رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان خمین از واگذاری حمام لکان با کاربری مجموعه گردشگری خبر داد.

معاون گردشگری می‌گوید: تا کنون هیچ مجوزی با عنوان «هتل بیمارستان» در کشور صادر نشده است و بیمارستانی که چندی قبل با این عنوان بخش زایمانِ به اصطلاح لاکچری را تبلیغ کرد، مجوز هتل بیمارستان ندارد.

برج گالاتا یا برج مسیح در استانبول از بلندترین برج های ترکیه است که در قرون وسطا ساخته شده است. برج گالاتا در انتهای خیابان استقلال در نزدیکی پل گالاتا از جاذبه های گردشگری منحصر بفرد استانبول است.

برج گالاتا کجاست؟

برج گالاتا از برج های قرون وسطی میباشد که در زبان لاتین به آن برج مسیح نیز گفته می شود، این برج با قرارگرفتن در قلب شهر استانبول به عنوان یکی از اصلی ترین جاذبه های گردشگری استانبول توانسته است هر ساله گردشگران و توریست های فراوانی را به سمت خود بکشاند.

در کوچه پس کوچه های این شهر می توانید به مکان های فوق العاده ای برسید، مکان ها و بناهایی که از دوران بسیار قدیم به جا مانده و محبوب بسیاری از گردشگران هستند. یکی از این بناهای قدیمی برج گالاتا است که با نام گالاتا کوله سی نیز معروف است.

برج گالاتا در یکی از شلوغ ترین مناطق شهر استانبول قراردارد این برج همچون بالکن مرتفعی است که وقتی به بالای آن میروید تمام شهر استانبول و دریاچه مرمره زیر پای شما قرارخواهد گرفت.

استانبول شهری است که به دو بخش آسیایی و اروپایی تقسیم که به محل تداخل این دو بخش شاخ طلایی گفته میشود. شاخ طلایی  ورودی بخش اروپایی استانبول می باشد و برج گالاتا نیز دقیقا در همین قسمت قرار گرفته شده است. این برج یکی از مرتفع ترین و قدیمی ترین برج های استانبول می باشد این سازه استوانه ای که با کلاهکی مخروطی پوشیده شده است، بلندتر از تمام ساختمان های اطراف خود میباشد.

گالاتا دارای یک برج در دریا و برج دیگر بر روی خشکی است. شهرت این برج به دلیل چشم انداز زیبایی است که از شهرتاریخی Peninsula ، منطقه تاریخی گلدن هورن و بسفر به بازدید کنندگانش هدیه می‌دهد. اما در کنار برج گالاتا، پل گالاتا نیز بسیار معروف است. این پل به روی شاخ طلایی (گلدن هورن) واقع شده است و ماهیگیرانی که برای صید روی پل گالاتا می ایستند، صحنه زیبا و دلنشینی را می آفرینند. با ایستادن روی پل گالاتا می توانید از یک طرف بخش آسیا و از طرفی دیگر بخش اروپایی استانبول را تماشا کنید.

البته نا گفته نماند که این برج زیبا  به دلیل قرار گرفتن در قسمت شمالی تنگه بسفر به عنوان نماد جاذبه زیبایی شناخته شده که با ورود به تنگه بسفر به راحتی می توان آن را دید و از تماشای این دو جاذبه در کنار یکدیگر لذت برد.

تاریخ ساخت این برج بازمی گردد به چیزی حدود هفتصد سال پیش یعنی سال ۱۳۸۴ میلادی (قرن چهارده) در دوران امپراطوری روم شرقی این برج با نام مسیح که بعد ها مردم آن را گالاتا نامیدند، ساخته شد. جالب است بدانید که گالاتا در ابتدا فقط یک بنا بلند و مرتفع برای نگهبانی بوده است، تا نگهبانان هم بر مناطق شهری و هم به عبور و مرور کشتی ها تسلط داشته باشند ولی در سال های بعد به زندان تبدیل شد.

برج گالاتا در سیر تحولی خود با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم کرده است. این برج، دو آتش سوزی را در قرن های ۱۸ و ۱۹ میلادی از سر گذرانده است.

در اواخر قرن ۱۹ هم، طوفان سقف و گنبد این  برج را به طور کامل از بین برد تا در سال ۱۹۶۵ میلادی یکبار دیگر بازسازی شد و سقف مخروطی شکل آن به جای خود بازگشت و آماده میزبانی از گردشگران استانبول گردیده است.

