چند پرسش درباره نمایشگاه بین‌المللی گردشگری ایران
ستاد ملی کرونا اجازه برگزاری نمایشگاه‌ها را با شرط و شروط داده است. مسؤول جدید نمایشگاه‌ها در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم می‌گوید اگر ستاد کرونا اجازه دهد، نمایشگاه گردشگری از ۴ تا ۷ اسفندماه برگزار می‌شود. این درحالی است که بیشتر کشورها نمایشگاه بین‌المللی گردشگری را تحت تاثیر کرونا یا مجازی برگزار می‌کنند و یا به سال آینده موکول کرده‌اند.
شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی از موافقت ستاد ملی مقابله با کرونا برای برگزاری نمایشگاه‌ها تا پایان سال با رعایت پروتکل‌های بهداشتی خبر داده و اعلام کرده که نمایشگاه‌ها فقط در مناطق زرد و نارنجی برگزار می‌شوند.
ستاد ملی کرونا چند شرط هم برای نمایشگاه‌ها گذاشته است؛ شهر محل برگزاری نباید در حالت قرمز باشد و تنها در مناطق زرد و نارنجی امکان برگزاری نمایشگاه وجود دارد. تمام پروتکل‌های بهداشتی باید رعایت شوند. استفاده از ماسک و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی برای تمام شرکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان الزامی خواهد بود. کنترل کد ملی بازدیدکنندگان برای جلوگیری از ورود افرادی که تست کرونا مثبت داشته‌اند، الزامی است. دانشگاه‌های علوم پزشکی مناطق برگزاری نمایشگاه‌ها باید برای نظارت و کنترل اجرای پروتکل‌ها با مسؤولان برگزاری نمایشگاه‌ها هماهنگ باشند.
شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی هم شرایط بازدید از نمایشگاه‌هایی را که قرار است برگزار شوند این‌طور شرح داده است: تنها نمایشگاه‌های تخصصی برای معرفی محصولات خود امکان فعالیت دارند و بازدیدکنندگان به شکل محدود و در صورت دعوت رسمی امکان حضور خواهند داشت.
حالا سوال این است نمایشگاه گردشگری با وجود چنین شروطی امکان برگزاری دارد؟ مدیرعامل شرکت مادر تخصصی توسعه ایرانگردی و جهانگردی که مسؤولیت این نمایشگاه را از سال گذشته بر عهده دارد، گفته است: اگر کرونا مشکل ایجاد نکند و شرایط شیوع بیماری به سمت بهبود حرکت و ستاد ملی مقابله کرونا مجوز صادر کند، برنامه‌ریزی کرده‌ایم از چهارم تا هفتم اسفندماه ۹۹ نمایشگاه گردشگری و صنایع دستی را برگزار کنیم.
مدیرعامل این شرکت توضیح بیشتری نداده که نمایشگاه امسال چگونه برگزار خواهد شد و با توجه به شرایط کرونا که اقتصاد گردشگری و صنایع دستی را به شدت تحت تاثیر قرار داده است، چه ساز و کاری تعیین شده است.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سال ۹۸ مسؤولیت نمایشگاه بین‌المللی گردشگری ایران را پس از ۱۲ دوره برگزاری به یکی از شرکت‌های وابسته به خود، یعنی «مادر تخصصی توسعه ایرانگردی و جهانگردی» واگذار کرد. قبلا معاونت گردشگری این وزارتخانه مسؤولیت این نمایشگاه را به عهده داشت. شرکت مادر تخصصی توسعه ایرانگردی و جهانگردی هم اجرای نمایشگاه پارسال را به یک شرکت خصوصی دیگر واگذار کرد؛ تجربه‌ای که چندان موفقیت‌آمیز نبود و اعتراض‌های زیادی را هم برانگیخت. حالا امسال هم، آن‌طور که مونسان ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ گفته قرار است آن تجربه دوباره تکرار شود و اجرای این نمایشگاه به بخش خصوصی سپرده شود؛ بخشی که در یک سال گذشته از کرونا به شدت متضرر شده، درآمد پایدار نداشته و حمایت درستی نیز دریافت نکرده است.
