دشتستان نگین آثار تاریخی جنوب کشور

وجود آثار تاریخی در شهرهای منطقه دشتستان 

یکی از شهرهای استان بوشهر، دشتستان در شرق استان به مرکزیت برازجان است که می‌توان از قدیمی‌‌ترین شهرهای ایران به لحاظ آثار و ابنیه تاریخی دانست. دشتستان دارای ۹ شهر است. برازجان، آب‌پخش، سعدآباد، شبانکاره، دالکی تنگه ارم، کلمه، بوشکان، وحدتیه از شهرهای دشتستان است.

آثار زیادی در این شهرستان وجود دارد که می‌توان به کاخ زمستانه کوروش، کاروانسرای مشیر، گور دختر، کوشک اردشیر، کاخ چرخاب، کاخ بردک سیاه، آتشکده تاریخی،  کاخ سنگ سیاه و … اشاره کرد.

نخلستان‌های دشتستان قطب تولید خرما 
در این میان نخلستان‌های سرسبز و سر به فلک کشیده شهر آب‌پخش، جذاب‌ترین ورودی در دید هر گردشگر را دارد. نخل‌ها  بیشترین سهم محصولات خرمای کشور را سالانه درحدود ۱۲۰ هزار تن، به خود اختصاد داده است، که سهم مهمی  در اقتصاد کشور و اشتغال‌زایی مردم منطقه دارد.

مهمترین نمونه خرما، خرمای کبکاب، برهی، بریمی، شکر، محبوبی و… است که در نیمه شهریورماه فصل برداشت  و تا پایان آبان‌ماه ادامه دارد. بازار مصرف آن سایر استان‌های کشور است البته به کشورهای آسیای میانه نیز صادر می‌شود.نخلداران، خرمای خود را برای درآمد سالانه بسته‌بندی  و برای فروش آماده می‌کنند.

افتتاح جاده گردشگری در میان نخلستان‌ها
جاده گردشگری به‌منظور تفریحات سالم و ورزش‌های اسب‌سواری پیاده‌روی و… در بین نخلستان‌های شهر آب‌پخش احداث شده است. همچنین در مسیر بین نخل‌ها، استراحتگاه‌ها و کلبه‌های سنتی  از برگ درخت خرما ساخته شده که برای گردشگران جاذبه‌ای زیبا به‌شمار می‌رود  بیشتر صنعتگران صنایع‌دستی از درخت نخل حصیر، بادبزن، زنبیل و… تولید می‌کنند.

لزوم تلاش برای توسعه بیشتر

انتظار می‌رود، با توجه به قدمت چندهزار ساله و همچنین نقش مهمی که این منطقه در صنعت گردشگری، صنایع‌دستی و کشاورزی دارد، مورد توجه ویژه قرار گیرد.

مرتبط:

مرکز دشتستان شناسی به زودی آغاز به کار می‌کند

گردشگری واقعیت مجازی رونق می‌گیرد؟

به‌‌نقل از بی‌بی‌سی ورلد، پاندمی کرونا باعث شد تمام برنامه‌های سفر مردم تمام دنیا در سال ۲۰۲۰ لغو شود. اماکن گردشگری جای‌جای دنیا که زمانی شاهد خیل عظیم گردشگران بودند، حالا متروکه شده‌اند، هتل‌ها خالی مانده‌اند و نمی‌توان هیچ گردشگری را در شهرهای توریستی دنیا پیدا کرد. آمار خود گویای همه چیز هستند: در ۱۳ اکتبر، انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (یاتا) عنوان کرد که ترافیک بین‌المللی تقریبا به‌کلی ناپدید شده است، و خطوط هوایی فقط ۱۰ درصد از سطح معمول پرواز دارند. بر اساس تخمین‌های یاتا، آسیب‌های ناشی از کرونا باعث شده‌ است بیش از ۴۱ میلیون شغل در بخش سفر و گردشگری در معرض خطر قرار بگیرد.

در نبود مسافران، پلتفرم‌های گردشگری، هتل‌ها و مقاصد دیدنی به واقعیت مجازی (VR) روی ‌آورده‌اند – فناوری‌ای که هنوز دوران طفولیت خود را طی می‌کند – تا بازدیدکننده‌های بالقوه را مشتاق نگه دارند و انها را برای دوران پساکرونا آماده کنند. چیزی که برای بسیاری یک اقدام موقتی تلقی می‌شد، حالا ممکن است به یک راه‌حل طولانی‌مدت بدل شود. یاتا پیش‌بینی می‌کند که ممکن است تا سال ۲۰۲۴ وضعیت سفر به حالت پیش از پاندمی بازنگردد.

حالا که بسیاری با این واقعیت جدید مواجه شده‌اند، به این باور رسیده‌اند که کوید ۱۹ می‌تواند یک توفیق اجباری برای VR باشد تا آن را از یک حقه بازاریابی هوشمندانه و موقتی به یک راه‌حل دائمی برای بازاریابی گردشگری بدل کند.

جایگزینی برای سفر

رالف هولیستر، یک تحلیلگر گردشگری در شرکت گلوبال دیتا، عنوان می‌کند: «تاثیر کوید ۱۹ می‌تواند این امکان را برای VR فراهم کند که آن تصویرِ بد و منفی‌اش به عنوان یک حقه برای جذب مخاطب در زمینه گردشگری را از بین ببرد. هر چه این پاندمی بیشتر طول بکشد، شانس VR بیشتر می‌شود تا با عادت کردنِ مشتری‌ها به این فناوری، به یک شیوه سفر جایگزین برای مردم بدل شود.»

استیو پریلو رئیس تراول ورلد وی‌آر، یک شرکت بازاریابی و تولید ویدیوی واقعیت مجازی و ۳۶۰ درجه در امریکاست که با تورگردان‌ها، مقاصد گردشگری، خطوط کروز و هتل‌ها همکاری دارد. به نظر او این پاندمی برای فناوری‌های روز به مثابه «یک دوز آدرنالین» بوده است که تا به امروز «وقعا به آن پرداخته نشده بود.» به گفته او، حالا VR می‌تواند محرکی برای برانگیختن اشتهای مخاطبان بالقوه باشد و «گشتاور واقعا بالا رفته است و مفهوم سفر از راه دور را به واقعیت نزدیک کرده است.»

گردشگری واقعیت مجازی

عناصر ضروری

در این محیط، تعدادی از کشورها اقدام به بازاریابی VR کرده‌اند تا برای بهبودی تدریجی صنایع گردشگری خود آماده شوند. در میان این کشورها، یکی از پیشروترین و برجسته‌ترین مللی که این اقدام را انجام داده آلمان است. آلمان از تعدادی پروژه سه‌بعدی رونمایی کرده است تا بر پتانسیل این کشور به عنوان یک مقصد سفر مجازی تاکید کند.

برای مثال، در ویدیو‌های ۳۶۰ درجه که برای دیده شدن در هدست‌های اوکولوس ریف طراحی شده‌اند، هیئت گردشگری ملی آلمان (GNTB) بیننده‌های خود را به سفری در این کشور می‌برد و بخش‌هایی از سواحل دریای بالتیک و دریای شمال را هم به آنها نشان می‌دهد. یک مجموعه ویدیوی دیگر – که برای هولولنزهای مایکروسافت طراحی شده است –نماهایی از شش قلعه و کاخ مشهور در این کشور را در معرض دید بیننده‌های خود قرار می‌دهد.

