غار التپه

التپه نام سکونت گاهی در دامنه های شمالی رشته کوه های البرز یا به طور دقیق تر در پایه کوهای جهان مورا (پیش کوههای البرز) است. روستای التپه با چشم اندازی وسیع به سمت شمال مشرف بر جلگه سرسبز و حاصلخیز مازندران و دورتر از آن خلیج گرگان (خورد دریا) و شبه جزیره میانکاله و دریای خزر (گت دریا), از سوی دیگر با چشم اندازی به سمت جنوب به کوه های جهان مورا و درختان سر سبز و سر به فلک کشیده جنگل منتهی می گردد. روستای التپه در جنوب شرقی دریای خزر و جنوب غربی خلیج گرگان و در یک کیلومتری شهر بهشهر و جنوب بزرگراه ارتباطی بهشهر- گرگان قرار گرفته است.

بقایای نخستین اجتماعات بشری در دوره فرا پارینه سنگی Epipalaeolitic در غار التپه به دست آمده است. غار التپه درشرق شهر بهشهر و غرب روستای التپه واقع شده است. این غار در سال ۱۹۴۶ میلادی توسط Dr.Mac Berny حفاری شده و لایه های تمدنی دوره فرا پارینه سنگی (زندگی و معیشت این جوامع بر اساس شکار غزال و فوک استوار بوده) در آن نمایان شده است. بر اساس داده های استخوانی و صنایع سنگی در این غار، این دوره از ۱۲۵۰۰ سال پیش آغاز و در حدود ۱۱۰۰۰ سال پیش به اتمام رسیده است.

غار التپه

وجه تسمیه
التپه را گاه علی تپه می‌ نامند که اشتباه است. «التپه مرکب از دو کلمه ال + تپه است. “اَل” نام درختی که در گذشته با قدمت چند هزار ساله دراین منطقه می روئید، “تپه” نوعی عارضه ارتفاعی است. درمحافل علمی جغرافیائی ،”ال” بعنوان نام درخت و پدیده طبیعی و”تپه” هم بعنوان عارضه ارتفاعی و آن نیز یک پدیده طبیعی خوانده می شود که دو پدیده طبیعی در کنار هم در این نام استفاده شده است». بنابراین التپه به معنای درختانی بر روی تپه است و باتوجه به قرارگرفتن این روستا بر ارتفاع، باید بپذیریم که واژه التپه و وجه تسمیه آن صحیح است.

 

تغذیه مردم عصر حجر
خوراک مردمان این دوران ازسوی شکارچیان و از گیاهان و گوشت جانوران فراهم می ‌شد. مردمان این دوره به بخش ‌هایی از تن جانوران، مانند جگر، قلوه و مغز دلبسته بودند. خوراک روزانهٔ اینان سرشار از کربوهیدراتی بود که از بنشن یا حبوبات به‌ دست می ‌آمد.

پژوهش‌ ها نشان می ‌دهد که دوسوم انرژی موردنیاز مردمان آن دوران از گوشت به‌دست می ‌آمد. آنان نیز مانند مردمان کنونی، از چربی پرهیز می‌ کرده‌اند ولی نه به همین نسبتِ کنونی. گمان برده می ‌شود که نخستین مصرف شیره، که از ترش شدن انگورهای وحشی ساخته شده‌ بوده، در این دوره رخ داده ‌باشد.

غار التپه

ویژگی دوران پارینه سنگی
در دوران پارینه‌ سنگی، انسان‌ ها در گروه‌ های نسبتاً کوچک گرد هم آمده و به گردآوری گیاهان، ماهیگیری و شکار پرداخته ‌اند. ساخت ابزار سنگی ویژگی اصلی این دوران است، اما انسان ‌ها در سراسر پارینه‌ سنگی از ابزارهای چوبی و استخوانی نیز بهره می‌ گرفته ‌اند. انسان ‌ها در آن دوران از چرم و الیاف گیاهی نیز استفاده می کردند. در اواخر دوران پارینه ‌سنگی، انسان‌ ها نخستین بار اقدام به آفرینش هنری کردند که شامل هنر صخره‌ ای و ساخت اشیا و نقاشی درون غارها می ‌شد. همچنین آغاز رفتار مربوط به باورهای دینی مثل برگزاری آیین ‌ها و آیین خاکسپاری مربوط به اواخر پارینه ‌سنگی است. آب ‌و هوای پارینه‌ سنگی متشکل از دوران یخبندان و بین یخبندان بود و بطور متناوب دماهای سرد و گرمی را تجربه می ‌کرد.

چون بشر در این دوره ساختن ابزار و آلات سنگی را یاد گرفته است این دوره را عصر حجر می خوانند. اولین ابزار سنگی که بشر ساخته محتملاً سنگ بزرگی بوده که تمام اطراف آن را با وسیله ای تیز کرده بوده است. دانشمندان این وسیله را اصطلاحاً تبر محکم می نامند. همچنین تکه سنگ هایی که در اثر خرد کردن سنگ ها بدست می آمد، به عنوان ابزار مورد استفاده قرار می گرفته است. تیشه دستی و پاره سنگ های تیز تنها ابزار انسان های عصر حجر بوده که هزاران سال از آن ها استفاده می نموده اند.

 

عصر نوسنگی
در حدود ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد، تحول شگرفی در روش زندگی بشر پدید آمد. بدین معنی که او کشت و پرورش محصولات را آموخت. این دوره را آغاز نئولیتیک یا «عصر حجر جدید» دانسته اند.

در این دوره، او از حیوانات بعنوان منبع غذایی و از پوست آن ها برای لباس استفاده می کرد. او دسته هائی از حیوانات نگهداری می کرد، خانه می ساخت و به زودی نیز شروع به ساخت چیزهای تازه ای کرد که در طبیعت یافت نمی شد.

خاک رس را قالب گیری کرده، به بشقاب و ظرف تبدیل نمودند. وقتی که آن را می پختند، می توانستند در این گونه ظروف پخت و پز نمایند. از پشم و کتان نخ تهیه می کردند.

غار التپه

عصر نوسنگی با رشد کشاورزی و آبیاری همراه است. چرا که در عصر نوسنگی دما و بارندگی برای کشاورزی مناسب شد. عصر نوسنگی در ایران از حدود ۸۰۰۰ پیش از میلاد آغاز شد و حدود ۵۵۰۰ پیش از میلاد به پایان رسید. مشخصه این عصر در ایران رشد سکونت گاه های کوچکی است که در آن ها ۵۰-۱۰۰ نفر ساکن شده بودند.

این افراد یا در خانه های ساخته شده از آجر نپخته و یا چادر و یا سرپناه هایی از علف زندگی می کردند. حفاری های بیشتری برای شناخت تفاوت طبقات، شکل معابد و دیگر سازه های خاص آن زمان مورد نیاز است.

تا این که زمانی که این انسان ها، شروع به کار و زندگی دسته جمعی کردند، ابتدا دهات و سپس شهرهایی به وجود آمدند و این سرآغاز همان چیزی بوده است که امروزه « تمدن» نامیده می شود.

مسیر دسترسی
روستای التپه در مسیر یکی از مناطق مهم تفریحی توریستی مازندران یعنی پارک جنگلی عباس ‌آباد قرار دارد. این روستا در یک کیلومتری شهر بهشهر و جنوب بزرگراه ارتباطی بهشهر- گرگان قرار گرفته است. غار التپه نیز درشرق شهر بهشهر و غرب روستای التپه واقع شده است.

مرتبط:

آبشار رنگو گرگان

آشنایی با جنگل النگدره | بهشت پاییزی گرگان

دیوار گرگان ،دیواری به قدمت دیوار چین

خانه حریری موزه مطبوعات

شهر تبريز به دليل پيشينه کهن خود داراي بناهاي تاريخي و اماکن قديمي بسياري است که هر کدام در نوع خود کم نظير و ديدني هستند.

شايد اين سئوال مطرح باشد که چرا عمر بناهاي موجود تبريز به غير از چند بناي محدود، کمتر از ۲۰۰ سال است. پاسخ اين پرسش را بايد در نظام طبيعت جستجو کرد چرا که اين شهر در طول هزار سال گذشته بيش از یازده زلزله مخرب و ويرانگر به خود ديده که به قول ناصرخسرو «ديواري به ارتفاع يک وجب هم در اين شهر باقي نماند.» هم از اين روست که بناهاي افسونگري چون کاخ غازان خان، مجموعه ربع رشيدي، ميدان حسن پادشاه و … هم اکنون زير خروارها خاک مدفون شده اند.

