همدان یکی از استان هایی است که تعدادی از روستاهای زیبای کشورمان را در خود جای داده است و گردشگران زیادی را به سوی خود می کشاند. زیبایی یکی از این روستاها به حدی است که ما را راهی جاده کرده تا به تماشای آن بنشینیم و از دیدن جلوه هایش لذت ببریم. روستایی که تماما از سنگ می باشد و با لقب روستای رنسانسی ایران شناخته می شود. مقصدمان همان روستایی است که در سریال علی البدل به نمایش درآمد و با عنوان روستای چشمه قل قل شهرت یافته است.

روستای ورکانه معروف به چشمه قل قل:

ورکانه روستایی در نزدیکی شهر همدان واقع در استان همدان ایران است. روستای ورکانه همدان که به عنوان نگین گردشگری روستایی این استان شهرت یافته است با سنگ‌های لاشه که تمام کوچه‌های آن را احاطه کرده‌اند زیر نورهای موضعی به رنگ قهوه‌ای سوخته در می‌آیند که تصاویر اروپای دوران رنسانس را یادآور می‌شود. پیشینه روستای ورکانه به بیش از ۴۰۰ سال می‌رسد و آنچه از تاریخ برمی‌آید اینکه نخستین و قدیمی‌ترین محله آن، محله درب مسجد است. زبان اهالی روستا فارسی و لری است. این روستا در سال ۹۵ به عنوان لوکیشن سریال «علی البدل» انتخاب شد. این سریال نوروز ۹۶ از شبکه یک سیما پخش شد.

علت نامگذاری روستای ورکانه:

در گویش کردی «ور» به معنی کنار و «کانه» به معنی چشمه است. ورکانه نیز به معنی قرار گرفتن در کنار آب و چشمه می‏باشد. از نقطه نظری دیگر روستای ورکانه به دلیل اینکه در پیرامون آن معادن سنگ به فراوانی مشاهده میشود، نام ورکانه را به خود گرفته و وجه تسمیه روستای ورکانه را معادل محلی که در نزدیکی معدن یا ورکان است، آورده اند.

پیشینه روستای ورکانه به بیش از ۴۰۰ سال می‌رسد. روستای ورکانه در دامنه جنوبی زاگرس مرکزی قرار گرفته و عموما به دلیل کوهستانی بودن و برخورداری از طبیعت زیبا از مناطق بسیار بکر به شمار می‌رود.

سنگ، سنگ لاشه، سنگ مالون، خشت و آجر انواع مصالح متعارف ساختمانی در ابنیه روستای ورکانه است و عنصر سنگ به عنوان اصلی ترین مصالح در ابنیه روستای ورکانه بیش از هر چیز در بازدید از روستا به چشم میخورد و به نظر میرسد کاربرد سنگ در روستا به علت فراوانی این عنصر در روستا و سختی و مقاومت آن در برابر تغییرات جوی و همچنین کمبود آجر و خشت در منطقه بوده است.

در روستای ورکانه همدان که به عنوان نگین گردشگری روستایی این استان شهرت یافته است، سنگ‌های لاشه که تمام‌ کوچه‌های آن را احاطه کرده‌اند، زیر نورهای موضعی به رنگ قهوه‌ای سوخته در می‌‌آیند که تصاویر اروپای دوران رنسانس را یادآور می‌شود.

هسته اولیه این روستا که پیرامون قنات روستا شکل گرفته، قدمتی نسبتاً طولانی دارد و سابقه تاریخی آن به اوایل دوره صفوی مربوط می‏شود. روستای ورکانه همدان یکی از ۶ روستای گردشگری همدان است که نام آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و به عنوان منطقه ویژه گردشگری کشور مطرح شد.

جاذبه های مذهبی ورکانه:

جاذبه های مذهبی روستای ورکانه عبارتند از:

* ساختمان مسجد روستا در بافت قدیمی
در روستای ورکانه تنها یک مسجد وجود دارد که در ضلع جنوبی روستا به چشم می خورد. بنای این مسجد نوساز می باشد و با مصالح جدید ساخته شده است. نمای ساختمان آن آجری است و به لحاظ معماری داخلی کاملا ساده می باشد. درون مسجد یک محراب کوچک وجود دارد که کاشی‌کاری اندکی اطراف آن را زینت داده است. وضوخانه، فضاهای پشتیبانی و خدماتی نیز در اطراف مسجد قرار گرفته اند.

* آرامگاه امامزاده غیب
یکی از مکان های مقدس در ورکانه آرامگاه امامزاده غیب است که در بین مردم روستا از ارزش و احترام زیادی برخوردار می باشد. این آرامگاه در محله ای به نام درب مسجد قرار دارد و روزهای پنج‌شنبه و جمعه محوطه ی آن بسیار شلوغ می شود.

