محمد حسن طالبیان روز یکشنبه در گردهمایی بین المللی مجازی با عنوان تخت جمشید: دیروز، امروز و فردا که با حضور متخصصان و پژوهشگران حوزه های مربوطه برگزار شد با اشاره به اهمیت رشته های مختلف علمی در موضوع پژوهش و حفاظت از آثار تاریخی گفت: موضوع پژوهش و حفاظت و معرفی آثار تاریخی باید در کنار یکدیگر باشند؛ تا نتایج خوبی حاصل شود.

وی در خصوص پروژه حفاظت و مرمت میراث فرهنگی چغازنبیل گفت: پس از پایان جنگ تحمیلی و وقوع باران های زیاد در آن منطقه، این اثر تاریخی دچار آسیب‌های زیادی شده بود که نیازمند به کارگیری از رشته‌های مختلف برای حفاظت و مرمت آن بودیم. که پس از این بکارگیری به هدف مورد نظر رسیدیم.

طالبیان در بخشی دیگر از سخنانش درباره این رشته ها گفت: بکارگیری دانش در حوزه آب و خاک، آزمایشگاه های تخصصی و رشته‌ ای همچون مهندسی عمران، زبان شناسی برای حفاظت و مرمت آثار تاریخی مهم و البته ضروری است.
وی با تاکید بر لزوم به کارگیری از چند رشته علمی نیازمند برای حفاظت و مرمت، گفت: به کار یری حفاظت و پژوهش در کنار یکدیگر آثار تاریخی را معنا می دهد، هم اکنون حدود ۱۴۷ پایگاه ملی و بین المللی در کشور وجود دارد. توجه به میراث ملموس و منظر فرهنگی آثار تاریخی برای حفاظت از این آثار حائز اهمیت است.
معاون وزیر میراث فرهنگی و گردشگری از ضرورت توجه بیشتر به حوزه مستندسازی و ارتباط با جامعه در مرمت و احیای بناهای تاریخی خبر داد و گفت: ارتباط بیشتر با جامعه و انتشارات اخبار برآمده از کاوش های میراث فرهنگی ضرورت است. تعاملات پیوسته با جامعه و دیگر دستگاه های اجرایی کشور بستر توسعه گردشگری و در ادامه توسعه پایدار را مهیا می‌کند.
طالبیان گفت: این امر یعنی آگاهی و شناخت مردم از اهمیت بناهای تاریخی سبب شده حریم آثار تاریخی کمتر دستخوش تخریب و دست خوردگی قرار بگیرد و این شناخت بیشتر جامعه و تعاملات گسترده تر سبب توسعه پایدار کشور خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه به روز جهانی موزه نزدیک می‌شویم، گفت: برنامه ای برای روز سه شنبه (۲۸ اردیبهشت) در کاخ گلستان برگزار می شود.

کشف بقایای اجساد انسانی و حیوانی در آب راه تخت جمشید

همچنین در این مراسم علی اسدی باستان شناس و عضو دانشگاه هنر شیراز در خصوص کاوش روی آب راه های تخت جمشید گفت: بر اساس اطلاعات تاریخی تخت جمشید سده چهارم  پیش از میلاد مسیح  و به دلیل حمله اسکندر تخریب و آب راه های آن نیز مدفون شد.
وی در ادامه با بیان اینکه از دهه ۱۳۸۰ خورشیدی شناسایی این آبراهه آغاز شد گفت: با  شروع کاوش ها بخشی از آب راه ها آغاز شد و عملیات بازگشایی آب راه ها برای جمع آوری آب های سطحی در سال های بعد انجام شد.
اسدی  از کشف بقایای اجساد انسانی و حیوان در هنگام کاوش ها خبر داد و گفت: کشف ۱۵ بقایای جسد انسانی و دو جانور تاکنون از این کاوش ها کشف شده است.

