آلمان به دنبال وضع مقررات کرونایی جدید

دولت آلمان روز گذشته (سه‌شنبه) با همکاری مقامات ۱۶ ایالت این کشور، مقررات جدیدی را در موضوع محافظت از شهروندان در برابر همه‌گیری ویروس کرونا تصویب کرد.

مقررات جدید به مقامات اجازه می‌دهد که در همه ایالت‌ها، محدودیت‌های هماهنگی را برای مبارزه بهتر با همه‌گیری کووید۱۹ به اجرا بگذارند.

بر اساس مصوبه جدید دولت که باید از سوی پارلمان نیز تایید شود، چنانچه شمار مبتلایان به ویروس کرونا در یک منطقه طی سه روز متوالی از ۱۰۰ نفر بگذرد آنگاه دولت می‌تواند در آن منطقه مقررات منع آمد و شد شبانه را با هدف کاهش تماس مردم با یکدیگر به اجرا بگذارد و مراکز فروش کالاهای غیرضروری را نیز تعطیل کند.

در این مرحله تنها دانش آموزانی در مدارس حضور خواهند یافت که دو بار در هفته تست کرونا بدهند و جواب آن نیز منفی باشد. در این مصوبه آمده است که چنانچه نرخ شیوع از ۲۰۰ مبتلا بیشتر شود، آنگاه مدارس تعطیل خواهند شد.

بنابر گزارش یورونیوز، با تصویب این قانون، برای اولین بار می‌توان در سراسر آلمان قانون منع آمد و شد را به اجرا گذاشت. در چهارچوب مصوبه جدید، دیگر تدابیر به اجرا گذاشته شده از اواخر سال ۲۰۲۰ میلادی تا کنون برای جلوگیری از شیوع کرونا نیز به تایید همه ایالت‌ها می‌رسد.

آلمان در حال حاضر دهمین کشور جهان با بیشترین شمار مبتلایان به ویروس کرونا است. تا کنون بیش از سه میلیون و ۲۱ هزار نفر در این کشور به کووید۱۹ مبتلا شده و از این تعداد بیش از ۷۹ هزار نفر نیز جان خود را از دست داده‌اند.

همچنین بنابر گزارش دویچه وله، در حال حاضر هرکدام از ایالت‌های آلمان بنابر میزان گسترش کرونا در آن ایالت مقررات تعیین شده از سوی دولت مرکزی را به درجات مختلف رعایت می‌کنند و محدودیت‌های یکسانی در همه آنها اعمال نمی‌شود. اکنون دولت بر سر این توافق کرده است که برای مهار کرونا به این آزادی عمل ایالتها خاتمه دهد.

جزئیات محدودیت‌های جدید به این شرح است که اگر تعداد مبتلایان به کرونا در یک شهر، منطقه یا روستا در سه روز متوالی در یک هفته از ۱۰۰ نفر در میان ۱۰۰ هزار نفر بالاتر رود مقررات منع رفت و آمد از ساعت نه شب تا پنج صبح برقرار خواهد شد. همچنین حداکثر پنج نفر می توانند دور هم جمع شوند و این شامل حال کودکان زیر ۱۴ سال نمی‌شود.

مغازه‌هایی که نیازهای روزانه را تامین نمی‌کنند باید دوباره تعطیل شوند، مکان‌های فرهنگی و تفریحی مانند تئاتر، موزه یا باغ وحش باز نخواهند شد و امکان اقامت برای اهداف گردشگری ممنوع می‌شود.

در عین حال فروشگاه‌های مواد غذایی، نوشیدنی، بهداشتی، لوازم کودک، داروخانه‌ها ، فروشگاه‌های تجهیزات پزشکی، پمپ بنزین‌ها، کیوسک‌ها و روزنامه فروشی‌ها، کتابفروشی‌ها، گل‌فروشی‌ها، فروشگاه‌های غذای حیوانات خانگی و همچنین آرایشگاه‌ها از این مقررات مستثنی هستند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

اعمال محدودیت‌های سفری جدید در آلمان

۳ مکان بسیار دیدنی آلمان

قلعه کوکهم بام کشور آلمان

یکی از قدیمی‌ترین نسخ خطی آثار عطار در کتابخانه ملی

سیدمحمدصادق ابراهیمیان با اشاره به نگهداری ۱۸ نسخه خطی از کلیات، منتخبات و دیوان اشعار عطار نیشابوری در کتابخانه ملی گفت: یکی از قدیمی‌ترین نسخ خطی آثار عطار که نزدیک به دوره زندگی این شخصیت بلندنام ادبیات فارسی است، در کتابخانه ملی نگهداری می‌شود.

به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، این فهرست‌نویس نسخ خطی کتابخانه ملی ایران در روز بزرگداشت عطار نیشابوری (۲۵ فروردین) درباره نسخ نفیس به‌جامانده از عطار نیشابوری در گنجینه کتابخانه ملی گفت: در گنجینه اداره کل کتاب‌های خطی و نادر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ۱۸ نسخه خطی از آثار عطار از جمله کلیات، منتخبات و دیوان اشعار او نگهداری می‌شود که ارزش پژوهشی قابل توجهی برای محققین دارد.

فهرست‌نویس نسخه‌های خطی کتابخانه ملی تصریح کرد: البته در کنار این آثار مستقل، به سلیقه کاتبان و به فراخور احوال و اقتضا در قالب مجموعه‌هایی چون جُنگ، سفینه و تذکره به آثاری از این شاعر نامی برمی‌خوریم که در بیش از ۱۷۰ نسخه آمده و در کتابخانه ملی نگهداری می‌شود.

ابراهیمیان در تشریح برخی از مهم‌ترین نسخ خطی آثار عطار در کتابخانه ملی بیان کرد: یک نسخه خطی از «منطق‌الطیر»، کتابت به سال ۸۶۷ هجری قمری در کتابخانه ملی نگهداری می‌شود که دارای تذهیب زیبا بوده و این نسخه خطی با جدول‌کشی دولایه زر و جوهر آب لاجورد نگاشته شده است.

او ادامه داد: یک نسخه خطی دیگر که شامل کلیات آثار عطار نیشابوری می‌شود نیز در کتابخانه ملی نگهداری می‌شود که کتابت آن به سال ۸۴۷ هجری قمری برمی‌گردد و توسط «محمد ابن حاجی طالب نیشابوری» کتابت شده است. این نسخه به دلیل آرایه‌های زیبایی که دارد، احتمال می‌رود به سفارش یک شخصیت مهم حکومتی کتابت شده و به نوعی نسخه خطی سلطانی است.

ابراهیمیان به دیگر نسخه خطی کلیات آثار عطار نیشابوری در کتابخانه ملی که کتابت آن به شیوه «متن و حاشیه» و برای دوره تیموری است، اشاره کرد و گفت: کتابت این نسخه خطی متعلق به سال ۸۶۲ ق. است و شیوه کتاب‌آرایی آن برگرفته از مکتب هرات است.

او به یکی از قدیمی‌ترین نسخ خطی آثار عطار نیشابوری که مربوط به قرن هفتم هجری قمری و نزدیک به تاریخ و زمان زندگی عطار بوده اشاره کرد و گفت: این نسخه بر روی کاغذ اعلای سمرقندی با خط نسخ پخته‌ای کتابت شده که به علت افتادگی در آغاز و انجام تاریخ دقیق کتابت و نام کاتب معلوم نیست. اما از رسم‌الخط و نوع کاغذ برمی‌آید که در همان قرن ۷ ق. نگاشته شده است. این نسخه پیش از این در تملک زنده‌یاد استاد دکتر صادق کیا بوده است.

