده است جاذبه فاخر دیگری خواهد بود. “قلعه سلطنتی واول” نیز با داشتن جواهرات سلطنتی لهستان و داشتن آرامگاه چهره‌های نامدار لهستان و نقاشی های دیواری خاص دیگر جاذبه کراکوف است و البته منطقه یهودی ها نیز مکانی دیدنی برای آشنایی با کزندگی مردم یهود و بازدید از کنیسه ها است.

درکنار جاذبه‌های تاریخی کراکوف می‌توان موضوع گردشگری خوراک مردم لهستان که به “لاتین‌های شرق” شهرت دارند را نیز تجربه کرد و قطعا خوردن غذاهای دلپذیر و ارزان آنها در رستوران‌های مشهور این کشور سفر را خاطره انگیزتر خواهد کرد. در غذاهای اصیل لهستانی از سبزیجات و ادویه‌های ترش استفاده می‌شود. ماهی‌های آب شیرین و قارچ‌های وحشی هم محبوبیت زیادی در بین غذاهای کراکوف دارد و غذای آنها سرشار از پروتئین و نشاسته است و البته فرهنگ کافه‌نشینی در این شهر نیز قوت دارد. در کنار همه اینها نباید از طبیعت‌گردی در کراکوف غافل ماند و به یقین “کوه‌های تاتراس” نیز آرامشی را در خود دارد مخاطب را نیز مسحور می کند و بعد قایق سواری در “رودخانه دوناجک” نیز خاطره‌ای لذت بخش خواهد ساخت. “معدن نمک ویلیچکا” نیز نشان دهنده تاریخ نمک لهستان است و از دیگر جاذبه های خاص کراکوف است.

حتی آموزش در کراکوف نیز قدمت بالایی دارد و قدیمی‌ترین دانشگاه لهستان نیز در این شهر قرار دارد که جایگاهی برای تحصیل افراد بسیاری مانند “کوپرنیک” ستاره‌شناس معروف بوده است. حال که سخن از شخصیت به میان آمد بد نیست به گردشگری ادبی در کراکوف اشاره کرد، از این رو باید از حضور “جوزف کنراد” نویسنده بزرگ لهستانی و “ویسواوا شیمبورسکا” شاعر محبوب لهستان یاد کردکه عمر خود را در کراکوف گذراندند. در این میان حتی ستاره موسیقی جاز یعنی “کریستوف کومادا” نیز در کراکوف متولد شد و بسیاری از نوابغ جهان از جمله “استیون اسپیلبرگ” کارگردان امریکایی، “چسلاو میلوش” شاعر برنده جایزه نوبل و هم‌چنین “تادئوس کانتور” نمایشنامه‌نویس و “کریستوف پندرسکی” آهنگساز نیز از کرکاکوف الهام گرفته‌اند.

در این میان با بهره‌گیری از خاطرات جمعی به‌ویژه آوازۀ اصفهان به عنوان “شهر کودکان لهستانی” و هم‌چنین با برقراری پیوند خواهرشهری میان اصفهان و شهری از لهستان می‌توان ارتباط میان دو این کشور را افزایش داد و حال که نام کراکوف به میان آمده است ایجاد این پیوند میان “کراکوف” و “اصفهان” آغازی نیکو برای دستیابی به ارتباطی موثر میان دو کشور است، ارتباطی که شهر کودکان لهستانی تا فلورانس لهستان را به مسیری درخشان در شبکه شهرهای خلاق تبدیل می‌کند و ضمن درک جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی ایران و لهستان برای جهانیان، دروازه‌های اروپا را بیش از قبل برای ایران بازخواهد کرد.

همشهری آنلاین: برای رفتن به مازندران ۳ محور اصلی فیروزکوه، هراز و چالوس وجود دارد؛ هر یک از این محورها نیز چه در ایام تعطیل و چه در ایام غیرتعطیل پرتردد هستند.

