ثبت اضطراری «سینما ایران»؛ لاله‌زار برای بعد

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران می‌گوید: با هماهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی، ثبت اضطراری «سینما ایران» در دستور کار قرار گرفته و در تلاش برای مذاکره با مالک سینما هستیم.

 می‌گویند لاله‌زار است و سالن‌های تئاتر و سینماهایش که امروز فقط یک خاطره‌اند در ذهن و یادِ تهرانی‌های قدیم که در هر خاطره‌شان یک بار نامِ لاله‌زار می‌آید.

حالا که نه، سال‌هاست بیش از نیمی از آن خیابانِ پرخاطره به کاربری‌های نامتوازنِ امروزی مانند بورس لوازم الکترونیک یا لوستر تبدیل شده است. هرچند خوشبختانه هنوز نسبت به تاریخ گذشته‌اش، هستند نشانه‌هایی مانند خانه پیرنیا، اتحادیه، مساجد قدیمی و خانه بوشهری که می‌توانند این خیابان را علاوه بر ثبت در فهرست آثار ملی، به وضعیتی پایدار و باثبات برای تبدیل به محوری فرهنگی تاریخی برسانند، اما به نظر می‌رسد متولیان میراثی و مدیریت شهری برخلاف مالکان بناهای قدیمی صبر بیشتری برای انجامِ این کار دارند.

نمونه‌اش هم نه تنها قنادی، مغازه‌های قدیمی یا ساختمان‌های تخریب‌شده و اسکلت‌های فلزی بالارفته به جای آن‌ها در میانه‌های این خیابان تاریخی، بلکه سینما ایرانِ ۸۰ ساله‌ای است که این روزها خبر تخریبِ احتمالی‌اش ذهنِ تعداد زیادی از مخاطبان و علاقه‌مندان به تاریخ و سینما را مشوش کرده است.

ثبت اضطراری سینما ایران در دستور کار

مرتضی ادیب‌زاده – معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران – در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: در واقع حکمی که دیوان عدالت اداری صادر کرده خطاب به میراث فرهنگی و برای ابطال نامه‌ای است که میراث فرهنگی این بنا را واجد ارزش اعلام کرده که به دنبال این نامه، بنا در معرض خطر تخریب قرار گرفته است.

او با اشاره به برگزاری جلسه شورای ثبت آثار تاریخی در وزارتخانه میراث فرهنگی در طول هفته‌ای که گذشت، ادامه می‌دهد: در این جلسه بر ثبت اضطراری سینما ایران و در ابلاغ آن به مالک با طی کردن فرآیندهای قانونی تاکید شد. بنابراین قرار است تا با پیگیری‌های وزارتخانه میراث، شورای ثبت و معاونت حقوقی، اقدامات لازم برای ثبت اضطراری بنا انجام شود.

او با تاکید بر این‌که میراث فرهنگی در آینده‌ای نزدیک انتظار همکاریِ شهرداری و سازمان زیباسازی در این موضوع را دارد، می‌گوید:‌ امیدوارم با تلاش‌هایی که در حال انجام است از تخریب بنا جلوگیری شده و بتوانیم در مذاکره با مالک او را نسبت به حفظ این بنا تشویق کنیم.

بناهای واجد ارزش لاله‌زار و سی‌تیر شناسایی و بعضا ثبت شده‌اند

ادیب‌زاده همچنین درباره‌ ثبت ملی محور لاله‌زار می‌گوید: این محور ارزشمند است، چون بخش مهمی از خاطره جمعی و تاریخی مردم تهران را در خود دارد و از سوی دیگر بناهای واجد ارزشی دارد که باید حفظ شوند.

او با اشاره به انجام اقداماتِ خوبی که دستگاه‌های مختلف مانند سازمان زیباسازی و سازمان نوسازی دربازسازی و بازپیرایی جداره لاله‌زار یا تملک و خرید خانه هرمز پیرنیا با هدف بازسازی انجام داده‌اند، اظهار می‌کند: امیدواریم بتوانیم پلاک‌هایی را در این محدوده ثبت کنیم، تا کنون نیز پلاک‌هایی را شناسایی کرده و در حال تهیه‌ مستندات برای آن‌ها هستیم.

معاون میراث فرهنگی استان تهران همچنین به در دست مرمت بودن تئاتر نصر بعد از تملک توسط سازمان زیباسازی اشاره می‌کند که با نظارت اداره کل میراث فرهنگی استان تهران در حال انجام است و ادامه می‌دهد: اگر در دهه‌های گذشته این اقدامات بزرگ انجام می‌شد، شاید بخش‌های زیادی از آثار در بافت‌های تاریخی تهران نخریب نمی‌شد.

ادیب‌زاده با اشاره به این‌که امیدواریم رویکرد مالکانِ بناهای قرارگرفته در خیابان لاله‌زار از تخریب به سمتِ مرمت و احیا برود، می‌گوید: در برنامه ششم توسعه و همچنین مصوبات شورای اسلامی شهر تهران مواردی در راستای حمایت و تشویق مالکان بناهای تاریخی دیده شده که امیدواریم به قدر کفایت باشد تا بتوانیم با طرح‌ها و ایده‌های کاربردی، مالکان را برای حفظ بناهای خود مجاب و قانع کنیم.

او با اشاره به وجود برخی مخالفت‌ها از سوی مالکان بناهای تاریخی قرارگرفته در لاله‌زار برای حفظ بناهای خود یا ثبت لاله‌زار، اظهار می‌کند: تا کنون موفق شده‌ایم در محور سی‌تیر و لاله‌زار پلاک‌های باارزش و در خطر تخریب را ثبت کنیم تا بتوانیم از آن‌ها حمایتی داشته باشیم. با ادامه‌دار بودن این روند، قطعا راحت‌تر می‌توان این محورها را در فهرست آثار ملی ثبت کرد.

منبع:ایسنا

مرتبط:

تصمیم عجیب موزه سینما ایران

غول مراکز بزرگ خرید جهان در ایران!

خانه عباسیان ؛ شاهکار معماری ایران

نقاشی‌های «جیوتو» نجات پیدا می‌کنند

متخصصان مرمت آثار هنری این روزها در ایتالیا مشغول مرمت فرسکوهای ارزشمند «جیوتو» نقاش چیره‌دست ایتالیایی هستند.

به گزارش ایسنا و به نقل از رویترز، متخصصان در ایتالیا مراحل پایانی پروژه یک ساله مرمت فرسکوهای ۷۰۰ ساله «جیوتو» نقاش ایتالیایی بر روی دیوار کلیسای «سن فرانسیس» واقع در شهر «آسیزی» را طی می‌کنند.

نقاشی فرسکو سبکی قدیمی است که در آن نقاشان طرح مورد نظر خود را بر روی گچ خیس پیاده می‌کردند تا با این شیوه اثری بادوام بر روی دیوار خلق کنند.

فرسکوهای «جیوتو» صحنه‌هایی از زندگی مریم مقدس (س) را به تصویر می‌کشد.

سال‌ها پیش متخصصان در جریان بررسی این فرسکوها دریافتند گچ‌های این دیوارها کم کم در حال جدا شدن از دیوار هستند و بنابراین نخستین پروژه مرمت این فرسکوها در ۵۰ سال اخیر آغاز شد.

تزریق رزین اکریلیک به نقاشی‌ها یکی از روش‌هایی است که برای مرمت این آثار به کار رفته است.

مرمت این فرسکوها از اهمیت بالایی در «آسیزی» که منطقه‌ای زلزله‌خیز است برخوردار است، چرا که یک لرزش کوچک می‌تواند موجب جدا شدن لایه گچی شود.