منبع:ایسنا

تکمیل پرونده منظر تاریخی هگمتانه

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان گفت: پرونده ثبت جهانی منظر تاریخی «هگمتانه تا همدان» پیشرفت خوبی داشته است.

علی مالمیر  اظهار کرد: این شایعه که «این پرونده از مسیر ثبت خارج شده است» صحت ندارد و اوایل هفته جاری جلسه شورای معاونان وزارتخانه با مدیران کل استانی به صورت ویدئوکنفرانس برگزار و گزارش پرونده و روند تکمیل پرونده به وزیر میراث فرهنگی ارائه شد.

مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان بیان کرد: براساس تأکید وزیر میراث فرهنگی فرآیند پرونده ثبت منظر تاریخی هگمتانه تا همدان در حال طی شدن است و با توجه به حجیم بودن کار، پیشرفت خوبی داشته است.

این مقام مسئول تصریح کرد: جمع‌آوری اطلاعات پرونده که کاری مهم و زمان بر بود، انجام شده و ‌تولید نقشه‌ها در حال انجام است و پس از این مرحله تدوین و فصل بندی پرونده را دست اقدام داریم.

مالمیر با اشاره به اینکه این پرونده یکی از اولویت‌های وزارتخانه میراث فرهنگی است، اظهار کرد: فرآیند تکمیل و ثبت پرونده‌ای با این اندازه از حساسیت و اهمیت حداقل یک تا سه سال طول می‌کشد.

وی خاطرنشان کرد: به علت تأکید وزیر میراث فرهنگی و استاندار همدان همه تلاشمان را بر این گذاشتیم و از تمام ظرفیت‌های استان و وزارتخانه استفاده می‌کنیم تا پرونده به سرعت آماده شود.

مدیرکل میراث فرهنگی استان در ادامه همدان مطرح کرد: برای اینکه پرونده مسیر رفت و برگشت متعددی به یونسکو نداشته باشد، اطلاعات را به طور مرتب و همزمان به مرکز ارائه می کنیم و به جمع بندی می‌رسیم‌.

وی با اشاره به اینکه تلاش خواهیم کرد پرونده ثبت منظر تاریخی هگمتانه تا همدان تا پایان دولت وقت تکمیل شود، گفت: پرونده ثبت جهانی کاروانسراهای «تاج آباد» و «فرسفج» به یونسکو ارسال شده و پیش‌بینی می‌شود تیرماه ارزیابان در کشور حضور یابند و از کاروانسراها بازدید ‌کنند و گزارش را به یونسکو ارائه دهند.

منبع:ایسنا

مرتبط:

پرونده ثبت جهانی تپه هگمتانه نهایی شده

راه‌کار هتل‌های ترکیه برای جذب گردشگر در رمضان

هتل‌های پنج‌ستاره ترکیه همزمان با آغاز ماه رمضان برای جذب گردشگران بیشتر، از قیمت اقامت کم کرده و وعده ویژه افطار و سحر را اضافه کرده‌اند.

مهدی عباسی ـ کارشناس گردشگری ـ با بررسی راه‌کار کشورها برای جذب گردشگر در دوران کرونا که بیشتر مبتنی بر افزایش اعتماد و کاهش هزینه است، به گوشه‌ای از تلاش‌های ترکیه در این‌باره اشاره کرد و به ایسنا گفت: با فرارسیدن ماه رمضان و با وجود محدودیت‌های کرونا برای شهروندان این کشور، اما هتل‌های پنج‌ستاره برای جذب گردشگر در این دوران، پکیج‌های ویژه اقامتی طراحی کرده‌اند که مثلا قیمت‌ها را برای دو شب اقامت با دو وعده سحر و افطار از هفت‌هزار تا ۱۱۶ هزار لیر کاهش داده‌اند، درحالی که قیمت اقامت در برخی هتل‌های پنج‌ستاره، در روزهای عادی، بدون احتساب مالیات بین ۳۷۰ یورو تا شش‌هزار یورو فقط برای یک شب متغیر است.

به گفته او، هتل‌های پنج‌ستاره در ترکیه پیش از ماه رمضان این فعالیت را آغاز کرده‌اند، به‌ویژه آن‌که براساس تصمیم ستاد کرونا در این کشور، هیچ رستورانی نمی‌تواند وعده‌های افطار را برگزار کند، بنابراین هتل‌ها بسته‌های اقامتی را برای مسافرانی که در ماه رمضان به این کشور سفر می‌کنند، تهیه کرده‌اند.

عباسی گفت: این هتل‌ها که برخی از آن‌ها کاخ‌ها و عمارت‌های تاریخی ارزشمندی هستند، برای جذب بیشتر مسافر، در پکیج اقامت غذاهای لذیذ محلی ترکیه را برای وعده سحر و افطار درنظر گرفته‌اند.

ترکیه در سال ۲۰۱۹ بیش از ۳۶ میلیون نفر توریست داشت، اما با شیوع ویروس کرونا و لغو پروازهای این کشور شمار گردشگران آن تا حدود ۷۰ درصد کاهش یافت و به رقم ۱۶ میلیون نفر رسید. بنا بر اعلام موسسه آمار این کشور، درآمد صنعت گردشگری ترکیه در سال ۲۰۲۰ بیش از ۶۵ درصد کاهش داشت و بالغ بر ۱۲.۶ میلیارد دلار شد. اقدام این کشور برای بازگرداندن گردشگران، تقویت سیستم‌های ایمنی و کنترل محیط‌های مورد استفاده گردشگران بود و دولت این کشور با وجود اعمال شرایط قرنطینه و محدودیت تردد برای شهروندان، گردشگران خارجی را از این امر مستثنی کرد. مقامات گردشگری این کشور امیدوارند با سرعت گرفتن واکسیناسیون در بیشتر کشورها، شمار گردشگران ترکیه در سال ۲۰۲۱ به ۲۰ میلیون نفر برسد.

منبع:ایسنا

مرتبط:

تکلیف مسافران ترکیه چه می‌شود؟

معرفی جاذبه های گردشگری در پاموکاله ترکیه

«مسجد گوهرشاد» بنایی هنری با جایگاه اسلامی- ایرانی

در تاریخ ایران بناهایی به عنوان مسجد در نقاط مختلف کشور توسط معماران ایرانی ساخته شده که هریک زیبایی، شکوه و خصوصیات منحصربه‌فردی را به نمایش گذاشته‌اند. مسجد «گوهرشاد» مشهد از جمله بناهای به جا مانده از عصر تیموری است که عظمت، قدمت، زیبایی معماری و هنر اسلامی را به نمایش می‌گذارد.

مسجد گوهرشاد، مشهورترین و عظیم‌ترین مسجد چهارایوانی ایران است که نتیجه نبوغ و هنر هنرمندان و معماران ایرانی است. این مسجد چنان شهرت پیدا کرده که پروفسور «اوپهام» خاورشناس، عنوان هشتمین بنای زیبای جهان را برای این مسجد به کار برده است.

