چگونه تالاب انزلی در معرض خشک شدن قرار می گیرد؟

یک دکترای محیط زیست، یکی از مشکلاتی که تالاب انزلی با آن مواجه است را احتمال کاهش سفره‌های آب زیرزمینی به دلیل بهره‌برداری بی‌رویه برای مصارف گوناگون و یا ساخت سدها دانست.

فاطمه قنبری با اشاره به اهمیت اکوسیستم های تالابی به ویژه تالاب انزلی برای منطقه، اظهار کرد: به طور کلی تالاب‌ها مناطق واسط بین اکوسیستم‌های خشکی و آبی هستند که شرایط فعالیت‌های طبیعی زیادی از جمله حفظ کیفیت آب، کنترل سیلاب و کنترل فرسایش خاک را فراهم می‌آورند.

وی از تالاب به عنوان زیستگاه ارزشمند گونه‌های گیاهی و جانوری نام برد و تصریح کرد: تالاب انزلی بزرگترین منبع آب‌ شیرین در جنوب دریای خزر است که دارای چندین رود اصلی و ۱۰ ها رود فرعی است که پس از آبیاری شالیزارها و عبور از مناطق مسکونی و صنعتی به تالاب وارد می‌شوند.

این دکترای محیط زیست، با بیان اینکه تالاب انزلی یکی از تالاب‌های ثبت شده در کنوانسیون رامسر است، گفت: این تالاب به عنوان یک ذخیره‌گاه محیط زیستی و زیستگاه پرندگان مهاجر و آبزیان و بستر تخم‌ریزی و تکثیر انواع ماهیان دریای خزر محسوب می‌شود و به دلیل همین تنوع زیستی بالاست که هم در منطقه و هم در دنیا حائز اهمیت است لذا این اکوسیستم از نظر تولید خالص طبیعی از بسیاری اکوسیستم‌های آبی دیگر پتانسیل بیشتری دارد.

قنبری، با اشاره به عوامل آلاینده تالاب انزلی، خاطرنشان کرد: اصولا حیات تالاب‌ها به دلایل متعددی می‌تواند مورد تخریب و زوال قرار گیرد که بعضی از این دلایل شامل تغییر کاربری زمین‌های مجاور، تجاوز به حریم تالاب، کاهش میزان حق آبه و ورود انواع آلاینده‌هاست.

وی با بیان اینکه تالاب انزلی به ویژه در سال‌های اخیر در وضعیت نامطلوبی قرار گرفته است، عنوان کرد: این شرایط عموما به دلیل وارد شدن رسوبات، آلاینده‌های کشاورزی، صنعتی، شهری و تبدیل اراضی مجاور به وجود می‌آید. به عنوان مثال رودخانه‌های زرجوب و گوهررود رشت دو رودخانه‌ای هستند که در پیربازار به هم متصل شده و بار آلودگی زیادی اعم از آلاینده‌های کشاورزی، خانگی و صنعتی را به بخش شرقی تالاب انزلی وارد می‌کنند.

عضو هیئت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی، کاهش عمق را از دیگر مشکلات تالاب انزلی دانست و متذکر شد: رسوباتی که توسط رودخانه‌ها حمل شده و وارد این تالاب می‌شود، از عمق تالاب به میزان زیادی کم کرده؛ به طوری که در حال حاضر عمق تالاب به کمتر از دو متر رسیده است.

قنبری، یکی دیگر از مشکلاتی که تالاب انزلی با آن مواجه است را احتمال کاهش سفره‌های آب زیرزمینی به دلیل بهره‌برداری بی‌رویه برای مصارف گوناگون و یا ساخت سدها دانست و افزود: سدسازی‌هایی که اخیرا در حوضه‌ آبریز تالاب انزلی پیشنهاد شده می‌تواند موجب عدم تامین حق آبه ورودی به تالاب انزلی شده و این تالاب و زمین‌های اطراف آن را در معرض خطر خشک شدن قرار دهد که در صورت وقوع این پدیده اثرات بسیار نامطلوبی را در منطقه شاهد خواهیم بود.

وی با تاکید بر لزوم جلوگیری از مرگ تالاب انزلی، اضافه کرد: دست کم در دهه اخیر برای نجات تالاب انزلی و جلوگیری از کاهش عمق آن از تله‌های رسوب‌گیر و عملیات لایروبی در رودخانه‌های منتهی به تالاب انزلی استفاده شده تا از ورود بار رسوبات اضافی به تالاب جلوگیری شود، اما شاید نتایج این عملیات به میزان دلخواه قابل قبول نبوده است.

این دکترای محیط زیست، تغییر وضعیت تالاب در مدت زمان کوتاه و یا صرفا پیشنهاد یک یا چند اقدام را به تنهایی کافی ندانست و ادامه داد: متاسفانه برای جلوگیری از سایر آلودگی‌ها و عملیات تخریبی، فعالیت‌های قابل قبولی در حوضه آبریز تالاب رخ نداده است.

قنبری، با بیان اینکه احداث و تکمیل تصفیه‌خانه‌های شهری، خانگی و بیمارستانی، کاهش استفاده از سموم و کودهای کشاورزی و لایروبی ورودی تالاب به تنهایی نمی‌توانند باعث تغییر وضعیت تالاب انزلی شوند، گفت: اقداماتی موثر لازم است که در راستای یکدیگر باشند و در کنار هم انجام شوند.

وی خواستار یک برنامه‌ریزی استراتژیک در سطح کلان با توجه به آمایش سرزمین و ارزیابی توان سرزمین شد و خاطرنشان کرد: باید تمامی فعالیت‌های توسعه‌ای از جمله حفاظت محیط زیست در راستای یکدیگر پیش رفته و حداقل آسیب به منابع با ارزش ملی وارد شود.

منبع:ایسنا

مرتبط:

راهنمای سفر به گیلان/ اماکن دیدنی/ هتل‌ها

سفری رومانتیک به ساحل چمخاله

راهنمای سفر به مقصد رشت

معرفی جاذبه های گردشگری در پاموکاله ترکیه

طبق پروتکل های بهداشتی ایران و ترکیه در صورت صدور مجوز از سوی هر دو کشور سفر به ترکیه انجام خواهد شد.

در دهه ۱۹۹۰، ترکیه و آنتالیا خود را بعنوان یک مقصد برای تعطیلات معرفی کرد و خیلی زود جمعیت برای دیدن این چشم انداز طبیعی سرازیر شدند. با این حال، سفر پایدار وجود نداشت و مردم محلی هیچ تصوری از تأثیر جمعیت گسترده نداشتند، در عوض فقط یک منبع درآمد مناسب دیگر برای آنها و خانواده هایشان می دیدند.

شهر باستانی هیراپولیس کلیساهای مسیحی، حمام شمالی، و معبد آپولو از چشمگیرترین نقاط شهر باستانی هیراپولیس است که با یک پیاده روی کوتاه در سربالایی به آن می رسید.

نشستن در پله بالایی یک تجربه سورئال است، به ویژه با آگاهی از شهروندان که نمایش های گلادیاتور و حیوانات وحشی را در ساختار رومی مشاهده می کردند.

در طول تاریخ، هیراپولیس دچار عقب گردهای زیادی از جمله زمین لرزه و آفت اپیدمی شد، اما سرانجام حمله مغول در قرن ۱۲ میلادی آغازگر انحطاط آن بود زیرا شهروندان برای ایمنی فرار کردند. پس از زلزله بزرگ سال ۱۲۱۹، شهروندان آن ویرانه را به طور کامل رها کرده اند.

شهر باستانی هیراپولیس ترکیه

بازدید از پاموکاله در ترکیه

هر هفته، صدها اتوبوس مسافرتی برای دیدن شگفتی های طبیعی چشمه های آبگرم پاموکاله از استراحتگاه های مجاور مانند مارماریس ، شبه جزیره بدروم، آلتینکوم و کوش آداسی سفر و حتی تور استانبول سفر می کنند.

پاموکاله

شهر قدیمی استانبول: به عنوان محل زندگی امپراطوری های سابق بیزانس و عثمانی و به دلیل داشتن نشانه های برجسته سلطان احمد مانند مخزن باسیلیکا، هیپدروم، مسجد آبی، ایاصوفیه و کاخ توپکاپی شهرت جهانی از سراسر جهان به دست آورد. تنگه های بسفر، بازار بزرگ، برج گالاتا و مناطق تکسیم که به طور منحصر به فرد در دو قاره نشسته اند، دیگر نقاط مهم گردشگری هستند.