قدمت اکثر خانه‌ های تاریخی تبریز به دوران پس از قاجار می‌ رسد. تبریز دومین شهر پررونق کشور از لحاظ خانه‌ های تاریخی است. تمام بناهای تاریخی و دیدنی موجود در شهر تبریز در آخرین شب سال ۱۱۹۳ هجری و در آغاز دورهٔ قاجاریه، براثر وقوع زمین‌لرزه‌ ای هولناک تخریب شدند و شهر تبریز به‌ ویرانه‌ ای از خرابه‌ ها تبدیل گشت. البته برخی از بناهای محکم و استوار، همچون ارک علیشاه، بازار تبریز، مسجد استاد شاگرد، مسجد جامع و مسجد کبود باوجود آسیب‌ های فراوانی که دیدند، باقی ماندند.

خانه حریری موزه مطبوعات

پس از وقوع زمین‌ لرزهٔ سال ۱۱۹۳ هجری و در آغازین سال‌ های دورهٔ قاجار، ساخت‌ و ساز در شهر تبریز رونق گرفت و مردم برروی خرابه‌ های تبریز ویران‌ شده، شهری نو با خانه‌ هایی زیبا و جالب بنا کردند. امروزه نیز این خانه‌ های قدیمی که قدمتشان به‌دورهٔ قاجار می‌ رسد، در نقاط مرکزی شهر تبریز به‌ چشم می‌خورند و به موزه شده اند.  برای نمونه، خانهٔ مشروطه به‌ موزهٔ مشروطه، خانهٔ شربت‌ اوغلی به‌ فرهنگسرای تبریز و خانهٔ قدکی به‌دانشکدهٔ معماری تبدیل شده‌ است. درحال حاضر نیز، بسیاری از این خانه‌ ها درحال احیا و ترمیم هستند و پس از ترمیم به‌ موزه یا سایر مراکز فرهنگی تبدیل خواهند شد. امروزه در سطح شهر تبریز، بیش از ۶۰۰ باب خانه تاریخی شناسایی شده‌ است و تخمین زده‌ می‌شود که این تعداد در سال‌ های آینده با کاوش‌ هایی که درحال انجام است، به بیش از ۸۰۰ باب نیز برسد.

خانه‌ هاي تاريخي تبريز به دليل موقعيت ممتاز اين شهر به ويژه در دوران حکومت قاجار از نظر شمار در کشور بي‌ نظير است. تبديل شدن تبريز به دارالسلطنه در دوران وليعهدي عباس ميرزا دليل اصلي تعدد و کثرت خانه‌ هاي تاريخي در اين شهر به شمار مي آيد.

خانه حریری موزه مطبوعات

مشخصات خانه حریری:

خانه حریری شامل دو بخش است: بخش بيروني و اندروني.

ساختمان بيروني شامل دو طبقه مي باشد.

تاريخچه خانه حریری به اوايل دوران قاجار برمي گردد كه دو حياط بيروني و اندروني و دو بلوك خانه دارد كه هر دو رو به قبله مي باشد كه طنبي ساختمان بيروني جلوه گاه هنر اصيل ايراني و داراي نقاشي هاي بسيار زيبا و اصيل است كه الهام گرفته از موضوعات اساطيري قديم از جمله داستان يوسف و زليخا از قرآن مجيد و ديگر تواريخ و داستان هاست و سقفي سراپا نمونه قدرتمند و شگفت انگيزي از مينياتور ايراني است.

بخش اندروني ضمن ارتباط به ساختمان بيروني از طريق كوچه مدرسه پرورش نيز به خيابان تربيت راه دارد. ساختمان آن دو طبقه و نماي ساختمان آجري است. ساختمان بيروني نسبتا سالم و تزئينات آن نياز به تثبيت دارد. متاسفانه در گذشته به علت متروكه گذاشتن و عدم مراقبت، بخش هاي مهمي از مجموعه از بين رفته و امكان شناخت و پژوهش هاي ديگر وجود ندارد.

خانه حریری موزه مطبوعات

ویژگی منحصر بفرد:

تعداد زیاد نقاشی‌ های دیواری، تنوع طرح، نقش و رنگ و موضوعات جالب توجه عصر قاجار و وجود سبک نگارگری دوره قاجار تبریز خانه حریری را در میان خانه‌ های تاریخی آذربایجان‌شرقی و حتی کشور دارای جایگاه ویژه کرده است.

مرتبط:

همه چیز دربارهی ارگ علیشاه تبریز

سفری به روستای لیقوان ، دره بهشت تبریز

موزه مطبوعات تبریز باید محتوای جامع داشته باشد

عمارت و کلیسای تومانیانس

در غرب روستای وینق بر بلندای تپه ای با ارتفاع حدود ۵۰ متر، چشمتان به عمارت زیبایی می افتد که به عمارت «تومانیانس» شهرت دارد که متعلق به «سرکیس تومانیانس» ارمنی می باشد.

«سرکیس تومانیانس»
«سرکیس تومانیانس» شخصی بود که حدود یک صد پارچه آبادی در دهستان «منجوان» و «کیوان» که هر دو از دهستان های کنونی خداآفرین است را با پول امپراطوری روسیه خریداری کرده و مالک بزرگی درمنطقه به شمارمی رفت. پس ازسرنگونی نیکلای پادگورنی بوسیله استالین و بوجود آمدن اتحاد جماهیر شوروی، تومانیانس و دستیارانش ناکام ماندند و به ناچارایران را به سوی فرانسه ترک نموده است.

تومانیناس

تاریخ ساخت و نام محلی
این عمارت قدیمی کوشکی است که بیش از صد سال پیش و در دوره قاجار توسط «تومانیانس» بنا شد. ساخت آن درسال ۱۹۰۱میلادی شروع و در ۱۹۰۷میلادی تکمیل شده است. قرار گرفتن بنا روی تپه ای سنگی، مانند قلعه است و این ساختمان که به خاطر کنترل منطقه ساخته شده، در زبان محلی با نام «کانتور» شناخته می شود.

سبک معماری و متعلقات عمارت
از آنجا که صاحب عمارت یک شخص ارمنی بوده، در ساخت آن از سبک معماری اسلامی ایرانی استفاده نشده و به سبک عمارت های قرن نوزدهم اروپا و روسیه بر بالای تپه ای سنگی ساخته شده است.
ساختمان تاریخی «تومانیانس» در دو طبقه با سنگهای تراشیده و بخش هایی مانند ایوان سراسری (بالکن)، شش برج مانند قلعه های قدیمی فرانسه، یک اصطبل درطبقه همکف، نانوایی و یک انبار غله، در جنوب غربی روستا برروی یک تپه ای ازسنگهای کنگلومرا، ساخته شده است.
بنای مذکور دارای دو حیاط جداگانه، درب ورودی و درب پشتی است که از درب پشتی گورستان ارامنه که کشته های نیروی دموکرات درجنگ با «عبداله خان محمدخانلو» را دراین گورستان دفن کرده اند، دیده می شود. درزمان فرقه دموکرات قوای فرقه دراین ساختمال مستقر و نیروها نیز دراین ساختمان سازماندهی می شده است.

تومانیناس

تامین آب و سیستم گرمایشی جالب
آب مصرفی این ساختمان از محلی به نام «قوپلو» به وسیله لوله های کوزه ای آورده می شده است. آب آشامیدنی نیز به وسیله لوله های سفالی به داخل اتاق ها و سایر قسمت ها کشیده شده و در میان دیوارها لوله های سفالی وجود داشته که آب گرم در آنها جریان یافته و اتاق ها را گرم می کرده است.

قرار گرفتن در محور گردشگری تاریخی آذربایجان
عمارت تومانیانس وینق با آثار تاریخی مجاور خود مثل «قلعه بابک» و «برج فرخی» می تواند به عنوان یکی از محورهای گردشگری تاریخی آذربایجان به شمار رود.

تومانیناس

موقعیت مکانی
عمارت قاجاری تومانیانس (وینق) در غرب روستای وینق و چسبیده به آن، بر بالای تپه‌ ای سنگی که حدود ۵۰ متر از مرکز روستا ارتفاع دارد، قرار گرفته است.

روستای وینق (وینه) نیز در ۲۹ کیلومتری جنوب غربی شهر «خدا آفرین» و ۱۰ کیلومتری جاده مرزی جمهوری آذربایجان در استان آذربایجان شرقی واقع شده است.

مرتبط:

چک چک _ یکی از مهمترین زیارتگاه های زرتشتیان جهان

دهستان مرگور _ طبیعت کوهستانی ارومیه

آذربایجان _سرزمین قلعه‌ها

ارگ‌ تاریخی‌ گوگد

ارگ‌ تاریخی‌ گوگد که در گلپایگان اصفهان قرار دارد از بناهای‌ بزرگ‌ خشت‌ و گلی‌ ایران‌ است‌ که‌ تاریخ‌ و زمان‌ ساخت‌ آن‌ به‌ حدود چهار قرن‌ پیش‌ می‌رسد. تنها سند مکتوبی‌ که‌ از این‌ بنا موجود است‌ متعلق‌ به‌ حدود ۱۳۰ سال‌ پیش‌ است‌ که‌ نشان‌ می‌دهد نصف‌ بنای‌ ارگ‌ توسط‌ شخصی‌ به‌ نام‌ علیخان‌ به‌ عنوان‌ مهریه‌ به‌ همسرش‌ واگذار شده‌ است‌ و از آن‌ پس‌ به‌ عنوان‌ ارگ‌ علیخانی‌ نامیده‌ شده‌ است.