از طرفی، با شروطی که ستاد ملی مقابله با کرونا تعیین کرده است، این پرسش نیز پیش می‌آید که نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و صنایع دستی چگونه قرار است برگزار شود؟ محل برگزاری نمایشگاه در ۱۳ دوره گذشته، تهران بوده است که طبق آخرین اعلام وزارت بهداشت، اکنون در وضعیت نارنجی به سر می‌برد، بنابراین درحال حاضر شرط اولیه برای برگزاری وجود دارد اما سوال این است که تکلیف شرکت‌کنندگان از نقاط قرمز چه خواهد شد؟ آیا نمایشگاه فقط برای شرکت‌کنندگانی از مناطق زرد و نارنجی خواهد بود؟
موضوع دیگر رویکرد این نمایشگاه است؛ همانطور که معاون شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی گفته «تنها نمایشگاه‌های تخصصی امکان فعالیت دارند.» حال این سوال پیش می‌آید نمایشگاه گردشگری و صنایع دستی در این دسته‌بندی قرار می‌گیرد؟ نمایشگاهی که چند سال است بیشتر جنبه گردهمایی اهالی گردشگری را پیدا کرده و تاکید و تلاش زیادی برای جذب بازدیدکننده مردمی داشته تا جامعه متخصص و تکنیک جذب مخاطب آن در سال‌های اخیر مبتنی بر اجرای موسیقی اقوام و فروش غذا و سوغاتی شده، چگونه می‌تواند یک نمایشگاه تخصصی قلمداد شود؟ در این سال‌ها به حدی تمرکز نمایشگاه بین‌المللی گردشگری بر ازدحام بیشتر جمعیت بود که به گفته شرکت‌کنندگان، فضای آن از رویکرد تخصصی یک نمایشگاه گردشگری و حتی صنایع دستی فاصله زیادی پیدا کرده بود و مخاطبان زیاد آن هم بیشتر تماشاگر موسیقی و مصرف‌کننده خوراک‌ها بودند تا متقاضی محصول گردشگری و صنایع دستی.
سوال دیگر این است، اگر قرار باشد نمایشگاه گردشگری امسال برگزار شود، درِ آن باز هم روی یک پاشنه خواهد چرخید و بدون حمایت بخش دولتی در سبک کردن هزینه‌ها برگزار خواهد شد؟ چه حمایتی در سال سخت کرونا برای شرکت‌کنندگان احتمالی آن درنظر گرفته می‌شود؟ اگرچه در سال‌های گذشته گروهی از هنرمندان با حمایت مالی اداره‌های کل استانی در این نمایشگاه حاضر شده‌اند اما بیشتر شرکت‌کنندگان در دوره‌های پیشین نسبت به هزینۀ نابرابر غرفه‌ها با خدمات و خروجی یا نتیجه نمایشگاه گردشگری، گله‌مند بوده و آن را بیشتر محلی برای کسب درآمدِ متولیان و مجریانِ نمایشگاه تلقی کرده‌اند.
ابهام دیگر این نمایشگاه درباره بخش بین‌المللی آن است که در سال‌های اخیر نیز متاثر از رخدادهای سیاسی، بسیار کمرنگ و ضعیف شده بود، مثلا سال گذشته که نمایشگاه بعد از حوادث آبان‌ماه برگزار شد، بخش بین‌الملل آن محدود شد به حضور چند نماینده از ترکیه، اسپانیا و سوئیس که رویکرد آن‌ها هم بیشتر جذب توریست از ایران بود. باقی کشورها نیز یا در قالب سفارتخانه حضور داشتند یا یک آژانس گردشگری ایرانی نماینده یک کشور در این نمایشگاه شده بود. حالا معلوم نیست نمایشگاه امسال، با توجه به شرایطی که کرونا در گردشگری و مرزها پیش آورده و تردید و محدودیت کشورها را برای بازاریابی بیشتر کرده است، می‌تواند رویکرد بین‌المللی خود را حفظ کند یا مثل برخی دوره‌ها، به حضور چند سفارتخانه از کشورهای همسایه و یا آژانس‌های مجری تور در یک کشور خارجی، بسنده خواهد کرد؟
شرایطی که امسال پیش روی نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران قرار گرفته، بیشتر می‌تواند جنبه یک فرصت داشته باشد تا سرانجام، پس از ۱۳ دوره برگزاری، رویکرد و ساز و کار این نمایشگاه که گفته می‌شود در تقویم سازمان جهانی جهانگردی هم ثبت شده، مشخص شود تا دست‌کم در دوره‌های بعد گرفتار سلیقه‌ها و بهانه‌های مختلف نشود.
منبع:ایسنا
مرتبط:
حذف راهنمایان گردشگری از لایحه بودجه ۱۴۰۰