 

نظام ارباب رعیتی در روستای ورکانه:

در روستای ورکانه مانند سایر روستاهای استان، ریش‌سفیدان جایگاه خاصی دارند و در زمان‌های قدیم نیز نظام تصمیم‌‌گیری و قدرت بر اساس ارباب رعیتی بوده است.

در آن زمان نقی‌خان قراگوزلو، خان روستا بوده و بعد از او نیز دخترش ارباب و حاکم روستا شده است و در حال حاضر نیز بقایای اصطبلی که در دو کیلومتری جنوب روستا ساخته شده، هنوز هم وجود دارد.

این اصطبل در سال‌های پیش از انقلاب به‌عنوان مرکز پرورش اسب دربار مطرح بوده و در حال حاضر نیز جزو آثار دیدنی روستا به شمار می‌رود.

این بنا دارای طول و عرضی به ابعاد ۷۵ متر در ۲۲ متر و با زیربنای کل یک هزار و ۶۵۰ مترمربع ساخته شده و دارای یک حیاط مرکزی است که در دو طرف حیاط فضای نگهداری اسب وجود داشته و دو ضلع دیگر، ‌ورودی و انبار علوفه بوده است.

ورودی اصطبل در ضلع شمال‌شرقی بناست و در ضلع‌های شرقی و غربی انبار علوفه و فضای نگهبانی تعبیه شده و کف انبارها از کف حیاط در حدود یک متر پایین‌تر است.

 

قلعه مهری خانم:

قلعه اربابی نیز بنایی است که ساختمان آن با پلان چلیپایی طراحی شده است. این قلعه مربوط به مهری خانم، ارباب روستا بوده است. این بنا در ابعاد ۱۲ در ۲۰ متر و با زیربنای ۳۳۰ مترمربع در دو طبقه ساخته شده و طبقه دوم در قسمت مرکزی بنا ایجاد شده است.

ورودی بنا نیز از طبقه همکف و طبقه اول و از ضلع شرقی بنا صورت می‌گرفته است و دو پله از دو طرف ورودی طبقه همکف به طبقه اول منتهی می‌شود.

این بنا در فاصله ۱۰۰ متری در ضلع جنوبی روستا و در بستر سبز کوهپایه و مشرف به روستا واقع شده است.

گورستان روستای ورکانه:

وجود گورستان ساده‌ای در روستای ورکانه که در آن هیچ سنگ قبری دیده نمی‌شود از دیگر مواردی است که مورد توجه قرار دارد.

 

ورکانه، زادگاه نابغه علمی جهان:

این روستا با طبیعت و خانه های قدیمی اش زادگاه پروفسور توفیق موسیوند، مخترع نخستین قلب مصنوعی در جهان می باشد. او در سال ۱۳۱۵ در این روستا متولد شد و تا سن ۱۴ سالگی برای کمک به خانواده‌ به چوپانی مشغول بود.

تلاش و پشتکار وی و پیمودن مسیر ورکانه به همدان برای تحصیل باعث شد تا به عنوان دانشمند برتر جهان شناخته شود و اختراعات بسیاری را از جمله قلب مصنوعی کنترل از راه دور، تعیین DNA انسان با اثر انگشت و بدون نیاز به خون‌گیری و ۱۴ اختراع پزشکی دیگر را به ثبت برساند. عالی‌ترین مقام علمی جهان از انجمن سلطنتی کانادا و بریتانیا، عضویت انجمن دانشمندان نیویورک، بنیانگذار درمان پزشکی از راه دور، رئیس بخش قلب و عروق انستیتو تحقیقات قلب دانشگاه اوتاوا از جمله عناوین علمی وی در دنیا می باشد.

زبان مردم ورکانه:

مردم روستای ورکانه به زبان‏های آذری، فارسی و کردی سخن می‏گویند.

غذاهای محلی ورکانه:

غذاهای محلی روستا مشتمل بر آبگوشت، انواع کباب و انواع آش مانند آش اوماج، آش پلته، آش واره، آش جو و ترخینه میباشد.

 

سوغات روستای ورکانه:

محصولات باغات ورکانه شامل گردو، زردآلو، انگور و سیب بهترین سوغاتی های این روستا هستند.

 

آب و هوای روستای ورکانه:

به دلیل قرارگیری روستای ورکانه در دامنه جنوبی زاگرس مرکزی، آب و هوایی کوهستانی بر این روستا حاکم است که حکایت از سرمای سخت زمستانی دارد.