ارگ‌ گوگد در زمان‌ صلح‌ به‌ عنوان‌ کاروانسرا مورد استفاده‌ قرار می‌گرفته‌ و باتوجه‌ به‌ وضع‌ و موقعیت‌ ویژه‌ خود نسبت‌ به‌ کاروانسراهای‌ مجاور، محل‌ استراحت‌ کاروان‌ تجار سرشناس‌ و یا حاکمان‌ و والی‌های‌ سایر ایالات‌ ایران‌ بوده‌ است‌ و حتی‌ به‌ استناد اظهارات‌ افراد مسن‌ شهر گوگد، آقا محمدخان‌ قاجار نیز در لشکرکشی‌های‌ خود چند روزی‌ را در این‌ محل‌ استراحت‌ کرده‌ است.

ارگ‌ تاریخی‌ گوگد

ارگ‌ تاریخی‌ گوگد در زمان‌ جنگ‌ و حمله‌ اشرار به‌ عنوان‌ دژ نظامی‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گرفته‌ و در بالای‌ درب‌ ورودی‌ شمالی‌ قسمتی‌ به‌ عنوان‌ شاه‌نشین‌ وجود داشته‌ است‌ که‌ هم‌اکنون‌ به‌ عنوان‌ سوئیت‌ ویژه‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد و حوض‌ آبی‌ در این‌ شاه‌نشین‌ وجود دارد که‌ هر زمان‌ درب‌ توسط‌ مهاجمین‌ آتش‌ زده‌ می‌شد محافظین‌ با تخلیه‌ آب‌ حوض‌ آتش‌ را خاموش‌ می‌کرده‌اند.

همچنین‌ سوراخ‌هایی‌ روی‌ دیوارهای‌ مرتفع‌ وجود دارد که‌ از آن‌ به‌ عنوان‌ سیستم‌ امنیتی‌ هشدار دهنده‌ استفاده‌ می‌شد به‌ این‌ صورت‌ که‌ کبوترهایی‌ را در این‌ سوراخها اسکان‌ می‌داده‌اند که‌ شب‌ها با بی‌قراری‌ و سر و صدای‌ این‌ کبوتران‌ متوجه‌ ورود مهاجمان‌ توسط‌ قلاب‌ و یا نردبان‌ می‌شدند.از طرفی‌ چاهی‌ در قسمت‌ جنوب‌ شرقی‌ ارگ‌ وجود دارد که‌ نشان‌ می‌دهد برای‌ روزهای‌ مقاومت‌ فکر آب‌ آشامیدنی‌ نیز می‌شده‌ است. بر روی‌ در ورودی‌ ارگ دو درکوب‌ وجود دارد که‌ بزرگتر را مردکوب‌ و کوچکتر را زن‌ کوب‌ می‌نامیده‌اند. که‌ برعکس‌ بقیه‌ مناطق‌ ایران‌ زن‌کوب‌ در سمت‌ راست‌ قرار گرفته‌ است.

ارگ‌ تاریخی‌ گوگد

در ساختمان‌ ارگ‌ وجود بنا در اطراف‌ و فضای‌ باز در وسط، همچنین‌ وجود طبقات‌ پائین‌ و بالا نشان‌ از معماری‌ کاروانسرایی‌ دارد که‌ بیانگر رعایت‌ نظام‌ طبقاتی‌ در اجتماع‌ آن‌ روز است‌ به‌ این‌ صورت‌ که‌ استر و استربانان‌ در طبقه‌ پایین‌ و در مجاورت‌ هم‌ و بازرگانان‌ و افراد شاخص‌ در طبقات‌ بالا مسکن‌ می‌گزیده‌اند که‌ این‌ فضاها پس‌ از بازسازی‌ هم‌ اینک‌ به‌ عنوان‌ مهمانسرا با امکانات‌ مدرن‌ شامل‌ سوئیت‌های‌ زیبا با سرویس‌های‌ بهداشتی، رستوران، چایخانه‌ سنتی، فروشگاه‌ و نمایشگاه‌ صنایع‌ دستی، سالن‌های‌ مختلف‌ و مجموعه‌ای‌ از مکانهای‌ تاریخی‌ و تفریحی‌ مورد استفاده‌ قرار گرفته‌ و همه‌ روزه‌ پذیرای‌ گردشگران‌ ایرانی‌ و خارجی‌ است.

مرتبط:

آتشگاه اصفهان یادگاری کهن از زرتشیان

سرای بدیع یا خانه حاج رسولی ها اصفهان

مسجد حکیم یکی از مساجد چهارایوانی اصفهان

مسجد نصیرالملک _ صورتی ترین مسجد ایران

شیشه‌های رنگی، نور را بازتاب می‌دهد و رنگ صورتی که بر پهنای مسجد غالب شده، خود را به فرش‌ها و فضای داخل رسانده و زیبایی خیره کننده را مهمان چشمان بازدیدکنندگان می‌کند. زیبایی محض در این فضای معنوی، حاصل تبلور نور و رنگ است و همین درخشش بی حد، پای گردشگران بی‌شمار داخلی و خارجی را به شیراز باز کرده است.شاید یکی از دلایل مهم برای ترغیب افراد به شیرازگردی در کنار زیارت حضرت شاه‌چراغ (ع) و بازدید از آرامگاه حافظ و سعدی، دیدن مسجد نصیرالملک باشد. بدون اغراق یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های دیدنی این شهر، مسجد نصیرالملک است، مسجدی که بی‌شک مهر شاهکار معماری قاجاریه را بر پیشانی دارد. در پرونده امروز زندگی‌سلام، علاوه بر آشنایی با جزئیات کمتر شنیده شده از معماری این مسجد، با چند گردشگر خارجی هم صحبت شده‌ایم که در چند سال اخیر به این مسجد آمده‌اند و توصیفات جالبی درباره آن دارند.

زیباترین مسجد ایران

مسجد نصیرالملک یا مسجد صورتی، یکی از مساجد قدیمی شیراز است که از دیدگاه کاشی‌کاری، ارزنده‌ترین مسجد ایران و از دیدگاه ساختمان‌سازی به ویژه مقرنس (نوعی تزیین حجمی و طاقچه‌بندی آذینی که در زیر گنبدها یا نیم‌گنبدهای روی ایوان‌ها و درگاه‌های ورودی و … دیده می‌شود) در جهان بی‌مانند است. همان‌طور که گفته شد، در این مسجد از شیشه‌های رنگی استفاده شده و به دلیل نورهای رنگارنگی که از پشت شیشه‌های آن در طول روز به داخل راه می‌یابد و زیبایی خاصی که در فضای مسجد خلق می‌شود، معروف شده است. از آن جا که شیشه‌های قرمز بر سایر رنگ‌ها غلبه دارند، پرتو طلایی رنگ خورشید با سرخی شیشه‌ها در هم می‌آمیزد و سبب می‌شود صحن مسجد به رنگ صورتی دیده شود. به همین دلیل است که این مسجد به نام مسجد صورتی در دنیا معروف شده است.

مسجد نصیرالملک

ثبت‌شدن به عنوان آثار ملی در سال ۸۵

در خور ذکر است مسجد نصیرالملک در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۸ با شماره ۳۹۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مساحت آن ۲۸۹۰ متر مربع و زیربنای آن ۲۲۱۶ متر مربع است. به گفته بسیاری از گردشگران و البته معماران، این مسجد زیبا در فهرست زیباترین مساجد جهان در رتبه نخست قرار می‌گیرد.

این مسجد کجاست؟

مسجد صورتی در محله گود عربان در نزدیکی شاه‌چراغ و در کوچه نصیرالملک قرار دارد. با ورود اسلام به ایران، نقش مسجدها پر رنگ شد و مسجد نصیرالملک هم به عنوان یکی از اثرگذارترین پایگاه‌ها در فرهنگ و مکتب اسلامی شناخته می‌شود. البته این مسجد تنها نیست و مجموعه شاهکارهای معماری نصیرالملک عبارتند از خانه‌ای قدیمی که در گذشته مسکونی بوده است، حمام، آب‌انبار و … . متأسفانه بخش بزرگی از این مجموعۀ باشکوه طی گسترش شهر شیراز و در اثر خیابان‌سازی و احداث ساختمان‌های مدرن از بین رفته است. از خانۀ قدیمی نصیرالملک تنها تالار اصلی بنا، بخشی از حیاط اندرونی به علاوۀ بخش بیرونی و زیرزمین باقی مانده است. این خانه قدیمی روزگاری سرای خاندان نصیرالملک بوده است.