مدیر اجرایی GNTB، پترا هدروفِر می‌گوید: «برنامه‌های دیجیتالی نمی‌توانند – و قصد هم ندارند – که جایگزین تجربه سفر در دنیای واقعی شوند. اما برنامه‌های VR و AR (واقعیت افزوده) عناصری ضروری در زنده نگه داشتنِ اشتیاق و علاقه افراد به مقاصد گردشگری آلمان در طول محدودیت‌های سفر ناشی از شیوع کرونا هستند و می‌توانند مشتریان بالقوه را نسبت به محصولات ما هیجان‌زده کنند و الهام‌بخشِ سفر در دنیای واقعی باشند.»

VR در نقش تسریعگر

حدود ۱۲۰۰ کیلومتر دورتر از آلمان، مقامات گردشگری ایرلندی حتی پیش از شروع پاندمی کرونا قابلیت‌های VR را بررسی کرده بودند. در نوامبر سال ۲۰۱۹، گردشگری ایرلند یک تجربه VR دو قسمتی راه‌اندازی کرد که برای تبلیغ و ترویج مکان‌های دیدنی ایرلند شمالی طراحی شده بود.

کمپینِ روح غول را در آغوش بکش (Embrace a Giant Spirit) – که در آن با شاعرِ برنده جایزه پولیتزر، پائول مولدون و سینماگر نامزد اسکار، شیموس مک‌گراوی همکاری می‌شد – در صدد ترویج و ارتقای گذرگاه ساحلی غول‌پیکرِ معروف بود و بر نقش ایرلند به عنوان محل فیلمبرداری سریال محبوب بازی تاج و تخت که توسط شرکت HBO ساخته شده است تاکید می‌کرد.

سیوبان مک‌مانامی، مدیر بازاریابی گردشگری ایرلند می‌گوید: «ما می‌دانیم که فناوری آماده متحول کردن شیوه سفر کردن است، و VR در این دنیای پساکرونا می‌تواند تسریعگر و تسهیلگرِ این امر باشد.»

با توجه به اینکه سفر همچنان در وضعیت توقف و محدودیتِ کامل قرار ددارد، هنوز برای ایرلند و آلمان زود است که بتوانند بازگشت سرمایه خود را اندازه‌گیری کنند (یعنی محاسبه کنند چه تعداد از افرادی که یک مقصد گردشگری را به صورت مجازی دیده‌اند، برای دیدن آنجا در دنیای واقعی بلیط می‌خرند و هتل رزرو می‌کنند).

ارزش بازده

طیب محمد، مدیر روابط‌ عمومی و بازاریابی گردشگری مالدیو، معتقد است در حالی که VR به تقویت گردشگری کمک خواهد کرد، اما اندازه‌گیری کردن رابطه همبستگی مستقیمِ آن کار دشواری است. در مورد مالدیو، VR برای نمایش دادن تجارب متنوع در املاک جزیره‌ای این کشور به کار گرفته شده است؛ مثلا یوگای صبح‌گاهی در کنار ساحل، اسنورکل، یا کلاس‌های آشپزی.

طیب محمد می‌گوید: «افزایش میزان سرمایه‌گذاری در VR مستقیما به افزایش تعداد گردشگران در آینده منتهی نخواهد شد. هرچند، تعداد دفعاتی که VR چه در وبسایت‌ها، چه به صورت چاپی یا حتی در طول نمایشگاه‌های مربوط به سفر، استفاده می‌شود، می‌تواند پتانسیل سفر را برای مقاصد مورد نظر افزایش دهد. هر رسانه‌ای یک ارزش بازدهی متفاوت دارد، اما سرمایه‌گذاری در بازاریابی VR قطعا در آینده به کمک گردشگری خواهد آمد.»

گردشگری مجازی

تقویت اعتماد گردشگران

البته برخی بر این باورند که ممکن است مزایای استفاده از VR در سفر خیلی زودتر از این‌ها احساس شود. یکی از این افراد میگل فلِچا، یک متخصص سفر و میهمانپذیری در شرکت مشاوره چندملیتیِ اکسنچر (Accenture) در مادریدِ اسپانیا است. او تصور می‌کند با رفع تدریجی محدودیت‌های سفر در طی ماه‌های آینده، VR یک ابزار حیاتی برای کمک به آشناسازی مسافران با محیط‌های جدید خواهد بود و به تقویت اعتماد در گردشگران کمک شایانی خواهد کرد.

آقای فلچا می‌گوید: «وقتی به تدریج از پاندمی بیرون بیاییم، برخی از افراد هستند  که تمایل و اشتیاق زیادی برای سفر خواهند داشت. جوانتر‌ها به محض اینکه شرایط مهیا باشد، به دنبال خرید بلیت هواپیما و رزرو کردن هتل خواهند بود، اما ممکن است سایر اقشار جامعه چندان متمایل به سفر نباشند. فناوری‌های VR می‌توانند یک روش مقرون‌به‌صرفه و مستعد برای کمک به بازگشت این حس اعتماد، راحتی و تمایل نسبت به سفر در میان تمام اقشار جامعه باشند.

می‌توان به گردشگران اقدامات سلامت و بهداشتی، یا فرایند‌های جدید پذیرش در هتل، سووار شدن به هواپیما یا یک کشتی کروز را به صورت VR نشان داد تا احساس ایمنی بیشتری پیدا کنند. اگر بتوانید راحتیِ یک متقاضی برای سفر را بالا ببرید، احتمال رزرو کردن هتل و خرید بلیط توسط آنها هم بیشتر می‌شود. و این یعنی بازدهی سرمایه – شما در واقع متقاضی را تحریک به سفر کردن می‌کنید.»

البته اینکه یک ایرلاین که VR را جایگزین سفر کند، مفهوم تازه و بکری هم نیست. از سال ۲۰۱۷، فرست ایر، ایرلاین ژاپنی، که خود را «اولین خدمات‌دهنده هوانوردی مجازی» می‌نامد، پرواز‌های VR از توکیو ارائه می‌داده است که شامل مرحله سوار شدن به هواپیما، وعده‌های غذایی در حین پرواز، و کشور‌های مقصدِ برنامه‌ریزی شده از ایتالیا گرفته تا نیوزلند می شدند. به گفته مسئولین این ایرلاین، با شروع پاندمی کرونا، رزرو‌های این شرکت افزایشی ۵۰ درصدی را شاهد بوده است.

تسریعگرِ بزرگ

البته محدودیت‌هایی هم بر سر راه واقعیت مجازی در سفر وجود دارد که به گفته متخصص‌ها در حال حاضر این فناوری را به عقب رانده‌اند؛ یکی از آنها همین هدست‌های بزرگ و سنگین است که لازمه سفرهای مجازی به شمار می‌رود، و دیگری هزینه‌های نسبتا بالای تجهیزات و امکانات این دست سفرهاست.

به گفته آقای فلچا، مهم‌ترین محدودیت این است که دنیا نیاز به یک برند جهانیِ مورد اعتماد دارد تا به VR رو بیاورد. او می‌گوید: «صنعت گردشگری باید به این فناوری باور داشته باشد تا بتوانند موفق شود.»