برج مسیح و یا همان گالاتای امروزی با ارتفاع ۶۷ متر برای سال ها بلندترین برج استانبول و یا قسطنطنیه شناخته می شد. در سال ۱۴۶۱ جنوئزها با دستور امپراطور دوم و به نام او برجی دیگر در کنار برج اول ساختند.

اما در دوران جنواییها بود که این برج شکل امروزی خود را یافت. در آن زمان، محله ی گالاتا از سوی جمهوری جنوا برای زندگی انتخاب شده بود و نقش یک پایگاه اقتصادی و تجاری در دریاهای مدیترانه و سیاه را داشت.

این برج در سال ۱۵۰۹ بر اثر یک زمین لرزه، متحمل خسارتی سنگین شد، اما معمار مشهور عثمانی، هایرِدین آن را مورد بازسازی قرار داد. او کسی است که عمارت مشهور سلطان بایزید دوم در ادرنه را ساخته است.

در زمان خلافت پادشاهان مختلف، برج گالاتا کاربردهای متعددی داشته است مثلا در زمان خلافت سلطان سلیمان عثمانی از این برج برای نگهداری زندانیانی که محکوم به کار در کارگاه کشتی سازی قاسم پاشا بودند، استفاده میشده است.

در ابتدای قرن ۱۶ میلادی فردی به نام تقی الدین که منجم معروفی بود از این برج به عنوان رصد خانه استفاده کرد که این رصد خانه دوامی چندانی نداشت و درسال ۱۵۷۹ میلادی این رصد خانه تعطیل شد.

در اوایل قرن ۱۸ میلادی، این برج برای مدتی کوتاه از سوی گروه مِهتر، یک گروه نظامی عثمانی،به عنوان برج دیده بانی، به خاطر موقعیت عالی آن بر فراز شهر مورد استفاده قرار گرفت.

در دوران سلطان محمود پس از یک آتش سوزی مخرب دیگر در سال ۱۸۳۱، این برج بار دیگر مورد مرمت قرار گرفت و دو طبقه ی دیگر و یک سقف مخروطی شکل نیز به آن اضافه شد. در این مرمت نهایی فضای چوبی داخلی برج با سازه ای بتنی جایگزین گشته و در های برج به روی عموم گشوده شدند.

پل گالاتا نیز در سال ۱۵۰۲ به درخواست سلطان بایزید دوم توسط دو نقاش مطرح عصر به نام های لئوناردو داوینچی و میکل آنژ، برای متصل کردن دو بخش اروپایی و آسیایی استانبول طراحی و ساخته شد. البته، میکل آنژ طراحی این پل را نپذیرفته بود لئوناردو داوینچی طرح آن را ریخته بود. اما سلطان بلند پرواز عثمانی این طرح را قبول نکرده بود. سرانجام در سال ۱۹۹۲ در بخش قدیمی شهر پلی به نام پل گالاتا ساخته شد که بخش جنوب را به شمال متصل می کرد و شامل ۶ مسیر ماشین و ۲ خط تراموا و پیاده روی بود.

در سال ۱۸۱۸، اولین نقاش فرانسوی پانوراما، پی یر پروو ( Pierre Prévost )، از بالای برج گالاتا نقاشی “چشم انداز قسطنطنیه” (Panorama de Constantinople ) را خلق کرد که بعد ها در سال ۱۸۲۵ در پاریس به نمایش گذاشته شد.

این روزها، برج گالاتا به ارتفاع ۶۶.۹۰ متر، صرفاً نقش یک جاذبه ی گردشگری را ایفا میکند.

جالب است بدانید که نام برج گالاتای استانبول، تداعی کننده نام تیم فوتبال مشهور کشور ترکیه می باشد،  که گالاتاسرای نام دارد. این تیم در حقیقت تیم محله گالاتای استانبول است که نام خود را از برج گالاتا به عاریت گرفته است.

فضای داخلی برج گالاتا

برج گالاتا در منطقه بی اوغلو استانبول که یکی از معروفترین و دیدنی ترین مناطق استانبول است قرار گرفته، همچنین میدان معروف تقسیم (میدان تکسیم) و خیابان استقلال استانبول نیز در این منطقه قرار گرفته اند.