هرساله زائران و گردشگران زیادی به واسطه قدمت تاریخی و معماری مسجد گوهرشاد از آن دیدار می‌کنند، البته مجاورت این مسجد با حرم مطهر امام‌رضا(ع) و زیبایی خیره کننده آن نیز دلیل بر پربازدید بودن این بنا نیز هست.

این مسجد توسط هشت ورودی کوچک و بزرگ به دیگر بخش‌های حرم رضوی مرتبط بوده که به عنوان وسیع‌ترین و کهن‌ترین مسجد در اماکن متبرکه رضوی همواره محل برگزاری دائمی نماز جماعت است و بازدیدکنندگان برای استفاده از فضای عرفانی آن در این مسجد باستانی و پر ارزش حضور می‌یابند.

گوهرشاد ترکیبی از یک صحن، چهار ایوان، یک گنبد فیروزه‌ای، دو گلدسته و هفت شبستان است که به صورت حجیم‌سازی با آجرها و مصالح ساختمانی قرن نهم ساخته شده و همانطور که گفته شد یکی از شاهکارهای معماری دنیاست. طاق‌های گنبدی ‌شکل مسجد و مناره‌های آن با ویژگی و تزئینات خاص و با استفاده از سبک مقرنس، هم‌چنین نقوش و خطوط دیوار بر روی زمینه‌ گچی و معرق‌کاری ممتاز عصر تیموری، جلوه‌های بی‌نظیری از هنر ایرانی را در قلب حرم مطهر به نمایش گذاشته است.

دستور ساخت این مسجد در سال ۸۱۸ قمری توسط «بانو گوهرشاد» یکی از بانوان بزرگ و نامور کشور داده شده و روایات حاکی از آن بوده که گوهرشاد به واسطه پاکدامنی و علاقه زیادی که به ائمه اطهار(ع) داشته چنین دستوری ابلاغ کرده است تا پس از مرگش در جوار امام‌رضا(ع) به خاک سپرده شود.

«قوام‌الدین شیرازی» معمار اصلی بنای مسجد بوده که یکی از به نام‌ترین معماران ایرانی است. در معماری بنای گوهرشاد می‌توان به ویژگی‌های زیادی اشاره کرد که یکی از آن‌ها تزئینات گچبری و رنگ‌های زرد و آبی است که اصلی‌ترین رنگ‌های هنر اسلامی به شمار می‌روند.

از دیگر ویژگی‌های منحصر به‌فرد این بنا همچنین می‌توان به شکل قرینه ایوان‌های آن اشاره کرد؛ طاق‌های گنبدی و مناره‌هایی که سال‌ها از سبک خاص معماری ایرانی- اسلامی به شمار می‌رفت و آیات قرآن و احادیثی که در سرتاسر مسجد با خط ثلث روی کاشی‌ها حکاکی شده‌ نیز باعث زیبایی صد چندان این مسجد شده است.

همانطور که گفته شد گوهرشاد یکی از عظیم‌ترین مساجد چهار ایوانی است که ایوان جنوبی «ایوان مقصوره» نام دارد، ایوان شمالی معروف به «ایوان دارالسیاده» است، ایوان شرقی «ایوان اعتکاف» نامیده می‌شود و ایوان غربی «ایوان شیخ بهاءالدین» نام‌گذاری شده است.

مسجد گوهرشاد

ایوان مقصوره، بزرگ‌ترین ایوان مسجد گوهرشاد است که نسبت به دیگر ایوان‌ها شهرت بیشتری دارد. طول این ایوان تقریبا ۳۷ متر و ارتفاعش به ۵ متر می‌رسد و گنبد مسجد گوهرشاد روی این ایوان ساخته شده و منبر معروف این مسجد که به نام منبر «صاحب‌الزمان» شناخته می‌شود نیز در این ایوان قرار گرفته است.

در پیشانی ایوان مقصوره کتیبه تاریخی بایسنقر حک شده و به سال ساخت و معمار مسجد گوهرشاد نیز در این ایوان اشاره شده است. از دیگر خصوصیات جالب توجه این ایوان، می‌توان به محراب بسیار زیبا و سنگی آن اشاره کرد که در اطراف آن کتبیه‌هایی با آیات قرآن و کاشی‌های معرق زیبا تزئین شده است.

پس از ایوان مقصوره ایوان ساده که دقیقا با ایوان مقصوره قرینه ساخته شده مد نظر قرار دارد، این ایوان نیز مانند ایوان مقصوره سرشار از زیبایی هنر اسلامی و به خصوص خوشنویسی است. از جالب‌ترین ویژگی‌های این بنا می‌توان به پیشانی آن اشاره کرد که مزین به نوعی کتبیه بوده که درباره مرمت این بنا در دوره شاه عباس صفوی است.

ایوان غربی مسجد گوهرشاد مشهد در حال حاضر با بست شیخ بهاء‌الدین مرتبط است که به ایوان «آب» نیز شهرت دارد. این ایوان نیز مانند دیگر ایوان‌های مسجد مزین به سوره‌هایی از قرآن بوده که با خط بنایی روی آن مرقوم شده است.

ایوان شرقی مسجد گوهرشاد نیز به رواق امام‌خمینی در صحن حرم متصل است که کاشی‌های آن مزین به نوشته‌هایی با خط کوفی معلقی هستند.

یکی از نکات قابل توجه در مجد گوهرشاد «منبر» موجود در ایوان مقصوره ان مسجد است که ارتفاعی هفت متری از سطح زمین داشته و ۱۴ پله دارد. منبر صاحب‌الزمان اما بیشتر به دلیل منبت‌کاری‌های که دارد شناخته شده است که خود به دلیل استفاده نشدن از آهن و میخ برای قلم‌زنی جای شگفتی دارد.

مسجد گوهرشاد اما مانند تمام ابنیه تاریخی و مذهبی کشور نیز از گزند حوادث طبیعی و غیرطبیعی دور نمانده و آسیب‌های زیادی دیده است که می‌توان به زمین لرزه سال ۱۰۸۴ اشاره کرد، در این زمین لرزه ایوان مقصوره صدماتی دید که البته مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت.

همچنین از جمله مرمت‌های دیگر مسجد باید به گلوله‌باران روس‌ها در سال ۱۳۳۰ هـ. ق اشاره کرد که موجب صدمه ‌دیدن گنبد و ایوان‌های مسجد شد. پس از آن در سال ۱۳۳۹ هـ. ق گنبد و ایوان مقصوره و ایوان‌های شرقی و غربی مسجد مرمت شدند.

البته گنبد ایوان مقصوره در سال ۱۳۳۹ ه.ش برای مرمت اساسی تخریب شد و ساخت مجدد گنبد تحت نظارت مهندس عباس آفرنده و به دستان هنرمند معماران ایرانی انجام گرفت؛ باید گفت که در مرمت مجدد مسجد تمام ویژگی‌های پیشین و خصوصیات اصیل و اساسی معماری بنا حفظ شد و تغییری ایجاد نشد.

در نهایت باید گفت با اینکه ۶۰۰ سال از ساخت این مسجد می‌گذرد اما استحکام و ماندگاری گوهرشاد نشان از عظمت و قدرت آن است، البته مسجد گوهرشاد همچنین برای تمام مردم ایران که دل در گروی حرم امام‌رضا(ع) دارند، مامنی برای آرامش عاشقان و شیفتگان این حضرت است.

