چرا کویرگردی در پاییز را نباید از دست داد

اگر عاشق طبیعت‌گردی هستید باید حتما یک برنامه برای گردش در کویر تدارک ببینید. تجربه کویرگردی به اندازه‌ای دلچسب و زیبا است که مطمئنا بارها علاقمند به تکرار آن خواهید بود. انجام هر گونه سفر منوط به رعایت پروتکل های بهداشتی اعلامی از سوی ستاد ملی مبارزه با کروناست.

 ایران کویرهای بسیار دیدنی و زیبایی دارد که می‌توانید برای امتحان طبیعت‌گردی در کویر یکی از آنها را انتخاب کنید. اگر هنوز تجربه کویرگردی نداشته اید با ما همراه باشید.

شب خوابی در کویر، لذتی بی انتها تا آسمان

حتما شما هم شنیده اید که شب‌های کویر از زیباترین جاذبه‌های طبیعی محسوب می‌شود. در کویر به نظر می‌رسد که آسمان درست بالای سر شما قرار گرفته است و اگر دستتان را دراز کنید می‌توانید ستاره‌ها را لمس کنید.

اگر برنامه شب‌خوابی در کویر را انتخاب کنید لذت دیدن آسمان پر ستاره شب و تماشای کهکشان راه شیری در نزدیک‌ترین فاصله بالای سرتان مطمئنا خاطره‌ای است که هرگز فراموشش نخواهید کرد.

آسمان کویر در شب همانند یک مخمل سیاه پرنگین می‌درخشد و هیچ لذتی در طبیعت‌گردی به اندازه تماشای شب در دل کویر خوشایند نیست. به ویژه اگر به دنبال لحظات رمانتیک و جذاب هستید می‌توانید با گذراندن یک شب زیر آسمان کویر در آرامش و سکوت کویر و تماشای زیبایی‌های آسمان رویایی فراموش نشدنی را به حقیقت پیوند بزنید.

ریگ دم یوز

 کدام کویرها به اطراف تهران نزدیک تر است؟

در اطراف تهران کویرهای بسیار زیبایی وجود دارد که می‌توانید برای تماشای آنها برنامه ریزی کنید. بهترین زمان سفر به کویر پاییز است چرا که هوا در این فصل برای کویرگردی بسیار مطبوع است، نه از گرمای سوزان تابستان خبری هست و نه از سرمای استخوان سوز شب‌های سرد زمستان.

کویر مرنجاب

این کویر اگرچه دارای جاده خاکی است اما یکی از نزدیکترین کویرها به پایتخت محسوب می‌شود. این کویر در نزدیکی شهر کاشان و در حاشیه دریاچه نمک قرار گرفته است.

 

کویر متین آباد

این کویر نیز در نزدیکی تهران قرار گرفته است و می‌توانید برای یک اقامت دلچسب با امکانات رفاهی  مناسب این کویر را برای گردشگری انتخاب کنید. کمپ بسیار مجهزی در این کویر قرار دارد که میزبان مسافران از تهران و اصفهان است.

کویر ابوزیدآباد

کویر ابوزیدآباد

یکی دیگر از جاذبه‌های کویری نزدیک کویر ابوزیدآباد است. این منطقه دارای جاذبه‌های گردشگری بسیاری است و در منطقه کاشان قرار گرفته است. تپه شن‌های روان، قلعه کرشاهی، شهر زیرزمینی اویی و شهر تاریخی نوش آباد از جاذبه‌های گردشگری این منطقه هستند.

کویر مرکزی ایران

این کویر تا بخش‌های جنوبی تهران کشیده شده است و یکی از بزرگترین کویرهای کشور محسوب می شود. این منطقه گردشگری در جنوب شرق تهران قرار دارد و برای دسترسی به آن باید از بیابان‌های ورامین عبور کرد. کویر گرمسار با شب های زیبا و پرستاره دارای امکاناتی چون کاروانسرای بهرام است که محل اقامتی کویرگردان را فراهم کرده است.

گفته می شود که این کاروانسرا توسط بهرام گور ساخته شده است. تهرانی‌ها می‌توانند به راحتی و از بخش مرکزی پیشوا به این منطقه سفر کنند. البته برای ورود به این منطقه نیاز به مجوز سازمان محیط زیست و محیط بانی خواهید داشت.

روستای مصر

کویر مصر، بهترین تجربه کویرگردی در اصفهان

اگر اهل گردشگری به ویژه کویرگردی باشید حتما نام کویر مصر را شنیده‌اید. این منطقه کویری که در منطقه خور و بیابانک اصفهان قرار دارد از جمله مقاصد گردشگری علاقمندان به کویر در سراسر دنیا است.

زیبایی بی‌انتهای کویر را می توانید با سفر به کویر مصر نظاره کنید. تپه های شنی، شترها، لذت آفرود سواری در کویر و… از جمله زیبایی‌های این منطقه محسوب می‌شوند.

 

بهترین زمان سفر به کویر مصر با توجه به آب وهوای گرم و خشک این منطقه فصول سردتر سال است، چرا که در دیگر فصل‌های سال گرمای بیش از اندازه هوا و همچنین خشکی آن آزاردهنده است. بهترین زمان سفر به کویر مصر از اواسط آبان تا اواسط اردیبهشت است. البته امکانات رفاهی خوبی برای گردشگران این منطقه مهیا شده است که لذت سفر به منطقه کویری و تماشای آسمان پر ستاره شب و زندگی کویرنشینان را در تمام طول سال بتوان مشاهده کرد. با این حال اگر می‌خواهید شرایط بهتری از نظر آب و هوا تجربه کنید بهتر است در زمان توصیه شده به این منطقه سفر کنید.

منبع: ایسنا

پوشاک سنتی زنان میناب

تن‌پوش انسان‌ها به‌مقتضای ویژگی‌های اقلیمی، درجه، تمدن و فرهنگ، عقاید مذهبی و آداب‌ورسوم دستخوش دگرگونی‌های بی‌شماری شده است. پوشاک و لباس مانند خوردوخوراک از نیازهای اولیه و ضروری انسان بوده و هست. به‌طوری‌که بشر اولیه از پوست حیوانی که شکار می‌کرده برای خودش تن‌پوش درست می‌کرد و از گوشت آن تغذیه می‌کرد. اینکه انسان در چه زمانی اقدام به پوشیدن لباس نموده، روشن نیست ولی حداقل تا این اندازه می‌توان گفت که از عمر این دستاورد اولیه انسان هزاران و شاید صدها هزار سال گذشته است. در طول این مدت انسان این پوشین خود را به اشکال مختلف بافته و از آن استفاده کرده است.

شهرستان مینابمیناب از شهرستان‌های سرسبز، آباد و بارونق استان هرمزگان است. این شهرستان در شمال خاوری تنگه هرمز و در حاشیه ساحلی دریای عمان و در ۱۱۰ کیلومتری شرق بندرعباس واقع‌شده

و به علت فاصله از دریا ارتفاعش از سطح دریای آزاد ۳۰ متر است. میناب از شمال به شهرستان رودان، از باختر به شهرستان بندرعباس، از خاور به شهرستان جاسک و استان کرمان و از جنوب به شهرستان جاسک و تنگه استراتژیک هرمز محدود است. بخش‌های شمالی و خاوری این شهرستان کوهستانی و بخش مرکزی و باختری آن دشتی است. بخش دشتی آن به درازای حدود ۱۲۰ کیلومتر از بندر تیاب تا نزدیک روستای کرگوشکی نوار کرانه‌ای (کرانه خاوری تنگه هرمز) قرار دارد. آب‌وهوای این شهرستان، مانند دیگر نواحی استان هرمزگان گرم و مرطوب است. رطوبت هوا زیاد و هر چه به کرانه نزدیک‌تر شویم، اثر آن محسوس‌تر است.

پوشاک زنان میناب

شکل پوشاک و تنوع آن‌ها (در کم‌وزیادی یا بلندی و کوتاهی) تابع وضعیت مخصوص منطقه است که مردمش روی حفاظت از گرما و سرما یا توجه به‌اعتدال هوا، وادار به ایجاد آن‌ها می‌شوند.

ساحل‌نشینان جنوب که به بندری‌ها مشهورند براثر آمدورفت عمومی از راه دریا و خشکی غالباً دستخوش تبادل سلیقه دائمی ساحلی شده‌اند و در طی قرون با توجه به انتخاب احسن از دو نوع پوشاک عربی و هندی چیزی کم‌وبیش چاشنی سلیقه بومی خودکرده‌اند و در مقام مقایسه باسلیقه برخوردکنندگان، وضعی مخصوص (توأم باظرافت بومیانه) برای خود به وجود آورده‌اند. ولی این وضع مخصوص و مطلوب، خاص بانوان بندری است زیرا مردان بندری پوشاک خاصی ندارند. تن‌پوش آنان اگر شلواری در منظر بلوچی یا قشقایی، یا نیمه بلوچ و نیمه قشقایی نباشد، قطعاً لنگی است بر میان‌بسته و در موقع لزوم لنگی دیگر بر دوش افکنده یا پارچه‌ای به شکل عمامه در هم، رهاتر بر سر پیچیده و پاپوشی بافته از گیاه است.