برای وارد شدن به این برج باید از پله های سنگی بالا رفته و پس از گذر کردن از درب چوبی برج وارد لابی یا طبقه همکف خواهیم شد و اگر بخواهید و توانایی آن را داشته باشید میتوانید از پله های مارپیچ آن استفاده کنید و به طبقات بالا بروید . این پله ها باریک و تنگ میباشند و تاانتهای برج به صورت مارپیچ ادامه دارند.

اما اگر نمیتوانید از پله ها استفاده کنید و یا از مکانهای تنگ و بارک خوشتان نمی آید میتوانید در لابی از آسانسورهای که به راحتی در دسترس شما قرار دارند استفاده کنید. البته این آسانسورها تا طبقه ۷ این برج بالا میروند و برای رسیدن به دو طبقه انتهای برج از پله ها بالا بروید که چندان کار دشواری نمی باشد.

سکوی تماشا

اغلب افرادی که به برج گالاتا می روند می خواهند مناظر اطراف را تماشا کنند و با رفتن روی بالکن می‌توان در اطراف نوک برج قدم زده و از منظره ۳۶۰درجه شهر لذت ببرند. می توانید با آرامش خیال به صدای مرغان دریایی گوش فرا داده و به آنها نیز غذا بدهید .

اگر به دیدن برج گالاتا رفتید حتما دوربین عکاسی همراه داشته باشید زیرا اینجا از بهترین مکان ها برای عکاسی در ترکیه است.

بسیاری از نقاط دیدنی شهر ازجمله ایا صوفیه، مسجد سلطان احمد و شاخ طلایی که نیمه آسیایی و اروپایی استانبول را از هم جدا می‌کند از برج گالاتا قابل ‌مشاهده‌اند. از روی این برج به راحتی پل طویل و آهنین گالاتا را هم خواهید دید.

رستوران و کافه برج گالاتا

دکوراسیون و سرویس دهی این رستوران کاملا به سبک محلی می باشد و چون محل گالاتا جزء مناطق لوکس استانبول نمیباشد نباید انتظار یک رستوران لوکس و بی نظیر را داشته باشیم و نکته ای قابل ذکر در خصوص این رستوران این است که هزینه صرف غذا نسبت به رستورانهای ترکی که تعداد آنها هم کم نیست گرانتر است.

بازدیدکنندگان می توانند یک روز عالی را در محوطه ی اطراف برج که به تازگی بازسازی شده سپری کنند و از رستوران ها، کافه ها ومغازه های سوغاتی اطراف برج لذت ببرند.

همچنین می توانید در خیابان های باریک اطراف قدم بزنید به خصوص راه معروف Galip Dede که به سمت خیابان و میدان استقلال منتهی می شود. در Galip Dede مغازه های زیبا صنایع دستی، سوغاتی و مغازه های موسیقی وجود دارد همچنین چند گالری هنری هم وجود دارد.

افسانه برج گالاتا

یکی از جالب ترین افسانه ها در بین  افسانه های برج گالاتا، عشق افسانه ای نام دارد که  قدیمی ترین آنها نیز میباشد. طبق این افسانه، رومیان معتقدند اگر زن و مردی برای اولین بار به برج گالاتا بروند و از بالای این برج به استانبول نگاه کنند، مطمئناً ازدواج خواهند كرد، اما اگر یکی از زوج ها قبلا به بالای برج رفته باشد این طلسم شکسته می شود و بهم نخواهند  رسید. اگر شما هم درگیر یک عشق افسانه ای هستید حتما سری به این برج بزنید.

زمان بازدید از برج گالاتا از ساعت ۹ تا ۲۰ آزاد میباشد. البته رستوران زیبای برج گالاتا که در طبقه نهم قرار دارد، همواره تا پاسی از شب باز و از میهمانان پذیرایی خواهد کرد.

مرتبط:

دودکش‌های پری _مقصد بیشترین گردشگران ترکیه

با مکان های گردشگری و توریستی در ترکیه آشنا شوید

ترور، ویزا، کرونا؛ چالش گردشگری ایران کدام است؟

باغ “چشمه بلقیس” چرام گستره ای پر درخت که در آغوش حصارهای کوتاه سنگی جای گرفته است. باغی است در دره ای پیر که بیدهای مجنون را درون و گرداگرد خود سال هاست با زیبایی خویش حیران کرده و بوی نشای شالیزارهای چرام این باغ را دربر گرفته و فضای بسیار زیبا و پر نشاطی را بوجود آورده است.

