التپه نام سکونت گاهی در دامنه های شمالی رشته کوه های البرز یا به طور دقیق تر در پایه کوهای جهان مورا (پیش کوههای البرز) است. روستای التپه با چشم اندازی وسیع به سمت شمال مشرف بر جلگه سرسبز و حاصلخیز مازندران و دورتر از آن خلیج گرگان (خورد دریا) و شبه جزیره میانکاله و دریای خزر (گت دریا), از سوی دیگر با چشم اندازی به سمت جنوب به کوه های جهان مورا و درختان سر سبز و سر به فلک کشیده جنگل منتهی می گردد. روستای التپه در جنوب شرقی دریای خزر و جنوب غربی خلیج گرگان و در یک کیلومتری شهر بهشهر و جنوب بزرگراه ارتباطی بهشهر- گرگان قرار گرفته است.

بقایای نخستین اجتماعات بشری در دوره فرا پارینه سنگی Epipalaeolitic در غار التپه به دست آمده است. غار التپه درشرق شهر بهشهر و غرب روستای التپه واقع شده است. این غار در سال ۱۹۴۶ میلادی توسط Dr.Mac Berny حفاری شده و لایه های تمدنی دوره فرا پارینه سنگی (زندگی و معیشت این جوامع بر اساس شکار غزال و فوک استوار بوده) در آن نمایان شده است. بر اساس داده های استخوانی و صنایع سنگی در این غار، این دوره از ۱۲۵۰۰ سال پیش آغاز و در حدود ۱۱۰۰۰ سال پیش به اتمام رسیده است.

وجه تسمیه
التپه را گاه علی تپه می‌ نامند که اشتباه است. «التپه مرکب از دو کلمه ال + تپه است. “اَل” نام درختی که در گذشته با قدمت چند هزار ساله دراین منطقه می روئید، “تپه” نوعی عارضه ارتفاعی است. درمحافل علمی جغرافیائی ،”ال” بعنوان نام درخت و پدیده طبیعی و”تپه” هم بعنوان عارضه ارتفاعی و آن نیز یک پدیده طبیعی خوانده می شود که دو پدیده طبیعی در کنار هم در این نام استفاده شده است». بنابراین التپه به معنای درختانی بر روی تپه است و باتوجه به قرارگرفتن این روستا بر ارتفاع، باید بپذیریم که واژه التپه و وجه تسمیه آن صحیح است.

تغذیه مردم عصر حجر
خوراک مردمان این دوران ازسوی شکارچیان و از گیاهان و گوشت جانوران فراهم می ‌شد. مردمان این دوره به بخش ‌هایی از تن جانوران، مانند جگر، قلوه و مغز دلبسته بودند. خوراک روزانهٔ اینان سرشار از کربوهیدراتی بود که از بنشن یا حبوبات به‌ دست می ‌آمد.

پژوهش‌ ها نشان می ‌دهد که دوسوم انرژی موردنیاز مردمان آن دوران از گوشت به‌دست می ‌آمد. آنان نیز مانند مردمان کنونی، از چربی پرهیز می‌ کرده‌اند ولی نه به همین نسبتِ کنونی. گمان برده می ‌شود که نخستین مصرف شیره، که از ترش شدن انگورهای وحشی ساخته شده‌ بوده، در این دوره رخ داده ‌باشد.

ویژگی دوران پارینه سنگی
در دوران پارینه‌ سنگی، انسان‌ ها در گروه‌ های نسبتاً کوچک گرد هم آمده و به گردآوری گیاهان، ماهیگیری و شکار پرداخته ‌اند. ساخت ابزار سنگی ویژگی اصلی این دوران است، اما انسان ‌ها در سراسر پارینه‌ سنگی از ابزارهای چوبی و استخوانی نیز بهره می‌ گرفته ‌اند. انسان ‌ها در آن دوران از چرم و الیاف گیاهی نیز استفاده می کردند. در اواخر دوران پارینه ‌سنگی، انسان‌ ها نخستین بار اقدام به آفرینش هنری کردند که شامل هنر صخره‌ ای و ساخت اشیا و نقاشی درون غارها می ‌شد. همچنین آغاز رفتار مربوط به باورهای دینی مثل برگزاری آیین ‌ها و آیین خاکسپاری مربوط به اواخر پارینه ‌سنگی است. آب ‌و هوای پارینه‌ سنگی متشکل از دوران یخبندان و بین یخبندان بود و بطور متناوب دماهای سرد و گرمی را تجربه می ‌کرد.