منبع: جاذبه‌های گردشگری ایران

مرتبط:

همه چیز درباره سوغات و غذاهای محلی مشهد

انواع سبک های گردشگری در مشهد

میل کرات، مظهر زیبایی و مقاومت

امروزه زرق و برق تکنولوژی و فناوری‌های نوینِ متنوع و شگفت‌انگیز نسل جوان و نوجوان را نسبت به گذشته و الزامات زندگی سنتی بیگانه کرده است در حالی ‌که مسلما زندگی امروز بر شالودۀ گذشته بنیان گذاشته شده و می‌دانیم که هر کشف، ابداع و نوآوری، ریشه در گذشته‌های دور دارد، اگر حدود یک میلیون سال پیش انسان، نخستین ابزار سنگی را نمی‌ساخت و راه خود را از حیوانات جدا نمی‌کرد، امروزه نمی‌توانست بر سطح ماه راه برود.

الزامات زندگی سنتی گذشته ابزار و عواملی بودند که انسان را در سازگاری با محیط و طبیعت یاری می‌دادند و امکان زیست در شرایط گوناگون را برایش فراهم می‌کردند، کمی بیندیشید، اگر در مسیرهای طولانی کاروان‌سرا یا آب‌انبار نبود چه اتفاقی می‌افتاد؟

میل‌ها یا مناره‌ها هم از جمله آن عوامل بودند، راه‌های امروز با گذشته قابل مقایسه نیستند، راه‌ها در گذشته خط‌های کمرنگ، باریک و نامنظمی بودند که در مناطق کوهستانی چندان مشخص نبودند و در کویر و بیابان در زیر ماسه بادی و رمل گم می‌شدند و برای نجات مسافران مسیر این گونه راه‌ها در کوهستان میله‌های بلند سنگی یا آجری و در کویر سازه‌های بلند مخروطی شکل از سنگ یا گل با بدنه‌های سفید شده را با فاصله‌های قابل دید از یکدیگر می‌ساختند تا مسافران مسیر راه را با نگاه به آنها تشخیص دهند.

اکنون میله‌های سنگی در راه‌های کوهستانی ایذه به شهرکرد و میله‌های مخروطی در راه‌های قدیم کویری یزد به طبس و کرمان به خور موجودند، اما مناره‌ها، برج‌ها یا میل‌ها در کنار راه‌های نسبتا پررفت‌وآمد معمولا با نمای زیبا و آراسته ساخته می‌شدند و علاوه بر اینکه راهنمای مسافران محسوب می‌شدند، گاه نقش رسانه را نیز ایفا می‌کردند، زیرا همان گونه که از نامشان برمی‌آید مناره محل نار (آتش) و نور بود، از سویی شعلۀ آتش که بر فراز مناره از دور دیده می‌شد می‌توانست راهنما باشد و از سوی دیگر مشعل‌داران می‌توانستند بر فراز آن‌ها با حرکت نمادین مشعل فروزان اخبار مهم و سرنوشت‌ساز را در زمانی کوتاه از شهری به شهر دیگر مخابره کنند.

البته تمام نقاط قابل دید بر فراز کوه‌ها و تپه‌ها چنان نقشی داشتند، اما در نقاطی که عارضۀ مناسب طبیعی وجود نداشت، نقیصه با معماری جبران می‌شد و معماران و هنرمندان علاوه بر رفع نیاز مخابراتی، با استفاده از فرصت، هنرنمایی نیز می‌کردند و نفیس‌ترین شاهکارهای معماری و هنری را می‌آفریدند.

میل کرات یکی از آن برج‌ها یا مناره‌های چند منظوره است که در سال ۴۸۴ هجری قمری بر فراز تپۀ کرات در فاصله ۲۷ کیلومتری جنوب شهر تایباد ساخته شده است، در اطراف میل کرات بقایای معماری سنگی گسترده‌ای مشاهده می‌شود و به فاصلۀ کمی از آن بقایای آب‌انبار و کاروانسرایی سنگی و نسبتا بزرگ از نوع کوهستانی و سرپوشیده موجود است که گنبدخانۀ هشتی آن هنوز برجای مانده است.

بقایای معماری و فرهنگی باقی مانده در کرات نشانه‌های اهمیت آن نقطه بر سر راه نسبتا پررفت‌وآمدی است که در گذشته‌های دور قاین در قلب قهستان را به زوزن، خواف، پوشنگ، هرات و جام ارتباط می‌داده است.

مشخصات اثر

میل کرات مثل دیگر سازه‌های عصر سلجوقی بنایی آجری و فاخر است، این مناره به بلندای بیش از ۲۵ متر با یک رشته پلکان مارپیچ درونی منتهی به یک مأذنه یا بالکن دَوَرانی با جان‌پناه، از دو بخش تحتانی به شکل منشور هشت ضلعی تا ارتفاع ۱۵ متر و بخش فوقانی به شکل استوانه به ارتفاع بیش از ۱۰ متر، بر قاعدۀ هشت ضلعی با محیط ۲۰ متر ساخته شده است.

وضعیت فعلی بنا به گونه‌ای است که زمین لرزه‌ها و آسیب‌های انسانی آن را ناقص، کج و از شکل اولیه خارج و مخدوش کرده به گونه‌ای که ادوارد استوارت که در دوران ناصرالدین‌شاه میل کرات را دیده، آن را با برج پیزا در ایتالیا مقایسه کرده است، اما مقاومت بنا در برابر حوادث و زیبایی خیره کننده گره‌چینی‌ها و آجرکاری‌ها و کتیبۀ آن ایجاب می‌کند که آن بنای نفیس و زیبا به هر قیمتی حفاظت و معرفی شود و در معرض دید و مطالعۀ گردشگران و پژوهشگران قرار گیرد، در این بنا معمار و هنرمند چیره دست ایرانی کوشیده است با چیدمان آجر در ابعاد و اندازه‌های متفاوت زیبا‌ترین نقش‌ها را بیافریند و به چشم بیننده احترام بگذارد.

میل کرات به لحاظ ساختار با منارجام در شرق هرات و به دلیل تزیینات با مناره‌های خسروگرد سبزوار، فیروزآباد بردسکن، تاریخانه دامغان، مسجد جامع سمنان و سنگ‌بست قابل مقایسه است.

ارزش‌ها و جاذبۀ میل کرات موجب شده است که علاوه بر خیل کارشناسان ایرانی، مستشرقین اروپایی همچون سون هدن در سال ۱۲۸۵ خ، آلفونس گابریل در سال۱۳۰۷خ و آندره گدار در سال۱۳۱۹خ از آن بازدید کرده و ارزش‌های معماری آن را ستوده‌اند. این بنا در پانزدهم دی ماه ۱۳۱۰خ به شماره ۱۲۳ در  فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

منبع:میراث آریا

گنجعلی‌خان طلیعه معماری و هنر اصیل ایرانی در دل کویر کرمان

مجموعه گنجعلی‌خان یکی از مشهورترین مکان‌های دیدنی کرمان است و در مرکز قدیمی شهر، در کنار بازار بزرگ کرمان قرار دارد. گنجعلی‌خان که از حکام مشهور زمان شاه عباس بوده از سال ۱۰۰۵ تا ۱۰۳۴ هجری قمری بر کرمان فرمان‌روایی و آثار و بناهای زیادی ساخته و در آبادی این منطقه کوشیده است.

