نقد به توسعه گردشگری در ایران و نسخه‌ای برای آن

یک کارشناس گردشگری با نقد عملکرد و برنامه‌ریزی‌های گردشگری، آن را همسو با مزیت‌های رقابتی کشور ندانست و گفت: ۸۰ درصد منابع روی اهدافی صرف می‌شود که در بهترین حالت، کمتر از پنج درصد توسعه گردشگری را محقق می‌کند.

محمدابراهیم لاریجانی ـ کارشناس و فعال گردشگری ـ با اعتقاد بر این‌که نرم‌افزارهای توسعه گردشگری در سیستم و ساختار فعلی گردشگری کشور پاسخ‌گو و کارآمد نیست، در گفت‌وگو با ایسنا تاکید کرد: به جای تغییر نرم‌افزار باید سیستم و ساختار را تغییر دهیم.

او گفت: برنامه‌ریزی، مطالعه، پژوهش و اقدام روی اهداف و مسیری که اساسا اشتباه است، اگر نتیجه هم بدهد، باز هم اشتباه خواهد بود.

این کارشناس گردشگری با بیان این‌که فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی‌های فعلی، انطباق و همسویی لازم را با مزیت‌های رقابتی کشور در گردشگری و ظرفیت‌ها و واقعیات گردشگری ایران ندارد، اظهار کرد: بیش از ۸۰ درصد منابع روی اهدافی صرف می‌شود که در بهترین حالت کمتر از ۵ درصد از شاخص‌های توسعه گردشگری را محقق می‌کند. در حالی‌که کمتر از ۲۰ درصد منابع روی فعالیت‌هایی که می‌تواند ۹۵ درصد از شاخص‌های توسعه گردشگری را محقق سازد، مصرف می‌شود.

او افزود: در گام دوم، به طور جدی نیازمند تغییر مبانی و دکترین توسعه گردشگری متناسب با مزیت‌ها و ظرفیت‌های همه استان‌های کشور و همه کشورهای هدف هستیم.

لاریجانی گفت: تداوم این روند و سیاست نانوشته‌ای که فقط بخشی از ظرفیت‌ها، استان‌ها و فعالان گردشگری را، آن هم به طور مقطعی و ناپایدار، متنفع می‌سازد به صلاح نیست و متضمن رشد گردشگری کشور نخواهد بود.

منبع: ایسنا

مرتبط:

جاذبه‌های گردشگری گچساران، بام نفتی ایران

آلمان گردشگری قاعده‌مند را آزمایش می‌کند

رونق گردشگری صلح و دوستی در پساکرونا

برگزاری کنفرانس گردشگری و معنویت در آبان ماه

چهارمین کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت در آبان‌ ماه امسال برگزار می‌شود.

این کنفرانس در راستای «توسعه و تعالی گردشگری و معنویت» و ایجاد بستر لازم برای «تحقق پایداری، توسعه و کسب درآمدهای اقتصادی از طریق گردشگری» به همت پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی و دانشگاه علم و فرهنگ ۱۹ آبان برگزار می‌شود.

محورهای اصلی این کنفرانس «رویکردهای فلسفی در تئوری گردشگری پایدار و معنویت»، «رویکردهای روانشناسی و تاب‌آوری در مصائب اجتماعی با تکیه بر گردشگری و معنویت»، «رویکردهای جامعه‌شناسی گردشگری و صلح با تکیه بر معنویت»، «رویکردهای اقتصادی و بازاریابی در توسعه پایدار جوامع با تکیه بر گردشگری و معنویت» و «نقش هنر و معماری در تقویت ابعاد معنوی گردشگری» است.

علاقه‌مندان می‌توانند تا پانزدهم مرداد چکیده مقالات و تا ۱۵ شهریور امسال مقاله کامل خود را به آدرس Iccip@usc.ir ارسال کنند و یا برای کسب اطلاعات بیشتر با دبیرخانه این کنفرانس با شماره ۴۶۱۴۲۳۶۵ تماس بگیرند. اعلام نتایج داوری بیستم مهرماه است.

نخستین کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت در تاریخ ۷ بهمن ۱۳۹۴ برگزار شد.

منبع: ایسنا

مرتبط:

جا ماندن ایران از دیپلماسی واکسن در گردشگری

آلمان گردشگری قاعده‌مند را آزمایش می‌کند

جاذبه‌های گردشگری گچساران، بام نفتی ایران

شعار حج ۱۴۰۰ اعلام شد

پس از بررسی‌های کارشناسی و تأیید نماینده‌ ولی فقیه در امور حج و زیارت، شعارحج ۱۴۰۰ «حج؛ خودسازی، انسجام، اقتدار اسلامی و دفاع از مسجدالاقصی» اعلام شد.

به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی حج، در نشست شورای برنامه‌ریزی و هماهنگی بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالفتاح نواب ـ نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی ـ ضمن تبیین محورهای شعار حج آینده، اظهار کرد: کلیدواژه‌های این شعار از میان پیشنهادهای دریافتی از واحدهای مختلف و پس از کار کارشناسی با عنایت به توصیه‌های مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب و مسائل روز امت اسلامی و بین‌المللی انتخاب شده است.

او خودسازی را یکی از اهداف حج عنوان کرد و همبستگی و اقتدار اسلامی را راه حل مهم‌ترین چالش‌های جهان اسلام دانست.

نواب با اشاره به این‌که در انسجام و اقتدار اسلامی به وحدت و عظمت اسلامی نیز توجه شده است، اظهار کرد: با توجه به اتفاقات اخیر در صحنه فلسطین، حج فرصت بی‌نظیری برای همفکری امت اسلامی در دفاع از مسجدالاقصی و فلسطینیان است.