چه کسی آن را ساخته؟

این بنا به دستور میرزا حسن علی خان ملقب به نصیرالملک، ساخته شده و معماری آن کار محمد حسن معمار بوده ‌است. ساخت آن حدود ۱۲ سال و از سال ۱۲۵۵ تا ۱۲۶۷ خورشیدی به طول انجامیده، همچنین در و پنجره‌های رنگین شبستان این بنا توسط دو استاد بزرگ نجار شیرازی به نام‌های استاد محمد جعفر و استاد محمد رحیم در زمان احداث این بنا ساخته شده است.

مسجد نصیرالملک

مرمت این اثر باشکوه در ۲ دوره

مرمت و نگهداری این بنای باشکوه با رعایت استانداردهای بین‌المللی از سال‌ها پیش آغاز شده است. طبق اسناد موجود، مسجد دارای دو دوره تعمیرات اصلی است. یک دوره مربوط به بیش از ۷۰ سال قبل است که ظاهرا به جز تعمیر پوشش کف، مرمت دیگری نداشته است. تعمیر دوم از سال ۱۳۷۰ آغاز شده و تا سال ۱۳۸۵ ادامه داشته‌ که تقریبا به مرمت همه جای بنا پرداخته شده است.

از ورودی اصلی تا ایوان‌ها و شبستان‌ها

روایتی از مشاهدات چند ساعته‌ام از حضور در مسجد صورتی که مملو بود از آثار شگفت‌انگیز و البته احساس آرامشی عجیب: بهترین زمان بازدید از این مسجد دو فصل پاییز و زمستان است زیرا در فصل بهار و تابستان برای این‌که گرما به کاشی‌های مسجد آسیب نرساند، پرده‌ها را می‌کشند و در نتیجه نمی‌توانید چیزی از زیبایی رنگ‌ها ببینید. در ضمن اوایل صبح، بهترین وقت بازدید است. البته حالا که شرایط کرونایی است و توصیه می‌شود به سفر نروید، مشاهدات من از حضورم در این مسجد که قبل از شیوع کرونا اتفاق افتاده به همراه اطلاعاتی که  توسط راهنمای گردشگری آن‌جا در اختیارم قرار گرفت، خواهید خواند.

تزیین ورودی با کاشی هفت رنگ

مسجد نصیرالملک به نوعی یکی از آخرین آثار زیبای معماری دوران قاجاریه است. جالب است بدانید بیرون از مسجد خبری از رنگ و نور نیست و برای دیدن طاق‌ها، نور و رنگ‌ها باید به شبستان‌های مسجد رفت اما آرامش عجیبی را که در آن وجود دارد، می‌توان در جای جای آن با تمام وجود حس کرد. این مسجد یک سر در ورودی دارد و دو ورودی دیگر آن به کوچه جنوبی و به امامزاده جنب آن مرتبط است. ورودی اصلی مسجد از کاشی هفت رنگ با تزیینات فراوانی از گل سرخ و گل زنبق شیرازی است. از ورودی اصلی مسجد وارد هشتی می‌شویم که با یک پیچ ۹۰ درجه در سمت چپ به راهرویی می‌رسد که به حیاط مسجد وصل می‌شود. این هشتی با آجر ساخته شده است.

ایوانی که کاربری خاصی ندارد جز قرینه‌سازی!

حیاط این مسجد به شکل چهار گوش است که در میان آن یک حوض در مقابل ایوان مسجد احداث شده است. این مسجد دارای دو ایوان است. ایوان شمالی که با ارتفاع۸  متر ساخته شده و ایوان جنوبی که فاقد کاربری خاصی است و به منظور قرینه‌سازی با ایوان شمالی ساخته شده است. طاق نمای سمت ایوان جنوبی به علت وجود دو در که یکی به داخل اتاق کوچک ایجاد شده و دیگری به گلدسته‌ها راه دارد، تقارن خود را از دست داده‌اند.

blank

ایمن‌سازی ایوان‌ها برای مقابله با زلزله

همان‌طور که اشاره شد، مسجد دارای دو ایوان شمالی و جنوبی است که شبیه هم نیستند و ایوان شمالی زیباتر از ایوان جنوبی است. ایوان شمالی دارای سه نیم طاق در سه طرف است و از سمت چهارم به صحن راه دارد. طاق میانی، بلند و به طاق مروارید معروف است. بر دیوارهای این طاق آیات قرآنی و احادیث نوشته و در سمت چپ آن نیز تاریخ ۱۲۹۹ ه.ق  قید  شده است. همچنین این ایوان دارای چهار غرفه است و سقف میانی آن با مقرنس‌کاری و کاسه‌سازی پنج کاسه مزین شده است. در لابه لای آجرهای بدنه این طاق، چوب‌هایی برای جلوگیری از لرزش زلزله کار گذاشته‌اند که نشان دهنده توجه به این مسئله در آن زمان است.

شبستان‌هایی که هوش از سرتان می‌برد

در این مسجد ۲ شبستان شرقی و غربی وجود دارد. شبستان شرقی یک شبستان زمستانی بوده که به سمت قبله است و در هوای بسیار گرم تابستان استفاده می شده و برای جلوگیری از تابش مستقیم نور آفتاب طراحی شده ‌است. در پشت این شبستان دری است که به چاه بزرگی باز می‌شود که به آن گاو چاه می‌گویند. این قسمت محل نگهداری حیوان آبکش بوده است. ایوان‌های این شبستان، مزین شده به آیات قرآنی و کاشی کاری‌هایی با نقش گل و بوته. هفت ستون ساده در آن استفاده شده و سقف این شبستان هم مزین به کاشی کاری معلقی است. البته شبستان شرقی، زیبایی شبستان غربی را ندارد. شبستان غربی یکی از زیباترین شبستان‌های مساجد ایران است که با تزیینات کاشی و آجر، با نقاشی‌هایی از گل سرخ کار شده بود اما تعمیراتی در حدود ۷۰ سال قبل روی آن انجام شد که کاشی فیروزه‌ای روی آن را پوشاند.نکته جالب توجه و حیرت‌انگیز این است که شبستان غربی هفت درگاه دارد و این هفت درگاه را به صحن مسجد مرتبط می‌کند. هرکدام از این درگاه‌های هفت‌گانه دری چوبی دارند و با شیشه‌های رنگی مزین شده‌اند. همچنین این شبستان دارای ۱۲ ستون به نیت ۱۲ امام(ع) است و پوشش آجری زیبایی با جزئیات فراوان دارد. در انتهای ستون‌ها، یک محراب زیبا به چشم می‌خورد. منظره فوق العاده‌ای را که بعد از عبور نور آفتاب از شیشه‌های رنگی به داخل شبستان و روی کف زمین و ستون‌ها می‌افتد، در هیچ تابلوی نقاشی نمی‌توانید ببینید. سنگ‌تراشی‌ها و نقش و نگارهای شبستان غربی از مسجد وکیل شیراز و همچنین مسجد مشیر این شهر الهام گرفته است. این سنگ‌تراشه‌ها از سنگ گندمک یکپارچه ساخته شده‌اند. در واقع سنگ گندمک یکپارچه با ظرافت خاصی تراش خورده و این سنگ‌تراشه‌های باشکوه را پدید آورده است. این همه زیبایی و جلا در یک شبستان جمع شده است و به حق چشم‌ها را به خود خیره می‌کند. این شبستان به واسطۀ اصول خاص معماری که در آن به کار گرفته شده ، خنک‌تر از شبستان شرقی است. به همین دلیل در تابستان‌ها بیشتر استفاده می شود و شبستان تابستانه نام گرفته است. رنگ فیروزه‌ای که به منظور کف‌پوش در شبستان غربی به کار رفته است، به احساس خنک‌بودن در فصل تابستان کمک می‌کند. در واقع می‌توان گفت در این مسجد با استفاده از اصول فنگ‌شویی و تأثیر رنگ‌ها به یک طراحی ویژه و تأثیرگذار دست یافته‌اند.

مسجد نصیرالملک

نظر خارجی‌ها درباره این مسجد

هر ساله تا قبل از شیوع بیماری کرونا، گردشگران خارجی زیادی از کشورهای مختلف به شیراز سفر می‌کردند. مدتی پیش از شیوع کرونا  به سراغ بعضی از آن‌ها رفتیم که در اینستاگرام‌شان، تصاویری از حضورشان در مسجد صورتی را به اشتراک گذاشته بودند. در ادامه، نظرات آن ها درباره این معماری باشکوه ایرانی را خواهید خواند.