کلیسای «سن فرانسیس» در «اسیزی» از جمله اماکن محبوب هنرمندان و دانشجوهای رسته تاریخ هنر به شمار می‌رود؛ چراکه خانه حدود ۱۰هزار متر مربع از فرسکوهای «جیوتو» و سایر نقاشان چیره‌دست تاریخ همچون «سیمونه مارتینی» و «پیترو لورنزتی» است.

منبع:ایسنا

مرتبط:

برای عکاسی به کدام کشورها سفر کنیم؟

نقاشی ایرانی پس از صفویه تحت تاثیر غرب قرار گرفت

آبشار تنگ تامرادی _تابلوی نقاشی از طبیعت

انتظار و گله های مؤسس جامعه راهنمایان

با ادامه بیکاری یک ساله راهنمایان تور در ایران، عضو هیأت مؤسس جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی از وزارت میراث فرهنگی و گردشگری درخواست کرد از حمایت‌های بی‌اثر دست بردارند و کمیته بحران تشکیل دهند.

امیرحسین اربابان غفوری به ایسنا گفت: ما پیشنهادها و ایده‌های زیادی برای خروج از این وضعیت بحرانی داریم، ولی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یا دربرابر آن‌ها سکوت می‌کند یا کمبود اعتبارات و بودجه را بهانه می‌آورد. اگر واقعا نمی‌توانند کمک و حمایت کنند، گردشگری را تعطیل کنیم.

او با طرح این مساله که آیا هنوز وقت پدری این وزارتخانه برای راهنمایان گردشگری نرسیده است، اظهار کرد: گردشگری در چهار دهه اخیر دچار بحران‌های زیادی شده است. شاید طلایی‌ترین دوران آن، دوره اصلاحات بوده باشد، بعد از آن مدام در سرازیری سیر کرده است. البته در مقطعی بعد از برجام، وضعیت گردشگری خوب شد اما این دوران کوتاه بود. دستگاه دولتی گردشگری در تمام این سال‌ها مدام درحال تحول و تغییر بود و نتوانست از مشاغلی مثل راهنمایان گردشگری با پیش‌بینی بحران‌ها، حمایت درستی داشته باشد. درحالی که می‌توانست دست‌کم یک صندوق سرمایه‌گذاری تشکیل دهد و در مواقع بحرانی مثل حالا، کمک حال راهنماها باشد. یا مثلا بخشی از عوارض خروجی که حالا قیمت آن به ۲۶۰ هزار تومان رسیده است را برای حمایت از راهنماهای گردشگری که هیچ سرمایه‌ای ندارند، درنظر بگیرد. راهنما مثل آژانس و هتل نیست که سرمایه‌ای داشته باشد، در سال‌هایی هم که کار می‌کرده فرصت راه‌اندازی کسب و کار و یا سرمایه‌گذاری نداشته است.

وی اضافه کرد: طبق آمار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حدود ۱۲هزار نفر مجوز و کارت راهنمای تور دریافت کرده‌اند، همه آن‌ها که فرصت راه انداختن کسب و کار دیگری نداشته‌اند، تشکل‌های صنفی مثل جامعه راهنمایان گردشگری هم که نتوانست از آن‌ها حمایت کند، پس این افراد در شرایط بحرانی چه کار کنند؟

عضو هیأت مؤسس جامعه راهنمایان افزود: راهنما تنها عضو گردشگری است که کار و مسؤولیت بیشتری دارد اما کمترین دستمزد را می‌گیرد. ارزش سرمایه هتل و آژانس در این مدت چند برابر شده است اما رهنما در قعر مانده است. پس چه زمان می‌خواهند حقوق به حق راهنما را بدهند.

اربابان گفت: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید کمیته بحران تشکیل دهد و تمام بودجه‌ها و اعتبارات حمایتی و کمکی اصناف را در راستای اشتغالزایی و سرمایه‌گذاری گردشگری هزینه کند. اینکه بخشنامه می‌کنند راهنما با این بیکاری طولانی اجازه دارد شغل دیگری داشته باشد که نشد حمایت. اگرچه این پیشنهاد خوبی است اما دردی از راهنمای گردشگری که بیشتر از یک سال بیکاری کشیده است، درمان نمی‌کند. ما هنوز امید داریم این وزارتخانه به عنوان متولی، فکر علاجی داشته باشد. متاسفانه ما هرچه پیشنهاد می‌دهیم یا با سکوت مسؤولان وزارتخانه مواجه می‌شویم یا بهانه کمبود اعتبار و بودجه را می‌شنویم، این واکنش‌ها در این وضعیت بحرانی چه معنی می‌دهد!؟

وی بیان کرد: ما در تمام سال‌ها با بحران‌های گردشگری برخورد احساسی داشته‌ایم. انتظار داریم بعد از این همه سال، دیگر با تکرار تصمیم‌های هیجانی و احساسی مواجه نشویم و کمیته را برای مدیریت بحران تشکیل دهند. هرچند می‌دانم با طرح تمام این دغدغه‌ها مسؤولان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به این سخنان توجهی نشان نمی‌دهند.

او ادامه داد: آقایان مسؤول حتما این سوال را از خود بپرسند با گردشگری بعد از کرونا چه کار می‌خواهند انجام دهند، آیا قرار نیست از زیرساخت‌هایی که سال‌ها برای آن انرژی و سرمایه صرف شده است، دوباره استفاده شود. راهنماهای گردشگری که دیگر در میدان کار نیستند را چگونه قرار است به صنعت برگردانند. با خروج نیروهای متخصص و از بین بردن زیرساخت‌ها چه آینده‌ای در انتظار گردشگری ایران است؟ با شرایطی که پیش آمده پیش‌بینی می‌کنم با برقراری دوباره سفرهای توریستی، بار دیگر شاهد حضور افراد تازه کاری باشیم که تجربه ندارند و با خطاهای احتمالی، ممکن است تصویر ایران را در نظر گردشگران خدشه‌دار کنند. اتفاقی که قبلا تجربه شده است.

اربابان اضافه کرد: برای حفظ این سرمایه ارزشمند باید انگیزه ایجاد کرد نه این که آن‌ها را به فراموشی سپرد. در همه کشورها با حمایت‌های مالی هرچند اندک اما بلاعوض، سعی می‌کنند این نیروی متخصص را نگه دارند و به آن‌ها حداقلِ انگیزه را بدهند.

عضو جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی به حمایتی که دولت و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در قالب پرداخت وام در بحران کرونا از راهنمایان گردشگری داشته است، اشاره کرد و گفت: وام جبران خسارت کرونا برای اصناف و افرادی می‌تواند جنبه حمایتی داشته باشد که درآمد کسب کنند و امکان بازپرداخت آن را داشته باشند. راهنمایی که یک سال است شغل و درآمد خود را از دست داده، این وام چگونه می‌تواند از آن حمایت کند. راهنماهایی را سراغ دارم که این وام را گرفته‌اند اما چون امکان بازپرداخت نداشته‌اند ضامن به جای آن‌ها اقساط وام را می‌پردازد.

او درباره جایگاه تشکل‌های صنعت گردشگری در حمایت از راهنماها در بحران کرونا، به تعدد تشکل‌های مربوطه، اشاره کرد و افزود: وجود این تعداد تشکل صنفی مرتبط با راهنمایان گردشگری چه فایده و ضرورتی دارد، جز این‌که باعث چندصدایی شده و اجازه نمی‌دهد صدای جامعه بزرگ راهنمایان به درستی شنیده شود. آن‌ها تا کنون چه کمکی کرده‌اند؟ حتی در مورد دستمزد راهنمایان گردشگری هنوز نتوانسته‌اند اقدام راضی کننده‌ای انجام دهند. هنوز دلیل تشکیل این همه انجمن و جامعه را نمی‌دانم، اصولا با یک ارگان یا تشکل راحتتر می‌توان به نتیجه رسید.