چون بشر در این دوره ساختن ابزار و آلات سنگی را یاد گرفته است این دوره را عصر حجر می خوانند. اولین ابزار سنگی که بشر ساخته محتملاً سنگ بزرگی بوده که تمام اطراف آن را با وسیله ای تیز کرده بوده است. دانشمندان این وسیله را اصطلاحاً تبر محکم می نامند. همچنین تکه سنگ هایی که در اثر خرد کردن سنگ ها بدست می آمد، به عنوان ابزار مورد استفاده قرار می گرفته است. تیشه دستی و پاره سنگ های تیز تنها ابزار انسان های عصر حجر بوده که هزاران سال از آن ها استفاده می نموده اند.

عصر نوسنگی
در حدود ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد، تحول شگرفی در روش زندگی بشر پدید آمد. بدین معنی که او کشت و پرورش محصولات را آموخت. این دوره را آغاز نئولیتیک یا «عصر حجر جدید» دانسته اند.

در این دوره، او از حیوانات بعنوان منبع غذایی و از پوست آن ها برای لباس استفاده می کرد. او دسته هائی از حیوانات نگهداری می کرد، خانه می ساخت و به زودی نیز شروع به ساخت چیزهای تازه ای کرد که در طبیعت یافت نمی شد.

خاک رس را قالب گیری کرده، به بشقاب و ظرف تبدیل نمودند. وقتی که آن را می پختند، می توانستند در این گونه ظروف پخت و پز نمایند. از پشم و کتان نخ تهیه می کردند.

عصر نوسنگی با رشد کشاورزی و آبیاری همراه است. چرا که در عصر نوسنگی دما و بارندگی برای کشاورزی مناسب شد. عصر نوسنگی در ایران از حدود ۸۰۰۰ پیش از میلاد آغاز شد و حدود ۵۵۰۰ پیش از میلاد به پایان رسید. مشخصه این عصر در ایران رشد سکونت گاه های کوچکی است که در آن ها ۵۰-۱۰۰ نفر ساکن شده بودند.

این افراد یا در خانه های ساخته شده از آجر نپخته و یا چادر و یا سرپناه هایی از علف زندگی می کردند. حفاری های بیشتری برای شناخت تفاوت طبقات، شکل معابد و دیگر سازه های خاص آن زمان مورد نیاز است.

تا این که زمانی که این انسان ها، شروع به کار و زندگی دسته جمعی کردند، ابتدا دهات و سپس شهرهایی به وجود آمدند و این سرآغاز همان چیزی بوده است که امروزه « تمدن» نامیده می شود.

مسیر دسترسی
روستای التپه در مسیر یکی از مناطق مهم تفریحی توریستی مازندران یعنی پارک جنگلی عباس ‌آباد قرار دارد. این روستا در یک کیلومتری شهر بهشهر و جنوب بزرگراه ارتباطی بهشهر- گرگان قرار گرفته است. غار التپه نیز درشرق شهر بهشهر و غرب روستای التپه واقع شده است.

مرتبط:

آبشار رنگو گرگان

آشنایی با جنگل النگدره | بهشت پاییزی گرگان

دیوار گرگان ،دیواری به قدمت دیوار چین

در غرب روستای وینق بر بلندای تپه ای با ارتفاع حدود ۵۰ متر، چشمتان به عمارت زیبایی می افتد که به عمارت «تومانیانس» شهرت دارد که متعلق به «سرکیس تومانیانس» ارمنی می باشد.

«سرکیس تومانیانس»
«سرکیس تومانیانس» شخصی بود که حدود یک صد پارچه آبادی در دهستان «منجوان» و «کیوان» که هر دو از دهستان های کنونی خداآفرین است را با پول امپراطوری روسیه خریداری کرده و مالک بزرگی درمنطقه به شمارمی رفت. پس ازسرنگونی نیکلای پادگورنی بوسیله استالین و بوجود آمدن اتحاد جماهیر شوروی، تومانیانس و دستیارانش ناکام ماندند و به ناچارایران را به سوی فرانسه ترک نموده است.

تاریخ ساخت و نام محلی
این عمارت قدیمی کوشکی است که بیش از صد سال پیش و در دوره قاجار توسط «تومانیانس» بنا شد. ساخت آن درسال ۱۹۰۱میلادی شروع و در ۱۹۰۷میلادی تکمیل شده است. قرار گرفتن بنا روی تپه ای سنگی، مانند قلعه است و این ساختمان که به خاطر کنترل منطقه ساخته شده، در زبان محلی با نام «کانتور» شناخته می شود.