مراکز خرید لباس در سفرهای خارجی

خرابه های اِفِسوس: این شهر باستانی که در مناطق سلجوقی در غرب ترکیه نشسته است، تقریباً با رم رقابت می کند و معبد آرتمیس، یکی از هفت عجایب جهان دیگر نقطه دیدنی شهر باستان است. در واقع، این یکی از منحصر به فردترین شهرهای ترکیه است.

خرابه های اِفِسوس

کاپادوکیای زیبا: به عنوان برجسته ترین منطقه آناتولی، کاپادوکیا موزه فضای باز گورمه، سازندهای عجیب و غریب صخره ای، دره های زیبا، و بسیاری از شهرهای زیرزمینی است و به دلیل بالن سواری در هوای گرم شهرت دارد. در یکی از بسیاری از روستاها بمانید و از یادگیری اهمیت آن در جهان باستان لذت ببرید.

کاپادوکیا

مدیترانه: با داشتن مراکز مهم تعطیلات مانند آنتالیا، اولودنیز و فتحیه، گوشه ای از سفرهای با کوههای توروس، بندرهای زیبا و ریورا شناخته می شود. همچنین از راه ۵۰۰ کیلومتری لیکیان بهره می برد. مسافران زیادی که به ترکیه سفر می کنند پس از دیدن گنجینه های جاذبه های گردشگری پاموکاله به سفر به مدیترانه علاقمند می شوند.

منبع:ایسنا

مرتبط:

پیشنهاد حذف گذرنامه برای سفر بین ایران و ترکیه

سفری هیجان انگیز به آب انبار باسیلیکا در ترکیه

دودکش‌های پری _مقصد بیشترین گردشگران ترکیه

بازیابی گردشگری به کمک فرهنگ و خلاقیت

محققان دریافتند که قدرت فرهنگ و خلاقیت در بازیابی گردشگری پساکرونا موثر است.

به نقل از سازمان جهانی گردشگری، با توجه به بهبودی کشورهای جهان از بیماری همه‌گیر کرونا، ارزش‌های مشترک و روابط نزدیک بین ذی‌نفعان گردشگری و فرهنگ به این معنی است که برای اطمینان از دسترسی فراگیر به میراث فرهنگی همکاری کنند.

۹۰ درصد کشورها در نتیجه همه‌گیری تعطیلی کامل یا جزئی بخش‌های میراث جهانی خود را داشته‌اند. برای اولین بار در دهه‌های گذشته، بسیاری از مکان‌هایی که اهمیت ویژه‌ای برای بشریت داشتند، تعطیل شدند و همه‌گیری ارتباط همه‌گیر بودن روابط گردشگری و فرهنگ را برجسته کرد. در سراسر جهان کاهش ناگهانی گردشگری باعث شد تا میلیون‌ها نفر به گردشگری مجازی روی آورند.

سازمان جهانی جهانگردی (UNWTO) و یونسکو با تمرکز بر شروع مجدد مسئولیت گردشگری فرهنگی برای به رسمیت شناختن این رابطه تقویت‌کننده متقابل و تولید مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های جدید همکاری کرده‌اند.

UNWTO از سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) دعوت کرد تا در راهنمای بهبودی فراگیر گردشگری فرهنگی مشارکت کند. این دومین مجموعه از دستورالعمل‌های مربوط به تاثیرات فرهنگی-اجتماعی بیماری کووید-۱۹ است که توسط UNWTO صادر شده و با بهبود اوضاع  همچنان مورد بازنگری قرار می‌گیرد.

محققان اظهار کردند: برای بهبودی به گردشگری فرهنگی اهمیت دهید. این بررسی برای تجزیه‌وتحلیل تاثیر همه‌گیری بر بخش‌های مربوطه از بینش و تخصص دو آژانس سازمان ملل متحد استفاده می‌کند.

نتایج نشان داد که چگونه درآمد از دست رفته ضمن کاهش رقابت مقصد و تمایز بازار بر جوامع، مکان‌های میراثی، رویدادهای فرهنگی، فضاها و موسسات به‌شدت تاثیر می‌گذارد.

دستورالعمل‌های مربوط به گردشگری فرهنگی همچنین برای اطمینان از ارتباط فرهنگ در مقاصد گردشگری بر لزوم حمایت سیاست‌گذاران در برنامه‌های اضطراری و احتمالی تاکید می‌کند.

UNWTO در کنار رهنمودهای جدید، بخش گردشگری فرهنگی را به ایجاد ساختارهای حاکمیت مشارکتی، گردآوری هنرمندان، سازندگان، متخصصان گردشگری و فرهنگ، بخش خصوصی و جوامع محلی برای گفتگوی آزاد، تبادل داده و راه‌حل‌ها در زمان واقعی ترغیب کرده است. این مطالب از ارتباطات بهتر شهری و روستایی حمایت می‌کند تا اطمینان حاصل شود که هر چه بیشتر از مزایای فرهنگ و گردشگری برخوردار می‌شوند.

انتشار این دستورالعمل‌ها در چارچوب سال بین‌المللی اقتصاد خلاق برای توسعه پایدار (یونسکو سال ۲۰۲۱ را «سال بین المللی اقتصاد خلاق برای توسعه پایدار» اعلام کرده است) به‌عنوان ابتکار عمل سازمان ملل متحد طراحی شده است تا تشخیص دهد که چگونه جلوه‌های مختلف فرهنگ از جمله گردشگری فرهنگی می‌تواند در پیشبرد اهداف توسعه پایدار (SDG) موثر باشد.

منبع:ایسنا

مرتبط:

نگاهی به گردشگری پزشکی در بحران کرونا

اشتغالزایی با تقویت و توسعه صنعت نمایشگاهی و گردشگری

رازهای روستای ماخونیک «سرزمین لی‌لی‌پوت‌ها»

درجای جای ایران، مناطق شگفت‌انگیزی وجود دارد که تاکنون کمتر شناخته شده‌اند. یکی از این مناطق روستایی پر رمز و راز با مردمی دارای آداب‌ورسوم مختلف، به نام روستای «ماخونیک» در اطرف شهر بیرجند است که به «سرزمین لی‌لی‌پوت‌ها» یا «شهر آدم کوتوله‌ها» شهرت دارد.

روستای ماخونیک یکی از توابع شهر سربیشه در استان خراسان جنوبی در نزدیکی مرز افغانستان است که در دهستان «دُرُح» واقع شده و مرکز این منطقه به شمار می‌آید. شاید اولین چیزی که با شنیدن اسم این روستا به ذهن برسد، قد مردمان آن باشد، اما با کمی مطالعه و آشنایی بیشتر با این روستا به آداب‌ورسومی پی خواهیم برد که نشان از نگاه و تفکر حاکم بر این منطقه است.

ماخونیک روستایی شگفت‌انگیز در دل کوه‌هاست که به علت ویژگی و سنت‌های خاص ساکنینش، نه تنها در ایران بلکه در جهان هم شناخته شده و نام‌آشنا است. انزوا و تنهایی این روستا در میان کوه‌پایه‌ها باعث شده تا فرهنگ و زندگی مردم آن، کم‌ترین تاثیرپذیری را جهان بیرون داشته باشد؛ زمانی که گردشگران وارد این روستا می‌شوند از تنهایی و انزوای مردم این روستا متعجب خواهند شد.

روستای ماخونیک به سبب همین تاثیرپذیری کم و ارتباط محدود با پیرامون خود، تا همین چند سال گذشته از تمام امکانات رفاهی محروم مانده بود و حال این روستا امکاناتی نظیر جاده آسفالت و سایر امکانات رفاهی را پس از چند سال به خود دیده است.

در رابطه با علت نام‌گذاری این روستا، نظرات متعددی مطرح شده است اما شاید تنها منبع مکتوبی که به این روستا اشاره کرده، «سفرنامه خراسان و سیستان» باشد که توسط کلنل چارلز ادوارد دبیت که در دوران حکومت ناصرالدین شاه به این منطقه سفر کرده نوشته شده‌ و به بیان ویژگی‌های آن نیز پرداخته است.

برخی معتقدند در گذشته تعدادی از مأموران حکومتی به این روستا سفر کرده‌اند که مورد استقبال ساکنین روستا واقع نشده و آن‌ها برخورد سردی با آن مأموران داشته‌اند. به همین علت گفته می‌شود آن دسته از مأموران حکومتی این نام را برای این روستا انتخاب کرده‌اند.