این مسجد انسان را به فکر فرو می‌برد

آنور گردشگری ترک است. او در سفری که به ایران داشته، به شیراز هم رفته و از مسجد صورتی بازدید کرده است. این گردشگر خارجی درباره مسجد نصیرالملک می‌گوید: «این مسجد شیشه‌هایی دارد که آن جا را به طرز باشکوهی با رنگ‌های جذاب و دیدنی رنگ‌آمیزی کرده است. دیدن این مسجد تاریخی انسان را به قرن‌های گذشته می‌برد. این مسجد انسان را به فکر فرو می‌برد که بشر چطور توانسته از روح زیبایی خدا بهره بگیرد و خدا چطور این توانایی را به انسان داده که این اثر زیبا را بسازد!»

احساس خوب در آنجا بودن را باید تجربه کرد

باریس شهروند دیگری از ترکیه است که درباره این مسجد می‌گوید: «بازدید من از مسجد نصیرالملک، تجربه‌ای خارق العاده بود. این مکان مقدس با نورهای زیبا احاطه شده و وقتی آن جا هستی، فکر می‌کنی این نورها مستقیما از خود بهشت به داخل مسجد هدایت شده‌اند! زیبایی که این نورهای رنگارنگ می‌آفرینند به سختی با زیبایی‌های دیگر مکان‌ها در جهان قابل مقایسه است. من به همه پیشنهاد می کنم که از این مکان مقدس دیدن و احساس خوب در آن جا بودن را تجربه کنند.»

عاشق رنگ‌های این مسجد شدم

خانم گری، گردشگر اهل هلند است که درباره مسجد نصیرالملک می‌گوید: «روزی که ما به مسجد رفتیم، بسیار شلوغ بود! اما من آن جا را دوست داشتم زیرا این مکان عبادت، نمونه بسیار دیدنی از پیوند فرهنگ و هنر بود. این مسجد واقعا زیبا بود و من عاشق ترکیب رنگ‌هایش شدم! در آن‌جا نور ملایم پنجره‌ها به درون مسجد می‌تابد، گل‌ها، منظره‌ها، معماری و … بسیار زیبا هستند. چند تکه چوب هم در دیوارها وجود دارد تا از بنا در برابر زلزله محافظت کند که برایم جالب بود. نکته آخر هم این‌که، این مسجد یک میراث فرهنگی مهم است. به فرهنگ عالی و زیبای خود افتخار کنید.»

نمی‌توانم آنجا را توصیف کنم

جاکوب جوانی اهل دانمارک است. او درباره خاطراتش از سفر به این مسجد می‌گوید: «آن‌جا برای من قابل توصیف نیست زیرا این مسجد شبیه مساجد معمولی دیگر در سراسر جهان نیست. وقتی نور به پنجره‌ها می‌تابد و آن‌ها را رنگ‌آمیزی می‌کند، بسیار زیباست و دیدن آن تجربه منحصر به فردی به حساب می‌آید که قابل توصیف نیست. من جاهای زیادی را در دنیا دیده ام اما هیچ‌کدام‌شان به آن زیبایی نبوده و به نظرم بعید است جایی زیباتر از مسجد صورتی در عمرم ببینم.»

مرتبط:

نگاهی بر تاریخچه “بازار وکیل” شیراز

مسجد جامع عتیق شیراز

دم اسب _تنگه‌ای شگفت‌انگیز در شیراز

آنچه حال ناخوش گردشگری را بهتر می‌کند

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری گفت: توسعه گردشگری و حضور گردشگران می‌تواند باعث شکل‌گیری ویژگی‌های خاص فرهنگی در بین مردم بیرجند شود، کیفیت زندگی مردم منطقه ارتقا خواهد یافت و جامعه سطح بالاتری از رفاه را تجربه خواهد کرد.

فرزانه نصراصفهانی  اظهار کرد: امروزه صنعت گردشگری در دنیا یکی از منابع مهم درآمد و در عین حال از عوامل مؤثر در تبادلات فرهنگی بین کشورهاست و به عنوان گسترده‌ترین صنعت خدماتی جهان جایگاه ویژه‌ای دارد.

وی افزود: هر چند رکن اصلی پدیده گردشگری جاذبه‌های طبیعی مقصد مانند کوه‌ها، دریاها و دریاچه‌ها است که سبب می‌شود گردشگران و جهانگردان برای دیدن آن‌ها به آن مقصد خاص سفر کنند، اما عامل مؤثر دیگر در گردشگری امروز مردم دنیا، آشنایی با سبک زندگی مردمان ملت‌های دیگر است؛ از این رو تعاملات میان فرهنگی بین ساکنان منطقه میزبان و گردشگران از موضوعات مورد توجه در این زمینه است.

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری بیان کرد: فرهنگ مردم هر منطقه منعکس‌کننده ویژگی‌های ساکنان هر منطقه است و موفقیت در این عرصه و دست‌یابی به منافع مادی و غیر مادی حاصل از آن مستلزم درک پدیده گردشگری، شناخت ابعاد و آثار آن و همچنین آشنایی با مدیریت صحیح مؤسسات و دستگاه‌های متولی گردشگری است.

نصراصفهانی ادامه داد: شناخت توانایی­های آشکار و پنهان در یک منطقه، برای برنامه­ریزی­های ملی، منطقه­ای و محلی لازم و ضروری است و بدیهی است بدون آگاهی از وجود امکانات طبیعی و خدادادی هر منطقه، امکان برنامه­ریزی و پیش بینی وجود نخواهد داشت.

وی اظهار کرد: در واقع شناخت توان­های طبیعی، اقتصادی و اجتماعی در هر منطقه به محقق و برنامه­ریز این امکان را می­دهد تا بر اساس وضع موجود و توان­های منطقه، توسعه و جهت آن را شناسایی کند.

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری تصریح کرد: گردشگری شهری جزئی از صنعت گردشگری است که از منابع نوپای ایجاد درآمد در شهرها است؛ به ویژه برای مناطق دارای پتانسیل، اما آنچه موجب پرداختن به این مسأله، و مورد توجه ویژه قرار دادن آن شده است، نیازهایی است که شهروندان و شهرنشینان، امروزه با آن روبرو هستند از جمله زندگی آپارتمانی، شلوغی شهرها، یکنواختی محیط کار، استفاده از اوقات فراغت، شهر ستیزی و شهر گریزی، گسترش خانه­های دوم و استفاده از اتومبیل شخصی، آمایش مناطق اطراف شهر و مناطق روستایی، بهره­گیری از مواهب طبیعی، ایجاد زمینه­های اشتغال و غیره، مسائلی است که ما را بر آن می­دارد تا زمینه­های بیشتری را برای برنامه­ریزی و طراحی محیط­های جاذب گردشگری در شهرها و نواحی اطراف آنها، مد نظر قرار دهیم.

نصراصفهانی ادامه داد: در نتیجه توسعه گردشگری و حضور گردشگران می‌تواند باعث شکل‌گیری ویژگی‌های خاص فرهنگی در بین مردم بیرجند شود.

وی افزود: همچنین کیفیت زندگی مردم منطقه ارتقا خواهد یافت و جامعه سطح بالاتری از رفاه را تجربه خواهد کرد؛  از سوی دیگر توجه گردشگران به محصولات منحصر به فرد زمینه توسعه و تولید هرچه بیشتر آن‌ها را فراهم می‌سازد که به طور مستقیم بر اشتغال و درآمدزایی خانوارهای جوامع میزبان اثر مثبت دارد.

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری تصریح کرد: تاثیرات منفی اثرات اجتماعی و فرهنگی گردشگری بر جامعه میزبان در بین کارشناسان گردشگری از هیچ کس پوشیده نیست که این اثرات منفی شامل تاثیرات ناخوشایند زبانی و فرهنگی، افزایش قاچاق، تغییرات ناخواسته بر سبک زندگی، بروز تغییرات منفی در ارزش‌ها و سنت‌ها، تغییر محل زندگی افراد بومی در نتیجه توسعه گردشگری و تغییر در ساختار گروه‌های اجتماعی است.

نصراصفهانی ادامه داد: این مسأله در شهرستان بیرجند به دلیل کوچک بودن جامعه و همچنین بافت سنتی و مذهبی آن اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، از همین رو بر اثرات منفی اجتماعی و فرهنگی گردشگری در این شهرستان باید تأکید بیشتری داشت.

وی با اشاره به راهکارهایی در این خصوص، تصریح کرد: ایجاد فرهنگ‌سازی در جوامع میزبان در راستای معرفی قابلیت‌های گردشگری برای ایجاد رفاه در جوامع انسانی می‌تواند نقش مهمی در تعامل مثبت بین جوامع میزبان و میهمان ایفا کند.

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری بیان کرد: دستگاه‌های متولی گردشگری و به ویژه دفاتر خدمات مسافرتی و تورگردان‌ها باید ملزم شوند تا به مسافران خود آگاهی‌های لازم پیرامون ویژگی‌های فرهنگی مقصد ارائه کنند تا گردشگران از قبل با آمادگی وارد تعامل با جوامع میزبان شوند.