سبک معماری و متعلقات عمارت
از آنجا که صاحب عمارت یک شخص ارمنی بوده، در ساخت آن از سبک معماری اسلامی ایرانی استفاده نشده و به سبک عمارت های قرن نوزدهم اروپا و روسیه بر بالای تپه ای سنگی ساخته شده است.
ساختمان تاریخی «تومانیانس» در دو طبقه با سنگهای تراشیده و بخش هایی مانند ایوان سراسری (بالکن)، شش برج مانند قلعه های قدیمی فرانسه، یک اصطبل درطبقه همکف، نانوایی و یک انبار غله، در جنوب غربی روستا برروی یک تپه ای ازسنگهای کنگلومرا، ساخته شده است.
بنای مذکور دارای دو حیاط جداگانه، درب ورودی و درب پشتی است که از درب پشتی گورستان ارامنه که کشته های نیروی دموکرات درجنگ با «عبداله خان محمدخانلو» را دراین گورستان دفن کرده اند، دیده می شود. درزمان فرقه دموکرات قوای فرقه دراین ساختمال مستقر و نیروها نیز دراین ساختمان سازماندهی می شده است.

تامین آب و سیستم گرمایشی جالب
آب مصرفی این ساختمان از محلی به نام «قوپلو» به وسیله لوله های کوزه ای آورده می شده است. آب آشامیدنی نیز به وسیله لوله های سفالی به داخل اتاق ها و سایر قسمت ها کشیده شده و در میان دیوارها لوله های سفالی وجود داشته که آب گرم در آنها جریان یافته و اتاق ها را گرم می کرده است.

قرار گرفتن در محور گردشگری تاریخی آذربایجان
عمارت تومانیانس وینق با آثار تاریخی مجاور خود مثل «قلعه بابک» و «برج فرخی» می تواند به عنوان یکی از محورهای گردشگری تاریخی آذربایجان به شمار رود.

موقعیت مکانی
عمارت قاجاری تومانیانس (وینق) در غرب روستای وینق و چسبیده به آن، بر بالای تپه‌ ای سنگی که حدود ۵۰ متر از مرکز روستا ارتفاع دارد، قرار گرفته است.

روستای وینق (وینه) نیز در ۲۹ کیلومتری جنوب غربی شهر «خدا آفرین» و ۱۰ کیلومتری جاده مرزی جمهوری آذربایجان در استان آذربایجان شرقی واقع شده است.

مرتبط:

چک چک _ یکی از مهمترین زیارتگاه های زرتشتیان جهان

دهستان مرگور _ طبیعت کوهستانی ارومیه

آذربایجان _سرزمین قلعه‌ها

شیشه‌های رنگی، نور را بازتاب می‌دهد و رنگ صورتی که بر پهنای مسجد غالب شده، خود را به فرش‌ها و فضای داخل رسانده و زیبایی خیره کننده را مهمان چشمان بازدیدکنندگان می‌کند. زیبایی محض در این فضای معنوی، حاصل تبلور نور و رنگ است و همین درخشش بی حد، پای گردشگران بی‌شمار داخلی و خارجی را به شیراز باز کرده است.شاید یکی از دلایل مهم برای ترغیب افراد به شیرازگردی در کنار زیارت حضرت شاه‌چراغ (ع) و بازدید از آرامگاه حافظ و سعدی، دیدن مسجد نصیرالملک باشد. بدون اغراق یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های دیدنی این شهر، مسجد نصیرالملک است، مسجدی که بی‌شک مهر شاهکار معماری قاجاریه را بر پیشانی دارد. در پرونده امروز زندگی‌سلام، علاوه بر آشنایی با جزئیات کمتر شنیده شده از معماری این مسجد، با چند گردشگر خارجی هم صحبت شده‌ایم که در چند سال اخیر به این مسجد آمده‌اند و توصیفات جالبی درباره آن دارند.

روستای فراشاه یا اسلامیه تفت در ناحیه ای دره ای واقع شده که به علت قدمت طولانی خود، دارای آثار تاریخی و مذهبی فراوانی است. روستای اسلامیه ترکیب معماری کویر و کوهپایه است که از شمال به کوه انجیرایی، از جنوب به کوه سهراب، از شرق به کوه گلو بادام و از غرب به کوه عقاب محدود می گردد.

کوچه باغ های سرسبز اسلامیه با سنگفرش های زیبا، مفروش شده که با قدم زنی در آن، یک ظهر گرم تابستانی را به روزی با نشاط و خاطره انگیز تبدیل می کند.

این روستا در کنار جاذبه های فراوان خود، به یک قطب تجاری تفت تبدیل شده و ارائه دهنده بیشترین خدمات رفاهی به مسافران و رهگذران می باشد و هرروز بر واحد های خدماتی و تجاری آن افزوده می شود.