اربابان در عین حال تاکید کرد: ارگانی که باید از راهنمای گردشگری حمایت کند، درحال حاضر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است. زمانی سازمان وقت گردشگری با پرداخت حق بیمه کارفرما این حمایت را از تنها تشکل راهنمایان گردشگری داشت، اما به نظر می‌رسد اصناف و تشکل‌ها نتوانستد جریان آن حمایت‌ها را دوباره برقرار و حفظ کنند. وزارت نمی‌تواند راهنما را به حال خود رها کند، اگر ما از وزارت گردشگری انتظار نداشته باشیم، از کجا باید چنین انتظاری داشته باشیم. معتقدم اگر سازمان یا وزارت میراث فرهنگی و گردشگری در این سال‌ها از تشکلی مثل جامعه راهنمایان درست حمایت می‌کرد، نه تنها بیشتر مشکلات امروز وجود نداشت که شاهد مدیریت قاطعانه و بهتر این تشکل از راهنماها در بحران موجود بودیم.

وی بیان کرد: معتقدم وزارت میراث فرهنگی و گردشگری به دلیل بی‌توجهی باعث تخریب این صنف و از بین رفتن جایگاه آن شده است. به نظر می‌رسد با کمرنگ کردن این تشکل، قصد بر ایجاد تشکیلات دیگری است، به ویژه آن که بخشنامه قبلی در وزارت میراث فرهنگی و گردشگری برای تشکیل جامعه یا انجمن حرفهای راهنمایان گردشگری وجود دارد.

او به عنوان یکی از مؤسسان جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی گفت: ما با ایده بیمه راهنمایان گردشگری، صندوق تامین سرمایه و تعاونی مسکن، این جامعه تخصصی را تشکیل دادیم. زمان معاونت گردشگری محمدشریف ملک زاده بود. ایجاد این تشکل صنفی از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۲ زمان برد، در حالی که با مشکلات و دست‌اندازی‌های بسیاری مواجه بودیم. اما آنقدر چوب لای چرخ این تشکیلات گذاشتند که از هیأت مدیره جامعه کناره‌گیری کردم. حالا بعد از گذشت این همه سال، همچنان شاهد مدیریت ناکارآمد در تشکل‌های صنفی و نبود حمایت‌های اصولی از سوی بخش دولتی هستیم.

وی ادامه داد: متاسفانه امکاناتی که زمانی جامعه راهنمایان گردشگری فراهم کرده بودیم امروز مغفول مانده است. نزدیک به دو دهه است که سازمان تامین اجتماعی به این تشکلات کد بیمه داده است و راهنمایانی که از طرف این جامعه به تامین اجتماعی معرفی شوند، بیمه می‌شوند. تلاش زیادی شد تا این امکان فراهم شود اما امروز شاهدم خیلی از راهنمایان از آن اطلاع ندارند.

اربابان با اشاره به خلاء قانونی که برای شغل راهنمای گردشگری وجود دارد، اظهار کرد: سازمان تامین اجتماعی برای کارگران، کارمندان و کارفرمایان بیمه‌ای دارد که شامل درمان، بازنشستگی، بیکاری و از کار افتادگی می‌شود. اما با توجه به این که شغل راهنمای گردشگری فصلی بود، مشمول قوانین بیمه نمی‌شد. هرچند با مذاکرات طولانی در دهه ۸۰، پس از حذف حقوق بیکاری، توافقی بین سازمان تامین اجتماعی و جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی برای بیمه راهنمایان گردشگری حاصل شد. بیمه موجود اگرچه مشمول حقوق بیکاری نمی‌شود اما در این دوران بیماری، برای درمان و بازنشستگی می‌تواند مفید باشد.

وی افزود: زمانی که توافق بیمه صورت گرفت تشکل دیگری غیر از جامعه راهنمایان تور وجود نداشت، سازمان تامین اجتماعی هم کد بیمه را به این تشکیلات داد و راهنمایانی که می‌خواستند بیمه شوند از طریق این جامعه به سازمان تامین اجتماعی معرفی می‌شدند. اما بعدها که تشکل‌های دیگری ایجاد شد، این تلاش‌ها به حاشیه رانده شد. حتی تلاش شد کد بیمه از جامعه راهنمایان گرفته شود.

عضو جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی ادامه داد: ما قصد داشتیم در دهه ۹۰ بیمه راهنمایان گردشگری را وارد فاز دیگری کنیم و با به مشارکت گرفتن آژانس‌های مسافرتی، خلاء بیکاری را رفع کنیم. اما به خاطر کارشکنی‌های سیستم وقت و سوءمدیریت سازمان وقت میراث فرهنگی و گردشگری، تلاش‌ها بی‌نتیجه ماند. سازمان وقت دیگر با بیمه راهنمایان گردشگری همکاری نکرد، حتی بودجه‌ای که به عنوان کارفرما اختصاص می‌داد، قطع کرد و این هزینه را گردن راهنما انداخت.

اربابان همچنین با اشاره به خبر رفع چالش بیمه راهنمایان در بودجه‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ و بیمه حدود دو هزار راهنما با تخصیص این اعتبار، اظهار کرد: بیمه که حق راهنمای گردشگری است و در گذشته هم ردیفِ اعتبارات داشت، فقط قطع شد. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اگر می‌خواهد از راهنما حمایت کند، کمک بلاعوض بدهد.

بنابر آخرین آمار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حدود ۱۲ هزار و ۸۰ نفر کارت راهنمای گردشگری دارند. معاون گردشگری گفته است از بین این جمعیت نزدیک به چهار هزار نفر هر سال کارت راهنمای گردشگری را تمدید می‌کنند و شاغل در این حوزه شناخته می‌شوند. راهنمایان گردشگری از آبان ماه سال گذشته با آغاز تنش‌های سیاسی و توقف سفر گردشگران خارجی به ایران و پس از آن همه‌گیری ویروس کرونا و محدود شدن سفرهای خارجی و داخلی، بیکار شده‌اند.

منبع:ایسنا

مرتبط:

عقبگرد ۳۰ساله گردشگری در ۲۰۲۰

هیات وزیران در بودجه ۱۴۰۰ برای گردشگری یارانه لحاظ کنند

ترور، ویزا، کرونا؛ چالش گردشگری ایران کدام است؟

جاجرم _جلوه‌گاه تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلامی

شهرستان جاجرم در جنوب غربی استان خراسان شمالی قرار گرفته و از شمال به شهرستان مانه و سملقان، از غرب به شهرستان گرمه، از جنوب به استان سمنان، از جنوب شرق به استان خراسان رضوی، از شرق به شهرستان اسفراين و از شمال شرق به شهرستان بجنورد محدود می‌شود. این شهرستان با مساحت ۳۶۵۴ كيلومتر دارای سه شهر جاجرم، سنخواست و شوقان، سه بخش، پنج دهستان و ۵۵ آبادی است.

جاجرم از دیرباز همواره مورد توجه قرار داشته و  بر سر راه‌های کهن کاروان‌رو بوده است. وجود محوطه‌های  باستانی بزرگ از قبیل تپه پهلوان، تپه حیدران و محوطه چَلو و نیز سنگ‌نگاره‌های پیش‌ازتاریخی جربت در شهرستان جاجرم آن را به یکی از قدیمی‌ترین استقرارگاه‌های بشری در خراسان شمالی بدل کرده است. پراکندگی زیاد محوطه‌های باستانی مربوط به دوران اشکانی و ساسانی در این شهرستان، از شکوفایی این خطه در دوره تاریخی و بهره‌گیری از موقعیت مناسب آن بر سر راه ابریشم و معادلات سیاسی و تجاری آن دوران حکایت دارد. جاجرم از شهرهای مهم دوران اوج و درخشش تمدن خراسان بوده است.