معمار مجموعه مذکور  استاد محمد معمار یزدی و سبک معماری این بنا به شیوه‌ اصفهانی است. مساحت مجموعه‌ گنجعلی‌خان ۱۱۰۰۰ مترمربع و از چندین بنا تشکیل شده است.

مجموعه گنجعلی‌خان از قسمت‌هایی چون میدان، بازار، حمام، ضرابخانه، مدرسه، مسجد، چهارسوق و آب‌انبار تشکیل شده است و از شگفت‌انگیزترین آثار تاریخی (عصر صفوی) استان کرمان محسوب می‌شود.

 میدان گنجعلی‌خان

این میدان همانند میادین اصیل ایرانی مستطیل شکل است، در سه ضلع آن بازار واقع شده و در ضلع دیگر آن مدرسه گنجعلی‌خان قرار دارد. این میدان در مرکز داد و ستد شهر قدیـم واقع است، طول آن ۹۹ متر، عرض آن ۵۳ متر و دارای مساحت ۵۳۲۶ متر مربع وسعت است.

 بازار گنجعلی‌خان

 این بازار حد فاصل بین چهار سوق و بازار اختیاری است که سبک معماری جالبی از عصر صفوی به یادگار گذاشته و در بخش جنوبی میدان گنجعلی‌خان قرار گرفته اسـت، در سمـت  چپ آن ۱۶ طاق نما این بازار را به میدان ارتباط می‌دهد.

گنجعلی‌خان

 ضرابخانه گنجعلی‌خان (موزه سکه)

در ضلع شمال میدان گنجعلی‌خان، داخل بازار مسگری شمالی و روبروی حمام، ضرابخانه گنجعلی‌خان واقع است که با گـچ‌بری زیبایی تزیین شده‌ است، در گذشته در آن مسکوکات طلا و نقره دولتی را ضرب می‌کردند، در سال ۱۳۷۰ همزمان با بزرگداشت خواجوی کرمانی، این مکان به عنوان موزه سکه مورد بهره‌برداری قرار گرفـت. در این موزه مسکوکات متعلق به ادوار مختلف تاریخی از قبیل اشکانی، ساسانی، اموی، عباسی و … قاجاری و پهلوی به همراه اطلاعات مربوط در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد.

 حمام گنجعلی‌خان

حمام گنجعلی‌خان در سمت راسـت بازار گنجعلی‌خان واقع اسـت. این حمام مجموعه‌ای از تلفیق هنر معماری و کاربرد مصالح گوناگون با فضایی متناسـب و مردم‌وار است. حمام، اثری بدیع با کاشی‌کاری‌های زیبا، نقاشی‌ها، گچ‌‌بری‌ها، مقرنـس‌کاری‌ها و کاربندی‌هایی است که هر بیننده را به تحسین وا می‌دارد. حمام گنجعلی‌خان در سال ۱۰۰۵ ه. ق (دوره صفوی) به دستور گنجعلی خان حاکم وقت کرمان و معماری سلطان محمد معمار یزدی آغاز و در سال ۱۰۲۰ به پایان رسید. حمام تا حدود ۸۰ سال پیش دایر بوده است اما در حال حاضر نقش و کارکرد گردشگری پیدا کرده و به موزه مردم‌شناسی تبدیل شده ‌است.

مجسمه‌هایی به دست اساتید دانشکده هنر و دانشگاه تهران (استاد میربابایی و نشان تانیک) طراحی و در قسمـت‌های مختلـف حمام قرار داده شده تا بدین وسیله صحنه‌هایی از استحمام به شیوه سنتی در معرض نمایش گذاشته شود.

گنجعلی‌خان

 مدرسه گنجعلی‌خان

این مدرسه در ضلع شرقی میدان واقع شده، گویا روزگاری مدرسه بوده و بعدها به کاروانسرا مبدل شده‌ است. نمای داخلی و خارجی این مدرسه کاشی‌کاری معرق جالبی از عصر صفوی به یادگار گذاشته است. این مکان تا زمان حمله آقا محمد خان قاجار به کرمان مدرسه بوده و پس از ویران شدن به دستور او، تعطیل شده و در اواسط قرن سیزدهم به عنوان کاروانسرا با کاربری بازارچه صنایع‌دستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سال ۱۰۰۷ ساخت بنا شروع و در سال ۱۰۲۹ به اتمام رسیده است.

 مسجد گنجعلی‌خان

 این بنا در گوشه شمال‌شرقی میدان و همجوار با مدرسه واقع شده ‌است. این مسجد کوچک اما بی‌نهایـت زیبا در واقع موزه کوچکی از هنرهای تزیینی اسلامی نظیر کاشی‌کاری، گچ‌بری و خطاطی است که به سبک زیبایی آراسته شده‌ است.

 چهارسوق گنجعلی‌خان

 محل متقاطع دو راسته بازار را چهار سوق می‌گویند. به دلیل برخورد متقاطع دو راسته بازار شمالی- جنوبی و شرقی- غربی، در محل چهار سوق گنجعلی‌خان در گذشته این مکان مهم‌ترین نقطه شهر محسوب می‌شده است، نمای داخل این  چهار سوق با گـچ‌بری‌‌های جالب و نقاشی‌های زیبای عصر قاجار که چهره شهروندان آن دوره را به تصویر کشیده تزیین شده‌ است، چهار سوق مرکز ثقل بازار است. گنبد چهارسوق مرتفع‌ترین گنبد شهر به‌شمار می‌آمده است.

مرتبط:

از کرمان دیار کریمان چه به یادگار بخریم؟

آیین نوروز _میراث ماندگار بهار در کرمان

آبشار کشیت کرمان

جاذبه‌های گردشگری باشت

در  شهرستان باشت مناطقی همچون دوگوردوپا، پل‌تاریخی پریم، آبشار خامی، منطقه‌ گردشگری رودرونه، منطقه‌ گردشگری شاه بهرام، هرساله تا قبل از بیماری منحوس کرونا پذیرای بیش از صدهزار نفر گردشگر بود.

شهرستان باشت ‌دارای جمعیت ۲۲هزار نفری است که  ۱۶ هزار و ۹۴۳ خانوار آن را روستاییان تشکیل می‌دهد. مساحت این شهرستان ۱۰۶۰ کیلومتر مربع است.

دوگوردو پا

از مناطق دیدنی در شهرستان باشت، می‌توان به دو ستون‌سنگی متعلق به دوران ساسانیان اشاره کرد که به دو گور دو پا، شهرت یافته است.

این اثر تاریخی منحصربه‌فرد و جالب در فاصله‌ کمی از دو روستا به نام شوش و ده‌کند، در هفت کیلومتری شهرستان باشت و در مسیر جاده‌ گچساران به بابامیدان قرار گرفته است.

با توجه به اظهارات برخی از کارشناسان، این ستون‌ها در فاصله‌ نیم متری از یکدیگر قرار گرفته و از جنس سنگ آهک، شیری رنگ و به‌صورت یکسان تراشیده شده است.

 پل تاریخی پریم 

در مسیر مواصلاتی استان کهگیلویه و بویراحمد به فارس، یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی شهرستان باشت قرار گرفته که پل پریم، نام‌گذاری شده است. بریم، نام دیگر این سازه‌ ارزشمند تاریخی است که در ۸ کیلومتری شرق شهرستان باشت و در نزدیکی روستای چم بلبل روی رودخانه‌ پریم، ساخته شده است.

