نوشته‌ها

تلاش برای رونق گردشگری شبانه در تخت‌جمشید

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، با اشاره به لزوم توجه به نورپردازی و معماری نور در این مجموعه، تلاش برای رونق گردشگری شبانه از تخت‌جمشید با در نظر گرفتن مسائل و جنبه‌های مختلف را یادآور شد.

به نقل از روابط عمومی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، نشست تخصصی نقش نورپردازی در بناهای تاریخی و تاثیر نورپردازی در بازاریابی مجموعه جهانی تخت جمشید و سایر تاسیسات گردشگری با ایراد سخنرانی متخصصان این حوزه و با حضور مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، کارشناسان، مدیران اقامتگاه ها با هدف فرهنگ سازی و تعریف مسیر آتی صنعت گردشگری در تالار تشریفات مجموعه جهانی تخت جمشید، برگزار شد.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید گفت: ظرفیت های بسیاری زیاد تاریخی در این مجموعه جهانی وجود دارد، گرچه نسبت به این مجموعه نوعی شناخت همگانی وجود دارد اما شناساندن ابعاد مختلف تاریخی و تمدنی این اثر و دیگر آثار تاریخی واقع در حریم تخت‌جمشید برای جذب بهتر و بیشتر گردشگران، نیازمند برنامه ریزی و مناسب سازی شرایط معرفی است.

حمید فدایی با اشاره به اهمیت توجه به ابعاد مختلف گردشگری، گفت: می توان ظرفیت های شبانه بازدید از آثار جهانی را برنامه ریزی و فعال کرد، این اقدام می تواند در اقتصاد جامعه محلی بسیار تاثیر گذار باشد. البته عملی کردن این مهم، ایجاد و ارتقاء زیرساخت‌ها را نیاز دارد.

او با بیان اینکه موضوع نور در ارتقا کیفیت بصری محوطه ها و ارایه تجربه ای نوین به مخاطبین، جزو مهمترین مولفه‌ها در ترویج بازدید شبانه است، گفت: تخت جمشید از نخستین محوطه هایی‌ست که برنامه نور و صدا از آغاز دهه پنجاه خورشیدی در آن اجرا شد که یک برنامه فصلی بود، با توجه به درخواست های مکرر، ضرورت اجرای این پروژه با ایجاد زیرساخت‌های لازم و در نظر گرفتن حساسیت‌های حفاظتی و ایمنی و … و تدوین و انجام یک برنامه ثابت احساس می‌شود.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، خاطر نشان کرد: با در نظر گرفتن مسایل حفاظتی، هدایت گردشگران با ایجاد مسیرهای تعریف شده گردشگری از ضروریات بازدید شبانه خواهد بود و به ویژه نورپردازی تاثیر شگرفی در هدایت مطلوب گردشگر و معرفی بهتر آثار خواهد داشت و ضمن ارتقای کیفیت فضا، حس هویتی منبعث از بازدید را خواهد افزود.

همراه قشقایی، متخصص و طراح بین المللی نورپردازی نیز در این نشست با گلایه از ضعف آموزشی و اطلاع رسانی که در این مقوله وجود دارد، بیان کرد: نورپردازی و موضوع معماری نور در شب متاسفانه به صورت یک تخصص میان رشته ای تعریف نشده است که در این باره ما با چالش هایی بین مهندسان معمار و مهندسان برق و دیگر رشته های مرتبط مواجه هستیم و دانشگاه‌ها و مجامع حرفه ای نیز در این خصوص می توانند تاثیر بسیار خوبی بر این روند داشته باشند.

وی ادامه داد: در کشور ما معماری نور بیشتر به موضوع زیباسازی می پردازد اما در کشورهای توسعه یافته علاوه بر مقوله زیباشناسی به تاثیرات روانشناسی، موضوعات بیولوژیکی و زیست محیطی و حتی درمانی در روشنایی عمومی یا نورپردازی ها لحاظ و بدان توجه می گردد.

قشقایی گفت: روشنایی و نورپردازی علاوه بر اینکه باید استانداردهای لازم را داشته باشد علاوه بر تامین عملکردهای چشمی میبایست  به عنوان تکمیل کننده فضا به افزایش کیفیت فضایی برای کاربران نیز بپردازد. بومی سازی استاندارد ها در مقررات ملی هم باید با توجه به ویژگی مختلف از شرایط لازم پروژه در هر محدوده جغرافیایی تغییر یابد.

عضو حرفه ای انجمن بین المللی طراحان نورپردازی IALD آمریکا با تاکید بر اینکه مشکلات رایج و تکراری در نورپردازی، تفکرات و رویکردها نسبت به این موضوع است، افزود: نورپردازی ها باید با توجه به شخصیت بنا چه تجاری، اداری، مسکونی و دیگر کاربری های متعدد باشد و نورپردازی پل ها، جداره ها، فضاهای شهری، فضاهای داخلی بسته به ارزش آن ها، متفاوت طراحی، محاسبه و اجرا گردد.

همراه قشقایی با بیان اینکه هدف از نورپردازی توجه به حس و تجربه فضایی انسان است تا اینکه صرفا چراغ پردازی و روشنایی بی هدف سطوح و احجام، خاطرنشان کرد: طرح جامع نورپردازی در مجموعه های مختلف می‌تواند از اعمال نظرات سلیقه‌ای و تعدد دیدگاه افراد مختلف در یک مجموعه و ناهماهنگی طرح و ایده نور بخش های مختلف یک مجموعه جلوگیری کند و اهمیت موضوعات فنی، زیبایی‌شناسی و هویتی آن بنا یا فضا را بیشتر مورد توجه قرار دهد که این رویکرد تخصص مبنا در دراز مدت منجر به کاهش هزینه‌ها و خروجی بهتر و تعریفی بهتری از فضای معماری شب بنا خواهد داشت.

یک متخصص مدیریت بازاریابی نیز با اشاره به نقش نورپردازی در بازاریابی بهتر گردشگری آثار تاریخی، گفت: با وجود آنکه در دنیا ۸۰ تا ۹۰ درصد درآمدهای خدمات مصرفی در شب ارائه می‌شود اما ما با داشتن مجموعه های منحصر به فردی چون تخت جمشید از درآمدزایی فرهنگی و اقتصادی نسبت به این امر، بی بهره ایم.

محمدمهدی ابراهیمی افزود: تلفیقی از علوم مختلف برای خروجی بهتر به لحاظ افزایش بهره‌وری از لحاظ درآمد زایی و ارزش افزوده ای که حوزه گردشگری می‌تواند ایجاد کند، مسیر بهتری را برای آینده صنعت گردشگری ترسیم خواهد کرد.

ابراهیمی با بیان اینکه گردشگری ارائه کالا نیست، گفت: افزایش راندمان و بهره برداری بهتر از طریق موضوعات فرهنگی و در کنار آن موضوعات اقتصادی با شاخص های فرهنگی یا دیدگاه های مخاطبین شکلی مناسب تر پیدا می کنند و تخت‌جمشید به عنوان یک برند بین المللی و اهمیتی که فراتر از سایر مجموعه های گردشگری دارد می تواند در رابطه اثربخشی لازم خود را داشته باشد.

این متخصص مدیریت بازاریابی گفت: با توجه به بازاریابی حسی و بازاریابی عصبی، انتخاب کالاها و خدمات در شب بیشتر ناشی از احساسات است تا منطق، لذا میتوان گفت امکان ارتقاء در امد در این زمان  از شبانه روز بیشتر است؛ گرچه موضوع نورپردازی فقط یکی از ابزارهای جذب گردشگری است اما استانداردهایی بین المللی برای بهره گرفتن از سایر ابزارها وجود دارد.

