آبشار رنگو گرگان در موقعیت جغرافیایی E5425 N3644 در استان گلستان واقع است. اين آبشار كه بستری نيم دايره‌ای شكل دارد، شامل يک محل ريزش اصلی و چند محل ريزش فرعی است و حدود ۷ متر ارتفاع دارد. با توجه به وضعيت و نمای زيبای آبشار و وجود تنوع پوشش گياهی در پيرامون آن و برخورداری از هوای خنک و لطيف، يكی از جاذبه‌های طبيعی استان محسوب می‌شود.

جنگل رنگو داراي گرمابه قديمي – امامزاده ابراهيم مي باشد و از لحاظ طبيعي داراي طبيعت زيبا اطراف آبشار- دره هاي مسير رودخانه هاي منطقه مي باشد . پس از حدود ۵ ساعت پياده روي در امتداد دره و رود خانه آبشار رنگو خودنمايي مي كند. این آبشار از مسير پارك جنگلي و روستاي توشن در ۵ كيلومتري جنوب گرگان قابل دسترسي است.

آغاز ورودي جاده جنگلي رنگو، با ويرانه هاي يک گرمابه قديمي روبرو مي شويم که ساليان سال است متروک افتاده و کمي جلوتر از آن گورستان قديمي روستا جلب نظر مي کند. در ادامه مسير رودخانه و دره به ارتفاع بيش از پنجاه متر نمايان مي شود که دو سوي آن درخت هاي بلند شاخه در شاخه هم انداخته اند. شيب دره در برخي نقاط تا هشتاد درجه نيز مي رسد. پس از حدود پنج ساعت پياده روي، در امتداد اين دره و مسير رودخانه، آبشار رنگو از فراز صخره هاي عظيمي نمايان مي شود که با هيبت سرازير شده و صداي مهيبش از فاصله اي دور شنيده مي شود.

پيش از رسيدن به آبشار رنگو، کمپ رنگو نيز در بين راه قرار دارد. اين کمپ براي اقامت طبيعت گردان و کوهنوردان، تعبيه شده است. مسير دسترسي به آبشار رنگو از دل جنگل هاي پردرخت و تاريک منطقه، مسيري واقعا سخت و گمراه کننده بوده و لازم است حتما از يک راهنماي محلي کمک بگيريد. در مسير آبشار امامزاده اي به نام امامزاده ابراهیم نيز جلب توجه مي کند که بناي آن به تازگي مرمت و بازسازي شده است. علاوه بر آبشار اصلي رنگو، در مسير رودخانه جاري در ميان جنگل، آبشارهاي کوچک و بزرگ زيبايي ايجاد شده که هر کدام جلوه خاص خود را دارند.

مسیر دسترسی
آبشار رنگو در ۱۵ كيلومتری جنوب غربی شهرستان گرگان واقع شده و از مسیر پارک جنگلی و روستای توشن در ۵ کیلومتری جنوب گرگان قابل دسترسی است.
مسیر دسترسی به آبشار رنگو از داخل جنگل‌های پردرخت و تاریک منطقه، مسیری سخت و گمراه‌کننده است که وجود یک راهنمای محلی به رسیدن به آبشار الزامی است. پس از پیمودن ۲ کیلومتر از روستای توشن و عبور از مسیری خاکی در میان بوته‌های تمشک و درختان بلند، رودخانه‌ای دیده می‌شود که از چشمه‌های زلال جنگل و ارتفاعات رنگو سرچشمه می‌گیرد. در ادامه مسیر رودخانه، دره‌ای به ارتفاع بیش از ۵۰ متر نمایان می‌شود که دو سوی آن درخت‌های بلند در هم تنیده روییده‌اند. شیب دره در برخی نقاط به ۸۰ درجه نیز می‌رسد. پس از حدود ۵ ساعت پیاده‌روی، در امتداد این دره و مسیر رودخانه، آبشار رنگو از فراز صخره‌های عظیمی نمایان می‌شود.

مرتبط:

دیوار گرگان ،دیواری به قدمت دیوار چین

آشنایی با جنگل النگدره | بهشت پاییزی گرگان

آشنایی با پارک جنگلی قرق

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی گفت: هنرمندان صنایع دستی شیروان به علت شیوع ویروس کرونا تولیدات دستی خود را در فضای مجازی به فروش گذاشته‌اند که تاکنون استقبال خوبی از آن صورت گرفته است.