برای رفتن به مازندران ۳ محور دیگر نیز وجود دارد؛ یکی از این محورها رامسر درغربی‌ترین نقطه مازندران است که گیلان را به مازندران وصل میکند.  دیگری گلوگاه در شرقی‌ترین نقطه استان، گلستان را به مازندران می‌رساند. در جنوب هم محور کیاسر برای دسترسی سمنان به مازندران مناسب است.

سفر:   سفر به دیار افسانه و طبیعت / جاذبه‌های محور فیروزکوه /

جاذبه‌های گردشگری: جاذبه‌های گردشگری بهشهر / جاذبه های گردشگری تنکابن / جاذبه‌های گردشگری آمل / جاذبه‌های گردشگری چالوس / جاذبه‌های گردشگری رامسر / جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و گردشگری غرب مازندران / روستای فیلبند / روستای قلعه گردن / قبرستان سفیدچاه / بقعه سید ابوجعفر ثائری ابیض / مسجد مقدس محدثین / کاروانسرای گدوک / جاده چالوس / باغ عباس‌آباد‌ / باغ چهلستون اشرف (دیوانخانه) / باغ چشمه‌عمارت (حوض‌خانه) / باغ‌های اشرف‌البلاد /  پل خشتی قلعه گردن / پل ورسک /

محیط زیست: آبشار اکاپل / آبشار ایج / دریاچه کوهستانی ولشت / علم‌کوه / دریاچه شورمست / رود تجن یا گرماب رود / کوه دماوند /

غداهای محلی: کئی انار / خورش سیر و انار /  اکبر جوجه / خورش پرتقال / قلقلی اسفناج – غذای محلی رامسر / باقلا وابیج / کدوبره / ته‌چین فیروزکوهی / چند غذا و شیرینی‌ سنتی و محلی / ترش سماق / املت انار /  ورقه بادمجون / نازخاتون /

بازی‌های سنتی: بازی‌ها و سرگرمی‌های محلی /

صنایع دستی:  صنایع دستی و سوغاتی استان مازندران /

محور فیروزکوه

محور فیروزکوه یکی از محورهای دسترسی به مازندران است. برای رسیدن به مازندران از این محور باید از جاجرود، رودهن، دماوند و فیروزکوه بگذرید تا به گردنه گدوک برسید. سپس به روستای ورسک می‌رسید؛ روستایی که پل معروف آن زبانزد است. می‌توانید در ورسک توقف کوتاهی داشته باشید و به جز پل، از آبشار ورسک هم دیدن کنید. سپس به سمت سوادکوه حرکت کنید تا به قائمشهر برسید.

سوادکوه ورودی مازندران محسوب می‌شود و جاذبه‌های گردشگری فراوانی دارد؛ به‌دلیل وفور این جاذبه‌ها می‌توانید چند روزی را در سوادکوه ماندگار شوید. جنگل و دریاچه لفور، آبشار گزو، آلاشت، غارزنگیان، غار اسپهبدخورشید و دریاچه شورمست برخی از این نقاط دیدنی بسیار زیبای سوادکوه هستند. همچنین قسمت‌هایی از خط آهن شمال را که به دلیل موازی دیده‌شدن ۳ خط ریل روی کوه‌ها به «سه خط طلا» معروف شده است، را هم می‌توانید ببینید.

قائمشهر و جویبار

بعد از گشت و گذار در سوادکوه و آخرین نقطه آن یعنی برنجستانک به سمت قائمشهر و جویبار حرکت کنید. پارک جنگلی تلار، تالاب بسیار زیبای قادیکلا، دریاچه گل پل، سد زمزم و پل شاپور برخی از نقاط گردشگری قائمشهر هستند. جویبار نیز در همسایگی قائمشهر قرار دارد و پایتخت کشتی ایران است. اگر به جویبار رفتید، حتما سری به روستای کلاگرمحله این شهر بزنید و با قطب سفال شمال ایران آشنا شوید. جمعه‌بازار و سقانفارهای این شهر را هم از دست ندهید.