البته راه‌اندازی آمازون اکسپلور در امریکا در ماه سپتامبر (پلتفرمی که امکان دسترسی به تجربه‌های مجازی یک به یک را همراه با راهنمایان سفر و ساکنین محلی در کشورهای سرتاسر دنیا فراهم می‌کند) شاید اوضاع را کمی تغییر داده باشد. تجربه‌های ارائه شده در یک نسخه فراملیتی با فناوری بسیار به‌روز و بالا، که از تورهای محله‌های کیوتو در ژاپن گرفته تا خرید آثار هنری در کاستاریکا و آموزش آشپزی تاکوی ماهی در مکزیک را شامل می‌شوند، بدون شک می‌تواند نظر مخاطبان و مسئولان گردشگری را تغییر دهد. به اعتقاد آقای فلچا، آمازون اکسپلور می‌تواند تعیین‌کننده  موفقیت یا شکست VR در صنعت گردشگری باشد. سرمایه‌گذاری‌های جدی توسط یک غول فناوری و یک برند قابل‌اعتماد – اپل و سامسونگ هم در حال ورود به دنیای واقعیت مجازی هستند – می‌تواند همان «تسریع‌گرِ بزرگی» باشد که به دنبالش هستیم.

گردشگری واقعیت مجازی در ایران

ایده گردشگری واقعیت مجازی البته چندین سال است که در ایران به راه افتاده است، اما متاسفانه فقط در حد عکس‌ها و ویدیو‌های ۳۶۰ درجه باقی مانده است. این سفرهای مجازی به جاذبه‌های گردشگری ایران فاقد آن حسِ در محیط بودن و زنده بودن هستند و در بیشتر موارد کیفیت عکس‌ها و ویدیو‌ها در حدی نیست که بتوان آن را یک گردشگری واقعی مجازی نامید. به علاوه، به دلیل گران بودن و کمبود امکانات VR، مانند عینک‌های واقعیت مجازی و سایر گجت‌ها، هنوز با رسیدن به سطح بالای این فناوری فاصله زیادی داریم.

مرتبط:

آیا گردشگری مجازی جای تورها را می‌گیرد؟

برج شبلی، نگین استوار دماوند

مقبره برج

در سرداب مقبره، اثری از قبر وجود ندارد. روایت‌های محلی، این مقبره را بنای یادبود او می‌دانند. این برج در میان مردم به «پاگنبذ»، «برج شبلی» یا «شیخ شبلی» شهرت دارد.

شبلی همان عارف مشهور قرن سوم هجری است. در نام و نسب او اختلاف زیادی وجود دارد و در منابع فارسی و عربی او را به نام‌های دلف بن حجدر، حجدر بن خلف، دلف بن جفره، جعفر بن یونس و محمد بن خلف خوانده‌اند.

جیمز موریه در سال ۱۸۱۵ هنگام عبور از دماوندمی نویسد: «شهر در اولین دید به‌وسیله برج‌های قدیمی و بلند به‌طور مشخص نمایان می‌گردد». سپس طرحی از نمای دهکده ترسیم می‌کند که برج شبلی را در قسمت شرقی دهکده بر فراز تپه‌ای که اطراف آن سنگ قبر ریخته شده، دیده می‌شود.

چارلز استوارت نیز چنین گزارش می‌کند که به‌اتفاق همراهانش از رودخانه اصلی دماوند بر دامنه تپه‌ای بالا می‌روند و به یک برج آجری می‌رسند که نه تاریخ ساخت آن معلوم است و نه مورد استفاده آن. فقط از محل این برج، منظره زیبای آبادی و دره به چشم می‌خورد. عکسی که در ضمن سفر ناصرالدین شاه به خراسان در سال ۱۳۰۱ هجری، از برج شبلی (نگاه کنید به عکس) گرفته شده وضعیت بنا را قبل از مرمت‌های دوره اخیر نشان می‌دهد. دونالد ویلبر در کتاب خود در معرفی امامزاده عبدالله دماوند، اشاره کوتاهی به برج شبلی کرده و نوشته است: «در سمت شرقی قریه، برجی وجود دارد که سالم مانده و متعلق به دوره سلجوقی است.» در سال ۱۹۹۶ دیوید استروناخ و کایلر یانگ در مقاله خود تحت عنوان «سه آرامگاه برجی از دوران سلجوقی» ضمن بررسی برج‌های خرقان، برج شبلی را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد که توسط مجید ورهرام ترجمه شده و در مجله بررسی‌های تاریخی به چاپ رسیده است. سپس خانم شیبانی مقاله‌ای تحت عنوان «برج شبلی دماوند» با استفاده از نوشته استروناخ و یانگ، به بررسی برج پرداخته است. آخرین مقاله نیز متعلق به خانم شیبانی که تحت عنوان «گزارش تفصیلی تعمیرات استحفاظی سال ۱۳۶۹ برج شبلی دماوند» در مجله اثر به چاپ رسیده است.

برج شبلی

نقشه برج

برج شبلی از بیرون هشت‌ضلعی و از داخل دایره است. پی و پایه از لاشه‌سنگ و ملاط گچ است. ابتدا پلان چهارگوش به وجود آورده سپس پایه هشت‌ضلعی را روی پلان ایجاد کرده، آنگاه ساختمان اجری روی این پایه ساخته و پرداخته شد.

یکی از ویژگی‌های ساختمانی برج «سردابه» است. که به شکل چهارگوش است.

نمای بیرونی برج طرح هشت‌ضلعی دارد که گوشه‌های آن در هر ضلع، ستون‌های نیم دایره‌ای تزئینی دیده می‌شود. این ستون‌های نیم دایره‌ای با آجر پخ ساخته شده و در ساختمان برج هیچ‌گونه عملکردی نداشته و صرفاً جنبه تزئیناتی دارد. بعضی از ستون‌ها در قسمت پایه آسیب دیده‌اند.

برج ابتدا به‌صورت هشت‌ضلعی ساده ساخته شده، سپس تزئینات روکاری آن انجام شده است. به غیر از ورودی که به علت ایجاد درگاه که دو اسپر تزئینی دارد، تمام سطوح جانبی برج سه اسپر عمودی چهارگوش دارد که هرکدام با نقشی مخصوص با آجر تزئین شده‌اند. این تزئینات در روی پایه در بعضی قسمت‌ها آسیب دیده‌اند. ارتفاع کل بنا از پایه اجری تا نوک گنبد ۸۹/۹ متر است.

 گنبد بیرونی به‌صورت هشت ترک است که زوایای تند آن با یک شکستگی (شیب‌دار) به‌طرف رأس متمایل است. عکسی از برج شبلی از آلبوم خانه سلطنتی، گنبد برج را قبل از مرمت‌های دوره اخیر نشان می‌دهد.

ساختمان برج ابتدا به‌صورت هشت‌ضلعی ساده ساخته شده، سپس تزیینات روکاری آن به‌طور جداگانه انجام گرفته است. تزیینات را با سبک خاصی و متفاوت از یکدیگر تزئین کرده‌اند. در کل ۳۰ قاب در اسپر بنا به کار برده‌اند که ۲۲ قاب تزیینات اسپر بنا را تشکیل می‌دهد. ۸ قاب دیگر که در زیر گنبد به‌کاررفته، همگی به‌صورت مستطیل شکل افقی ساده می‌باشند که در هر ضلع تکرار شده است. احتمال می‌رود جای تزیینات کاشی بوده که ریخته است.