سلوکی ‌ها در ایران به فرمانروایی سلوکوس از سرداران اسکندر مقدونی تلاش زیادی برای یونانی ‌کردن ایرانی ‌ها داشتند. براساس گزارش‌ های باستان ‌شناسی آنها توانستند خط و زبان یونانی را در میان اشراف و درباریان ایران رواج دهند. حتی سکه ‌هایی که در اوایل دوره اشکانی در ایران ضرب شد به خط و زبان یونانی است و عنوان فیل هلن، یعنی دوستدار یونان نیز در راستای همان یونانی‌ مآبی بر سکه‌ های ایرانی نقش بسته بود. در شهر باستانی لائودیسه نیز که بعدها در دوره ساسانیان به نهاوند تغییر نام یافت، برخی پایه ستون‌ ها، سرستون ‌ها و تزئینات به ‌دست ‌آمده در کاوش ‌های باستان ‌شناسی مشخص کرد که تلاش زیادی برای ترویج معماری یونانی در شهر باستانی لائودیسه در نهاوند انجام شده بود.

اخیرا نیز آثار معبدی منسوب به سلوکیان که به معبد لائودیسه معروف است کشف شد اما مکان دقیق این معبد هنوز مشخص نشده است. آثاری که از تپه مرکزی شهر نهاوند به نام تپه دوخواهران به دست آمده این احتمال را قوت می بخشد که معبد در این مکان بوده باشد. این معبد را آنتوخوس سوم پادشاه سلوکی در این شهر برای همسر خود، ملکه لائودیسه بنا کرده بود.

کشف تنها کتیبه به خط یونانی در ایران که به کتیبه لائودیسه شهرت دارد، توسط یک کارگر سنگتراش انجام گرفت که در نهایت منجر به کاوش باستان شناسان در این منطقه گردید و معبد یونانی کشف شد. این کاوشها از تلاش اسکندر مقدونی و اسلاف او در ایران به‌ منظور ترویج یونانی ‌مآبی حکایت دارد.

این کتیبه که در دهه بیست شمسی پیدا شد در چند سطر به خط یونانی است که مربوط به آنتیوخوس سوم است. در این کتیبه آنتیوخوس سوم پادشاه سلوکی که از سال ۲۲۳تا ۱۸۷پیش از میلاد مسیح حکومت می ‌کرد، به ساتراپ دستور می دهد که نیایش همسرش لائودیسه که به کاهنه بزرگ ارتقاء یافته را همگانی کرده و روی سنگی بنویسد و در مهمترین معبد شهر نصب کند. متن کتیبه در سال ۱۹۴۹ میلادی توسط لوئی روبر ترجمه شده و در مجله هفتگی هلینکا به زبان فرانسه منتشر شد. سپس ترجمه فرانسوی کتیبه توسط علی حاکمی ‌به زبان فارسی انجام گرفت.

ازدیگر آثار باقی مانده از این معبد، ستون، سرستون، ته ستون و تک سنگ های فراوان است که در بعضی از منازل و جلو درب برخی مغازه های شهر و اطراف شهر بطور پراکنده دیده می شوند.

تاریخ کتیبه سال ۱۱۹ از ماکاندیکوس است که با سال ۱۹۳ قبل از میلاد مطابقت دارد و هم اکنون به همراه چندین مجسمه کوچک مفرغی در موزه ملی ایران باستان نگهداری می ‌شود.

شهرهای یونانی که از زمان اسکندر مقدونی و جانشینان او در ایران و سایر متصرفات آنها ساخته شد، نام‌ هایی چون الکساندریا، آپامه‌آ، آنتیوخیا و لائودیسه آ داشته ‌اند. این شهر و شهرک‌ های سلوکی در طول جاده بزرگ موسوم به خراسان یا جاده ابریشم ساخته شده بود که شواهد باستان‌ شناسی استقرار آنها را در دینور کرمانشاهان، نهاوند، همدان و در خورهه محلات تأیید می کند.

اسکندر و جانشینان او به‌ منظور تسلط بر ایران، اسکان یونانی ‌های مهاجر را در این کشور در دستور کار خود قرار دادند و برخی شهرهای ایران را به‌ منظور امتزاج دو تمدن ایران و یونان توسعه داده و یونانی‌ ها را در آنها ساکن کردند.

بنا به روایتی اسکندر به همراه خود، معمار و مجسمه ‌ساز و مورخ و معلم و تاجر به ایران آورد. حتی براساس آنچه مرحوم حسن پیرنیا در کتاب ایران باستان به آن اشاره کرده، اسکندر مقدونی به منظور یونانی ‌کردن ایران، همسری ایرانی اختیار کرد و به هشتاد تن از سرداران خود نیز توصیه کرد با ایرانیان ازدواج کنند.