جاجرم را باید کانون و جلوه‌گاه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی در خراسان شمالی دانست. آیین نخل گردانی جاجرمی‌ها در حسینیه بزرگ این شهر در عاشورای حسینی هزاران جاجرمی را از سراسر کشور و خیل علاقه‌مندان را از سراسر استان به‌سوی خود فرامی‌خواند.

مسجد جامع جاجرم را باید مهم‌ترین نشانه این جنبه از حیات فرهنگی و دینی‌اش دانست. این مسجد یکی از کهن‌ترین مساجد تاریخی ایران به‌شمار می‌رود. وجود آرامگاه علی بن مهزیار یار نام‌آشنای امام رضا(ع) در جاجرم  و نیز شهرت مفاخری چون فریدالدین جاجرمی، شیخ اندوقانی،خواجه خاموش و… شواهد گویایی از تاریخ غنی و جایگاه والای فرهنگی و مدنی جاجرم است.

جاذبه‌های گردشگری تاریخی و طبیعی شهرستان جاجرم

نقوش صخره‌ای جربت

نقوش صخره‌ای جربت با شماره ثبت ملی ۲۴۶۶۲ که در منطقه به «سنگ‌نگاره» معروف شده‌اند در پنج کیلومتری شرق روستای جربت در بخش سنخواست واقع شده‌اند و عبارت‌اند از مجموعه‌ای از نقوش حیوانی شامل کَل، بز کوهی با شاخ‌های بلند، شتر، انسان اسب‌سوار و برخی نمادهای مذهبی اسلامی و کتیبه‌هایی به خط عربی و فارسی که با خراش و ضربه  یک شیء نوک‌تیز بر بدنۀ صخره‌های سیاه‌رنگ فرو غلتیده در پای دامنۀ کوه، نقش شده‌اند. این مجموعه نقوش کم‌نظیر به دوران پیش‌ازتاریخ تا اسلامی تعلق دارند.

مسجد جامع جاجرم

مسجد جامع جاجرم با شماره ثبت ملی ۱۵۸۰ از جمله مساجد کهن ایران متعلق به قرون اولیه اسلامی، در محدوده بافت تاريخی شهر و خیابان شهید رجائی، خیابان ۱۵ خرداد جنوبی واقع شده است. ارگ کاظم خان، باغ و بنای کوشک، آب‌انبار آق فریدون نایب و… از دیگر آثار ارزشمند بافت تاریخی جاجرم است.

آرامگاه خواجه علی ابن مهزيار

آرامگاه خواجه علی ابن مهزیار با شماره ثبت ملی ۱۶۵۸۳ از جمله آثار ارزشمند تاریخی جاجرم به شمار می‌رود که ساخت آن را به دوره ایلخانی نسبت می‌دهند. بر اساس بررسی‌های به‌عمل‌آمده، تا دورۀ قاجار فضای داخلی بقعه و به‌ویژه مرقد، تزیینات آجرهای لعاب‌دار فیروزه‌ای با نقش برجستۀ آیات شریفۀ قرآنی به خط ثلث و نقوش گیاهی داشته که بعدها به مقبره یارمحمد خان شادلو «سردار مفخم» در بش‌قارداش منتقل و در آنجا نصب شده است، بعدها هم به «گنجینه اسلامی» موزه ملی ایران انتقال داده‌ شده و در آنجا به شماره ثبت ۳۲۷۸ نگهداری می‌شوند.

 رباط قِلّی

رباط قلی با شماره ثبت ملی ۴۵۷۴ یکی از باشکوه‌ترین کاروانسراهای خراسان شمالی واقع در بخش سنخواست شهرستان جاجرم است. این بنای تاریخی در سه کیلومتری شرق روستای گازان و سه کیلومتری جنوب روستای قلی واقع شده است. طرح کلی رباط قلی مستطیل است با چهار برج در چهارگوشه بنا و یک برج نیز در وسط ضلع‌های شمالی، غربی و جنوبی آن ورودی بنا در وسط ضلع شرقی قرار دارد. بعد از ورودی از طریق یک فضای سرپوشیده چهارطاقی شکل به چهار طرف دسترسی می‌یابد. بارانداز یا حیاط کاروانسرا به‌صورت یک صحن چهار ایوانی است در فرورفتگی ایوان جنوبی یک محراب با بقایای گچ‌بری که بی‌شک نمازخانه کاروانسرا بوده، قرار داشته است.

از سبک و سیاق معماری و طرح کلی بنا، نماسازی داخل و خارج بنا و مصالح می‌توان این اثر را جزو آثار شاخص دوران تیموری به‌شمار آورد.

حمام تاریخی جاجرم (موزه گرمابه و تاريخ شهر جاجرم)

حمام خزینه‌ای جاجرم با شماره ثبت ملی ۲۲۲۱۲ با ۷۰۰مترمربع مساحت در دل بافت تاريخی شهر(خیابان ۱۵ خرداد) و در كنار بقايای ارگ قديم شهر معروف به نارين قلعه و مسجد جامع قرار گرفته و به دورۀ  قاجاری تعلق دارد. ورودی حمام از طريق پنج پله به رختكن است كه خود با يك راهرو ارتباطی موسوم به «مياندر» به گرمخانه متصل می‌شود. در مجموع، اين حمام از پنج بخش رختكن يا سربينه، گرمخانه، خزينه و آب‌انبار، گلخن(منبع آب گرم و سرد) و مخزن سوخت تشکیل شده است. مطالعات و مرمت حمام تاريخی جاجرم در  سال ۱۳۹۰ به انجام رسیده و با عنوان موزه تاريخ شهر به بهره‌برداری رسيده است. موزه گرمابه و تاريخ شهر جاجرم شامل هشت غرفه است که در هر يک گوشه‌ای از آداب‌ورسوم و تاريخ و فرهنگ مردم منطقه به نمايش درآمده است. غرفه‌های موزه عبارت‌اند از غرفه استاد حمامی و غرفه پوشاک در قسمت سربينه، غرفه‌های دلاکی، عطاری و باستان‌شناسی در گرمخانه، غرفه محرم برای معرفی آيين نخل گردانی، غرفه معرفی مشاهير و نيز غرفه معرفی صنایع‌دستی شهرستان جاجرم که در کنار هم تصوير گويايی از تاريخ و فرهنگ منطقه جاجرم برای بازدیدکننده ترسيم می‌کنند.

خانۀ شاه‌نشین بنی‌هاشم

خانۀ معروف به «شاه‌نشین بنی‌هاشم» روستای خراشا با شماره ثبت ملی ۱۸۷۴۰ یکی از آثار ارزشمند دورۀ قاجار در شهرستان جاجرم است که در دو طبقه ساخته شده و طبقۀ فوقانی محل پذیرایی از مهمانان رسمی و رجال دولتی بوده است. این بنا به لحاظ داشتن تزیینات زیبای گچ‌بری که به‌ویژه در اطراف شومینه‌ها تمرکز یافته و نیز کتیبه‌های ثلث شامل آیات قرآنی، ادعیه، نام پنج‌تن، تاریخ ساخت بنا و نام استاد گچ کار و کاتب (به ترتیب «علی طهرانی» و «علی موسوی» به سال ۱۳۱۰ هجری) زیبا و کم‌نظیر است.

کوهستان بهار

 کوهستان بهار که به دلیل سرسبزی به این نام شهرت یافته، یکی از زیباترین و باصفاترین ارتفاعات خراسان شمالی به‌شمار می‌رود. این کوهستان از ذخیره‌گاه‌های ارس در استان است که به دلیل کثرت نزولات آسمانی و بارش برف‌های سنگین در زمستان و باران‌های طولانی در فصول بهار و پاییز و حتی تابستان دارای مراتع سرسبز و چشمه‌های فراوانی است.