اتاق اصلی آرامگاه، دایره‌ای و قطر کف این اتاق ۴/۸۵ متر است مثبت سطوح جانبی این دیدارها تا زیر گنبد، با گچ پوشانده شده است. این دیوارها به‌صورت یکپارچه بود و از کف تا شروع حلقه گنبد تقریباً ۷/۲۷ متر است. این دیوارها از نیمه آن به‌طرف بالا، یک شیب محسوسی به چشم می‌خورد به همین جهت زیر حلقه گنبد از قطر کف آرامگاه ۳۰ سانتی‌متر کمتر است.

 گنبد داخلی به‌صورت کروی و عرقچین است که سطح زیرین آن به شیوه معماری خاص آجرکاری طرح جناغی متحدالمرکز است که شاهکاری از فن معماری است و قابل مقایسه با گنبد ارسلان جاذب است.

*گزارش از شهرام شریفی رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دماوند

مرتبط:

برج گری‌کوه بستک، اثری از دوره صفویه

برج آزادی ، قدیمی ترین برج تهران

نگاهی به عمارت کلاه فرنگی ماکو

عمارت کلاه فرنگی ماکو یکی از بناهای ارزشمند تاریخی در استان آذربایجان‌غربی است که به واسطه داشتن اریه‌های معماری، نقشه منحصر به فرد و دیگر ویژگی‌ها از معروفیت خاصی در بین بناهای تاریخی منطقه برخوردار است.

تاریخچه

در برخی منابع عمارت کلاه فرنگی ماکو را به یکی از خوانین به نام ماکو به نام علی قلی‌خان بیات نسبت داده‌اند که جهت سکونت شخصی وی در دوران قاجار احداث شده که بعدها توسط اداره بهداری ماکو از فرزندش تقی‌خان بیات خریداری شده و به عنوان ساختمان بیمارستان شیر و خورشید سابق مورد استفاده قرار گرفته است.

در کتاب ارزشمند اسدالله موسوی ماکویی به نام تاریخ ماکو این بنا را به نعمت الله‌خان صدیق‌الدوله نسبت داده‌اند، این بنا در اصل قسمتی از ساختمان بزرگ مالک اصلی بوده که بعد از فروش آن متاسفانه اداره بهداری ماکو بخش‌های دیگر ساختمان را تخریب و به جای آن بناهای جدیدی برای محل بیمارستان احداث کرده و فقط عمارت کلاه فرنگی به عنوان دفتر شیر وخورشید سابق از گزند حوادث سالم باقی مانده است.

بنای فوق با تلاش مسئولین میراث‌فرهنگی و با تهیه پرونده، مستندنگاری، نقشه و مطالب لازم نهایتا پس از طی مراحل و تشریفات قانونی در تاریخ ۳/۱۲/۱۳۷۷ و به شماره ۲۲۱۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و تحت حفاظت سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت.

از زمان ثبت اثر فوق طرح‌هایی برای مرمت و سازماندهی این اثر انجام شده و به ویژه در دهه ۷۰ و ۸۰ هجری شمسی بخش‌های عمده‌ای از این اثر مورد مرمت قرار گرفته است.

مصالح

مصالح اصلی مورد استفاده در بنای عمارت، آجر و خشت خام و چوب و مصالح فرعی سنگ و گچ است، جهت پوشش ساختمان از شیروانی استفاده شده و در مرمت‌های ادواری نیز از تیرآهن به جای ستون‌های چوبی استفاده شده است.

نقشه

عمارت کلاه فرنگی به صورت دو طبقه که از بیرون به صورت هشت‌ضلعی و از داخل به شکل صلیب است، ساخته شده و مساحت کلی آن بیش از ۲۲۵ متر مربع است.

تزئینات

بنای عمارت کلاه‌فرنگی ماکو علی­رغم مساحت و زیربنای اندک به نسبت دیگری بناهای تاریخی و مهم شهر ماکو، دارای تزئینات بسیار مهم و چشمگیری است، از جمله مهمترین این تزئینات می‌توان از آیینه‌کاری، گچ­­بری و نقاشی­های رنگ­و روغن و شیشه­های رنگی و اُرسی­های ارزشمند نام برد که از بسیاری جهات شبیه تالار آیینه کاخ گلستان است.

نقاشی‌های رنگ و روغن

در بدنه دیوار طبقه همکف نقاشی­های نفیسی با رنگ ­و ­روغن ایجاد شده که جذابیت ویژه­ای به فضای داخلی عمارت بخشیده است.

 متاسفانه قسمت‌های زیادی از این نقاشی­ها در اثر نفوذ آب و تخریب‌هایی که به مرور در بنا ایجاد شده از بین رفته است.

عمده‌­ترین آسیب وارده به این نقاشی­ها در اثر مرمت­های غیر اصولی و سفید کاری بدنه داخلی طبقه همکف بوده که باعث از بین رفتن آنها شده است.

 از مجموع نقاشی‌های دیواری تنها تصاویری از سه نقاشی ارزشمند، نقاشی دیواری رم دادن اسب­ها، نقاشی دیواری درگیری نظامی در دریا، نقاشی شکار خرس، بر جای مانده است.

وجود ارزش‌های قابل توجه عمارت کلاه فرنگی ماکو از نظر سبک و پلان معماری و همچنین تزئینات ارزشمندی از قبیل آیینه کاری، قاب‌بندی، گچ‌بری و نقاشی‌های رنگ و روغن این بنا را در ردیف آثار شاخص و فاخر تاریخی در منطقه آذربایجان‌غربی و ماکو قرار داده است.

آثار و شواهد نشان می‌دهد اثر فوق بخشی از مجموعه بزرگی است که امروزه به نام بافت تاریخی ماکو معروف است و از آن تنها چندین بنای مهم همچون ساختمان شهربانی، ساختمان بانک ملی، خانه جمال‌خان تیموری، خانه علی‌خان بیات، حمام و قلعه قبان  و … بر جای مانده و در زمان آبادانی از اعتبار و اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و از نظر رعایت تناسب معماری نیز ساختمانی جا افتاده و خوش ترکیب است.

 با انجام اقدامات زیربنایی در راستای احیا و بهره‌برداری از این بنای منحصر به فرد منطقه می‌توان زمینه جذب هرچه بیشتر گردشگر داخلی و بین‌المللی به خطه شمال غرب به عنوان دروازه ورود به ایران را فراهم کرد.

* گزارش از بهروز خان‌محمدی، کارشناس باستان‌شناسی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان‌غربی

مرتبط:

عمارت کلاه فرنگی شیراز _آرامگاه کریمخان زند

ارگ کلاه فرنگی بیرجند

ستاد کرونا ورود گردشگران خارجی را وتو کرده است؟

معاون گردشگری می‌گوید: با وجود تایید و موافقت مهم‌ترین کمیته‌های ستاد ملی کرونا با ازسرگیری صدور ویزای ایران برای گردشگران خارجی، اما ستاد این طرح را وتو و یا به نوعی حذف کرده است.

