با طولانی شدن تعطیلات موزه‌ها، دامنه فعالیت برخی موزه‌ها به فضای مجازی کشیده شده است. «رضا عباسی» از جمله موزه‌هایی است که در تعطیلات بلند کرونا از این فضا برای معرفی آثار خود به خوبی بهره گرفته است. این بار هم، نمایشگاهی مجازی از نشریات منتخب دوره قاجار که در کتابخانه تخصصی این موزه نگهداری می‌شود، به نمایش گذاشته است.

این نشریات به دوره تاریخی ۱۲۶۷ تا ۱۳۳۶ قمری تعلق دارد که شامل حبل المتین، وقایع اتفاقیه، حکمت، شفق سرخ، شرق، پروانه، پیک، ناصری، شرافت، تربیت، ثریا، خلاصه الحوادث، کمال، ادب، ناهید، نوروز، خورشید ایران، ایران نظامی، میهن پرستان، مرد امروز، بشارت، معارف، ندای وطن، مجلس، مصباح، ابلاغ، نسیم شمال، انجمن اصفهان، محاکمات، مساوات، انجمن، کوک دری، الجناب، صبح صادق، شکر، تیاتر، ایران باستان، ملانصرالدین، کشکول، پلیس ایران، یادگار انقلاب، سروش، نوبهار، جارچی ملت، صوراسرافیل، لوتی، رعد، توفیق، صبح وصال، عصر جدید، ستاره ایران، زبان آزاد، چمن، بامداد روشن، گلشن و گل زرد است.

 

در تاریخچه نشریات آن دوره آمده که «تاریخ اجتماعی ایران در سومین سال پادشاهی محمدشاه قاجار (۱۲۵۰-۱۲۶۴ ق)، شاهد تأسیس و انتشار نخستین روزنامه فارسی زبان در ایران، یعنی “کاغذ اخبار” به مدیریت و سردبیری میرزا صالح شیرازی بود. این روزنامه با دو سده فاصله از نخستین روزنامه منتشر شده در لندن، به طور ماهیانه و به شکل دولتی چاپ می‌شد.

دوران سلطنت ناصرالدین شاه (۱۲۶۴-۱۳۱۳ ق) شاهد صفحات جدیدی در تاریخ ارتباطات داخلی و خارجی ایران از جمله تأسیس روزنامه “وقایع اتفاقیه” به همت امیرکبیر به سال ۱۲۶۷ ق و تشکیل وزارت انطباعات در ۱۲۸۸ ق برای کنترل هر چه بیشتر بر مواد چاپی به ویژه مطبوعات بود. در این روزنامه علاوه بر اخبار داخلی و خارجی، تصاویری بسیار نفیس و اعلا از حکام و رجال آن دوره چاپ می‌شد که در نوع خود بی‌نظیر بود و در حقیقت وقایع اتفاقیه را به نخستین روزنامه مصور فارسی در آن زمان تبدیل کرد.

 

پیشرفت مطبوعات ایران از ۱۲۵۳ تا ۱۳۱۳ قمری، یعنی به مدت ۶۰ سال و تا پایان عمر ناصری چندان تند و درخشان نبود. در اواسط سال ۱۲۷۶ قمری تعداد روزنامه‌های رسمی که در پایتخت منتشر می‌شد، فقط چهار روزنامه بود. در عهد مظفرالدین شاه اولین تغییر اساسی در روزنامه‌نگاری ایران ظاهر شد که عبارت بود از تأسیس روزنامه‌هایی به دست اشخاص غیردولتی که از جمله آن می‌توان به اطلاع، ایران، تربیت، شرق و معارف اشاره کرد…»

 

ادامه تاریخچه نشریات قاجار و تصاویری از روزنامه‌های آن دوران را در نمایشگاهی که به صورت مجازی در صفحه rezaabaasi.museum در اینستاگرام برگزار شده است، می‌توان مشاهده کرد.

