در گذشته شهرستان ماسال بخشی از شهرستان تالش بود و در سال ۱۳۷۶به دو بخش، مرکزی و شاندرمن تقسیم بندی شد.شهر ماسال در کنار رودخانه خالکایی واقع شده است به همین خاطر در قدیم به ماسال رودکنار می گفتند.

هر دو بخش ماسال با داشتن جاذبه های گردشگری و طبیعت زیبای خود همواره گردشگران و مسافران زیادی را به خود جذب می کنند. شهر زیبا و کوهستانی ماسال و بخش شاندرمن دارای جاذبه های گردشگری و تاریخی زیادی است.

جاذبه های گردشگری و تاریخی ماسال

شهر آبشارهای بلند

ماسال به شهر آبشارهای بلند معروف است پس حتما بعد از رفتن به ماسال از آبشارهای آن مانند آبشار ویوز در مجاورت منطقه ییلاقی النزه در شاندرمن، آبشار خون با ارتفاع بیش از ۱۵ متر، آبشار تولی نساء و آبشار رامینه است .آبشار رامینه در یک منطقه جنگلی قرار گرفته است و ارتفاع ۱۰ متر دارد و از پر آب ترین آبشارها در این منطقه محسوب می شود.

دیواره سنگی «اسبه ریسه»

یکی از صخره های بلند سنگ نوردی کشور ، دیواره سنگی «اسبه ریسه» است که محل برگزاری مسابقات بزرگ ملی، منطقه ای و حتی جهانی می باشد.حرفه ای های ورزش سنگ نوردی می توانند این دیواره سنگی را برای سنگ نوردی انتخاب کنند . این صخره همچنین امکان کایاک سواری را هم به قایقران هایی می دهد که دوست دارند در رودخانه خروشان پایین صخره ورزش کنند.

یادمان میرزا کوچک

محل شهادت میرزا کوچک خان جنگلی «ارتفاعات آلاله پشته» است . او این ارتفاعات را امن قلمداد کرده بود و قصد گذر از این منطقه و رسیدن به خلخال را داشت که بر اثر کولاک و یخبندان به شهادت رسید. آلاله پشته در ۴۵ کیلومتری مرکز شهر ماسال است.

جاذبه توریستی و تفریحی اولسبلنگاه

در بالاترین نقطه ماسال روستای ییلاقی اولسبلنگاه قرار دارد. خانه های چوبی که در این منطقه خوش آب وهوا و مه آلود قرار دارند از جاذبه های توریستی ماسال هستند.

ییلاق خان بند

ییلاق خان بند با مناظری زیبا و سر سبز در ارتفاعات سر سبز ماسال قرار دارد . برای گذراندن یک روز آرام و خاطره انگیز در دامن طبیعت به این مناطق ییلاقی بروید.

مناطق دیدنی ماسال استان گیلان

باغ پرندگان

باغ پرندگان به اسب ریسه معروف است که دارای امکانات تفریحی است و در آن گونه های مختلف پرندگان وجود دارد.

پارک جنگلی ریزه مندان

یکی از مناطق خاص در ماسال پارک جنگلی و سر سبز ریزه مندان است که جنگل های این منطقه ۲۰۰ هزار و دارای طبیعتی سر سبز و خاطره انگیز هستند.

دشت آلنزه

از مناطق ییلاقی در ماسال دشت آلنزه است که در آن بنای تاریخی امامزاده ابراهیم النزه قرار دارد و از مراتعی سبز و مرتفع برخوردار است .

شاندرمن ماسال گیلان

بخش شاندرمن دارای چشم اندازهای دلنشین بسیاری مانند منطقه جنگلی تاسکو، ییلاقات خوش آب و هوا و بقاع متبرکه متعدد است. بسیاری از افراد شهر شاندرمن را به نام «بازار جمعه» نیزمی شناسند. شاندرمن در گذشته نام ایلی بوده که از ۱۲ طایفه تشکیل شده بود و در این منطقه زندگی می کردند.