ولی تیموری پیش‌تر اعلام کرده بود با توافق اولیه کمیته‌های زیرمجموعه ستاد ملی کرونا، صدور ویزای ایران برای گردشگران خارجی از نیمه تیرماه ۱۴۰۰ از سر گرفته می‌شود، اما با گذشت یک ماه و نیم از زمان وعده داده‌شده، ستاد ملی مدیریت کرونا هنوز چنین مصوبه‌ای را صادر نکرده است. گمان متولیان گردشگری بر این است که همزمانی این تصمیم‌گیری با آغاز پیک‌های کرونا در کشور مانع از صدور این مصوبه بوده است.

بنا بر اعلام وزارت امور خارجه، ویزای ایران از فروردین‌ماه سال ۱۳۹۹ برای گردشگران خارجی صادر نمی‌شود. این درحالی است که اتباع خارجی برای درمان، تحصیل، کار و یا به صورت ترانزیت همچنان در تردد با ایران هستند و مانعی برای سفر ندارند. حتی این مسیر برای اتباع کشورهای همسایه که در مقاطعی وضعیتی مشابه با ایران به لحاظ شیوع ویروس کرونا داشته‌اند، باز بوده است. آمارهای گمرک نیز تایید می‌کند سال گذشته، با وجود محدودیت‌های صدور ویزا، ۵۱۲ هزار و ۶۹۹ نفر خارجی به ایران سفر کرده‌اند. معاون گردشگری نیز چندی پیش اعلام کرد که در سه‌ماهه نخست امسال، ۲۷ هزار گردشگر به انگیزه درمان به ایران سفر کرده‌اند.

ولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌گوید: حدود چهار ماه در مهم‌ترین کمیته‌های ستاد ملی کرونا، از جمله کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی که نمایندگان دستگاه‌های مهم و مؤثر حضور دارند، درباره چگونگی ازسرگیری سفر گردشگران خارجی به ایران و صدور ویزای توریستی بحث کردیم و موافقت‌ها و تاییدها صادر شد. قرار بود مصوبه ستاد ملی کرونا برای تیرماه صادر شود، اما به نظر می‌رسد این طرح حذف و یا وتو شده است.

تیموری که به تازگی خبر داده موافقت وزارت امور خارجه برای از سرگیری صدور ویزای ایران برای بازدیدکنندگان اکسپو دبی را گرفته است، اظهار می‌کند: هفته گذشته جلسه‌ای در وزارت امور خارجه با حضور نمایندگان وزارت بهداشت و وزارت اطلاعات و … برگزار و کلیات این طرح از سوی نمایندگان این دستگاه‌ها تایید شد، فقط باید جزئیات آن معلوم شود تا مجوز صدور ویزای ایران به صورت محدود همزمان با رویداد شش‌ماهه اکسپو دبی صادر شود.

لیلا اژدری ـ مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ نیز می‌گوید: در جلسه‌ای که در رابطه با صدور ویزای ایران در فرصت شش‌ماهه اکسپو دبی با وزارت امور خارجه برگزار شد، نمایندگان حاضر با کلیت طرح موافق بودند و نامه‌نگاری انجام شد تا مسؤول ستاد اکسپو در ایران پیگیری‌های لازم را انجام دهد و امیدواریم با پیگیری‌های معاون اول رئیس‌جمهور این‌بار به نتیجه برسیم.

او بیان می‌کند: ما از ستاد ملی کرونا ناامید شده‌ایم؛ چرا که با وجود موافقت نمایندگان وزارت بهداشت، کشور، اطلاعات و امور خارجه با کلیت طرح ازسرگیری صدور ویزای ایران برای گردشگران خارجی و تایید این طرح، در صحن ستاد کرونا که با حضور رییس‌جمهور برگزار می‌شود، مصوبه صادر نمی‌شود.

اژدری اضافه می‌کند: تصور ما این است وقتی در کمیته‌های عالیِ ستاد ملی کرونا که معاونان و مسؤولان اصلی حضور دارند و با طرحی موافقت می‌کنند، ستاد ملی کرونا مصوبه آن را حتما صادر خواهد کرد، چون قبلا نمایندگان همان دستگاه‌ها طرح را تایید کرده و حتی نظرات مخالف و موافق را بیان کرده و به توافق رسیده‌اند.

مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی اظهار می‌کند: تعلل در صدور این مصوبه، به صنعت گردشگری آسیب زیادی وارد می‌کند. بسیاری از افرادی که در این صنعت شاغل هستند، جزو اقشار ضعیف جامعه‌اند که بیش از یک سال و نیم است بیکار شده‌اند و معیشت‌شان دچار چالش شده است. بسیاری از آن‌ها درآمدی جز گردشگری نداشته‌اند. حتی هتلدارانی که خیلی‌ها معتقدند سرمایه‌دار هستند و ساختمان‌هایی با ارزش چندصد میلیارد دارند، در این دوره برای نگهداری هتل‌های خالی خود دچار مشکل شده‌اند. از طرفی، مگر چند درصد صنعت گردشگری کشور ما را هتلداران بزرگ تشکل داده‌اند؟ ضمن این‌که بیشتر هتل‌های بزرگ کشور هم در اختیار مجموعه‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی وابسته به آن‌ها است.

او با تاکید بر این‌که گردشگری به خاطر این سخت‌گیری‌ها ضربه شدیدی خورده است، می‌گوید: ما درباره مجوز ورود گردشگران کشورهای فقیر صحبت یا مطالبه نکرده‌ایم، ما که از این کشورها گردشگر نداریم، درباره گردشگران کشورهایی صحبت می‌کنیم که اتفاقا در واکسیناسیون از کشور ما جلوتر هستند و بیشتر آن‌ها دُز دوم واکسن کووید را هم دریافت کرده و تزریق دُز سوم را شروع کرده‌اند. اتفاقا همین کشورها قوانین سختگیرانه‌ای برای سفر و ورود و خروج از مرزها دارند.

او همچنین بیان می‌کند: با بستن مرزها به روی گردشگران سود نمی‌کنیم، چون اتفاقا کشور ما در کانون خطر کرونا قرار گرفته است و به لحاظ بیماری کووید این روزها در شرایط فوق بحرانی هستیم. با این حال، وقتی از بازگشایی مرزها به روی گردشگران صحبت می‌شود، ظاهرا چشم‌ها و گوش‌ها بسته می‌شود. اصلا توجه نمی‌کنند که بازگشایی چه شرایطی دارد و چه منافع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی می‌تواند برای کشور داشته باشد.

مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگران خارجی اظهار می‌کند: به نظر می‌رسد درباره توقف صدور ویزا منطق درستی وجود ندارد، چون وقتی با کارشناس وزارت بهداشت در کمیته‌ها صحبت می‌شود، متقاعد می‌شود، اما موضوع که به صحن اصلی ستاد می‌رسد، برداشت‌های دیگر می‌شود. ما معتقدیم اگر گردشگر کانالیزه وارد کشور شود، قابل کنترل است. قوانین متعددی هم برای کنترل بهداشتی و ایمنی گردشگران وجود دارد که در کشورهای دیگر نیز اجرا می‌شود، مثل ارائه کارت واکسیناسیون، دو مرتبه تست کووید که می‌توان همه را پیوست درخواست ویزا کرد. چطور وقتی سفر خارجی می‌رویم می‌توانیم این دستورالعمل‌ها را رعایت کنیم، پس برای سفر به ایران هم می‌توان چنین مقرراتی داشت.