روستای ماخونیک

از سویی عده‌ای دیگر از مردم منطقه، شکاف موجود در کوه نزدیک به این روستا که «ماده خونیک» نام دارد را علت نام‌گذاری این روستا می‌دانند و معتقدند آن نام در طول زمان به صورت ماخونیک رواج پیدا کرده و به این اسم شناخته می‌شود. البته در اسناد قدیمی به ‌دست آمده از این منطقه به نام «مادخونیک» می‌رسیم که از دو بخش «ماد» و «خونیک» تشکیل شده است. در همین رابطه زبان‌شناسان معتقدند کلمه «ماد» در زبان پهلوی به «ماه» تغییر کرده که یکی از معانی آن شهر و مملکت است.

مهم‌ترین عامل شناخته شدن و معروفیت این روستا، قد ساکنین آن است که تا سال‌های گذشته به علت نوع تغذیه منحصر به فرد و ازدواج‌های فامیلی، از حدود ۱۴۰ سانتی‌متر تجاوز نمی‌کرد و به همین دلیل بود که این روستا را سرزمین لی‌لی‌پوت‌ها نامیده‌اند؛ اما در حال حاضر با تغییر سبک تغذیه مردم، نسل جدید ساکنین این روستا قد بلندتری دارند.

واقع شدن این روستا در کوه‌پایه‌ها باعث شده تا ماخونیک، زمستان‌های سردی داشته باشد، به همین علت ساکنین ابتدایی این روستا خانه‌های خود را به شیوه منحصر به فردی ساخته‌اند. پیش از آن که روستا دارای خانه‌های معمولی که امروز در آن‌جا می‌بینیم باشد، مردم ماخونیک نزدیک به ۱۰۰ سال در شکاف‌های میان کوه‌ها زندگی می‌کرده‌اند که به «شیله» معروف بوده و هنوز هم بقایای این شیله‌ها در منطقه قابل مشاهده است.

در همین راستا مردم روستا تصمیم گرفتند با استفاده از منابع و مصالح طبیعی موجود مانند خاک رس و درختچه‌های خودرو چون بنه یا پسته کوهی و سرم خانه‌های خود را بنا کنند، اما به علت کمیابی و محدودیت این منابع، آن‌ها خانه‌های محقر و ساده‌ای ساختند که می‌توان به دو نوع «کِرِشکی» خانه‌هایی که به صورت عمومی ساخته می‌شد و «خاشه‌ای» که مخصوص ثروت‌مندان و اعیان بود، تقسیم کرد.

خانه‌های این روستا با دیوارهای ضخیم و سقف کوتاه ساخته شده‌اند که درهای کوتاه و کوچکی دارند. همچنین ورودی این خانه‌ها معمولا یک یا چند پله به پایین دارد و حدود یک متر از سطح زمین پایین‌تر است. دیوارهای خانه‌ها در این روستا عموما قطورند و صاف بنا نشده‌اند. علت این‌کار سرمای زمستانی این منطقه است که با این سبک از معماری درون خانه‌ها را گرم نگه می‌داشتند.

روستای ماخونیک

نکته جالب دیگر در مورد خانه‌های این روستا کنار هم و به‌ صورت فشرده ساخته شدن آن‌هاست، که عمدتا دارای یک اتاق هستند و به ‌صورت مستقیم به کوچه پس‌کوچه‌های روستا، راه دارد.

 

مردم این روستا به سبک مردم بلوچستان، شلوار، پیراهن و دستار می‌پوشند که عمدا پوشاک آن‌ها از پشم بز ساخته می‌شود. ساکنین ماخونیک اغلب به دام‌داری و کشاورزی مشغول هستند اما در سال‌های اخیر جوانان این روستا به کار در معدن سنگ روی آورده‌اند و زنان روستا هم به قالی‌بافی مشغول هستند.

نکته جالب در مورد کشاورزی این منطقه این است که مردم این روستا تا چندسال گذشته، به علت شرایط اقلیمی خاص این منطقه، محصول گندم را ندیده بودند و نمی‌شناختند. به دلیل آشنا نبودن مردم این روستا با گندم، تا حدود سال ۱۳۸۴، خوراک غالب مردم این روستا «پختک» بود که از ترکیب چغندر و شلغم پخته به ‌دست می‌آید. از دهه ۷۰ و بعد از ورود گندم به این روستا، مردم ماخونیک نان می‌پختند و همراه با ترکیب کشک، سیر و روغن داغ، به عنوان یک وعده غذایی مصرف می‌کردند.

از مناطق دیدینی این روستا می‌توان به بنای برج و قلعه، سنگ سیاه یا سنگ‌نگاره، برگ گل انجیر، نادر مرده و منزل سرگردونی اشاره کرد. همچین این روستا یک برج سنگی در طبقات بالای خود دارد که به تمام روستا مشرف است و در گذشته از آن به‌عنوان برج دیده‌بانی استفاده می‌شده تا در مقابل تهدیدات احتمالی از مردم روستا دفاع شود.

مردم روستای ماخونیک آداب و رسوم خاصی مانند ترک نکردن محل زندگی حتی با وجود فقر فراوان، صلح‌طلبی و شکار نکردن، رعایت عدالت در تقسیمات زمین‌های کشاورزی دارند. همچنین تا حدود ۵۰ سال پیش مردم این روستا تلویزیون را از نیروهای شیطان می‌دانستند و اجازه نمی‌دادند فرزنداشان به تماشای برنامه‌های تلویزیون بنشینند؛ به همین علت نیز خوردن گوشت، نوشیدن چای و کشیدن سیگار در میان مردم این روستا، از دسته گناهان بزرگ به حساب می‌آمد.

روستای ماخونیک به عنوان یک مقصد هیجان‌انگیز و مرموز می‌تواند پیشنهادی لذت‌بخش برای گردشگران باشد، بنابراین می‌توان برای داشتن یک سفر سراسر هیجان پس از پایان همه‌گیری کرونا از مسیر جاده سربیشه به منطقه دُرُح رسیده و از روستای ماخونیک بازدید کرد.

منبع:

جاذبه‌های گردشگری ایران

مرتبط:

روستای ماخونیک معروف به سرزمین لی لی پوت

تالاب زریبار _نگین گردشگری کردستان

معاون فنی اداره کل محیط‌زیست استان‌کردستان، گفت: تالاب زریبار به‌عنوان یک منطقه، هدف گردشگری در استان کردستان و یک پدیده منحصربه‌فرد است که با توجه به اینکه در نزدیکی شهر مریوان قرار گرفته علاوه بر تامین زیست‌گاه حیات وحش، نقش بسیار مهمی از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی هویتی برای مردم این منطقه دارد.

تالاب آب شیرین زریبار در ۱۳۰ کیلومتری شمال غربی سنندج مرکز استان کردستان و در فاصله ۳ کیلومتری غرب شهرستان مریوان واقع و از مکان‌های دیدنی و گردشگری استان کردستان است، این تالاب یکی از منحصربه‌فردترین دریاچه‌های آب شیرین در جهان به شمار می‌رود همچنین یکی از مراکز زمستان گذرانی و جوجه آوری پرندگان مهاجر است.

پهنه آبی زریبار(دریاچه) همراه با اراضی نمناک اطراف آن همراه با قسمتی دیگر از زمین های پیرامون این پهنه آبی به استناد بند الف ماده ۳ قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست مصوب ۱۳۵۳ و طی مصوبه شماره ۳۰۴ سال  ۱۳۸۸ شورایعالی حفاظت محیط زیست به‌عنوان پناهگاه حیات‌وحش زریبار معرفی شد؛ تالاب زریبار با توجه به دارا بودن شرایط زیستگاه مناسب به‌عنوان یکی از کانون های حمایت از گیاهان و جانوران و به‌ویژه پرندگان آبزی قلمداد می‌شود.

تالاب زریبار از معدود تالاب‌های آب شیرین ایران است که هیچ رودخانه دائمی در تأمین آب آن نقش ندارد و عمدتاً از طریق چشمه‌های متعدد در بخش غربی و کف تالاب، تغذیه می‌شود به ‌طور کلی منابع تأمین آب تالاب زریبار از سه منبع عمده ازجمله ریزش‌های جوی که به‌صورت باران و برف، چشمه‌های کف جوش بستر تالاب که به سفره‌های زیرزمینی مرتبط است و آب‌های سطحی ورودی تشکیل می‌شود.

