دیماج از مهمترین میان‌وعده‌های شهر قزوین و از غذاهای آیینی این شهر به‌شمار می‌رود که مهارت تهیه آن در فهرست ملی میراث ناملموس به ثبت رسیده است. این وعده غذایی سنتی زینت‌بخش سفره افطار قزوینی‌‎ها در ماه مبارک رمضان است و در آیین کهن پنجاه‌به‌‎در نیز توسط شهروندان قزوینی تهیه و مصرف می‌شود.

آداب و رسوم و فرهنگ‌های متنوع مناطق مختلف کشور و حتی جهان در استقبال از ماه مبارک رمضان که هر کدام ویژگی‌های منحصر به فردی دارند زیبایی‌های این ماه پربرکت را دوچندان می‌کند و در این میان پخت و تهیه غذاهای اصیل هر منطقه برای افطار و سحری، از جمله رسومی است که زینت‌بخش سفره‌های ماه رمضان می‌شود.

دیماج یکی از اعضای اصلی سفره افطار قزوینی‌ها در ماه مبارک رمضان است که در عین سادگی از ارزش غذایی بالایی برخوردار است و از نظر اقتصادی جزء کم‌هزینه‌ترین غذاها محسوب می‌شود، مواد اصلی این خوراک سنتی را نان لواش خشک‌شده، پنیر کوزه‌ای، سبزی‌خوردن، پیاز، گردو و… تشکیل می‌دهد که خانواده‌ها به تناسب سلیقه خود مواد دیگری نیز به این ترکیب اضافه می‌کنند.

شیوه سنتی استفاده یا مصرف دیماج بصورت «مشتاله» بوده که آن را با انگشتان دست در مشت فشرده کرده و میل می‌کنند که امروزه آن را به روش غذاهای دیگر و بدون فشرده کردن با قاشق هم مصرف می‌کنند. دیماج از غذاهای بومی و اصیلی است که نمی‌توان تاریخی برای قدمت آن تعیین کرد و خوشبختانه این غذا به دلیل طعم ویژه و لذت‌بخش در میان نسل امروز نیز دارای محبوبیت است.

پنیر این غذا که به «پنیرکهنه» قزوینی معروف است؛ مخلوطی از تخم‌سیاه، زیره و پنیری که مدت‌ها در کوزه و در زیر خاک نگهداری شده است که طعم و عطر به‌خصوصی دارد.

برای تهیه دیماج قزوین ابتدا باید پیاز سرخ‌شده را با زردچوبه، نان لواش خشک و خردشده قزوین، سبزی خردشده، خیار و گردو به همراه پنیر کهنه را در ظرفی ریخته و مخلوط کنیم. برای نرم‌تر شدن و حالت دادن آن به صورت لقمه‌های کوچک می‌توان مقداری آب در حد نمدار شدن به نان اضافه کرد. همچنین می‌توان این غذا را در استکان کمر باریک ریخته و با قاشق آن را فشار داد سپس استکان را برعکس کرد تا دیماج بیرون بیاید و به صورت لقمه شود. این مواد را پس از آماده‌سازی در یخچال قرار می‌دهیم تا به مدت ۳۰ دقیقه استراحت کنند. بعد از گذشت ۳۰ دقیقه غذا آماده‌ی خوردن است.

تهیه این میان‌وعده لذیذ و پرطرفدار به زمان زیادی نیاز ندارد و می‌توان آن را در روزهای گرم تابستان به همراه هندوانه یا انگور نیز نوش‌جان کرد.

این میان‌وعده سنتی به دلیل مواد غذایی به کار رفته در آن خوراک بسیار مقوی و در عین حال سبکی است که وعده غذایی مناسب و مفیدی برای کودکان و افراد کم‌بنیه به شمار می‌رود.

در سال گذشته ۳۱ اثر تاریخی و فرهنگی واجد شرایط در فهرست آثار ملی به ثبت رسید که از این تعداد هشت مورد به آثار ناملموس از جمله مهارت تهیه دیماج قزوین اختصاص داشته است. این اثر ملی در تاریخ ۴ بهمن ماه ۱۳۹۹ با شماره ۲۲۸۱ در فهرست میراث ملی ناملموس به ثبت رسید.