وجه تسمیه شاندرمن

واژه شاندرمن در گویش تالشی، شاندرمن به معنای با من رفتن است. برخی معتقدند دلیل نامگذاری شاندرمن این است که در گذشته شاندرمن دارای کاروانسراهایی بوده و محل عبور و اتراق کاروان هایی به سمت تالش شمالی و خلخال بوده است. برخی دیگر دلیل نامگذاری این منطقه را شاه نشین بودن این منطقه می دانند و به این دلیل آن را شاندرمن (شاه در من) نامیده اند.

روستا سیاهمرد پهناورترین روستای استان گیلان

روستا سیاهمرد پهناورترین روستای استان گیلان است که در شاندرمن قرار دارد و دارای چهل هزار نفر جمعیت است.

جمعه بازار شاندرمن

بازارهای محلی گیلان به دلیل آنکه جاذبه های دیداری زیادی دارد ، گردشگران زیادی را جذب می کند و این گردشگران می توانند مایحتاج روزانه خود را تهیه کنند. این بازارها سرپوشیده یا روبازهستند و کانون هایی برای خرید و فروش کالا به حساب می آیند.

بسیاری از فروشندگان در این بازارهای محلی زنان هستند و محصولاتی مانند سبزی های تازه ، صنایع دستی و تخم مرغ های محلی تازه ، ماهی ها و البته صنایع دستی بومی مانند وسایلی که با نی ساخته می شود و بافته های محلی برای فروش ارائه می کنند.

غارهای موجود در شاندرمن

در شهرستان ماسال بیش از ۱۷ غار بزرگ و کوچک وجود دارد که از غارهایی معروف این شهرستان ، غار باستانی خندیله پشت، غار چسلی، غار کلچال را می توان نام برد. بزرگترین آنها غار «آویشو» است که در جنوب غربی شهر شاندرمن واقع شده و در ارتفاع ۱۳۰۰ متری از سطح دریا و بین مناطقی همچون «تائی بنه»، «انده چو» و «خماسون» در بستر دره ای کم آب قرار دارد.

قدمت غار آویشو به حدود ۷۵ میلیون سال قبل بازمی گردد و تا کنون بیش از دو کیلومتر از ژرفای غار آویشو توسط غارنوردان و کوهنوردان محلی اکتشاف شده است. برای رفتن به غار آویشو نیز باید از رشت به سمت ماسال و سپس به سمت شاندرمن بروید و از روستاهای سیاهمرد، چالسرا و سپس از کنار بقعه درویش شاه امیر شاندرمن گذر کنید.

زبان و مذهب مردم ماسال گیلان

مردم ماسال به زبان تالشی تکلم می کنند و پیرو مذهب شیعه هستند. طبیعت مناسب ماسال نیزسبب رونق کشاورزی و دامداری در این منطقه شده است.

در این شهر زیبا ورزشکاران نام آوری همچون “فردین معصومی” کشتی گیر تیم ملی ایران که قهرمان جهان و آسیا شده پرورش یافته اند و همچنین خوانندگان تالش زبان زیادی در این شهر مشغول به خوانندگی هستند که از جمله آنان میتوان به ” جهانگیر حاجی پور” و “هادی حمیدی “اشاره کرد.

اماکن مذهبی ماسال گیلان

از جمله مناطق زیارتگاهی و اماکن مذهبی شهرستان ماسال ، بقعه متبرکه “سبز قبا” از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع)، بقعه ” امامزاده میرزا” از نوادگان امام موسی کاظم (ع)، بقاع متبرکه ” پیر جلودار” و آقا سرای فومن، بقعه “عون بن علی” فرزند محمد حنیفه از فرزندان امام علی (ع) است.

دیگر مناطق طبیعی و گردشگری ماسال گیلان

جاذبه های گردشگری و تاریخی ماسال نیز شامل منطقه جنگلی طاسکوه و آری دول ، منطقه باستانی اسبه ریسه با غارها و صخره های بلند، گردشگاه جنگلی ریزه مندان، ییلاق شالماء، چسلی، بیلگاه دون، اسپی دشت، دشت النزه و ویرگاه، خندیله پشت، مارجونه، رشته پشت و شنه راه، واشیار، اولسه بلنگاه، صی فی، نم نمه پشت، خشکه دریا، تلارگاه ملومه بند، مناطق باستانی درخانه، گیله سرا، وردم، مناطق ییلاقی تاریخی سنگ بست، دره خون، خندیله پشت است.