اژدری با اشاره به سفر اتباع کشورهای همسایه که بدون محدودیت برای درمان به ایران مراجعه می‌کنند، می‌گوید: این روزها به هر بیمارستان و آزمایشگاهی مراجعه کنید بیمار خارجی می‌بینید که اتفاقا هم با دلال آمده است، نشانی محل سکونت بیشترشان هم «دولت‌آباد» (محله عرب‌ها و عراقی‌ها در تهران) است. چه اشکالی دارد مسیر سفر اتباع خارجی کانالیزه و مدیریت‌شده باشد تا منافع اقتصادی آن عاید فعالان واقعی گردشگری شود که در دو سال اخیر درآمدی نداشته و بیکار بوده‌اند. این بی‌تصمیمی‌ها خیانت بزرگی به صنعت گردشگری است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

انتظار برای صدور ویزای گردشگران خارجی

ماجرای راهروهایی زیرزمینی خانه‌های تاریخی یزد چیست؟

یکی از ویژگی‌های کمتر دیده شده خانه‌های تاریخی را می‌توان در بافت ارزشمند جهانی یزد دید، داشتن راهروهایی زیرزمینی که منجر به اتصال خانه‌ها به همدیگر می‎شود، اما ماجرای این راهروهای زیرزمینی که در برخی از خانه‌های تاریخی باقی مانده چیست؟

یکی از میراث به جای مانده از دوران گذشته که شاید کمتر در مورد آن صحبت شده، راهروهای تارخیی خانه‌های قدیمی یزد است که در قسمت زیرین بافت تاریخی هنوز آثار آن به وضوح دیده میشود و مواردی از خانه‌ها نیز هنوز شاهد وجود این راهروها در خانه‌هایشان هستند.

هرچند خطوط آب و گاز و بعضا آسفالت خیابان موجوب مسدود شدن بسیاری از این مسیرها و راهروها شده اما هنوز برخی از خانه‌ها از راهروهای مرموزی خبر می@دهند که گاها تا خانه همسایه ادامه دارد.

این مسیرهای قدیمی که بعضا دست نخورده همچنان در زیر خانه‌های تاریخی وجود دارند،به کجا خواهند رسید؟ و چرا و به چه علتی ایجاد شده‌اند و قدمت آن‌ها متعلق به چه زمانی است؟

«سیدمصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی یزد همانند ساکنان بومی بافت در مورد این راهروها به خبرنگار ایسنا می‌گوید: در گذشته و در جنگ جهانی اول که یزد دچار قحطی فراوانی نیز بوده است، مردم از ترس گروه‌های خارجی دشمن به این قسمت‌ها پناه می‌بردند.

وی تصریح می‌کند: در این زمان‌، در مقابل ترس از دشمن فرزندان و همسران خود را در این بخش‌های زیرزمینی پنهان می‌کردند و با مقداری غذا مقابل راهروها را با دیواری تیغه‌ای می‌پوشاندند تا دشمن متوجه این خانواده‌ها نشود و چه بسا بسیاری از این افراد در صورت اسیب دیدن شوهران همینطور پشت دیوار مانده تا می‌میردند.

این مسئول در مورد استفاده از این راهروها در دوره‌های بعدی بیان می‌کند: هر چند ساخت این راهروها منسوخ شده بود اما در زمان‌های بعدی در مورد وقایعی مانند کشف حجاب از انها استفاده شده است.

فاطمی در مورد این راهروهای زیرزمینی می‌گوید: این راهروها که هنوز هم در برخی از خانه‌های بافت تاریخی یزد وجود دارد، عموما بین خانه‌های یک قوم مانند عرب‌ها و همسایگان و مقاصدی مانند مسجد و حمام‌های عمومی ساخته می‌شده است.

البته در تاریخ مکتوب و شفاهی یزد از راه‌های زیرزمینی و مسیرهای زیرزمینی نیز یاد شده است که برخی مربوط به مسیرهای قنات و برخی راهروهای زیرزمینی است که از ابتدای تاریخ یزد در کتب مختلف و دوران مختلف از قرون اولیه اسلامی تا دوران اسلامی از این راهروها استفاده می‌شده است.

در دوران آل مظفر راه‌های رفت و برگشتی به بیرون شهر بوده و بعضا از ارتباط این راه‌ها برای تردد سربازها استفاده می‌کردند. جنگ‌های مختلف مانند دوران افغان‌ها و صفویه و دیگر جنگ‌ها نیز جزو مواردی است که این راهروها مورد استفاده قرار گرفتند تا جنگ اول و دوم جهانی که پایشان به یزد هم باز شده از این مسیرها استفاده می‌شده است.

این راهروها که امروزه هنوز در برخی از خانه‌های تاریخی و حتی مساجد علمیه یزد وجود دارد و تخریب نشده با وجود منسوخ شدن، توسط مالکان این خانه‌ها مورد استقبال قرار گرفته و بعضا درصدد احیای این مسیرها هستند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

ثبت خانه فقیهی زرتشتی‌نشین در بافق یزد

یخچال میبد _یادگارهای یزد

روزهای دشوار ضرغامی در ارگ آزادی

«پیشنهاد عزت‌الله ضرغامی به عنوان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در شرایط کنونی که صنعت گردشگری با بحران مواجه است، چه ره‌آورد و تغییراتی را به دنبال خواهد داشت؟»

عباس مهدی، فعال گردشگری با طرح این پرسش در یادداشتی نوشته است: «این روزها از سوی فعالان گردشگری این پرسش زیاد مطرح می‌شود و بسیاری از آن‌ها به برون‌رفت از این بحران با توجه به تداوم شرایط کرونایی خوش‌بین نیستند.»

او در این نوشتار، به تحلیل وضعیت موجود در گردشگری و میراث فرهنگی و چشم‌انداز پیش روی مدیران آن در ارگ آزادی پرداخته و ادامه داده است: «بی‌تردید پایان واکسیناسیون عمومی دست‌کم تا سال آینده زمان خواهد برد و گردشگری با این روند، به جایگاه گذشته خود دست نخواهد یافت. اما معادله دیگری که با رونق گردشگری پیوند خورده، نامعلوم بودن مسیر تحریم‌هاست که در کنار کرونا، آسیب‌های جدی به صنعت گردشگری ایران وارد کرده است.

کرونا و تحریم دو مانع بزرگ برای گردشگری داخلی و خارجی است که در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن، ضرغامی در صورت تحویل گرفتن وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، تا سال آینده با آن مواجه خواهد بود و امکان هرگونه تحول و رونق را از او خواهد گرفت. مونسان و تیمش هم آمادگی ورود به بحران کرونا و تحریم را نداشتند و به دلیل فقدان برنامه و تکیه نکردن بر ظرفیت‌های بخش خصوصی، در مدیریت بحران صنعت گردشگری ناکام ماندند.