اسدی درباره دلیل وجود اجساد در این آبراه گفت: با توجه به نحوه قرار گرفتن این بقایا به نظر می رسد، این انسان ها و حیوان از محوطه بالایی پرت شدند و اجسادشان با آب وجود در این آب راه ها به این بخش ها رسیده است
این باستان شناس با اشاره به اینکه تاکنون چهار فصل کاوش در آبراه های تخت جمشید انجام گرفته مهمترین و اصلی ترین هدف از این کاوش ها را حفاظت بهتر و جمع آوری آب های سطحی محوطه تخت جمشید در این آبراه عنوان کرد و گفت: علاوه بر اهداف حفاظتی نتایج پژوهشی قابل توجهی نیز این کاوش‌ها کسب شده است.

منبع: ایرنا

احمد ابوحمزه  درباره ویژگی های قبرستان های تاریخی ری، اظهار داشت: ابن بابویه را باید نخستین آرامستان تهران و ری به حساب آورد و حتی قبرستان های موجود در تهران مثل دولاب و ظهیرالاسلام، امامزاده های عبدالله، یحیی و صالح نیز از نظر قدمت در جایگاه های بعدی نسبت به آن قرار دارند.

دکترای تاریخ ایران دوره اسلامی با اشاره به جایگاه رفیع ابن بابویه در تاریخ ری اظهار داشت: شیخ صدوق خود بخاطر شخصیت علمی و اثرگذار در تاریخ تشیع مورد تکریم است و گام های مهمی در بسط و گسترش فرهنگ شیعه در دوران خود برداشته است.

وی افزود: علاوه بر آن قرار گرفتن آرامگاه شیخ صدوق در این منطقه بر اهمیت قبرستان ابن بابویه افزوده است زیرا وی نیز از بزرگان شیعه در ایران به شمار می رود.

ابوحمزه با یادآوری اینکه برخی تاریخدانان سابقه و قدمت آرامستان ابن بابویه را به پیش از دوران اسلامی نسبت می دهند اظهار داشت: با این اوصاف دست کم می توان گفت که در ۲۰۰ سال گذشته افراد و شخصیت های مهمی که در دوران قاجار و پهلوی اول و دوم در گستره تهران زیست می کردند، در این آرامستان دفن شده اند که برخی از آنان از روحانیان و شخصیت های سرشناس به شمار می روند.

وی حضور شخصیت های معروف دوره قاجار و بعد چهره هایی چون میرزاده عشقی و حتی در دوره پهلوی دوم شهدای واقعه ۳۰ تیر، دکتر فاطمی و بزرگان و هنرمندانی همچون بهزاد، دهخدا، نسیم شمال، تختی را مورد اشاره قرار داد و گفت: در حقیقت می توان گفت ابن بابویه در آن دوران جایگاه بهشت زهرای کنونی را برای ساکنان تهران و ری داشته است.

عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان در ادامه به تخریب بافت این آرامستان اشاره کرد و گفت: در دورتادور ابن بابویه همچون بهشت زهرای امروزی آرامگاه های خصوصی و خانوادگی بنا شده بود اما در دهه ۷۰ خورشیدی که میراث فرهنگی هم نظارتی بر این مکان نداشت، این آرامگاه ها را با هدف بهسازی آرامستان تخریب کردند.

وی افزود: تخریب قبور، بناها و حتی بافت باغ و فضای سبز ابن بابویه در حالی در سه دهه اخیر صورت گرفته که در بناهای آن هنر دوره قاجار و پهلوی اول دیده می شد و می توان گفت به نوعی بیان کننده نوع فرهنگ و  معماری آن دوران بود.

ابوحمزه تاکید کرد: این تغییرات گسترده سبب شد تا روح تاریخی ابن بابویه آسیب ببیند در حالی که این مکان باید در پیش از انقلاب به عنوان یک اثر میراث فرهنگی به ثبت می رسید.

وی خاطر نشان کرد: در سایر کشورها و بویژه در کشورهای اروپایی شاهدیم که آرامستان ها به مثابه یک اثر فرهنگی صیانت می شوند زیرا بازگوکننده فرهنگ ها در دوره های مختلف تاریخی هستند.

این کارشناس رشته ایران دوران اسلامی اظهار داشت: حتی در کشور عراق که شاید توجه چندانی به بناها و میراث تاریخی نشود، می بینیم که قبرستان «وادی السلام» در شهر نجف بافت خود را از قرن ها پیش حفظ کرده و از این منظر به نوبه خود یک اثر و داشته تاریخی برای این کشور به شمار می رود.