ساری

اگر می‌خواهید به مرکز و شرق مازندران بروید باید از قائمشهر بگذرید و به ساری برسید. ساری جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیاری دارد که ارزش ماندن در این شهر را افزون می‌کند. عمارت ۱۵۰ ساله کُلبادی، خانه‌ فاضلی، حمام وزیری دوره قاجار، پارک ملل در حاشیه رود تجن، پارک جنگلی شهید زارع، شهر ساحلی فرح‌آباد، دشت ناز، برج رسکت، چشمه‌های منحصربه‌فرد باداب‌سورت و دریاچه آلندان فقط بخشی از این جاذبه‌های گردشگری هستند.

نکا

در ادامه مسیر از نکا می‌گذرید. غار کمیشان در ۵ کیلومتری نکا، چشمه آب معدنی “قرمرض” با خاصیت درمانی در پارک جنگلی نکا و همچنین روستای رنگارنگ و گردشگری زروم در ۷۰ کیلومتری نکا را از دست ندهید.

بهشهر

سپس به بهشهر یکی از زیباترین شهرهای مازندران می‌رسید. شبه جزیره میانکاله، یکی از مهم‌ترین مناطق حفاظت‌شده در شمال ایران است که در این شهر قرار دارد. همچنین مجموعه باغ‌های عباس‌آباد در ۹ کیلومتری بهشهر، کاخ زیبا و تاریخی صفی‌آباد، پارک شهرداری، روستای هزار ساله متکازین در ۷۷ کیلومتری بهشهر، سایت موزه گوهرتپه، غارهای هوتو و کمربند نیز از جاذبه‌های گردشگری بهشهر هستند.

گلوگاه

بعد از بهشهر به سوی گلوگاه حرکت کنید. پارک جنگلی توسکا چشمه در ۵۰ کیلومتری جنوب گلوگاه و گورستان تاریخی سفیدچاه با بیش از ۱۵ هزار قطعه سنگ خاکستری با نقوش نمادین و مرموز از بهترین جاهای دیدنی گلوگاه هستند. شعبه اصلی و نخستین اکبرجوجه هم در گلوگاه وجود دارد.

محور هراز

چنانچه برای رفتن به مازندران جاده هراز را برگزینید مسیر و جاذبه‌های گردشگری دیگری پیش رویتان قرار می‌گیرد. محور هراز بسیار دیدنی است. در این مسیر شما می‌توانید قبل از رسیدن به آمل از ۲ روستای ویژه گردشگری فیلبند و شاهان‌دشت با آبشار بی‌نظیرش دیدن کنید. دریاچه سد لار در ۱۳ کیلومتری پلور، شهر لاریجان با آب‌گرم‌های معروفش، غارهای سنگی کافرکلی در نزدیکی لاریجان، روستاهای ییلاقی منطقه از جمله پلور، ناندل، نوا، ایرا و آب‌اسک، دریاچه ساهون در روستای نوا، لاسم، آبشار قو، دشت دریوک و آبشار کوهره، آبشار یخی لاریجان، آبشار آب‌مراد لاسم، کتیبه شکل‌ شاه و پارک جنگلی میرزا کوچک‌خان همگی در جاده هراز قراردارند.

آمل

سپس به شهر تاریخی آمل که پر از جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی است می‌رسید. دیدن روستاهای سنگ‌درکا، گزناسرا، انگتارود و آلش‌رود با مناظر زیبای جنگلی در غرب آمل، روستای بلیرون در جنوب آمل، پل تاریخی دوازده چشمه در مرکز شهر، پل معلق، هتل قدیمی شهر و بازار قدیمی چهارسوق در آمل را از دست ندهید.

