شهرستان های قرچک، ورامین و پیشوا که از آن ها به عنوان شهرستان های جنوب شرق تهران یاد می‌شود، با جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر که به گفته مسئولان آن‌ها، ۲۵۰ هزار نفر آنان را اتباع بیگانه تشکیل می‌دهند، در یک امتداد واقع شده‌اند و ساکنین آن، برای رسیدن به تهران چاره‌ای جز عبور کردن از شهرستان قرچک ندارند.
ترافیک شدید محور اصلی در این شهرستان باعث شد تا اعضای نخستین دوره شورای اسلامی قرچک، احداث کمربندی جنوبی را در دستور کار قرار دهند، مسیری که از میدان شهید ستاری آغاز و پس از ۶ کیلومتر به میدان پوئینک متصل می‌شود.
اجرای این پروژه در حالی آغاز شد که اعضای نخستین دوره شورای اسلامی شهر قرچک که آن روزها، بخشی از شهرستان ورامین محسوب می‌شد ، تصور نیز نمی‌کردند که تصویب اجرای پروژه کمربندی جنوبی به مانعی به نام تپه پوئینک برخورد می‌کند، تپه‌ای که در فهرست آثار ملی ثبت شده و اداره کل میراث فرهنگی استان تهران به حفظ آن تأکید دارد.
تپه پوئینک که دقیقا در مسیر کمربندی جنوبی قرچک به ورامین واقع شده،هشتم مرداد ماه سال ۱۳۸۶ به شماره ۱۵۷۷۳ در فهرست آثار ملی ثبت شده و حذف یا باقی ماندن آن در جلسه شورای برنامه ریزی و توسعه استان در سال ۱۳۹۳ که با حضور هاشمی استاندار وقت تهران در محل فرمانداری قرچک برگزار شد، مطرح و مقرر گردید تا اداره کل میراث فرهنگی استان تهران نسبت به کاوش این منطقه اقدام کرده و شهرداری نیز هزینه های این کاوش را پرداخت کند.
پس از گذشت ۴ سال از این مصوبه، اریبهشت و اسفندماه سال ۹۷ عملیات کاوش تپه پوئینک در دو فصل آغاز شد، عملیاتی که با وجود اجرای کامل، از نتیجه آن خبری در دست نیست و مسئولان پژوهشگده اداره کل میراث فرهنگی استان تهران، اعلام نتیجه را به تکمیل این پروژه منوط کردند.

هر چند که برخی از افراد، اصرار به تخریب این تپه باستانی داشته و در چند مورد نیز به حریم این تپه تعرض و بخش‌هایی از دیواره‌های جنوبی آن تخریب گردید ولی در پی بازدید مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران از محل این اثر تاریخی، بر حفظ آن تأکید شد.
حال عملیات اجرایی فاز آخر کمربندی جنوبی قرچک به چند متری این تپه باستانی رسیده، از یک طرف دوستداران آثار تاریخی و از طرف دیگر، مردم گرفتار در ترافیک منتظرند تا هر چه سریعتر، وضعیت آخرین فاز این کنارگذر با حفظ تپه باستانی تعیین تکلیف شود.
تپه ۸ هزار ساله پوئینک قرچک باید حفظ شود
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در واکنش به برخی گمانه زنی ها مبنی بر احتمال اجرای طرح راه سازی در محل تپه باستانی «پوئینک» شهرستان قرچک استان تهران تاکید کرد:‌ این تپه که ثبت ملی است و قدمت لایه های اولیه آن به عصر آهن ( ۶ تا ۸ هزار سال پیش) می رسد باید حفظ و صیانت شود.
محمد حسن طالبیان ۲۸ خردادماه امسال  در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا استان تهران اظهار داشت: گزارش سازمان میراث فرهنگی مربوط به این تپه تهیه شده است و با حضور مسئولان استان تهران موضوع حفاظت از آن بررسی خواهد شد.
وی با بیان اینکه قدمت لایه های زیرین و نخستین این تپه از عصر آهن شروع می شود و تا دوره قاجار ادامه پیدا می کند، قدمت هسته اصلی این تپه را مربوط به دوره سلجوقی بیان و بر صیانت از این اثر مهم تاریخی تاکید کرد.
وی توضیح داد: قرار بوده یک کمربندی از آنجا (محل تپه) بگذرد اما این اثر، ثبتی است و باید حفظ شود.