نصراصفهانی ادامه داد: تدوین، چاپ و نشر دفترچه‌ها،کتابچه‌ها و بروشورها و لوح‌های فشرده ضمن اینکه می‌تواند یک ابزار مناسب تبلیغاتی برای مقصدهای گردشگری مطرح باشد، به عنوان یک ابزار اطلاعاتی می‌تواند آگاهی بخشی مناسبی برای گردشگران به همراه داشته باشد و از بروز رفتارهای نامناسب جلوگیری به عمل آورد.

وی خاطرنشان کرد: جلب مشارکت مردم جامعه میزبان به فعالیت در زمینه گردشگری می‌تواند فرآیند توسعه را با سرعت همراه سازد و در صورت عدم همکاری جامعه میزبان، تضاد و تعارض بین آن‌ها و گردشگران بیشتر می‌شود.

منبع:ایسنا

مرتبط:

هدف سند توسعه راهبردی گردشگری چیست؟

نقطه‌ای مغفول در گردشگری

فناوری دیجیتال، اولویت اصلی کشورها در گردشگری

مرسین دری به ایران پیش از پادشاهی‌های بزرگ

سرپرست هیات باستان‌شناسی گورستان مرسین گفت: یافته‌های گورستان مرسین نقش مهم و موثری در کسب اطلاعات بیشتر در مورد زندگی ساکنان فلات ایران پیش از برآمدن شاهنشاهی‌های بزرگ ماد و هخامنشی دارد.

مهرداد ملک زاده ۲۸ مهرماه در بازدید مدیرکل میراث فرهنگی از گورستان باستانی مرسین با اعلام این خبر افزود: «در کاوش‌های اخیر نمونه‌های ارزشمندی از سفالینه‌های معروف به “سفال نخودی غربی جدید” که نشانگر آثار عصر آهن یا دوره ماد است کشف شده است.

سرپرست هیات باستان‌شناسی گورستان مرسین با اشاره به اینکه تا کنون نزدیک ۳۵ گور حفاری شده است، گفت: این گورستان یافته‌های ارزشمندی داشته که تعدادی از آثار در موزه سمنان به نمایش درآمده است.

وی با اشاره به قدمت و دیرینگی این گورستان باستانی اضافه کرد: این گورستان متعلق به دوره‌های عصر آهن ۳ است .

سرپرست هیات باستان‌شناسی گورستان مرسین با بیان اینکه کاوش نجات‌بخشی گورستان مرسین از اواسط تابستان ۱۳۹۳ آغاز شده است افزود: بررسی باستان‌شناختی، شناسایی و مستندنگاری آثار تاریخی – فرهنگی محدوده سد فینسک و به دست آوردن اطلاعات از محوطه‌ها پیش از به زیر آب رفتن آن‌ها در فصل قبلی کاوش مورد توجه قرار گرفت و با توجه به اینکه پس از آبگیری مخزن سد، گورستان غرق می‌شود، کار نهایی کاوش و تخلیه آثار از گورها از هفته آینده آغاز می‌شود.

ملک‌زاده با بیان اینکه احتمال می‌رود بیش از دو هزار گور در منطقه باشد، تصریح کرد: گورهای کاوش شده در فصل‌های قبلی کاوش، بیانگر فرهنگ عصر آهن پایانی و اوایل دوره هخامنشی است.

مدیر کل میراث فرهنگی استان سمنان  نیز در بازدید از عملیات کاوش در گورستان باستانی مرسین با تقدیر از هیات باستان‌شناسی این گورستان گفت: میراث فرهنگی استان همه تلاش خود را برای تسریع در عملیات کاوش به کار گرفته است.

مهدی جمال در جمع خبرنگاران اظهار کرد: این کاوش با دستور دکتر مونسان وزیر میراث فرهنگی انجام و میراث فرهنگی استان نیز همه ظرفیت‌های خود را برای اجرای بهتر عملیات کاوش بکار گرفته است.

وی خواستار همکاری و یاری بیشتر آب منطقه‌ای استان شد و تصریح کرد: انتظار می‌رود که آب منطقه‌ای نیز همکاری بیشتری با میراث فرهنگی استان و هیات باستان‌شناسی گورستان داشته باشد تا این کاوش زودتر به نتیجه برسد.

مدیر کل میراث فرهنگی استان سمنان با اشاره به روند مطلوب عملیات نجات‌بخشی این گورستان باستانی گفت: با اجرایی شدن عملیات کاوش زمینه برای اجرایی شدن سد فینسک که از مطالبات جدی مردم و مسوولان است بیش از پیش فراهم خواهد شد.

گورستان مرسین که در شرق روستای تلاجیم و در ارتفاعات شرق رودخانه سفیدرود در بخش پشتکوه شهرستان مهدی‌شهر قراردارد متعلق به دوره‌های عصر آهن ۳ و دوره ماد و اوایل دوره هخامنشی است و از همین رو پیش از اجرایی شدن سد فینسک، تخلیه آثار موجود در این گورستان ضروری بود.

مرسین

منبع:ایسنا

مرتبط:

کشف سفالینه‌هایی از عصر آهن در مرسین

دوچرخه سواری _دشمن آلودگی هوا و ترافیک

دوچرخه سواری رشته ای است که تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی هوا و ترافیک خیابان ها دارد.

دوچرخه سواری همگانی یکی از مفیدترین و بهترین عوامل کنترل ترافیک، کاهش آلودگی هوا، حفظ سلامتی جسمی و روحی افراد است که چند سالی است در بین مردم و خانواده ها رواج پیدا کرده است. اما همانند سایر پدیده های نوظهور، این رشته‌ی ورزشی نیز بی نصیب از مشکلات فرهنگی و ساختاری و زیربنایی نیست و نیازمند همکاری سازمان‌های مختلف است.

در همین راستا و برای بررسی ابعاد مختلف این رشته‌ی ورزشی به سراغ رئیس هیأت دوچرخه سواری استان رفتیم تا ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کنیم.

رسول هاشم‌کندی در گفت‌وگو با ایسنا در این خصوص اظهار می‌کند: بخشی از فعالیت‌های هیأت دوچرخه‌سواری استان مرتبط با ورزش همگانی است و تلاش ما بیشتر در بخش فرهنگ‌سازی این موضوع است.

وی ادامه داد: شاید عمده‌ترین مشکل دوچرخه‌سواران در سطح شهر عدم وجود لاین های مخصوص دوچرخه‌سواری باشد که خارج از اختیارات و توان هیأت دوچرخه‌سواری بوده و بخشی از رسالت شهرداری تبریز است درحالی‌که اعضای شورای شهر صحبت‌هایی در خصوص اعطای بخشی از حقوق خود به باشگاه تراکتورسازی می‌کنند.

وی می افزاید: یکی از رسالت‌های اصلی شورای شهر و شهرداری ترویج استفاده از دوچرخه‌سواری است که این موضوع با کاهش آلودگی هوا، کاهش ترافیک و همچنین افزایش سلامت شهروندان رابطه مستقیمی دارد و لذا بخش عمده‌ای از این موضوع مربوط به شهرداری و شورای شهر است که باید بیشتر از این‌ها در  این زمینه فعالیت کنند.

وی با تاکید بر اینکه علاوه بر ترویج فرهنگ استفاده از دوچرخه‌سواری، فرهنگ برخورد با دوچرخه‌سواران نیز مطرح است، ادامه ‌می‌دهد: رانندگان نیز باید به این موضوع توجه کنند و قانوناً رانندگان باید با دوچرخه سواران فاصله ۱/۵ متری داشته باشند چرا که رانندگی در کمتر از این فاصله برای دوچرخه‌سواران بسیار آسیب‌زا و خطرآفرین است .

رئیس هیأت دوچرخه سواری آذربایجان شرقی اضافه می‌کند: در اکثر کشورهای دنیا تورهای دوچرخه‌سواری با حمایت و توسط شهرداری ها برگزار می‌شود و شهرداری‌ها از طریق برگزاری این مسابقات در ترویج این ورزش همگانی نقش مهمی ایفا می‌کنند و در بحث گردشگری و سایر مسائل مرتبط با شهر از جمله معرفی شهر موفقیت های زیادی کسب می‌کنند. چرا که ورزش دوچرخه‌سواری رشته‌ای است که در بستر جامعه برگزار می‌شود،در حالی‌که در سایر ورزش‌ها از جمله فوتبال وقتی‌که میزبان مسابقات فوتبال می شود ورزشکاران از هتل به استادیوم و از استادیوم به هتل انتقال داده می‌شوند اما در دوچرخه‌سواری این طور نیست و در سطح شهر برگزار می شود و جاده و شهر و خیابان و هتل ها معرفی می شوند و بحث گردشگری شهر نیز مطرح می شود.

