مهران سرمدیان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: تعیین عرصه و حریم این اثر تاریخی به منظور حفاظت قانونی و جلوگیری از روند تخریب آن جزء اولویت‌های اداره میراث فرهنگی کاشان بود که به علت محدود بودن اعتبار مطالعاتی این امر تاکنون محقق نشده بود.

وی افزود: با توجه به اهمیت حفظ اثر، پس از انجام هماهنگی‌های لازم و با نظارت مسئول حوزه باستان‌شناسی اداره، برنامه گمانه‌زنی تعیین عرصه و پیشنهاد حریم با کسب مجوز از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور آغاز شد.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کاشان، تصریح کرد: عملیات گمانه‌زنی به سرپرستی عباس رضایی نیا، عضو هیات علمی دانشگاه کاشان و با همکاری گروه باستان‌شناسی این دانشگاه و با حمایت مالی موسسه مطالعات دانشگاه کاشان، بخشدار مرکزی و دهیاری روستای خرمدشت انجام شد.

وی گفت: بر مبنای گمانه‌های کاوش شده در محوطه چهارطاقی، محدوده عرصه و حریم پیشنهادی چهارطاقی مشخص و همراه با ضوابط مربوطه تهیه شده است که پس از بررسی شورای حریم‌ها در اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان و وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این موضوع نهایی خواهد شد.

سرمدیان با اشاره به پیشینه تاریخی آتشکده خرمدشت، اظهار کرد: این اثر با نام قلعه کهنه در اسفند سال ۱۳۴۱ خورشیدی با شماره ۴۳۱  در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

سرپرست کاوش محوطه چارتاقی خرمدشت نیز گفت: این آتشکده از جمله چهارتاقی های مهم دوره ساسانی است که با  گذشت بیش از نیم قرن از ثبت آن در فهرست آثار ملی، به لحاظ باستان شناسی کار علمی شایسته‌ای برای حفاظت قانونی و معرفی این بنای ارزشمند صورت نگرفته بود.

عباس رضایی نیا اظهار کرد: با توجه به نزدیکی روستای خرمدشت به اتوبان کاشان-اصفهان، در صورت تخصیص اعتبار مناسب می‌توان با کاوش فضاها و آثار موجود در محوطه چهار تاقی و ساماندهی محدوده آن، از این اثر تاریخی به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری در راستای جذب گردشگران داخلی و خارجی بهره‌برداری کرد.

وی افزود: آتشکده خرمدشت، با دالان طواف و مجموعه‌ای از واحدهای ساختمانی در شمال آن است که آثار این دالان به عرض ۵۰٫۲ متر در بخش‌های شرقی، غربی و شمالی بنا وجود دارد.

رضایی تأکید کرد: در بخش شمالی مستحدثاتی از سنگ وجود دارد که شامل یک فضای بزرگ چهار گوش در امتداد پایه‌های چهار تاقی با جهت شمالی – جنوبی و اتاق‌های جانبی  مشتمل بر دیوار – راهرو و طاقچه است که با مصالح سنگ و گچ ساخته شده و شامل یک چهار تاقی با پلان مربع شکل است که طول هر ضلع آن حدود ۱۰متر است.

روستای خرمدشت در نزدیکی اتوبان کاشان به اصفهان به فاصله ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی کاشان قرار گرفته است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

شهر زیرزمینی خمین برای بازدید گردشگران آماده می شود

 

مهران سرمدیان اظهار کرد: با توجه به بهبود شرایط کرونایی و قرار گرفتن شهرستان کاشان در وضعیت نارنجی بر اساس مصوبات ستاد مقابله با کرونا، بناهای تاریخی تحت نظارت اداره میراث فرهنگی کاشان بازگشایی شد.

وی افزود: تپه‌های سیلک، باغ فین و خانه بروجردی از جمله بناهای تحت پوشش اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این شهر است و علاقه‌مندان می‌توانند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به این مراکز مراجعه کنند.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان، تصریح کرد: هم‌زمان با شیوع موج پنجم بیماری کرونا، بیش از ۵۰۰ بنای تاریخی و جاذبه گردشگری تحت نظارت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان بر اساس مصوبات ستاد مبارزه با کرونا از ابتدای آذرماه سال جاری تعطیل شده بود.