همچنین علی‌رضا رشیدیان ـ رییس سازمان حج و زیارت ـ با اشاره به اخبار منتشرشده در خصوص حج پیش ‌رو، بار دیگر گفت: وزارت حج عربستان تاکنون به صورت شفاف و قطعی درمورد حج آینده اظهارنظر نکرده است و همچنان کشورهای اسلامی در انتظار روشن شدن تکلیف حج هستند.

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این‌که سازمان حج و زیارت برای راه‌اندازی محدود سفر به عتبات عالیات در قالب کاروان‌های زیارتی تحت پوشش این سازمان و با رعایت موازین و دستورالعمل‌های بهداشتی آمادگی دارد، خواستار آن شد که موضوع صدور مجوز مراجع ذی‌ربط برای این‌گونه سفرها همچنان از طریق نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت پیگیری شود.

منبع: ایسنا

مرتبط:

اختلاف قیمت حج به‌خاطر چیست؟

شرایط ورود به حج اعلام شد

وعده‌ای دیگر برای بیمه راهنمایان گردشگری

بیش از ۱۴ هزار راهنمایان گردشگری در کشور وجود دارند که معاون گردشگری خبر داده طبق مصوبه مجلس، به‌زودی دوهزار نفر از آن‌ها بیمه می‌شوند.

 پس از یک دهه پیگیری، سرانجام مجلس شورای اسلامی اواخر سال ۹۸ به بیمه راهنمایان گردشگری رأی مثبت داد، هرچند فقط با پرداخت حق بیمه کارفرمایی دوهزار نفر از آن‌ها موافقت کرد. درحالی که طبق آمار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تعداد راهنمایان گردشگری از ۱۴ هزار نفر فراتر رفته است.

قرار بود اعتبار مورد نیاز بیمه دوهزار راهنما از بند ۲۶ تبصره ۱۴، به عبارتی از محل هدفمندی یارانه‌ها تامین شود که بنا به گفته معاون اداره کل نظارت و ارزیابی خدمات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، به دلیل مشخص نبودن سهم دولت از حق بیمه راهنمایان در قانون بودجه، اجرای آن در سال ۹۹ با مانع سازمان برنامه و بودجه مواجه شد. در نهایت موافقت شد دولت ۲۰ درصد از سهم بیمه دوهزار راهنمای گردشگری را بپردازد. با این وجود اجرای بیمه این دوهزار نفر هم در سال گذشته به نتیجه نرسید و پیگیری آن تا سال ۱۴۰۰ طول کشید.

اینک ولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خبر داده که اعتبار مورد نیاز بیمه دوهزار راهنمای گردشگری به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز شده و در هفته‌های آینده، اسامی آن دوهزار نفر واجد شرایط نیز در اختیار سازمان متبوع قرار می‌گیرد.

معاون گردشگری در صفحه خود نوشته است: بیمه راهنمایان گردشگری از دغدغه‌های اساسی این بخش در سالیان گذشته بوده که خوشبختانه با تلاش‌های به‌عمل‌آمده، راهنمای گردشگری مشمول بیمه کارفرمایان شده‌اند و از سه ماهه آخر سال گذشته وجه مصوب برای پرداخت ۲۰ درصد حق بیمه کارفرمایی حدود دوهزار نفر از راهنمایان فعال کشور به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز شده است. فهرست واجدین شرایط با همکاری کانون سراسری انجمن‌های صنفی راهنمایان گردشگری و جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی و بر مبنای یک‌سری شاخص‌های مورد توافق، تهیه شده که ظرف هفته آتی در اختیار سازمان تامین اجتماعی قرار می‌گیرد.

او یادآور شده است: آن دوهزار راهنمای گردشگری فقط هفت درصد از حق بیمه را پرداخت می‌کنند.

طبق شاخص‌هایی که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای بیمه شدن راهنمایان تعیین کرده راهنمایانی با «سه سال» سابقه فعالیت مستمر و فعال، بدون سابقه بیمه اجباری، با حداقل ۲۵ سال و حداکثر ۵۰ سال سن، در اولویت بیمه قرار دارند. علاوه‌بر این راهنمایان بین‌المللی یعنی ورودی‌کارها و بعد از آن‌ها راهنمایان داخلی، در اولویت انتخاب برای بیمه قرار دارند. همچنین کارت راهنمای گردشگری در سه سال اخیر (۹۹-۱۳۹۷) باید تمدید شده و دارای اعتبار باشد. راهنمای گردشگری ساکن در استان‌های محروم برای بیمه اجتماعی در اولویت قرار دارند.

اسماعیل برات – معاون اداره کل نظارت و ارزیابی خدمات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی – گفته است: این شاخص‌ها در جلسه‌ای با نمایندگان کانون انجمن‌های صنفی راهنمایان سراسر کشور و جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی و دستگاه‌های ذی‌ربط پیشنهاد شد که تک تک آن‌ها به بحث گذاشته شده و به جمع‌بندی رسیده است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

دولت مکلف به پوشش بیمه راهنمایان گردشگری شد

شاشه، قایق بومی جزیره قشم

واژه «شاش» 

این قایق در منطقه باطنه عمان و فجیره امارات متحده عربی «شاش» خوانده می‌شود. ماهیگیران جزیره قشم نیز این قایق را «شاش»، «شاشَ» و گاهی هم «شاشک» می‌نامند؛ البته به نظر می‌رسد در جزیره قشم به نوع بزرگ این قایق (دو نفره در حدود ۳ متر طول) شاش و به نوع کوچک آن (تک‌نفره و حدود ۱/۵ متر طول)،َشش، شاشَ و شاشک اطلاق می‌شود.