امروزه می‌توان‌بخش‌هایی از این پل قدیمی را مشاهده کرد که از زمان تاسیس تا دوران اسلامی از آن استفاده شده است.

 اثری که به همت اداره‌کل میراث‌فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی کهگیلویه و بویراحمد، قسمت‌هایی از آن بازسازی و تعمیر شده و به‌عنوان میراث ملی به ثبت رسیده است.

 این منطقه از باشت هم به‌دلیل وجود پل و هم به‌دلیل وجود تفرجگاه چشمه انجیری که در مجاورت آن قرار دارد، به یکی از مکان‌های گردشگری استان تبدیل شده است.

آبشار خامی باشت

یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی در شهرستان باشت، آبشاری است خروشان به نام آبشار خامی باشت، که در نزدیکی این شهرستان و در روستای تل‌چگاه قرار دارد.

 این آبشار از یکی از رشته‌کوه‌های زاگرس سرچشمه گرفته و زیبایی چشم‌گیر و طبیعتی دلربا را در این منطقه ایجاد کرده است، آبشاری دائمی که اطراف آن را درختانی از بلوط، چمشه‌های متعدد، رودخانه‌های پرخروش و بیشه‌زارهای متعدد فراگرفته است.

 در واقع آبشار در تنگه‌ای به نام تنگ‌برا واقع شده  که پس از سه ساعت پیاده‌روی و کوه‌پیمایی می‌توان آن را مشاهده کرد، از ویژگی‌های این منطقه، بکر و دست‌نخورده بودن آن است که با وجود چشمه‌های مشهور دو پیردل و چشمه سرد، محبوبیتی شگرف را در بین گردشگران و مسافران به‌دست آورده است.

منطقه‌ گردشگری رودرونه

حقیقتا یکی از زیباترین مناطق گردشگری در استان کهگیلویه و بویراحمد، منطقه‌ رود ردونه، در ۱۰ کیلومتری شهرستان باشت است که به بهشت گمشده‌ جنوب ایران، شهرت دارد.

این منطقه مکانی بسیار فوق‌العاده برای طبیعت‌گردان، علاقه‌مندان به پیاده‌روی و تماشای دیدنی‌های بکر و دست‌نخورده است.

مناظر تماشایی و کم‌نظیر در دامنه‌ کوه‌های رفیع و دیدنی خامی که همواره محل تراوش آبشارها و چشمه‌های گوارا است به‌دلیل آب شدن برف‌هایش، جاذبه‌ای طبیعی و تحسین‌برانگیز به نام رود زیبای رود رونه و نیز آبشارهایی تماشایی را ایجاد کرده است.

این منطقه از استان کهگیلویه و بویراحمد امروزه پرطرفدارترین تفریحگاهی است که جمع زیادی از مسافران و گردشگران در آن حضور می‌یابند.

منطقه‌ گردشگری شاه بهرام باشت

منطقه‌ گردشگری شاه بهرام در ۴۵ کیلومتری از شهرستان باشت، قرار گرفته است. در واقع، شاه بهرام نام روستایی است کوهستانی که پیش از تبدیل شدن باشت به شهرستان، از دهستان‌های کوهمره خامی بخش باشت، محسوب می‌شد.

 آنچه که توجه بسیاری از گردشگران و مسافران را هنگام حضور در این روستا به خود جلب می‌کند، طبیعت بکر، فوق‌العاده و بسیار زیبای این منطقه است که آن را به یکی از زیباترین نقاط تفریحی و دیدنی شهرستان باشت، تبدیل کرده است.

این منطقه با قرارگیری در مسیر باشت به چرام و دهدشت و نیز احاطه شدن از چهار جهت به پنج روستای فتح، شادگان، لار، چرام و نیمدور، از منظره‌ای چشم‌نواز با پوششی از گیاهان متنوع و زیبا، بهره‌مند است.

همچنین آب و هوای مطبوع و وجود رودخانه‌ای دائمی، حضور گردشگران و مسافران را در این منطقه، پررنگ‌تر کرده است.

مجموعه تاریخی خان احمد باشت

از دیگر جاذبه‌های گردشگری در شهرستان باشت، مجموعه‌ای است تاریخی که در ۲۰ کیلومتری  این شهرستان قرار دارد و به مجموعه‌ خان احمد، شهرت یافته است. گردشگران می‌توانند محوطه‌ای تاریخی را که در جاده‌ اصلی و در مجاورت روستای زیردو خان احمد تا مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد که بالغ بر ۱۲۰ کیلومتر است، مشاهده کنند.

باستان‌شناسان از وجود شهری متعلق به سده‌های میانی اسلامی در منطقه خان احمد خبر داده‌اند، در واقع، در منطقه‌ای به مساحت ۴ هکتار، مجموعه‌ ارزشمند تاریخی قرار گرفته است که با همت مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد به ثبت ملی رسیده است.

 داخل این منطقه‌تاریخی، ساختمانی کهن قرار دارد که به نام چهار صفه‌ خان احمد، شناخته می‌شود. با توجه به ساخت این بنای قدیمی، آثار باقی‌مانده‌ معماری‌ در این منطقه و نیز سفال‌های کشف شده در آن، باستان‌شناسان معتقدند که شهری کهن در این منطقه و در قرون میانی اسلامی، وجود داشته است.

 درخت سرو باشت

یکی از کهن‌ترین جاذبه‌های گردشگری در شهرستان باشت، درختی است کهنسال که به آن درخت سرو باشت، گفته می‌شود. مورخان معتقدند که این درخت قدیمی با ۴۰ متر طول و ۷ متر عرض، عمری بالغ بر ۲۷۰۰ سال را گذرانده و در این روزگار به یکی از دیدنی‌های جالب و معروف شهرستان باشت، تبدیل شده است.

 این درخت در ۵۰ کیلومتری از باشت و در نزدیکی روستای درگ، در مجاورت امام‌زاده سید محمد (ع) دشت‌لار، قرار دارد.

جالب است بدانید که این درخت ۲۰۰ سال از درخت کهنسال و معروف ابرقوی یزد، قدیمی‌تر است که باعث شگفتی بسیاری از مسافران و گردشگران شده است.

منطقه شلالدون باشت

چشم اندازهای طبیعی منطقه شلالدون از توابع شهرستان باشت این مکان را به نگین مناطق گردشگری کهگیلویه و بویراحمد برای پذیرایی از هزاران مسافر نوروزی تبدیل کرده است.

وجود تپه‌های پوشیده از جنگل،  دره‌ها، طبیعت‌بکر،  درختان سر به آسمان کشیده بلوط، بادام، هوای مطبوع و دلپذیر بهاری، علفزارها و گل‌های زرد و قرمز، سفره‌ای از خوان بی انتهای خداوندی در این خطه است که هر چشم مشتاقی را حیران می‌کند.

سایه سار درختان، چمن سبز مخمل گونه، بلندای کوه‌های اطراف این دشت وسیع جلوه‌های طبیعت بکر و دست نخورده و هوای بهاری یادآور  نیایش طبیعت با خداوند عالم است.

قرار داشتن در جاده ارتباطی شیراز به گچساران، هوای دلپذیر بهاری، طبیعت سرسبز و چشم نواز این منطقه از عوامل استقبال گردشگران از این منطقه است.