ابراهیمی با اشاره به اهمیت خسارتهای وارده شده به واسطه شیوع کرونا به بخش گردشگری، گفت: مفهوم گردشگری و تعریف آن به عنوان صنعت، مدیریت صنعت گردشگری یا باز هم فراتر، سیاست هایی که باید بر مدیریت صنعت گردشگری حاکم باشد و همچنین داشتن استراتژی ها و گستردن آن در مقیاس بین المللی کرونا و هوشمندسازی این موارد از اقدامات لازم برای پایداری صنعت گردشگری، محسوب می شود.

منبع:ایسنا

مرتبط:

شکوه و عظمت تاریخ ایران در تخت جمشید

چرا داریوش تخت جمشید را ساخت؟

نقش‌برجسته جدید از چهره انسان در تخت جمشید کشف شد

گردشگری ورزشی تاثیر بسزایی بر درآمدزایی کردستان دارد

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان سنندج گفت: گردشگری ورزشی با توجه به تعداد زیاد طرفداران این رشته در دنیا، سهم به سزایی در جذب و چرخش سرمایه در صنعت گردشگری دارد.

خداداد مولودی اظهار کرد: با توسعه زیرساخت‌های موجود در پساکرونا می‌توان شهرستان سنندج را به یکی از قطب‌های گردشگری ورزشی در کشور تبدیل کرد.

مولودی عنوان کرد: شهرستان سنندج در ارتفاع ۱۵۰۰ متری از سطح دریا و در منطقه کوهستانی زاگرس واقع شده و دارای آب و هوایی چهار فصل است و با توجه به این شرایط مکانی مناسب برای برگزاری مسابقات و جشنواره‌های مختلف ورزشی است.

وی به تاثیر گردشگری ورزشی، در درآمدزایی اشاره کرد و افزود: گردشگری ورزشی با توجه به تعداد زیاد طرفداران این رشته در دنیا، سهم به سزایی در جذب و چرخش سرمایه در صنعت گردشگری دارد.

مولودی پتانسیل‌های گردشگری ورزشی در سنندج را فرصتی مناسب برای توسعه شهرستان دانست و عنوان ساخت: با برنامه‌ریزی دقیق، علمی و توسعه زیرساخت‌ها می‌توان از رویدادهای ورزشی برای ایجاد سرمایه‌گذاری و فرصت‌های شغلی و توسعه اقتصادی استفاده کرد.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان سنندج با اشاره به وجود ورزشکاران نامی سنندجی در اکثر رشته‌های ورزشی در سطح ملی افزود: این شهرستان با بهره‌بردن از جنگل‌ها، رودخانه‌ها و سدهای پرآب، قلل مرتفع و اماکن مجهز ورزشی می‌تواند میزبان برنامه‌های پیاده‌روی، کوه‌نوردی، دوچرخه‌سواری، ورزش‌های آبی، پاراگلایدر و سایر مسابقات ورزشی دیگر باشد که امید است در پسا کرونا بتوانیم در این زمینه اقدام کنیم.

منبع:ایسنا

مرتبط:

عمارت خسروآباد _مقر حکومتی کردستان

معرفی آبشار بل جاذبه کردستان

دیدنی های بینظیر در دل روستای نگل کردستان

نراق ، جریان زنده تاریخ در کوچه‌پس‌کوچه‌ها

شهر زیبا و تاریخی نراق، یکی از نواحی دوست‌داشتنی و بسیار دیدنی در استان مرکزی است که از سه طرف گرداگرد آن را کوه فراگرفته است. همین امر از مهم‌ترین دلایل برخورداری این شهر کهن از آب و هوایی مطلوب و دلچسب است که در کنار آثار تاریخی و دیدنی‌های طبیعی، آن را به یکی از جاذبه‌های گردشگری در مرکز کشور، تبدیل کرده است.

نراق شهر نسبتاً کوچکی است که در ۱۵ کیلومتری شرق شهر دلیجان واقع شده است. این شهر از شهرهای تاریخی استان مرکزی است و دارای پیشینه تاریخی و فرهنگی است و به لحاظ معماری و شهرسازی و برخورداری از بافت تاریخی ارزشمند از جایگاه ویژه‌ای در کشور برخوردار است. به طوری که در کنار نوش‌آباد کاشان، میمند کرمان و کندوان آذربایجان در زمره ۴ شهر دارای بافت تاریخی ارزشمند کشور محسوب می‌­شود؛ و مورد توجه پژوهشگران معماری و شهرسازی و تاریخ و فرهنگ ایران قرار دارد.

به لحاظ تاریخی نراق از قدمت طولانی برخوردار است و در دوره‌­های مختلف تاریخی گاهی در قلمرو حاکم اصفهان و گاهی در سیطره منطقه قم قرار داشته است. برخی از پژوهشگران تاریخ این شهر را به پیش از اسلام نسبت می‌دهند؛ به طوری که معتقدند نراق پیش از تشکیل بافت دوره اسلامی از هفت دهکده در اطراف تشکیل می­‌شده و مردم آن دارای دین زرتشتی بوده‌اند. امروزه در بخشی از این مناطق تپه­‌ای باستانی و کوهی به نام کوه کافران وجود دارد و بر فراز آن بقایای قلعه­‌ای تاریخی وجود داشته که در حمله افغان‌ها ویران شده است.

قدیمی‌­ترین منبع تاریخی که از نراق سخن به میان آورده کتاب تاریخ قمِ محمد بن حسن قمی، در سده چهارم هجری، است. او می‌­نویسد: «قلعه ابل: این قلعه به غرب نراق است که بر کوهی که آن را ابل می‌گویند و فرا پیش آن رودخانه است و این قلعه نیز منیع بوده است» ( قمی، ۱۳۶۱: ۷۱).

در کتاب بستان‌السیاحه در خصوص نراق نوشته شده است: «ذکر نراق بر وزن عراق، قریه‌ای قصبه مانند و محلی است خاطر پسند از توابع کاشان، آبش کم و باغاتش فراوان، آن قریه در دامن کوه اتفاق و سه طرفش فی‌الجمله گرفته و سمت مغربش به غایت گشاده است. قریت هزار خانه در اوست و چند مزرعه در اوست، مردمش شیعی مذهب» (شیروانی، ۱۳۶۳: ۵۷۳).

در باب اساس نامگذاری نراق نقل قول‌های مختلفی وجود دارد. از نظر مورخان، نراق از دو بخش نر و عراق تشکیل شده است. نر یا نره به معنای برآمدگی و بلندی زمین است و چون در منطقه عراق عجم تاریخی در بلندی واقع شده بوده است آن را نرعراق نامیده‌اند که بعداًَ به نراق تبدیل شده است.

اساس و شالوده نراق امروزی در دوره صفویه و قاجاریه بنا شده است. بافت تاریخی ارزشمند نراق مجموعه‌ای از خانه‌های مسکونی، بازار، کاروانسراها، آب انبارها، مساجد، تکایا و سایر بناهای عام المنفعه است. بازار نراق دارای ۲۲ حجره در راسته بازار، چهارسوق، کاوانسرای شمس السلطنه، کاوانسرای حاج مهدی و … است و در جهت شرقی غربی ایجاد شده است.

خانه‌های مسکونی نراق عمدتاً از سبک معماری درونگرای ایرانی تبعیت کرده و با استفاده از مصالح بوم‌آورد محیط آرام و دلنشینی برای ساکنان فراهم کرده است، به طوری که به واقع و در معنای واقعی کلمه سکونت و آرامش در این خانه­‌ها محسوس و ملموس است. سردر ورودی، هشتی و فضای ارتباطی، میانسرا، ایوان، اتاق­‌های سه دری و پنج دری با درب­‌های ارسی، مطبخ، پادیاو و سی پک، بادگیر و برج عناصر اصلی معماری خانه‌­های مسکونی نراق را تشکیل می‌دهد.

خانه­‌های فاضلین نراق (ملا احمد و ملا مهدی نراقی)، فروغی، احمدی­‌ها، اردهالی‌­ها، یوسفی، فروغی، امینیان و غیره از خانه‌های زیبا و ارزشمند شهر نراق محسوب می­‌شوند.