وی با اشاره به قدمت ۹ هزار ساله شهرستان ری اظهار داشت: با این وجود دیدیم که در سال های اخیر به بهانه بازسازی و بهسازی آرامستان، قبور تسطیح و سنگ قبرها ویران شدند.

ابوحمزه از بی توجهی به بنای اصلی محوطه بابویه نیز انتقاد کرد و گفت: آینه کاری های این بنا حتی قدیمی تر از آینه کاری کاخ گلستان است و حتی می تواند این اثر تاریخی و مجموعه فرهنگی اطراف آن ثبت جهانی شود.

این ری شناس این نقد را به متولیان قبرستان ابن بابویه وارد کرد که با کار تسطیح و یکسان سازی قبور، روشی در پیش گرفته اند تا قبرستان تاریخی مثل ابن بابویه در عمل شبیه قبرستان آمریکایی ها شود زیرا در آمریکا قبرها یک شکل و یکدست ساخته می شوند.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: آرامستان ابن بابویه از ۲ جهت برای تاریخ و فرهنگ این سرزمین اهمیت دارد؛ نخست از نظر قدمت تاریخی و بناها و حتی قبور و سنگ تراشی های و نقوش هنری آن و دیگری از نظر مفاخر و مشاهیری که در خاک آن خفته اند.

ابوحمزه اظهار داشت: بزرگان و مشاهیری که در ابن بابویه خفته اند، خود بیانگر بخشی از هویت و تاریخ این سرزمین هستند و با تخریب قبور آنها، یعنی چیزی برای آیندگان نمی گذاریم و نسل های آینده را از داشته های تاریخی و فرهنگی خود محروم می کنیم.

وی مشکل اصلی را در نبود متولی واحد دانست و اظهار داشت: هر اداره و دستگاهی که با حوزه فرهنگ سر و کار دارد، حرف خود را می زند؛ مثلا در بحث حفظ قبرستان ها به عنوان یک داشته فرهنگی و تاریخی می بینیم که به یک باره شهرداری تدفین جدید را ممنوع می کند، با محدود شدن تدفین ها به یکباره مشکل سلطان قبر ظهور می کند، میراث فرهنگی خود را متولی امر معرفی می کند که برای صیانت از آثار بودجه و امکانات در اختیار ندارد و دست آخر و پس از آنکه کار از کار گذشت هیچ کس مسئولیت نمی پذیرد.

وی با اشاره به اینکه حواشی اخیر پیش آمده پیرامون ابن بابویه و کشف سکه های قدیمی در این قبرستان سبب شد تا رییس اداره اوقاف شهرری تغییر کند، ابراز امیدواری کرد که مدیر جدید در تعامل با دوستداران میراث فرهنگی، راه متفاوتی را در حفظ این خطه تاریخی در پیش گرفته و جلوی تخریب تاریخ را بگیرد.

این ری پژوه تاکید کرد: باید پرسید از بین بردن تاریخ ۹ هزار ساله ری که آرامستان ابن بابویه یکی از نشانه های آن است، چه سودی برای آینده این سرزمین دارد و چرا حتی باید درختان چند صدساله آن خشک شوند؟

ابوحمزه اظهار داشت: انتظار می رود متولیان امر تخریب میراث و آثار فرهنگی مستقر در ابن بابویه را کنار بگذارند.

آرامستان ابن بابویه نخستین گورستان شهر ری است که بسیاری از مشاهیر ایران در آن دفن هستند؛ نام این گورستان برگرفته از نام محمد بن بابُویه معروف به شیخ صدوق یکی از فقها و دانشمندان شیعه است که آرامگاه او در آن جا واقع شده‌ است.

از افراد مشهوری که در این گورستان دفن شده‌اند می‌توان به حسین فاطمی، غلامرضا تختی، رحیم مؤذن زاده اردبیلی، علی‌اکبر دهخدا، محمدعلی فروغی، حسین بهزاد، میرزاده عشقی، نسیم شمال و نیز کشته‌شدگان قیام ۳۰ تیر در حمایت از دولت محمد مصدق اشاره کرد.