منطقه حفاظت‌شده میاندشت

این منطقه به وسعت ۸۵ هزار هکتار، از قدیمی‌ترین مناطق چهارگانه كشور به شمار می‌رود که از سال ۱۳۵۲ تحت حفاظت قرار گرفته است. میاندشت منطقه‌ای پوشيده از دشت‌ها و کفه‌های وسيع با اقليمى خشك، نیمه‌خشک و تراكم گياهى نسبتاً خوب با دارا بودن یک رودخانه فصلى به نام كال شور به یکی از بهترين زیستگاه‌ها براى یوزپلنگ ایرانی (آسیایی) تبدیل شده است. همچنین این منطقه با داشتن گونه‌های جانوری چون كاراكال، گرگ، شغال، كفتار، آهو، قوچ و ميش، هوبره، گراز، تشى، زرده بر و خرگوش، از جمله غنی‌ترین و متراکم‌ترین زیستگاه‌ها برای این گونه‌های جانورى استپی محسوب می‌شود.

روستای هدف گردشگری طبر

طبر از روستاهای بخش جلگه شوقان با داشتن باغ‌های فراوان زردآلو، گردو، گلابی و انگور بیشترین باغ‌های منطقه را داراست. قلعه کمرسفید، قلعه سنگینه، حمام تاریخی، چنار کهنسال و چشمه واقع در مرکز روستا، برج‌های نگهبانی، گورستان قدیمی روستا، آسیاب قدیمی، خانه‌های تاریخی و… از جمله آثار تاریخی روستا محسوب می‌شوند. صنایع‌دستی روستا شامل چلنگری، قالی‌بافی، نمدمالی می‌شود. در این روستا چند چشمه و قنات وجود دارد که آب موردنیاز روستا را تأمین می‌کند.

 سرچشمه شوقان

در فاصله حدود ۱/۵ کيلومتری از شمال غربی ميدان امام خمینی‌شهر شوقان، چشمه زيبا و معروفی به نام سرچشمه شوقان قرار گرفته است. اين چشمه در مجاورت يک کوه واقع شده و آب آن از زير چندين نقطه از شکاف‌های کوه خارج می‌شود. به دلیل حیاتی بودن این چشمه در تأمین آب شرب مردم شهر شوقان، مردم به اين چشمه اعتقاد دارند و به آن نذر می‌کنند. بخشی از آب چشمه نیز پس از گذر از باغات و مزارع وارد جوی‌های شهر شده و فضای سبز شهر را آبياری می‌کند.

مرتبط:

خسرویه _گردشگاه خراسان شمالی

سفر به قلب حیات وحش خراسان شمالی با برگزاری تورهای گردشگری

نوای ساز محلی قوشمه در آیین‌های سنتی خراسان شمالی

داستان‌های جذاب مذهبی در تابلوی نقاشی قهوه‌خانه‌ای موزه گرمابه سمنان

  • داستان پیرزن و زیارت بارگاه امام حسین (ع)

در قسمت پایین و میانی تابلو، پیرزنی با چادر مشکی و عصایی در دست چپ و کیسه پول به بهای صد تومن در دست راست ایستاده و در مقابل او مردی با تاجی بر سر، در هیبت پادشاهان نشسته و در پشت سر پیرزنی با خنجری در دست ایستاده است.

 شخص نشسته بر صندلی متوکل عباسی و پیرزن یکی از زائران حرم امام حسین (ع) است که در حال پرداخت پول در ازای ثبت نام  برای زیارت حرم آن حضرت است. در مقابل درخواست پیرزن، متوکل دستور قتل او را صادر و پیرزن را به رود فرات می‌اندازند . پیرزن در حین تقلا برای زنده ماندن به حضرت عباس (ع) متوسل می‌شود و به دست آن حضرت نجات پیدا می‌کند.

در زمان متوکل عباسی دشمنی با خاندان حضرت علی (ع) و برخورد با زائران به اوج خود رسید و سرانجام متوکل زیارت حرم امام حسین ‌‌(ع) را به شرط قطع دست راست‌‌ یا چپ آزاد کرد. با تمام این سخت‌گیری‌ها، مجدداً به متوکل خبر رسید که مردم دسته‌دسته برای زیارت مقبره امام حسین ‌‌می‌روند. او دستور داد مردم را از رفتن به زیارت بازدارند و تعداد زیادی از زائران را به قتل برسانند.

تابلوی نقاشی قهوه‌خانه‌ای موزه گرمابه سمنان

  • داستان مرد لاک‌پشتی

در این قسمت مردی با عبایی قهوه‌ای بر تن، دستاری زرد بر سر و تنگ آبی در دست در مقابل انسانی مسخ شده با بدنی به شکل لاک‌پشت و سری به شکل انسان ایستاده است.

این داستان اشاره به مسخ انسان دارد. در حالت مسخ، هویت انسان از دست نمی‌رود بلکه تنها شکل ظاهری‌اش مانند حیوان می‌شود. در منابع اسلامی موارد متعددی برای مسخ ذکر شده که معروف‌ترین آنها داستان اصحاب سبت است. در رابطه با دلیل مسخ انسان به شکل لاک‌پشت روایات متعددی وجود دارد.

بنا بر یکی از این روایات قاتل حضرت عباس (ع) به شکل لاک‌پشتی دائم تشنه در آمده و در مقابل او چاووشی که در مسیر کربلا به زائران آب می‌دهد ایستاده است. در روایتی دیگر حضرت علی( ع) مردی را که مرتکب خیانت شده و بین زن و شوهری تفرقه انداخته را قصاص و لعنت فرموده و آن مرد را به صورت لاک‌پشت همیشه تشنه‌ای که در بیابان بی آب و علف زندگی کند مسخ کرده است .

  • داستان ضامن آهو

قرن‌ها هنرمندان خیالی‌ساز و نگارگران با پرداختن به زندگی امامان معصوم از جمله امام رضا (ع) نقش مهمی در پیوند مردم با زندگی اهل‌بیت داشته‌اند. در قسمت میانی و پایین تابلو، نقاش داستان ضامن آهو را به تصویر کشیده است. در این قسمت دو آهو در جلوی پای امام رضا (ع) نشسته و شکارچی با سگش در مقابل آن‌ها ایستاده است. امام رضا (ع) آهویی را که در دام شکارچی اسیر شده بود، ضمانت می‌کند تا آهو برود، به فرزندانش شیر بدهد و برگردد. بعد از ضمانت امام، آهو نزد فرزندانش می‌رود و با آنها باز می‌گردد. نگرانی و انتظار در چشمان آهو و فرزندانش که در مقابل سگ شکارچی نشسته‌اند دیده می‌شود . شکارچی بعد از دیدن وفای به عهد آهو و فهمیدن اینکه ضامن آهو امام رضا (ع) است، آهو را آزاد می‌کند.

گفته شده ماجرای ضمانت برای آهو در سفر امام رضا(ع) از مدینه به مرو رخ داده است. این اتفاق در مکانی در حد فاصل سمنان- دامغان روی داده است و این منطقه با نام آهوان شناخته می‌شود. در وجه تسمیه این منطقه به آهوان، نقل‌های دیگری نیز مطرح است.

تابلوی نقاشی قهوه‌خانه‌ای موزه گرمابه سمنان

  • داستان حضرت ابراهیم (ع)و ذبح حضرت اسماعیل ( ع)

در سمت چپ و پایین پرده، داستان ذبح حضرت اسماعیل (ع) به تصویر در آمده است. حضرت ابراهیم با خنجری در دست راست در کنار حضرت اسماعیل که برهنه و  با دستانی بسته آماده ذبح است نشسته و  فرشته‌ای با دوبال طلایی و تاجی بر سر دست حضرت ابراهیم را گرفته و در کنار آن‌ها گوسفندی ایستاده است.