پوشاک زنان میناب از تن‌پوش، سرپوش، پاپوش، نوعی ماسک یا نقاب به نام برقع یا به لهجه محلی برکه و زیورآلات تشکیل‌شده است.

الف) تن‌پوش

کندوره (kandure) لباس نسبتاً تنگ تا روی زانو که پایین آن چاک داشته و دور چاک پایین لباس، خوس دوزی شده و دور یقه و دور مچ آن نیز با انواع نوارها تزیین یا گلابتون دوزی شده است.

گون (gavan) نام لباس‌هایی است که از ناحیه کمر چین‌خورده، آستین آن تنگ است و در قسمت جلوی سینه لبه آستین‌ها و لبه دامن خوص دوزی، زری‌دوزی، گلابتون دوزی یا پولک‌دوزی شده است.

جمه (jomme) نام لباس دیگری است که آن نیز از روی کمر چین‌خورده و روی آن خوص دوزی شده و آستین آن گشاد است که معمولاً بلوچ‌های ساکن میناب آن را می‌پوشند. شکل آن شبیه پیراهن بلوچی است؛ به‌صورت لباس‌های گشاد آستین خفاشی است که در قسمت مچ تنگ می‌شود و فقط در قسمت یقه و جلوی سینه و مچ تزیین دارد.

شلوار (تنبان) (tonbân) یک نوع آن از پایین تا بالای مچ پا تنگ است و با زیپ یا دکمه و بندینک بسته می‌شود و روی قسمت تنگ انواع تزئینات از قبیل خوس دوزی، ودویی (vaduyi) گلدوزی با چرخ‌خیاطی، گلابتون دوزی (گلابتون‌ها از پاکستان آورده می‌شود) دارد. از انواع دیگر، شلواری است که پایین آن تنگ نیست و حاشیه‌ای نام دارد و مانند شلوارهای راحتی معمولی دوخته می‌شود و پای ین یا حاشیه آن تور و گلدوزی دارد و معمولاً افراد مسن از آن استفاده می‌کنند و عموماً از جنس نخی یا ابریشمی و بارنگ‌های روشن و شاد است و نقش‌های روی شلوار در ذهن بیننده فضای سرسبز و آبادانی را تداعی می‌کند.

لباس عروس مینابی: در میناب چنین رسم است که عروس در روز عقد لباس سبز می‌پوشد و در جایگاهی که از تشک، مخده و سفره سبز تشکیل‌شده می‌نشیند و این سبزی را نشانه سرسبزی و آبادانی زندگی می‌دانند که برگرفته از نوع معیشت منطقه است که مبتنی بر کشاورزی و باغداری است.

ب) سرپوش

لچک (lačak) مانند کلاه کوچکی است که وسط س ر می‌گذارند و به‌وسیله دو قیطان به زیر چانه‌بند می‌شود. روی آن گلابتون دوزی و خوص دوزی شده است. درگذشته زنان هنگام مراسم مختلف و همچنین عروسی‌ها به سر می‌کردند و بنا به توانایی خانواده از سکه‌های طلا برای تزیین جلوی آن بالای پیشانی استفاده می‌کردند و در قسمت وسط یعنی وسط پیشانی بین دو ابرو جواهری به شکل ماه یا سکه‌ای درشت‌تر از سایر سکه‌ها به کار می‌رفت.

جلویل (جلبیل) (jelvil) (jelbil) نوعی شال به رنگ مشکی و عمدتاً توری است و روی آن را با خوص تزیین می‌کنند. پایین شال را با چپر که نواری است با نخ‌های رنگارنگ، تزیین می‌کنند و به آن گلابتون یا بشکی باریشه‌های بلند می‌دوزند.

blank

لیسی (leysi) شال نخی نرم و از جنس وال است که به رنگ‌های روشن و شاد تهیه و در تابستان از آن استفاده می‌شود. لیسی، شال نسبتاً بزرگی است که زنان هنگام کار یا مهمان‌داری به‌جای چادر از آن استفاده می‌کنند.

ارنی (orni) نوع دیگری از شال است که از حریر سبزرنگ تهیه و گلدوزی و گلابتون دوزی شده است و معمولاً برای سر عروس استفاده می‌شود

چادر نوع دوخت چادر تفاوتی ندارد ولی شیوه سر کردن آن متفاوت است. بدین صورتکِ یک سمت چادر یا به‌اصطلاح دستک چادر ر ا به دور گردن پیچیده یا روی سر می‌برند. دستک دیگر را زیر بغل می‌گذارند تا بدین‌وسیله هر دودست برای انجام امور آزاد باشد. چادرها معمولاً از جنس نخ یا وال است و عموماً از رنگ‌های روشن استفاده می‌شود. افراد سالمند از رنگ‌های تیره استفاده می‌کنند. رنگ چادرها بستگی به موقعیتی دارد که زنان شرکت می‌کنند. مثلاً در مراسم عروسی از رنگ شاد و پارچه نازک‌تر و در عزا از چادرهای نخی مشکی استفاده می‌کنند.

ج) روپوش

زنان میناب برای پوشاندن چهره خود از بیگانه از ماسک یا نقابی به نام برقع «borqe» استفاده می‌کنند. برقع به ضم ب و کسر ق به معنی روبند، نقاب و تکه پارچه‌ای است که زنان با آن چهره خود را می‌پوشانند برقع، پوشش جالب و دیدنی زنان حاشیه شمالی و جنوبی خلیج‌فارس و دریای عمان است. در ساحل استان هرمزگان و خطه ساحلی بلوچستان آن را «برکه» و در حوزه بندرلنگه به نام «بتوله» خوانده می‌شود.

برقع را از جنس پارچه نخی یا ابریشمی درست می‌کنند و روی آن را با نخ‌های ابریشمی و به رنگی که موردنیاز است، سوزن‌دوزی می‌کنند. قسمت روی بینی برقع که «به دار برقع» معروف است به‌اندازه بینی فرد استفاده‌کننده برش می‌خورد و داخل قسمت دار برقع از چوب انتهای خوشه خرما که صاف است استفاده می‌کنند.

رنگ برقع بستگی به سن، موقعیت اجتماعی و وضعیت تأهل فرد استفاده‌کننده دارد. به‌طور مثال رنگ مشکی برای دختران و بیوه‌زن‌ها است که در بعضی موارد دختران دور برقع مشکی خود را بارنگ بنفش تیره کناره دوزی می‌کنند. رنگ قرمز مخصوص زنان متأهل و شوهردار است و برخی از سالمندان نیز از برقع به رنگ قهوه‌ای استفاده می‌کنند. دختران بلوچ ساکن میناب از برقع مشکی با حاشیه‌دوزی قرمز استفاده می‌کنند.

blank

د) پای‌افزار یا پاپوش

کبکاب (kabkâb) نوعی کفش که از جنس چوب است و زنان از آن استفاده می‌کنند. کف آن از چوب و نوار چرمی است که به‌صورت تسمه به روی کفش می‌آید و با میخ وصل می‌شود.

سواس (sovâs) نوعی پای‌افزار است که از لیف خرما یا به لهجه محلی پنگ (انتهای خوشه خرما) استفاده می‌شد. بدین‌صورت که پنگ را با سنگ می‌کوبیدند تا نرم شود سپس کف کفش را می‌بافتند و به‌وسیله بند بافته‌شده از همان پنگ به دور پا بسته می‌شد. درگذشته اهالی معمولی منطقه پابرهنه راه می‌رفتند و اشخاص خاص و ثروتمند از سواس استفاده می‌کردند.

منابع:

– تنهایی، حسین (۱۳۷۷) درآمدی بر مکاتب و نظریه‌های جامعه‌شناسی چ، ، ۲ تهران: انتشارات مرنیز

– عمید، حسن (۱۳۵۹) فرهنگ فارسی عمید، تهران: امیرکبیر

– کاربارینو، مروین (۱۳۷۷) نظریه‌های مردم‌شناسی، ترجمه عبا س محمدی اصل، تهران: انتشارات آوای نور.

– مالینوفسکی، بروتیسلاو (۱۳۷۸) نظریه علمی درباره فرهنگ، ترجمه عبدالحمید زرین قلم، تهران: انتشارات گام نو

– ضیاءپور، جلیل (۱۳۴۶) پوشاک ایل‌ها، چادرنشینان و روستاییان ایران، تهران: وزارت فرهنگ و هنر

* گزارش از محمد همایون سپهر و زهرا شهدادیان

هارمونی جذاب طبیعت در موزه «هورتا» بروکسل

موزه‌ها همواره نمایان‌گر میراث ملت‌ها در طول تاریخ بوده و فرهنگ، تاریخ و هنر را برای نسل بعد بازگو می‌کنند. موزه‌ها همچنین حافظ تاریخ نسل گذشته و فرهنگ ملل و اقوام هستند و تجربه سیر در تاریخ را برای علاقه‌مندان به ارمغان می‌آورند.