ویژگی جغرافیایی
روستاي اسلاميه در دره اي عريض در سي كيلومتري جنوب غربي مركز استان یزد و ده كيلومتري شهرستان تفت، در دامنه شمالي شيركوه و در مجاورت كوه معروف عقاب كوه به صورت روستايي خطي در امتداد محور يزدـ شيراز واقع گرديده است. متوسط ارتفاع آن از سطح دريا ۱۷۵۰ متر و عمق آبهاي زير زميني آن ۴۰ متر مي باشد.

صنایع دستی
صنعت دستی زنان روستای فراشاه، کرباس بافی است که به فروش نیز گذاشته می شود.

آداب و رسوم
نخل گردانی ایام محرم، روضه خوانی های ویژه، پرسه زنی روز تاسوعا، مراسم ویژه «چند چین» و …

جاذبه های گردشگری روستای فراشاه (اسلامیه)
اسلامیه از آبادی های قدیمی استان یزد ؛ دارای آثار تاریخی همچون ۴ مسجد و ۲ حسینیه، قدمگاه امام رضا (علیه السلام)، کوه عقاب، غار، چنار کهنسال ۱۵۰۰ ساله، آسیاب های آبی، آب انبارها، قنات های کهن است که به همراه خانه ها و زورخانه های قدیمی در بافت تاریخی زیبای روستا، دیدنی هستند.

قدمگاه امام رضا تفت
زیارتگاه قدمگاه اسلامیه تفت در تاریخ ۵۱۲ هـ. ق و به دستور «گرشاسب بن علی» از امرای دیلمی ساخته شده که به مسجد مشهد علی ابن موسی الرضا معروف بوده و اینک با نام مسجد جامع فراشاه شناخته می شود. سبک معماری سازه قدمگاه مرتضی علی تفت، به شکل چهارضلعی با ارتفاع ۳ متر است که یک گنبد آجری نیز بر روی آن قرار گرفته است. چند حجره و دیوار قدیمی، یک کتیبه سنگی زیبا در محراب زیارتگاه به همراه یادگارهای دست نوشته با مرکب سیاه بر دیوارهای مسجد نشان از قدمت آن دارد و به قرون ۶ و ۷ هـ. ق منسوب می شود.
قدمگاه اسلامیه تفت با شماره ثبتی ۱۰۹۴ در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

عقاب کوه
عقاب کوه تفت از دیدنی های شهرستان تفت است که در ۱/۵ کیلومتری غرب روستای فراشاه قرار گرفته است.

چشمه تامهر تفت
چشمه تامهر؛ چشمه ای از بهار تا مهر است که در تابستان، محلی خنک و پُرآب برای استراحت بسیاری از مردم یزد است و در روزهای تعطیل، بیشترین بازدید کننده را دارد.

شیرکوه کوچک
شیرکوه کوچک، رشته کوهی کشیده شده از غرب به شرق شیرکوه می باشد که عمدتا در زمستان پوشیده از برف و در بهار و تابستان دارای آب بوده و در تمام فصول سال برای کوهنوردی مناسب است.

غار اسلامیه تفت
غار اسلامیه در دامنه ارتفاعات شیرکوه واقع شده که عرض و ارتفاع آن ۲۰ متر است و بقایایی از یک قلعه قدیمی را نیز در داخل خود حفظ کرده است. این قلعه دارای ۷ دیوار خشت و کاهگلی به ارتفاع ۱۲ سانتیمتر می باشد و قدمت آن به دوره اشکانیان می رسد.

باغ های اسلامیه تفت
باغ های اسلامیه بسیار سرسبز و زیبا هستند که اغلب به روش های سنتی نگهداری شده و علاوه بر درختان و محصولات معمول کشاورزی، گیاهان خودرو نظیر شاتره، رناس، نعنا، شیرین بیان، گل ختمی، گل خواصیر و …نیز بخود دارد که ساکنان روستای اسلامیه از این گیاهان، عرقیات گیاهی و دارویی تولید و عرضه می کنند.

چنار اسلامیه
چنار اسلامیه به عنوان یکی از چهار میراث طبیعی شهرستان تفت به شمار می رود که در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۸ با شماره ۶۸ در فهرست آثار طبیعی به ثبت رسیده است. این چنار قدمتی ۱۵۰۰ ساله دارد و دارای بلندی ۱۴ متر و قطری حدود ۲۲ متر است. داخل تنه چنار توخالی و در قدیم به عنوان یک مغازه دباغی مورد استفاده قرار گرفته است. چنار اسلامیه هم اکنون در کنار جاده اصلی قرار گرفته است.

مرتبط:

کارواندر جاذبه مهم گردشگری خاش

فهرج روستایی فوق العاده در دل کویر یزد

روستای تمین در سیستان و بلوچستان