مساجد تاریخی همچون مسجد جامع، مسجد محله پایین از مساجد مهم شهر نراق است و بقاع تاریخی شاه سلیمان، امامزاده یحیی و… از بناهای آرامگاهی مهم‌ این شهر است. سابقه و دیرینه برخی از آنها سده‌های هفتم و هشتن هجری است و در دوره‌­های صفوی و قاجاریه توسعه یافته­‌اند.

دو کاروانسرای شمس‌السلطنه و حاج مهدی در کنار مجموعه بازار، نقش عمده‌­ای در تجارت شهر نراق ایفا می‌کرده‌اند. مشاغل سنتی نراق شامل کارگاه­‌های عصاری، آهنگری، گیوه‌دوزی و… است. در نراق و اراضی اطراف آن ۱۵ آسیاب آبی از جمله آسیاب برج، آسیاب لاسان، آسیاب مزرعه و …  وجود داشته است که  بیانگر اهمیت و اقتصادی و کشاورزی شهر نراق در گذشته است.

جوزقند نوعی شیرینی محلی و سوغات مخصوص شهر نراق است. هلو، خاک قند، مغز گردو آسیاب شده، دارچین و هل مواد اولیه جوزقند را تشکیل می‌دهند. ابتدا پوست هلوها را می‌گیرند و سه روز در هوای باز قرار می‌دهند تا هلوها نیمه خشک شوند و سپس با جدا کردن هسته آن مخلوطی از مواد پیش‌گفته را در آن می­ریزند.

بعد از آماده‌شدن، جوزقندها را با یک رشته نخ به شکل دانه‌های تسبیح به هم متصل می‌کنند و آن را در محلی خشک و خنک برای مصرف آجیل شب عید و ایام زمستان نگهداری می‌کنند. نحوه تهیه جوزقند در فهرست میراث ملی ناملموس کشور به ثبت رسیده است.

امروزه که بافت تاریخی شهر نراق، در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده ‌است و ضوابط معماری و شهرسازی در این شهر در دست تدوین قرار دارد. همکاری­‌های بین بخشی به ویژه مدیریت شهری می‌­تواند نراق را به یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری کشور تبدیل کند که لازمه آن حفظ و احیای این میراث ارزشمند به ویژه از طریق برنامه­‌ریزی لازم برای جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی خواهد بود.

* گزارش از محسن کریمی، دکترای باستان‌شناسی

مرتبط:

نراق شهر بادگیرها

آشنایی با جاذبه‌های گردشگری نراق

آخرین جزییات از وضعیت احیای عمارت “هتل‌قو” اهواز

سرپرست اداره میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اهواز با بیان این‌که خوشبختانه پس از کش و قوس‌های فراوان هماهنگی‌های موثری میان مالک و اداره‌کل استان در راستای احیای “هتل‌قو” ایجاد شده است، گفت: در حال حاضر، پلان مدیریت بنا و فازبندی مرمت و احیای آن در حال شکل‌گیری است.

تبار قریب اظهار داشت: هتل‌قو یکی از بناهای شاخص شهر اهواز است که ساخت آن در اواخر دوره قاجار آغاز شد و در سال ۱۳۷۹ با شماره ۳۳۵۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

او ادامه داد: این بنا دارای آرایه‌های متنوع معماری از جمله کاشی‌کاری‌ پیرامون ورودی و سردر، تزئینات و گچ‌بری و تشکیل‌شده از فضاهای متنوع و وابسته به هم با فضای سبزی دلنشین است.

بنا بر اعلام سرپرست اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اهواز؛ ارزش‌، موقعیت بنا، قرارگیری در بافت تاریخی، همجواری با رودخانه کارون و چشم‌انداز زیبا، ظرفیت بسیار مناسبی برای احیاء و بهره‌برداری از این اثر و ایجاد کاربری متناسب و در شان بنا به وجود آورده است.

او تصریح کرد: در سال‌های گذشته و پس از طی روند ثبت، اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان اقدام به تهیه طرح مرمت و ساماندهی برای این بنا کرد و سپس در قالب پروژه مرمت و در دو مرحله اقدامات حفاظتی و رفع خطر شامل مرمت بدنه‌های زیرزمین، اصلاح و مرمت بخش‌های آسیب دیده پله شرقی، تثبیت و مرمت بخش‌های در معرض خطر سقف‌ها، اجرای عایق بام، شمع‌بندی و مهاربندی، اصلاح بازشوها و مرمت جداره‌های سنگی و آجری انجام شد.

قریب با بیان این‌که خوشبختانه در سالیان اخیر انجمن‌های غیردولتی و گروه‌های مردمی نیز در فرآیند احیای بنا ایفای نقش کرده‌اند، گفت: هماهنگی‌های موثری نیز بین مالک و اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایجاد شده است و در همین زمینه و پیرو اقدامات انجام‌شده، سرانجام در اولین گام، هفته گذشته، شرایط برای بازگشایی درب‌های هتل‌قو و حضور بازدیدکنندگان ‌و علاقه‌مندان به آثار و بناهای تاریخی در این بنا میسر شد.

به نقل از اداره کل میراث فرهنگی خوزستان، او اظهار کرد: به منظور تداوم اقدامات مؤثر نیز، در حال حاضر، پلان مدیریت بنای پیش‌گفته و فازبندی مرمت و احیای آن با همکاری مالک و اداره‌کل استان در حال شکل‌گیری است.

سرپرست اداره میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اهواز در پایان تأکید کرد: استفاده از ظرفیت مشارکت بخش خصوصی و پشتیبانی و حمایت‌های بخش‌های دولتی و شهرداری قطعا به تسریع در روند مرمت، احیا و بهره‌برداری از اثر ثبت‌ملی هتل قو منجر خواهد شد.

منبع:ایسنا

مرتبط:

همه چیز درباره دیدنی‌های اهواز

در مورد پل سفید اهواز چه میدانید؟

اهواز و جاذبه های گردشگری بی نظیرش

لرستان از طرح گردشگری غرب کشور حذف شده است

یک باستان شناس گفت: مربع گردشگری غرب کشور به عنوان ایده من متاسفانه در کرمانشاه بدون حضور لرستان مطرح شده است.

دکتر عطا حسن پور  اظهار کرد: در کمیته گردشگری اتاق بازرگانی لرستان پیشنهادی را برای توسعه و رونق گردشگری لرستان مطرح کردم.

وی با بیان اینکه لرستان آثار ثبت جهانی ندارد، بیان کرد: مجبوریم برای جذب گردشگر به استان پیوندی بین استان‌های همجواری که آثار ثبت جهانی شده دارند برقرار کنیم.

این باستان شناس افزود: همانگونه که یزد، اصفهان و فارس برای جذب گردشگری و رونق صنعت توریسم در مناطق خود مثلث گردشگری ایجاد کردند و گردشگران خارجی پس از بازدید از آثار هر استان به استان دیگری سفر می‌کنند.

حسن پور اضافه کرد: براین اساس پیشنهاد دادم با وجود استان‌های خوزستان، لرستان، کرمانشاه و همدان مربع گردشگری تشکیل و بر اساس آن جاذبه‌های گردشگری و آثار تاریخی این چهار استان را طی نقشه‌ای در اختیار گردشگر خارجی قرار دهیم و از این طریق به رونق این صنعت در منطقه لرستان قدیم کمک کنیم.

این دکترای باستان شناسی با بیان اینکه براساس جغرافیای تاریخی ایران دلایل متقنی برای این پیشنهاد دارم، تصریح کرد: در جغرافیای تاریخی ایران یک راه ابریشم و یک راه شاهی وجود داشته است.

وی با بیان اینکه راه شاهی از خوزستان شروع و به سمت همدان می‌رود و دلیل این نامگذاری این بوده  که دو پایتخت شوش و اکباتان(هگمتانه) را به هم متصل می‌کرده و مسیر عبور آن تنها از لرستان بوده است، افزود: نقش و کارکردی که این راه داشته این بوده که بین پایتخت‌های ایران ارتباط برقرار کرده و این ارتباط  تنها از لرستان می‌گذشته است، در واقع لرستان یک چهار راه ارتباطی بین تمدن ها بوده و با وجود تمدن قدیمی‌ای که خود نیز داشته ضرورت دارد که این راه شاهی را به جاده ابریشم متصل کنیم.