منبع:ایرنا

مرتبط:

غار آویشو در ماسال، از شگفت انگیزترین غارهای ایران

نگاهی به ابريشم بافی و سابقه دیرینه آن در استان گلستان

دشت مرگور _نویافته‌ای از معماری صخره‌ای در ارومیه

موزه تنها یک ساختمان برای نشان دادن اشیای تاریخی نیست بلکه محلی برای بیان و معرفی هویت و فرهنگ و تاریخ یک ملت به جهانیان و نسل های آینده است.
موزه ها دارای ۲ بخش هستند که یک بخش شامل گنیجینه یا مخزن است که اشیاء در آن نگهداری می شوند و بخش دیگر نیز شامل سالن های نمایش است.
موزه ها ۲ کارکرد اصلی دارند، یکی از کارکردهای موزه حفاظت از آثار است، اشیاء موجود در موزه ها، اشیائی هستند که از طریق کاوش های باستان شناسی بدست آمده است، یکسری از اشیاء نیز ممکن است از قاچاقچیان و بقیه موارد بدست آمده باشد.
یکی دیگر از کارکردهای موزه آموزش و فرهنگ سازی است که برای این موضوع سالن های نمایش راه اندازی شده است.
اقدامات صورت گرفته در حوزه ایجاد و توسعه موزه ها در فارس در دولت تدبیر و امید گسترده بوده به گونه ای که در بسیاری از حوزه ها و شاخص ها جایگاه این استان در کشور برجسته شده است.

ایجاد هفت موزه خصوصی در فارس در دولت یازدهم و دوازدهم
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: در دولت یازدهم و دوازدهم هفت موزه خصوصی در فارس ایجاد شده است.
مصیب امیری افزود: این هفت موزه شامل موزه خصوصی آیت اللهی در شهرستان لارستان،موزه خصوصی سیار غفاری در شیراز، موزه خصوصی ایزدخواست، خانه موزه روستایی قلات شیراز، موزه تاریخ تجارت جندی شاپور در شیراز، موزه مردم شناسی اوز و خانه موزه روستایی لپویی است که به ترتیب در سال های ۱۳۹۲، ۱۳۹۳، ۱۳۹۵، ۱۳۹۶، ۱۳۹۷، ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ راه اندازی شده اند.

۱۰ درصد موزه های خصوصی کشور در فارس است
وی ادامه داد: ۱۵۹ موزه خصوصی در کشور داریم که ۱۶ موزه آن در فارس قرار دارد و از این ۱۶ موزه هفت موزه آن در دولت های یازدهم و دوازدهم ایجاد شده است بنابراین حدود ۱۱ درصد موزه های خصوصی کشور در فارس است.

ایجاد چهار موزه دولتی وابسته به وزارت میراث فرهنگی در فارس
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس گفت: تعداد موزه های دولتی وابسته به وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در فارس قبل از دولت تدبیر و امید ۱۵ موزه بود که در توسعه موزه ها دولت یازدهم و دوازدهم چهار موزه به آن اضافه شده است.
امیری افزود: این موزه ها شامل موزه خط و کتابت میرزا احمد نی ریزی، فاز سوم موزه حمام وکیل، فاز جدید موزه کاشی و سنگ های تاریخی هفتنان و موزه نورآباد ممسنی است.
وی ادامه داد: موزه باستان شناسی و مردم شناسی نورآباد در پایان سال ۱۳۹۸ فرآیند ساخت و تجهیز آن به پایان رسیده و هفته دولت امسال به بهره برداری می رسد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس گفت: ۲۵۴ موزه وابسته به وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در کشور وجود دارد که ۱۰ مورد از این موزه ها در فارس قرار دارد و چهار درصد کل موزه ها را شامل می شود.

موزه منطقه ای فارس ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد
امیری افزود: علاوه بر این بزرگترین پروژه توسعه موزه ها کشور تحت عنوان موزه منطقه ای فارس نیز در دستور کار قرار دارد که در حال حاضر پیشرفت حدود ۶۰ درصدی دارد، این موزه ۳۳ هزار متر مربع وسعت دارد و شاید بتوانیم از آن به عنوان بزرگترین موزه کشور یاد کنیم.