لائودیسه یا دوخواهران ایلخانی؟
بنای مذهبی دوخواهران که در میان مردم محلی به امامزاده دوخواهران شناخته می‌ شود و مردم محلی این بنا را به خواهران امام رضا (ع) نسبت می دهند، نه ‌تنها دارای شجره ‌نامه مشخصی نیست، بلکه هیچ‌ کس از وجود این دو خواهر امام رضا (ع) در شهرستان نهاوند و حتی نام آنها اطلاع واثق ندارد. هیأت باستان‌ شناسی معبد لائودیسه اکنون به این نتیجه رسیده است که معبد لائودیسه باید جایی در اطراف بنای مذهبی دوخواهران یا حتی زیر این بنای تاریخی قرار داشته باشد. ممکن است امامزاده دوخواهران نهاوند نیز مانند برخی اماکن باستانی و تاریخی در سیر تحولات تاریخی ایران هوشمندانه و توسط مردم با منتسب ‌کردن به امامزاده یا یک عالم دینی و اجتماعی از تخریب‌ ها در امان مانده باشد. با توجه به شواهد و مدارک و تحقیقات هیأت گمانه ‌زنی، موجودیت امامزاده دوخواهران نهاوند نمی ‌تواند قدیمی ‌تر از دوره ایلخانی تاریخگذاری شود، بنابراین احتمال انتساب آن به امام رضا و خواهرانش کمرنگ تر میشود.
به عبارتی می توان محدوده امامزاده دوخواهران را به محل معبد لائودیسه نسبت داد. شاید بتوان بین امامزاده دوخواهران و کتیبه ارتباط برقرار کرد. قوی ‌ترین احتمال این است که معبد یونانی لائودیسه شاید در اطراف و حتی زیر امامزاده دوخواهران نهاوند پنهان مانده باشد. از طرفی با توجه به اینکه در دوره سلوکی برای همسران پادشاه سلوکی عنوان خواهر به کار برده می شد لذا گمان می رود که امامزاده دو خواهران همان معبد لائودیسه است.

مرتبط:

سراب «فارسبان» نهاوند روشن می‌شود

ردپای تاریخ در تپه نقاره‌چی نهاوند

اینجا همدان است

ارگ تبریز (علیشاه) نام یک بنای تاریخی در تبریز است. سبک معماری این بنا به شیوه آذری و معمار آن استاد فلکی تبریزی ذکر شده‌است.

این ارگ یکی از بلندترین دیوارهای تاریخی کشور و نماد شهر تبریز است. این ارگ در مرکز شهر تبریز، در ضلع جنوبی تقاطع خیابان امام خمینی و فردوسی قرار دارد و امروزه فضای پیرامون آن برای برگزاری نماز جمعه مورد استفاده قرار می‌گیرد و مصلای بزرگ تبریز در این مکان احداث شده‌است.

ارگ تبریز توسط خواجه تاج‌الدین علی‌شاه بنا شده‌است. این بنا براثر زمین‌لرزه و گذر زمان تا حدودی تخریب شده‌است. در محوطه ارگ، آثار تاریخی ارزشمندی همچون «مدرسهٔ نجات» که به‌عنوان یکی از نخستین مدارس ایران به‌شمار می‌رفت و نیز «سالن تئاتر شیر و خورشید» قرار داشت که در سال ۱۳۶۰ بخش اعظمی از ارگ توسط جهاد سازندگی با بولدوزر و مواد منفجره ویران شده‌است.

امروزه تنها بخشی از دیوارهای عظیم و محراب بسیار بلند شبستان جنوبی این مسجد برجای مانده‌است که خود موید شکوه و آبادانی آن در گذشته‌است. دیوارهای موجود در حقیقت تشکیل‌ دهندهٔ ایوان طا ق‌پوش عظیمی بوده‌است. ارتفاع احتمالی بنا تا خط آغاز طاق استوانه‌ای ۲۵ متر (البته با دقت در تناسب سازه‌های اثر ۳۶ متر صحیح به‌نظر می‌رسد) بوده‌است.

تاریخچه

بنای شكوهمند ارك تبریز بازمانده مسجدی است كه در فاصله سالهای ۷۱۶تا ۷۲۴ ه.ق به همت تاج الدین علیشاه جیلان تبریزی وزیر اولجایتو و بهادر خان از ایلخانان مغول ساخته شد. قسمت جنوبی این مسجد دارای طاق بزرگی بود و مورخان نوشته اند:به علت فرو نشستن بنیان و تعجیل در اتمام آن ، طاق مذكور شكسته و فروریخته است. بنایی كه اكنون به صورت سه دیوار بلند به شكل ایوان دیده میشود. قسمت مسقف مسجد بوده كه عرض و ارتفاع آن هر یك حدود ۳۰ متر است. در حفریات اخیر دریافتند كه ۷متر از دیوارها در زیر خاك مانده است. عرض دیوار حدود ۱۰ متر است و در داخل ، مركب از دو دیوار عریض و مستحكم است كه در چند مرحله به وسیله طاقهای متعدد متصل شده اند.