حسن پور با اشاره به اینکه جاده  ابریشم از چین آغاز و تا بین‌النهرین بوده، گفت: مسیر آن بصورت شرقی غربی بوده که بعدا در دوره اسلامی شاهراه خراسان بر روی این جاده منطبق شد و از ماوراءالنهر به سمت بین‌النهرین آمد و به نام جاده خراسان بزرگ معروف شد.

این باستان شناس با بیان اینکه جاده خراسان بزرگ( جاده ابریشم) از لرستان فعلی عبور نمی‌کرده بلکه مربوط به لرستان فرهنگی قدیم است، عنوان کرد: جاده ابریشم که از کنگان عبور کرده جزو لرستان بوده و تپه‌های این مسیر نیز هنوز هم در فرهنگ باستان شناسی جهان به نام تپه‌های لرستان معروف هستند.

وی گفت: راه شاهی تقریبا منطبق بوده بر مسیر فعلی نورآباد به کرمانشاه و از بعد از هرسین به جاده ابریشم منطبق می‌شده است و شعبه دیگر از سمت نهاوند و ملایر به این جاده متصل می‌شده است.

حسن‌پور با بیان اینکه با این تفاسیر پیشنهاد دادم که این مسیر و تمام جاذبه های گردشگری و تاریخی آن را احیا کنیم و براساس نقشه‌ای تدوین شده در اختیار گردشگر خارجی قرار دهیم تا گردشگران از آثار تاریخی خوزستان، جاذبه‌های لرستان و آثار تاریخی کرمانشاه و همدان بازدید کنند، افزود: ثبت جهانی کلید اصلی ورود گردشگر خارجی  و ارز آوری به کشور است و چنانچه در این چرخه جایگاهی نداشته باشی ارز آوری نخواهید داشت.

این دکترای باستان شناسی با بیان اینکه این طرح را در قالب ۲۰ صفحه تدوین و به دکتر سلاحورزی نائب رئیس اتاق ایران تحویل دادم، افزود: جلسه‌ای مشترک بین مدیران میراث و استانداران این چهار استان برگزاز و جلسه بعدی بین معاونین گردشگری، استانداران و مدیران میراث استان‌های مذکور برگزارشد و روی این مساله اظهار نظر کردند.

وی اضافه کرد: متاسفانه متوجه شدیم این طرح مربع گردشگری مرداد ماه گذشته در نشست شهرداران و اعضای شورای شهر سه شهر کرمانشاه، همدان و سنندج با حضور ایوبی نماینده ایران در سازمان جهانی یونسکو با موضوع انعقاد تفاهم‌نامه برای ثبت «مسیرگردشگری تاریخ و تمدن ایران» در غرب کشور در هتل پارسیان کرمانشاه برگزار شد و لرستان را از این چرخه حذف و چهار استان به سه استان تقلیل یافته است.

حسن پور گفت: این ایده مربوط به من بوده و سوال اینجاست که چرا در دو جلسه با مدیران ارشد استان‌های مذکور باید بدون حضور استان‌های لرستان و خوزستان آن را مطرح کنند.

منبع:ایسنا

مرتبط:

دره خزینه _گنجینه تاریخی لرستان

مخمل کوه لرستان

سهم لرستان از صنعت گردشگری ناچیز است

سفرهای نوروزی محدود می‌شود؟

ستاد کرونا تبلیغ سفر برای نوروز ۱۴۰۰ را ممنوع کرده است، حالا انگشت اتهام به سمت مردم نشانه رفته و هشدار داده شده که اگر سفرهای زمستانی‌شان مخاطره‌آمیز و پیک چهارم سخت‌تر شود، ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها برای سفرهای نوروزی برمی‌گردد.

 منع تردد بین شهری از ۲۰ دی‌ماه برداشته شد. ستاد کرونا اعلام کرد ممنوعیت و جریمه‌های تردد فقط بین شهرهای زرد و نارنجی برقرار است، اما بعد از گذشته یک هفته ستاد کرونا گزارش کرد سفرهای مردم به شمال و جنوب کشور نگران‌کننده شده است.

علیرضا زالی ـ رییس ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران ـ گفت: در روزهای گذشته با توجه به حجم گسترده خروجی‌های تهران و همچنین ورود بیش از ۵۰ هزار نفر به جزیره‌ای کوچک و مسافرت به شهرهای قرمز ممکن است با بازگشت به تهران فرم‌های جدیدی از بیماری را شاهد باشیم. سعید نمکی ـ وزیر بهداشت ـ نیز اظهار کرد: عادی‌پنداری در شرایطی که سیستم بهداشت و درمان به صورت شبانه‌روزی نهایت تلاش خود را کرده تا آمار ابتلا و فوتی‌ها را پایین بیاورد، قطعا دوباره ما را به شرایط خطرناک همه‌گیری کرونا بازمی‌گرداند. علیرضا رئیسی ـ سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا ـ پس از جلسه روز شنبه این ستاد در ۲۷ دی‌ماه، نسبت به وضعیت استان‌های مازندران، گیلان و گلستان ابراز نگرانی کرد و گفت که در چند روز گذشته در برخی نقاط کشور شاهد عدم رعایت پروتکل‌ها بودیم. مسافرت‌هایی به جنوب به ویژه قشم صورت گرفته و مسافرت‌های زیادی به سمت شمال داشتیم. هشدار بسیار جدی است که اگر رعایت‌ها ضعیف شود متاسفانه موج چهارم می‌تواند اواخر بهمن و اوایل اسفند شکل بگیرد و هر موجی شکل بگیرد برابر  ۸ تا ۱۰هزار فوت بیشتر است.

معاون وزیر بهداشت تاکید کرد که اگر در منطقه‌ای اعلام می‌شود وضعیت کم‌خطر شده به معنای از بین رفتن ویروس یا ضعیف شدن آن نیست که بار سفر را ببندیم. اگر این اتفاق بیفتد با توجه به این‌که تجربه اردیبهشت و خرداد و تیر را داشتیم و ممکن است پیک سهمگینی تکرار شود، به همین دلیل درخواست می‌کنیم مردم این هشدار را جدی بگیرند که اگر رعایت نکنیم متاسفانه موج چهارم شکل خواهد گرفت و دوباره محدودیت‌ها اواخر اسفند و تعطیلات عید نوروز برخواهد گشت.

ایرج حریرچی ـ معاون کل وزیر بهداشت و درمان ـ پر شدن هتل‌ها و حجم سفرها را در یک هفته گذشته فاجعه خواند و گفت: میزان تردد خودروها در دی‌ماه نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته فقط ۵ درصد کاهش پیدا کرده، انگار که ۹۵ درصد مردم اوضاع را عادی می‌دانند و به همان میزان در داخل و خارج شهرها تردد می‌کنند.

حدود یک سال است که هشدار می‌دهند «سفر نروید» اما هر بار که محدودیت‌ها برداشته می‌شود حجم سفرهای مردم، مسؤولان را شگفت‌زده می‌کند. تکرار این وضعیت ناشی از نداشتن استراتژی برای «مدیریت سفر» و تکیه بر سیاستِ توصیه و هشدار است. در این مدت نیز تنها عامل بازدارنده و یا کنترل سفرها، اعمال تردد فقط برای خودروها و جریمه نقدی، تعطیلی مراکز اقامتی و پذیرایی، محدودیت ۶۰ درصدی مسافر برای حمل و نقل عمومی و استعلام بیماران کرونایی بوده که صرف نظر از چگونگی اجرای آن‌ها، به نظر می‌رسد بیشتر نقش سوپاپ را داشته تا راه‌کار، چون به محض برداشته شدن، انفجاری رخ داده است.