ایجاد پنج موزه دولتی غیر وابسته به وزارت میراث فرهنگی در فارس
وی در ادامه با اشاره به تعداد موزه های دولتی غیروابسته به وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در فارس بیان کرد: از سال ۱۳۹۲ تاکنون پنج موزه دولتی غیروابسته به وزارت میراث فرهنگی در استان فارس ایجاد شده است.
وی ادامه داد: این موزه ها شامل موزه و کتابخانه و مرکز فرهنگی دکتر عبدالوهاب نورانی وصال شیرازی، موزه آتش نشانی، موزه فرهنگ فارس، موزه دفاع مقدس فارس و موزه فرهنگ فسا است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس گفت: تعداد این موزه ها در کشور ۲۶۳ موزه است که هشت موزه آن در استان فارس قرار دارد و پنج موزه آن در دولت تدبیر و امید ایجاد شده است.

راه اندازی۱۰ مجموعه آثار فرهنگی و تاریخی در فارس در دولت تدبیر و امید
امیری در ادامه با اشاره به آمار ثبت و صدور پروانه مجموعه داران آثار فرهنگی، تاریخی و هنری مجاز در دولت یازدهم و دوازدهم بیان کرد: از ابتدای دولت یازدهم تاکنون برای ۱۰ مجموعه دار در استان فارس پروانه فعالیت صادر شده است در حالی که پیش از این تنها برای یک مورد پروانه فعالیت صادر شده بود.
وی ادامه داد: این مجموعه ها شامل مجموعه دوربین عکاسی مهدی شبان در سروستان، مجموعه آثار تاریخی زین العابدین غفاری در شیراز، مجموعه دست بافته های عشایر فارس بهنام کشکولی در شیراز، مجموعه مردم شناسی حسین عطایی در ایزدخواست، مجموعه آثار تاریخی محمدرضا بازرگان زاده در جهرم، مجموعه آثار تاریخی رودانی در شیراز، مجموعه فولاد امید کرباسی در شیراز، مجموعه آثار مردم شناسی اوز، مجموعه قیچی های فولادی حمید رضا جهان بکام در شیراز و مجموعه مدالیون های تاریخی امیر پاکدل در شیراز است.
وی اضافه کرد: در سراسر کشور ۱۴۰ مجموعه دار وجود دارد که ۱۱ مجموعه آن در فارس قرار دارد و ۷.۹ درصد مجموعه داران و مالکان آثار فرهنگی و تاریخی کشور در فارس هستند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس همچنین به تعداد موزه های مشارکتی در استان فارس اشاره کرد و گفت: ۳۵ موزه مشارکتی در کشور وجود دارد که ۴ موزه آن معادل ۹ درصد در فارس قرار دارد.
امیری همچنین به آمار حفاظت فنی و مرمت آثار منقول فرهنگی و تاریخی در دولت یازدهم و دوازدهم اشاره کرد و افزود: در حال حاظر آمار حفاظت فنی آثار موزه ای شامل پنج هزار و ۶۳۰ قلم در بخش دولتی و ۲ هزار و ۸۰۰ قلم در بخش خصوصی است این درحالی است که قبل از دولت یازدهم و دوازدهم ۹۴۷ قلم بوده است.
وی ادامه داد: همچنین تا کنون ۶۶۰ قلم آثار موزه ای در بخش دولتی و ۶۰۰ قلم در بخش خصوصی مرمت شده است که تنها ۱۸۶ مورد آن مربوط به قبل از دولت یازدهم و دوازدهم است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس گفت: تا کنون ۲۵ هزار و ۷۴۰ قلم آثار موزه ای در بخش دولتی و ۱۳ هزار و ۵۰۰ قلم آثار موزه ای در بخش خصوصی ساماندهی و مستندنگاری شده است که تنها هزار و ۲۵۰ قلم در بخش دولتی و ۴۰۰ قلم در بخش خصوصی مربوط به قبل از سال ۱۳۹۲ است.

مرتبط:

درباره موزه مصر _یادگار عتیقه‌ترین‌های عصر فراعنه

با این دستورالعمل تصویری موزه ها را ببینید

از “مسجد وکیل شیراز” چه میدانید؟