بلژیک یکی از قدیمی‌ترین کشورها به شمار می‌رود و بروکسل به عنوان پایتخت این کشور دارای جاذبه‌های گردشگری فراوانی است که همواره بازدیدکنندگان و گردشگران زیادی را مجذوب خود می‌کند. موزه «هورتا» بروکسل یکی از جذاب‌ترین اماکن دیدنی این کشور محسوب می‌شود که با دارا بودن ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود تصویری از هنر نو در ذهن مخاطبین ایجاد می‌کند.

«ویکتور هورتا» یکی از معماران مشهور بلژیک است که بسیاری از ساختمان‌های نمادین این کشور را طراحی کرده است. موزه هورتا بروکسل در گذشته سکونتگاه ویکتور هورتا بوده و بازدید از این موزه، سفر به زمان گذشته را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌سازد. در کنار این سفر، سازهای هنر نو و معماری زیبای این موزه، فضایی بسیار جذاب و قابل‌ تحسین ایجاد کرده است.

blank

 

این موزه، به زندگی شخصی و کاری این هنرمند اختصاص داده شده و در آن مبلمان، اثاثیه و لوازم شخصی و آنچه توسط ویکتور هورتا ساخته شده، به نمایش گذاشته شده است. همچنین نمایشگاه‌های مختلفی با موضوعات مربوط به هورتا و هنرش در این موزه برگزار می‌شود.

این موزه در سال‌های ۱۸۸۹ و ۱۹۰۱ ساخته شد و به مدت ۲۰ سال به عنوان اقامت‌گاه خانوادگی هورتا و کارگاه‌های هنری‌اش محسوب می‌شد. زمانی که هورتا به سبک هنر نو گرایش پیدا کرد، خانه‌اش را به دو ملک جدا تقسیم کرده و فروخت. البته مسئولین محلی در سال ۱۹۶۱ این ملک را خریدند و سپس بازسازی آن را آغاز کردند.

موزه هورتا بروکسل در کنار دیگر خانه‌های شهری هورتا، در سال ۲۰۰۱ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. همچنین در سال ۲۰۱۲ موفق به کسب جایزه موزه بلژیک شد و در سال ۲۰۱۴ نیز جاذبه میراث فرهنگی اروپا را به خود اختصاص داد؛ گفتنی است که دریافت چنین جوایزی سبب بیشتر شناخته ‌شدن این موزه و جذب بیش از پیش  بازدیدکنندگان می‌شود.

معماری در دوره هنر نو، به یک هارمونی میان طبیعت و ساخته‌های انسانی تبدیل شد و این سبک از معماری در موزه هورتا به چشم می‌خورد و فضایی به یادماندنی را ایجاد می‌کند و هورتا در بخش‌های مختلف موزه، جلوه‌ای از طبیعت را نمایش می‌دهد.

blank

 

ساختمان این موزه نیز مانند بناهای بروکسل، بلند و باریک است؛ اما هورتا با تکیه بر هنر و تخصص خود، بنایی طراحی کرده است که از نمای بیرونی دو ساختمان مجزا به نظر می‌رسد و این در حالی است که فضای داخلی بنا تنها یک ملک را شامل می‌شود و این امر طراحی و استعداد منحصر به‌فرد هورتا را به نمایش می‌گذارد.

وی برای دستیابی به این ویژگی، این بنا را با طبقاتی جداگانه و توسط پله‌هایی مارپیچ ایجاد کرد. پله‌های اصلی ساختمان که در مرکز ساختمان قرار گرفته‌اند، نمای خاصی به بنا می‌بخشند و به عنوان یک ویژگی برای اتصال اتاق‌های آن به کار می‌روند. این بخش نه ‌تنها یک پلکان کاربردی است بلکه می‌توان آن را به عنوان مرکز اصلی خانه در نظر گرفت که منجر به شکوه ساختار خانه شده و با نرده‌های خاص طلایی تزیین شده‌ است.

در بالاترین نقطه پلکان مرکزی ساختمان همچنین سقفی شیشه‌ای قرار دارد که با طرح شبه باز آن، نوری ملایم ایجاد کرده و بر احساسات بازدیدکنندگان اثرگذار است. این پلکان یکی از جالب‌ترین عناصری است که هورتا آن را طراحی و پیاده‌سازی کرده است و آینه‌های موجود در آن، زیبایی طراحی زیبای هورتا را چندین برابر می‌کند. طراحی و دکوراسیون راه‌پله نمایان‌گر تأثیر هورتا بر جنبش هنر نو است، بر این اساس همه چیز با هم متناسب بوده و در این سبک از معماری، آینه‌های زینتی به عنوان نقاشی‌های معلق نشان داده می‌شود.

blank

 

یونسکو پلکان مرکزی این موزه را این‌گونه توصیف می‌کند، این اثر «نبوغ خلاقانه انسانی است که بارزترین نماد تاثیر سبک هنر نو در هنر و معماری را به نمایش می گذارد». از این رو این طراحی همواره بر مخاطبین خود اثرگذار بوده و آن‌ها را مجذوب هنر نو می‌کند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

موزه ی هرژه; موزه ای برای علاقمندان به تن تن

تداعی فرهنگ نوستالژی در موزه های مشهد

بهشتی کوچک در دل نگارستان گلستان ایران

چشمه‌ساران، آبشارها و جویبارهای متعدد در کنار جنگل‌ها و چشم‌اندازهای زیبای طبیعی سبب شده که سرزمین کهن و تاریخی رامیان در استان گلستان به یکی از مکان‌های دیدنی برای بازدید گردشگران تبدیل شود.

در مورد پیشینه تاریخی رامیان می‌توان گفت که روزگاران پیشین در شمال رامیان اقوامی به نام آرامیان می‌زیستند که بعدها جهت سهولت در تلفظ (آ) از اول آن برداشته ‌شده است. ابنیه، محوطه‌ها و تپه‌های تاریخی و فرهنگی شهرستان ۱۰۵ اثر است و این مهم سبب شده که گردشگران توجه زیادی به رامیان داشته باشند.

مهم‌ترین بناهای تاریخی شامل حمام عروج متعلق به دوره قاجاریه، کاخ شاهی متعلق به دوره پهلوی و قلعه میران متعلق به دوره ساسانی است.

مردم رامیان به زبان ترکی صحبت می‌کنند و گویش دیگر قومیت‌های این شهرستان فارسی، سیستانی، بلوچی و ترکمنی نیز رایج است.

از مهم‌ترین چشم‌اندازهای طبیعی این شهرستان می‌توان به ارتفاعات قلعه میران، گل رامیان، ارتفاعات و روستاهای ییلاقی النگ، پا قلعه، پشمکی، کشکک، ویرو، جوزچال، ملچ آرام، چشمه نیلبرگ، چشمه سیدکلاته، انجیر چشمه، سرگل و آبشارهای پشمکی، شیرآباد و جوزک اشاره کرد.

چشمه گل رامیان

 

چشمه گل رامیان

بی‌شک یکی از کم‌نظیرترین جاذبه‌های کشور چشمه گل رامیان است. این چشمه به‌صورت یک استخر طبیعی و بیضی‌شکل به طول ۹۰ متر و به عرض ۸۰ متر و بر اساس کتب تاریخی به عمق ۴۴ متر و به روایتی ۸۰ متر است که در ارتفاع ۳۲۰ متری از سطح دریا قرار دارد. این چشمه در ۵ کیلومتری جنوب شهرستان رامیان و در ۸۵ کیلومتری مرکز استان قرار دارد. از ۳ طرف به جنگل و از یک‌ طرف به زمین‌های زراعی متصل است و آب چشمه از کف زمین می‌جوشد.