 

بهترین فصل سفر به روستای ورکانه:

بهترین زمان برای سفر به ورکانه اواسط بهار تا پایان تابستان است چرا که آب و هوای معتدلی بر منطقه حاکم می شود.

بهار و تابستان: با گرم شدن هوا، ورکانه آب و هوای معتدلی پیدا می کند و سرسبزی باغ ها چهره ی این روستا را زیباتر جلوه می دهند.

پاییز و زمستان: در فصول سرد، سرمای سختی به ورکانه می آید اما علاقه مندان به طبیعت برای دیدن هزار رنگ پاییز و برف زیبای زمستانی باز هم، ورکانه را به عنوان مقصد

 

توصیه های کارناوالی:

در سفر به روستای ورکانه بردن لباس گرم را فراموش نکنید چرا که آب و هوای این روستا در بیشتر روزهای سال سرد است.

احترام به فرهنگ بومی باعث می شود تا ارتباط بهتری را با روستاییان تجربه کنید و موجب ناراحتی آنها نشوید.

زباله های شما چهره ی این روستا را زشت می کند پس آنها را در روستا بر جای نگذارید.

 

راه رسیدن به روستای ورکانه:

مسیر رسیدن به روستای ورکانه از همدان، در ابتدا انتخاب جاده همدان به ملایر و سپس محوریست که از این جاده منشعب می شود. پس از عبور از سد اکباتان و روستاهای یلفان، شمس‌ آباد و علی‌آباد از طریق جاده ورکانه به روستای ورکانه خواهید رسید.

گذشته از جاذبه های گردشگری ذکر شده در بالا، محور ارتباط اصلی روستا از شهر همدان نیز دارای مناظر و چشم ‌اندازهای زیبایی است که می‌تواند به عنوان محوری توریستی مطرح شود.

مرتبط:

فصل داغ گردشگری زمستانی همدان

امروز می خواهیم در مورد یکی از اسرارآمیزترین نقاط ایران صحبت کنیم. دره کول خرسان مخوف و مسحورکننده خوزستان که به «دره ارواح» شهرت پیدا کرده است.

این دره تا به حال جان خیلی ها را گرفته و هرکسی جرات نزدیک شدن به آن را ندارد. اما دره ارواح کجاست و چرا به این اسم نامیده می شود؟ آیا واقعا ارواح در این دره تنگاتنگ و پیچ در پیچ زندگی می کنند؟

دره کول خرسان

دره «کول خِرسان»، «کول خِرسون» یا «اشکفت زرده» در ۲۵ کیلومتری شهرستان دزفول و در نزدیکی روستای بیشه بزان قرار دارد و به دره ارواح شهرت پیدا کرده است.

دره ارواح با این که فاصله کمی از شهر دزفول دارد اما اختلاف دمایی زیادی با آن دارد و در فصل تابستان بسیار خنک است و دمای هوا اغلب بین ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد متغیر است.

آب و هوای خنک و مطبوع در تابستان و شهرت این دره به نام دره ارواح ، گردشگران ماجراجو را از سرتاسر ایران به سمت خود جذب کرده است.

همین موضوع باعث وقوع حوادث مرگباری در سال های اخیر شده است. بنابراین قبل از هرچیز باید بگوییم که سفر به دره ارواح خوزستان کار هرکسی نیست و هرگز بدون راهنما و تجهیزات مناسب به این دره نروید!

در مورد نامگذاری این دره به نام خرسان اطلاعات موثقی در دست نیست اما گفته می شود که در قدیم این دره محل زندگی خرس ها بوده است و به همین دلیل به آن کول خرسان می گویند. کول در زبان محلی به معنای دره است.

دره کول خرسان یا همان دره ارواح مسیری پرپیچ و خم بین صخره های سنگی است و در اکثر روزهای سال نور خورشید به آن نفوذ نمی کند و اغلب سایه است.

به همین دلیل در تابستان ها خنک و در زمستان ها گرم است و تفاوت دمایی زیادی با مناطق اطراف دارد.

عمق دره ارواح حدود ۲۰۰ متر است و دیواره های مسیر با گیاه دارویی پرسیاوشان و آبشارهای کوچک و بزرگ پوشیده شده است و بر زیبایی این دره اضافه کرده است.

مسیر پرپیچ و خم این دره گاهی بسیار عریض می شود و گاهی آنقدر باریک است که تنها یک نفر به سختی می تواند از بین صخره ها عبور کند.

اگر در دره ارواح به بالای سرتان نگاه کنید سنگ های کوچک و بزرگی را می بینید که از بالا داخل دیواره تنگ بین دره افتاده اند و همان جا گیر کرده اند.