سدید السلطنه در مورد این قایق چنین می‌گوید: «شاش کشتی بسیار کوچکی را گویند که از چوب خرما سازند، چون مجوف است غرق نمی‌شود.»

نوربخش نیز درباره آن چنین می‌گوید: «شاشه در ساحل باتینا (باطنه) در عمان نیز استفاده می‌شود و عبارت است از تعدادی چوب خرما که آن‌ها را پهلوی یکدیگر بسته و روی آن را باپوست نخل و الیاف درخت نارگیل می‌پوشانند.»

در روستای زیارت جنوبی در نزدیکی شهر پارسیان در استان هرمزگان، به این قایق «وَرجی» گفته می‌شود. برخی از اهالی جزیره قشم بر این باورند که چون این قایق نیمه شناور بود و لباس ماهیگیر در آن خیس می‌شد، به این نام خوانده می‌شود.

خاستگاه قایق شاش

بدون شک این قایق باید در منطقه‌ای تولید شود که ازلحاظ جغرافیایی دو ویژگی داشته باشد: نخست وجود نخلستان وسیع و دیگری، فقدان درختان بزرگ تنه و الوار بزرگ. این قایق در جزیره قشم، عمان و امارات متحده عربی ساخته می‌شود؛ به همین سبب، باید در شرح آن به پراکندگی درخت خرما در مناطق مختلف خلیج‌فارس و دریای عمان توجه کرد.

قدیمی‌ترین گزارشی که در مورد قایق شاشک وجود دارد، به دیوید فایرچیلد در سال ۱۹۰۲ میلادی برمی‌گردد. او در گزارش کوتاه خود، به گستره استفاده از شاشک از جزیره پمبا یا خضرا در کشور امروزی تانزانیا تا بندر جاسک ایران در ساحل شمالی خلیج عمان اشاره‌کرده است. ناگفته نماید در عمان نیز به این نوع قایق شاشَ گفته می‌شود.

آنچه از گزارش‌ها برمی‌آید، این قایق در عمان به دو صورت پارویی و بادبانی است و از آن تنها برای ماهیگیری استفاده می‌شود. در فجیره امارات متحده عربی نیز گزارش‌هایی در مورد ساخت و استفاده از این قایق مشاهده می‌شود. این قایق در فجیره، شاش یا شوش است که معمولاً در پارو دارد و دو تا چهار نفر و گاه پنج نفر می‌توانستند در آن بنشینند؛ البته ناگفته نماند سازندگان اصلی این قایق در فجیره امارات، نیاکان خود را از عمان و جنوب ایران می‌دانستند. مواد اولیه ساخت این قایق نیز درختان خرمایی بود که از باطنه عمان آورده می‌شد.

در اواخر قرن هجدهم میلادی نیز گزارش‌هایی درزمینه‌ی شباهت ساخت شاش با نمونه‌هایی از قایق ساخته‌شده در جزیره سوکوترا یمن در شاخ آفریقا ارائه‌شده است.

برای مشخص شدن خاستگاه اولیه ساخت این قایق بومی باید به دو موضوع توجه کرد؛ نخست مهاجرت انسانی در خلیج‌فارس و دریای عمان و دوم منطقه جغرافیایی پراکنش درختان خرما که برای ساخت این نوع قایق مناسب است.

با نگاهی گذار بر سازندگان این قایق متوجه می‌شویم که فناوری ساخت این قایق در منطقه فجیره امارات متحده عربی، از عمان آورده شده است؛ چون درخت خرمای مناسب برای ساخت شاشک تنها در باطنه عمان وجود داشت. البته سازندگان فجیره‌ای خود را از اهالی جنوبی ایران می‌دانند. آنچه روشن است بلوچ‌های ماهیگیر در منطقه باطنه عمان، جمعیت قابل‌ملاحظه‌ای دارند و به علت نزدیکی جغرافیایی و روابط فرهنگی و تجاری بسیار زیاد، امکان انتقال فناوری از جاسک و جزیره قشم به این مناطق نیز وجود داشته است. برای شناخت فناوری ساخت شاش، بایستی قوم بلوچ را به‌عنوان یک اصل در کنار سایر اقوام در خلیج‌فارس دانست. در پی آن ساخت شاش در جزیره قشم نیز حلقه‌ای از مبادلات فرهنگی و تجاری عمان، امارات و ساحل مکران است؛ البته برای روشن شدن این فرضیه بایستی به مهاجرت‌های انسانی در خلیج‌فارس نیز به‌صورت دقیق توجه شود. نکته دیگر آنکه در نزدیکی ساحل مَنجَلی در مجاورت روستای نقاشه جزیره قشم، خوری وجود دارد که در گویش محلی «شاشون» می‌گویند که جمع «شاش» است.

سدید السلطنه کبابی از وجود قایق شاش در روستای بندری مِسِن (چهار عدد) و کاوونی (کانی) حکایت می‌کند.

نحوه ساخت

ساقه‌های درخت خرمای مرسلی – که ضخیم‌تر است – برای ساخت این نوع قایق مناسب‌تر است. به‌طورکلی برای ساخت این قایق نخست شاخه‌های درخت خرما را با داس می‌برند، خارها و برگ‌ها را جدا می‌کنند تا ساقه کاملاً لخت شود. سپس ساقه‌های بریده‌شده را دربسته‌های بیست‌تایی به هم متصل می‌کنند و آن را به مدت یک ماه در ساحل دریا، زیرآب قرار می‌دهند. این کار باهدف نرم کردن ساقه درخت خرما صورت می‌گیرد.