پوشش گیاهی اطراف آن را درختان پهن‌برگ، بلوط، درختچه‌های ولیک پوشانده است و در نزدیکی این مجموعه دلپذیر و بااهمیت، ذخیره‌گاه جنگلی «سرو زربین» واقع‌شده است. رنگ این چشمه به دلیل عمق زیاد سبز تیره بسیار خوش‌رنگ و جالب است.

blank

 

 قلعه میران

قلعه میران، قلعه موران، قلعه ماران یا دژ تاکی، قله‌ای به ارتفاع ۲ هزار و ۴۳۰ متر است که در جنوب غرب شهر رامیان واقع‌شده است. در بالای این قله زمینی مسطح به مساحت ۳ کیلومترمربع قرار دارد که در طول تاریخ پایتخت و مرکز برخی حکومت‌ها بوده است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به پایتخت ییلاقی سلسله اشکانیان اشاره کرد.

blank

 

منطقه گردشگری اُلنگ-بادو

جنگل النگ در ارتفاعات ۲ هزار و ۸۰۰ متری شهرستان رامیان گلستان و در مسیر جاده رامیان به شاهرود قرار داشته و این منطقه در نیمی از سال پوشیده از برف است و تابستان‌های فوق‌العاده خنکی دارد.

blank

 

جنگل و چشمه نیلبرگ

یکی دیگر از تفریحگاه‌های رامیان جنگل و چشمه‌های نیلبرگ گلستان که در ۴ کیلومتری جنوب شرقی مرکز شهر رامیان قرار دارد. راه‌های رسیدن به آن پیمودن جاده‌های خاکی است که بیشتر مورداستفاده کشاورزان و وسایل نقلیه کشاورزی است. جنگل درختان انجیلو که بخشی از جنگل‌های تاریخی هیرکانی بوده مکان خوبی برای گذران اوقات فراغت خواهد بود.

جنگل دلند-گلستان

 

 

پارک جنگلی دلند

این پارک در ۱۱ کیلومتری غرب آزادشهر در مسیر تهران ـ مشهد و در شرق دلند واقع‌شده است. بازدیدکنندگان پارک اغلب در فصول بهار و تابستان حضور می‌یابند و اغلب از اهالی منطقه و شهرهای اطراف و زائرین و مسافرین مشهد مقدس هستند.

امکاناتی از قبیل مسیرهای آسفالته، آب‌رسانی و برق‌رسانی، پارک کودک، نمازخانه، سرویس‌های بهداشتی، مناطق کمپینگ و پیک‌نیک، ساختمان نگهبانی، پناهگاه‌های چوبی، مهمانسرا و چاه‌های عمیق و نیمه عمیق در آن دایر شده است.

گلستان

 

روستای پاقلعه

روستای پاقلعه از توابع بخش مرکزی شهرستان رامیان گلستان است و از شمال شرقی به پل آرام، از جنوب و غرب به ارتفاعات قلعه موران و از شمال غربی به منطقه تفریحی جامه شوران محدود می‌شود. ارتفاع روستای کوهستانی پا قلعه، از سطح دریا ۱۸۰ متر است.

شهرستان رامیان با توجه به ویژگی‌های آن می‌تواند به‌عنوان یک پیام‌رسان جدی از فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی در منطقه نقش ایفا کند. باوجود قومیت‌های متعدد شاهد صنایع‌دستی متنوعی در این شهرستان هستیم که می‌توان به ابریشم‌بافی و چادرشب بافی رامیانی، قالی‌بافی و گلیم‌بافی ترکمن، سوزن‌دوزی سیستانی و سوزن‌دوزی بلوچستان اشاره کرد.

منبع: ایسنا

کاروانسرای فرسفج نماد پیوند تاریخ و فرهنگ

کاروانسرای شاه‌عباسی “فرسفج” یکی از ابنیه تاریخی و ارزشمند شهرستان تویسرکان متعلق به دوران صفویه است که در میان طبیعت روح افزای دشت قلقلرود و شهر فرسفج خود نمایی می‌کند.

در دوران حکومت شاه عباس صفوی به‌منظور ایجاد امنیت و ارائه تسهیلات و خدمات رفاهی مرتبط با سفر و توسعه تجارت در بیشتر نقاط کشور جاده‌هایی ساخته شده و در مسیر آنها کاروانسراهایی احداث شده بود.

این کاروانسراها به فاصله یک منزلی یعنی فاصله‌ای که کاروانیان می‌توانستند از صبح تا شامگاه با چهارپایان طی کرده و در کاروانسرای بعدی استراحت کنند، از یکدیگر قرار داشتند. یکی از این کاروانسراها، کاروانسرای شاه‌عباسی “فرسفج” در شهرستان تویسرکان است که در ۲۰ کیلومتری مسیر تویسرکان به کنگاور و در حاشیه این جاده و همچنین در مجاورت شهر فعلی فرسفج واقع شده است.
این کاروانسرا در واقع محل استراحت مسافران و کاروان‌هایی بوده که به قصد تجارت و سیاحت به غرب کشور و زیارت عتبات عالیات به عراق سفر می‌کردند.

در کاروانسرای شاه‌عباسی “فرسفج” امکاناتی برای استقرار چهار پایان و بارهایشان و قسمت‌هایی نیز برای استراحت و خواب کاروانیان اختصاص داده شده بود که پس از پشت سر گذاشتن شب، در صبح روز بعد دوباره به حرکت خود ادامه می‌دادند.

ساختمان این کاروانسرا در فاصله سال‌های ۱۰۰۶ تا ۱۰۳۸ و به سبک معماری دوره صفویه ساخته شده است و مساحت آن حدود ۴۰۰۰ متر مربع است. مهمترین ویژگی کاروانسرای تاریخی فرسفج ، وجود برج و باروهایی در چهار گوشه آن است که بنا به ملاحظات امنیتی احداث شده بودند. این اثر به شماره ۱۹۷۰ مورخه ۶/۲/۱۳۷۶ در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.

اثر بخشی کاروانسرای “فرسفج” بر صنعت گردشگری و اقتصاد تویسرکان

مدیر اداره میراث فرهنگی تویسرکان در مورد چگونگی بهره‌گیری از این بنای تاریخی برای رونق دهی بیشتر به صنعت گردشگری تویسرکان، گفت: روشن است که استفاده بهینه از کاروانسرای تاریخی شاه‌عباسی در شهر فرسفج، ظرفیت و جذابیت گردشگری شهرستان تویسرکان را ارتقا می‌دهد و می‌تواند آورده‌های خوب مالی و اقتصادی برای این شهرستان به دنبال داشته باشد.

اسحاق ترکاشوند در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: از آغاز مرمت و بازسازی این کاروانسرا از ۱۲ سال قبل، اعتباری افزون بر ۸۵۰ میلیون تومان هزینه شده است.

وی بیان کرد: کاروانسرای شاه عباسی “فرسفج” با توجه به میل عمومی مردم به اماکن تاریخی و سنتی، قابلیت بهره‌برداری در حوزه‌هایی مانند مهمانپذیر سنتی، سفره‌خانه سنتی و زیر ساخت‌های جنبی رفاهی و ورزشی را دارد.

ترکاشوند افزود: در سال‌های اخیر صحبت‌های اولیه برای حضور سرمایه‌گذار در طرح ساماندهی کاروانسرای فرسفج انجام شده و حتی طرح جامع محوطه‌سازی آن نیز پس از رفع نواقص جزئی از سوی میراث فرهنگی استان تایید و تحویل گرفته شده است.

وی گفت: اکنون زمینه برای بهره‌برداری حداکثری از این ظرفیت تاریخی، فرهنگی و گردشگری شهرستان آماده شده است به شرط آنکه بخش خصوصی ورودی پر رنگ و اثر گذار در این زمینه داشته باشد.

کاروانسرای شاه‌عباسی “فرسفج” در ایام نوروز سال‌های اخیر شاهد برگزاری جشنواره غذاهای محلی و سنتی با حضور چشمگیر و خیره کننده میهمانان و گردشگران نوروزی بود اما در دو سال اخیر شیوع ویروس کرونا مانع برگزاری این مراسم شد.

همچنین در سال‌های اخیر ۱۵ کیلومتر از جاده تویسرکان به کنگاور که در مسیر شهر فرسفج قرار گرفته چهار بانده شده و زیر بار ترافیک رفته و موجب تسهیل در روند عبور و مرور عمومی برای دیدن از این کاروانسرای تاریخی شده و راه دسترسی به آن نیز در بافت داخلی شهر فرسفج سامان دهی شده است.

شهر فرسفج در حالی از این گنجینه تاریخی برخوردار است که پل تاریخی دوران صفویه نیز در آن وجود دارد و از طرف دیگر باغ‌های وسیع و گسترده سیب با جلوه‌گری‌های دلنشین و زیبای طبیعی و طعم شیرین و به یاد ماندنی سیب‌های آن سبب شده تا فرسفج شهر” شکوفه‌های سیب” نام بگیرد.