شهرداری خواستار تعیین تکلیف تپه پوئینک است
شهردار قرچک روز پنجشنبه هفته گذشته در جلسه شورای اداری شهرستان قرچک که با حضور استاندار تهران برگزار شد در خصوص این پروژه اظهار کرد: برای اجرای پروژه کنار گذر جنوبی قرچک، ده‌ها میلیارد تومان هزینه صورت گرفته ولی عملا تا کنون نتوانسته‌ایم از این پروژه به دلیل عدم تعیین تکلیف تپه پوئینک به درستی استفاده کنیم.
محسن خرمی شریف افزود: بر اساس اظهار نظر اداره کل میراث فرهنگی، طرح جدیدی از سوی شهرداری با اولویت حفظ تپه تهیه شده که در صورت تأئید، می‌توان این طرح را به اتمام رساند.

تپه باستانی پوئینک باید حفظ شود
استاندار تهران نیز در سفر یکروزه پنجشنبه گذشته به شهرستان قرچک در بازدید میدانی از محل این تپه باستانی گفت: در بسیاری از کشورها برای حفظ یک درخت، حاضرند تا مسیر یک جاده را تغییر دهند، این که دیگر یک اثر باستانی است.
انوشیروان محسنی بندپی افزود: این تپه در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده و بر اساس قانون، این اثر تاریخی باید حفظ شود.
وی گفت: در دو طرح این تپه، فضای کافی برای اجرای دو مسیر رفت و برگشت وجود دارد که تلاش می‌شود با برگزاری جلسات مشترک با مسئولان شهرستان قرچک و اداره کل میراث فرهنگی استان تهران، این مشکل هر چه سریعتر حل شود.

امکان برداشتن تپه باستانی پوئینک وجود ندارد
مدیرکل حفظ و احیای بناها و محوطه‌های تاریخی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز ۲۵ شهریور ماه امسال در حاشیه بازدید از تپه باستانی قرچک گفت: امکان «برداشتن» تپه باستانی و ثبت ملی «پوئینک» وجود ندارد لذا مدیریت شهری قرچک برای تکمیل پروژه کمربندی جنوبی باید به گزینه‌های جایگزین فکر کند.
سید هادی احمدی پس از بازدید از این تپه و برگزاری جلسه مشترک با مسئولان مدیریت شهری قرچک مرکز شهرستان قرچک در جنوب شرق تهران افزود: این تپه باید حفظ شود.
قرچک در ۳۰ کیلومتری جنوب شرق تهران واقع شده است.

منبع:ایرنا

دکترمحمد امیری رودان که قصد دارد این سفر سخت و مسیر طولانی را به دور دنیا طی کند روز پنجشنبه به خبرنگار ایرنا گفت: این سفر توسط سازمان خواروبار جهانی فائو و با همکاری سازمان تحقیقات امور دام کشور برنامه‌ریزی شده است.

امیری رودان سفر خود را از خردادماه آغاز کرده و امروز شهرستان بیله‌سوار را به مقصد شهر گنجه جمهوری آذربایجان ترک کرد.

وی با بیان اینکه این سفر به مدت ۲.۵سال  به طول می‌انجامد، افزود: پس از جمهوری آذربایجان ،گرجستان،ترکیه با هماهنگی سازمان فائو در ایتالیا مقصد بعدی سفر خود را تعیین خواهد کرد و پیش‌بینی می‌شود که در این مدت به ۵۰ کشور مختلف از قاره‌های آسیا ، اروپا ، آمریکا و اقیانوسیه سفر کند.

منبع:ایرنا

سقوط سقف میراث و خانه های تاریخی شیراز شامل بناهای ثبت ملی شده و منازل قدیمی این شهر که آثار ارزشمند شیراز بحساب می آیند در سالهای اخیر شدت گرفته بگونه ای که این بناها بصورت شبانه مورد هجوم ماشین آلات سنگین قرار گرفت و یک شبه نابود شدند و تا کنون مشخص هم نیست که برخوردی با متخلفین صورت می گیرد یا خیر.

فعالان میراث فرهنگی و تشکل های مردم نهاد این شهر به فکر انجام مستندنگاری از خانه های تاریخی شیراز افتاده اند و پویشی مردمی نیز برای این موضوع شکل گرفته است.