در بندر جاسک برای نرم کردن ساقه درختان خرما، آن‌ها را به مدت پانزده روز در زیرخاک قرار می‌دهند. سپس قسمت‌های انتهایی ساقه درخت خرما (کوکور به گویش قشمی) را باریک می‌کنند و گُردها را محکم کنار هم قرار می‌دهند؛ البته برای این کار سوراخ‌هایی در ساقه ایجاد و با ریسمان ابریشمی سفیدرنگ، گُردها در کنار هم چیده می‌شوند.

به گفته ماهیگیران قدیمی روستای کانی، درگذشته این بند را از سیس (قسمت الیاف گونه درخت خرما) درست می‌کردند.

در بندر جاسک نیز از چیلَک (نوعی طناب از درخت خرما) برای محکم کردن ساقه‌ها استفاده می‌شود. البته برای استحکام لبه قایق از چوب درخت انبهو (سه پستان) – که بسیار سبک است – استفاده می‌شود. در روستای کانی به این چوب «غَس» می‌گویند.

بعد از ساخت بدنه قایق از ساقه درخت خرما، درون کف قایق تعداد زیادی تَفتوک (قسمت انتهایی ساقه درخت خرما) قرار می‌دهند؛ این امر به این دلیل است که تفتوک بافت سبکی دار و به کاهش وزن قایق و جلوگیری از غرق شدن آن منجر می‌شود. البته ماهیگیران روستای مختلف جزیره می‌گویند که برای افزایش سبکی تفتوک، آن را برشته (بر روی آتش) می‌کنند.

برای افزایش استحکام، درون محوطه قایق نیز چوب‌هایی قرار می‌دهند. پارو یا رسته قایق نیز از چوب درخت کنار و به طول حدود دو متر ساخته می‌شود.

کاربرد شاش

بر اساس مطالعات انجام‌شده در سواحل باطنه عمان و فجیره امارات متحده عربی و بندر جاسک، ماهیگیران مهم‌ترین گروهی هستند که از این نوع قایق استفاده می‌کنند. این قایق تنها برای ماهیگیری در مسافت‌های کوتاه نسبت به ساحل، مناسب بوده است.

کاربری این قایق بومی در جزیره قشم، متأثر از وضعیت زمین‌ریخت‌شناسی ساحل است. جزیره قشم سواحل گلی، ماسه‌ای و سنگی دارد. ساحل جنوبی آن بیشتر ماسه‌ای و سنگی و ساحل شمالی آن بیشتر گلی است. بر اساس گفتگوهای مردم‌نگاری مشخص شد که قایق شاش به سواحل ماسه‌ای اختصاص داشته است؛ چون این قایق در ساحل گلی گیر می‌کند و در ساحل سنگی نیز پهلوگیری آن دشوار است و احتمال شکستن و از بین رفتن آن افزایش می‌یابد.

در جزیره قشم به‌جز روستای گوران، از این قایق نخست برای ماهیگیری برخی مواقع برای رسیدن به لنج و حمل بار بسیار سبک استفاده می‌شد.

ماهیگیری با این قایق با کُلگَر (قفسی ساخته‌شده از ساقه درخت خرما)، گرگور یا با نوعی تور (لیخ به گویش محلی) انجام می‌شود.

در حدود ۶۰ سال پیش، در روستاهای گوران و هفت رنگو در ساحل شمالی جزیره قشم – که در مجاورت جنگل‌های حرا قرار دارند – برای حمل سرشاخه‌های این جنگل از قایق شاش استفاده می‌شد. اهالی روستاهای مذکور در زمان مد دریا وارد خوره‌ای جنگل می‌شدند و پس از پیاده شدن در جنگل، برگ‌های سرشاخه‌ها و شاخه‌های درختان حرا را می‌بریدند. مردم محلی از برگ‌های سرشاخه برای تهیه علوفه حیوانات و از شاخه‌های آن برای تهیه سوخت استفاده می‌کردند. آن‌ها به‌اندازه یک بغل (به وزن تقریبی ۲۰ کیلوگرم)، سرشاخه را با قایق به ساحل روستا حمل می‌کردند. گاه نیز در خورهای جنگل حرا با قایق شاش به ماهیگیری با قلاب می‌پرداختند.

امتیازات استفاده از قایق شاش

شاید مهم‌ترین امتیاز این قایق، فراوانی مواد اولیه آن است که همان ساقه درختان خرما است. دومین امتیاز، سرعت ساخت این قایق است. البته در کنار آن، حمل قایق نیز بسیار آسان است؛ به صورتی که یک یا دو نفر می‌توانستند آن را حمل کنند و به‌راحتی بر روی پایه‌ای چوبی بر روی ساحل ماسه‌ای قرار دهند. بسیاری از ماهیگیران قشمی و سایر نواحی تنگه هرمز، نحوه ساخت شاش را می‌دانستند؛ چون برگرفته از فن سوند بافی است. سوندبافی و گرد بافی در ساخت سقف خانه‌ها و گفاره (نوعی تخت با پایه‌های بلند) نیز به کار می‌رفت. نکته آخر اینکه اگرچه آب به درون این قایق وارد می‌شود، اما هیچ‌گاه غرق نمی‌شود.

دلایل از رونق افتادن قایق شاش

قایق شاش با ورود نوعی قایق دیگر به نام «هوری» رونق خود را از دست داد. این قایق که از تنه درخت مانگو (مانجو) ساخته می‌شد، از ملیبار کالکوت در هند به جزیره قشم آورده شد.