در این میان نکته روشن آنکه شرایط ساختاری و اعتبارات دولتی عملاً برای تبدیل کاروانسرای تاریخی شاه عباس صفوی به یک مجموعه اقامتی، رفاهی و گردشگری مناسب و پاسخگو نیست و ورود سرمایه گذاران بخش خصوصی می‌تواند تحول بزرگی در این زمینه رقم بزند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

میامی _سرزمین کاروانسرا ها

کاروانسرای شاه‌ عباسی کرج

ربع قرن یاد «حافظ»

امسال بیست و پنجمین سالی است که روز بیستم مهرماه، به نام «خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی» ملقب به «لسان‌الغیب» از شاعران شهیر ایرانی می‌گذرد؛ شاعری که نه تنها در ایران بلکه در اقصی‌نقاط جهان شناخته شده است و اشعارش بسیاری از بزرگان دیروز و امروز جهان نظیر نیچه، گوته، امرسون و … را به شگفتی واداشته و وادار به تحسین او کرده است. بیست مهر ۱۴۰۰ شمسی، در واقع ربع قرن از برپایی مراسم بزرگداشت حافظ در شیراز، ایران و شماری از کشورهای جهان می‌گذرد؛ شاعری که از تابناک‌ترین ستارگان آسمان علم و ادب ایران زمین است که تا نام ایران زنده و پابرجاست نام وی نیز جاودان خواهد بود. پیشنهاد نام‌گذاری این روز سال ۱۳۷۵ از سوی کوروش کمالی سروستانی عضو هیئت مؤسس و هیئت مدیره بنیاد فارس‌شناسی، مطرح شد و پس از تصویب و درج این روز در تقویم ملی، بیستم مهرماه سال ۱۳۷۶، اولین مراسم بزرگداشت لسان‌الغیب با حضور مسئولان وقت در حافظیه شیراز و در جوار خواجه اهل راز، برگزار شد.

علاوه بر شخصیت ممتاز حافظ شیرازی، مجموعه حافظیه و مقبره این شاعر بنام، به لحاظ پیشینه و ساختار معماری دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد است.  ۶۵ سال پس از وفات حضرت حافظ و در زمان حکمرانی میرزا ابوالقاسم گورکانی، اولین مقبره بر فراز قبر حافظ به شکل یک عمارت گنبدی بنا و مقابل آن هم حوضی بزرگ احداث شد که آب آن را رکن‌آباد تامین می‌کرد. این بنا در اوایل قرن یازدهم هجری و زمان سلطنت شاه عباس و پس از آن در دوران نادر شاه افشار مرمت و تعمیر شد؛  اما کریم‌خان زند اولین کسی بود که دستور داد بر روی قبر حافظ، سنگی مرمرین قرار دهند. روی این سنگ، دو بیت از غزل‌های حافظ توسط حاجی‌آقاسی بیک‌افشار، نستعلیق‌نویس آذربایجانی به این مضمون « بر سر تربت ما چون گذری همت خواه که زیارتگه رندان جهان خواهد بود» حکاکی شده است. آن‌چه که امروز به عنوان آرامگاه حافظ در شیراز وجود دارد، بنای ساخته شده در سال ۱۳۱۴ شمسی است. در آن سال علی‌اصغر حکمت، وزیر فرهنگ وقت با همکاری علی ریاضی، رییس فرهنگ استان فارس و با نظارت علی سامی، محقق، باستان‌شناس و استاد دانشگاه، طرحی را که آندره گدار، ایران‌شناس و معمار فرانسوی پیشنهاد کرده بود، روی آرامگاه حافظ پیاده کردند. در ساخت این آرامگاه از معماری دوره‌ی زندیه الهام گرفته شده است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

دیدنی های زیبا و چشم نواز آرامگاه سعدی

فارس نگین گردشگری ایران زمین

کرونا اثرات مثبتی هم بر صنعت گردشگری داشته؟!

علی شادلو فعال صنعت گردشگری در یک گفت‌و‌گوی رادیویی تأثیر پاندمی کرونا را بر صنعت گردشگری را از بَُعد و دریچه دیگری مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد و گفت: گر‌چه ویروس کرونا قطار گردشگری در جهان و به صورت خاص در کشورهایی که در ابتدای توسعه این صنعت بودند را به ایستگاه نامیمون و خسارت‌باری رساند و سبب تحمیل خسارات زیان‌بار غیرقابل انکاری بر این صنعت شد اما در این میان می‌توان با نگاه موشکافانه و دقیق تأثیرات مثبتی را هم از رهگذر این پاندمی در حوزه گردشگری استخراج کرد.

وی یکی از مصادیق درس‌های مثبتی که از تأثیر کرونا بر حوزه گردشگری قابل دریافت است این حقیقت دانست که ایام همه‌گیری کرونا علی‌رغم اعمال تمهیدات سختگیرانه و ممنوعیت تردد بین استان‌های کشور و همچنین وجود خطرات جانی و حتی مالی از باب احتمال جریمه شدن اما باز هم مردم جدای از افرادی که به نوعی به دلیل مراجعت به زادگاه و بازدید از خانواده‌های خود رهسپار سفر می‌شدند. افراد بسیاری نیز صرفاً جهت گذراندن اوقات فراغت خود اقدام به انجام سفر می‌کردند؛ لذا باید این را پذیرفت که انجام سفر علی‌رغم کرونا به نوعی این موضوع را اثبات کرد که سفر در سبد کالای لوکس خانواده قرار ندارد و همچون مقوله درمان، آموزش و … که جزو الزامات و ضروریات زندگی شخص است و در واقع در سبد کالاهای معمولی خانواده قرار دارد.

شادلو در ادامه بیان کرد: از طرفی در پارادایم نوین گردشگری مفهومی به عنوان گردشگری کم‌شتاب وجود دارد که تحقق و توسعه آن منجر به گردشگری کم‌کربن هم می‌شود. به عبارت واضح‌تر از آنجایی‌ که کرونا ذاتاً سبب تحمیل مقاصد نزدیک جهت انتخاب به عنوان مقصد نهایی گردشگری در سلیقه افراد می‌شد، چرا که از سفر به مقاصد دور منع شده بودند و برای پیمودن مسافت به مقاصد نزدیک‌تر سوخت فسیلی کمتری مصرف می‌شد، درنهایت کربن کمتری نیز تولید شده و این خود به عقیده صاحب‌نظران موجب فرهیختگی و توسعه گردشگری پایدار می‌شود. هرچند این انتظار وجود داشت که پیش از این متولیان و مسئولان دولتی از طریق فرهنگ‌سازی با آموزش و تولید محتوا این نوع از گردشگری را در میان مردم رواج می‌دادند اما در نهایت کرونا این شرایط را تا حدود زیادی مهیا کرد و موجب تحقق آن شد.

به عقیده این فعال گردشگری از دیگر مصادیق اثرات مثبت کرونا می‌توان به این مورد اشاره کرد که با توجه به اینکه صنعت گردشگری در کشور ما صنعت توسعه یافته نیست و در واقع به دلیل الگو‌برداری صرف از زیرساخت‌ها و علم گردشگری سایر کشورها از جمله کشورهای پیشرو این زمینه نیست، در پارادایم نوین گردشگری با تعریفی مبنی بر اکولوژ روبرو هستیم که در ایران این واژه را به بوم‌گردی ترجمه کرده‌ایم؛ در حالی که اکولوژ در مقیاس جهانی بر پایه حفاظت از محیط زیست و مهم‌تر از آن و خلاقیت استوار بوده و اقتصاد محور است اما در مفهوم بوم‌گردی در ایران، این مقوله در حقیقت بر اساس معیشت استوار بوده و معیشت محور است. به تعبیر دقیق‌تر با آمدن این حوزه و رونق بوم‌گردی‌ها، اشخاصی به صرف داشتن خانه قدیمی و به جهت دریافت تسهیلات ارزان قیمت وارد این عرصه شدند بدون اینکه تخصص و مهارت‌های لازم را بدست آورند. ورود کرونا اما باعث شد واحد‌های بوم‌گردی که زیرساخت‌های مناسب را دارا نبودند و علم استراتژی بحران را فهم نکرده  و شرایط سینوسی گردشگری را نمی‌شناختند، مورد غربال قرار گرفته و تنها متخصصین و شاخص‌های حوزه بوم‌گردی باقی ماندند و در حیقت به نوعی رقابت که قبل از شروع پاندمی کرونا کمی بود به رقابت کیفی مبدل شد.

شادلو همچنین اظهار کرد: از دیگر اثرات مثبت کرونا که باید مورد توجه و تمرکز قرار گیرد این است که به صورت کلی می‌توان بیان کرد که اکثر گردشگران در کشور از کلان شهرها هستند و در دوران کرونا باتوجه به عدم امکان سفر به خارج از استان تأسیسات گردشگری واقع در شهرستان‌های مرزی این استان‌ها با رونق مواجه بودند چرا که برای مثال شخصی که از تهران قصد سفر به شمال را داشت باتوجه به محدودیت‌ها شهرهای نزدیک‌تر به استان‌های شمالی نظیر دماوند را برای سفر انتخاب می‌کرد.