بنای اولیه ارگ در بین سال‌های ۷۱۸ تا ۷۳۹ هجری قمری با هدف ساخت آرامگاه بزرگی در صحن مسجد علیشاه تبریز در هنگام وزارت علیشاه انجام شد. با فروریختن سقف بنا به هنگام ساخت و نیز با فوت علیشاه ادامه ساخت بنا در آن زمان متوقف شد. با آغاز جنگ‌های ایران و روسیه در سال‌های ۱۸۰۴-۱۸۲۴ و جنگ ایران و انگلیس در ۱۸۵۷ این بنا و محوطه اطراف آن به سرعت به ارگی نظامی تغییر کاربری داده‌شد. به فرمان عباس میرزا ولیعهد قاجار سربازخانه٬ ستاد فرماندهی جنگ ارتش ایران٬ و کارخانه ریخته‌گری و توپ ریزی در محوطه ارگ تبریز ساخته شد. همچنین در عهد قاجار عمارت کلاه فرنگی نیز در همین محوطه ساخته شد. محوطه ارگ تبریز در دوران مختلف قاجار صحن ، محل زاویه و مدرسه علیشاه مبدل به انبار غلات و مخزن مهمات قشون گردید و حصاری دور آن كشیده شده و به نام ارگ مشهور شد

در دوران پس از مشروطه با هجوم روس‌ها مردم تبریز به دفاع در برابر تهاجم پرداختند. در این زمان ارگ نقطه تمرکز مدافعان تبریزی بود. آن‌ها توپی را نیز به بالای ارگ انتقال داده بودند تا در دفاع از مواضع خود از آن استفاده نمایند. با سقوط تبریز و به هنگام اشغال تبریز بدست قوای روس در سال ۱۲۹۰ روس‌ها دیوار ارگ را به توپ بستند. پس از اشغال نیز به علت بی مبالاتی روس‌ها در جابجایی، گلوله‌های توپ آتش بخشی از برج و باروی ارگ را فرا گرفت و آسیب زیادی به دیوارهای آن وارد آمد. در زمان مشروطیت هم بناهای اطراف آن مخزن مهمات دولتی بود. این مخزن به دست مشروطه خواهان افتاد و باعث تقویت آنان گردید. ازگ تبریز همیشه به صورت سنگری مستحكم و مسلط بر شهر تبریز محسوب میشده است.

تعرض به حریم ارگ علیشاه:

در دوران مشروطه و پس از آن در محوطهٔ ارگ، بناهای دیگری شامل مدرسهٔ نجات٬ یکی از نخستین مدارس سبک مدرن ایران و سالن تئاتر شیر و خورشید ساخته شده بود. در دوران پهلوی با تخریب الحاقات زمان قاجار باغ ملت در محوطه جنوبی ارک ساخته شد. بنای ارگ تبریز و محوطهٔ باستانی آن در  ۱۵ دی ۱۳۱۰ خورشیدی به شمارهٔ ۱۷۰ در فهرست آثار ملی ایران به‌ثبت رسیده‌است و نقشهٔ حریم استحفاظی قانونی و ظوابط حفاظتی آن در نشست ۲۹ خرداد ۱۳۵۷ شورای حفاظت آثار تاریخی اداره کل حفاظت آثار تاریخی مشخص و مورد تأیید اعضا قرار گرفته‌ است.

در سال ۱۳۱۰ حصار و باروهای قاجاری ارگ تخریب شد و ارگ با عنوان مسجد علی‌شاه به ثبت در فهرست آثار میراث فرهنگی ایران رسید. در سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ بیشتر سازه‌های قاجاری بنا با بهانه ایجاد فضای سبز تخریب شد. در سال ۱۳۶۰ به بهانه تاسیس مصلای نماز جمعه٬ دیوار شمالی عهد ایلخانی ارگ و به همراه پلکان قاجاری ارگ توسط جهاد سازندگی با استفاده از بولدوزر و مواد منفجره تخریب شد. در سال ۱۳۷۶ مجری طرح مصلای جدید تبریز در محدوده بنای ارگ اقدام به خاکبرداری عمیق در محدوده شرقی ارگ با استفاده از ماشین‌آلات سنگین نمودند. در نتیجه این خاکبرداری بازمانده‌های زیر‌ساخت های مسجد ارگ علیشاه نابود شد. در بازسازی ارگ مابین سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۱ توسط سازمان میراث فرهنگی ایران باقیمانده علایم و نشانه‌های مربوط به ساخت و ساز دوران قاجار از این بنا زدوده شد.