در حقیقت، هر آن‌چه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دولت روحانی به آن می‌بالد مربوط به شرایط مناسبی بود که در مقطعی کوتاه و پس از مذاکرات برجام مهیا شد و خبری از اپیدمی کرونا در کشور نبود. آن زمان، شرایط برای بخش خصوصی فراهم بود و صنعت گردشگری روزهای پررونقی را سپری می‌کرد، اما با سایه سنگین تحریم‌ها و پس از آن، با شیوع جهانی ویروس کرونا ورق برگشت. بنابراین مهم‌ترین رویکردی که فعالان گردشگری از وزیر جدید انتظار دارند برنامه‌ای مبتنی بر لحاظ کردن شرایط موجود است؛ برنامه‌ای که بتواند هم گردشگری داخلی را رونق بخشد و هم زمینه حضور گردشگران خارجی به‌ویژه کشورهای منطقه را در چارچوب پروتکل‌های جهانی فراهم کند؛ تجربه‌ای که در سایر کشورها در حال آزمون و خطاست و می‌تواند الگویی برای وزیر جدید باشد.

بهره‌گیری از میراث فرهنگی و صنایع دستی در چرخه صنعت گردشگری دیگر رویکردی است که وزیر جدید میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید در اولویت کاری خود قرار دهد. میراث فرهنگی و صنایع دستی هنوز در معادلات گردشگری کشور نقش پررنگی ندارند و این درحالی است که سال‌هاست کشورهای موفق دنیا این ظرفیت‌ها را اولویت جذب گردشگران قرار داده‌اند.

برگ برنده ضرغامی، شناخت او از رسانه‌ها و جایگاه شبکه‌های اجتماعی است. ایران در میان کشورهای دنیا ناشناخته باقی مانده و دولت‌های قبل در معرفی ایران حتی در کشورهای همسایه نیز موفق نبوده‌اند. عزت‌الله ضرغامی به دلیل فعالیت در معاونت سینمایی و رسانه ملی به نقش رسانه‌ها در معرفی داشته‌های ایران در گردشگری آشنا است. او در شبکه‌های اجتماعی نیز فعالیت چشم‌گیری دارد، از این‌رو به نقش فضای مجازی در کسب‌وکارهای گردشگری و معرفی جاذبه‌های گردشگری واقف است.

آن‌چه ضرغامی در صورت کسب آرای نمایندگان مجلس و تکیه زدن بر کرسی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید اساس و اولویت کاری خود قرار دهد، تشکیل شورای مشورتی و بهره‌گیری از نقشه راه صاحب‌نظران و کارشناسان حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است؛ الگویی که کشورهای موفق در صنعت گردشگری از آن بهره گرفته‌اند و وزیر مجری تصمیمات کارشناسی است که گِرد میزهای تخصصی گرفته می‌شود.

دیگر مؤلفه‌ای که صنعت گردشگری ایران برای تعامل جهانی به آن نیازمند است، بهره‌گیری از ظرفیت سفارتخانه‌های خارجی در تهران و سفیران ایران در خارج از کشور است. این ظرفیت هیچ‌گاه به‌درستی به کارگرفته نشده و اساسا دیپلماسی در وزارت میراث فرهنگی و گردشگری تا کنون رویکردی فانتزی و رسانه‌ای داشته است.

با این شرح، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیش از تخصص به وزیری نیازمند است که در کابینه و مراکز تصمیم‌گیر حاکمیتی، جایگاه داشته باشد و بتواند حرفش را به کرسی بنشاند. خوشبختانه عزت‌الله ضرغامی به دلیل سال‌ها فعالیت در رسانه ملی در ارکان حاکمیتی نفوذ دارد و نسبت به سایر وزاری کابینه فرد شناخته‌شده‌تری محسوب می‌شود. این ویژگی قدرت چانه‌زنی وزارت گردشگری را بالا خواهد برد.

آن‌چه هویداست حال ناخوش و بحران‌زده بسیاری از مراکز گردشگری است که از شرایط اقتصادی و کرونایی کنونی آسیب‌های جدی دیده‌اند و بسیاری از فعالان این عرصه، خانه‌نشین شده‌اند. بازگشت امید و زنده ماندن صنعت گردشگری نیازمند انتخاب مدیرانی است که توانایی، خلاقیت، نوآوری و کارآمدی لازم را برای رونق دوباره گردشگری داشته باشند.

مدیریت در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به‌ویژه در حوزه اداری و فکری به خانه‌تکانی اساسی نیاز دارد؛ مدیرانی که شناختی از معادلات نوین صنعت گردشگری ندارند و در دنیای بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌ها سیر می‌کنند. ضرورت دارد وزیر جدید اصلاح بدنه فربه و ناتوان اداری این وزارتخانه و سطوح استانی را به جریانی تصمیم‌ساز برای صنعت گردشگری مبدل کند.

اصلاح برخی نگرش‌های این وزارتخانه نیز باید در اولویت نخست قرار گیرد. به عنوان نمونه آمایش سرزمینی در ساخت مراکز گردشگری موضوعی مهم و حیاتی است که موجب رونق گردشگری در گستره وسیعی از کشور خواهد شد.

نمایشگاه‌های گردشگری دیگر ظرفیتی است که در تمام این سال‌ها مورد حمایت قرار نگرفته و بخش خصوصی با توان و داشته‌های خود و صرفا برای خالی نبودن غرفه ایران در این رویدادها حضور یافته است. این درحالی است که هرگونه معرفی ایران در ابعاد فراملی باید مورد حمایت وزات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار گیرد و نباید تنها به بخش خصوصی متکی بود.

از دیگر ظرفیت‌های مغفول‌مانده و حیاتی در این وزارتخانه، آثار ثبت ملی و جهانی است که متاسفانه تنها ثبت می‌شوند و در چرخه گردشگری کشور جایگاهی ندارند. ابلاغ مراتب ثبت به استانداران تنها اقدامی است که تاکنون از سوی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی انجام شده است. درحالی که هدف از ثبت این آثار، حفظ و احیا و بهره‌برداری مناسب در صنعت گردشگری است؛ اهدافی که تحقق آن صرفا در توان ادارات کل استانی و شهرستانی نیست و اساسا بودجه‌ای برای آن ندارند، بنابراین بسیاری از این آثار به حال خود رها می‌شوند.

ایرانیان خارج از کشور ظرفیت مغفول‌مانده دیگری است، درحالی که با شناختی که این افراد از کشور محل زندگی و تولد خود دارند می‌توانند تورهای بسیاری را روانه ایران کنند.»

منبع: ایسنا

مرتبط:

برنامه ضرغامی منتشر شد

برنامه ضرغامی منتشر شد

برنامه پیشنهادی عزت‌الله ضرغامی برای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی منتشر شد؛ برنامه‌ای که بیشترین تاکید آن بر “توسعه گردشگری داخلی با محور خانواده در ایران اسلامی” است.

 پس از یک هفته بحث و بررسی در کمیسیون‌های مجلس، برنامه ضرغامی به عنوان وزیر پیشنهادی دولت سیزدهم برای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی توسط برخی فعالان گردشگری و منابع غیررسمی انتشار داده شد. ضرغامی از جمله وزرای کابینه پیشنهادی دولت است که به گفته نمایندگان مجلس، احتمال کسب رأی اعتماد بالایی را خواهد داشت.