با توجه به نقاط ارتفاعی شمالی و جنوبی تالاب و نیز شیب عمومی شمال به جنوب آن، تالاب در حکم استخر تنظیم‌کننده آب‌های جاری عمل می‌کند و با سرریز در بخش جنوبی، مازاد آب آن به مصرف کشاورزی می‌رسد و یا در موقع کم‌آبی نیز با تمهیداتی از آب تالاب برای کشاورزی استفاده می‌شود.

سرریز آب تالاب به رودخانه زریبار که از شعبات رودخانه گاران است منتقل می‌شود که با پیوستن به رودخانه مریوان با جهت شمالی – جنوبی به سمت جنوب جاری است. رودخانه مذکور با پیوستن به چند رود دیگر تشکیل رودخانه مهم سیروان را می‌دهند.

 

شهاب محمدی، معاون فنی اداره کل محیط‌ زیست استان‌کردستان، با اشاره به اینکه تالاب زریبار مریوان در سال ۸۸ به‌عنوان پناهگاه حیات‌وحش معرفی‌شده است، اظهار کرد: این دریاچه یک پناهگاه تالابی است که از اکوسیستم‌های غنی منطقه و از زیستگاه‌های منحصر به‌فرد حیات ‌وحش به ‌خصوص پرندگان آبزی، کنار آبزی و مهاجر است.

وی افزود: تالاب زریبار به‌عنوان یک منطقه، هدف گردشگری در استان کردستان و یک پدیده منحصربه‌فرد است که با توجه به اینکه در نزدیکی شهر مریوان قرار گرفته علاوه بر تامین زیست‌گاه حیات وحش، نقش بسیار مهمی از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی هویتی برای مردم این منطقه دارد.

 معاون فنی اداره کل محیط‌زیست استان‌کردستان، بیان کرد، سازمان حفاظت محیط زیست بر اساس رسالت کاری به منظور جلوگیری از آلودگی آب تالاب در سنوات گذشته و قبل از اعلام این منطقه به‌عنوان پناهگاه حیات وحش با احداث لاگون‌های (استخر) ترسیب فاضلاب انسانی در ضلع غربی تالاب از ورود مستقیم فاضلاب انسانی روستاهای مجاور ضلع غربی تالاب به آن جلوگیری کرده که این اقدام نقش مهمی در جلوگیری از ورود مستقیم فاضلاب انسانی داشت و خوشبختانه با پیگیری‌های به‌عمل آمده و با ایجاد شبکه جمع آوری و خط انتقال فاضلاب روستائی هم اکنون فاضلاب انسانی روستاهای غرب تالاب به تصفیه خانه شهر مریوان منتقل می‌شود.

وی در ادامه گفت: پس از اعلام این منطقه به‌عنوان پناهگاه حیات وحش ضمن ایجاد ساختار حفاظتی و اختصاص نیروی انسانی جهت حفاظت و صیانت از تالاب اقدامات دیگری ازجمله انجام پروژه‌های کنترل رسوب‌گذاری، بنچ مارک گذاری حریم تالاب، تدوین برنامه صید و صیادی، تدوین برنامه قایقرانی، برنامه‌های متعدد و متنوع آموزشی و اطلاع رسانی و … در این منطقه انجام شده است.

محمدی ذکر کرد: پس از تصویب این تالاب به‌عنوان پناهگاه حیات وحش و به دنبال پیگیری‌های متعدد نهایتا در بهمن ماه سال ۹۷ این تالاب بعنوان ۲۵ امین تالاب بین المللی ایران در دبیرخانه کنوانسیون رامسر ثبت و اعلام شد و مراسم روزجهانی تالاب‌ها نیز در بهمن‌ماه سال ۹۸ در استان کردستان با حضور معاون ریاست جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در کردستان برگزار شد.

 وی بیان کرد: یکی از مهم‌ترین اقداماتی که در سال ۹۸ و به دنبال مصوبات استانی کارگروها و ستاد نجات بخشی تالاب زریبار رقم خورد، کنترل و انتقال فاضلاب ورودی قسمتی از شهر مریوان به ضلع جنوبی تالاب بود که متاسفانه با ساخت و سازهای جدید مجددا فاضلاب ساکنین این ساخت و سازهای مسکونی دوباره به تالاب زریوار وارد می‌شود.

وی عنوان کرد: متولی اصلی کنترل و برخورد با ساخت‌وسازهای غیرمجاز بر اساس قانون در محدوده شهرها شهرداری و در حریم شهرها نیز علاوه بر شهرداری اداره راه و شهرسازی و در اراضی کشاورزی نیز سازمان جهاد کشاورزی است، ساخت و ساز غیر مجاز در کل شهر مریوان و مجاور تالاب از معضلات اساسی حال حاضر بوده که نیاز به یک برنامه‌ریزی و اهتمام جدی از سوی متولیان جهت کنترل دارد.

معاون فنی اداره کل محیط‌زیست استان‌کردستان، در خصوص محدوده گردشگری تالاب زریبار مریوان، گفت: در ماه‌های گذشته و پس از جلسات و رایزنی‌هایی متعدد نهایتا موضوع نگهداری و بهره‌برداری از محدوده ۱۵ هکتاری گردشگری تالاب زریبار طی یک قراداد اجاره سه ساله و با محوریت رویکرد راهبری بر اساس ملاحظات زیست محیطی به شهرداری مریوان محول شد.

محمدی افزود: شهرداری به مدت سه سال متولی محدوده ۱۵ هکتاری گردشگری خواهد بود و نقض هرکدام از مفاد قرارداد منجر به فسخ آن خواهد شد.

وی ادامه داد: هرگونه عایدی محیط زیست از اجاره این محدوده در راستای حفاظت از تالاب، هزینه خواهد شد.

معاون فنی اداره کل محیط‌زیست استان‌کردستان، با اشاره به اینکه صندوق ملی محیط‌زیست در فاز اول مبلغ ۴ میلیارد تومان اعتبار به حوزه محدوده ۱۵ هکتاری گردشگری دریاچه زریبار مریوان اختصاص داده است، ذکر کرد: اعتبارات اختصاص یافته جهت اجرای پروژه‌های منتج از مطالعات فاز دوم ساماندهی محدوده گردشگری زریبار اختصاص یافته و در گام اول تعمیر و بهسازی سرویس بهداشتی، ایجاد بازارچه سنتی و سردرب ورودی محدوده مد نظر است.

محمدی در ادامه عنوان کرد: با اجراشدن طرح ساماندهی این محدوده بحث اشتغال در زریبار افزایش چشم‌گیری پیدا خواهد کرد همچنین بازارچه سنتی، پیاده راه سلامت، پیست‌دوچرخه‌سواری و منظر دریاچه زریبار ساماندهی می‌شود.

 

وی ایجاد بازارچه سنتی در دریاچه زریبار را یکی از پروژه‌های بسیار مهم عنوان کرد و گفت: با ایجاد بازارچه سنتی تمام دکه‌های غیرمجاز با اولویت‌بندی و شرایط بهتر ساماندهی خواهد شد.

معاون فنی اداره کل محیط‌زیست استان‌کردستان، همچنین خاطرنشان کرد: پناه گاه حیات‌وحش و تالاب بین‌المللی زریبار مریوان از منحصربه‌فردترین اکوسیستم‌های آبی کشور است که همه‌ساله پذیرای گونه‌های زیادی از پرندگان مهاجر و بومی است و باوجود مردم طبیعت دوست شهرستان مریوان زیستگاه امنی برای تمامی گونه‌های جانوری به شمار می‌آید.

منبع:

مرتبط:ایسنا

آشنایی با دیدنی های کردستان

رودخانه سیروان _طولانی ترین رودخانه کردستان

روستای ژیوار ؛ماسوله کردستان 

«کوشک سلامه» یادآور مهمان‌نوازی ایرانیان

یک پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی گفت: ولایت خواف در قرون اولیه اسلام چهار شهر یا آبادی بزرگ به نام‌های زوزن، خرگرد، سنگان و سلامه داشت که هر یک از جایگاه والایی برخوردار بودند.

رجبعلی لباف‌خانیکی اظهار کرد: «سلام» کنونی که در متون تاریخی و جغرافیایی به صورت‌های «سلامی»، «سلومک» «سلومه» و«سلامهیر» نیز آمده، در ۲۵ کیلومتری شمال غرب خواف واقع است. سلامه هم مانند دیگر شهرها و آبادی‌های خراسان، گذشته پر فراز و نشیبی داشته و شاهد رویدادهای تاریخی مهمی بوده است.