امروزه تنها بخشی از دیوارهای عظیم و محراب بسیار بلند شبستان جنوبی این مسجد برجای مانده‌است. همین بنای باقیمانده از ارگ نیز تحت تاثیر بنای مصلی جدید که با ارتفاعی بیشتر از میزان پیشبینی شده در طرح حفاظت ارک ساخته شده قرار دارد. بازمانده‌های ارگ حاکی از وجود یک ایوان به‌عرض ۳۰٬۱۵ متر و جرز و دیواهای کناری به ضخامت ۱۰٬۴۰ متر و پی‌ها و فونداسیونی ژرف و حجیم متناسب سازه‌های فوقانی و ارتفاع احتمالی بنا تا خط آغاز طاق استوانه‌ای ۲۵ متر بوده‌است.

آخرین تعرض به حریم ارگ علیشاه: نمازگذاران پارکینگ می‌خواهند

 

امروز درست دو دهه از احداث مصلی می‌گذرد که خبر رسیده حدود یک ماه است مجددا رفت و آمد ماشین‌ها در محوطه شروع شده است.

دوستداران میراث فرهنگی و مردمی که این بنا را نمادی از مقاومت و هویت شهرشان می‌دانند، پرس‌وجو می‌کنند.

واکنش‌ها علیه کنش‌ها

در همین راستا انجمن دوستداران میراث فرهنگی تبریز در تاریخ ۱۵ آبان‌ماه امسال در نامه‌ای به محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌ دستی و گردشگری، از او برای توقف احداث پارکینگ، ورود به مسئله و جلوگیری از ادامه خاک‌برداری را تقاضا کردند.

دو روز گذشت تا بالاخره اداره‌کل میراث فرهنگی استان، ۱۷ آبان‌ماه به خاک‌برداری‌های عرصه ارگ علیشاه واکنش نشان داد. مرتضی آبدار بخشایش مدیریت این اداره کل در مصاحبه‌ای اعلام کرد که “هیچ ساخت و سازی خارج از ضوابط میراث فرهنگی در حریم ارگ انجام نخواهد گرفت.”

آبدار در صحبت‌هایی گفته بود که طی جلسه‌ای با بنیاد مصلی (متولیِ ساخت بنای مصلی و پارکینگ آن) ادامه عملیات به بعد از بررسی مجدد باستانشناسی و اعلام نظر کارشناسان سازمان موکول شده است. این پارکینگ که از طرفی در حریم خانه‌ی تاریخی «فتح‌اله یِف» است، با ساخته شدنش ممکن است به حریم بصری آن هم آسیب بزند. در همین راستا آبدار در بخشی دیگر از مصاحبه‌اش اشاره کرده بود که “با ساخت و ساز در حیاط خانه فتح‌الله یف به منظور ایجاد پارکینگ زیرزمینی و در حد کف (صفر-صفر) انجام خواهد گرفت و بنایی خارج از کف حیاط احداث نمی‌شود.”

اما فقط چند ساعت پس از این اظهارنظر، ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی مجازی پخش شد که از ادامه فعالیت ماشین‌های سنگین در این محوطه خبر می‌داد. تا اینکه روز گذشته – ۱۸ آبان‌ماه – خبری مبنی بر توقف پروژه ساخت پارکینگ در حریم ارگ علیشاه از طرف معاونت میراث فرهنگی سازمان منتشر شد.

محمدحسن طالبیان نیز از اعزام هیاتی از کارشناسان به تبریز خبر داد و گفت: در دو روز گذشته با مقامات استانی تبریز تماس گرفته و نامه به مصلی و شهرداری از طرف مدیر استان ارسال شد و در حال حاضر پروژه احداث پارکینگ متوقف شده و هیاتی از کارشناسان نیز به تبریز اعزام شدند. گزارش کارشناسان پس از بررسی هفته آینده به شورای عالی شهرسازی و معماری ارسال می‌شود تا تصمیمی دقیق و همه جانبه‌ای در جهت حفاظت از ارگ علیشاه گرفته شود.

ارگ تبریز از دید سیاحان:

ارگ یکی از بزرگترین سازه‌های شهر تبریز بود. ارگ علیشاه و مجموعه آن در زمان ساخت آن، شاخص ترین بنای شهر تبریز بوده و به نوشته جهانگردان تاریخی، تنها بنای شهر تبریز بوده که از دور دست دیده می شده است. همین باعث شده در گذر زمان بازدید کننده‌گان از شهر تبریز توجه ویژه‌ای به ارگ داشته باشند. این بنای عظیم در بیشتر سفرنامه ها و تواریخ وصف شده است که پاره‌ای از آن‌ها در ذیل آمده است:

ابن بطوطه می نویسد:

در بیرون از مسجد از دست راست مدرسه و از دست چپ زاویه ای وجود دارد و صحن آن با سنگ های مرمر فرش گردیده و دیوارها با كاشی پوشانده شده و جوی آبی از وسط آن می گذرد و انواع درختان و موها و یاسمین در آن به عمل آورده اند.