تصور سنگی بزرگ که بالای سرتان معلق مانده است عبور از این مسیر را خوفناک و هیجان انگیز می کند.

رودی دایمی در بستری از شن و ماسه در مسیر دره ارواح جاری است که از چشمه های درون دره سرچشمه می گیرد.

مسیر پیاده روی دره ارواح حدود ۴-۵ ساعت طول می کشد و در انتهای دره به رودخانه دز خواهید رسید.

با نزدیک شدن به انتهای دره سطح آب افزایش پیدا می کند و ممکن است مجبور باشید مسافتی را شنا کنید. به همین دلیل بسیاری از افراد نمی توانند تا انتهای دره ارواح را بپیمایند و از اواسط مسیر برمی گردند.

اگر آنقدر جسور و ماجراجو باشید که مسیر دره ارواح را تا آخر بروید به غاری قوسی شکل می رسید که در نهایت شما را به حوضچه گهر می رساند.

عمق این حوضچه حدود ۳ متر است و اکثر گردشگران پس از طی مسیر طولانی و دشوار دره ارواح در نزدیکی این حوضچه توقف می کنند و به آب تنی و استراحت می پردازند.

چرا به این مکان دره ارواح گفته می شود؟

همان طور که گفتیم دره کول خرسان مسیری باریک و پرپیچ و خم بین دو دیوار سنگی است و حتی سر ظهر هم این مسیر نسبتا تاریک و کم نور است.

همین موضوع می تواند دلیل خوبی برای وهم انگیزبودن و ترسناک بودن آن باشد.

اما علاوه بر این، در این دره نیزارها و درختان انگور و انجیر وحشی زیادی وجود دارند و شاخ و برگ های پیچاپیچ این گیاهان تصویری ترسناک به وجود آورده است.

مسیر ورودی دره ارواح هم پوشیده از درختان تنک سدر و نخل است و همینطور که جلوتر می روید دیوارها بلندتر می شوند و نور خورشید کمتر و کمتر می شود و انگار در فضایی وهم انگیز و خیالی فرو می روید.

در برخی نقاط این دره دیوارها آنقدر بلند شده اند که به سختی می توان روزنه هایی از آسمان را از لابلای صخره ها دید!

در سال های اخیر چندین حادثه ناگوار در دره ارواح اتفاق افتاده و باعث مرگ چند تن از هموطنانمان شده است.

همچنین در فصل بهار هم امکان سیل و طغیان رود وجود دارد و به دلیل کم عرض بودن مسیر دره، آب به سرعت بالا می آید و خطرآفرین می شود.

چطور به دره کول خرسان برویم؟

باز هم تاکید می کنیم که اگر قصد سفر به دره ارواح را دارید حتما از یک راهنمای مجرب و آشنا به منطقه کمک بگیرید و اطلاعات لازم را در مورد این منطقه داشته باشید. ب

هترین فصل برای سفر به دره کول خرسان اواخر بهار و تابستان است که هوا بسیار خنک و مطبوع است و احتمال سیلاب های بهاری هم دیگر وجود ندارد. ب

رای رسیدن به این منطقه می توانید از روستای بیشه بزان در منطقه شهیون به دره ارواح برسید. همچنین از روستای پاقلعه در شهیون هم می توانید خودتان را به دره کول خرسان برسانید.

مسیر ابتدا تا انتهای دره ارواح حدود ۱۰ کیلومتر است و طی این مسیر ۴-۵ ساعت زمان نیاز دارد.

تنگه کریان منظقه ای دست نخورده و بکر در دل کوه های دولاب قشم می باشد که موقع بارندگی و پس از باران زیبایی منحصر به فردی در آن به وجود می آید و بدلیل آبگرفتگی چاله های این دره و ارتفاع از سطح زمین، نسیمی که از وسط دره می گذرد هوایی خوش و خنکای خاصی دارد.

از آنجا که با توجه به گرم و خشک بودن منطقه، آب شیرین ذخیره شده ارزش بالایی دارد، این چاهها محل ذخیره آب باران است. این کانال ها و چاههای تنگه کریان، قدمتی باستانی دارند و از زمان های دور برای تامین آب شیرین اهالی این بخش از جزیره مورد استفاده قرار داشته است.