احداث مخازن آب، سرویس بهداشتی، سکوی نشیمن و واحدهای فروش محصولات غذایی از امکانات موجود این منطقه است. منطقه گردشگری شلالدون در پنج کیلومتری باشت قرار دارد.

* گزارش از علی اکبر پاک

مرتبط:

سنگ‌بست _چهارراه مهم جهانی

میامی _سرزمین کاروانسرا ها

در ادبیات تاریخی واژگان مشابهی برای کاروانسرا وجود دارد که تفکیک آن‌ها از یکدیگر دشوار است. کلماتی مانند ساباط، کاربات، خان، زاویه، خانقاه، ربات و منزلگاه از این دسته‌اند. در دایره المعارف لاروس، کاروانسرا، مهمانخانه و پناهگاهی برای بیتوته مسافران در دسته‌های بزرگ تعریف شده است، آنچه در این میان ساده و روشن به نظر می‌رسد این است که کاروانسرا ساختمانی برای کاروان است. دقت در این واژه آشکار  می‌کند که کاروان از کلمه کاربان ریشه دارد. بدون تردید کاروانسرا واژه اصیل ایرانی است. این کلمه از زبان پهلوی اشکانی مشتق شده است.

ریشه‌شناسی تاریخی کاروانسرا، حاکی از آن است که مفهوم و تعریف اصلی کاروانسرا در بعد تجاری و بازرگانی آن نهفته است، یعنی مکانی که کاروانیان برای تجارت و برای ممانعت از راهزنان و موانع طبیعی در آن رفت‌وآمد داشتند.

گذشته کاروانسراها نشان می‌دهد که پیدایش آن‌ها در ارتباط اقوام و ملت‌ها بوده است. در دوره هخامنشیان، اشکانیان، مغولان، سلجوقیان، عثمانی‌ها و صفویان که تجارت و بازرگانی در جغرافیای سیاسی هر یک از آن‌ها گسترش داشت، کاروانسراها رونق و توسعه یافتند. بنابراین تعریف ساده در مورد کاروانسرا  که توافق اهل‌ فن و دانش باشد، این است که کاروانسرا ساختمانی بزرگ در بیرون شهر و یا درون شهرها بوده که کاروانیان در وهله اول برای اهداف تجاری و بعدها برای مقاصد نظامی، سیاسی، دینی و اجتماعی از آن بهره می‌بردند.

پیشینه کاروانسرا

متون تاریخی ابداع و ایجاد کاروانسراها را  به تمدن ایران اسلامی نسبت می‌دهند. بنابراین با ایرانی بودن واژه کاروانسرا طبیعی است که احداث این بنا حاصل ذوق و ابتکار ایرانیان باشد.

واقعیت این است که بنیاد کاروانسرا به ایران پیش از اسلام برمی‌گردد. شرایط اقلیمی و گستره جغرافیایی سیاسی و نظامی هخامنشیان و از همه مهم‌تر شیفتگی آن‌ها در ارتباط با دیگر ملت‌ها، چاپارخانه‌هایی را به وجود آورد که مقدمه‌ای برای کاروانسرا شدند. بنابراین ایرانی‌ها برای اولین بار در تاریخ جهان سیستم ارتباطی شاهراه‌های اصلی و طولانی را سامان‌دهی کردند. چیزی که امروزه به‌عنوان کاروانسرا نامیده می‌شود در اصل تکامل ایستگاه‌های پستی هخامنشی و منزلگاه‌های تجاری و بازرگانی اشکانیان و ساسانیان در مسیر جاده بین‌المللی ابریشم است.

شهرستان میامی

میامی شرقی‌ترین شهرستان استان سمنان در مسیر تهران به مشهد است. این شهرستان از شمال با استان‌های گلستان و خراسان شمالی، از شرق با استان خراسان رضوی و از غرب با شهرستان شاهرود ارتباط دارد.

با توجه به قرار گرفتن این شهرستان در محور ارتباطی تهران – مشهد اهمیت ارتباطی و ترانزیتی آن از گذشته‌های دور مورد توجه بوده است. وجود هشت کاروانسرا در این شهرستان که عبارت‌اند از  کاروانسرای میامی، سپنج (جهان‌آباد)، میاندشت، عباس‌آباد، الحاک، صدرآباد، محمدآباد پل ابریشم و سنگی شریف‌آباد، خود گواه این مدعاست و این شهرستان را به سرزمین کاروانسراها مبدل کرده است.

میامی

مجموعه کاروانسراهای میاندشت

مجموعه کاروانسراهای میاندشت بزرگ‌ترین مجموعه کاروانسرای ایران شامل سه کاروانسرای صفوی و قاجار، چاپارخانه، کبوترخانه و ده میاندشت است که در ۴۰ کیلومتری شرق میامی در مسیر جاده میامی به مشهد قرار دارند. کاروانسرای غربی مربوط به دوره صفوی و دو کاروانسرای دیگر مربوط به دوره قاجار است.

کاروانسرای عباس‌آباد

در فاصله ۸۰ کیلومتری از مرکز شهرستان میامی، روستای تاریخی و هدف گردشگری عباس‌آباد  واقع ‌شده است. کاروانسرای عباس‌آباد به‌عنوان بزرگ‌ترین تک کاروانسرای شهرستان در دل بافت تاریخی و پلکانی عباس‌آباد یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این روستاست که در مرکز روستای عباس‌آباد واقع شده است. کاروانسرای عباس‌آباد در دوره صفویه بنا و در دوره قاجار مرمت اساسی شده است.

کاروانسرای میامی

یکی از جاذبه‌های واقع در بافت تاریخی میامی، کاروانسرای میامی از کاروانسراهای زیبای عهد صفوی است.

کاروانسرای صدرآباد

این بنا از جمله کاروانسراهای دوره صفوی است که در محور تهران – مشهد احداث شده است. فرم این کاروانسرا مستطیل شکل و از نوع کاروانسراهای چهار ایوانی است، ورودی کاروانسرا از ضلع شمالی است و یک دالان در ورودی را به حیاط مرکزی متصل می‌کند. حیاط مستطیل شکل کاروانسرا در مرکز واقع شده و اطراف آن اتاق‌ها و شترخوان‌ها قرار دارند. در چهار گوشه کاروانسرا چهار برج وجود دارد و نیز در جداره خارجی دیواره ضلع شمالی ۱۲ رواق برای اسکان موقت تعبیه شده است. ازج تزیینات این بنا آجرکاری‌های سقف دالان ورودی است  او شالوده این بنا از آجر ختایی است.

کاروانسرای الحاک

کاروانسرای الحاک مربوط به دوره صفوی است. به علت ناامن بودن مسیر دسترسی به کاروانسرا در گذشته، فرم کاروانسرا حالت دژ دفاعی و قلعه نظامی داشته  و این بنا دارای هفت برج مراقبت بوده که هم‌اکنون سه برج آن باقی مانده است.

جاری بودن قنات الحاک و نیز درختان انار و بادام اطراف این کاروانسرا در کنار پوشش گیاهی خاص منطقه تفرجگاه مناسبی را برای گردشگران به‌خصوص در فصول پاییز و زمستان ایجاد کرده و مجاورت این بنا با منطقه حفاظت‌شده توران و کویر دوشاخ عباس‌آباد، بر اهمیت گردشگری آن افزوده است.

blank

کاروانسرای محمدآباد پل ابریشم

کاروانسرای محمدآباد پل ابریشم که قدمت آن مربوط به دوره صفویه است  در ۶۰ کیلومتری شمال شرقی میامی روستای محمدآباد واقع شده است.