وی خاطرنشان کرد: در عصر ساسانیان سلامه قابلیت داشتن سازه معماری با عظمتی همچون بنای اولیه کوشک سلامه را داشته و قطعا آن بنا شاهد رویدادهای مهمی بوده که احتمالا به دلیل تغییر نام آبادی عصر ساسانی به «سلامی» دوران اسلامی، در لابه‌لای تاریخ مکتوم مانده است. اما از قرون اولیه اسلام که مسالک و متون تاریخی و جغرافیایی توسط مسلمانان تدوین شده، به برخی رویدادهای مهم در سلامه اشاره شده است.

این پژوهشگر خراسانی تصریح کرد: ابن واضح در «البلدان» و استخری در«مسالک و ممالک» و ابن‌حوقل در «صورة الارض» به موقعیت و راه‌های ارتباطی سلامه اشاره کرده‌اند و مؤلف «حدودالعالم» در اوایل قرن چهارم (ه.ق) سنگان، سلومک و زوزن را جاهایی با کشت و برز و از شهرک‌های کرباس‌خیز وصف کرده‌اند. مقدسی در اواسط قرن چهارم ه.ق از سلومک به عنوان شهر منطقه خواف نام برده است.

لباف‌خانیکی اضافه کرد: تنها اثری که از دوران شکوه و عظمت سلامه بر جای مانده بقایای بنای خشت و گلی در زمینی به طول ۳۵ و عرض ۳۰ متر بوده که ظاهراً در چند مرحله مرمت و تجدید بنا شده است.

وی عنوان کرد: مطالعات و گمانه‌زنی‌های باستان‌شناسی که در مجاورت کوشک سلامه صورت گرفته است، منجر به پیدایش سفال‌ها و بقایای معماری دوره ساسانی شده و بعید نیست که بنای اولیه کوشک سلامی هم متعلق به دوران ساسانی باشد؛ زیرا شیوه معماری بخش عمده‌ای از طبقه همکف که باقی مانده نیز قابل مقایسه با سازه‌های معماری چلیپایی شکل ساسانی در تخت‌سلیمان، بیشاپور، فیروزآباد و سروستان است.

این باستان‌شناس خراسانی تصریح کرد: به استناد متون تاریخی در سال ۶۰۷ ه.ق «ابوالمؤید ابوبکرعلی زوزنی» ملک زوزن در سلامه عمارتی عالی بنا کرده که احتمالا اشاره به همین بنا بوده و ممکن است که ملک زوزن آن ملک را مرمت کرده باشد.

لباف‌خانیکی خاطرنشان کرد: در سال۶۹۵ ه.ق «رکن‌الدین محمود سیستانی» به خواف لشکر کشید و امیرزادگان خوافی در سلامه با او به مقابله برخاستند، اما شکست خوردند و تسلیم شدند. امیر محمود سیستانی بر سلامه مسلط شد و یک سال و نیم در کوشک سلامه اقامت کرد.

وی افزود: اگر توصیف «حمدالله مستوفی» در سال ۷۴۰ ه.ق از کوشک سلامه واقعیت داشته باشد، زلزله مهیب سال۷۳۷ ه.ق که بسیاری نقاط از جمله شهر جیزد را در نزدیکی آن باخاک یکسان کرده، به آن آسیب زیادی وارد نکرده و دلیل آن احتمالا ضخامت زیاد دیوارهای خشت و گلی بوده است. با این وجود کوشک سلامه در اوایل قرن ۱۴(ه.شمسی) ویران و به تپه بزرگ و مرتفعی تبدیل شده است. خاک آن توسط کشاورزان به عنوان «شوره» برای تقویت زمین‌های کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گرفته است و از بقایای معماری به عنوان آغل و طویله استفاده می‌کردند.

این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی گفت: تا اینکه در سال ۱۳۲۶ه.ش  شادروان «سید محمد قریشی» روستای سلامه را به مبلغ ۲۰۰ هزارتومان از «قوام‌السلطنه» خرید و تپه سلامه را خاکبرداری کرد که منجر به پیدایش بقایای معماری بنای اولیه در طبقه همکف شد. نقشه آن عبارت بود از چهار سالن عمود بر هم و صلیبی شکل.

 

لباف‌خانیکی ادامه داد: هریک از سالن‌ها ۱۳متر طول و سه متر عرض داشتند که در مرکز، یک چهاراه را شکل می‌دادند. شادروان قریشی تصمیم به بازسازی بنا گرفت و با صرف هزینه زیاد ظاهرا بر شالوده دیوارهای باقی مانده پیشین، آن بنا را در دو طبقه همانند ساخت. سومین طبقه را در ابعاد کوچک‌تر و متفاوت با طبقات همکف و اول بنا کرد و روی دیوارها را با آجر نماسازی کرد و در سال ۱۳۳۰ه.ش بنای فعلی آماده و آراسته شد.

وی اظهار کرد: بعد از تجهیز بنا اطراف آن نیز خاکبرداری و تسطیح گردید و بر گرد کوشک سلامه باغی سرسبز و با صفا شکل گرفت. شادروان سید محمد و پس از ایشان سیدعلی قریشی که مالک زمین‌های وسیع و آب فراوان لبریز از سد سلامه بودند با خیرخواهی انگیزه این را داشتند که کوشک سلامه را تبدیل به واحد پذیرایی از مسافران خسته کنند و «هرکه در آن سرای درآید نانش دهند و از نامش نپرسند».

این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی تصریح کرد: آن سنت نیکو تا اواخر دهه ۵۰ برقرار بود که کم‌کم به بوته فراموشی سپرده شد و اکنون باغ و کوشک سلامه که یکی از با شکوهترین میراث‌های ملموس و یادآور زیباترین میراث ناملموس یعنی میهمان‌نوازی ایرانیان بوده، آسیب پذیر و نیازمند اراده «قریشی‌وار» است که دوباره به شکوه گذشته خود بازگردد.

منبع:ایسنا

مرتبط:

پایان مرمت اضطراری مجموعه تاریخی کبودانی خواف

آسبادهای خواف نشانه ای از خلاقیت پیشینیان

آسبادهای نشتیفان خواف به خدمت گرفتن هنرمندانه باد

وضعیت موزه‌ها در تعطیلات نوروز

مدیرکل موزه‌ها گفت: موزه‌ها مطابق با مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا در تعطیلات نوروز فعال خواهند بود.

محمدرضا کارگر در شرح جزئیات بیشتر توضیح داد: موزه‌های تحت نظر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در شهرهای قرمز و نارنجی تعطیل خواهند بود و در شهرهای زرد و آبی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و با نظر ستاد ملی مقابله با کرونا می‌توانند باز باشند.

او درباره تغییر پروتکل‌های کرونا برای بازدید از موزه‌ها در تعطیلات نوروز با توجه به نواقصی که در بخش فروش اینترنتی و نوبت‌گیری وجود دارد و نقطه ضعف‌هایی در کنترل و مدیریت بازدیدکنندگان، گفت: پروتکل‌ها تغییر نکرده است و همه موزه‌ها مطابق با دستورالعمل تهیه‌شده قبلی فعال خواهند بود و مشکلی وجود ندارد.

بنا بر آخرین آمار اعلام‌شده از سوی محمدحسن طالبیان – معاون میراث فرهنگی – درحال حاضر ۳۰۰ موزه دولتی با نظارت وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و ۱۵۹ موزه خصوصی در کشور فعال است. تا قبل از کرونا ۶۲ موزه جدید افتتاح شد که ۳۹ موزه خصوصی بود.

موزه‌ها از اسفندماه سال ۹۸ با هر بار اوج گرفتن ویروس کرونا به عنوان مراکز پرخطر، به طور مقطعی تعطیل شدند. هرچند که تعطیل شدن موزه‌ها در هر نوبت با مقاومت‌هایی از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی روبه‌رو بوده است.

ستاد ملی مقابله با کرونا هنوز چگونگی فعالیت موزه‌ها را در تعطیلات نوروز مشخص نکرده اما تاکید کرده که سفر به شهرهای قرمز و نارنجی ممنوع است.