مضاف بر این، از ابتدای کرونا و همزمان با محدود و ممنوع کردن سفرهای نوروزی این سوال مطرح بود که آیا سیاست تحدید و تعطیلی به تنهایی برای کنترل کرونا و مدیریت سفر در وضع موجود کافی است، آیا نباید نظارت قوی‌تر شود، آیا هنوز وقت آن نشده محیط‌هایی مثل ساحل، ناوگان حمل و نقل، مراکز اقامتی و حتی سایت‌های توریستی، موزه‌ها، رستوران‌ها و سرویس‌های بهداشتی و نمازخانه‌های بین‌راهی برای دوران کرونا تجهیز و محکم‌تر از گذشته نظارت شوند و آموزش و آگاهی بیشتر شود؟

وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان متولی سفر مدعی است برای مدیریت این وضعیت، طرح‌هایی را که نام‌های مختلفی هم مثل «سفر ایمن، مسؤولانه و یا سالم» دارد، به همراه پروتکل‌هایی برای سفر گردشگران خارجی و داخلی به ستاد ملی کرونا داده، اما ظاهرا موافقتی در پی نداشته که به اجرا درنیامده است.

این وزارتخانه حتی طرح‌های تشویقی مثل وام ۲۰ میلیون تومانی و سفر قسطی را متوقف کرده است تا مبادا مورد انتقاد بیشتر ستاد کرونا قرار گیرد. کمیته عالی نظارت بر اجرای پروتکل‌های بهداشتی مدیریت کرونا نیز ممنوعیت تبلیغ سفر و مشوق‌های آن در تمام تعطیلات بویژه نوروز را مصوب کرده است. با این همه، سفرهای مردم در حد انتظار کم نشده است. حال به جای آن‌که شیوه دیگری برای مدیریت سفرها و نظارت‌ها در پیش گرفته شود و یا به الگوهای موفق سایر کشورها توجه شود، مثل همیشه اخطار به مردم داده شده که اگر سفرهای زمستانی‌شان مخاطره‌آمیز شود، محدودیت‌ و ممنوعیت‌ها برای سفرهای نوروزی برگردانده می‌شود.

منبع:ایسنا

مرتبط:

محدودیت جدید برای سفر به بریتانیا

چگونه به بهترین سفر آنکارا برویم؟

صعود ۴ پله‌ای کیفیت سفر و گردشگری ایران در سال ۲۰۱۹

آش نخورده و دهان سوخته؛ حکایت اتهام به بومگردی‌ها

چندی پیش، برخی از ائمه جمعه در خطبه‌ها و سخنان خود با خطاب قرار دادن «بومگردی‌ها» از فساد در این بخش گلایه کرده بودند که در این باره واکنش‌هایی را از سوی فعالان گردشگری شاهد بودیم.

کرونا، مصیبتی بزرگ برای گردشگری تازه پا گرفته‌ی کشورمان بود به طوری که هنوز که هنوز است پس از گذشت قریب به یکسال از شیوع این اپیدمی همه‌گیر، این صنعت پاک و درآمدزای کشورمان نتوانسته از این معضل قد علم کند و در این اوضاع متهم شدن به ایجاد فساد در برخی زیرساخت‌های این حوزه بسی گران و سخت است.

اقامتگاه‌های بومگردی‌ به عنوان یکی از بخش‌های تاثیرگذار در رونق گردشگری کشور از ابتدای شیوع کرونا همانند بسیاری از بخش‌های دیگر این صنعت به طور کاملاً خودجوش نسبت به تعطیلی فعالیت خود در راستای حفظ سلامت مردم اقدام کردند و شاید بتوان از انها به عنوان یکی از متضررترین بخش‌ها یاد کرد.

البته چندی پیش «علیرضا موذنی» عضو هیات مدیره جامعه حرفه‌ای بوم‌گردی‌های کشور نیز از تعطیلی و غیرفعال شدن بیش از نیمی از بوم‌گردی‌های کشور یاد کرده و در این باره گفته بود؛ در حال حاضر حدود ۱۲۰ اقامتگاه دارای پروانه فعالیت در استان یزد داریم و علاوه بر اینها پروانه فعالیت حدود ۲۵۰ اقامتگاه دیگر نیز در دست اقدام است اما متاسفانه به علت رکود گردشگری، فعالیت این واحدها به ویژه در روستاها متوقف شده است.

جالب این است که نه تنها کرونا در جریان رکود اقتصادی حاکم بر کشورمان باعث کسادی بومگردی‌ها شده بلکه فعالیت خانه‌های مسافر غیرمجاز در همین دوران کرونایی نیز غوز بالای غوز برای این اقامتگاه‌ها که غالباً نیز قشر ضعیف جامعه گردانندگی آن را برعهده دارند، شده است.

ورشکستگی، پایان کرونایی بسیاری از بومگردی‌ها

در جریان بروز این مشکلات و دغدغه‌ها، نشانه رفتن انگشت اتهام فساد به زیرساخت‌هایی که اغلب در تعطیلی و رکود به سر می‌بردند، اندوه و غم دیگری بر این حوزه پرمشکل افزوده به طوری که «تقی اکبرپور» رئیس جامعه حرفه‌ای بومگردی استان یزد در گفت‌وگویی به ورشکستگی بسیاری از اقامتگاه‌های بومگردی اشاره و تصریح می‌کند: این زیرساخت‌های اقامتی به دلایل مختلفی از یک سال و نیم گذشته دچار نوسانات زیادی در بازار خود شده یا به ورشکستگی نزدیک شده‌ بودند ولی با این وجود نیز امسال اکثر اقامتگاه‌ها، تعطیلی را به ضرر بیشتر ترجیح دادند.

وی اضافه می‌کند: البته بدیهی است که در هر نوع توسعه و رشدی، احتمال فساد هم وجود دارد و قانون‌گذار سعی می‌کند براساس پیش‎بینی احتمال فساد، اقدام به قانون‌گذاری کند.

این مسئول با تاکید بر این که اقامتگاه‌های بومگردی بیش از هر صنعت و اقتصاد دیگری، خود را متعهد و ملتزم به رعایت اصول اخلاقی و اقتصادی اسلامی و جوامع بومی می‌دانند، اظهار می‌کند: بیشتر تلاش آن‌ها متعهد به احیای فرهنگ محلی و ایجاد رشد و توسعه همزمان به احیای فرهنگ‌های بومی و ایجاد کمترین آسیب بومی است.

وی با اشاره به این که بومگردی‌ها با چراغ سبز و حمایت‌های لفظی بخش‌های اقتصادی و فرهنگی و بر مبنای اسناد بالادستی کشور و غالبا توسط افراد بومی ایجاد شده‌اند، می‌گوید: این بخش‌ها توانسته‌اند در مدت زمان کمی در جوامع محلی، اقتصاد مولد ایجاد کنند و بسیاری از روستاها و بافت‌های تاریخی در حال فاقدسکنه شدن و ویرانی را احیا و هزینه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی زیادی را که بر دوش کشور تحمیل می‌کرد، نجات دهند.

احیای روستاهای فراموش شده با بومگردی‌ها

بسیاری از همین بومگردی‌ها تاثیر مستقیمی بر مهاجرت معکس روستاها داشته و با توسعه گردشگری و سوق دادن این صنعت به روستاها، زمینه‌ی خودکفایی و استقلال روستاها را فراهم کرده‌اند که مصداق این مسئله نیز احیای روستای خور و بیابانک با ایجاد اولین بومگردی توسط پدر بومگردی ایران بود.

«مازیار آل داوود» پدر بومگردی ایران نیز در این خصوص با اشاره به نقش بومگردی‌ها در احیای روستاهای فراموش شده، تصریح می‌کند: توانمندسازی جوامع روستایی علاوه بر خودکفایی روستاها در نهایت منجر به رونق اقتصادی کشور خواهد شد و این مقوله، نیازمند هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی است.