تقریباً در شصت سال پیش، آرام‌آرام قایق شاش رونق خود را در جزیره قشم از دست داد؛ البته حجم کم و فقدان استحکام قایق در حمل سرشاخه‌های بیشتر جنگل‌های حرا یا ماهیگیری در مقابل با قایق چوبی محکم هوری را نیز نمی‌توان ازنظر دور داشت. نکته دیگر آنکه، سرعت این قایق در مقابل هوری بسیار کمتر بود و این قایق ضد آب نبود و اگرچه به‌سرعت ساخته می‌شد، اما عمر کوتاهی داشت.

به‌طورکلی، شاش در مقابل هوری یا قایق زاروگه – که اندازه بزرگ‌تر و سرعت و ماندگاری بیشتری داشت – آرام‌آرام رونق خود را از دست داد.

مرتبط:

کوهرنگ _ویترین شقایق‌های واژگون در دامنه‌های زاگرس

حقایقی جالب درباره قلعه جادویی «مونت سنت میشل»

مرحله جدید مرمت مسجد جامع دامغان آغاز شد

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دامغان گفت: مرحله جدید مرمت و سامان‌ دهی مسجد جامع شهر دامغان با اختصاص یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال اعتبار آغاز شد.

مهدی قاسمی روز یکشنبه در گفتگو با خبرنگاران افزود: مرحله جدید مرمت مسجد جامع تاریخی دامغان با اجرای کاه‌گل حفاظتی بام مسجد جامع و اصلاح ناودان‌ها آغاز شده است.

وی اضافه کرد: این مرحله از مرمت با هدف حفظ شکوه، زیبایی و سامان‌دهی این بنای تاریخی، با اختصاص یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال اعتبار  از محل اعتبارات استانی شروع شده و در حال انجام است.

قاسمی به اهمیت مسجد جامع دامغان از لحاظ معماری و قدمت تاریخی اشاره کرد و گفت: این مسجد دارای چهار شبستان، زیرزمین و یک مناره است که قدمت آن‌ها به پنج دوره تاریخی متفاوت برمی‌گردد.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دامغان تصریح کرد: یکی از شگفتی‌های معماری مسجد جامع دامغان پژواک صوت در ستون‌های زیرزمین این بنا است و اوج شکوه و نبوغ آجرکاری دوره سلجوقی را می‌توان در مناره این مسجد مشاهده کرد.

مسجد جامع تاریخی شهرستان دامغان در تاریخ ۱۵ دی‌ماه سال ۱۳۱۰ با شماره ۸۱ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

منبع: ایرنا

مرتبط:

تجربه سفری کویری از دامغان به یزد (بخش اول)

تجربه سفری کویری از دامغان به یزد ( بخش دوم)

مسجد “تاری خانه” یادگار دوره سلجوقیان

بهره‌برداری از مرکز فرهنگی سعدی

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در پیامی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی توئیتر با اشاره به سفر به استان فارس از بهره‌برداری چند مراکز فرهنگی؛ از جمله مرکز فرهنگی سعدی خبر داد.

علی‌اصغر مونسان در این پیام توئیتری نوشت: فارس از محورهای اصلی گردشگری کشور، به‌ویژه در حوزه فرهنگی و ادبی است.

وی افزود: در جریان سفری که به این استان خواهم داشت، به‌منظور توسعه گردشگری و صنایع وابسته از چند پروژه مهم بهره‌برداری می‌شود. مرکز فرهنگی سعدی در کنار آرامگاه آن شاعر بزرگ، از مهم‌ترین این طرح‌ها است.

شیراز شهری است که به واسطه بسیاری شاخص‌های فرهنگی و تمدنی آیینه تمام‌نمای سرزمین مادری و دیار همزیستی و گفتمان اقوام و مذاهب در  تاریخ بوده است. شیراز، آکنده از حس جاودانه شعر و شاعرانگی از سال های دور و نزدیک که شهرت شاعرانش تنها به مرزهای این کشور محدود نمی شود.

شهرت این شهر تنها به حافظ و سعدی و شاعران پرآوازه اش خلاصه نمی شود. شیراز شهر یادمانهای باستانی، باورهای اهورایی و اندیشه های پرفروغ اسلامی است که از دل تاریخی باشکوه به جای مانده است.

علی اصغر مونسان هفته گذشته نیز با سفر به استان مازندران و گیلان چند طرح آماده بهره‌برداری در حوزه میراث  فرهنگی،  گردشگری و صنایع دستی افتتاح کرد.

منبع: ایرنا

مرتبط:

آرامگاه سعدی؛ ظرفیتی مغفول مانده

سعدی شیرازی _آموزگار زندگی

باغ ارم شیراز با رُزها و سرونازهای جهانی

از عدم توجه به گردشگری غذا تا منوی تکراری در رستوران‌های ایران

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری گفت: زمانی که یک توریست به کشوری مسافرت می‌کند یا قصد سفر دارد، مایل است از اوقات فراغت خود لذت ببرد و با فرهنگ‌های جدیدی آشنا شود؛ از این رو معمولا اولین سوال آن‌ها آدرس رستوران شهرها و نقاط دیدنی است و با وجود تنوع غذایی و گردشگری غذا بسیار در ایران نکته مهمی که وجود دارد یکنواختی و تکراری بودن فهرست غذای رستوران‌های مختلف کشور است.

فرزانه نصراصفهانی اظهار کرد: امروزه گردشگری، غذا را نیز تحت تاثیر قرار داده است و به یکی از گونه‌های گردشگری تبدیل شده است که کشورهای بسیاری به اهمیت آن به عنوان یکی از منابع جذب گردشگر پی برده‌اند.

وی افزود: مواد غذایی به عنوان اولین نیاز بشر صرفا در مواد غذایی خلاصه نمی‌شود؛ این ماده مغذی، فرهنگی است که جای خود را در بین فرهنگ و آداب و سوم مردم بومی هر منطقه پیدا کرده است.