منبع: ایسنا

مرتبط:

حمله مغول‌ها به یادگار انوشیروان

کاخ‌های افشاری از دل کاوش‌های کلات نادری بیرون آمد

محمدعلی الحکیم ـ مدیر خبرگزاری النخیل عراق ـ در گفت‌وگویی که با یکی از شبکه‌های رادیویی ایران داشته، گفته است: دولت عراق اعلام کرده است هر کشور تعداد محدودی را می‌تواند به اربعین اعزام کند که در این رابطه فقط پنج‌هزار نفر از هر کشور امکان ورود به خاک عراق را خواهند داشت و همه این پنج‌هزار نفر باید کارت واکسیناسیون کرونا داشته باشند.

او همچنین درباره رعایت پروتکل‌های بهداشتی به دلیل شیوع کرونا در مراسم اربعین اظهار کرده است: رییس آژانس امنیت ملی عراق با استاندار کربلا دیدار داشت و در کنفرانس خبری خود اعلام کرد هیچ خدمه موکبی بدون کارت واکسیناسیون حق ورود به اراضی کربلا را ندارد. بنابراین همه موکب‌داران و زوار عراقی قبل از ورود به کربلا باید کارت واکسیناسیون کرونا را ارائه دهند.

درحالی که این اظهارات در بسیاری از رسانه‌های ایران درحال بازنشر است، حجت‌الاسلام حمید احمدی ـ رییس کمیته فرهنگی و آموزش ستاد مرکزی اربعین ـ در نشست هماهنگی مدیران موکب‌های اربعین درباره اعزام زائران ایرانی به اربعین، گفته منتظر اعلام نظر از سوی دولت و نخست‌وزیر عراق هستند.

روز گذشته نیز خبری به نقل از صحبت‌الله رحمانی ـ معاون عتبات عالیات سازمان حج و زیارت ـ منتشر شد مبنی بر این‌که ستاد اربعین در ایران تصمیم گرفته در صورت پذیرفتن عراق، اعزام زائران با رعایت پروتکل‌های بهداشتی انجام شود. او در عین حال یادآور شده که درباره تعداد زائران صحبتی نشده است، زیرا عراق هنوز هیچ‌گونه دستورالعملی به‌صورت رسمی صادر نکرده است. با این حال ایران آمادگی اعزام زائران در صورت مشخص شدن تعداد آن‌ها را دارد.

معاون عتبات سازمان حج که از ماه‌ها پیش درحال رایزنی با عراق برای ازسرگیری اعزام زائران به عتبات عالیات بوده است، تاکید کرده که برای هر تعداد زائری که تعیین کنند، آمادگی ثبت‌نام وجود دارد و موکب‌ها نیز آماده ارائه خدمات هستند. اگر اعلام کنند تنها افرادی که دو دُز واکسن دریافت کرده‌اند مجاز به اعزام هستند، انتخاب زائران بین این دسته از افراد صورت خواهد گرفت.

او همچنین وعده داده که اگر قرار به اعزام زائران باشد در دو روز می‌توان برای ۵۰۰ هزار نفر ویزا صادر کرد و چنان‌چه شرایط فراهم شود، ویزا طبق توافق گذشته دو کشور، رایگان خواهد بود.

زیارت زائران ایرانی در عتبات عراق در اربعین حتی در جریان مذاکرات وزیر امور خارجه ایران با نخست‌وزیر عراق مطرح و پیگیری شد، اما مواضع دولت عراق رسما اعلام نشد. معاون عتبات سازمان حج و زیارت در این‌باره معتقد است: مرسوم است در این نوع جلسات، پاسخ مثبت یا منفی اعلام نمی‌شود و فقط قول پیگیری می‌دهند.