قشم بزرگ ترین جزیره‌ی مسکونی ایران و یکی از زیباترین و با صفاترین مناطق گردشگری سرتاسر ناحیه‌ی جنوب ایران به شمار می‌آید. این شهرستان از مهم‌ترین مناطق استان هرمزگان بوده و دارای تاریخی طولانی است. سابقه حکومت در قشم به پیش از اسلام می‌رسد. امرای قشم با داشتن نیروی زمینی و دریایی حاکمیت خود را حفظ می‌کرده‌اند. چنان‌که در کتب تاریخی آمده، توجه به قشم در دوره ایلخانی مغول‌ها بالا می‌گیرد.

با ورود پرتغالی‌ها به خلیج فارس، قشم به‌دست آن‌ها می‌افتد و این استیلا تا قرن یازدهم هجری (دوره صفویان) ادامه می‌یابد. از این هر سه دوره بقایایی به‌ جا مانده که امروزه جزو آثار دیدنی این منطقه محسوب می‌شوند. صادرات شهرستان قشم گونه های ماهی و میگو، صنایع دستی، قایق، لنج و خاک سرخ است.

از آن‌جایی که صید آبزیان در این شهرستان از جایگاه خوبی برخوردار بوده و بیش‌تر مردم این شهرستان ماهی گیر و کارگر معدن خاک سرخ هستند، ماهی، میگو و خاک سرخ مهم‌ترین صادرات منطقه را تشکیل می‌دهند. از مهم‌ترین صنایع دستی مردم شهرستان قشم می توان به لنج سازی، گلابتون دوزی، خوس دوزی، شک دوزی، سوند و حصیربافی، توربافی، گرگور سازی اشاره کرد.

در تنگه کریان جزیره قشم گرگورسازی از دیگر صنایع دستی مردمان جزیره‌ی قشم به شمار می‌آید. گرگور تله‌های سیمی و نیم‌دایره شکلی است که به‌عنوان وسیله اصلی صیدماهیان کف‌زی از آن‌ها استفاده می‌شود و گرگورسازی در حال حاضر به خاطر کمبود و گرانی سیم مخصوص آن که وارداتی است رونق گذشته را ندارد اما در صورت تهیه و تامین سیم آن در آبادی‌های صیادی جزیره‌ قشم ساختن گرگور کم و بیش رواج دارد.

تنگه چاه کوه دیگر منبع ذخیره آب شیرین قشم

البته تنها تنگه ی کریان در قشم وظیفه تامین آب شیرین منطقه را بر عهده ندارد و دیگر تنگه این جزیره به نام چاهکوه هم مسئول نگه داری آب و باران و تامین آب شیرین منطقه است. ت

نگه چاهکوه یکی از جاذبه های بی نظیری است که در جزیره قشم قرار دارد و دارای صخره ها و تندیس هایی است که به صورت طبیعی و در اثر گذر زمان شکل و ظاهری متفاوت گرفته اند.

برای تماشای هر کدام از این صخره ها می توانید ساعت ها زمان بگذارید، اگر به تماشای ستارگان در شب نیز علاقمند هستید، می توانید به تماشای آسمان آن در شب بایستید و به شمارش ستارگانی که در آسمان بی نظیر قشم قابل مشاهده هستند، بنشینید. عمق این دره حدود ۱۰۰ متر است و دنیای جدیدی را به روی شما می گشاید به گونه ای که فکر می کنید به سرزمین دیگری وارد شده اید.

در تابلوی اطلاعات سازمان منطقه آزاد قشم از این تنگه با عنوان دره مقدس چاهکوه یاد شده است چرا که آب در گذشته های دور تقدس خاصی برای پیشینیان ما داشته و این دره محلی برای ذخیره ی آب بوده است. البته شاید بتوان هنوز هم قداست را در این مکان جستجو کرد چرا که قدرت پروردگار در جای جای آن خودنمایی می کند.

لوازم مورد نیاز برای سفر به تنگه کریان در قشم

– کفش مناسب پیاده روی
– قمقمه آب
– کرم ضد آفتاب
– خوراکی های کم حجم

بهترین زمان سفر به تنگه کریان در قشم

با توجه به این که جزیره قشم در جنوب ایران واقع است و آب و هوا در این منطقه در اغلب اوقات گرم و خشک است، اما برای سفر لازم است بدانید که در بهار و تابستان این جزیره آب و هوای گرمی دارد اما به این دلیل که در تنگه کریان دیوارهای دره از تابش مستقیم آفتاب جلوگیری می کند آزار دهنده نیست ولی در دیگر نقاط جزیره آب و هوا می تواند آزاردهنده باشد. اما در فصل پاییز و زمستان شرایط هوا در این جزیره بسیار مطبوع می شود و می توانید به غیر از تنگه کریان دیگر نقاط قشم را هم به راحتی ببینید.

 

مرتبط:

قشم ؛ جزیره زیبایی‌ها