بابل

یعد از آمل به بابل شهر بهارنارنج ایران می‌رسید. چند بنای به‌جامانده از دوره پهلوی اول در این شهر قرار دارد. کاخ سلطنتی بابل واقع در حاشیه جنوبی شهر، برج موزه، موزه گنجینه بابل برخی از این بناها هستند. پل تاریخی محمدحسن‌خان، محله حصیرفروشان، مسجد جامع، آبشار شی‌الیم و آبشاردرازکش از دیگر نقاط دیدنی بابل هستند.

بابلسر

اگر از نور و محمودآباد، مسیر کناره را بخواهید ادامه دهید و به سمت شرق بروید، باید ابتدا از سرخرود عبور کنید تا به فریدونکنار برسید. بازار ماهی‌فروشان این شهر از شهرت زیادی برخوردار است. با پشت سر گذاشتن فریدونکنار، به بابلسر می‌رسید. ساحل بابلسر نیاز به معرفی ندارد و هر ساله گردشگران زیادی به دلیل وجود شهرک‌های ساحلی به این شهر سفر می‌کنند. پل تاریخی معلق، ساختمان شهربانی، منطقه ساحلی میرود، دریاچه سد لاستیکی عرب خیل، بقعه امامزاده ابراهیم(ع)، اسکله‌های قایقرانی بابلرود، پل معلق عابرپیاده بابلسر، زیپ‌لاین روی رودخانه، پارک شورا، کارتینگ و مجتمع‌های خرید هم در این شهر وجود دارد.

نور

نور دریا و جنگل را با هم دارد. مراکز خرید متعددی در مسیر کناره رویان و نور و ایزدشهر وجود دارد. بازار بزرگ رویان نیز از جاذبه‌های گردشگری است. از نور که به سمت شهر چمستان بروید، نرسیده به چمستان سمت راست جاده ورودی، دریاچه سد الیمالات را خواهید دید. همچنین در سمت راست محور چمستان به آمل ورودی پارک جنگلی کشپل قرار دارد که به روستای زیبا و چشمه آبگرم لاویج می‌رسد. می‌توانید به خانه پدری نیما یوشیج هم در همان مسیر سری بزنید.

از دیگر جاذبه‌های گردشگری شهرستان نور می‌توان به بقعه آقا شاه بالو زاهد، بقعه جمشید کیاسلطان، آبشارسواسره بلده، غار پیرزن روستای اوکلاو، بقعه سلطان‌احمد، پل خشتی نور و کاخ تمیشان در ۵ کیلومتری شرق نور و قلعه پولاد بلده اشاره کرد.

جاده چالوس

جاده چالوس زیباترین جاده کشور یکی دیگر از محورهایی است که ما را به مازندران و چالوس می‌رساند. دریاچه ولشت، پارک جنگلی نمک‌آبرود، تپه باستانی کلاردشت، تله‌کابین نمک‌آبرود، ییلاق کلاردشت، دره رودبارک، آب معدنی دلیر، غاریخ‌مراد، پارک ورگاویج، پارک بنفشه و یخچال طبیعی حصارچال از جاذبه‌های این مسیر هستند.

نوشهر

از چالوس عبور کنید تا به شهر بندری نوشهر تنها شهر شمال ایرانی که هم بندر دارد و  هم فرودگاه برسید. دیدن باغ گیاه‌شناسی نوشهر، چشمه گردو، پارک جنگلی سیسنگان و ساحل سی‌سنگان را از دست ندهید. حتما سری هم به کجور بزنید. کجور به تنهایی یک مجموعه جذاب برای سفر است. دیوچشمه، کندلوس و آبشار زنوس در این مسیر بسیار دیدنی هستند.

عباس‌آباد

عباس‌آباد شهرستانی با شهرهای سلمان‌شهر، عباس‌آباد، نشتارود و کلارآباد است و معمولا از پرمسافرترین نقاط مازندران محسوب می‌شود. پارک ملی خشکه‌داران و غار دانیال در همین شهرستان قرار دارد.