قربانی کردن اسماعیل به دید مسلمانان واقعه‌ای است که در قرآن آمده و طی آن خداوند از حضرت ابراهیم درخواست کرده تا فرزندش را قربانی کند و ابراهیم به اذن خدا این کار را انجام می‌دهد  و این در واقع آزمونی بس بزرگ و سخت بود که پدر و پسر باید آن را پشت سر می‌گذاشتند. اما خنجر گلوی اسماعیل را نمی‌برد و خداوند، گوسفندی را برای او می‌فرستد تا آن را به جای فرزندش قربانی کند. پدر و پسر از .این آزمون سخت سربلند بیرون آمدند و کامل‌ترین درجه تسلیم در برابر خالق یکتا را تحقق بخشیدند.

* گزارش از راضیه طاهری، کارشناس حفاظت و مرمت آثار تاریخی اداره‌ کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان

مرتبط:

آشنایی با حمام پهنه سمنان

میراث هزاره‌ها در شهر سمنان

عمارت باغ امیر سمنان

کشف یک کلیسا قرن ششمی در باغ کارگر ترکی

یکی از کارگرهای ترکیه هنگام کاشت نهال‌های نارنج در باغ خود، ناگهان تعدادی از موزائیک‌های قدیمی را کشف کرد و به سرعت به مسئولان اداره موزه هاتای اطلاع داد.

این کارگر اهل پاسیفیک ترکیه در سال ۲۰۰۲ میلادی اقدام به خرید یک باغ ۱۰ هکتاری در محل زندگی خود کرد که پس از گذشت سال‌ها تصمیم گرفت از این باغ درآمدزایی کرده و آن را به یک منبع درآمد خانوادگی تبدیل کند.

این کارگر ترکی زمانی‌که تصمیم به کاشت نهال‌های نارنج در این باغ گرفت، متوجه موزائیک‌هایی در زیر خاک شده که از نظر ظاهری کاملا با موزائیک‌های معمولی متفاوت بوده و مشخص بود که از قدمت بالایی برخوردار هستند. سپس این کارگر اهل پاسیفیک به سرعت به مسئولان میراث منطقه خود اطلاع داد و آن‌ها نیز حفاری‌های مربوطه را آغاز کردند.

مسئولان اداره موزه هاتای متوجه شدند که این باغ یک سایت فرهنگی درجه یک محسوب می‌شود و باید با دقت بیشتری به حفاری آن بپردازند؛ از این رو نیروهای کمکی از بخش میراث فرهنگی شهر استانبول نیز برای حفاری این باغ اعزام شدند.

نکته جالب توجه این‌جاست که این تیم حفاری موفق شده تاکنون یک کلیسای رسولان مقدس قرن ششم، موزائیک‌های متنوع، اشکال مختلف حیوانات، مقبره‌های سنگی و بقایای استخوان را در این باغ کشف کرده و به ثبت برساند.

این در حالی است که این تیم متخصص معتقدند هنوز هم می‌توانند آثار جدیدی را در این باغ ۱۰ هکتاری کشف کنند که این کار نیاز به زمان و تیم‌های حرفه‌ای بیشتری دارد.

لازم به ذکر است که طی ماه‌های اخیر، بسیاری از مردم منطقه پاسیفیک برای حفاری این باغ داوطلب شده‌اند تا بتوانند به افزایش سرعت کشف آثار کمک کنند. این افراد داوطلب تمایل دارند که حتی برای یک بار هم که شده این آثار قدیمی و کهن را لمس کنند. آن‌ها معتقدند که این آثار موجب خرسندی و افتخار ماست و وقتی آن‌ها را از نزدیک می‌بینیم، شور و شوق برایمان به ارمغان خواهد داشت.

در این میان، مدیر موزه هاتای نیز اعلام کرده است که مطالعات طراحی سه‌بعدی این آثار کشف‌شده نیز آغاز شده و به زودی نمایی دیدنی از این بقایا به شکل سه‌بعدی نمایش داده می‌شود.

منبع:اسکان

مرتبط:

کشف بیش از ۱۰۰ تابوت باستانی در مصر 

کشف سفالینه‌هایی از عصر آهن در مرسین

کشف دستکندهای زیرزمینی ارزشمند تاریخی در کاشان

«لاله زار» تهران در انتظار ثبت ملی

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران اعلام کرد: برای حفظ و احیای این خیابان نوستالژیک «لاله زار» با همکاری وزارت میراث و اداره استان تهران با ثبت ملی حریم و جداره آن این محدوده را از گزند تخریب دور خواهیم کرد.

خیابان لاله‌زار یکی از خیابان‌های قدیمی و مرکزی پایتخت محسوب شده که از جنوب به میدان امام خمینی(ره) «توپخانه» و از شمال آن به خیابان انقلاب منتهی می‌شود.

لاله‌زار در اواخر دوره قاجار و در زمان احمد شاه و اوایل پهلوی به عنوان نماد نوگرایی و هنر ایران محسوب می شد که «شانزلیزه تهران» لقب گرفته بود. بسیاری از تئاترها، رستوران‌ها، تجارتخانه‌ها، پیاله‌فروشی‌ها، خیاط خانه‌ها، سینماها و فروشگاه‌های معروف ایران در این خیابان قرار داشته و برخی موسیقی سبک کوچه بازاری در این منطقه متولد شد.

براین اساس بسیاری از این بناهای شاخص فعلی این خیابان را می توان به گراند هتل، کافه افق طلایی، کافه ری، کافه لاله زار و سینماهای لاله، نادر، رودکی، کریستال، سارا، البرز، خورشید نو، فردوسی، ایران، مایا، سحر، فاروس و جهان برشمرد.

همچنین در خیابان عصر نوگرایی تهران می توان به ضمن چند کمپانی های مختلف قدیمی؛ خانه های تاریخی از جمله اتحادیه، معین التجار بوشهری، مشیر الدوله، اتابک و فروشگاه پیرایش (نخستین فروشگاه بزرگ به سبک اروپائی در ایران)، فروشگاه جنرال مد، مسجد هدایت، انبار ببرازخان و عکاس خانه نام برد.

خانه‌ اتحادیه، خانه بوشهری‌ها، تئاتر نصر، سینما ایران، سینما متروپل، خانه‌های پیرنیا در لاله زار جنوبی و شمالی مرمت و تبدیل به کاربری احسن فرهنگی شود، خود به خود با توجه به نزدیکی این خیابان به خیابان ۳۰ تیر یک هاب گردشگری- فرهنگی- تاریخی در این محدوده شکل می‌گیرد.

لاله‌زار

 

پرهام جانفشان روز دوشنبه اظهار کرد: با توجه به قدمت و ارزشمند بودن برخی از بناهای آن، در نظر داریم تا با همکاری وزارت میراث فرهنگی از این میراث تاریخی حفاظت کنیم.

وی با بیان اینکه در این طرح می خواهیم بدنه این خیابان را حفظ کنیم، گفت: در این طرح لبه و جداره ساختمان‌ها را با مرمت و بازسازی حفظ خواهیم کرد.

مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران خاطر نشان کرد: در ساختمان های کم ارزشتر نیز مالکان می توانند با حفظ پوسته ظاهری در داخل بنا تعمیرات و بازسازی خود را انجام دهند.

جانفشان همچنین در خصوص موضوع سینما ایران نیز اشاره کرد و گفت: هم اینک شهرداری و میراث فرهنگی در حال مذاکره با مالک ساختمان هستند تا با کاربری بهتر و فرهنگی، وی را از این اقدام منصرف کنند.

وی در پاسخ به این سوال برای حفظ حریم و منظر ساختمان های تاریخی و واجد ارزش در سطح پایتخت چه برنامه ای خواهید داشت تا از خطر تخریب حفظ شوند گفت: طبق بخشنامه ای که وزارت میراث فرهنگی که اردیبهشت امسال مصوب کرده است، هر گونه تعرض به حریم این بناها را جلوگیری خواهیم کرد.

مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران اضافه کرد: در این طرح ساختمان‌هایی که داری حریم نبوده اند نیز محدودیت ارتفاع برای آنها در نظر گرفته شده تا ساخت و سازهای جدید دید و منظر آنها را مخدوش نکنند.

هم اینک بیش از ۲هزار و ۴۰۰ اثر تاریخی و واجد ارزش در سطح استان تهران وجود دارد که تا پایان امسال ۴۰۰ بنا در فهرست آثار ملی کشور قرار خواهند گرفت.

منبع:ایرنا

مرتبط:

آتشکده آدریان تهران

خانه تهرانی ها در یزد

خانه سردار اسعد بختیاری تهران

ریاب _روستای هدف گردشگری

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با معرفی «ریاب» در استان خراسان رضوی به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری ایران، نوشت: ریاب دارای خانه‌های قدیمی بادگیردار، حوضخانه، قلعه، حمام، مسجد و آب‌انبار با معماری بسیار زیباست.

علی‌اصغر مونسان با انتشار تصاویری از روستای ریاب در حساب کاربری خود در اینستاگرام، نوشت: روستای ریاب هم اکنون به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری در ایران مطرح است که تعدادی از آثار آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. از سوی دیگر مقبره ابومنصور ریابی از وزرای طغرل موسس دولت سلجوقیان نیز در این روستا واقع است.

ریاب

وزیر میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی با بیان اینکه «روستای ریاب در ۵ کیلومتری جنوب غربی گناباد در استان خراسان‌رضوی واقع شده است و به لحاظ تاریخی به دوره قاجاریه و صفوی بر می‌گردد، افزود: این روستا دارای مجموعه‌ای از خانه‌های قدیمی بادگیر دار، حوضخانه، قلعه، حمام، مسجد و آب انبار با معماری بسیار زیباست و یکی از بافت‌های باقی مانده در شهرستان بوده که ارزش تاریخی خود را حفظ کرده است.

به گزارش معماری خانه‌های گلی، قدمت بافت تاریخی روستا و نزدیکی به قنات قصبه گناباد که ثبت جهانی شده است این روستا را به یکی از روستاهای هدف گردشگری در ایران تبدیل کرده است که گردشگران را به خود جذب کرده است.

ریاب

قنات قصبه گناباد با ۳۳ کیلومتر طول با عمیق ترین مادر چاه جهان به عمق ۳۰۰ متر، با ۲هزار و ۵۰۰ سال قدمت با عنوان قدیمی‌ترین و پرآب‌ترین قنات جهان است و در خراسان رضوی قرار دارد. این قنات یکی از عجیب‌ترین دست‌سازه‌های بشر است و در هزار تویی تاریک و عمیق به دست معماران باستان آراسته شده و باستان‌شناسان داخلی با بررسی یافته‌های سفالین پراکنده در آن قدمت حفاری قنات قصبه را به دوران هخامنشی نسبت می‌دهند.

این روستا با ارتفاع ۱۱۳۰ متر از سطح دریا، تحت تأثیر اقلیم نیمه بیابانی دارای تابستان ‌های گرم و زمستان ‌های سرد است. اقلیم بومی منطقه به علت واقع شدن در حاشیه کویر و دوری از دریا از نوع آب و هوای صحرایی و بیابانی گرم و خشک است. از مهمترین ویژگی‌ های اقلیم منطقه پدیده خشکی است. ریاب دارای آب شیرین و گوارا است و در واقع اصل آن روی آب بوده ‌است.

قنات قصبه گناباد

 

روستای ریاب علاوه بر طبیعت سرسبز و خرم، جاذبه ‌های تاریخی بسیار دارد که می ‌توان به بافت قدیمی روستا با معماری سنتی و تعداد زیادی خانه‌ های مسکونی قدیمی اشاره کرد.
آب انبار قدیمی، دو برج دیده ‌بانی که در گذشته ‌های دور برای حفاظت از روستا ساخته شده ‌اند، آرامگاه ابومنصور ریابی و عمارت باغ گلشن از دیگر جاذبه‌ های تاریخی این روستا هستند.
مقبره ابو منصور ریابی که از بزرگان سلجوقیان است در این روستا جالب توجه است. دیوار خانه ها و اماکن تاریخی این روستا بسیار جالب و ضخیم ساخته شده اند بطوریکه در طی سالیان طولانی از پس زلزله هایی با ریشتر بالا برآمده اند. دو برجی که در غرب روستا واقع شده اند چهار طبقه دارند و از ویژگیهای این روستا محسوب می شوند.

با توجه به شیوع بیماری کرونا و توصیه ستاد ملی مقابله به کرونا به در خانه ماندن و تاکید بر تعویق سفر به دوران پس از مهار بیماری کرونا اکنون بهترین فرصت برای مطالعه و شناخت بیشتر جاذبه‌های فرهنگی، گردشگری و طبیعی ایران ایجاد شده است. می‌توان با بررسی دقیق، مقصدهای جذاب و جدید گردشگری را برای مسافرت‌های فردی و گروهی در دوران پسا کرونا برنامه‌ریزی کرد.

منبع:ایرنا

مرتبط:

قنات قصبه گناباد _سفری به اعماق تاریخ

قنات قصبه گناباد نگینی بر سینه ستبر کویر

آتشکده فیروز آباد

ثبت جهانی مینیاتور کافی نیست!

یک کارشناس هنری بر این باور است که متاسفانه ‌هم‌اکنون به دلیل برخی از موضوعاتی که ریشه سیاسی دارد، خیلی از موزه‌های دنیا، مینیاتور و گنجینه‌های ایرانی را به اسم خودشان کرده‌اند و اینگونه معرفی می‌کنند. در حال حاضر هر کشوری تلاش می‌کند که گنجینه‌های تاریخی جهان را به نام خود کند و در همین راستا نیز برخی از کشورهای عربی از اشیای اصیل و باارزش ایرانی تغذیه می‌کنند.

بهنام کامرانی، کارشناس هنری و مدرس دانشگاه که کیوریتوری برخی از نمایشگاه‌های هنری را نیز بر عهده دارد، در گفت‌وگویی درباره ثبت جهانی «هنر مینیاتور» با همکاری کشورهای ایران، ترکیه، آذربایجان و ازبکستان و در پاسخ به این پرسش که خاستگاه این هنر اصیل به کدام کشور تعلق دارد، اظهار کرد: بر اساس شواهد تاریخی، خاستگاه اصلی مینیاتور ایران است؛ اما کشورهای دیگری همچون ترکیه، هند، ازبکستان و … نیز هنر مینیاتور دارند که جنبه‌های محلی پیدا کرده‌ و در جای خودشان قابل اعتنا است.

مینیاتور

او ادامه داد: به طور کلی تمدن‌ها در طول تاریخ، داد و ستد هنری می‌کردند و از هم تاثیر می‌گرفتند؛ به عنوان مثال تاثیرات مینیاتورهای هندی در آثار هنری به جا مانده از دوران صفویه در شهر اصفهان دیده می‌شود. اما واقعیت این است که شروع مینیاتور به قبل از اسلام و به دوره مانوی برمی‌گردد و مینیاتورهای قدیمی در جهان در بستر فرهنگی ایران شکل گرفته‌اند.

این کارشناس هنری خاطرنشان کرد:‌ در این میان باید این نکته را نیز در نظر داشت که استفاده عام از واژه «مینیاتور»، مساله‌ساز است. به طور کلی در جهان به هر نقش ظریف و ریزی مینیاتور گفته می‌شود، بنابراین وقتی می‌خواهیم از نگارگری اصیل ایرانی یاد کنیم باید حتما بگوییم «مینیاتور ایرانی»؛ چراکه هر ملتی نقاشی ظریف دارد که به آن «مینیاتور» اطلاق می‌شود، اما مینیاتور ایرانی ویژگی‌های متفاوت و خاص خودش را دارد و مختصات آن به‌خوبی نشان می‌دهد که از تمدن ایران برآمده است.