این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری بیان کرد: تحقیقات نشان می‌دهد غذا خوردن یکی از فعالیت‌های عمده سفرهای گردشگری است که مقاصد گردشگری در آن به رقابت می‌پردازند و از آنجا که مواد غذایی بخش بزرگی از هزینه گردشگران را به خود اختصاص می‌دهد، اهمیت زیادی دارد و انجمن جهانی سفر تخمین میزند که در گردشگری غذا، سالانه بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار هزینه می‌شود.

نصراصفهانی ادامه داد: در ایران با وجود برخورداری از موادغذایی محلی و سنتی، به گردشگری غذا توجه چندانی نشده است؛ حال آنکه توسعه و اهمیت این بخش می‌تواند در تحرک، پویایی و توسعه همه جانبه و پایداری جوامع شهری نقش موثری ایفا کند.

وی افزود: ایران با توجه به برخورداری از تنوع فرهنگی، اقلیمی و تنوع غذایی و از سوی دیگر رشد چشمگیر گردشگری فرهنگی در جهان، می‌تواند در این زمینه جایگاه درخور و شایسته‌ای در عرصه بین‌المللی پیدا کند؛ در واقع وسعت زیاد کشور، وجود محصولات متنوع کشاورزی- دامی و تنوع فرهنگی- قومیتی به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر سبک غذاهای محلی تاثیر می‌گذارند.

به غذاهای محلی توجه نکرده‌ایم

این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری بیان کرد: غذاهای محلی موجود در ایران علاوه بر بعد خوراکی بودن می‌تواند با تبلیغات و بازاریابی در جوامع مختلف به یکی از مناسب‌ترین جایگاه‌ها در جذب گردشگر دست یابد و از این طریق به اشتغالزایی و کسب درآمد پرداخته و از طرفی فرهنگ خود را به دیگر جوامع از طریق خوراک بشناساند.

نصراصفهانی ادامه داد: نکته‌ای که با یک نگاه کلی به آشپزی ایرانی روشن می‌شود، این است که هرکدام از غذاهای اصلی- ایرانی الگویی است که به واسطه قرن‌ها تجربه به دست آمده است و اگر این الگوی ایرانی، نسل به نسل به آیندگان منتقل شود بسیار عالی خواهد بود، اما متاسفانه در حال حاضر، برخی از غذاهای محلی رو به فراموشی می‌رود.

وی اظهار کرد: در ایران با داشتن مناطق و فرهنگ‌های گوناگون چیزی در حدود ۲۲۰۰ نوع غذا و ۱۰۹ نوشیدنی و انوع شیرینی و نان، شناسایی شده است و از طرفی صرف غذاهای متنوع در رستوران‌های مختلف از مهم‌ترین برنامه‌های گردشگران خارجی و داخلی است، اما عموم رستوران‌های کشور، غذاهایی شبیه به هم را با آدابی یکسان سرو می‌کنند.

نصراصفهانی با بیان اینکه کباب غذای غالب رستوران‌های ایرانی است، افزود: زمانی که یک توریست به کشوری مسافرت می‌کند یا قصد سفر دارد، مایل است از اوقات فراغت خود لذت ببرد و با فرهنگ‌های جدیدی آشنا شود؛ از این رو معمولا اولین سوال آن‌ها آدرس رستوران شهرها و نقاط دیدنی است و با وجود تنوع غذایی بسیار در ایران نکته مهمی که وجود دارد یکنواختی و تکراری بودن فهرست غذای رستوران‌های مختلف کشور است.

وی با بیان اینکه این منوهای تکراری عملا جذابیت غذا و رستوران را نزد گردشگران از بین برده است، افزود: یک گردشگر اگر مدتی بیش از سه یا چهار روز بخواهد در شهری دور از خانه خود اقامت کند بدون شک از یکنواختی غذاها خسته خواهد شد چراکه تقریبا بخش اصلی منوی رستوران‌ها را کباب‌های مختلف تشکیل می‌دهد.

این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری تصریح کرد: این یکنواختی حتی برای ایرانی‌ها هم خسته کننده است؛ شاید از نظر تنوع غذا جزو غنی‌ترین کشورها باشیم ولی متاسفانه در بیشتر رستوران‌ها و هتل‌ها از غذاهای محلی و نوشیدنی‌های متنوع خبری نیست؛ بنابراین گردشگر ورودی به کشور، اگر با یک خانواده ایرانی تماسی نداشته باشد، تصور می‌کند غذاهای ایرانی به همان چند نوع کباب خلاصه می‌شود؛ درحالیکه اگر بخواهیم تمام غذاهای ایرانی و غذاهای محلی و دسرها را نام ببریم، بیش از۲۰۰۰ نوع است.

نصراصفهانی ادامه داد: از جمله شهرهای مطرح در زمینه گردشگری غذا در ایران، شهر رشت است که علاوه بر جاذبه‌های طبیعی برای جذب گردشگر از تنوع غذایی مثال زدنی نیز برخوردار است و به خاطر همین فرهنگ غذایی غنی است که یونسکو رشت را در لیست خلاق‌ترین شهرهای خوراک شناسی در جهان ثبت کرده است.

کشورهای مطرح در زمینه گردشگری غذا

وی افزود: آشپزی کاتالانی در اسپانیا که بهترین شان در بارسلون یافت می‌شود، از آن دست جاذبه‌هایی است که گردشگران را از نقاط مختلف دنیا به این منطقه می‌کشاند.

این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری بیان کرد: استفاده از زعفران و زیره سبز و سایر ادویه جات و خوراکی‌های سنتی سبک بارسلونی را ایجاد کرد و خوراکی‌های دریایی و گوشت با سس فراوان هنر آشپزان این ناحیه است.