تنکابن

بعد از عباس آباد به تنکابن شهرستان جنگل، رود و دریا می‌رسید. تنکابن، نشتارود، خرم‌آباد، شیرود، عباس‌آباد، سلمان‌شهر و کلارآباد از شهرهای این شهرستان هستند. دشت دریاسر، جنگل‌های سه‌هزار، چشمه آب معدنی شلف در غرب رودخانه پرور، پارک جنگلی ۹۴ هکتاری چالدره در فاصله‌ ۱۸ کیلومتری تنکابن به دوهزار، آبشار ۱۰متری فرهادجوی، قلعه تنکابن، قلعه تاریخی مارکو، قله گردکوه، قله مازوچال، قله شاه‌رشید، کوه بلور یا شاه سفیدکوه، کوهستان لیمرا، کوهستان پیش‌کوه، کوهستان نوشا، کوهستان داکو، کوهستان مازولنگاسر، کوه سرو دینارسرا، آب گرم معدنی سه‌هزار، غار کبود آبی یا کاچول در منطقه سه‌هزار، آب‌بندان جیسا، ساختمان شهربانی، پل چشمه‌کیله در داخل شهر، عمارت دیوان‌خانه و مسجد قدیمی و قلعه پیروز در شهر خرم‌آباد، بقعه آقاشیرعلی خرم‌آباد، بقعه سید علی‌کیا در روستای رودپشت، امامزادگان طاهر و مطهر علیهم‌السلام در سیف کلایه و امامزاده اوج‌بن‌علی(ع) در پایین اشتوج از جاذبه‌های گردشگری تاریخی، طبیعی و مذهبی تنکابن هستند.

رامسر

مسیر بعدی رامسر است. هتل قدیم، بلوار معلم، تله‌کابین و ساحل و پلاژ رامسر، روستای جواهرده، پارک جنگلی صفارود، کاخ مرمر، آبشارهای ازارک سنگ‌پشته، هیسیان، چاردر، ریزش براز، احسینه، خشکا در منطقه هریس، آب‌ گرم ماس‌راش و تنهیجان در منطقه جنت رودبار، تله‌کابین رامسر، دریاچه قو در ۲ کیلومتری جواهرده، رودخانه ازارک، غار یاغی لوکا، غار گرگرلوکا، پارک جنگل دالخانی، مقابر آقا بسمل، آقا پلاسید، سید کیا در سادات‌شهر، امامزادگان آقاسید محمد نیاسته، چهل شهیدان و سیدابوالقاسم دریاپشته رامسر هم از دیگر جاذبه‌های گردشگری هستند.

منبع:همشهری

کاروانسراها در هر منطقه‌ای به ۲ شکل درون شهری و برون شهری وجود دارند که در روزگاران کهن بارانداز و استراحتگاه کاروان‌ها و کاروانیان به شمار می‌آمدند.

به گفته کارشناسان تاریخ، این کاروان سراها محل تعامل اندیشه‌ها و تبادل و تقابل آداب و رسوم اقوام و ملل مختلف بوده که بی‌تردید این تماس و تلاقی انسان‌ها و اندیشه گوناگون، تاثیر شگرف بر زندگی مردمان داشته است.

اهمیت کاروانسراها به اندازه‌ای است که بسیاری از صاحبنظران احداث و ایجاد آنها در ایران را پیروزی بزرگ معماری ایران می‌دانند و بر این باورند در هیچ جای دنیا کاربرد و ویژگی‌های خاص معماری این بناها را نمی‌توان دید.

خراسان جنوبی در تاریخ کهن خود رباط‌ها و کاروانسراهای تاریخی متعددی دارد که زمانی اقامتگاه تجار و مسافران خسته از راه بود و اینک بعد از گذشت سال‌ها هنوز ذوق، هنر و معماری عصر خویش را برای همگان به تصویر می‌کشد. بناهایی که هنوز هم می‌توانند به عنوان مراکز اقامتی باصفا و زیبا با بافت سنتی خود مطرح و پذیرای مسافرانی باشند که به تاریخ کهن سرزمین خود علاقه‌مند هستند و اقامت در چنین بناهای زیبای تاریخی را به استراحت در هتل‌های امروزی ترجیح می‌دهند تا با تماشای آن سمفونی گذشته را به یاد آورند.

