علی خاکسار در گفت‌وگویی با بیان اینکه تاسیسات گردشگری استان ۴۵ گواهینامه کیفیت خدمات گردشگری دریافت کردند، تصریح کرد: این اقدام با توجه به مصوبات وزارت میراث‌ فرهنگی مبنی بر استاندارد شدن تاسیسات گردشگری زیر نظر شرکت استانداردسازی انجام شد.

وی اضافه کرد: ۱۳ واحد از تاسیسات گردشگری در همدان شامل ۲ باب هتل، ۱ باب متل و ۲ واحد بین راهی، ۲ باب مجتمع خدمات‌ رفاهی و ۶ باب سفره‌خانه سنتی درجه بندی و استانداردهای کیفیت خدمات تاسیسات گردشگری را دریافت کردند.

معاون گردشگری اداره‌کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی استان همدان مطرح کرد: همچنین تاکنون ۴۵ واحد از تاسیسات گردشگری استان شامل مجتمع خدمات ‌‎رفاهی، هتل، مهمانپذیر، بین راهی منفرد موفق به دریافت دارای گواهینامه کیفیت خدمات گردشگری شده‌اند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

برج قربان همدان

گنبد علویان همدان

فرامرز صابرمقدم، کارشناس اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در گفت‌وگویی در خصوص شهرت شله و ثبت ملی آن اظهار کرد: هنگام تهیه پرونده ثبتی شله مشهدی با آشپزهای خبره‌ای مشورت داشتم و در گفت‌وگو با آن‌ها با جزئیات مواد اولیه و مواد مشترک برای تهیه شله آشنا شدم. گوشت، ماده اصلی این غذا است و مشهدی‌ها بسیار معتقدند که شله باید بسیار پرگوشت باشد. به همین دلیل است که آن‌ها پس از صرف شله و خروج از مجلس بیشتر مرتبط با پرگوشت‌ بودن و به اصطلاح کش‌آمدن آن صحبت می‌کنند.

وی اضافه کرد: دنبه ماده مورد نیاز بعدی این غذا است که نباید زیاد باشد، چرا که ممکن است طعم شله را تحت تاثیر قرار دهد. برای پخت این غذا از برنج نیمه نیز استفاده می‌کنند تا شله حالتی حلیم مانند به خود بگیرد. بلغور، لوبیا سفید، لوبیا چیتی، نخود، ماش، لپه، روغن، رب، پیاز، ریشه جز هندی از دیگر حبوبات مورد نیاز طبخ این غذا هستند. در پخت این غذا همچنین از ادویه‌هایی مانند زنجبیل، دارچین، فلفل، هل سبز، زردچوبه و زعفران برای قیمه کنار شله و نمک استفاده می‌شود.

این پژوهشگر عنوان کرد: برای پخت این غذای مشهور در ابتدا حبوبات به مدت ۱۲ ساعت خیس می‌خورند و پس از آن به همراه گوشت و پیاز خرد شده حرارت می‌بینند تا کاملا پخته شوند. پس از پخت گوشت‌ها را ریش ریش کرده و به همراه حبوبات پخته شده در دیگی بزرگ مرتب هم می‌زنند تا مواد کاملا له شده و به شکل حلیم درآید.

صابرمقدم ادامه داد: همانطور که گفته شد گوشت در پخت شله مشهدی بسیار مهم است، آشپزها از گوشت گوسفند، گاو یا گوساله استفاده می‌کنند و در زمان پخت دائما مواد را با کمچه مخلوط می‌کنند. کَمچِه مربوط به طبخ شله مشهدی است و چُمبِه مربوط به حلیم است. برخی افراد این موضوع را اشتباه کرده و این دو را جابه‌جا ذکر می‌کنند. حرکت کمچه دورانی نیست و از بالا به پایین دیگ صورت می‌گیرد. از آنجا که این کمچه چوبی است که به چوبی دیگر در سر دیگ اتصال دارد باید حتما حرکت عمودی صورت گیرد تا مواد داخل دیگ کاملا مخلوط شوند.