این باغ از شمال به جاده “چرام- گچساران”، از جنوب به اراضی کشاورزی، از غرب به باغ جهاد کشاورزی(باغ عمران) و از شرق به اراضی کشاورزی و کوههای همجوار محدود می‎شود.
چندین نهر فصلی و دایمی در این دشت جریان دارد و محصولات غلات چون گندم، جو و برنج در این منطقه کشت می‎شود.
باغ چشمه بلقیس و برج تاریخی مربوط به دوران پس از اسلام است که در فاصله ۹ کیلومتری شهرستان چرام واقع شده و این اثر در هفت مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۲۸۸ به ‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
سالانه بیش از ۷۰۰ هزار گردشگر، توریست و مسافر از باغ “چشمه بلقیس” چرام دیدن می‌کنند.

دهانه کوه شمالی در چرام، پذیرای باغ پر از نخلی است که “چشمه بلقیس “را در جویبارهای مشبک و با اصول معماری جالب توجه در خود دارد. نهرها پس ازگذر از جای جای باغ و تراوش خنکای خود به گردشگران،به استخری به وسعت ۱۰ متر می ریزد. نهرهای بزرگ با معماری سنتی خاص و پس از ریزش در استخر، دشت پر عطش چرام را سیراب می کند.

باغچه ای به شعاع چهار متر در درون حوض آب، نشان از هنرمندانه ترین صنعت ساخت بشر است. هیچ مسافری دل زده نمی شود و چرامی ها، خود بیش از سایران هوای پاک و مهربان چشمه بلقیس افسونگر را به شش ها فرو می برند.

چشمه بلقیس نام جدیدی است برای باغی که از ازمنه قدیم در این منطقه بوده و سپس توسط  مرحوم اسکندر خان چرامی خریداری و در اطراف این چشمه احیا و آبادانی انجام داده است. مدتی نیز این باغ و یک آبادی کوچک نزدیک آن در مکاتبات و اسناد و بعضی از سفرنامه ها به نام اسکندریه شهرت گرفته است… به نظر می‎رسد این باغ مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی است.
این باغ با مساحتی در حدود ۳۸۹۶۰ متر مربع و شامل فضاهایی چون ۴ برج به ابعاد ۷۰ *۱۵۰ متر در ضلع غربی باغ، چشمه، استخر و در قسمت شرقی آن صخره‎ای بزرگ به ارتفاع ۲۰ متر تشکیل شده است. این باغ در حال حاضر در تملک شهرداری می‎باشد.

تاریخچه
باغ چشمه بلقیس از زمان گذشته تا قبل از سال ۱۳۲۴ هجری شمسی بیشه زاری بود از انواع درختان تنومند جنگلی و همچنین محل جانوران وحشی دارای چشمه سارهای فراوان بوده که آب گوارا و زلال آن از لابه لای سنگها و شکاف های کوه مشرف به آن بیرون میتراوید که در اصطلاح محلی به سربیشه معروف بود .
از سال ۱۳۲۴ به بعد دو برادر از کلانتران منطقه چرام به نامهای اسکندر خان چرامی و جان محمد خان چرامی با توجه به کمبود امکانات و ابزارهای لازم آن زمان و محدودیت های فراوان با صرف وقت و هزینه بسیار زیاد بنیان احیاء و عمران و آبادانی آن را گذاشتند و با قطع درختان جنگلی زائد و ریشه کنی آنها در طول سالیان متمادی و باز کردن معابر و مجاری آب چشمه ها و نهرها و احداث کانالها و ایجاد استخر در حد توان خود اقدامات بسیار شایسته ای انجام دادند و نام چشمه بلقیس را بر آن گذاشتند.
این مکان از آن زمان تا کنون یکی از پر جاذبه ترین باغهای سنتی ایرانی و از پر رونق ترین مکانهای دیدنی و گردشگری استان کهگیلویه و بویراحمد و جنوب ایران شناخته میشود که برآیند تلاش و سعی این دو برادر و نمادی از توجه آنها در زمینه توسعه و ترویج فرهنگ کشاورزی در منطقه بوده است .