کاروانسرای کلمرد به ۲ شکل قدیم و جدید در مسیر جاده قدیم طبس به یزد قرار دارد کاروانسرای قدیمی بر اثر گذر زمان از بین رفته و تنها خرابه‌ای از آن به جای مانده، اما کاروانسرای جدید کاملا سالم، در کنار جاده‌ای که اکنون کم تردد است، شکوه خاصی دارد.

۲ سوی ورودی کاروانسرا در خارج بنا ایوانچه‌هایی وجود دارد که در هر طرف ۶ عدد از آنها موجود است و در پای سکوی هر کدام افساربندی ایجاد شده که جای بستن دهانه اسب و شتر کاروانیان بوده است.

اجاق‌ها یا بخاری‌های دیواری این بنا در برخی از ایوانچه‌های حیاط و هشتی ورودی در گوشه‌ها پیش‌بینی شده‌اند.

پشت بام این کاروانسرا به زیبایی آجر فرش شده که جلوه‌ای خاص به آن بخشیده است. روی برخی از آجرها سازندگان آن تاریخ‌هایی با انگشت نگاشته و سپس خشت‌ها را در کوره به صورت آجر درآورده‌اند که دارای تاریخ است. برخی از تاریخ‌های موجود روی این آجرها مربوط به سال های ۱۳۱۹ و ۱۳۰۱ هجری قمری است.

کاروانسرای قدیمی ۸۵۵ مترمربع مساحت دارد و وسعت کاروانسرای جدید سه هزار و ۱۸۴ مترمربع است. افزایش مساحت بین ۲ کاروانسرا با یک کاربری در مدت ۱۰۰ سال اتفاق افتاده و نشان می‌دهد که مسیر طبس – یزد پر رفت و آمده بوده لذا نیاز به افزایش وسعت کاروانسرا احساس شده است.

فضای آرام و طبیعت دست نخورده کاروانسرای کلمرد باعث شده است که این منطقه به عنوان بکرترین کاروانسرا در کویر مرکزی ایران مورد توجه گردشگران و توریست‌ها قرار بگیرد.

آسمان صاف و عاری از هر گونه آلودگی بر بلندای این کاروانسرا باعث شده که فضای مناسبی برای رصد آسمان و ستارگان فراهم آید.

از جاذبه‌های طبیعت گردی و توریست‌گردی این منطقه می‌توان به ماسه زارهای کویر حلوان که برای کویرنوردی مناسب و همچنین ارتفاعات جعبه ای برای کوهنوردی و صخره نوردی اشاره کرد که در مجاورت کاروانسرا قرار دارند.

ارتفاع یکسان دور تا دور بنای این کاروانسرا، بادگیرها و ایوانچه‌های داخلی و خارجی، اجاق‌ها و بخاری‌های دیواری و پشت بام آجر فرش شده از ویژگی‌های خاص و منحصربفرد کاروانسرای کلمرد به شمار می‌آید.

نام این کاروانسرا بر اساس سنگ نوشته‌ای در یکی از ورودی‌ها کلمرز بوده که به مرور زمان به کلمرد مشهور شده است.

این کاروانسرا اکنون با امکانات رفاهی به اقامتگاهی مناسب با ظرفیت ۲۲ سوئیت برای توریست‌های داخلی و خارجی تبدیل و به یکی از بزرگترین و بکر ترین اقامتگاه‌های استان خراسان جنوبی معروف شده است.

فاصله اقامتگاه بوم‌گردی رباط کلمرد با شهر طبس  ۸۰ کیلومتر است.

خراسان جنوبی به مرکزیت بیرجند ۱۱ شهرستان دارد و طبس در ۲۷۰ کیلومتری غرب مرکز استان است.

منبع:ایرنا