وی گفت: زمانی که این غذا پخته شد بر روی سر دیگ‌ها ذغال آتشی می‌گذارند. قبلا که پخت این غذا به وسیله کنده‌های بزرگ صورت می‌گرفت، مجبور بودند به جای این کار از زغال‌های داغ استفاده کنند اما در حال حاضر با پیشرفت تکنولوژی و قراردادن یک اجاق شعله گاز بر سر دیگ حرارت را در بالا و پایین غذا تنظیم می‌کنند. در زمان سرو غذا روی شله‌ها قیمه ریخته می‌شود که تکمیل‌کننده این غذای منحصر به‌فرد است.

شله مشهدی، نمونه تکامل‌یافته پخت بلغور است

کارشناس اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در ارتباط با تاریخچه و قدمت این غذا خاطرنشان کرد: برای غذاها و خوراک مانند بناهای تاریخی نمی‌توان قدمت مشخصی درنظر گرفت. برخی از میراث ناملموس مشخص است که از کجا آمده و در چه سیری در حال حرکت است اما آن چیزی که در ارتباط با شله مشهدی متمایز بوده بحث مذهبی بودن شهر مشهد است.

صابرمقدم اضافه کرد: در واقع از آنجا که در شهرهای مذهبی پخت «بلغور» به عنوان نذر مرسوم بود، می‌توان گفت که شله نمونه کامل‌تر و تکامل‌یافته همان بلغور است. این غذا در گذشته برای خیرات در بین مسلمان‌ها و همینطور نذر استفاده می‌شده است. همچنین در برخی از سنت‌ها و آیین‌ها مانند باران‌خواهی یا شکرگذاری برداشت محصول کشاورزی مخصوصا در جنوب خراسان و سیستان مراسم بلغورپزان انجام می‌گرفته است. به همین دلیل می‌توان گفت شله مشهدی تکامل‌یافته همان بلغوری است که امروزه به آن گوشت و مواد دیگر اضافه شده است.

وی عنوان کرد: از آنجایی که می‌دانیم میراث ناملموس در هر دوره‌ای با سیر تکاملی همراه است، شله مشهدی نیز از این موضوع مستثنی نبوده و می‌توان گفت روند پخت و سرو شله امروزی در مشهد از بلغور شروع شده و در زمانی خاص به شله مهشدی تبدیل شده است.

دوره صفویه آغاز پذیرایی مشهدی‌ها از زائران با شله

این پژوهشگر تشریح کرد: از آنجایی که شهر مشهد از قدیم تا به امروز زائرپذیر بوده است همیشه هنگام ورود کاروان‌ها به شهر عده‌ای از زائران و مسافران با غذاهایی همچون شله از آن‌ها پذیرایی می‌کرده‌اند و چون در دوره صفویه ورود کاروان‌ها به این شهر بیشتر از دوره‌های قبل بوده و مشهدی‌ها نیز از دیرباز اعتقاد بسیاری به زائرین امام هشتم(ع) داشتند، می‌توان این دوره را شروع پذیرایی با شله مشهدی در نظر گرفت.

صابرمقدم ادامه داد: همه ما می‌دانیم که فرهنگ‌ها از دور و نزدیک تاثیر می‌پذیرند، به همین دلیل مسافران و زائرانی که با کاروان در زمان‌های قدیم به مشهد سفر می‌کردند بسته به اعتقادات و فرهنگ خود شله مشهدی را تحت تاثیر قرار می‌دادند و این تاثیرات باعث شد تا محتویات این غذا دستخوش تغییر شده و مواد متنوع دیگری به شله اضافه شود.