با تمام این اوصاف، بومگردی‌ها نیز مانند سایر بخش‌های صنعت مظلوم گردشگری از کمترین حمایت دولت در جریان شیوع کرونا برخوردار شدند به نحوی که حتی دستگاه‌های دولتی نیز در خصوص آیین‌نامه‌های ستاد ملی کرونا کوتاهی کردند و در شرایط رکود اقتصادی ناشی از کرونا و مشکلات عدیده این بخش از صنعت گردشگری، چاه آب برخی از واحدهای بومگردی توسط شرکت آب منطقه‌ای، پلمب و برخی نیز بارها در رابطه با قبوض آب، برق و گاز تهدید شده‌اند؛ بماند که اقساط وام‌ها و تسهیلات دولت نیز باوجود دستورات ستاد کرونا، از این واحدها و فعالان این بخش دریافت و ملاحظاتی برای آن‌ها در نظر گرفته نشده است.

«تقی اکبرپور» رئیس جامعه بومگردی‌‎های استان یزد در ادامه‌ی گفتگویش ضمن گلایه از حمایت جدی نشدن این بخش، می‌گوید: مدیران و صاحبان اقامتگاه‌های بومگردی از همان آغاز با عشق به فرهنگ اسلام و ایران، احیای اشتغال محلی و کمک به رشد و توسعه کشور، قدم در این راه پر مشقت نهادند و در عین حال توانستند به خوبی و درستی، کشور، شهرها و روستاهای خود را به مردم ایران و جهان معرفی کنند.

البته با توجه به این که بومگردی‌ها نقش قابل توجهی در فرهنگسازی و اشاعه فرهنگ داشتند، تاکنون بارها وزیر گردشگری و معاونان این بخش، سیاست‌گذاری‌های خود را به سمت حمایت از این بخش و توسعه بومگردی‌ها سوق داده‌اند.

«سیدمصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد هم بارها به تاثیرات این واحدها در توسعه گردشگری خصوصاً گردشگری روستایی همسو با شعار سازمان جهانی گردشگری اشاره کرده و در اوایل شیوع کرونا به واسطه مشکلات این صنعت، تسهیلاتی استانی را علاوه بر تسهیلات دولتی برای این بخش اختصاص داده است.

حتی این واحدهای اقامتی مهم، در کمیته‌های گردشگری خوراک، روستایی، طبیعت گردی و تاریخی و دیگر کمیته‌های گردشگری استان مورد تاکید قرار گرفته و به لزوم استفاده از این ظرفیت‌ها اشاره شده است.

بومگردی‌ها زمینه دستیابی گردشگری به غنای فرهنگی

اکبرپور رئیس جامعه بومگردی‌های یزد با تاکید بر این که بومگردی‌ها زمینه دستیابی گردشگری به غنای فرهنگی هستند، در این باره می‌گوید: نه تنها گردشگران خارجی بلکه ایرانیانی که خارج از کشور را انتخاب می‌کردند، به سمت گردشگری داخلی سوق یافته و منافع اقتصادی این بخش به جامعه محلی تزریق می‎شود.

وی تاکید می‌کند: از دستاوردهای اقتصادی این حوزه نیز در راستای حفظ منابع میراث فرهنگی، احیای بافت‌های فرسوده و متروکه اقدام و تاکنون نیازهای متعددی به واسطه تاثیر مستقیم و غیرمستقیم بومگردی‌ها مرتفع شده است.

البته با توسعه گردشگری هوشمند و اقامت ایمن، بومگردی‌ها بلافاصله همراه با هتل‌ها به ایمن سازی خود پرداخته و اغلب بومگردی‌های یزد نسبت به اخذ گواهینامه اقامت ایمن اقدام کردند و توجه به توسعه اقتصادی به واسطه بومگردی‌ها از مهمترین مسائلی بود که مورد حمایت مسئولان قرار گرفت.

یزد با تبدیل شدن به اولین مقصد گردشگری ایمن کشور در خصوص ایمن سازی همه زیرساخت‌های گردشگری خصوصا بومگردی‌ها اقدام کرده و ضوابط تخصصی در این زمینه تدوین شد.

«سیدجواد موسوی» مدیر کل ارزیابی و نظارت وزارت گردشگری نیز در این زمینه بر آغاز تشدید نظارت بر بومگری‌ها از یزد اشاره کرده و گفته است: اقتصاد روستاها را باید به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری در شرایط کنونی و پساکرونا با فراهم ساختن اقامتی امن برای گردشگران حفظ کنیم.

«محسن حاجی‌سعید» رئیس کانون راهنمایان گردشگری کشور نیز در خصوص این اظهارات، گردشگری را صنعتی مظلوم اعلام کرده و این مسئله را اتهامی ناعادلانه به این بخش خوانده است.

جامعه گردشگری یزد نجیب‌ترین و با اصالت‌ترین‌ها

با این وجود «سیدمصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد چند روز پیش با انتشار مطلبی در صفحه اینستاگرام خود و توضیح در این رابطه، به گفت‌وگوی خود با آیت الله «محمد کاظم مدرسی» اشاره می‌کند و می‌گوید؛ «امروز با آیت الله مدرسی صحبت کردم، گویا اطلاعاتی از کافی‌شاپ‌ها به ایشان رسیده بود که به اشتباه به بومگردی‌ نسبت داده شده و ناشی از سوء تفاهم‌ ایجاد شده بود، توضیحاتی دادم که بومگردی‌ها در ۱۱ ماه گذشه عمدتا تعطیل بوده‌اند و اگر هم مشکلی در جایی وجود دارد، قابل تعمیم به کل نیست، ایشان همواره مدافع گردشگری استان بوده‌اند و کمک‌های شایانی را به توسعه انواع گردشگری داشته‌اند، جامعه گردشگری و صنایع دستی استان هم از نجیب‌ترین و با اصالت ترین اصناف کشور هستند که همواره حافظان فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی بوده‌اند.»

شاید حکایت این روزهای این صنعت مظلوم، بیشتر به «آش نخورده و دهان سوخته» شبیه باشد چرا که برخی اتهامات وارده شده با این صنعت عادلانه به نظر نمی‌آید.

منبع:ایسنا

مرتبط:

تشدید نظارت بر بومگردی‌ها ضامن نجات گردشگری پسا کرونا

یک سال در بومگردی مهمان نداشتیم آب دستش بدهیم

ارومیه صاحب اِلمان می شود

سرپرست سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری ارومیه گفت: بدنبال اِلمان سازی در ارومیه هستیم.

مصطفی میلانی امروز ۲۹دی در نشست خبری بااصحاب رسانه که در سالن جلسات این سازمان برگزار شد، افزود: متاسفانه تاکنون اِلمان و نماد خاصی ک معرف ظرفیت های شهرارومیه باشد ساخته و معرفی نشده، بنابراین به دنبال المان سازی شهری باهدف معرفی ارومیه به عنوان مقاصد گردشگری وتوریستی در سال ۱۴۰۰هستیم.
وی با اشاره به اینکه درحال حاضر ۱۲ فرهنگسرای در ارومیه وجود دارد که ۱۰واحد آن فعال بوده و دو واحد تا پایان سال راه اندازی می شود، تصریح کرد: باتوجه به اختصاص ردیف بودجه ۵۰ میلیاردی به مجموعه فرهنگی ورزشی شهرداری در سال آتی در صدد حذف برنامه های اضافی و بدون بازخورد سازمان هستیم.
میلانی با تاکید بر اینکه ارومیه هرساله میزبان یک جشنواره ملی است، اظهار کرد: برنامه ریزی شده سال آینده جشنواره عکاسی “از سرچشمه تا ابریز” به فاصله ۱۰۰کیلومتر از کوهای سیلوانا تا دریاچه ارومیه که شامل بند و شهرچایی است را باهدف معرعی ظرفیت های گردشگری ارومیه با حضور برندهای عکاسی کشور برگزار کنیم.
سرپرست سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری ارومیه با اشاره به اینکه روز فرهنگی هر شهر یک روز مهم برای شناساندن فرهنگ و ظرفیت ها شهر است، یاد آور شد: روز دوم بهمن به عنوان روز فرهنگی ارومیه نامگداری شده و از امسال از ۲تا۹بهمن با عنوان هفته فرهنگی ارومیه در تلاش برای شناساندن ظرفیت های ارومیه خواهیم بود.
وی خاطر نشان کرد: رسالت اصلی شهرداری ورود جدی به ورزش همگانی است.
میلانی ادامه داد: عمده مشکلات شهر ریشه ی فرهنگی داشته و باید با اجرای برنامه های فرهنگی غنی فرهنگ شهر را تقویت کنیم.