نصراصفهانی تصریح کرد: اگر به آمریکای شمالی، مرکزی و جنوبی برویم، نیویورک را باید یکی از بهترین مقاصد گردشگری خوراک و غذا دانست به دلیل غذاهای محلی شگفت انگیز و ارزان قیمتی مثل ساندویچ های پاسترامی.

وی ادامه داد: کشور مکزیکوسیتی نیز آنقدر معروفیت دارد که به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگرانی که ذائقه گرم دارند مطرح است و پرو به عنوان کشوری که غذاهای رژیمی فراوانی دارد، استراتژی‌های مختلفی برای جذب گردشگران به اجرا گذاشته است.

این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری ادامه داد: در آسیا نیز هنگ کنگ از شهرت فراوانی برخوردار است چنانکه به عنوان بهشت غذا مطرح است؛ کره جنوبی نیز در گزارش سالیانه سازمان جهانی گردشگری به عنوان یک مقصد گردشگری غذا مطرح شده است که با بهره‌گیری از برنامه‌ها و فیلم‌های تلویزیونی فرهنگ غذایی خود را به خوبی صادر کرده است.

 

به ایجاد خیابان غذا در هر شهر فکر کنیم

وی افزود: مالزی کشوری چند قومیتی و چند فرهنگی است و این تنوع فرهنگی موجب شکل گیری تنوع غذایی در این کشور شده است؛ مصر با راه اندازی اولین شبکه اختصاص ماهواره‌ای ویژه آشپزی به ترویج و آموزش فرهنگ غذایی با حضور سرآشپزان و آشپزان معروف مصری در این کشور پرداخت؛ همچنین ژاپن، چین، هند، ترکیه و تایلند از دیگر مقاصدی هستند که در گردشگری غذا فعالیت‌های عمده‌ای صورت داده‌اند.

نصراصفهانی تصریح کرد: جهت توسعه گردشگری غذاهای محلی و سوق دادن شهرهای ایران برای تبدیل شدن به شهرهای فعال در گردشگری غذا پیشنهاداتی در این زمینه ارائه می‌شود که عبارتند از انجام پژوهش‌های لازم روی موادغذایی محلی و دایر کردن رشته‌های دانشگاهی در زمینه گردشگری غذا، بهره گیری از شبکه‌های اجتماعی، تولید محتوا، تبلیغات تلوزیونی، روزنامه‌ها و نشریات و برندسازی غذاهای محلی و سنتی کشور در سطح بین المللی و برگزاری برنامه‌ها و جشن‌های فرهنگی برای آشنایی با غذاهای محلی.

وی یالدآور شد: ایجاد بازارهای دائمی غذا، تسهیل بهره برداری از فضاهای عمومی و پیاده روها برای رستوران‌ها و غذاخوری‌ها(ایجاد خیابان غذا با رعایت پروتکل‌های بهداشتی)، ستاره کردن رستوران‌ها مانند هتل‌ها برای بهبود کیفیت شان و گنجاندن غذاهای محلی در منوی آن‌ها و آموزش تخصصی آشپزها و خدمه ماهر که در انتقال فرهنگ بومی نقش به سزایی دارند نیز از دیگر پیشنهادات است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

معرفی غذاهای فراموش شده در گردشگری غذا

زنگ خطر انقراض آهوی ایرانی به صدا درآمده است

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: تخریب زیستگاه و شکار بی رویه باعث شده تا جمعیت ۲۰ هزار رأسی آهوی ایرانی در خراسان جنوبی به زیر ۵۰۰ رأس برسد.

حسن اکبری، امروز یکشنبه ۹ خرداد به رسانه‌های گروهی گفت: آهوی ایرانی، گونه نادر در شرق کشور است که در طول ۷۰ سال اخیر با خطر کاهش جمعیت مواجه شده و زنگ خطر انقراض آن به صدا درآمده است.

وی افزود: در دهه‌های ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰، خراسان جنوبی زیستگاه ۲۰ هزار رأس آهو بود، اما با شکار بی رویه، جمعیت آن کاهش یافته و اکنون به زیر ۵۰۰ رأس رسیده است.

وی گفت: چند سالی می‌شود که اداره کل حفاظت محیط زیست استان اقدام به ایجاد مناطق حفاظت شده برای جلوگیری از کاهش جمعیت آهو و احیای نسل این گونه نادر کرده تا با بارورسازی آهوها و تولد بره آهوی ایرانی، از خطر انقراض این گونه جانوری جلوگیری شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با اشاره به اینکه احداث اولین مناطق حفاظت شده خراسان جنوبی در مناطق شکار ممنوع عشق آباد و بشرویه به دهه هشتاد برمی‌گردد، افزود: در این بازه ۲۰ ساله برای افزایش زیستگاه‌های حفاظت شده در استان تلاش زیادی شده و حالا در هفت منطقه حفاظت شده پترگان، شاسکوه، کمرسرخ، مظفری، درمیان و سربیشه، باقران، آرک و کرنگ و سه پناهگاه حیات وحش نایبندان طبس، رباط شور و کجی نمکزار نهبندان جمعیت آهوی ایرانی در حال تکثیر است.

اکبری افزود: تعداد زیستگاه‌های مستعد پرورش آهو در استان بالاست، اما به دلیل وجود تعارضاتی مانند محدودهای معدنی و وجود طرح‌های مرتع داری، تاکنون موفق به کسب موافقت سازمان صمت و منابع طبیعی نشده ایم که از مهم‌ترین این زیستگاها می‌توان به پیرحاجات، پلنگ آباد، استند و لشکرگاه اشاره کرد.