این فعال گردشگری در رونق گردشگری همواره دو عنصر رفاه مالی و وجود جاذبه های طبیعی بسیار قابل اهمیت و تاثیرگذار عنوان کرد و گفت: برای مثال در شهری مثل تهران عدم وجود جاذبه‌های طبیعی و شلوغی و ترافیک دائم به همراه رفاه مالی نسبی موجب می‌شود این استان معمولا در لیست مبدأ گردشگری و استان‌های گردشگر فرست قرار بگیرد اما در مقابل استانی مثل چهارمحال و بختیاری به دلیل برخورداری از جاذبه‌های طبیعی و در مقابل نبود نسبی رفاه مالی معمولا در لیست مقاصد گردشگری و استان‌های گردشگر پذیر واقع می‌شود.

وی با استقبال از صحبت‌های اخیر آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور و همچنین عضو شورای نگهبان و نماینده مجلس خبرگان در باب حمایت و یاری حوزه‌های علمیه و علما فقهی برای توسعه گردشگری آن را به فال نیک گرفت و خاطرنشان کرد: این صحبت‌ها راه را برای ایجاد اشتراک‌های هرچه بیش‌تر در دو حوزه گردشگری و مذهبی باز کرده و می‌تواند منجر به کاهش اختلاف و اصطکاک قبلی شود، چراکه در گذشته بعضاً به علت عدم آشنایی برخی از علمای حوزه و ائمه جمعه با خصایص و ویژگی‌های فرهنگی حوزه گردشگری به دنبال اعتراض به برخی از رفتارهای نامناسب در برخی از مقاصد با موجی از تعطیلی تأسیسات گردشگری مواجه می‌شدیم و این در حالی بود که در این اقدامات در واقع خشک و تر با هم می‌سوختند چرا که عمده تخلفات و رفتارهای هنجارشکنانه معمولاً در تأسیسات فاقد مجوز رو زیر نظر سرمایه‌گذاران خصوصی اتفاق می‌افتاد که سعی داشتند به دلیل عدم تطابق انتظارات و توقعات گردشگران در خصوص نحوه گذراندن اوقات فراغت با مناسبات فرهنگی مقاصد گردشگری از طریق فراهم کردن بستر امکان تحقق اتفاقات غیرقانونی در موانع‌های فاقد مجوز و نظارت این شکاف را از بین برده و موجب رونق و افزایش گردشگری شوند اما امروز با استقبال حوزه‌ها از امر گردشگری و به تبع آن آشنایی با خصایص این حوزه این موضوعات قابل رفع خواهد بود.

منبع: تسنیم

صنعت گردشگری و ۲ عامل بحرانی

در وبیناری که در حوزه گردشگری برگزار شد، هاشمی پژوهشگر و فعال مطالعات گردشگری جزیره کیش در خصوص سیر تاریخی فعالیت آژانس‌های مسافرتی و همچنین مشکلات و معضلات موجود در صنعت گردشگری در این جزیره گفت: در سال ۸۱ اولین آژانس مسافرتی در جزیره کیش شروع به کار کرد که تا سال ۹۵ تعداد این آژانس‌ها مسافرتی به ۵۰ عدد رسید. در سال ۹۴ و همزمان با انتصاب محمد محب‌خدایی به عنوان معاون گردشگری منطقه آزاد کیش، فروش بلیط‌‌های تفریحات گردشگری جزیره کیش که قبل از آن با جانمایی تعدادی از کانترها در بازار در اختیار عموم قرار می‌گرفت، به جهت ایجاد نظم نسبی با اعطای مجوز بند ب (شرکت‌های خدمات جهانگردی) به کانترهای مذکور واگذار شد و در ادامه با فعالیت این کانترها در قالب آژانس‌های مسافرتی، تعداد آژانس‌های مسافرتی در جزیره کیش به ۱۵۴ آژانس افزایش یافت.

به اعتقاد وی، هرچند این اقدام در نوع خود سبب ایجاد نظم نسبی در بازار گردشگری جزیره کیش شد اما به دلیل عدم مهارت و تخصص کافی در خصوص اداره و مدیریت آژانس به واسطه عدم حضور نیروهای متخصص در نهایت با هدف جذب مسافر با فاصله گرفتن از امور تخصصی آژانس‌های مسافرتی دست به انجام اقداماتی نظیر فروش و واگذاری شماره تماس آژانس‌های پرفروش و انجام واسطه‌گری و دلالی از طریق دریافت حق کمیسیون پرداختند‌.

این پژوهشگر و فعال مطالعات گردشگری در ادامه بیان کرد: به عبارت دیگر در نتیجه عدم توجه و برنامه‌ریزی درست بر اساس آمایش سرزمینی و جمعیت کم جزیره کیش این اقدام معاون گردشگری وقت سبب افزایش تعداد آژانس‌های مسافرتی بیش از حد استاندار لازم شد. هرچند با شیوع ویروس کرونا و به دنبال آن تحمیل خسارات زیان‌بار بر صنعت گردشگری، امروز باید گفت از مجموع ۱۵۴ آژانس مسافرتی فعال در جزیره کیش تنها ۵۰ درصد آنان توانستند در این شرایط پابرجا بمانند که از میان همین ۵۰ درصد نیز تنها ۲۰ درصد آژانس‌ها مشغول انجام امور مسافرتی بوده و مابقی در حقیقت تنها در حال گذران ‌وقت بود و با کسادی شدید مواجه‌اند. از سوی دیگر فعالیت آژانس‌ها و سایت‌های غیرمجاز گردشگری هم به شرایط بغرنج ناشی از کرونا دامن زده و به نوعی شرایط را بیش از پیش برای معدود آژانس‌های باقی مانده بحرانی کرده است.

هاشمی در خصوص پروازهای بین‌المللی جزیره کیش نیز اظهار داشت: تنها پروازی که به صورت مستمر در حال انجام از جزیره کیش است پرواز کیش دبی بود که دو مرتبه در هفته انجام می‌شد و بسته به میزان تقاضای مسافران نیز در برخی از ایام سال افزایش پیدا می‌کرد. در دوره مدیریت آقای انصاری لاری به عنوان رئیس منطقه آزاد کیش و به واسطه ارتباطات نزدیک ایشان با کشور عمان، خط پرواز کیش _ عمان نیز با حداقل انجام دو پرواز در هفته شروع به فعالیت کرد که در نهایت با انجام پرواز‌های ترکیبی کیش _ عمان _ شیراز نیز این خط پرواز با اقبال بیشتری روبه‌رو شد و از آنجایی‌که پرواز مذکور از قیمت و زمان‌بندی مناسبی برخوردار بود بسیاری از هموطنان به جهت استفاده از شرایط ایده‌آل پرواز با مراجعه به جزیره کیش سفر خود را به کشور عمان انجام می‌دادند اما متأسفانه به دلیل شیوع ویروس کرونا این پرواز نیز لغو شد.

وی در ادامه با اشاره به فراهم کردن شرایط انجام پرواز مقطعی کیش _ استانبول افزود: تلاش شد با در نظر گرفتن مشوق‌هایی نظیر اجازه ورود ۱۰۰ کیلو بار برای هر مسافر سعی در جذب بیشتر مسافر و در نهایت رونق این خط پرواز شود اما در نهایت این موضوع در اثر برخورد با موانعی محقق نشد.

این فعال گردشگری گفت: جزیره کیش همواره متاثر از تحولات مدیریتی در بدنه دولت و صنعت گردشگری بوده است و این تغییرات مدام به همراه اتخاذ سیاست‌های بعضاً نادرست به همراه رویکردهای غلط ‌که عمدتاً مدیریتی ناشی از وجود مافیا در حوزه گردشگری است سبب شده آنطور که شایسته جزیره کیش باشد شاهد تحولات و پیشرفت‌های این جزیره که نقش استراتژیک و مهمی را در اقتصاد و گردشگری کشور ایفا می‌کند نباشیم. در انتها امید است با توجه به اراده دولت جدید در ایجاد گشایش اقتصادی و با سرعت گرفتن روند واکسیناسیون و کاهش محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های ناشی از همه‌گیری ویروس منحوس کرونا در طول هفته‌ها و ماه‌های آینده در پرتو برنامه‌ریزی‌های مناسب و اصولی شاهد رونق گردشگری در جزیره زیبای کیش باشیم.

منبع: تسنیم

مراغه شهربرج مقبره‌های تاریخی ایران

مراغه، شهر برج مقبره‌های تاریخی است که هر کدام نمودی از معماری اصیل و شگفت‌انگیز ایرانی است که به دوره ایلخانی و پیش از آن بازمی‌گردد اما متأسفانه برخی از این برج مقبره‌ها بر اثر گذشت زمان، رنگ نیستی بر خود دیده‌اند.

پژوهشگران تاریخ از وجود ۹ مقبره تاریخی در این شهر یاد می‌کنند که در طول تاریخ از بین رفته‌اند و حالا شهر برج مقبره‌های تاریخی، تنها ۴ برج مقبره را در آغوش گرفته است که علاوه بر گذر زمان، ساخت ‌سازهای انجام گرفته در اطراف این مقبره‌ها، آن‌ها را بیشتر تهدید می‌کند.