اقدام به مستندنگاری در پی تخریب گسترده

دبیر ” انجمن معماران ایران با نام طرح و شرح  “در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اعلام کرد: در چند سال اخیر تخریب گسترده خانه های تاریخی در محدوده شرقی حرم مطهر شاهچراغ (ع) در بافت تاریخی شیراز رخ داده است که طرحی با عنوان مستندنگاری خانه های تاریخی شیراز در سال ۸۶ به تصویب شورای این شهر رسیده اما این مصوبه تاکنون اجرا نشده و اداره کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی و همچنین اداره کل راه و شهرسازی فارس براساس قانون وظایفی در این باره دارند که تاکنون از عمل به آن سرباز زده اند.

علیرضا گل گلی با بیان اینکه پویش مردمی برای مستندنگاری و جلوگیری از تخریب خانه های تاریخی توسط انجمن طرح و شرح به راه افتاده,افزود: تفاهم نامه ای با عنوان انجام مستندنگاری و چاپ کتابچه خانه شیرازی برای هر فرد یا شرکت و گروهی که متقاضی شرکت در این پویش باشند به امضا خواهد رسید.

وی با اشاره به اینکه این اقدام برای جلوگیری از تخریب خانه های تاریخی شیراز کلید خورده،ادامه داد: هزینه شرکت در این پویش برای مستندنگاری یک خانه تاریخی مبلغ چهار میلیون تومان است که هر فرد به تنهایی یا بصورت خانوادگی و مشارکتی و همچنین شرکت ها و موسسات خصوصی و دولتی می توانند در این پویش شرکت کنند.

پیوستن به پویش از خارج و داخل کشور

وی اضافه کرد: تاکنون هزینه مستندنگاری و چاپ کتاب برای ۲۴ خانه تاریخی در شیراز تامین شده که حتی هزینه مورد نیاز این کار برای ۳ خانه تاریخی توسط فعالین میراث فرهنگی در خارج از کشورپرداخت شده است.

دبیر انجمن معماران ایران طرح و شرح در ادامه گفت: براساس اعلام وزارت میراث فرهنگی هزینه مستند نگاری هر متر مربع از آثار تاریخی ۳۰ هزار تومان تعیین شده که برای مستندنگاری خانه ای با وسعت ۳۰۰ مترمربع حدود ۱۷ میلیون تومان بودجه مورد نیاز است در صورتی که اکنون معماران شیرازی برای حفظ هویت تاریخی این شهر حاضر شده اند برای هر خانه تاریخی با هزینه یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان این کار را انجام دهند.

وی ادامه داد: برای چاپ و انتشار کتاب نیز مبلغی حدود ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان مورد نیاز است که جمعا برای هر خانه رقمی معادل چهار میلیون برای مستندنگاری و چاپ کتاب در نظر گرفته شده است.

گل گلی اظهار داشت: امیدواریم دستگاه های دولتی و ارگان هایی که در این خصوص متولی هستند و وظیفه‌ای بر عهده دارند نیز به این پویش بپیوندند و برای حفاظت از میراث تاریخی شیراز وارد عمل شوند اما تاکنون هیچ ارگانی برای این کار پیش قدم نشده است.

وی گفت: در حال حاضر هیچ آمار دقیقی از تخریب خانه های تاریخی شیراز در دسترس نیست و تلاش داریم با مستندنگاری این بناهای تاریخی از تخریب بیشتر این میراث غنی شیراز جلوگیری کنیم.

دبیر انجمن معماران ایران با نام طرح و شرح با بیان اینکه از سه روز پیش کار مستندنگاری خانه های تاریخی شیراز آغاز شده افزود: در فاز اول اجرای مستندنگاری ۱۰۰ خانه تاریخی در معرض تخریب هدف گذاری شده که تاکنون هزینه ۲۴ مورد آن تامین و کار مستندنگاری این خانه ها کلید خورده است.

آخرین آمار خانه های تاریخی شیراز متعلق به قاجار

وی در پاسخ به این سوال که آیا آمار دقیقی از منازل تاریخی شیراز در دسترس است یا خیر؟ گفت: آخرین آمار مطلق در این باره مربوط به دوره قاجار است که براساس آن ۶ هزار خانه تاریخی در شیراز وجود دارد اما از آن دوران به بعد آمار دقیقی در دسترس نیست.