در اربعین سال گذشته نیز با اعلام دیرهنگام مواضع و برنامه‌های دولت عراق در ارتباط با اربعین، بسیاری از زائران به روال سال‌های قبل از کرونا راهی مرزهای زمینی شدند که با بسته بودن این مرزها، مشکلاتی پدید آمد. آن سال هم یک هفته مانده تا اربعین، سخنگوی نخست‌وزیر عراق در پیامی که توئیت کرده بود، از موافقت با ورود ۱۵۰۰ زائر از هر کشور فقط از مسیر هوایی، برای ادای زیارت اربعین خبر داده بود، درحالی‌که مسؤولان ستاد اربعین در ایران می‌گفتند از عراق دعوتنامه رسمی دریافت نکرده‌اند. دست به دست شدن آن خبر درحالی که مرزهای زمینی دو کشور بسته بود، باعث سرگردانی بسیاری از زائران ایرانی در مرزها شد.

منبع: ایسنا

مرتبط:

شرایط زیارت اربعین فراهم باشد، ویزا رایگان خواهد بود

به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، علیرضا حسن‌زاده ـ رییس پژوهشکده مردم‌شناسی و مجری این طرح ـ در این‌باره بیان کرد: مهرگان پس از نوروز بزرگ‌ترین جشن ایرانیان باستان است که با اعتدال پاییزی، زمان برابری شب و روز پیوند داشته و در دوره‌هایی از باستان که آغاز پاییز، آغاز سال نو بوده، برگزار می‌شده است.

حسن‌زاده با بیان این‌که جشن مهرگان به عنوان آیین مشترک ایران و تاجیکستان در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار خواهد گرفت، افزود: این آیین هم‌اکنون در جوامع روستایی زرتشتیان ایران و مردم تاجیکستان اجرا می‌شود.

او مهرگان را آیین شکرگزاری نسبت به نعمت‌های خداوند دانست و بیان کرد: مهرگان گفتمانی است که انسان را به ایجاد رابطه صلح‌آمیز با طبیعت و قدردانی از نعمت‌های الهی که همان ثروت طبیعی است دعوت می‌کند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری اظهار کرد: بررسی این آیین در ایران و تاجیکستان در واقع ریشه‌های فرهنگی و تمدنی دو کشور را نشان می‌دهد و ثابت می‌کند که این دو سرزمین ریشه‌های دوستی جدانشدنی دارند.

حسن‌زاده همچنین گفت: در شرایطی که جهان آکنده از آسیب‌های زیست‌محیطی است این جشن انسان را به توسعه پایدار و حفاظت از طبیعت برای آیندگان فرامی‌خواند.

به گفته  رییس پژوهشکده مردم شناسی، در جلسه آینده شورای ثبت میراث ناملموس که به احتمال زیاد پاییز برگزار می‌شود این پرونده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

پرونده جشن مهرگان به پیشنهاد دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث ‌معنوی و طبیعی در پژوهشکده مردم‌شناسی برای ثبت جهانی آماده می‌شود.

منبع: ایسنا

مرتبط:

لنده، مملو از جاذبه‌های گردشگری

جهانی شدن «عود» و «مهرگان» شاید سال بعد

به نقل از آفریقانیوز، پس از ۱۸ ماه محدودیت سفری، مقاصد گردشگری و تاریخی مصر بار دیگر شاهد حضور گردشگران شده است.

گردشگری ۹ درصد از تولیدات ناخالص داخلی مصر را در برمی‌گیرد اما به گفته وزارت گردشگری این کشور، در سال ۲۰۲۰ کمتر از یک‌چهارم شمار همیشگی گردشگران، از این کشور بازدید کردند که به دنبال آن تولیدات ناخالص داخلی با ۵۵ درصد کاهش مواجه شد.

صنعت گردشگری مصر پیش از شیوع کرونا نیز به دلیل ناآرامی‌های داخلی مرتبط به سال ۲۰۱۱ دچار مشکلاتی شده بود. با این حال با آغاز سال ۲۰۲۱ مقامات مصر برای رونق بخشیدن به این صنعت امیدوار شدند.