شله غذایی منحصر به‌فرد در خراسان رضوی

وی گفت: البته باید گفت که رونق اقتصادی به وجود آمده در مشهد به واسطه حضور زائران در این شهر در تغییرات به وجود آمده مخصوصا اضافه کردن گوشت به آن تاثیرگذار بوده است. در نهایت طبق بررسی‌های انجام شده، شله مشهدی در هیچ منطقه دیگری به جزء استان خراسان رضوی پخته نمی‌شود، مگر اینکه در مراسم شهری دیگری از آشپز مشهدی استفاده شود.

این پژوهشگر در خصوص اعتقادات و آداب و رسوم مرتبط با این غذا تشریح کرد: می‌دانیم که زمانی که بخواهیم میراث ناملموسی را به ثبت برسانیم باید به دنبال آن عنصر و یا عناصر میراثی آن باشیم. عناصر میراثی این غذا همان اعتقادات و باورهایی هستند که  قبل از پخت و حتی بعد از پخت آن انجام می‌شوند. آشپزی که معتقد باشد هنگام پخت شله مخصوصا در زمان محرم و صفر که معنویت خاصی برای پخت این غذا وجود دارد وضو می‌گیرد، چرا که می‌داند این کار یک عمل خاص و معنوی است.  آشپز، کار طبخ را با نام خدا شروع می‌کند و تمام افرادی که در این راه به آشپز کمک می‌کنند برای ریختن هر موادی به داخل دیگ این کار را با ذکر صلوات انجام می‌دهند.

صابرمقدم تصریح کرد: از دیگر اعتقادات بانیان طبخ شله مشهدی، این است که پس از پذیرایی مهمان‌ها  بخشی از شله را بین فقیران و مستمندان توزیع می‌کنند. همچنین افرادی که نذر دارند و یا نذرشان برآورده می‌شود باید همه یا قسمتی از گوشت مورد نیاز سال بعد را نیز تقبل کنند و در پایان صرف غذا بر سر سفره برای بانی پخت شله و اموات او دعای خیر طلب می‌کنند.

نذر شله بیشتر به نام ائمه معصومین صورت می‌گیرد

وی اضافه کرد: نذرها بیشتر به نام ائمه معصومین از جمله حضرت فاطمه(س)، حضرت علی اصغر و امام زمان(عج) صورت می‌گیرد که باید ریشه این موضوع را در عشق شیعیان به سید و سالار شهیدان، امام حسین (ع) در نظرگرفت.  پخت شله مشهدی از گذشته به شکل خودجوش در حال طی‌کردن این مسیر است. بسیار دیده شده که اگر صاحب مجلس مقدار مبلغ مورد نیاز را برای پخت شله نداشته باشد بانیان دیگر وارد عرصه شده و با مشارکت دیگران پخت نذری  شکل می‌گیرد.

این پژوهشگر میراث فرهنگی گفت: مشهدی‌ها معتقدند که اگر فردی برای پخت شله کمچه بزند حاجت‌ها و آرزوهایش برآورده خواهند شد، بنابراین حتی اگر شده به میزانی اندک سعی می‌کنند کمچه بزنند تا آن حاجت و نظرشان بر آورده شود.

صابرمقدم عنوان کرد: طبخ و سرو شله در مشهد از دیرباز در ایام دهه پایانی صفر، عاشورا و تاسوعا، اربعین و سالروز شهادت امام‌رضا(ع) به عنوان نذری با آداب و رسومی خاص صورت می‌گرفت. همیشه در پخت شله جمعی از خیرین و عاشقان اهل بیت(ع) حضور داشته و دارند و قبل از پهن ‌شدن سفره مرثیه‌خوانی، سینه‌زنی و روزه‌خوانی با حضور عزاداران انجام می‌شود.

شله بیشتر به عنوان نذری محرم و صفر شناخته می‌شود

وی ادامه داد: همچنین باید گفت شله مشهدی بیشتر به عنوان نذری محرم و صفر شناخته می‌شود و دعوتی نیست. پذیرایی با شله مشهدی بیشتر در اماکن عمومی همچون حسینیه‌ها، مساجد و در خانه بانیان صورت می‌گیرد و گواهی بر مهمان‌نوازی مشهدی‌ها و پذیرایی از گروه‌های مختلف اعم از مجاوران و زائران حضرت رضا(ع) است.