وی با اشاره به اینکه اعضای شورای شهر و شهرداری موضوع را آسیب‌شناسی نمی‌کنند، می‌گوید: حتی از ما به‌ عنوان متولی دوچرخه‌سواری استان دعوت نمی‌کنند تا به آسیب شناسی مشکلات این رشته بپردازیم، خودشان طرح موضوع و برنامه ریزی می‌کنند و تاکنون هیچ مکاتبه‌ای بین ما و شورای شهر انجام نشده و ما همیشه پیگیر کارها بوده‌ایم اما هیچ‌گاه جوابی نگرفته‌ایم.

وی در خصوص مزاحمت‌هایی که از طرف برخی رانندگان و شهروندان برای دوچرخه‌سواران ایجاد می‌شود، خاطرنشان می‌کند: این یک بحث کلان بوده و تنها مربوط به اداره ورزش و جوانان و هیأت دوچرخه‌سواری نیست و سایر نهادها و ارگان‌ها نیز مسئولیت دارند مثلاً صداوسیما باید فرهنگ‌سازی کند و برای حل این مشکل، همه‌ی مجموعه‌ها باید دست در دست هم دهند.

به سراغ دبیر شورای اسلامی کلانشهر تبریز می‌رویم. عضو ورزشی شورای شهر که همواره از پیشگامان استفاده از دوچرخه بجای وسیله نقلیه بوده و صحبت های جالبی در این خصوص دارد که در ادامه به گفت‌گو با وی می پردازیم.

سعید نیکوخصلت در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص بحث ترویج استفاده از دوچرخه سواری اظهار می‌کند: دوچرخه‌سواری برای مدیریت شهری یک رویکرد بسیار مدرن و توسعه‌یافته است؛ مخصوصاً در این وضعیت کرونایی که در حال حاضر در کشورهای اروپایی استفاده از دوچرخه بسیار زیاد شده و تمهیداتی را برای دوچرخه‌سواران در نظر می‌گیرند.

وی ادامه می‌دهد: ترافیک روان، کاهش آلودگی هوا، سالم ماندن آسفالت، کاهش مصرف بنزین، کاهش استهلاک خودرو، سلامت جسمانی و شادابی افراد و عدم استفاده از دارو و کاهش هزینه های درمانی، اثرات مثبت استفاده از دوچرخه است و همچنین دوچرخه سواری در این ایام کرونایی که استفاده از اتوبوس، مترو و تاکسی کاهش‌یافته است، استفاده از دوچرخه می‌تواند در بهترین وجه ممکن اثرات خود را نشان دهد.

وی با بیان اینکه یکی از اولویت‌ها و سیاست‌گذاری‌های مهمی که در سال آخر شورا باید خودش را نشان دهد؛ عبارت است از افزایش مسیرهای دوچرخه‌سواری نسبت به گذشته، عنوان می‌کند: بعضی از طرح‌های ما در این خصوص در آستانه اجرایی شدن هستند و تمام نقشه‌ها و مصوبات و مجوزهای لازم آماده هستند و امیدواریم چندین کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری را در ماه های آتی در نقاط مختلف شهر شاهد باشیم و شاید بیشتر از این مقدار هم باشد.

دبیر شورای شهر تبریز تاکید می‌کند: علی‌رغم این‌که از سرعت روند کار رضایت زیادی نداریم و باید بیشتر از این باشد، در همین راستا به شهرداری گفته‌ایم تا طرح مطالعات جامع در خصوص دوچرخه‌سواری را به ما ارائه دهند و هم‌ّوغمّ ما بر این است که پیاده‌راه ها را نیز در کنار پیست دوچرخه‌سواری زیاد کنیم.

وی با اشاره به اینکه هرچقدر تعداد مسیرهای عاری از اتومبیل در شهرها بیشتر باشد، امتیاز شهرها بیشتر می‌شود، می‌گوید: این‌که ما مردم را به استفاده از دوچرخه دعوت کنیم، کار بسیار خوبی است، اما مهم‌تر از این موضوع فراهم کردن
ایمنی مسیرهاست، به همین علت ما به شدت در پی این امر هستیم که مسیرهای امن دوچرخه‌سواری در شهر زیاد شود و تاکنون سه منطقه از مناطق ده‌گانه شهرداری تبریز به صورت بالفعل اقدام کرده‌اند و به صورت بالقوه نیز در منطقه تاریخی تبریز قصد داریم تعداد مسیرها را زیاد کنیم؛ مضاف بر این‌که در منطقه یک نیز در خصوص افزایش مسیرهای دوچرخه‌سواری مطالعاتی شروع شده است.

وی ادامه می‌دهد: سه منطقه دو، سه و شش مناطقی هستند که بطور بالفعل در حال عملیاتی کردن فرآیندها هستند و ما می‌توانیم در آینده اقدامات آن‌ها را ببینیم و تعدادی مسیر نیز هرچند ایده آل گرایانه هستند، توسط استانداری و مدیران ارشد شهری تدارک دیده شده است و آن طرح عبارت است از این‌که شرق و غرب تبریز را از طریق چای کنار به هم وصل کنند.

نیکوخصلت ضمن تاکید بر اینکه در خصوص مشکلات فرهنگی این بحث فعلاً رانندگان دوچرخه را به‌عنوان وسیله نقلیه به رسمیت نمی‌شناسند، اظهار می‌کند: به همین علت تاکنون ندیده‌ایم که حریم دوچرخه‌سواران حفظ شود و گاهاً از سوی تعدادی انگشت‌شمار نیز دیده شده است که حرمت دوچرخه‌سواران نگه داشته نمی‌شود که ما احساس می‌کنیم زمان همه‌ی مشکلات را حل خواهد کرد.

وی در رابطه با دیگر اقدامات شورای شهر در بحث فرهنگ سازی خاطرنشان می‌کند: ما به مدیران پیشنهاد داده‌ایم که گاهاً از دوچرخه استفاده کنند و در مواقعی که نیاز به دادن جایزه به افراد است، از دوچرخه به‌عنوان جایزه استفاده کنند و خوشبختانه NGO های دوچرخه سواری تبریز در این موضوع بسیار خوب فعالیت کرده‌اند و ما باید مردم را از اعتیاد به خودرو دور کرده و به سمت شهر هوشمند سوق دهیم و انجام کارها را به صورت غیر فیزیکی ترویج دهیم که البته مقداری از این کارها در ایام کرونایی انجام شده است و البته ‌استفاده از دوچرخه به جای خودرو، بحثی است که اندک‌اندک اتفاق خواهد افتاد .

وی با تاکید بر اینکه اگر شهرداری می‌خواهد تغییری در رفتار مردم ببیند، باید ابتدا زیرساخت‌ها را فراهم کند، اظهار می‌کند: ما نیز باید ارزیابی کنیم که در این دوره از شورا چه مقدار در این موضوع موفق شده‌ایم به نظر من در این دوره از شورا یکسری عوامل وجود دارد که ما می‌توانیم بگوییم در بحث دوچرخه موفق بوده‌ایم یک عامل بحث زمان است و هر چه قدر زمان رو به جلو حرکت می کند، سطح آگاهی مردم نیز بیشتر می‌شود و طبق آمار ما می‌بینیم که استفاده از دوچرخه بسیار زیاد شده است به طوری که چند سال قبل آمار استفاده از دوچرخه اسفناک بود اما در حال حاضر میزان استفاده مردم از دوچرخه تا حدی بالا رفته است و شورا نیز تا حد توان در جایگاه خود حمایت‌های لازم را از این موضوع انجام داده است.

دبیر شورای اسلامی کلانشهر تبریز یادآور می‌شود: هیأت دوچرخه‌سواری نیز دارای برند و تعداد زیادی ملی‌پوش، قهرمان آسیا و صاحبان مدال در بازی‌های آسیایی است که این موضوع باید با بحث فرهنگ سازی لینک شود یعنی ورزش‌کاری که قهرمان آسیا است می‌تواند طلایه‌دار ترویج دوچرخه‌سواری در بین دو الی سه هزار نفر در شهر شده تا سبک زندگانی آن‌ها عوض شود و ما نیز باید توجه داشته باشیم که چطور می‌توانیم از این سرمایه‌هایمان استفاده کرده و برای آن‌ها ظرفیت ایجاد کنیم.

وی ادامه می‌دهد: به هرحال دوچرخه سواری مسیر خودش را طی می کند و به قول معروف «دیر یا زود دارد؛ سوخت‌وسوز ندارد» و ما تمام تلاش خود را انجام می‌دهیم تا این موضوع تسریع یابد و در این فرایند به‌عنوان کاتالیزور عمل کنیم و از شما نیز ممنون هستم که به این موضوع ورود پیدا کرده‌اید و دغدغه‌ای بسیار خوب و ارزشمندی است و ما امیدواریم که بتوانیم با افتتاح طرح‌هایی در آینده در این مسیر قدم برداریم.