ثبت ملی گنبدهای تاریخی شهر مراغه
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی، با اشاره به ثبت ملی گنبدهای موجود در شهرستان مراغه، گفت: گنبد سرخ مراغه در سال ۵۴۶ هجری قمری، گنبد مدور در سال ۵۶۸ هجری قمری، گنبد کبود در سال ۶۷۰ هجری قمری و گنبد غفاریه نیز در سال ۷۲۳ هجری قمری بنا شده‌اند.

احمد حمزه‌زاده ادامه داد: گنبد غفاریه در نهم مرداد ماه ۱۳۱۲، گنبد سرخ در پانزدهم دی ماه ۱۳۱۰، گنبد کبود در پانزدهم دی ماه ۱۳۱۰ و گنبد مدور مراغه نیز در پانزدهم دی ماه ۱۳۱۰ به ثبت ملی رسیده است.

وی افزود: گنبد سرخ مراغه و یا گنبد قرمز در بخش غربی شهر واقع شده و از قدیمی‌ترین گنبدهای موجود تاریخی به شمار می‌رود. گنبد مدور نیز با معماری خاص ایلخانی از بناهای تاریخی در این شهر است که در دوره سلجوقیان بنا شده است.

حمزه‌زاده گفت: گنبد کبود و یا مقبره مادر هلاکوخان از زیباترین بناهای تاریخی در مرکز شهر تاریخی مراغه است.

وی افزود: از دیگر مقبره‌های پا بر جا در این شهر، می‌توان به گنبد غفاریه اشاره کرد که از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری در این خطه نیز به شمار می‌رود.

گنبد سرخ مراغه
معرفی شهر مراغه با رویکرد جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی توضیح داد: تخطی در مجوز ساخت‌وساز یک پروژه خدماتی و تجاری در اطراف گنبد کبود مراغه که فعالیت آن از دهه ۸۰ آغاز شده است، به شورای فنی وزارت خانه ابلاغ شده و تا رعایت تمامی مسائل، پروژه متوقف خواهد شد.

وی افزود: اخیراً تمامی موارد رعایت برای تکمیل این پروژه در اطراف گنبد کبود، رعایت شده است و با توجه به این‌که به کارگیری نما کامپوزیت در اطراف بافت تاریخی نباید انجام پذیرد، شرکت مجری اقدام به حذف آن کرده و در حال ساخت نما آجری است.

حمزه زاده به رویداد سازی شهر مراغه اشاره کرده و گفت: در حال حاضر شهرستان مراغه به عناوین مختلفی در تمامی رویدادها معرفی می‌شود که حتی با برگزاری نمایشگاه‌های بین المللی در شهر توریستی وان، استان آذربایجان شرقی با رویکرد معرفی جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی شهر مراغه و معرفی طبیعت گردی کلیبر با استقبال خوبی مواجه شده است.

نابودی برج مقبره‌های تاریخی شهر مراغه بر اثر گذشت زمان
یک محقق و نویسنده تاریخ مراغه گفت: گنبدهای تاریخی و یا برج مقبره‌های تاریخی مراغه، از حیث شاخصه‌های معماری، شهرت جهانی دارد و بیشتر مقالات علمی پژوهشی منتشر شده درخصوص گنبدهای مراغه در ارتباط با نوع معماری در جداره‌های بیرونی برج مقبره‌هاست.

اصغر محمدزاده ادامه داد: در طول تاریخ، برج مقبره‌های متعددی در شهر مراغه وجود داشته است که برخی از آنها در گذر زمان، رنگ نیستی بر خود دیده‌اند؛ چنانچه هندوشاه نخجوانی به یک جریان تاریخی اشاره کرده‌اند که به هنگام دفن بیست و نهمین خلیفه عباسی در حیاط یک مدرسه، ۵ گنبد وجود داشته اما در حال حاضر دو گنبد در محل مورد اشاره باقی مانده است.

وی افزود: ابن فوطی نیز به دفن حمید الدین بغدادی در مراغه اشاره نموده و از گنبد ترکان یاد می‌کند که مدفن وی در جوار این گنبد بوده است.

محمدزاده بیان کرد: شمار دقیق برج مقبره‌های تاریخی شهر مراغه به استناد منابع مختلف، ۹ برج مقبره بوده است که تا به امروز، ۵ برج مقبره از بین رفته و در حال حاضر، فقط ۴ برج مقبره باقی در شهر مراغه باقی مانده است.

این محقق و نویسنده تاریخ مراغه توضیح داد: در میان مشهورترین برج مقبره‌های موجود در مراغه می‌توان به گنبد قزل ارسلان مراغه و گوی برج اشاره نمود که طی ۸۰ سال گذشته از بین رفته است.

محمدزاده گفت: در این میان، ۴ برج مقبره بر اساس تقدم زمانی ساخت، گنبد سرخ، گنبد مدور، گنبد کبود و گنبد غفاریه است که گنبد سرخ، کبود و مدور در دوران اتابکان سلجوقی و گنبد غفاریه نیز در دوره ایلخانی بنا شده‌اند.

گنبد سرخ سلجوقی ها در مراغه
گنبد سرخ، شاخص‌ترین برج در دنیاست
وی ادامه داد: گنبد سرخ بر اساس کتیبه‌ای که در ورودی بنا وجود دارد در سال ۵۴۲ هجری قمری به فرمان عبدالعزیز بن محمود بن سعد بنا شده است و به دلیل اینکه این گنبد، آغاز یک سیاق معماری است به عنوان شاخص‌ترین برج در دنیا شناخته می‌شود که محمد کریم پیرنیا در کتاب معماری ایرانی نیز از این گنبد به عنوان نقطه آغاز مکتب معماری آذری یاد کرده است.

این محقق و نویسنده تاریخ مراغه افزود: در مکتب معماری آذری، برای اولین بار به تلفیق کاشی و آجر در تزئینات بنا اشاره شده است که گنبد سرخ نیز از این شاخصه برخوردار بوده و برای اولین بار، سیاق معماری از تلفیق کاشی و آجر از این بنا آغاز شده است.

محمدزاده گفت: گنبد مدور در سال ۵۶۳ هجری قمری به صورت مدور بنا شده است که جداره بیرونی آن، غیر از سردر بیرونی که به صورت مکعبی است، ساده بوده و سردر ورودی با تزئینات معماری قابل توجهی آراسته شده است.

وی ادامه داد: گنبد کبود در سال ۵۹۳ هجری قمری به استناد کتیبه سردر ورودی بنا، در ۱۰ متری گنبد مدور بنا شده است که از حیث تزئینات معماری جداره بیرونی و تنوع اشکال هندسی ترکیب هنرمندانه‌ای از علوم ریاضی و هنر را به نمایش گذاشته است به گونه‌ای که فراکتال‌های هندسی بی نهایت گرایی در اشکال مختلف چند ضلعی بیانگر نمود این ترکیب هنر و علم است.

محمدزاده توضیح داد: این بنا به استناد کتیبه کوچکی که سردر آن وجود دارد توسط احمد محمد بنا شده است و در داخل این بنا، آیات ۲۶ و ۲۷ سوره مبارکه الرحمن بر روی کتیبه گچ بری منقوش شده است. این بنا در گذشته‌های نه چندان دور، به گنبد مادر هلاکوخان مشهور بوده است اما بر اساس تواریخ مندرج در کتیبه‌های این گنبد، این نظریه در حد یک صحبت عامیانه تلقی شده است و این بنا قبل از احاطه مغول در این شهر بنا شده است.

وی افزود: در این بنا هنر کاشی کاری جلوه خاصی به بنا داده است طوری که کاشی‌های فیروزه‌ای به صورت اشکال مختلف همراه آجر، در تزئینات بیرونی این بنا به کار رفته است.

وجود سردابه و شبستان بالایی در مقبره‌ها
این محقق و نویسنده تاریخ مراغه بیان کرد: گنبد غفاریه در زمره گنبدهای پابرجا در شهر مراغه است که بین سال‌های ۷۱۶ تا ۷۳۷ هجری قمری در دوره ایلخانان مغول بنا شده است.

وی ادامه داد: در قرابت این گنبد، مدرسه‌ای به نام غفاریه وجود داشت که در اواخر دوره ایلخانی بنا شده بود و به همین دلیل این گنبد به گنبد غفاریه مشهور شده است.

محمدزاده افزود: یکی از شاخصه‌های معماری در تزئینات بیرونی این بنا، استفاده از کاشی لعاب پران بوده است که در گره‌های هندسی و نقوش مختلف، به صورت ریز و جزئی به کار گرفته شده است. کاشی لعاب پران در دوره ایلخانی ابداع شده و گنبد غفاریه به عنوان نمونه منحصربه فرد، نمایشگاهی از این هنر و ابداع ایلخانان مغول به شمار می‌آید.