درحال حاضر بیشتر موزه‌ها باز هستند و بازدیدکننده دارند، اما به رغم وجود پروتکل‌های بهداشتی، کنترل و مدیریت بازدیدکنندگان با مشکل مواجه است و راهنمایان موزه اکثرا نسبت به فعالیت موزه‌ها در شرایط موجود معترض‌اند. با آن‌که تاکید پروتکل‌های بهداشتی موزه‌ها برای نوبت گرفتن پیش از بازدید است، اما بیشتر موزه‌ها امکان فروش اینترنتی ندارند و بازدیدهای نوبتی با تعداد محدود در بیشتر موزه‌ها رعایت نمی‌شود. این وضعیت در اکثر موزه‌های کشور درحالی حاکم است که پیش‌بینی می‌شود با اعمال محدودیت‌های تردد و سفر در تعطیلات نوروز، میزان مراجعه مردم به موزه‌ها بیشتر شود.

منبع:ایسنا

مرتبط:

مطالبه «مراغه شهر موزه‌ها»

بازبینی تاریخچه آثار موزه بریتانیا

موزه اقیانوس جهان هیجان انگیزترین جاذبه روسیه

«نزدیک‌گردی» کنید

حدود یک دهه است عبارت Staycation وارد فرهنگ لغات سفر شده که به معنی سپری کردن تعطیلات در خانه و کشف جاذبه‌ها در نزدیکی محل زندگی است؛ نسخه‌ای که در دوران کرونا محبوب شده است.

Staycation از دو واژه Stay و vacation تشکیل شده که به معنی گذراندن تعطیلات و ماندن در خانه است. این عبارت اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی به فرهنگ واژگان انگلیسی اضافه شد. در فرهنگ لغت کمبریج این عبارت به معنای تعطیلاتی است که به جای سفر به مکان‌های دورتر، در خانه یا در نزدیک محل زندگی گذارنده می‌شود و در جریان آن، به کشف در دسترس‌ترین جاذبه‌ها و هر آن‌چه در محیط اطراف وجود دارد، پرداخته و از خانه به عنوان خوابگاه و محل اقامت شبانه استفاده می‌شود.

Staycation یا Holistay در زبان فارسی هنوز واژه معادل ندارد، اما برخی از عبارت «نزدیک‌گردی» یا اصطلاح «تعطیلات در خانه» برای آن استفاده می‌کنند.

این روش برابر است با کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی، صرفه‌جویی در هزینه و مشارکت نکردن در ازدحام و شلوغی‌های جمعیتی که در برخی مناطق توریستی رخ می‌دهد. در حقیقت Staycation با گردشگری انبوه در تضاد است.

رواج این شکل از سپری کردن تعطیلات یا اوقات فراغت به سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ میلادی در ایالت متحده آمریکا برمی‌گردد؛ زمانی که بحران اقتصادی دامن این کشور را گرفت و قیمت بنزین به بالاترین رکورد رسید و بسیاری از مردم وادار به صرفه‌جویی در مخارج از جمله حذف یا کاهش هزینه‌های سفر شدند.

Staycation در سال ۲۰۰۹ میلادی در انگلستان نیز محبوب شد؛ زمانی که پوند (واحد پولی این کشور) ضعیف و گذراندن تعطیلات در خارج از کشور حسابی گران شد.

این شیوه بار دیگر در سال ۲۰۲۰ با همه‌گیری ویروس کرونا محبوب شد. با بسته شدن مرزها و کاهش تعداد پروازها و اعلام همه‌گیری کووید-۱۹، بسیاری به ناچار و یا اختیاری نزدیک‌ترین محل و یا به عبارتی شهر محل سکونت را برای گذراندن تعطیلات انتخاب کردند. شاید این نسخه برای تعطیلات نوروز در ایران نیز که مدام پرهیز از سفر توصیه می‌شود، کاربردی باشد.

اما مجموعه‌ای از ایده‌ها و فعالیت‌هایی که برای این شیوه پیشنهاد شده، شاملِ بازدید از پارک‌ها و موزه‌های محلی، تورهای یک‌روزه بدون اقامت، پیک‌نیک کردن و یا کمپینگ در طبیعت، رفتن به رستوران و امتحان کردن غذاهای جدید، مهمان کردن خود به یک دسر خوشمزه، کتاب خواندن در فضای آزاد و یا طبیعت، رفتن به سینما و تئاتر، استفاده از آب‌درمانی‌، کوهنوردی و ساحل‌گردی (البته اگر شهرتان نزدیکِ دریا یا رودخانه است)، گردش در  شهر محل زندگی مثل یک توریست و کشف محیط اطراف با نگاهی تازه، مهمان کردن خود به یک شب اقامت در هتلی مطمئن و ایمن در شهر محل زندگی، انجام بازی محلی یا کامپیوتری، درست کردن کاردستی و یا نقاشی کشیدن، تبدیل محیط خانه به سینما و تماشای یک فیلم خوب، کرایه کردن دوچرخه و دوچرخه‌سواری در پارک‌هایی که به این منظور وجود دارد و حتی برطرف کردن کمبود خواب در این فرصت است، که به نظر می‌رسد برخی از آن‌ها بنا بر توصیه‌های بهداشتی برای دوران کرونا مناسب باشد.

اگر دنبال کار متفاوت‌تری هستید، در فرصت تعطیلات برای به دست آوردن پول اضافی، خود را به چالش بکشید که علاوه بر پرداخت بدهی‌ها می‌توانید پس‌اندازتان را تقویت کنید تا در تعطیلات بعدی استفاده کنید.

مهم این است که برای هر روز از تعطیلات یک موضوع تعرف کنید، برخی از مسافران در این شیوه، مجموعه‌ای از قوانین را تعیین می‌کنند، مانند زمانی برای شروع و پایان هر یک از فعالیت‌ها.

مهم‌ترین مزایای روش Staycation کاهش هزینه‌های سفر و صرفه‌جویی است و البته نداشتن استرس از بابت رانندگی طولانی در جاده، تاخیر در پرواز و یا بی‌خوابی پس از سفر طولانی. از طرفی این شیوه بسیار به محیط زیست کمک می‌کند، چون آلودگی کمتری دارد.

اما این روش مضراتی هم دارد؛ از آن‌جا که مسافران یا طرفداران این شیوه در شهر محل زندگی و کار خود حضور دارند، ممکن است وسوسه شوند تا حداقل بخشی از وقت خود را به کار اختصاص دهند؛ مثلا ایمیل‌ها و پیام‌های کاری را چک کنند. یا رؤسا فکر کنند هر لحظه که نیاز دارند می‌توانند کارمندان‌شان را برای انجام کاری فرابخوانند و این‌گونه ریتم تعطیلات در این شیوه مختل شود. بنابراین مهم است به مقررات و برنامه‌ریزی‌ای که برای تعطیلات به روش Staycation تعیین کرده‌اید، متعهد بمانید تا بیشتر لذت ببرید.

منبع:ایسنا

“تل آجری” مقصد گردشگری می‌شود

معاون وزیر و رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به اینکه محوطه “تل آجری” ظرفیت تبدیل به مقصد گردشگری را دارد، این موضوع را یکی از اولویت‌های آینده ذکر و خاطرنشان کرد که این محوطه‌های تاریخی تل آجری و تخت جمشید معرف بخش مهمی از فرهنگ ایران است.

بهروز عمرانی، در حاشیه بازدید از محوطه و کارگاه باستان‌شناسی “تل آجری” گفت: تل آجری و دروازه کشف شده در آن، یک مهر برجسته بر شکل گیری شهر پارسه در آغاز دوران تاریخی هخامنشیان است که به تخت جمشید به عنوان یک مجموعه تاریخی فرهنگی منحصر به فرد در عهد باستان، اهمیت و ارتباط می دهد.

به نقل از پایگاه تخت جمشید، عمرانی در ادامه با اشاره به ضرورت معرفی هنر ایرانی، در شکل گیری بناهای تاریخی به ویژه آثار شاخص شهر پارسه، بیان داشت: بازدید از تخت جمشید می تواند از تل آجری آغاز شود تا فرهنگ ایرانی بهتر معرفی و نمایش گذاشته شود.