حمد الله مستوفی معاصر علیشاه می نویسد:

مسجد جامع بزرگی است كه صحن آن ۲۵ گز در ۲۰۰ است و در او صفه ای بزرگ از ایوان كسری به مداین بزرگتر.

بدر الدین محمود العینی می نویسد :در وسط صحن مسجد حوض مربعی بود كه هر ضلع آن ۱۵۰ زراع طول داشت و سكویی در وسط آن بود كه در هر سوی آن از دهان مجسمه شیر ، آب فرو میریخت . بالای سكو نیز فواره هشت گوشی بود كه دو دهانه آب پران داشت ، طاق نوك تیز محراب به وسیله دو ستون مسی اندلسی نگاه داشته میشد و قاب محراب با طلا و نقره تزئین ونقاشی شده بود. چراغهای مزین به زر و سیم با زنجیرهای مسی از سقف آویزان بودندو داخل طاق را روشن می كردندو پنجره های مشبك نیز هر كدام ۲۰ شیشه دایره ای مزین به طلا و نقره داشت.

تاجر ونیزی كه حدود سال ۸۸۶ ه.ق سومین سال سلطنت سلطان یعقوب آق قویونلو از تبریز دیدن كرده می نویسد: جامع علیشاه بلندترین بناهای تبریز و داراری صحن بزرگی است . در میان صحن حوضی دارد كه چهار گوش است. درازا و پهنای آن هز كدام به اندازه صدقدم و ژرفایش شش پاست و پلكانی از كنار استخر به ایوان آن منتهی میشود. طاق شبستان مسجد به قدری بلند است كه اگر كمان كشی تیری در كمان مناسبی قرار دهد و رها كند هرگز به طاق شبستان نمی رسد. دور مسجد را با سنگهای نفیسی طاق بندی كرده اند و طاق روی ستونهایی از مرمر قرار دارد و مرمر به اندازه ای ظریف و شفاف است كه به بلور نفیس می ماند. این مسجد سه در دارد كه هر كدام طاقی به عرض ۴۰ و بلندی ۲۰پا دارد . ستونهای دو سوی درها از سنگ مرمر نیست بلكه از سنگهای الوان ساخته شده است. بقیه طا ق با گچ مقرنس كاری و تزئین شده است.

مرتضی میزرا پسر عم نادر میرزا مولف تاریخ و جغرافیای دارالسطنه تبریز در سال ۱۲۹۸ ه۰ق از ارگ علیشاه یدن كرد و مشخصات بقایای این بنا را شرح داد ۶۰ سال پس از او دونالدویلبر مولف كتاب معماری اسلامی ایران در دوره ایلخانان علاوه بر توصیف دقیق بازمانده بنا ، نقشه جالبی از آن ترسیم كرد . از این اطلاعات معلوم میشود كه این بنا در زمان تاج الدین علیشاه مسجد جامع شهر و مزین به كاشی و ازاره سنگی و ستونهای مرمری و كتیبه ها و گچبریهای زیبایی بود و بعدها رو به ویرانی نهاده و متروك شده است.

نوشته احمد کسروی نیزجالب توجه است:

غزوخان (عزت‌الله خان) از وضع آشفتهٔ دوران محمدعلی شاه بهره جسته و برای چپاول تبریز با مستبدان همکاری کرده و به تبریز حمله‌ور شده‌بود. آزادی‌خواهان هم از زیر همین نقب به پشت دشمن حمله کردند و پیروز شدند. در مسجد کبود تبریز پشت صحن دوم به دهانه‌ای برخوردم که دریافتم نقبی است که به ارگ علی‌شاه می‌رسد.

همچنین بیت الله جمالی نیز نوشته است:

قسمتی از دانشسرای دختران تبریز که در محوطهٔ مسجد استاد و شاگرد سابق بنا شده‌است، چند سال پیش فرود می‌نشیند و گودال یا تونلی بزرگ نمایان می‌شود؛ اما برای آن‌که کاوش کنند، آن را پر کردند. احتمال می‌رود که تونل قسمتی از این را زیرزمینی بوده‌است؛ این راه به‌قدری بزرگ بود که می‌شد با درشکه از آن عبور کرد. پشت دیوار بلند ارگ تبریز در هر سه سمت ویرانه‌است با تکه باغی و خانه‌ای و مدرسه‌ای. دهانهٔ محراب ۳۸ پا است و ۶۹ پله که از آن بالا رفتیم. بین دو دیوار از سمت خاور ساخته شده‌است که در زمان سلطنت رضاشاه قسمتی از تپهٔ اطراف ارگ را به‌صورت باغ و گردشگاه عمومی درآوردند که ساختن سالن تئاتر آذربایجان هم در همین برنامه بوده‌است… به‌طوری که مشهود است در زیر ابن بنا، سه نقب یا دالان زیرزمینی وجود دارد که یک رشتهٔ آن از ارگ به شنب‌غازان و رشتهٔ دیگر به باغ‌میشهٔ فعلی -محل سابق ربع رشیدی- و رشته‌ای نیز از وسط بازار گذشته و پس از عبور از زیر رودخانهٔ آجی‌چای به حوالی فرودگاه می‌رسد.