وی تاکید می‌کند: درحال حاضر اقتصاد ورزش فوتبال بیمار است برای این‌که فلسفه ای ندارد و علت این موضوع این است که اصلاً وزارت ورزش فلسفه ی خاصی ندارد و به تبع آن آموزش‌وپرورش و دانشگاه‌های ما نیز فلسفه و کارایی لازم را ندارند و به نوعی بیمار هستند و این دغدغه ورزشکاران و قهرمانان ما به حق است، چون که ما با کمترین هزینه می توانیم این افراد را در مسئولیت های اجتماعی تعریف کنیم. مثلاً بخش صنعت استان که می‌تواند در ورزش دوچرخه‌سواری، بسکتبال، والیبال و… سرمایه‌گذاری کند، از آنجایی که قانون اسپانسری و بحث پخش تلویزیونی و مسائل مالیاتی شان نیز مشخص نیست، سرمایه گذاران نیز قید سرمایه گذاری در این رشته های ورزشی را می‌زنند.

عضو هیأت علمی دانشگاه تبریز با اشاره به اینکه علی‌رغم صنعتی بودن تبریز، تعداد ورزش هایی که مورد حمایت صنایع قرار می‌گیرد بسیار کم است، می‌گوید:  ما در شورای شهر جلساتی را برگزار کرده‌ایم که صنایع استان از قهرمانان و ورزشکاران بومی حمایت کنند چرا که این قهرمانان و ورزشکاران ستاره‌های شهر هستند و باید از آن‌ها حمایت شود و از طرفی با پول شهرداری تبریز نمی‌شود به بازیکنان غیر بومی  پول داد و من یک خبر خوش از طرف اعضای شورای شهر تبریز بدهم که ما درحال تدوین شیوه‌نامه‌ای هستیم تا از طریق این شیوه‌نامه از قهرمانان بومی شهرمان حمایت کنیم و این شیوه‌نامه برای سال‌ها در تبریز اجرایی خواهد شد تا از مدال‌آوران شهر حمایت شود و اعضای شورای شهر درحال بررسی و چکش کاری نهایی هستند و اگر این اتفاق بیفتد خبر خوبی خواهد بود.

نیکوخصلت در پایان صحبت‌های خود ضمن تاکید بر اینکه با سیستم و سیاست‌گذاری‌های درست می توان از قهرمانان و مدال آوران حمایت کرد، می گوید: ما در بحث فلسفه ورزش مشکل داریم و نگاه ما به سیاست های کلان ورزشی نیاز به بازنگری دارد و اگر این اتفاق بیفتد، می‌توانیم موفقیت‌های زیادی به دست آوریم، به هر حال تیم تراکتور مطالبه قشر خاصی از مردم است و طبیعی است که ما وقتی از تراکتور خبر خوشی می‌شنویم خوشحال می‌شویم و این آرزو را داریم که یک سیستم قدرتمند اقتصاد در فوتبال کشور به وجود بیاید تا برای شهر و کشورمان آورده داشته باشد.

منبغ:ایسنا

مرتبط:

سایکل توریسم به مناسبت روز جهانی دوچرخه!

دوچرخه سواری، پیاده روی و طبیعت گردی در دو جزیره بکر ژاپن

فعلا به بانه سفر نکنید

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بانه از مسافران ورودی به این شهرستان خواست که از اقامت در سایر واحدهای غیر مجاز خودداری کنند.

سعداله رحیمی خواه در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: با مهم ارزیابی کردن رعایت پروتکل های بهداشتی در هنگام سفر گفت: با توجه به شیوع موج جدید کرونا و همه گیر شدن این بیماری و در وضعیت قرمز قرار گرفتن اکثر استان های کشور، از هموطنان درخواست می شود فعلا از سفرهای غیر ضروری به شهرستان بانه خوداری کنند.‌

او افزود: در صورت مسافرت هموطنان، مراکز اقامتی دارای مجوز از جمله هتل ها و مهمانپذیرها را برای اقامت انتخاب کنند.

وی عنوان کرد: در این اماکن اصول بهداشتی و شستشوی مدام پتو و ملحفه و سایر لوازم بهداشتی انجام و همچنین اداره های متولی و بهداشتی بر مراکز اقامتی نظارت مستمر دارند.

رحیمی خواه با تاکید بر اینکه مسافران باید هتل ها و مهمانپذیرهای دارای مجوز از اداره میراث فرهنگی را برای اسکان شبانه انتخاب کنند، بیان کرد: منازل شخصی غیر مجاز با نام خانه مسافر به دلیل عدم رعایت پروتکل های بهداشتی در زمان اوج بیماری کرونا و نیز عدم نظارت و کنترل های بهداشتی، می تواند موجب شیوع این بیماری مهلک شده و سلامت مسافران و همشهریان را به خطر بیاندازد.

پلمب ۳ باب خانه مسافر متخلف در شهرستان بانه

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بانه از پلمب ۳ خانه مسافر متخلف در این شهرستان خبر داد.

وی ادامه داد: با توجه به شکایت واصله از ۳ باب خانه مسافر متخلف که موجب ایجاد مزاحمت عمومی و سلب آسایش و امنیت اجتماعی همشهریان شده بود با دستورمقام قضایی، توسط پلیس نظارت بر اماکن عمومی پلمپ شدند.

رحیمی خواه در ادامه افزود: هر گونه فعالیت در زمینه اسکان مسافران و گردشگران ورودی به شهرستان که بدون مجوز از این اداره باشد و موجب نارضایتی و ناامنی شود براساس قوانین و مقررات با آنها برخورد خواهد شد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بانه با درخواست از شهروندان این شهرستان برای همکاری بیشتر در این خصوص یادآور شد: از همشهریان انتظار می رود به منظور حفظ سلامت جامعه و جلوگیری از گسترش بیشتر ویروس کرونا درصورت مشاهده موارد مشابه مراتب را با تنظیم دادخواست به مراجع قانونی و ذی صلاح تحویل، تا در اسرع وقت برابر قانون و مقررات از سوی دستگاه قضایی برخورد لازم و قانونی با متخلفان انجام شود.

منبع:ایسنا

مرتبط:

آشنایی با آبشار شوی دزفول

سد دو دانگه _چشم اندازهای زیبای جنگل ‌های خزری

کوه‌های مینیاتوری چابهار؛ ردی از مریخی‌ها اینجاست

آسیب جدی بنای قاجاری سرخه

سرپرست نمایندگی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان سرخه از آسیب‌های جدی به خانه عزیزی در سرخه به دلیل همکاری نکردن مالک این بنای ارزشمند دوران قاجار خبر داد.

بهمن اخلاقی ۲۸ مهرماه ۱۳۹۹ از تلاش برای مرمت این بنای ارزشمند خبر داد و افزود: طرح مطالعات مرمت اضطراری خانه عزیزی سرخه که در فهرست آثار ملی نیز ثبت شده پایان یافته است.

وی با اشاره به اهداف مرمت اضطراری این بنا افزود: پی‌بندی قسمت‌های آسیب‌دیده، دیوارچینی بخش‌های تخریب شده، شمع‌کوبی، سبک‌سازی بام، تیر ریزی و اجرای مجدد بام، کاهگل سطح بام و… از جمله برنامه‌های مرمت اضطراری این خانه تاریخی است.

او با اشاره به اینکه خانه عزیزی در فهرست ملی به ثبت رسیده است، گفت: این بنا در تملک مالک خصوصی است و همکاری نکردن مالک، منجر به تخریب و وارد شدن آسیب‌های جدی به این بنای تاریخی با ارزش شده است و بر این اساس، مطالعات مرمت اضطراری این بنا توسط اداره میراث‌فرهنگی سرخه انجام شد.

اخلاقی با بیان اینکه خانه تاریخی عزیزی در محله پشت خندق سرخه که از محلات قدیمی و با اصالت شهر محسوب می‌شود، قرار دارد، گفت: این خانه تاریخی از یادگاران دوره قاجار است.

اخلاقی با اشاره به اینکه این خانه دارای یک در ورودی در قسمت جنوبی خانه بوده که به‌ محض ورود به خانه، نمای سنتی آن ملموس و قابل مشاهده است، تصریح کرد: این خانه اتاق‌های متعددی مشتمل بر بادگیر، آب‌انبار شخصی، مطبخ و … دارد.

او افزود: در بخش شمالی که زیباترین قسمت بناست، بادگیر قرار دارد و ستون‌های ورودی آن نیز با گچ‌بری‌های زیبایی مزین شده است.

سرپرست نمایندگی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان سرخه یادآوری کرد: خانه عزیزی به شماره ۳۲۳۳۶ در ۲۱ اسفندماه ۱۳۹۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

مرتبط:

سفر به دریاچه ی دیدنی پریشان کازرون

بروجرد _ پاریس کوچولوی ایران

گشتی در شربتخانه خراسان به بهانه سمنو