عمرانی اضافه کرد: مسیری که از این محوطه تاریخی فرهنگی تا تخت جمشید طی می شود، این امکان را به گردشگران و پژوهشگران می دهد که هنر هخامنشیان را از زاویه ای دیگر ببینند و تخت جمشید را با تل آجری که قبل از آن ساخته شده، در پیوند فرهنگی مشترک بشناسند؛ در واقع ما بهتر می توانیم این آثار که هنر ایرانی را به نمایش می‌گذارد، بهتر به مخاطبان خاص و عام بشناسانیم.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با بیان اینکه تل آجری به عنوان یک هنر هخامنشی از جهات مختلف قابل بررسی است، افزود: بر اساس پژوهش ها، پیشینه نقوش آجرهای لعابدار این دروازه برگرفته از نقوش دروازه ایشتار در بابل بوده که با ساخت آن در تل آجری، پیشینه این فرهنگ کهن و بومی سازی آن را در تخت‌جمشید یادآوری می‌شود.

معاون وزیر میراث فرهنگی گفت: اقدامات در حال انجام در این مجموعه تاریخی فرهنگی، که قرار است به سایت موزه تبدیل شده و به بهره برداری برسد، باید به صورت کارشناسی و تخصصی با تلاش بیشتری پیگیری شود تا در آینده ای نزدیک شاهد تبدیل این محوطه منحصر به فرد به یک مقصد گردشگری پایدار باشیم.

 

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید نیز با تاکید بر ظرفیت های موجود در منظر فرهنگی تخت‌جمشید و شهر پارسه، گفت: ظرفیت های فرهنگی دشت مرودشت به ویژه شهر پارسه خود میراثی است در دل  میراث جهانی تختدجمشید که باید به درستی مورد شناسایی و حفاظت قرار گیرد؛ موضوعی که توسط مردمان دوره باستان با تعامل سازنده شان با محیط، مورد بهره‌برداری قرار گرفته و در مولفه های گوناگونی از مسائل فنی با نگاهی هنرمندانه و معمارانه به عنوان ظرفیتی ارزشمند در خلق تمدن، نقش آفرین بوده اند.

حمید فدایی با اشاره به کشفیات جدید باستان شناسان ایرانی و ایتالیایی در محوطه تاریخی فرهنگی تل آجری در نزدیکی تخت جمشید، اضافه کرد: در مورد شهر پارسه به عنوان پایتخت هخامنشیان، سئوالات بی شماری مطرح است که برای دست یافتن به جواب آن ها نه در تخت جمشید بلکه در حریم و منظر آن نیز توجه کرد.

او ادامه داد: به دلیل همین سئوالات است که رویکرد باستان شناسی و حفاظت ما در طول یک دهه گذشته به سوی پهنه دشت به عنوان بخشی از منظر طبیعی و تاریخی تخت جمشید معطوف شده و پروژه کاوش و حفاظت در محوطه تاریخی فرهنگی تل آجری بخشی از  این رویکرد جدید به شمار می‌رود.

سرپرست ایرانی تیم کاوش محوطه تل آجری نیز گفت: در این کاوش‌ مشترک ایرانی ایتالیائی، باستان شناسان موفق شدند اثبات کنند که احتمالا کوروش فرمان ساخت دروازه پردیس پارسه را صادر کرده است و این دروازه باشکوه در دوره فرزندش کمبوجیه به بهره برداری رسیده است.

علیرضا عسکری چاوردی، ادامه داد: دروازه مکشوفه در محوطه تل آجری واقع در ۳ کیلومتری شمال غرب تختگاه تخت جمشید قرار دارد.

عضو هئیت علمی دانشگاه شیراز در رابطه با ویژگی‌های دیگر این محدوده در حال کاوش، افزود: این دروازه از مواد و مصالح خشت و آجر بنا شده و سرتاسر نمای داخلی و بیرونی آن مزین به آجرهای رنگین بوده است، بخش پایین و ازاره دیوارها مزیّن به گل‌های لوتوس، بدنه و نمای دیوارها مزیّن به انواع تزیینات لعابدار و رنگین از حیوانات اسطوره‌ای نمادها و سمبل‌های اعتقادی ایران باستان، هخامنشی، عیلام و بین النهرین بوده است.

عسکری چاوردی اضافه کرد: مهمتر اینکه در اتاق مرکزی کتیبه‌هایی به خط و نگارش بابلی و ایلامی وجود داشته است که در زمان بهره برداری از سایت موزه تاریخی فرهنگی تل آجری این یافته های ارزشمند به مخاطبان و گردشگران ارائه خواهد شد.

هیئت باستان شناسی مشترک ایرانی ایتالیائی به سرپرستی مشترک پی یر فرانچسکو کالیری از دانشگاه بولونیا و علیرضا عسکری چاوردی از دانشگاه شیراز، از سال ۱۳۹۰ تا هم اکنون طی ۱۰ فصل کاوش باستان شناسی، مجموعه اسناد و مدارک گسترده باستان شناسی از این محوطه کشف کردند که احتمال می رود این سایت موزه تاریخی فرهنگی منحصر به فرد در بهار ۱۴۰۰، افتتاح و به مرحله بهره‌برداری برسد.

منبع:ایسنا

مرتبط:

مشخص شدن محل دروازه پارسه تخت جمشید

تخت جمشید خشتی کجاست؟

چرا داریوش تخت جمشید را ساخت؟

نگاهی به گردشگری پزشکی در بحران کرونا

ویروس کرونا تاثیر ناگهانی، شدید و چشمگیری بر گردشگری پزشکی داشته و برای بسیاری از کشورها و مناطق ویرانگر بوده و به‌طور ناگهانی درآمد اختصاص‌یافته به درمان‌های بهداشتی و مسافرتی برای نیازهای فوری‌ تخصیص یافته است؛ برنامه‌های گردشگری پزشکی که برای ۶ ماه اول سال ۲۰۲۰ برنامه‌ریزی‌شده بود، لغو و یا به‌طور نامحدود به تعویق افتاد.

بسیاری منابع در گردشگری پزشکی و کشورهای مقصد تحت تاثیر بیماری کووید- ۱۹ قرار گرفته‌اند، البته تقاضا برای درمان مقرون‌به‌صرفه در سرزمین‌های خارجی همچنان باقی‌مانده است. اگرچه برخی از درمان‌ها و اولویت‌های درمانی را نمی‌توان به تعویق انداخت و افراد به دنبال درمان‌های پزشکی با هزینه کمتری هستند، اما بخش عمده‌ای از بازار گردشگری پزشکی انتخابی است.

با توجه به این‌که بسیاری از کشورهای مهم گردشگری پزشکی و کشورهای مقصد تحت تاثیر نامطلوب بیماری کووید- ۱۹  قرار گرفته‌اند، اکثر کارشناسان حتی در زمان بازگشایی مرزها و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی نسبت به آینده بدبین هستند.

آخرین گزارش سفر جهانی پزشکی و گردشگری در مجله IMTJ تخمین می‌زند که گردشگری پزشکی ۳.۵ میلیارد دلار درآمد برای ایالات‌متحده ایجاد می‌کند و تاثیر ویروس کووید- ۱۹ به این معنی است که بسیاری از مقاصد پزشکی در سال ۲۰۲۰ فراموش شدند. همچنین سالانه ۳۵۰ هزار گردشگر پزشکی به  کره جنوبی می‌روند که از هر سه نفر گردشگر یک نفر از کشور چین است و همه‌گیری کنونی بر این میزان تاثیر داشته است.

محققان اظهار کردند: بیماری کووید برای افراد مبتلابه بیماری‌های قلبی و ریوی یا سیستم‌ایمنی ضعیف و همچنین نوزادان و افراد مسن خطر بیشتری دارد و به‌ویژه برای افراد مسن و افرادی که شرایط زمینه‌ای دارند، کشنده است و با توجه به این‌که بسیاری از گردشگران پزشکی در گروه‌های پرخطر قرار می‌گیرند بنابراین بیشتر در معرض خطر ابتلا به کووید هستند.

چندین دهه، میلیون‌ها آمریکایی برای مراقبت‌های پزشکی به کشورهایی مانند تایلند، برزیل و سنگاپور سفر کرده‌اند، اما بیماری همه‌گیر کرونا به گردشگری پزشکی به شدت آسیب وارد کرده است و به دلیل عدم انجام گردشگری پزشکی، بیمارستان‌ها در شیوع ویروس کرونا میلیاردها دلار درآمد گردشگری پزشکی را از دست خواهند داد.