* گزارش از مجتبی عباسی، کارشناس ثبت ناملموس اداره کل استان قزوین

مرتبط:

دریاچه اوان قزوین

قزوین _شهری با کلیسا های قدیمی و محله‌های ارامنه

با پیشروی‌هایی که در زمینه واکسیناسیون صورت گرفته است، آلمان در حال آزمایش کردن گردشگری در مناطق پربازدید در شمال این کشور است و گردشگران مجازند با رعایت مقررات سختگیرانه، به این مناطق سفر کنند.

یک هتلدار آلمانی به اسم کارستن ورنر عنوان کرده است که بعد از ۶ ماه تعطیلی اجباری، هرگز چنین بازگشایی گسترده‌ای را تجربه نکرده بوده است. مدیرعامل هتل استرندگات ریزورت در شهر تفریحی ساحلی سنت پیتر اوردینگ، در اولین تعطیلات آخر هفته پس از قرنطینه، تمام ۹۸ اتاق خود را اجاره داده و ۲۰۰ مسافر را در هتل خود جا داده بود.

او گفت: «این برای همه ما یک چالش بود، چون کوچک‌ترین خطا می‌توانست به یک فاجعه تبدیل شود. هرچه نباشد همه چشم به این منطقه (به عنوان منطقه مدل پروژه) دوخته‌اند تا ببینند نتیجه آزمایش چه می‌شود.»

اتاق‌ها از قبل رزرو نشده بودند و بسیاری از مهمانان صبح زود از قسمت پذیرایی تا پارکینگ صف کشیده بودند. آن‌ها با رعایت بسیاری از الزامات مورد نیاز پروژه مدل، با صبر منتظر تحویل گرفتن اتاق خودشان بودند. ورنر گفت: «همه در کمال بودند و با ما همکاری می‌کردند. همه آرزو داشتند بعد از این محدودیت‌ها، کمی آزادی داشته باشند.»

او و تیمش، به‌همراه بیش از ۳۰۰ اقامتگاه دیگر در سنت پیتر اوردینگ و مناطق اطراف آن، بخشی از منطقه مدل آزمایشی در فریزیای شمالی هستند، جایی که گردشگران می‌توانند باری دیگر در هتل اقامت کنند و به رستوران‌ها و کافه‌ها سر بزنند. جزایر معروف سیلت، آمروم، فوهر و پلورم در دریای شمال نیز در منطقه مدل گنجانده شده‌اند. بیش از ۵۰۰۰ کسب‌وکار در فریزیای شمالی در این طرح ثبت نام کرده‌اند و قرار است واحدهای دیگری هم به آن‌ها بپیوندند.

آمادگی کامل میهمان‌ها و هتل‌ها

دو هفته پیش، اولین منطقه مدل آزمایشی در دریای بالتیک موفقیت‌آمیز بود. اکنون پروژه آزمایشی دریای شمال نیز همان روند را در پیش گرفته است. برای رئیس دفتر گردشگری سنت پیتر-اوردینگ، کاتارینا شیرمبک، این می‌تواند شروع جدیدی برای گردشگری باشد. او عنوان کرد: «بالاخره در سنت پیتر اوردینگ دوباره دارد اتفاقات خوبی می‌افتد. همه مشاغل با نهایت دقت آماده شده‌اند و اکنون از اینکه می‌توانند باری دیگر از مهمانان استقبال کنند، خوشحال هستند.»

برای اینکه مهمانان بتوانند در منطقه مدل اتاق رزرو کنند، باید قبل از ورود به صورت کتبی اعلام کنند که با قوانین مربوطه موافق هستند. این موارد قانونی عبارتند از: ارائه تست منفی سریع آنتی ژن COVID-۱۹ هنگام ورود به هتل، رضایت دادن برای ثبت و ارزیابی نتایج آزمون و داده‌های شخصی و ابراز تمایل برای ارائه نتیجه آزمایش منفی جدید در هر ۴۸ ساعت.

در حالی که بقیه آلمان در یک قرنطینه سختگیرانه باقی مانده است، گردشگری فریزیای شمالی در حال شروع است و گردشگران از این امر خوشحال هستند. البته مقامات بهداشتی و کادر درمان به صورت روزانه و از نزدیک وضعیت دریاهای شمال و بالتیک را زیر نظر دارند. اگر تعداد مبتلایان در یک منطقه به مدت سه روز متوالی به بالای ۱۰۰ نفر برسد، این پروژه لغو می‌شود و گردشگران مجبور به ترک آنجا می‌شوند.