سرمدیان گفت: براساس دستورالعمل‌ ستاد مبارزه با کرونا و مصوبات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، ضمن استقرار دستگاه‌های ضدعفونی در ورودی بناهای تاریخی شاخص، بازدید از بناهای تاریخی، با حضور محدود گردشگران مقدور و مجاز است.

منبع: ایسنا

مرتبط: 

جست‌وجوی سنت‌های کهن در باورداشت‌ها و رفتار دینی مردم کاشان

 

مهران سرمدیان اظهار کرد: به مرور زمان قسمتی از دیوارهای خانه بروجردی متأسفانه دچار آسیب شده بود که با اختصاص ۵۵۰میلیون ریال اعتبارات ملی عملیات مرمت این اثر انجام شد.

وی افزود: خانه تاریخی بروجردی، یکی از مشهورترین خانه های تاریخی ایران است که به سمبل شهر کاشان تبدیل شده است و به واسطه دارا بودن ویژگی ها و ارزش های والای معماری ایرانی در سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ توسط سازمان یونسکو به عنوان جاذبه توریستی محبوب معرفی شد.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کاشان، تصریح کرد: خانه بروجردی کاشان به واسطه به کارگیری فنون و مهارت های معماری سنتی، تزیینات هنرمندانه و نوآورانه، نبوغ و خلاقیت شگرف معماری در ساخت آن به ویژه در ترکیب منحصر به فرد و استثنایی بخش تابستان نشین و مجموعه سرپوشیده بنا، یکی از ارزشمندترین خانه های تاریخی ایران است.

سرمدیان تاکید کرد: خانه بروجردی کاشان، تقریبا معروف ترین بنای مسکونی ایران به شمار می رود  که در ۱۳ خرداد سال ۱۳۵۴ به شماره ۱۰۸۳ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

وی گفت: تراشیدن بدنه های فرسوده راهروهای ورودی و بخشی از بدنه های حیاط بیرونی، اجرای کف فرش دالان ورودی شامل برچیدن موزاییک فرش ها و اجرای کف فرش سنتی با آجر ختایی به همراه بندکشی بخشی از عملیات مرمت خانه بروجردی بود.

سرمدیان افزود: در بخشی از این عملیات، اندود و سفیدکاری دیواره های خانه، مرمت بند کشی ها و جلاکاری همه درهای چوبی با استفاده از روغن بَزرَک انجام شد.

به گزارش ایسنا، خانه بروجردی کاشان، یکی از بناهای به‌جا مانده از دوره قاجار بوده که در سال ۱۲۹۲ توسط سید حسن بروجردی، یکی از بازرگانان نطنزی، ساخته شد. این خانه ۱۷۰۰ مترمربع مساحت دارد و ساخت آن توسط علی مریمی ۱۸ سال طول کشید.

منبع: ایسنا

مرتبط:

آشنایی با خانه بروجردی‌ها و معماری بی نظیرش

مسجد نقشینه از جمله آثار تاریخی منطقه فرهنگی کاشان است که ناشناخته مانده و نیازمند پژوهش‌های فنی و علمی است.

یک پژوهشگر تاریخ و تمدن، اظهار کرد: تزیینات ایوان مسجد نقشینه آران و بیدگل عبارت از کتیبه‌ای کاشی پیشانی با زمینه آبی لاجوردی و خطوط زیبای ثلث سفیدرنگ و محراب نقاشی زیبا از سال ۱۲۲۱ هجری است.

محمد مشهدی نوش‌آبادی گفت: محراب گچ‌بری همراه با تزئینات مقرنس و نقوش و کتیبه‌ها، تقریباً سالم است، اما در دیگر بخش‌های ایوان مسجد، نقوش گل و بوته و ختایی و کتیبه‌های شیعی در قاب‌های متنوع وجود داشته که امروز بخش کمی از آن‌ها باقی است.

