بیروت چرا عروس خاورمیانه شد؟
داستان عروس خاورمیانه به سال‌های بعد از جنگ جهانی اول بر می‌گردد، وقتی که لبنان (بیروت) مستعمره فرانسه شد.
اسنادی وجود داد که قدمت لبنان را به حدود ۵۰۰۰ سال پیش می‌رساند. این سرزمین خاستگاه فینیقی های بازرگان پیشه بود، مردمانی آرام و با فرهنگ. بعدها زیرسلطه امپراتوری رُم رفت و یکی از مراکز مسیحیت شد. در دوران اسلام، این سرزمین به دست اعراب فتح شد، مذهب دیگری به این سرزمین اضافه شد. بعدها به سلطه امپراتوری عثمانی درآمد تا زمانی که جنگ جهانی اول آغاز شد. فرانسه این سرزمین را به استعمار گرفت و در سال ۱۹۲۰ میلادی آن را به شش دولت تقسیم کرد که «جبل لبنان» یکی از آن ها بود؛ سرزمینی در غرب آسیا که مدیترانه را تنگ در آغوش گرفته است.
لبنان در سال ۱۹۴۳ پس از یک مبارزه زیرپوستی طولانی، اعلام استقلال کرد و بعد از ۲۳ سال از قیومیت فرانسه خارج شد. در سفرنامه ها آمده است که آن زمان، لبنان کشوری بود بسیار آرام و مرفه که اقتصاد آن بر گردشگری، کشاورزی، تجارت و بانکداری پایه گذاشته شده بود. ساختمان‌های تجاری، خیابان ها، گالری ها، رستوران ها و کافه ها با معماری فرانسوی در شهرهای آن بویژه بیروت بسیار دیده می شد، جمعیت مسلمان، مسیحی ارتدوکس و یهودی درهم آمیخته بود. لبنان مرکز گفتمان سیاسی و تلاش های فکری شده بود. هیچ شهری در خاورمیانه به اندازه بیروت در مُد سرآمد نبود. نمایش های هنری و شب‌های شعرِ زنده در آن برپا بود و طراحان مشهور آن را برای زندگی انتخاب کرده بودند، جایی که می شد فرهنگ مدیرانه ای را تجربه کرد. از همان دوران بود که لبنان را عروس خاورمیانه نامیدند و به بیروت لقب پاریس خاورمیانه دادند.
سال ۱۹۷۵ فرا رسید و جنگ داخلی سر گرفته شد. جنگ ۱۵ سال طول کشید. در میانه آن، رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۸۲ به لبنان حمله کرد و این کشور به ویرانه تبدیل شد. صهیونیست ها ۱۸ سال در لبنان حضور داشتند.
در دهه های بعد با آن که لبنان صحنه درگیری های گاه به گاه قومیت ها بود، دوباره بازسازی و مکانی محبوب برای گردشگران شد. سال ۲۰۰۶ بیروت، درحالی که زیر سایه یکی از همان درگیری ها بود، در فهرست شهرهای برتر گردشگری جهان عرب و غرب قرار گرفت. سال ۲۰۰۸ روزنامه گاردین چاپ لندن، بیروت را در بین ۱۰ شهر برتر گردشگری قرار داد. سال ۲۰۰۹ نیویورک تایمز آن را به عنوان مقصد سفر پیشنهاد کرد. بیروت همواره در فهرست شهرهای زیبا جا داشته است.
آمارهایی از سال ۲۰۱۲ نشان می دهد ۳۴ درصد گردشگران این کشور از اتحادیه عرب، ۳۳ درصد از اروپا و ۱۶ درصد از آمریکا بودند. ایران و لبنان نیز از سال ۲۰۱۲ روادید خود را برای اتباع یکدیگر لغو کردند. ایرانی ها با ویزای فرودگاهی ۳۰ روز می توانند در لبنان سفر کنند و لبنانی ها برای سفر ۱۵ روزه به ایران، ویزا نیاز ندارند.
گردشگری تا امروز یکی از منابع اصلی درآمد برای بیروت و لبنان بوده است. هرچند در سال های اخیر تنش های داخلی آن را به مقصدی پرخطر تبدیل کرده است.
حالا یک بار دیگر بیروت طعم آتش و دود گرفته است، عصر سه شنبه محموله نیترات آمونیوم در بندری نزدیک مراکز توریستی و پرجمعیت بیروت، منفجر شد. تعداد کشته شدگان این انفجار به ۱۳۷ نفر و زخمی شده ها به ۵۰۰۰ نفر رسیده است، نزدیک به ۳۰۰ هزار نفر نیز بی خانمان شده اند. امدادگران در شهر همچنان در جست وجو مفقودان هستند. میزان خرابی این انفجار را به اندازه ویرانی های جنگ ۱۵ ساله لبنان تخمین زده اند.
بیشتر مراکز توریستی و تاریخی محبوب بیروت از آن انفجار آسیب دیده اند. تصاویری از «مسجد محمد الامین» یا مسجد آبی که کمتر از ۲۰ سال قدمت دارد و در دوره رفیق حریری ـ نخست وزیر اسبق لبنان ـ ساخته شد، منتشر شده است که بخشی از این خرابی ها را نشان می دهد. میدان شهدای تاریخی، محله های هنری Gemmayzeh و Mar Mikhael، کاخ بعبدا (کاخ ریاست جمهوری لبنان)، کلیساها، موزه ها، گالری ها، کافه ها، رستوران های محبوب گردشگران، همگی در نزدیکی محل انفجار بودند. هنوز میزان دقیق خسارت وارد شده به این مراکز ارزیابی نشده است اما این انفجار در بحبوحه اقتصادی، کاهش شدید ارزش پول ملی و کرونا، چشم انداز فرهنگی و توریستیِ عروس خاورمیانه را به ورطه نابودی کشاند.
منبع:ایسنا
مرتبط:
بابیلوس _قدیمی‌ترین نقطه باستانی جهان