مرتبط:

ماسال کجاست؟

بهترین زمان سفر به بام سبز ایران، ماسال

یادگار تاریخ ایران شاهکاری بسیار زیبا با چشم اندازی حیرت انگیز به نام روستای رشم در قلب کویر ایران واقع است که چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند.

وقتی از دامغان به طرف جنوب حرکت می کنید حدود ١٠ کیلومتر نرسیده به معلمان توجه بسیاری از گردشگران به زیبایی های این روستا جلب میشود.

روستای رشم؛ دهکده ای با مشخصه ای آشکار دارای تاریخی با فراز و نشیب بسیار در دل کویر یکی از زیباترین جاذبه های ایران محسوب می شود. رموز و اسراری در کویر نهفته است که ذهن و خیال هر فرد را به رویاهای دور دست می برد.

اهمیت دامغان و روستای رشم از گذشته تا کنون

یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران دامغان می باشد که از گذشته تا کنون دارای ارزش و اهمیت زیادی می باشد. نام دامغان از مغان اخذ شده و به “ده مغان ” مشهور بوده و معتقدند که مغان موجب آبادنی آن شده است.

هوشنگ نبیره ی کیومرث که از سلاطین پیشدادی بود دامغان را بنا نهاده و برای مدتی هم پایتخت اشکانیان قرار و همچنین دامغان جزو اقلیم چهارم نیز بوده است.

دامغان از قدیم الایام از ارزش والایی برخوردار بوده چرا که در مسیر جاده ابریشم و عبور از غرب به شرق از دیروز تا به حال بوده و درستی و تایید این ادعا زمانی روشن میشود که یونانی ها وقتی به این شهر می رسند و آن را آباد میبینند به خاطر وجود غذا و علوفه ی فراوان آن را “هکاتم پلیس” می نامند که امروزه هم به نام های هکاتم پلیس و صد دروازه نامیده می شود.

همچنین وجود قلعه ها و کاروانسراها وتپه های قدیمی و برج وحصارهای برگ داخل وخارج دامغان بر اهمیت و ارزش آن افزوده است. وقتی از دامغان به طرف جنوب حرکت می کنیم ١٠ کیلومتر مانده به معلمان روستای رشم خود را نشان می دهد.

کویر پر از سر و راز است و دهکده ی با اصالت هم از رازهای کویر محسوب می شود.رشم را بیشتر با معدنهای کوه و معدنهای شداد میشناسیم.

در فاصله های دور از یکدیگر روستاها و آبادی هایی وجود دارند که اگرچه از هم دور می باشند ولی دارای شناسنامه و اصالت چندین هزار ساله هستند و رشم نیز از چنین خصوصیاتی برخوردار است.

ساختار روستای رشم به صورت صخره ای و پلکانی نمایی زیبا و باور نکردنی از مهندسی بشر را به نمایش گذاشته بدین سان که خانه ها پشت به کوه دارند و از روبرو چشم به مزارع دوخته اند.

چشمه های روستای رشم

روستای رشم در دامنه های کوه انار جا گرفته است در قسمت ورودی به کویر مرکزی ایران از طرف دامغان به جندق است اطراف جاده دامغان به جندق در طرف چپ آن روستا رشم با دو چشمه آب قرار دارد که مسافران خسته با آن نفسی چاق کرده و تشنگی و خستگی راه را بدر می کنند.

رشم زیبایی و سرزندگیش را مدیون چشمه هایی میداند که در روستا جاریست. وجود روستایی با این خصوصیات آن هم در دل کویر خشک و سوزان که گاهی تا چند صد کیلومتر اثری از حیات در آن نیست آنچنان موجب حیرت است که ایرانشناسی همچون مهرداد بهار را در بهت و حیرت فرو برده است.

معادن روستای رشم

رشم با اینکه به عنوان یک منبع اقتصادی و در آمدزایی فعال است و دارای معادن زیادی است با این حال بیانگر این موضوع می باشدکه اهالی این منطقه از وجود این معادن با خبر بودند و استخراج هم می کردند.