احیا و آبادانی باغ چشمه از زبان محمد خان چرامی:
ایده ساخت این باغ در سال ۱۳۲۳ به ذهن من و برادرم رسید .
در آن زمان این نقطه بیشه زاری بود که پر بود از درختان بید و زبان گنجشک و و دیگر درختان بلا استفاده که به محل امنی برای حیوانات وحشی تبدیل شده بود که این حیوانات باعث شده بودند زراعت منطقه به حالت نیمه تعطیل در بیاید .
چون چشمه ها به طور پراکنده داخل بیشه پخش شده بودند و دسترسی به آنها کار بسیار مشکلی بود من و برادرم  با ایجاد کانالهای بزرگ آب این چشمه ها را به هم وصل کردیم.
ما به فکر استفاده از این محل وتبدیل آن به باغ و زمین کشاورزی شدیم به همین دلیل این بیشه زار را به دو قسمت تقسیم کردیم که قسمت بالا را خودمان برداشتیم و قسمت پایین را به مردم محلی واگذار کردیم .
در ابتدای کار به دلیل سختی کار مردم از پذیرفتن این زمینها امتناع میکردند ولی ما با تشویق آنها را راضی به پذیرفتن این زمینها کردیم .به دلیل کمبود وسایل کشاورزی برای ریشه کنی درختان موجود مجبور بودیم به وسیله تنها تراکتور موجود در منطقه این درختان را با طناب به این تراکتور میبستیم و آنها را از ریشه در می آوردیم .
در زمانی که کار ریشه کنی درختان به پایان رسید در همین محل استخر کنونی محلی بود که از خاک و سنگ پر شده بود وقتی که کارگران این مواد را تخلیه کردند متوجه وجود استخر بسیار قدیمی اما کوچتر از استخر کنونی شدیم که نشان میداد این مکان در زمان های بسیار دور محل تفرجگاه پادشاهان زمان بوده است .
بعد از کشف این استخر ما به فکر احیاء استخر قدیمی اما در اندازه ای بزرگتر شدیم که بعد از مدتی استخر کنونی ساخته شد.
اکثر درختان این باغ شخصا از شهرهای مختلف انتخاب شده یا از خارج از کشور به این باغ آورده شده است. حتی یک کیلو از محصول باغ به فروش نرسید . محصول باغ صرفا برای زیبایی روی درختان باقی میماند و میهمانان و مردم محلی که به باغ می آمدند در خود محوطه باغ از آن استفاده میکردند. ما قانونی داشتیم که هر کسی به باغ می آمد هرچقدر میخواست میتوانست از محصول باغ استفاده نماید ولی حق خروج میوه ها را از باغ نداشت که این خود یکی از دلایل دیگر ماندگاری میوه ها بود .
از سال ۱۳۴۵ به بعد سالی ۲۰ کامیون کود حیوانی از بردیان و تنگ پیرزال می آوردیم و به وسیله ۴ باغبان ثابتی که در باغ بود پای درختان ریخته میشد و به بهترین نحو از درختان مواظبت میشد اما الان میبینیم که بسیاری از درختان به دلیل بی توجهی از بین رفته اند و بقیه نیز در حال نابودی هستند .
الان میبینیم مردم برای چیدن میوه های کال درختان شاخه های آنها را میشکنند وکسی هم نیست که کوچکترین تذکر رابه آنها دهد این روزها اصلا کسی به فکر حفظ درختان باغ نیست و اگر به همین شکل پیش برود شاهد نابودی کل باغ خواهیم بود .