مراکز تست متعدد، ماسک اجباری

برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی، مراکز تست کرونا در مقیاس وسیعی (در هتل استراندگات ریزورت، در آبگرم‌ها و در بسیاری از گذرگاه‌های ساحلی) راه‌اندازی شده‌اند. در سنت پیتر اردینگ، ۱۰ مرکز تست بزرگ و یک ایستگاه تست سریع برای دوچرخه‌سواران در نظر گرفته شده است.

در رستوران‌ها، کیو آر کد (QR Code) تست کرونای فعلی افراد اسکن می‌شود یا اطلاعات شخصی فردد از طریق برنامه Luca ثبت می‌شود و به این ترتیب امکان ردیابی دیجیتالی تماس موارد ابتلا به ویروس‌های کرونا از طریق تلفن‌های هوشمند فراهم می‌شود.

کسانی که کاملاً واکسینه شده‌اند نیازی به آزمایش ندارند. تابلوهای بزرگ در محل عابر پیاده و همچنین در اسکله و در امتداد تفرجگاه به مردم یادآوری می‌کنند که ماسک زدن اجباری است. کارمندان سرویس‌های امنیتی قوانین مربوط به ماسک را به روشی دوستانه اما کاملا جدی به همه یادآوری می‌کنند. قرار است پروژه مدل تا پایان ماه مه ادامه داشته باشد و انتظار می‌رود بعد از این تاریخ مجددا تمدید شود.

کمی آزادی

کلودیا هارتمن، یکی از گردشگرانی که به این منطقه سفر کرده است، می‌گوید: «ما فقط می‌خواستیم از بایرن خارج شویم.» او و همسرش که هر دو در بخش مراقبت‌های افراد سالمند کار می‌کنند و واکسینه شده‌اند، با شنیدن خبر این پروژه آزمایشی، بلافاصله محلی را برای ون مخصوص مسافر خود رزرو کردند. آن‌ها قصد داشتند دو هفته در یک اردوگاه محلی اقامت کنند و در امتداد ساحل دریای شمال دوچرخه سواری کنند.

این توریست ۵۷ساله توضیح داد: «اینجا حداقل کمی آزادی داریم و می‌توانیم از این حس خوب لذت ببریم.» آن‌ها دوست داشتند به منطقه آلپ آلگو سفر کنند، اما فعلا سرنوشت آن‌ها را راهی شمال آلمان کرده است. محدودیت‌های کرونایی این منطقه آن‌ها را آزار نمی‌دهد: «اگر این بهایی است که باید در ازای آزادی پرداخت کنیم، با کمال میل آن را می‌پردازیم.»

مسئولیت تمام بخش گردشگری بر دوش ماست

یکی از هتلدارهای منطقه به اسم مارکو لاس هم هتل ۶۰ اتاقه استرند را در مرکز سنت پیتر اوردینگ بازگشایی کرده است. این هتل با ظرفیت ۷۰ درصد مشغول به کار است و تلفن پذیرش مدام در حال زنگ خوردن است.

او عنوان می‌کند: «بسیاری از مهمانان تماس می‌گیرند و از ما می‌پرسند که آیا واقعاً باز هستیم. برخی در حال لغو یا رزرو مجدد هستند و رزروهای ما این روزها شاهد تغییرات زیادی هستند.»

به عنوان بخشی از پروژه مدل، او از مسئولیت خود و همه افراد دیگر در قبال کل صنعت گردشگری آگاه است. او می‌گوید: «مشکلی نیست. ما می‌توانیم این کار را به انجام برسانیم، فقط کافی است همه طبق قوانین و مقررات رفتار کنند.»

منبع: میراث آریا

مرتبط:

۳ مکان بسیار دیدنی آلمان

فرایبورگ، پاییتخت گردشگری آلمان

هر ساله در بعد از ظهر روز نوزدهم اردیبهشت ماه مردم قزوین بر اساس سنتی دیرین در مصلایی که در میان باغ‌های هزار ساله جنوب‌شرقی شهر قرار گرفته، گرد هم جمع می‌شوند و با خواندن دعای نزول باران آیینی با عنوان پنجاه‌به‌در را برگزار می‌کنند که ریشه در اعتقادات و باورهای کهن مردم این سرزمین دارد.