وی ادامه داد: استند نهبندان یک زیستگاه مستعد آهوان ایرانی را در دامان خود جای داده، اما برای تداوم نسل این آهوان چشم عسلی‌، نیاز به زیستگاه‌های بیشتری است.

اکبری با اشاره به تبدیل زیستگاه‌های این گونه جانوری به جاده‌های آسفالت در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ ، گفت: تغییر اراضی باعث شد آهوان ایرانی زیستگاه امن خود را ازدست دهند و در جست و جوی غذا در دام صیادان بیافتند.

وی ادامه داد: شکار این حیوانات در دشت‌هایی که موانع طبیعی برای دفاع کمتر وجود دارد، باعث شده شکارچیان دسترسی آسانتری به آن‌ها داشته باشند و زودتر در دام صیادان بیافتند، به طوریکه در طی دو تا سه دهه تقریبا تعدادی زیادی از جمعیت آهوی ایرانی شکار شده‌اند.

اکبری با بیان اینکه کاهش شدید نزولات جوی، سایه سنگین خود را بر سر زندگی آهوان نیز انداخته و وضعیت مراتع و زیستگاهای استان مناسب چندان نیست، گفت: خشکسالی و نبود علوفه و آب، آهوان را مجبور به خروج آهوان از زیستگاه‌ها و ورود به مناطق ناامن و زمین‌های کشاورزی کرده که متأسفانه در دام شکارچیان متخلف افتاده و از بین رفته‌اند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان کرد: در منطقه حفاظت شده زیرکوه، خشکسالی‌های پی در پی حاکم است و به همین خاطر در تلاش هستیم زیستگاه این آهوان را حفاظت شده اعلام کنیم تا بتوانیم از انقراض گونه نادر آهوی ایرانی جلوگیری کنیم.

اکبری گفت: ۱۳ سالی می‌شود که با تلاش محیط زیست، دشت اسفدن زیر پای آهوی ایرانی قرار گرفته است و طرح تکثیر آهوی ایرانی از سال ۸۷ در محدوده ۴۵ هکتاری از منطقه شاسکوه قاین و زیرکوه با ۸ رأس آهو آغاز شد و حالا این سایت محل زیستگاه ۵۰ راس آهو است.

وی افزود: حدود ۱۰۰ رأس آهوی ایرانی دیگر نیز در دشت نینان در منطقه شکار ممنوع عشق آباد وجود دارند که در سال‌های اخیر به دلیل حمایت‌های محیط زیست و ایجاد زیستگاه، جمعیت شان افزایش یافته است.

اکبری یادآور شد: آهوانی که در مراکز تکثیر و پرورش ادامه بقا می‌دهند، تنوع ژنتیکی پایینی دارند و این آهوها نمی‌توانند به نژاد آهوی درحال انقراض کمک کنند، اما می‌توانند استفاده گردشگری داشته باشند و مردم آن‌ها را مشاهده کنند و با این مخلوق زیبا آشنا شوند.

منبع: ایسنا

ایجاد منطقه ویژه گردشگری در کویر

فرماندار بم گفت: ما بکرترین نقاط کویری را در بم داریم و به زودی نیز یک منطقه ویژه گردشگری در کویر به مساحت ۵۰۰۰ هکتار احداث خواهد شد.

“هادی شهسوارپور” درباره پیشگیری ثبت تمدن قناتی و باغشهر جهانی بم اظهار کرد: “قامت، قدمت و قنات” یکی از شعارهای ما برای ثبت قنوات باید باشد، زیرا قنات همزیستی کویر، انسان و عمران آبادانی را به وجود آورده و باعث ایجاد یک تمدن در حاشیه کویر شده است.

وی افزود: شهرستان کویری بم به پیشینه تاریخی که دارد افتخار می‌کند زیرا بزرگ ترین تمدن ها در حاشیه کویر شکل گرفته است.

شهسوارپور تصریح کرد: ارگ قدیم با تمدن ۶۰۰۰ ساله و دارستان با تمدن ۷۳۰۰ ساله در حاشیه کویر شکل گرفتند و آب این تمدن ها فقط به وسیله قنوات تامین می شد در حالی که تمدن های دیگر مانند تمدن هلیل و بین النهرین در حاشیه آب بودند.

فرماندار بم بیان کرد: باید ثبت ملی کوچه باغ های بم و بروات هم همزمان در برنامه ثبت ملی تمدن قنوات قرار گیرد و شهرستان بم با توجه به جایگاهی که در گردشگری دارد از این ظرفیت استفاده کند.

وی افزود: منظر فرهنگی بم، ارگ قدیم و دو قنات اکبرآباد و قاسم آباد بروات ثبت جهانی هستند.

شهسوارپور ادامه داد: ما بکرترین نقاط کویری را در بم داریم و به زودی نیز یک منطقه ویژه گردشگری در کویر به مساحت ۵۰۰۰ هکتار احداث خواهد شد.

وی بیان کرد: شهرستان بم می تواند به یکی از خاستگاه های گردشگری در دنیا تبدیل شود چرا که پرآب ترین قنات های دنیا در این شهرستان وجود دارد.

فرماندار بم گفت: بیش از ۴۶ قنات فعال در شهرستان بم داریم که حدود ۸۵ درصد سطح زیرکشت اراضی از طریق این قنوات آبیاری می شود درحالی که در کشور این رقم حدود ۱۵ درصد است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

ماهان، نوایی آهنگین در خطه کویر

مرنجاب _قلب تپنده کویرهای ایران

گنجعلی‌خان طلیعه معماری و هنر اصیل ایرانی در دل کویر کرمان