پوشش گیاهی این باغ بدلیل گرمسیری بودن این منطقه شامل اکالیپتوس، سدر، بلوط، سرو و دارای درختان متنوع میوه‎ای چون گردو، گلابی، سیب، لیمو ترش، خرمالو، پرتقال، نارنگی، انجیر، انگور، توت، نارنج و نخل است. همچنین بوته‎های گیاهی گوناگون و گلهای مختلف در آن به چشم می‎خورد.
نظام آبیاری این باغ بر اساس فوران آب چشمه‌های اصلی و چندین چشمه فرعی می‎باشد که بوسیله نهرهای کوچک و بزرگ متعددی در باغ جریان می‎یابد و آب مازاد آنها بوسیله جویی بزرگ به طرف استخر باغ که در ضلع جنوب غربی باغ واقع شده هدایت می‎شود. این استخر زیبا به شعاع ۱۰ متر و عمق ۱/۵ متر بصورت دایره و دارای سه ورودی و یک خروجی می‎باشد که آب چشمه از مسیر خروجی به رودخانه فشیان می‎ریزد. این استخر، باغچه‎ای به قطر چهار متر که پوشیده از درختان نخل، نارنج، پرتقال و گلهای زیبا و متنوع است را در آغوش گرفته است.
محوطه باغ که حدود ۱۰۰۰ متر در ۵۰۰ متر عرض دارد در زمستان که برودت هوای منطقه باعث سرمازدگی درختان منطقه میشد بخار آب چشمه های موجود درباغ از یخ زدن درختان جلوگیری میکرد و در تابستان نیز به دلیل خنک بودن هوای باغ درختان موجود در باغ در تمام فصول سال سرسبز و دارای میوه بودند .

امکانات رفاهی
برای این باغ زیبا کمپینگ، سرویس بهداشتی حمام و آلاچیق ایجاد شده است.

موقعیت مکانی
باغ “چشمه بلقیس” در استان کهگیلویه و بویراحمد، در دشتی هموار معروف به شهرک “قلعه کره شهبازی” از توابع شهرستان چرام و در ۹ کیلومتری شرق شهر چرام و یک کیلومتری روستای شهرک در میان تپه ماهورها و کوه‌ها واقع شده که جلوه ای زیبا از طبیعت و تاریخ را به نمایش گذاشته است.

مرتبط:

سفر به سرزمین برف و آفتاب/قاب زیبای پاییزی در کهگیلویه و بویراحمد

زیباسازی راهی برای رونق گردشگری در کهگیلویه و بویراحمد

دیوار دفاعی تمیشه مربوط به دوره ساسانیان بوده و با شماره ۴۷۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، این ديوار به طول تقريبی ۱۲ کيلومتر در جهت شمال- جنوب از دامنه‌های شمالی سلسله جبال البرز شروع‌ شده است.

تَمیشَه یا تمیشه‌ بانصران که در منابع عربی به آن طمیس و طمیسه نیز گفته‌اند، یکی از شهرهای باستانی و تاریخی مهم در خطه‌ تبرستان بوده که امروزه خرابه‌های تاریخی به جا مانده از آن در نزدیکی روستای سر کلاته خراب‌شهر از توابع شهرستان کردکوی واقع است.

تمیشه در روزگار ساسانیان نیز شهری آباد بوده و در اسطوره‌های ایرانی، اقامتگاه فریدون پادشاه آریاییان خوانده‌ شده است. در منابع آمده است خسرو انوشیروان ساسانی به آن شهر رفته و مدتی را در آنجا گذرانده و دستور گسترش شهر و ساخت بارو و دیوار دفاعی تمیشه را به‌منظور جلوگیری از یورش‌ تُرکان و قبایل شرقی داده است.

تمیشه شرقی‌ترین شهر تبرستان و در مرز تبرستان و گرگان(جرجان) بوده است. ابن رسته، تمیشه را نخستین شهر تبرستان از مشرق دانسته و خسرو انوشیروان ساسانی را بناکننده آن خوانده و از دیوار تمیشه که میان تبرستان و گرگان کشیده شده و همچنین از مسجد جامع و جمعیت بسیار این شهر یاد کرده است.

پژوهشگران بر این باورند که به دلیل وجود رشته‌کوه‌های البرز ورود نیروهای مهاجم به سرزمین تبرستان و گیلان کمابیش میسر نبوده، به همین دلیل تنها راه دسترسی و مدخل ورود تازیان و دیگر نیروهای مهاجم تنها از راهی بود که از سرزمین قومس به گرگان می‌رسیده که امروزه به گردنه «خوش ییلاق» مشهور است. بدین منظور نخستین شهری که مورد یورش نیروهای مهاجم قرار داشته گرگان بوده و سرداران خلفا هرگاه که به‌قصد فتح تبرستان می‌آمده‌اند پس از طی راه قومس به گرگان به‌ناچار در آغاز با گرگانی‌ها رودررو شده و سپس به تمیشه و درون تبرستان حمله‌ور می‌شدند. به این ترتیب، تمیشه نخستین شهر تبرستان از سمت شرق و مدخل تبرستان و به‌نوعی پرچم‌دار نبرد با مهاجمان عرب وِ تُرک و مغول و… بوده است.