در این آیین سنتی زیبا خانواده‌های قزوینی به ویژه قدیمی‌ترها در فضای باغ مانند مصلای شهر قزوین که در کنار یک آب‌انبار قدیمی در جنوب شهر قزوین و در خیابان راه‌ری قرار گرفته دور هم جمع می‌شوند و ضمن گذراندن اوقاتی خوش در این شهر، مراسم مذهبی و معنوی خود که شامل پخش نذورات، ادعیه، مناجات و دو رکعت نماز طلب نزول باران و سالی پر محصول و با برکت است را برگزار می‌کنند.

البته رسم بر این است چنانچه از روز نخست سال تا پنجاهمین روز آن نزول باران فراوان باشد، مردم در آیین پنجاه‌به‌در نماز شکر به جای می‌آورند و چنانچه با فقدان این نعمت الهی روبرو باشند در این مراسم به طلب باران مشغول می‌شوند.

در این روز، مردم قزوین سفره‌های عصرانه خود را برپا می‌کنند و غذاهایی همچون آش‌رشته و میان‌وعده سنتی این شهر به نام دیماج که در فهرست میراث ناملموس ملی به ثبت رسیده و از نان لواش خردشده، گردو، سبزی، پنیر، پیاز داغ و… درست می‌شود به همراه هندوانه و انواع تنقلات، آجیل و شیرینی‌های سنتی باقی‌مانده از عید نوروز را در کنار یکدیگر تناول می‌کنند.

یکی دیگر از مراسم جالب توجه این آیین سنتی که پس از به جای‌آوردن نماز باران انجام می‌شود این است که بانوانی که طلب حاجت دارند به آب‌انبار قدیمی شهر می‌روند و چند قطعه‌‎ی کوچک سنگ بر می‌دارند و با گفتن نیت و حاجت خود سنگ‌ها را به دیواره‌ی آب‌انبار فشار می‌دهند. بنابر اعتقاد مردم قزوین اگر این سنگ به دیواره‌ی آب انبار بچسبد، حتما حاجت روا می‌شوند.

گفته می‌شود برگزاری این آئین سنتی بی‌ارتباط با قرار گرفتن قزوین در اقلیمی نیمه‌خشک و نگرانی از خشکسالی نبوده و کارشناسان حوزه تاریخ و مردم‌شناسی در خصوص علت برگزاری پنجاه بدر معتقدند روزگاری قزوین دچار خشکسالی‌های شدیدی بوده و مردم برای طلب باران به درگاه خداوند دعا کردند که با اجابت دعای آنان، از آن پس این مراسم در قالب پنجاه‌به‌در همه‌ساله از سوی مردم با به جا آوردن آیین‌های مذهبی و معنوی اجرا می‌شود.

در مراسم پنجاه‌به‌در قزوینی‌ها معمولا باران و یا حداقل نم بارانی می‌زند که مردم بسیار از آن استقبال می‌کنند و آن را نشانه‌ای خوب برای نزول برکت از سوی پروردگار می‌دانند.

در هنگام غروب خورشید همه‌ی کسانی که در این مراسم حضور دارند، نماز مغرب و عشا را به اتفاق یکدیگر به جا می‌آورند و پس از سپری کردن اوقاتی خوش توام با تفریح و به جا آوردن امور مذهبی به خانه‌های خود باز می‌گردند.

* گزارش از مجتبی عباسی، کارشناس مردم‌شناسی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قزوین

مرتبط:

سردر عالی قاپو قزوین

قزوین _شهری با کلیسا های قدیمی و محله‌های ارامنه

کلیسای کانتور قزوین

معاون عتبات عالیات سازمان حج و زیارت از آمادگی برای از سرگیری اعزام زائران ایرانی به عراق خبر داد و گفت: اگر این سفرها با موافقت ستاد ملی کرونا و دولت عراق از سرگرفته شود، بسته‌های متنوعِ زیارت آسان و ارزان عرضه خواهد شد.

با افزایش شمار گردشگران در مصر، مقام‌های گردشگری این کشور امیدوارند در سال جاری شاهد وضعیت بهتری باشند.