این کارشناس میراث فرهنگی اضافه کرد: در ایام عزاداری، صف‌های دریافت نذری با مجموعه ای از قومیت‌ها و لهجه‌های مختلف از بیشتر مناطق ایران برای شرکت در مراسم به مشهد می‌آیند،  شکل می‌گیرد؛ زائران، صرف این غذا را تبرکی برای خود و خانواده می‌دانند.

زنده‌ نگاه‌داشتن نذری مهم، هدف ثبت ملی شله مشهدی است

صابرمقدم گفت: در نهایت باید بدانیم که هدف ثبت شله مشهدی به عنوان میراث ناملموس معنوی، زنده نگاه‌داشتن نذری مهم و دارای پیشینه در ایام محرم و صفر است که امیدوارم طبخ این غذای منحصر به‌فرد سینه به سینه و به روشی درست منتقل و آموزش داده شود تا عطر و طعم واقعی آن همیشه ماندگار بماند.

منبع: ایسنا

این شاعر طنزپرداز درخصوص نمود مقوله مهاجرت در ادبیات و خصوصا شعر و ادبیات طنز اظهار کرد: چه در شعر و چه در طنز، باید یادمان باشد که طنز یک وسیله حقیقت‌یاب است؛ هر جا که درد، دوری، هجران، پلیدی، پلشتی و… وجود دارد، طنز اولین کسی است که در آن‌جا حاضر می‌شود. مهاجرت در دین و ادبیات ما همیشه بوده و یکی از سوژه‌های جذاب ادبیات فارسی است. وقتی سعدی می‌گوید که «ای ساربان آهسته ران کآرام جانم می‌رود/ وآن دل که با خود داشتم با کاروانم می‌رود»، این آمال و آرزوهای سعدی‌ست که دور می‌شود.

او افزود: تعریف وطن در بین ما ترک‌زبان‌ها، بیاتی معروفی است که می‌گوید کشورهای سرزمین‌های غریبه و بیگانه برای گردش، سیر و سیاحت خوبند اما برای مردن وطن خوب است. برای همین، دوری از وطن همیشه همراه با درد و  زاری درونی است که شاعران به خوبی به آن پرداخته‌اند. از رودکی تا امروز این سوژه بوده و خواهد بود، چرا که بشر همیشه در حال مهاجرت است.

اکسیر با بیان این‌که هجرت و تغییر آمده‌اند تا به انسان درس جدیدی برای زندگی بدهند، گفت: با تغییر وطن برای اهداف عالیه آشنا هستیم و می‌دانیم که چگونه این سفر انسان را می‌سازد و به آرزوهایش می‌رساند. به قول دکتر شفیعی کدکنی، در شعر معروف «گون از نسیم پرسید»: «سفرت به خیر! اما، تو و دوستی، خدا را/ چو ازین کویرِ وحشت به سلامتی گذشتی/ به شکوفه‌ها به باران/ برسان سلامِ ما را».

این شاعر در ادامه و با بیانی طنز اظهار کرد: بارها خواسته‌ام مهاجرت کنم، اما ملیحه جلو من را گرفته است و گفته «تو رو خدا نرو، چون کرایه‌شو نداری» و این بدبختی ما طنزنویسان است که حتی سیر انفس که می‌کنیم برای سیر آفاق پولی نداریم. من در تمام عمر فقط یک‌بار با ملیحه هجرت کردم، آن هم به همت خانه شاعران بود که ما را به ترکیه بردند. حدود ۱۰ روز در آن‌جا توانستیم دنیای دیگری را ببینیم و من امیدوارم که تمام شاعران یک بار با همسران‌شان از خانه خارج شوند و بفهمند مهاجرت برای گردش، سیاحت و خوشی عالم دیگری دارد. اما وقتی روزانه خبرهای تلخی را از مدیترانه، ایتالیا، یونان و ترکیه می‌شنویم، طنز از ذهن‌مان می‌پرد. من غمگین‌ترین پرنده این دشت خاموش می‌شوم، وقتی می‌بینم یک کودک کرد یا یک دختر ایرانی یا یک انسان شریف از هر جای جهان مجبور شده برای یافتن کار، آزادی، دلخوشی و آرزوهایش از کشورش بیرون بزند. ای کاش تمام هجرت‌ها برای تحصیل، ادامه خوشی و … باشد.