موفقیت بخش پزشکی تایلند در برابر بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹

همه‌گیری جهانی نه تنها برای هر کشوری چالش، بلکه فرصتی نیز ایجاد کرده و تایلند از این فرصت برای مقابله با این وضعیت بی‌سابقه استفاده کرده است.  این کشور با استفاده از فناوری دیجیتال برای گسترش و بهبود خدمات پزشکی از راه دور، ایجاد فضای کسب‌وکار با استقبال بیشتر برای هدایت سرمایه‌گذاری پزشکی و نوآوری و زیرساخت‌های پیشرفته مراقبت‌های بهداشتی خود را به سطح بالاتر رسانده و با محیط جدید سازگار می‌شود.

واکنش تایلند به بیماری همه‌گیرکووید- ۱۹ موفق بوده است و تعداد بسیار پایین ابتلا به عفونت و میزان مرگ‌ومیر پایین باعث تحسین این عملکرد توسط سازمان بهداشت جهانی، سازمان ملل و کارشناسان در سراسر جهان شده است. شاخص جهانی بهبودی بیماری کووید- ۱۹ در تایلند در مقابله با ویروس، در میان پنج کشور برتر از ۱۸۴ کشور قرار دارد و بر انعطاف‌پذیری زیرساخت‌های پزشکی تاکید می‌کند. این موضوع برای افرادی که با بخش پزشکی به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جنوب شرقی آسیا آشنا هستند، تعجب‌آور نخواهد بود. این شهرت به‌عنوان مقصد گردشگری پزشکی پیشرو بر پایه‌ای از امکانات و پرسنل پزشکی در سطح جهانی شهرت یافته است. همه‌گیری جهانی گردشگری پزشکی را تحت تاثیر قرار داده است، اما مانع ابتکار تایلند در مراقبت‌های بهداشتی نشده است. مهمترین عوامل موفقیت تایلند در این زمینه شامل موارد ذیل است:

نوآوری انعطاف‌پذیر و سرمایه‌گذاری

این کشور در حال تبدیل شدن به مقصدی بسیار مهم برای سرمایه‌گذاری در فناوری و خدمات پزشکی است. براساس شورای سرمایه‌گذاری تایلند (BOI) که طی سال جاری طیف وسیعی از اقدامات را برای تسریع در سرمایه‌گذاری در بخش پزشکی انجام داده، برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها با مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار در نیمه اول سال ۲۰۲۰ بیش از ۵۰ درخواست ارسال شده است. این برنامه‌ها هم از طرف سرمایه‌گذاران جهانی و هم از طریق سرمایه‌گذاران داخلی، بیشتر برای تولید تجهیزات پزشکی و تجهیزات برای پشتیبانی از پاسخ سریع به بیماری کووید- ۱۹ بوده است.

تایلند گام‌های تدریجی برای بازگشایی گردشگری پزشکی برداشته  و اجازه داده است از پایان ماه جولای۲۰۲۰، تعداد محدودی از افراد برای درمان به این کشور وارد شوند. دستورالعمل‌های دقیق برای گردشگران پزشکی و حداکثر سه نفر همراه با بیمار شامل آزمایش منفی بیماری کووید در ۷۲ ساعت قبل از عزیمت، آزمایش‌های مکرر در این کشور و قرنطینه ۱۴ روز در بیمارستان و سایر اقدامات برای پیشگیری اعلام شده است.

 

تحول پزشکی به صورت دیجیتالی

بیمارستان بین‌المللی بومرونگراد (Bumrungrad) در بانکوک تایلند در حال پذیرش بیماران خارجی است و در اواخر سال ۲۰۱۹ مشاوره پزشکی از راه دور را آغاز کرد و در ماه مارس ۲۰۲۰ که بیماری همه‌گیر شیوع یافته بود، کار خود را گسترش داد. این موارد باعث سهولت بیشتر برای دسترسی به مراقبت در بیمارستان‌ها خواهد شد، زیرا افراد آزمایش انجام می‌دهند، دارو دریافت می‌کنند و به موارد بسیاری دسترسی دارند.

محققان افزودند: با طراحی بیمار محور این سرویس، استفاده از آن حتی برای افراد مسنی که با فناوری آشنایی ندارند نیز آسان است. بیماران از سراسر آسیا، خاورمیانه و ایالات‌متحده علاوه بر بیماران در تایلند نیز می‌توانند از آن استفاده کنند و هدف گسترش خدمات پزشکی از راه دور  بعد از بیماری همه‌گیر است و در آن از آخرین فناوری‌ها و روش‌های درمانی نیز استفاده خواهد شد تا بهترین مراقبت را به بیماران در هرکجا ارائه کنند.

از طریق برنامه تلفن همراه بیماران در هر مکانی می‌توانند از طریق مشاوره در مورد سرطان، مسائل دستگاه گوارش، ارتوپدی، دندانپزشکی، بهداشت روان، توان‌بخشی و سایر موارد مختلف با پزشکان متخصص ارتباط برقرار کنند.  این پلت‌فرم به‌عنوان کمک پزشکی آنلاین، تبادل آسان اطلاعات بین بیماران و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی را تسهیل می‌کند. همچنین امکان دسترسی به داروخانه‌ها، بیمارستان‌ها، خدمات بیمه و سایر خدمات کمک پزشکی را به زبان تایلندی یا انگلیسی فراهم می‌کند.

بررسی اجمالی گردشگری سلامت، برای مثال در کشور ترکیه، هند، تایلند و مکزیک اطلاعات مهمی از نظر تعداد گردشگران در مورد اهمیت اقتصادی گردشگری پزشکی فراهم می‌کند.

گردشگری پزشکی یک تلاش اقتصادی در حال رشد در سراسر جهان است که با توجه به توانایی ارائه امکانات و درمان قابل مقایسه با آنچه در کشورهای با درآمد بالا و موسسات پزشکی دارای رتبه‌بندی برتر در جهان ارائه می‌شود و می‌توان موارد مرتبط با بستری و هزینه‌های درمان را  تا ۹۰ درصد کاهش داد.

درآمد تخمینی از گردشگری پزشکی (از ۵۴۳ میلیون دلار برای جمهوری دومنیکن تا ۳.۸ میلیارد دلار آمریکا برای تایلند) نشان می‌دهد که گردشگری پزشکی، با وجود بحران شدید، دارای پتانسیل رشد بالایی است.بدیهی است که گردشگری پزشکی در سال ۲۰۲۱ صرف‌نظر از اندازه یا سرعت رشد، با الگویی که در سال ۲۰۱۹ می‌شناختیم، متفاوت خواهد بود. گردشگران پس از همه‌گیری به دنبال انجام موارد درمان با رعایت موارد مرتبط با سلامتی و ایمنی بیشتر هستند.

جستجوی گردشگران پزشکی برای درمان‌های باکیفیت بالا اما قیمت مناسب توسط موسسات انجام می‌شود و به نظر می‌رسد که همه‌گیری تعداد این موسسات را در همه کشورها افزایش دهد. البته گردشگری پزشکی هنوز در مراحل ابتدایی است و سهم آن در تولید ناخالص داخلی نسبتا کم است. بنابراین، با اختلاف درآمد بین کشورها، نرخ ارز مطلوب و کیفیت خدمات قابل مقایسه، آینده گردشگری پزشکی احتمالا بر همه‌گیری بیماری کووید- ۱۹ با نرخ رشد پایین‌تر از نرخ فعلی غلبه خواهد کرد.

تحول بالقوه در گردشگری سلامت

بسیاری از موارد گردشگری سلامت به تاخیر افتاده‌اند و اولین گردشگران پزشکی در پساکرونا احتمالا به دنبال سفر درمانی با قیمت مناسب، زمان کم انتظار و رعایت موارد بهداشتی هستند. البته برای بیمارانی که نگران شیوع بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹ هستند، اقامت بسیار مهم است.

مهمترین پیامد ناخواسته اما مفید شیوع بیماری کووید دقت افراد بر روی موارد بهداشتی است. گردشگران پزشکی ممکن است با شرایط ویزای جدید مانند گواهینامه‌های واکسیناسیون مواجه شوند و با گوشی‌های هوشمند ردیابی شوند. در پایان می‌توان انتظار داشت که به‌عنوان پاسخی به احساس عمومی انزوا و از دست‌دادن تعامل اجتماعی که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان بر اثر خانه‌نشینی کرونا تجربه کرده‌اند، علاقه به گردشگری سلامت بیشتر شود.

منابع:

www.reuters.com

http://gpotcenter.org

www.laingbuissonnews.com

www.cnbc.com

مرتبط:

برای گسترش گردشگری پزشکی کدام قوانین باید تغییر کند؟

تقویت ظرفیت‌های گردشگری پزشکی لازمه توسعه کشور است