مینیاتور

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه «این کشورها در جغرافیای قدیمی ایران جزو ایران بودند و در فرهنگ ایرانی ریشه دارند»، اظهار کرد: اما مهم این است که الان تمام این کشورها برای حفظ هنر اصیل مینیاتور چه کارهایی انجام می‌دهند. هم‌اکنون دانشگاه لاهور پاکستان دپارتمان مینیاتور دارد و با وجود اینکه هنر سنتی کار می‌کند، در سطح جهانی نیز بسیار معروف است. اغلب این کشورها سابقه استعماری داشتند و بعد از برداشته شدن استعمار تلاش کردند به هنرهای سنتی خود رجوع و آنها را احیا کنند.

کامرانی در پاسخ به این پرسش که ثبت جهانی مینیاتور چه فایده‌ای برای رونق این هنر اصیل در ایران دارد، اظهار کرد: همواره میان کشورهای مختلف از نظر فرهنگی و علمی رقابتی وجود دارد و هر کسی تلاش می‌کند که میراث خود را سریع‌تر از دیگری به ثبت برساند. طبیعتا ثبت جهانی در جذب توریسم و افزایش مطالعات منطقه‌ای تاثیرگذار است؛ اما از سوی دیگر باید این نکته را نیز در نظر داشته باشیم که فقط ثبت جهانی کافی نیست، بلکه باید به میراث اصلی که افرادی هستند که در این حوزه کار می‌کنند، توجه و از آنها حمایت معنوی و مادی کنیم. در واقع این میراث باید حفظ و نگهداری شود، چراکه اگر نگهداری نشود، ثبت جهانی آن فایده‌ای ندارد.

مینیاتور

این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: متاسفانه ‌هم‌اکنون به دلیل برخی از موضوعاتی که ریشه سیاسی دارد، خیلی از موزه‌های دنیا مینیاتور و گنجینه‌های ایرانی را به اسم خودشان کرده‌اند و اینگونه معرفی می‌کنند. به عنوان مثال برخی از موزه‌های باکو گنجینه‌های تاریخی کشور ما را به نمایش گذاشته‌، اما اسمی از ایران نبرده‌اند. در حال حاضر هر کشوری تلاش می‌کند که گنجینه‌های تاریخی جهان را به نام خود کند و در همین راستا نیز برخی از کشورهای عربی از اشایای اصیل و باارزش ایرانی تغذیه می‌کنند.

منبع:ایسنا

عقبگرد ۳۰ساله گردشگری در ۲۰۲۰

صنعت گردشگری بین‌المللی به سبب بحران بی‌سابقه کرونا در سال ۲۰۲۰ با کاهش بیش از ۷۰درصدی ورود گردشگران بین‌المللی به سطح آمار سال ۱۹۹۰ میلادی تنزل پیدا کرده است.

 سازمان جهانی گردشگری (WTO) در گزارش جدید خود از کاهش بیش از ۷۰درصدی ورود گردشگران بین‌المللی در ۱۰ ماه نخست سال ۲۰۲۰ به سبب محدویت‌های سفر، کاهش اعتماد مسافران و چالش جهانی ویروس کرونا خبر داده تا در مجموع بدترین سال ممکن در تاریخ گردشگری بین‌الملل به ثبت برسد.

بر اساس آمار و ارقام منتشرشده از سوی سازمان جهانی گردشگری، مقاصد بین‌المللی در فاصله زمانی ژانویه تا اکتبر امسال، پذیرای ۹۰۰ میلیون توریست کمتر در مقایسه با آمار مشابه سال ۲۰۱۹ بودند که این به معنای از دست دادن ۹۳۵ میلیارد دلار درآمدهای صادراتی حاصل از گردشگری بین‌الملل است.

این رقم بیش از ۱۰ برابر بیشتر از زیانی است که صنعت گردشگری در سال ۲۰۰۹ به سبب بحران جهانی اقتصاد متحمل شده بود.

«زوراب پولولیکاشویلی» دبیرکل سازمان جهانی گردشگری در این‌باره توضیح داد: «از زمان آغاز  این بحران، سازمان جهانی گردشگری اطلاعات قابل اعتمادی را درباره تاثیرات بی‌سابقه همه‌گیری ویروس کرونا بر گردشگری جهانی در اختیار دولت‌ها و کسب و کارها قرار داده است. گرچه خبرهای کشف واکسن کرونا موجب تقویت اعتماد گردشگران شده اما تا بهبود این شرایط راهی طولانی در پیش داریم. بنابراین باید تلاش‌های‌مان را برای بازکردن ایمن مرزها و حمایت از مشاغل و کسب و کارهای وابسته به گردشگری مضاعف کنیم. بیش از پیش روشن است که صنعت گردشگری یکی از بخش‌هایی است که بیشترین آسیب‌ها را بر اثر این بحران بی‌سابقه متحمل شده است».

بر اساس شواهد موجود، سازمان جهانی گردشگری پیش‌بینی می‌کند، میزان ورود گردشگران بین‌المللی در کل سال ۲۰۲۰ با کاهش ۷۰ تا ۷۵ درصدی همراه باشد که در این صورت گردشگری جهانی عقبگردی ۳۰ ساله به آمارهای سال ۱۹۹۰ خواهد داشت و در مقایسه با سال گذشته یک میلیارد نفر گردشگر کمتر و ۱.۱ تریلیون دلار کاهش در سود خود را تجربه خواهد کرد.

این تنزل چشمگیر در گرشگری بین‌المللی می‌تواند با ضرر اقتصادی دو تریلیون دلاری برای تولید ناخالص جهان همراه باشد.

آسیا-پاسیفیک به عنوان اولین منطقه‌ای که تحت تاثیرات منفی شیوع ویروس کرونا قرار داشت و بیشترین محدویت‌های سفری را تا به امروز تجربه کرده، طی ۱۰ ماه نخست سال ۲۰۲۰ با ۸۲ درصد شاهد بالاترین نرخ کاهش ورود گردشگران بین‌المللی بوده و پس از آن منطقه خاورمیانه نزول ۷۳ درصدی را به ثبت رسانده است. آفریقا نیز از ژانویه تا اکتبر سال جاری میلادی ۶۹ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کمتر پذیرای گردشگران بین‌المللی بوده و این میزان کاهش برای مناطق اروپا و آمریکا هر کدام ۶۸ درصد بوده است.

blank

 

همچنین محدویت‌های سفری در سطح جهان طی ۱۰ ماه نخست سال ۲۰۲۰ از ژانویه سیر صعودی خود را آغاز کرده و در ماه‌های آوریل، می و ژوئن به ترتیب با منفی ۹۷، ۹۶ و ۹۱ درصد به بالاترین سطخ خود رسیده و در انتهای ماه اکتبر همچنان ۸۳ درصد از محدویت‌های سفری در سراسر جهان برقرار بوده است، گرچه این محدویت‌ها پس از ماه اکتبر کاهش یافته و چندی پیش سازمان جهانی گردشگری به طور رسمی اعلام کرد ۷۰درصد از مقاصد گردشگری جهان محدودیت‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا را کاهش داده‌اند و از هر چهار مقصد فقط یک مقصد همچنان به طور کامل به روی گردشگران خارجی بسته است.

منبع:ایسنا

مرتبط:

گردشگری در انتظار واکسیناسیون نمی‌نشیند

ترور، ویزا، کرونا؛ چالش گردشگری ایران کدام است؟