وی ادامه داد: گنبد غفاریه در کنار رودخانه صافی قرار گرفته و شکل هندسی این گنبد، به صورت مکعب مربع است که در دوره ایلخانی و به فرمانی ابوسعید ایلخانی بنا شده است.

این محقق و نویسنده تاریخ مراغه بیان کرد: از اشتراکات معماری در میان برج مقبره‌هایی که در قلمرو تاریخی ایران مغول و اتابکان وجود دارد، می‌توان به سردابه و اتاق یا شبستان بالایی اشاره کرد که در تمام برج مقبره‌های مراغه، نمود یافته است.

محمد زاده افزود: گنبدهای مراغه در سال ۱۳۱۰ توسط آندره گدار (باستان شناس فرانسوی) ثبت ملی شده است و گنبدهای مراغه را در یک کتاب پژوهشی به زبان فرانسه بازشناسی نموده‌اند.

گنبد سرخ مراغه
شهر مراغه شهر گنبدهای تاریخی است
یک پژوهشگر تاریخ نیز گفت: مراغه شهر گنبدهای تاریخی است که مربوط به دوره ایلخانی و قبل‌تر مشهور هستند اما در واقع، این گنبدها قدیمی‌تر از دوره ایلخانی است.

کریم میمنت‌نژاد ادامه داد: این بناها کارکردهای نجومی و تقویمی داشته‌اند و در گذشته‌ها برای مطلع شدن از روز و تاریخ، از طریق هندسه و معماری، برج‌هایی مدون را ایجاد می‌کردند.

وی افزود: چنین گنبدهایی در جای جای ایران وجود دارد و در حال حاضر شهر مراغه نیز توانسته است چندین گنبد را حفظ کند.

میمنت‌نژاد بیان کرد: با توجه به اینکه نوع کارکرد این گنبدها در طول زمان تغییر یافته است در برخی از موارد، عناوین گنبدها نیز در طول زمان تغییر یافته و حتی افرادی نیز در این محل‌ها مدفون شده‌اند.

مهر نوشت، این پژوهشگر تاریخ در پایان گفت: قدمت گنبدهای شهر مراغه بسیار قدیمی است و بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته‌اند و علاوه بر نصب کتیبه، حالت مقبره و مزار نیز به خود گرفته‌اند.

منبع: اسکان 

تعزیه حضرت شاه‌چراغ (ع) میراث مذهبی ماندگار

روایت داستان به این شکل است که امام رضا (ع) با حضرت شاه‌چراغ (ع) و حضرت معصومه (ع) در مدینه قرار می‌گذارند.

طبق قراری که امام رضا با حضرت شاه‌چراغ دارد ایشان سر قرار حاضر می‌شوند بعد از اینکه امام رضا به ایران دعوت شد و در بازگشت دوباره خود به مدینه تأخیر ایجاد شد و قاصدی از طرف امام رضا (ع) به شهر مدینه نیامد.

حضرت شاه‌چراغ (ع) تصمیم می‌گیرد در پی این دیرکرد به ایران سفر کند ایشان به‌اتفاق حضرت معصومه و برادرزاده‌ها به سمت ایران حرکت می‌کنند و از جنوب وارد کشور ایران می‌شوند و در بین راه مردم و شیعیان بسیاری که دوستدار خاندان علوی هستند با حضرت شاه‌چراغ (ع) همراه می‌شوند هنگامی‌که به نزدیکی شیراز خانه زینان کنونی می‌رسند سربازان از آن می‌پرسند به کجا می‌روید و چه کسی هستید؟ ایشان می‌فرمایند سید میر احمد برادر امام رضا (ع) هستیم که به دیدار ایشان می‌رویم.

آن‌ها در همان‌جا اتراق و استراحت می‌کنند.

تعزیه حضرت شاه‌چراغ

سربازان قتلغ حاکم شیراز که به او قاصد فضول در تعزیه می‌گویند خبر می‌دهد که فرزندان موسی کاظم در پشت دروازه‌های شیراز اتراق کرده‌اند و هدف آن‌ها رفتن به طوس است قتلغ طبق دستوری که از مأمون گرفته تا از ورود سادات و بنی‌هاشمی به سمت طوس جلوگیری کند باهم فکری وزیر خود نامه به حضرت شاه‌چراغ می‌دهد که از مسیری که آمدی بازگرد.

اما شاه‌چراغ (ع) نامه را قبول نمی‌کند و جنگ سر می‌گیرد در جنگ اول قتلغ شکست می‌خورد و حضرت شاه‌چراغ پیروز می‌شود در محل اقامتگاه حضرت شاه‌چراغ ویارانش قاصد خبر شهادت امام رضا را می‌رساند و در آن هنگام همراهان شاه‌چراغ مشغول عزاداری بودند.

سربازان قتلغ به مأمون خبر می‌دهند که خبر شهادت امام رضا (ع) به شاه‌چراغ رسیده و الان بهترین زمان برای حمله است پس به‌طور ناجوانمردانه‌ای به آنان حمله می‌شود در این حمله تعدادی از همراهان حضرت و خودشان به شهادت می‌رسند. دراین‌ارتباط در کتاب مجالس تعزیه صالح راد مجلس تعزیه شهادت حضرت شاه‌چراغ چنین اشعاری آمده است:

دریغا از امید ناامیدم/ که دیدار رضا را من ندیدم

شده خم قامتم‌ای حی داور/ دوتا شد پشتم از مرگ برادر

حضرت شاه‌چراغ (ع) آیینه فضائل و کرامات و از پیشتازان دفاع از حریم دین و ولایت و مبارزه با ستم و انحراف است منزلت عالی و الهی آن حضرت موجب شده تا از دیرباز تاکنون وجود مقدس ایشان همواره شمع روشنایی‌بخش محفل صاحب دلان حق باور و اصحاب علم و اندیشه و هنر قرار گیرد و در پرتو این مهر زلال آسمانی چه بسیار قلم‌ها و قدم‌ها که به ارادت برداشته‌شده است تا در حد بضاعت خویش روایتگر مهری باشد شورانگیز و زلال ناپذیر بی‌گمان نخستین تعزیه‌ها با الهام از واقع انقلاب کبیر عاشورا خلق‌شده و به‌تدریج مضامین دیگر به آن اضافه‌شده است.

خوانندگان مجلس تعزیه شهادت حضرت شاه‌چراغ (ع) در نسخه اشعار می‌توانند از سبک خواندگان دستگاه و گوشه‌های متفاوت استفاده کنند؛ بنابراین دستگاه و گوشه‌ای نوشته‌شده به سبک تعزیه‌خوانان شیراز است نمونه‌هایی از آواها و کلام‌ها به شکل اشعار در اینجا آورده شده است.

تعزیه حضرت شاه‌چراغ

پیش‌خوانی مجلس تعزیه شاه‌چراغ: 

دستگاه نوا، گوشه عشاق

شهر شیراز صفایش بُود شاه‌چراغ/ درد هر خسته دوایش بود شاه‌چراغ

ای خدا حسین من چه شد؟/ آن نور دو عین من چه شد؟

شیعیان شیعیان زنید سینه و سر/ از غم شد تشنه خون‌جگر

حضرت شاه‌چراغ (ع)

آواز داشتی، (سنتی، بیدکانی)

کجایی‌ای رضا تاج سر من/ کجایی صاحب من سرور من

زهجرانت برادر کور گشتم/ ز بس خون آمد از چشم‌تر من

تو در غربت شدی بی‌یار و یاور/ چه آمد بر سرت‌ای سرور من

حضرت شاه‌چراغ، (سنتی، حاجیانی)

رضا‌ای مونس شب‌های تارم/ برادر از فراقت بی‌قرارم

فغان از درد غربت‌ای برادر/ تو غربت مانده‌ای من اشک بارم

حضرت معصومه، (آواز سنتی بیدگانی)

رضا جان‌ای انیس روزگارم/ برادر از فراغت دل ندارم

به عالم روز و شب از هجر رویت/ ز هجر دوری تو دل فکارم

برو این دم کنیز از مهربانی/ بگو سید میر احمد غمگسارم

غمگسارم قدم کن رنجه و تشریف‌آور/ که ازبهر برادر دل ندارم

حضرت شاه‌چراغ، (آواز دشتی، گوشه غم‌انگیز)

بلی حق‌داری‌ای غم‌دیده خواهر/ نمایی گریه ازبهر برادر

بنال‌ ای جان خواهر تا بنالیم/ زهجر آن غریب زار مضطر

بکن گریه برای نور عینم/ گهی بهر رضا گه بر حسینم

کنیز، (کنیز به دنبال حضرت محمدتقی علیه الاسلام می‌رود)

دستگاه همایون، گوشه بیداد

فدای جان تو ای نور چشم ارض و سما

* گزارش از مژگان ثابت‌قدم، کارشناس‌مسئول مردم‌شناسی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس

منبع: میراث آریا