ابن فقیه، در ذکر تمیشه و دربند آن در البلدان نوشته است: «نخستین شهر طبرستان از سوی گرگان طمیش است و آن در مرز گرگان افتاده است و دروازه‌ای کلان دارد که هیچ‌یک از طبرستانیان نتوانند از آن جای بیرون آیند و به گرگان شوند جز از همین دروازه زیرا دیواری از آجر و آهک از کوه تا دل دریا کشیده شده است آن دیوار را خسرو انوشیروان (۵۳۱ – ۵۷۸ م.) ساخت تا تُرک را از تاراج طبرستان بازدارد.»

در واقع انوشیروان هنگامی ‌که دیوار دفاعی گرگان را در سراسر نواحی شمالی استان گلستان کنونی می‌ساخت، ضلع غربی آن را هم‌ساخت. دیوار دفاعی گرگان از کوه‌های گلیداغ در شرق استان تا دریای خزر  و ضلع غربی آن از دریا تا ارتفاعات رشته‌کوه البرز امتداد داشته است.

ازاین‌رو پژوهشگران و باستان‌شناسان، این دو اثر را یک دیوار می‌دانند که به دلایل نظامی و امنیتی هم‌زمان ساخته‌اند. باستان‌شناسان تأکید دارند دولت ساسانی ديوار تاريخی تميشه را که ادامه ديوار تاريخی گرگان است در اواخر قرن پنجم و ششم ميلادی براي جلوگيری از هجوم هپتاليان ساخته‌اند.

همانند تکنیک ساخت دیوار دفاعی گرگان، در چندين نقطه در مسير ديوار کوره‌های آجرپزی قرار دارد که تأمین‌کننده مصالح اصلی ديوار تميشه بوده است. این ديوار دارای خندق عميق در قسمت غربی و به سمت شهر تميشه است و از سمت شرق به دره‌های عميق و رودخانه منتهی می‌شود.

شهر تميشه و تأسیسات وابسته شهری نیز با قلاع متعدد در غرب ديوار تميشه واقع‌شده بود که دارای معماری منحصربه‌فرد با مصالح بومی بوده و بخشی از بقايای اين شهر در کاوش‌های باستان‌شناسی شناسایی‌شده است. دو قلعه که «نارنج قلعه» و «قلعه دختر» نام دارند، در اواخر دوره ساسانی در ضلع غربی و شرقی ارتفاعات جنگلی جنوب شهر تاريخی تميشه برای حفاظت از اين شهر ساخته‌شده بود و تا اوايل قرون اسلامی از آن‌ها استفاده می‌شده است.

در کاوش‌های مذکور، خندقی به طول سه کيلومتر با عرض و عمق دو متر در کنار ديوار تميشه کشف کردند. نتايج حاصل از اين گمانه‌زنی‌ها بيانگر آن است که طراحان و سازندگان ديوار تميشه در بخش جنگلی اين ديوار از مصالح چوب برای ساخت بخشی از آن استفاده کرده‌اند. به عقيده باستان‌شناسان در طول ديوار تميشه اتاقک‌های چوبی برای برج نگهبانی ایجادشده بود که محل استراحت سربازان ساسانی بود.

تاریخ ویرانی دیوار و شهر تمیشه برای پژوهشگران به‌طور قطع روشن نیست؛ ولی آن چیز که واضح است در عصر سربداران و مرعشیان، یعنی در یورش‌های تیمور، همچنان نام تمیشه و خندق آن در متون تاریخی دیده می‌شود، به همین دلیل پژوهشگران بر این باورند که این شهر در یورش‌های مغولان آسیب کلی و فراوان دیده و در تاخت‌وتازهای تیمور به‌طور کل از صفحه روزگار محو شده است. رابینو دراین‌باره آورده است: «تاریخ ویران شدن تمیشه روشن نیست؛ با آن‌که دلایلی هست که حدس بزنیم آن واقعه در هجوم مغولان اتفاق افتاده است. چیزی که روشن است فراموش‌شدن نام تمیشه پس از وقایع تیموریان و مرعشیان در تاریخ است.»

منبع:میراث آریا

مرتبط:

دیوار گرگان ،دیواری به قدمت دیوار چین