وی افزود: گمان بر این است که کتیبه‌های کاشی فیروزه‌ای پیشانی ایوان و ماده تاریخی مسجد نقشینه، کار محمدطاهر، نقاش کاشانی از خوشنویسان و نقاشان به نسبت گمنام کاشان در سده ۱۱ هجری است که بخشی از کاشی‌ها از جمله کاشی‌های انتهایی که طبعاً مربوط به نام بانی، هنرمند و تاریخ بوده فرو ریخته است و نمی‌شود در این باره اظهارنظر قطعی کرد.

این پژوهشگر تاریخ و تمدن، تصریح کرد: خوشنویسی بخشی از کاشی‌های صندوق مزار حبیب موسی کاشان به امضای طاهر است، ولی نقاشی‌های قاجاری ورودی زیارتگاه عطابخش را حسن نراقی اشتباهی به او منسوب کرده است.

 

وی تأکید کرد: مسجد نقشینه دارای ساختمانی سه‌طبقه است؛ طبقه زیر، طبقه همکف و ایوان که بر روی طبقه زیرین قرار دارد. همین‌طور طبقه‌ای بر روی دهلیزهای جانبی ایوان که در کل چهار سطح یا طبقه را به دست می‌دهد. بر بام ایوان هم مِاذِنه‌ای کوتاه به ارتفاع تقریبی ۲ متر قرار دارد که مخصوص اذان بوده است.

این پژوهشگر تاریخ و تمدن کاشان گفت: طبقه زیرین مسجد که گویا به واسطه بالا آمدن سطح کوچه، بیش از حد گود نشسته، به نحو چشمگیری اسرار آمیز است و تزییناتی ندارد، اما ستون‌های پهن و کشیده آن در بخشی که حمال زیرین ایوان شده و رواق‌های دراز و کشیده آن به نظر منحصربه‌فرد است.

مشهدی نوش‌آبادی تأکید کرد: مسجد در دوران قاجاری به صورت اساسی تعمیر شده و آخرین تعمیرات چند دهه پیش توسط میراث فرهنگی انجام شده است. در مرمت اخیر ایوان، که تقریباً نصف سقف آن فرو ریخته بود بازسازی شده است و اندکی نیز طبقه دوم رواق سمت چپ مسجد در راستای قرینه‌سازی دست‌کاری شده است.

وی در مورد معرفی محمدطاهر افزود: در تذکره‌های صفوی اشعار و مطلب مختصری راجع به طاهر به چشم می‌خورد، اما کامل‌ترین معرفی وی در تذکره ملیحای سمرقندی آمده است.«اسمش طاهر و کاشانی الاصل است. در بلده مذکور نزدیک به دروازه قیصریه [در بازار کاشان] در ضلع جنوبی موضع مذکور، دکانی دارد و به کار خود که نقش بستن است مشغول است و جمیع شعربافان بلده کاشان بلکه مجموع بلاد ایران که در هر کارگاه نقش بوته می‌بافند، از زرباف ته طلا و ته نقره به او محتاج‌اند و نقاش تخلص کردن را به این سبب است.»

 

این پژوهشگر تاریخ و تمدن کاشان گفت: در بخش دیگر تذکره ملیحای سمرقندی آمده است که «شاگردان رشید در این فن دارد که هر یک استاد زمان خویش‌اند. دکانش دارالشعرا است. در همین دکان او مرا با اکثر شعرا معرفتی شد و در وقت رجعت صفاهان، گذار به موضع مشارٌالیه کرده، سراغ جستم، نشان دادند که به زیارت حرمین الشریفین- زادهما الله تعالی شرفاً- رفت.»

مشهدی نوش‌آبادی افزود: به اعتبار تذکره ملیحای سمرقندی، از جمله معاصران محمدطاهر می‌توان به باقیا، فایض، سعیدای قصاب و نصیر مشتاق اشاره کرد، اما در شعرش پختگی وجود دارد که در دیگر شعرها نیست.

منبع:ایسنا

مرتبط:

سفری هیجان انگیز به کویر ابوزیدآباد

روستای کرینگان _زیبایی بی نظیر ورزقان

دریاچه نمک آران و بیدگل به ۵۴ متری رسید