او همچنین با بیان این‌که چون طنزپرداز است، مجبور است تلخی را به طنز تبدیل کند، گفت: همیشه نمی‌توانیم حرف‌های مستقیم را بزنیم چون تاثیری ندارد. اما طنزپرداز از یک زاویه غیرمستقیم به این سوژه انسانی نگاه می‌کند و فلاکت‌های مهاجرین و مشکلات راه را به نحو احسن نشان می‌دهد. شاعران ما – چه شاعران جوان و چه شاعران پیشکسوت – هم همگی بارها برای مهاجرت شعر سروده‌اند.

اکبر اکسیر در عین حال بیان کرد: اصلا وقتی کلمه مهاجرت را می‌شنویم، می‌دانیم که فرد ترک وطن کرده و حتما در وطنش به او خوش نگذشته و به آرزوهایش نرسیده است. مثل دانشجویان و مغزهای متفکرمان که بارها به عنوان فرار مغزها از کشور خارج شده‌اند.

سراینده «مارمولک‌های هاچ‌بک» افزود: سال گذشته، همین وقت‌ها می‌خواستم از کشور خارج شوم. مثلا از سمت باکو تا مسکو بروم. اما ملیحه به من گفت که تو در پروژه فرار مغزها جای نمی‌گیری؛ برای این‌که مغز نداری. و من واقعا از این‌ هوش ملیحه تعجب کردم. راست می‌گفت، اگر من مغز داشتم که نمی‌خواستم به روسیه بروم. اقلا به چین می‌رفتم. چون کشوری است که اکنون تمام آشنایی و وسایل خانه و زندگی ما به آن وابسته است. چین حتی در ادبیات ما طوری نفوذ کرده که وقتی من می‌خواهم در هر زمینه‌ای شعر بگویم، یک پای آن به جنس چینی می‌خورد.

اکسیر باز هم به طنز گفت: درخصوص مهاجرت عزیزدردانه ما، مهاجرتی که تا امروز برای من لذت‌بخش بوده، مهاجرت یک ایرانی «شریف» به نام آقای خاوری بود که با سه‌هزار میلیارد تومان به کانادا رفت و گفت که چشم‌تان کور! ایرانی این است. و این پول بادآورده طوری ما را سرافزار کرد که ایرانی در هر کشوری، مخصوصا کشورهای دشمن اصلا جایگاه ویژه‌ای دارد. الان همه کشورها می‌گویند که «تو رو خدا کمی پول بردارید و فرار کنید و بیایید این‌جا». افراد دیگری هم هستند که در این‌جا از حق، حقیقت، ریاضت و پارسایی حرف می‌زنند اما وقتی ما عکس‌های عروس و داماد و فرزندان‌شان را در کشورهای دیگر می‌بینیم، انگار واژه مقدس مهاجرت را تفسیری تازه کرده‌اند. در حالی که من هنوز نتوانسته‌ام نیازهای اولیه ملیحه را برآورده کنم، چطور ممکن است در گمرکات این کشور چنین اتفاقاتی بیفتد؛ قاچاق‌های میلیاردی و … همه این‌ها از بدشانسی ما شاعران و خصوصا طنزپردازان است. حالا اگر یک طنزپرداز بیچاره، بدبخت و فلک‌زده‌ای یکی از این سوژه‌ها را در جمعی بخواند، فورا به او مارک ضدانقلاب و خائن زده می‌شود. اما طنزپردازان تنها کسانی هستند که نمی‌توانند خائن باشند، شغل آن‌ها افشای ریاکاری، فساد، دزدی و خیانت است.