ثبت ملی نشده‌های با ارزش

گل گلی اظهار داشت: تعداد خانه های ثبت ملی شده شیراز به نسبت آمار مجموع این خانه ها بسیار اندک است و حتی بسیاری از خانه های ثبت ملی نشده شیراز ارزشی به مراتب بیشتر از خانه های ثبت شده در این فهرست دارند.

او در بخش دیگری از سخنان خود عنوان کرد: افراد،خانواده ها و گروه های متقاضی شرکت در پویش مستندنگاری خانه های تاریخی شیراز می توانند با پرداخت هزینه مستندنگاری و چاپ کتاب یک خانه علاوه بر مشارکت در این اقدام علمی و فرهنگی مهم،۵۰ جلد کتابچه همان خانه را با ذکر نام متقاضی بر روی جلد کتاب را در اختیار داشته باشند.

دبیر انجمن معماران ایران طرح و شرح گفت: با توجه به اینکه هیچ اسنادی از خانه های تاریخی در حال تخریب شیراز در دست نیست،این پویش می تواند باعث ثبت و معرفی بناهای تاریخی شیراز و ایجاد حساسیت هایی برای تخریب این میراث ملی شود.

او با بیان اینکه مدت زمان اجرای این طرح حدود سه ماه خواهد بود،اضافه کرد: در قالب این طرح،اطلاعات کالبدی خانه های تاریخی در سه بخش ترسیمی ،تصویری و نوشتاری ثبت و مستندنگاری خواهد شد.

گل گلی گفت: بعد از اجرای این طرح،نسخه هایی از مستندنگاری خانه های تاریخی شیراز در اختیار مرکز اسناد ملی،دانشگاه علم و صنعت ایران،دانشگاه تهران،دانشگاه آزاد و سراسری شیراز،وزارت راه و شهرسازی و فهرست دیگر نیز برای ثبت در فهرست آثار ملی در اختیار وزارت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی ایران قرار خواهد گرفت.

تاریخچه تخریب خانه های تاریخی شیراز

تخریب شبانه خانه‌های تاریخی بافت قدیم شیراز خصوصاً در ایام تعطیلات سابقه‌ای چندساله دارد که در یک نمونه آن دو خانه تاریخی ثبت ملی شده اوایل اسفندماه ۹۶ به صورت شبانه تخریب شد.

خانه‌های تاریخی سلیمی و منتصری که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند، اوایل اسفندماه ۹۶ به صورت شبانه با استفاده از ماشین آلات سنگین تخریب شدند و متعاقب آن سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وقت کشور اعلام کرد، مجری طرح توسعه حرم مطهر شاهچراغ (ع) این تخریب‌ها را انجام داده است.

این سازمان همچنین اعلام کرد: اقدام‌های تخریبی مشابه در سال‌های گذشته نیز صورت گرفته بود.

مسوولان اداره کل میراث فرهنگی فارس هم اعلام کردند کار تخریب خانه‌های تاریخی شیراز خلاف قانون بوده است.

کمیسیون اصل ۹۰ قانون اساسی مجلس شورای اسلامی نیز پیش از این در نشست کمیته فرهنگی این کمیسیون به بررسی شکایت شهروندان و تشکل‌های مردم نهاد شیراز در مورد تخریب خانه‌های میراثی از جمله خانه‌های تاریخی سلیمی و منتصری پرداخته است.

نیمه خرداد امسال نیز خانه تاریخی دیگری شبانه و در ایام تعطیلات رسمی مورد هجوم لودرهای آهنی در شیراز قرار گرفت.

شامگاه ۱۴ خرداد ۹۸ در پی اطلاع تعدادی از فعالان میراث فرهنگی استان فارس، خبرنگار ایرنا در بافت تاریخی شیراز حاضر شد و مشاهده کرد که یک دستگاه بیل مکانیکی در میانه یک زمین خالی که گویا تا روزهای گذشته خانه‌ای تاریخی بوده به صورت شبانه در حال آواربرداری و گودبرداری است.

داستان تخریب خانه های تاریخی شیراز سر دراز دارد و فعالین میراث فرهنگی و تشکل های مردم نهاد استان فارس امیدوارند با انجام اقدامات لازم از جمله مستندنگاری از این بناهای تاریخی بتوانند مانع تخریب این آثار تاریخی که ظرفیت عظیمی در حوزه گردشگری،اشتغالزایی و توسعه پایدار این شهر بشمار میرود شوند.

منبع:ایرنا