دولت واکسیناسیون کارکنان حوزه گردشگری مناطق سینای جنوبی و دریای سرخ یعنی پربازدیدترین مناطق تفریحی کشور را آغاز کرد. همچنین مقررات کرونایی نیز تقریبا سختگیرانه نیستند و این مقررات از جولای ۲۰۲۰ فقط ارائه نتیجه منفی آزمایش کرونا در بدو ورود را شامل می‌شود.

آمار و ارقام ارائه‌شده از سوی وزارت گردشگری مصر حاکی از افزایش شمار گردشگران این کشور است. از آغاز سال ۲۰۲۱، مصر هر ماه میزبان ۳۰۰هزار گردشگر بوده است.

در ماه آوریل، این آمار به بیش از نیم میلیون نفر در ماه افزایش پیدا کرد. در اوایل اوت نیز روسیه پرواز به تفرجگاه‌های دریای سرخ را از سرگرفت تا این ممنوعیت پروازی که بیش از شش سال طول کشیده بود پایان بگیرد.

منبع: ایسنا

مرتبط:

امیدواری مصر برای جذب گردشگران بیشتر

معبد باستانی کارناک مصر

کشف یک کلیسا و معبد تاریخی در مصر

حمیدرضا دوست‌محمدی ۹ شهریور ماه ۱۴۰۰ در جلسه شورای معاونان اداره‌کل اظهار کرد: راه‌اندازی این پایگاه با همکاری معاونت میراث‌فرهنگی اداره‌کل و خانه تسنیم دامغان در حال پیگیری است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان افزود: با توجه به رایزنی‌های انجام ‌شده با دفتر امور پایگاه‌های وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مقرر شده مطالعاتی در خصوص قلعه‌های تاریخی استان سمنان انجام و گزارش ایجاد پایگاه قلعه‌های تاریخی به وزارتخانه ارسال شود.

وی ادامه داد: با توجه به غنای قلاع تاریخی استان در محدوده شهرستان دامغان، پیشنهاد اداره‌کل مبنی بر راه‌اندازی پایگاه در محدوده این شهرستان است.

دوست‌محمدی راه‌اندازی این پایگاه را در حفظ و حراست از بناهای تاریخی استان موثر دانست و تصریح کرد: ایجاد پایگاه قلاع تاریخی در استان به انجام مطالعات در مورد قلعه‌های استان کمک زیادی می‌کند.

او همچنین بر استفاده از ظرفیت انجمن‌های مردم‌نهاد سراسر استان برای رشد و توسعه گردشگری، ترویج صنایع‌دستی و جلب مشارکت مردمی در مرمت آثار تاریخی تأکید کرد.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان با تأکید بر اینکه مردم باید در مدیریت شهری سهیم شوند، گفت: ایجاد پاتوق‌های صنایع‌دستی و شب‌بازارهای صنایع‌دستی نقش مهمی در جذب گردشگر دارد.

دوست‌محمدی حفظ حرایم منظری آثار تاریخی را خواستار شد و گفت: تعامل با شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و دستگاه‌های اجرایی مرتبط نقش مهمی در حفظ و معرفی جاذبه‌ها و آثار تاریخی دارد.

بیش از ۵۰ قلعه تاریخی و باستانی در استان سمنان وجود دارد که از مهم‌ترین این قلاع می‌توان به «گرد کوه» و «منصور کوه» در شهرستان دامغان، قلعه «جهان‌سوز میرزا» در شهرستان شاهرود، مجموعه قلعه‌های«سارو»، «کوشمغان» و «پاچنار» در شهرستان سمنان، «شیر قلعه» در شهرستان مهدی‌شهر، قلعه «استوناوند» در شهرستان گرمسار، قلعه «پاده» در شهرستان آرادان و قلعه «جهان‌آباد» در سرخه اشاره کرد. همچنین قلاع گردکوه، منصور کوه و سارو با قدمت پارتی جزو قلاع مهم مورد بهره‌برداری در دوره اسماعیلیه بوده است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

مرمت دالان رحمت‌الهی کدیور سمنان

مدیریت شهری سمنان _ میراث‌دار تمدن کهن