این شاعر طنزپرداز همچنین خواستار شد: خواهش می‌کنم به طنزپرداران ایرانی فرصت بدهید.  یک قوه «طنزیه» هم در کنار قوا قرار دهید چرا که طنزنویسان چشم بیدار جامعه و دوربین‌های بسیار دقیقی هستند که می‌توانند تمام فساد را افشا کنند. اگر به طنزپردازان فرصت افشا داده شود، آن موقع معلوم می‌شود که هیچ یک از شاعران، نویسندگان و هنرمندان خائن نبودند. خائن آن مسئولانی بودند که با نام انقلاب برای خودشان کیسه دوختند. البته یادمان باشد ایسنا همیشه مدافع حق و حقیقت بوده و امیدوارم با این خبرها روزی برسد که «مهاجرت»، شیرین‌ترین واژه ایران باشد. افراد برای ادامه تحصیل مهاجرت کنند یا مثل آقای رامبد جوان بروند تا فرزندشان را به دنیا بیاورند و آن‌جا گرین‌کارت دیگری بگیرند.

اکبر اکسیر در پایان با بیان این‌که باید دست طنزپردازان، شاعران و هنرمندان را بوسید و به آن‌ها احترام گذاشت، ابراز امیدوار کرد تا مهاجرت معنای منفی خود را از دست بدهد.

منبع: ایسنا

مرتبط:

خطر “مهاجرت شغلی”راهنمایان گردشگری با ادامه‌ ی کرونا

سیل ۱۴ استان کشور را درگیر کرده و قربانی هم گرفته است. وضعیت آثار تاریخی در این استان‌ها نیز وخیم گزارش شده است. در جنوب سیستان و بلوچستان، بخش زیادی از قلعه تیس نابود شده است. در استان هرمزگان نیز بیشتر قلعه‌های تاریخی بر اثر باران‌های شدید خسارت دیده‌اند.

سهراب بناوند ـ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان هرمزگان ـ پس از پایش‌های اولیه، میزان خسارت واردشده به آثار تاریخی این استان را بر اثر بارش‌های اخیر فعلا حدود ۸۵ میلیارد ریال برآورد کرده است.

به گفته او، هشت اثر تاریخی استان هرمزگان به دلیل جاری شدن سیلاب، آسیب و خسارت‌ دیده‌اند.

بناوند گفت: آثار تاریخی شهرستان میناب، از جمله قلعه «هزاره»، قلعه «گوربند» و قلعه «کردر» و قلعه «مغویه» در شهرستان بندرلنگه بر اثر باران‌های سیل‌آسا آسیب ‌دیده است. در شهرستان بستک هم به قلعه و حمام «خان» خسارت وارد شده است. قلعه پرتغالی‌های جزیره هرمز و قلعه «کمیز» در رودان نیز در بارندگی‌های اخیر دچار آسیب شده‌اند.

او افزود: این آسیب‌ها بین ۵ تا ۵۰ درصد بنا بوده که بیشترین آسیب هم به قلعه «مغویه» و قلعه «خان» وارد شده است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان هرمزگان همچنین گفت: برای مرمت این آثار به میزانی که به آن‌ها خسارت وارد شده، اعتبار نیاز است.

باران به این آثار تاریخی به ویژه قلعه مغوبه بندر لنگه و حمام و قلعه خان بستک درحالی خسارت وارد کرده است که پیش‌تر، بارها درباره نیاز این آثار به مرمت فوری هشدار داده شده بود.

برخی از آثار تاریخی استان‌های جنوبی و غربی کشور نیز که در بارندگی‌های قبلی دچار آسیب شده‌اند هنوز مرمت نشده‌اند و باقی‌مانده آن بناها همچنان در خطر تخریب است.

منبع: ایسنا