جاذبه های گردشگری روستای رشم

سنگ نگاره های باستانی

وجود سنگها و کتبیه هایی در دامنه های مرتفع شمال غربی روستای رشم را به شاهکاری بی نظیر در طبیعت کویر بدل کرده است. آثاری که در همه نقاط ایران مشاهده میشود در این سرزمین کویری نیز خودنمایی میکند.

یکی از بلندترین کوهای منطقه،کوه دختران یا چهل دختران است که در دامنه ی شرقی واقع شده است.

بر روی این کوها نقشهایی از جمله بز کوهی (نماد آب خواهی) حک شده است هر چند تعداد این حکاکیها کم است اما پیام و ارزش ملی فراوانی از خود برجای گذاشته است.

آرامگاه امامزاده عباس(ع)

نام دیگر این امامزاده شاهزاده عباس می باشد. شکل مرقد دارای یک هشت گوشه با یک گنبد پلکانی که مخصوص این منطقه می باشد. در سمت شرقی مرقد پلکانی وجود دارد که به سمت سقف گنبدی راه دارد گفته می شود که از بالای این بنا هم اذان گفته می شد هم به عنوان برج دیده بانی بکار می رفت.

شرایط جغرافیایی خاص رشم، موجب شده تا رشم بر حاشیه شمالی کویر بزرگ نمک مسلط باشد در قسمت ورودی گذرگاه در میان کوه های انار و دزینا،با روستاهای شمالی کوه های شمالی کویر بزرگ نمک در ارتباط است.

گنبد امامزاده عباس (ع) هم راه های شرقی غربی حاشیه ی شمالی کویر را احاطه کرده است و هم بر دهانه ی گذرگاه اشراف دارد.

گورستان تاریخی رشم

شاید کلمه گورستان تصویری هولناک و ترسناک از مکانی تاریک را به ذهن ما بیاورد ولی در دره ی رشم آنچه که زیبایی و قدرت تاریخی رشم را نمایان می سازد همین گورستان است.

گورستانی به عرض ٢٠٠ متر و به درازای یک کیلو متر در سمت شرقی مسیر خشک دره رشم.جالب است بدانید چندین قبر این گورستان با قدمت ۳ هزار سال بر جای ماندند.

قدیمی ترین قبرهای این گورستان در سمت شمال واقع است و هرچه به سمت جنوب بروید از قدمت گورها کاسته می شود، تا جاییکه در قسمت جنوبی رشم در پایین ترین سمت گورستان به قبرهای رشمی هم عصر می رسید که در مجاورت امامزاده عباس آرام گرفته اند.

گویا قبرهایی که در قسمت شمالی گورستان هستند قدمتشان به اوایل صدر اسلام بر می گردد آن زمان که بیشتر مردم هنوز ایمان نیاورده بودند زیرا جهت آن ها شرقی غربی نیست.

این گورستان هم به مثابه دیگر گورها بارها مورد سرقت و غارت قرار گرفته و از حفاریهای شبانه در امان نبوده است ،سنگ قبرهای این گورستان دارای حجاری های هندسی نمی باشد بلکه اسم شخص فوت شده برروی سنگی بزرگ نوشته شده و بالای قبر قرار داده شده است.

در میان قبرهای این گورستان قبری وجود دارد که ۳ متر پهنا و ۶ متر طول داشته و کناره های قبر با سنگهای بزرگی به صورت جدول احاطه شده است این قبر بزرگ از طول به دو قسمت تقسیم شده و سنگ بزرگی که در مرکز این دو قسمت قرار دارد به خط زیبایی کلمه ی “عباسه” بر روی آن نقش بسته است.

تنها قبری که از سادگی برخوردار بود، قبری بود با یک سقف و چهار پایه از جنس آجر که بدون سقف و در قسمت داخلی حفاری عمیقی نیز انجام گرفته است.

این قبرستان در میان مردمان محل با نام “قبرستان ایرج ” معروف است و اهالی آن را قسمتی از شهر “بی سرخس” می دانند و آن را به “ایرجی ها” نسبت داده اند ایرج یکی از سه فرزند فریدون،پادشاه افسانه ای ایران بود که بخش وسطی جهان که ایران هم قسمتی ازآن بود به وی رسید.

مرتبط:

تجربه سفری کویری از دامغان به یزد (بخش اول)

تجربه سفری کویری از دامغان به یزد ( بخش دوم)