آدرس:

مرکز شهر تبریز، در ضلع جنوبی تقاطع خیابان امام خمینی و فردوسی- جنب مصلی

نحوه دسترسی:

۱- از چهارراه شهنازبه طرف مصلی

۲- پشت خیابان شهناز(شریعتی جنوبی)، کوچه ارگ

در مسیر خیابان امام میتوانید از تاکسی، اتوبوسBRT، و خط واحدهای مسیر آبرسان-شریعتی استفاده کنید.

منبع:

مرتبط:

سفری به روستای لیقوان ، دره بهشت تبریز

خانه مشروطه تبریز چه جذابیتی دارد؟

آشنايي با برج شمس تبریزی

امروزه با شیوع ویروس کرونا بسیاری از عادت‌های پیشین ما تغییر کرده است. از جمله نحوه سفر و گردشگری که متاثر از شرایط جدید، آمادگی ویژه‌ای را طلب می‌کند.

در نخستین روزهای شیوع ویروس کرونا، یکی از اصلی‌ترین توصیه‌ها، عدم استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی بود. چرا که امکان انتقال این ویروس در مکان‌های پر تراکم افزایش می‌یافت. حتی کار به تعطیلی ناوگان حمل و نقل عمومی کشیده شد و برای روزهای زیادی ایستگاه‌های قطار و مترو،‌ پایانه‌ها و فرودگاه‌ها خالی از مسافر شدند. چندی نگذشت که معلوم شد این ویروس به این زودی‌ها رفتنی نیست و تعطیلی ادامه‌دار این مکان‌ها هم امری است ناشدنی. مردم خسته از خانه‌نشینی طولانی دوباره بار سفر بستند و پروازها و حرکت قطارها از سر گرفته شد. با این همه، مسافرت هوایی با کاهشی جدی مواجه شد.

یکی از دلایل جدی این کاهش، ترس مردم از ابتلای به ویروس کرونا در هواپیما و فرودگاه‌هاست. به خصوص که گفته می‌شد ویروس کرونا در محیط‌های بسته امکان انتقال بیشتری پیدا می‌کند. همچنین انتقال از سطوح و رفت‌وآمد مداوم خدمه و تماس آنها با مسافران،‌ از دیگر خطرهایی بود که برای مسافرت با هواپیما و قطار عنوان می‌شد.

از همین‌رو سازمان های بهداشتی و دولت‌ها دست به کار شدند و قوانین و مقرراتی برای شرکت‌های هواپیمایی و همچنین فرودگاه‌ها در نظر گرفتند.

انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا)‌ نیز با طراحی یک « نقشه راه ایمنی زیستی» در صدد شد تا به دولت‌ها برای حفظ اصول بهداشتی در فرودگاه‌ها یاری رساند.

برنامه پیشنهادی یاتا سعی کرده تا روی حضور مسافر در فرودگاه متمرکز شود و سعی دارد تا امکان انتقال از سطوح را به حداقل برساند. از جمله این که خواسته است تا دسترسی مسافران به ساختمان ترمینال‌ها محدود شود،‌ دمای بدن همه در تمام مبادی ورودی اندازه‌گیری شود،‌ مسافران اطلاعات تماس و سلامت خود را ارائه دهند، برخی کارها مانند تحویل بار در فرودگاه خودکار شود، مسافران چک-این و کارت پرواز خود را قبلا پرینت بگیرند

نکته مهمی که یاتا به آن اشاره می‌کند این است که خطر ابتلا در هواپیما نسبتا پایین است و نیک کریم معاون یاتا گفته که حفظ فاصله داخل هواپیما لازم نیست.