کاروانسرای  سنگی  شریف آباد-رباط سنگی

این کاروانسرا که مربوط به دوره صفویه است دارای پلانی از نوع دو ایوانی است و مصالح آن در دیوارها از سنگ و گچ و طاق‌ها را با آجر بنا کرده‌اند، ایوان‌ها در ضلع شمالی و جنوبی بنا قرار دارد در چهار گوشه رباط چهار برج مدور وجود دارد، تعداد ۱۴ اتاق برای اسکان مسافران ساخته‌اند و اصطبل کاروانسرا در گوشه شمال غربی و شمال شرقی در طرفین ورودی قرار دارد. این کاروانسرا در ۴۰ کیلومتری  شمال  شرقی  میامی قرار داد.

کاروانسرای جهان‌آباد (سپنج)

در فاصله ۶۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان میامی و در روستای بسیار کوچک جهان‌آباد، کاروانسرای تاریخی وجود دارد که مربوط به دوره ایلخانیان است. ایلخانیان برای آسایش کاروان‌ها در مسیر راه‌ها و جاده‌ها، کاروانسراهای بزرگ و زیبایی با توجه به اقلیم هر منطقه می‌ساختند. کاروانسرای جهان‌آباد به‌صورت چهار ایوانی و مستطیل شکل بنا شده است.

* گزارش از احسان ورامینی کارشناس روابط‌عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان

مرتبط:

کاروانسرای رباط شرف _موزه آجرکاری ایران

کاروانسرای شاه‌ عباسی کرج

کاروانسرای شاه‌ عباسی

مرنجاب _قلب تپنده کویرهای ایران

در طول مسیر باید به تابلوها توجه کرد، چراکه جاده پر از دو راهی است و اگر گردشگران دقت نکنند ممکن است از مسیر اصلی خود منحرف ‌شوند. هر چند مسیرهای دیگری نیز برای رسیدن به کویر مرنجاب وجود دارد، اما باید در نظر داشت که این مطمئن‌ترین مسیر است. در صورتی که گردشگران بخواهند از مسیرهای دیگر استفاده کنند، حتما باید از بومیان و راهنماهای گردشگری منطقه کمک بگیرند.

بهترین زمان برای سفر به کویر مرنجاب

نیمه دوم سال، اوایل آبان‌ماه تا اواخر فروردین‌ماه، بهترین زمان برای سفر به کویر مرنجاب و لذت بردن از گرمای کویر است. البته چون کویر مرنجاب در نزدیکی تهران و اصفهان قرار دارد و از لحاظ آب و هوایی معتدل است، در همه فصول سال گردشگرپذیر است.

مکان‌های گردشگری کویر مرنجاب

منطقه خطب‌شکن، این منطقه در شمال شهرستان آران و بیدگل و جنوب دریاچه نمک واقع شده است و همچنین در منابع مختلف دلایل گوناگونی برای نامگذاری این منطقه آورده شده، که به احتمال زیاد به‌دلیل عبور کاروان‌ها به‌سمت شمال و جاده ابریشم، این منطقه به نام خطب‌شکن نام‌گذاری شده است.

ختف یا خطب، چوب مخصوصی بوده که بار شترها به وسیله آن و طناب به پشت شتر محکم می‌شده، چون این منطقه دارای شیب تندی است معمولا در هنگام عبور شترها این ختف یا خطب شکسته می‌شده و بار شتر فرو می‌ریخته، به همین دلیل این منطقه را خطب‌شکن یا ختف‌شکن می‌نامند.

مرنجاب

کاروانسرای شاه عباسی

این کاروانسرا، مروارید کویر مرنجاب است. کاروانسرای شاه عباس قبلا در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و به شماره ۱۲۱۲۶ در سال  ۱۳۸۴ به ثبت آثار ملی رسیده است. قدمت این کاروانسرا بیش از ۴۰۰ سال است و وسعتی بالغ بر ۳۵۰۰ مترمربع زیربنا دارد. تعداد اتاق‌های این کاروانسرای پنهان شده در دل کویر، ۲۹ عدد است و در طی سالیان گذشته با تغییر کاربری، کاروانسرا به اقامتگاه سنتی به‌منظور پذیرایی از گردشگران تبدیل شده است.

هر چند محل احداث این کاروانسرا در شوره‌زار و در کنار وسیع‌ترین دریاچه نمک ایران است، اما دارای یک قنات آب شیرین است که می‌تواند پذیرای گردشگران و مسافران برای نجات از گرمای کویر باشد.

قنات آب شیرین در کویر مرنجاب

این قنات به چاه دست‌کن معروف است. وجود قنات در دل کویر که در آن قطره آبی غنیمت است از جاذبه‌های کویر مرنجاب محسوب می‌شود، که در نظر مردم محلی بسیار ارزشمند است.

رمل‌های شنی کویر مرنجاب

کمی دورتر از کاروانسرا، رمل‌های شنی وجود دارد که پیاده‌روی بر روی این تپه‌ها حدود ۱۵ دقیقه زمان برده و بهترین زمان برای کویرنوردی در کویر مرنجاب صبح یا هنگام غروب است که باعث می‌شود به دور از آفتاب سوختگی گردشگران بتوانند از طلوع و یا غروب خورشید کویر لذت ببرند.

دریاچه نمک کویر مرنجاب

۵ کیلومتری که از کاروانسرای شاه عباسی دور می‌شویم به دریاچه نمک می‌رسیم. بعد از بارش باران و تبخیر آن تصاویر بسیار جالبی از نمک در سطح دریاچه دیده می‌شود که بسیار شگفت‌انگیز است. این دریاچه از مهم‌ترین مراکز استخراج نمک خوراکی و صنعتی کشور به شمار می‌آید.

دریاچه نمک کویر مرنجاب

جزیره سرگردان کویر مرنجاب

این جزیره در میان دریایی از نمک قرار دارد، جلوه این جزیره چنان زیبا و بدیع است که نگاه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. دلیل سرگردان بودن این جزیره، خطای دید انسان و شکست نور است، زمانی که در دور دست‌ها به جزیره نگاه می‌کنیم، به علت گرمای شدید منطقه، گویی دو انتهای جزیره در یک افق آبی رنگ محو می‌شوند.

تفریحات در کویر مرنجاب

درست است که اصلی‌ترین هدف از سفر به کویر مرنجاب، لذت بردن از آرامش این مکان است. ولی برای همه سفرها کمی هیجان هم لازم است. اگر گردشگران اهل هیجان باشند، می‌توانند آفرود سواری و موتور سواری را بر روی تپه‌های شنی کویر تجربه کنند.

یکی از جالب‌ترین کارهایی که می‌توان در کویر مرنجاب تجربه کرد شتر سواری است. دیدن کویر در حین شترسواری  می‌تواند تصاویر بسیار زیبایی از کویر را در ذهن هر بیننده‌ای به یادگار گذارد.

* گزارش از جواد سنایی نوش‌آبادی مدیر روابط عمومی و امور فرهنگی آران و بیدگل

مرتبط:

کویر مرنجاب یکی از زیباترین نقاط کویری ایران

قلعه رستم _بنایی باشکوه در کویر سیستان