منبع:ایسنا

مرتبط:

دهستان مرگور _ طبیعت کوهستانی ارومیه

دشت مرگور _نویافته‌ای از معماری صخره‌ای در ارومیه

برده‌سور قلعه‌ای از دوران صفویه در ارومیه

«سواد گردشگری»؛ تنها راه نجات میراث‌فرهنگی و محیط‌زیست

روزی نیست که اخبار ناگواری از تخریب میراث‌فرهنگی، محیط‌زیست ، حیات وحش و … نشنویم و متاسفانه شتاب این جریان چنان زیاد است که معلوم نیست تا چند سال آینده چه چیزی از میراث گذشتگان باقی میماند.

محمدرضا جابری در یادداشتی نوشت: چند روز پیش اتفاقی نادر و عجیب بار دیگر دل دوست‌داران تاریخ و تمدن این سرزمین کهن را به درد آورد و فردی که خود را گردشگر! می‌داند با ورود به محوطه‌ای باستانی، اقدام به شوخی و ایجاد سرگرمی با آثار به دست آمده از کاوش‌های باستان‌شناسی می‌کند!

در اقدامی دیگر چند گردشگر آفرود سوار با خودروی خود آن‌قدر دنبال حیوانات در کویر می‌کنند تا آن زبان بستگان تلف می‌شوند!

از پلیدی و زشتی این اقدامات و کوتاهی‌ها و سهل‌انگاری‌های دستگاه گردشگری و محیط‌زیست کشور و سایر دستگاه‌های مرتبط همچون: اوقاف، شهرداری‌ها و … که بگذریم، نبود آموزش و فرهنگ‌سازی در مواجه عموم مردم با مقولات مهمی چون فرهنگ، تاریخ، تمدن و طبیعت بسیار قابل تأمل است.

نبود آموزش عمومی و همگانی موضوعات گردشگری، اهمیت ندادن به حفظ آثار تاریخی و طبیعی در اثر بی‌اطلاعی و کم‌سوادی مسئولان و مردم، شعارزدگی به جای اقدامات مهم و زیربنایی، داشتن متولیان گوناگون و تعدد مراکز مدیریتی و تصمیم‌گیری باعث شده اساسی‌ترین رکن هر نوع توسعه که همانا توسعه آموزشی، فرهنگی و اجتماعی است هیچ‌گاه جدی تلقی نشود و جز در مواردی بسیار اندک شاهد هیچ‌گونه آموزش و اطلاع‌دهی در موضوعات این چنینی نباشیم.

درحالی‌که طبق تمامی اسناد بالادستی داخلی و همچنین شعار سال سازمان جهانی گردشگری، به توسعه پایدار گردشگری در تمامی وجوه آن تاکید شده است، اما کوچک‌ترین اشاره‌ای به آموزش و فرهنگ‌سازی اصول و مبانی گردشگری نشده است! مخصوصا در کشور ما که هیچ‌گونه زیرساخت آموزشی و فنی برای این امر پیش‌بینی نشده است.

در صداوسیما که دانشگاهی بزرگ و عمومی تلقی می‌شود، هیچ اثری از اخبار میراث‌فرهنگی یا موارد خاص محیط‌زیست وجود ندارد! طبیعتاً آموزشی هم در کار نخواهد بود. در مدارس و دانشگاه‌ها هم وضع به همین منوال است. دستگاه‌ها و نهادها هم هیچ‌گاه به این حوزه ورود نکرده‌اند.

ما مانده‌ایم و هویتی مخدوش و آسیب‌دیده که مدام بخشی از آن تاراج و غارت می‌شود و فریاد رسی به کمک نمی‌آید ولی تنها سلاح و ابزار برای مقابله با این دژخیم، آموزش و فرهنگ‌سازی است.

حالا که آثار و مواریث تاریخی و طبیعی ما به حال خود رها شده‌اند تا نابود شوند، بر ماست که گرد هم بیاییم و با کمک و همفکری دوست‌داران و دلسوزان راستین کشور عزیزمان از چپاول و نابودی آثار و گنجینه‌های مادی و معنوی خود با ابزار خرد و اندیشه و آگاهی پاسبانی کنیم.

منبع:اسکان

مرتبط:

گردشگری ؛ پیشران اقتصادی مهم برای توسعه

چه تصویری از گردشگری ایران نشان داده‌ایم؟

صعود ۴ پله‌ای کیفیت سفر و گردشگری ایران در سال ۲۰۱۹

تله‌کابین ها وسیله‌ کوه‌خواری هستند

در کشوری که تنوع ذاتی طبیعت، در کنار میراث‌ فرهنگی غنی، می‌تواند بزرگ‌ترین جاذبه‌ی گردشگری باشد، عده‌ای فرصت‌طلب با ترویج «گردشگری ماشینی» ادعای ایجاد جاذبه‌ دارند، در حالی که میراث‌های طبیعی ایران بی‌هزینه و فقط با حفاظت می‌توانند درآمدی پایدار و فراوان برای کشور فراهم سازند.عباس محمدی، مدیر گروه دیده‌بان کوهستانِ انجمن کوه‌نوردان ایران در یادداشتی نوشت: یکی از انواع گردشگری ماشینی، کشیدن خط‌های بالابر یا تله‌کابین است که همراه با آن، راه‌اندازی رستوران‌ و جاده‌کشی و شکل‌های گوناگون دیگر از تغییر کاربری زمین پیش می‌آید.

کوه‌ها مهم‌ترین بخش از پهنه‌های طبیعت یا منابع طبیعی ما هستند که تولید و تأمین آب و بسیاری نعمت‌های دیگر کشور را برعهده دارند. زمین‌خواران با گران و کمیاب شدن زمین در عرصه‌های شهری و روستایی، روی به منابع طبیعیِ دست‌نخورده آورده‌اند که دارایی عمومی، مشترک، و میان‌نسلی ملت به شمار می‌رود. ساخت تله‌کابین در دو سه دهه‌ی اخیر به توجیه زیرکانه‌ای بدل شده که زمین‌خواران و جویندگان ثروت‌های بی‌دردسر با توسل به آن دارایی‌های مشترک ملی را بدل به ثروت شخصی می‌کنند.

در موضوع احداث تله‌کابین‌ در نقاط مختلف کشور، تا کنون چندین مورد تخلف یا بی‌اعتنایی به ارزش‌های طبیعی و فرهنگی ثبت شده است. برای مثال می‌توان به تله‌کابین زیارت اشاره کرد که شهرداری گرگان پیش از گرفتن مجوز از اداره‌ی منابع طبیعی، عملیاتی را آغاز کرد و آگهی‌های اقدام به تأسیس را (به احتمال زیاد برای بالا بردن قیمتِ زمین‌های بالادست) در سطح شهر پخش کرد(۱). چندتایی از این تخلف‌ها هم پس از اعتراض‌ دوستداران طبیعت و میراث فرهنگی کشور، به‌قول معروف «ماست‌مالی» شده(!) به این معنا که مجوزهای لازم مانند مجوزهای سازمان میراث فرهنگی، محیط زیست، منابع طبیعی، یا شورای عالی معماری در یک روند مشکوک و پس از شروع عملیات احداث گرفته شده است. تله‌کابین گنج‌نامه نمونه‌ی قدیمی‌تر این رفتار است؛ پایه‌های تله‌کابین در حریم کتیبه‌های تاریخی و بی‌مانند گنج‌نامه زده شد و پس از پیگیری‌های توانفرسای دوستداران فرهنگ کشور، پایه‌ها فقط چند ده متر جابجا شد و ظاهرا مجوز قانونی گرفته شد.