در میان این تردیدها و نگرانی‌ها اما، بسیاری از فرودگاه‌ها نیز دست به کار شدند و سعی کردند تمهیداتی برای حفظ اصول بهداشتی در ترمینال‌ها پیش بینی کنند. مثلا در ترکیه، برای سفر علاوه بر بلیت و مقدمات اداری مرسوم، مسافر باید کد اجازه سفر دریافت کند. این کد براساس شماره ملی افراد و سابقه تماس با افراد بیمار یا زندگی و کار در مکان‌های پرخطر صادر می‌شود. اگر خود فرد یا اطرافیانش در فهرست بیماران، بهبودیافتگان یا ناقلان نباشند، اجازه سفر دارند. خرید بلیت تنها با ارائه این کد امکان‌پذیر است. از آن جایی‌که تمام ساکنین ترکیه باید محل زندگی خود را به دولت اعلام کنند، ردگیری افراد ناقل یا کسانی که جواب آزمایش کرونایشان مثبت شده است، دشوار نیست.

در ایران نیز حفظ فاصله اجتماعی،‌ حذف پذیرایی و توزیع ماسک و ژل ضدعفونی در بسیاری از فرودگاه‌ها به یک رویه ثابت درآمده است. نصب برچسب‌های رعایت فاصله اجتماعی در محل دریافت کارت پرواز و یا صف کنترل، حذف تماس فیزیکی در بازرسی بدنی، و کاهش تعداد مسافران در اتوبوس‌های شاتل نیز از دیگر مواردی است که در فرودگاه‌ها برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا لحاظ شده است.

در فرودگاه کیش نیز به علت شرایط ویژه این جزیره و حجم بالای پرواز و رفت‌وآمد مسافر، تمهیدات لازم برای رعایت حداکثری ضوابط و پروتکل‌های بهداشتی در نظر گرفته شد. برچسب گذاری سالنهای فرودگاه و فاصله گذاری ، ضدعفونی مکرر ترمینال‌ها، سرویس‌های بهداشتی و چرخ‌های حمل بار ، ضدعفونی بار مسافران پس از تخلیه از هواپیما ، نصب دوربین‌های پیشرفته تب‌سنجی، ضدعفونی هواپیما قبل از ورود و پس از خروج مسافر و الزام استفاده از ماسک و دستکش از جمله مواردی است که هم مورد تاکید یاتا و هم سازمان هواپیمایی کشوری است و در فرودگاه کیش نیز اجرایی می‌شود.

با این حال، همواره گزارش‌های زیادی از عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در فرودگاه‌های سرسر کشور منتشر می‌شود؛ امری که البته اختصاص به ایران ندارد و تقریبا یک مشکل جهانی است. چنان که در روایت یکی از خبرنگاران ایندیپندنت از فرودگاه بریتانیا آمده است : « البته تمام سخت‌گیری‌ها بعد از خروج از هواپیما تمام شد. انگار وارد دنیای قبل از کرونا شده باشیم. ازدحام دربرابر ورودی‌ها و خروجی‌ها، صف بازرسی گذرنامه مانند تمام ‌روزهای تابستانی در فرودگاه‌های لندن پر از مسافران آفتاب‌سوخته و گردش‌گران هیجان‌زده بود. اگرچه روی زمین نشانه‌های فاصله‌گذاری اجتماعی را چسبانده بودند اما اثری از توجه مردم یا تذکر پلیس فرودگاه نبود.

غیر از مأمور بازرسی گذرنامه که فرم و مدارک را کنترل کرد، هیچ‌کدام از کارکنان فرودگاه ماسک به‌صورت نداشتند. کودکان خسته از سفر مثل همیشه روی زمین نشسته بودند و بازی می‌کردند….به‌یک‌باره وارد دنیایی شدیم که گویی اثری از کرونا و این ویروس موذی نشنیده بودند.»

واقعیت آن است که در شرایط فعلی اقتصادی کشور و آسیب‌های ناشی از کرونا محدود کردن پروازها یا کاستن از حجم مسافران،‌ ایده‌ای عملی نیست. چه این که اقتصاد جایی مانند کیش مبتنی بر گردشگری و جذب توریست است.

بنابراین فعلا تنها راه همزیستی با کرونا و کنار آمدن با آن در موقعیت‌های مختلف از جمله سفر است؛ این سفر چه از طریق هواپیما باشد چه قطار و چه هر وسیله دیگری مستلزم رعایت دقیق پروتکل‌های بهداشتی توسط خود مسافران است. اگرچه شرکت‌های هواپیمایی و مسئولان فرودگاه‌ها وظیفه دارند تا زمینه را برای اجرای قوانین و دستورالعمل‌های بهداشتی فراهم کنند، اما در نهایت،‌ حفظ فاصله اجتماعی در موقعیت‌های مختلف، امری است که با الزام و تذکرهای بیرونی تا حدودی عملی است و رعایت حداکثری آن همکاری مردم را طلب می‌کند.

منبع:ایسنا

مرتبط:

گردشگری مجازی ناجی صنعت گردشگری از بحران کرونا