واقعیت اما این است که آن محوطه‌ی تاریخی، و طبیعت ارزشمند منطقه به‌شدت آسیب دید. همچنین می‌توان به تله‌کابین طاق بستان کرمانشاه اشاره کرد که سازمان میراث فرهنگی با آن مخالف بوده، اما با اندکی جابجا کردن مسیر، مدیرعامل سازمانِ دست‌اندرکار تله‌کابین گفته: «توقع داریم میراث فرهنگی سنگ‌اندازی برسرراه سرمایه‌گذاران این پروژه را کنار بگذارد و نسبت به این پروژه احساسی عمل نکند چرا که مردم استان بیست سال است منتظر اجرای این پروژه هستند.»(۲) یعنی برای پروژه‌ای که از بیست سال پیش سازمان میراث فرهنگی با آن مخالف بوده، به‌ هر ترتیب مجوز را می‌گیرند. آقایان به شیوه‌های مختلفی یک جور سلیقه‌سازی پرایراد را هم دامن می‌زنند و آن را «خواست مردم» وانمود می‌کنند.

نکته‌ی تامل‌برانگیز، همراهی سازمان جنگل‌ها و مراتع با سازندگان تله‌کابین در چند مورد است. در این زمینه می‌توان به تله‌کابین کبودوال در استان گلستان اشاره کرد که شورای معماری و شهرسازی به‌دلیل قرار گرفتن آن در محدوده‌ی جنگلی ثبت‌شده به‌عنوان میراث جهانی با آن مخالفت کرد، اما مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان در نامه به فرماندار علی‌آباد کتول گفته بود که «به طور جدی پیگیر… گرفتن مجوز اجرای پروژه‌»است!(۳) نمونه‌ی دیگر، تله‌کابین امین‌آباد فیروزکوه است که طرحی عظیم و پرساخت‌وساز در یک ذخیره‌گاه جنگلیِ بی‌مانند استان تهران  است، ریخته شد و بعد اداره‌ی منابع طبیعی نه‌تنها برای این عمل غیرقانونی مجوز صادر کرد، بلکه حتی ادعا کرد که ساخت‌وساز در محدوده‌ی ذخیره‌گاه صورت نگرفته است. در این طرح، قرار بوده که تله‌کابین، هتل، بیمارستان، پارک آبی، مجتمع تفریحی ورزش‌های زمستانی و آبی ایجاد شود(۴)! پیدا است که نقشه‌ای وسیع برای تصاحب یکی از ذخیره‌گاه‌های ارزشمند طبیعی، و از طریق آن دستیابی به تسهیلات بانکی و منابع مالی دیگر مورد نظر طراحان پروژه بوده است.

غم‌انگیز آن که سازمان حفاظت محیط زیست هم در مواردی با سازندگان تله‌کابین همراهی کرده است. نمونه‌ی تراژیک این مقوله، حضور خانم ابتکار رییس سازمان و آقای دبیری معاون محیط طبیعی سازمان در مراسم آغاز دوباره‌ی عملیات ساخت تله‌کابین خبر در محدوده‌ی «پارک ملی خبر» در بهمن ماه ۱۳۹۵ است. در این طرح عظیم، ساخت‌وسازهای زیادی از هتل و کمپ و امکانات گردشگری هوایی و… در نظر گرفته شده است.

طرح‌های تله‌کابین در چند مورد، با فسادهای بزرگ مالی همراه بوده و مفسدان اقتصادی پیگیر آن بوده‌اند. از این دست طرح‌ها که با اتکا به تملک منابع ملی، وثیقه‌گذاری مشکوک در بانک‌ها، و استفاده‌ی غیرمتعارف از اعتبارات دولتی اجرا می‌شود، می‌توان به تله‌کابین‌های درفک و لنگرود اشاره کرد. این دو طرح را مجموعه‌ی اقتصادی مه‌آفرید امیرخسروی (معروف به امیرمنصور آریا، اعدام‌شده در سال ۱۳۹۳) که با «اختلاس سه‌هزار میلیارد تومانی» و تملک مشکوک ده‌ها کارخانه و شرکت مشهور شد، شروع کرد. تله‌کابین درفک، بلندترین قله‌ی گیلان را که گنجینه‌ی بی‌مانندی از گونه‌های مختلف جنگل هیرکانی و حیات وحش، یکی از آبخیزهای مهم سفیدرود، همچنین محل میراث‌های فرهنگی باارزش و یک شیوه‌ی معیشت کهن بومی بوده، نشانه گرفت. تصرف بخش‌های مهمی از منطقه‌ی حفاظت‌شده‌ی سیاه‌رودبار و نیز مراتع و سرچشمه‌ها در همان مراحل نخست، مخالفت گسترده‌ی بسیاری از بهره‌برداران سنتی منطقه را برانگیخت؛ خوشبختانه این طرح متوقف شده است. تله‌کابین لنگرود را هم که پایه‌هایش روی تالاب ارزشمند کیاکلایه گذاشته شد و با ساخت‌وساز بسیار سنگین در عرصه‌های جنگلی در حال پیشرفت است، یکی از شرکت‌های وابسته به امیرمنصور آریا راه‌اندازی کرده است.

بی‌اعتنایی به میراث‌های فرهنگی و طبیعی، شیوه‌ی متداول دست‌اندرکاران تله‌کابین‌ها است. نمونه‌ای دیگر که می‌توان از آن نام برد، «پروژه‌ی بام کرمان» است که در محدوده‌ی بسیار ارزشمند کوه شیوشگان (کوه صاحب‌الزمان) در حال اجرا است. قرار است در این کوه که دربرگیرنده‌ی مجموعه‌ای بی‌مانند از آثار کهن و شایسته‌ی قرار گرفتن در فهرست میراث‌های بشری است، تله‌کابین و هتل و خوراکخانه و مجتمع تجاری ساخته شود.

گذشته از طرح‌های مختلف تله‌کابین که در گوشه و کنار کشور در حال تجاوز به کوه‌ها هستند، تله‌کابین‌های قدیمی‌تر هم بیکار ننشسته و دامنه‌ی تصرف‌های خود را گسترش می‌دهند؛ تله‌کابین گنج‌نامه هر چند وقت یک بار، اقدام به جاده‌کشی، تعریض جاده‌های موجود، و توسعه‌ی ساختمان‌هایش می‌کند. تله‌کابین توچال هم ساخت‌وسازهایش را گسترش داده و در نظر دارد که یک خط دیگر تا قله بکشد. این در حالی است که این تله‌کابین، سبب ورود بی‌ضابطه و انبوه گردشگر به کوهستان شده و عامل افزایش برداشت گیاهان توچال، فرسایش خاک منطقه، و بیشتر شدن حادثه‌های مرگبار است.

خوشبختانه، اخیراًقوه‌ی قضاییه برخوردهای بجایی با زمین‌خواران داشته و امید می‌رود با دست اندرکاران تله‌کابین‌ها که بهترین بخش‌های طبیعت ایران را نشانه گرفته‌اند نیز قاطعانه برخورد کند. در این شرایط، پیگیری‌ سازمان‌های مردم‌نهاد و همکاری ایشان با قوه‌ی قضاییه می‌تواند جلوی بسیاری از طرح‌های مخرب را بگیرد.

منبع:اسکان

مرتبط:

نگاه سوئیس به اسکی‌ با دلمه و کوفته ایرانی

احداث پل معلق؛ کلید ارتباط تله‌کابین و قلعه شیوشگان کرمان

تله‌کابین یا مونوریل در ولنجک برای دور زدن ترافیک