برنامه ضرغامی در ۲۲ صفحه تهیه شده که ضمن اشاره به ظرفیت‌های پیشران اقتصادی و فرهنگی سه حوزه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی با استناد به آمار سازمان‌های جهانی که قبلا در رسانه‌ها نیز منتشر شده است، در مقدمه، به نقطه ضعف این وزارتخانه جوان پرداخته است: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان یک وزارتخانه جوان (از حیث ایجاد، نه ازحیث قدمت موضوع) است؛  وزارتخانه‌ای که در ۲۴ تیرماه ۱۳۹۸ رسما از سطح معاونت ریاست جمهوری به یک وزارتخانه تبدیل شد. با وجود گذشت یک سال از مهلت قانونی، ولی همچنان لایحه اهداف و وظایف این وزارتخانه به مجلس شورای اسلامی ارسال نشده است. وزارتخانه جدید به غیر از نداشتن قانون، اهداف و وظایف مشخص، دچار مسائل و چالش‌های درونی و بیرونی خاص خود است. همچنین باید گفت که ظرفیت‌های قانونی فراوانی برای توسعه ظرفیت‌های این وزارتخانه وجود دارد که می‌تواند نقش‌آفرینی آن را در دستیابی به رهیافت‌های کلی بیانه گام دوم انقلاب اسلامی و الگوی اسلامی ایرانیِ پیشرفت ارتقاء دهد.

کلیت برنامه ضرغامی آن‌چنان که در کمیسیون‌های مختلف مجلس نیز شرح داده است مبتنی بر ایجاد تحول در ساختار وزارتخانه، با تاکید بر توسعه گردشگری داخلی و خانواده‌محور در ایران اسلامی و همچنین اشتغال‌زایی در صنایع دستی و کسب درآمد از گردشگری خروجی و ورودی و البته حفاظت از میراث فرهنگی با توجه به خلاء‌های قانونی است.

گردشگری

در مقدمه این برنامه تاکید شده که اگرچه امتیاز و نمره ایران در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری نداشته است، اما افزایش ورود گردشگران به دلیل همین مزیت قیمتی، علاوه‌بر کاهش فشار بر ذخایر ارزی، می‌تواند به عنوان راهکاری برای جلوگیری از انزوای ایران باشد. از این رهگذر، گردشگری به عنوان ابزاری برای مبارزه با شرایط دشوار تحریم‌ها و کمک به احیای اقتصاد کشور، درخور توجه و برنامه‌ریزی بیشتر است.

این برنامه با استناد به گزارش مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۱۸ – ۲۰۱۷ یادآور شده است گردشگری ایران در آن سال‌ها با توجه به شاخص‌های رقابت‌پذیری، رتبه ۶۹ را بین ۱۳۷ کشور کسب کرده بود که برای بهبود این وضعیت و کسب جایگاه واقعی صنعت گردشگری کشور در فضای بسیار رقابتی در منظومه صنعت گردشگری جهانی به عزم ملی، تصمیم حاکمیتی و تخصیص اعتبارات لازم، همکاری و همراهی همه نهادهای و سازمان‌های مرتبط نیاز است.

ضرغامی در تمام کمیسیون‌ها برنامه خود را بیشتر متمرکز بر گردشگری داخلی دانسته که در متن منتشرشده نیز با توجه به سهم ۷۱.۲ درصد گردشگری داخلی از اقتصاد سفر و گردشگری جهانی تاکید شده است: پایه و اساس توسعه پایدار صنعت گردشگری کشور باید بر مدار گردشگری داخلی باشد. هم‌اکنون بیش از ۸۰ درصد سهم بازار گردشگری در ایران مربوط به گردشگران داخلی است.

در عین حال، آمار داده که در ایران حدود ۴۰ درصد از مردم اصلا سفر نمی‌روند و حدود ۳۰ درصد از کارکنان دولت نیز در سال برنامه سفر ندارند.

علاوه بر لزوم ارائه طرح‌های ابتکاری برای جهش در گردشگری داخلی کشور، ضرغامی تاکید کرده که سیاست‌گذاری‌ها باید به گونه‌ای باشد که گردشگری حول محور خانواده رشد کند، چراکه علاوه بر اینکه آفت‌های اجتماعی این صنعت کاهش می‌یابد، می‌تواند به نوبه خود باعث کاهش آسیب‌های اجتماعی در جامعه نیز شود.

همچنین، گردشگری فرهنگی، طبیعت‌گردی، گردشگری روستایی، گردشگری ماجراجویانه، گردشگری سلامت، گردشگری پزشکی، گردشگری تندرستی، گردشگری کسب و کار، گردشگری خوراک، گردشگری ساحلی و دریایی، گردشگری شهری و گردشگری کوهستان را انوع گونه‌های گردشگری قابل پیشرفت در ایران اسلامی برشمرده است.

این برنامه، در خلاصه وضعیت گردشگری ورودی به ایران، یادآوری می‌کند که تا قبل از کرونا حدود ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر به ایران سفر کرده بودند که بیش از ۹۰ درصد این ورودی‌ها از کشورهای همسایه ایران بوده و برآورد شده این حجم از گردشگر حدود ۶ تا ۷ میلیارد دلار ارز وارد کشور کرده‌اند که  به واسطه کرونا و بحران‌های جهانی موجب شده گردشگری ورودی به کشور متزلزل و متوقف شود.

درباره گردشگری داخلی نیز گفته شده است: این نوع سفرها  در ایران که عموما به واسطه گرایش به بازدید از اقوام یا زیارت شکل گرفته است، از نظر کیفیت تجربه در حال کاهش است و با وجود برخی ظرفیت‌های قانونی، جمهوری اسلامی ایران در چهار دهه گذشته هیچ برنامه‌ریزی مشخص و هدفمندی برای توسعه گردشگری داخلی نداشته است.

این برنامه برخلاف رویکرد دوره‌های گذشته به گردشگری خروجی نیز توجه نشان داده و با این آمار که سالانه و تا قبل از کرونا حدود ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار ایرانی از کشور خارج می‌شدند که حدود ۵ میلیون نفر آن‌ها عازم سفر به عتبات عالیات بودند و چهار میلیون نفر دیگر با رویکرد سیاحتی از کشور خارج می‌شدند، یادآور شده که در چهار دهه، گردشگری خروجی اساسا در برنامه‌های ملی مورد نظر قرار نگرفته و برای آن هدف‌گذاری صورت نگرفته است؛ موضوعی که غالب کشور های دنیا از طریق آن روابط سیاسی و فرهنگی خود را با جوامع مورد هدف سفر تنظیم می‌کنند.

در بخش زیرساخت گردشگری نیز نقدهایی وارد شده از جمله این‌که زیرساخت‌های گردشگری در حد و اندازه‌های ظرفیت‌های موجود توسعه‌یافته نیست. بخش غالبی از زیرساخت‌های گردشگری در اختیار نهادها و دستگاه‌های اجرایی قرار دارد و  برآوردها نشان می‌دهد که بخش اعظمی از پهنه ساحلی خزر در اختار نهادها و ارگان‌هاست. حمایت‌ها از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انسجام و وحدت رویه‌ای ندارد و بروکراسی‌های موجود بزرگترین مانع است. مداخلات بخش دولتی و خصولتی و ناتوانی بخش خصوصی در رقابت مهمترین عامل عدم توسعه زیرساخت‌های اقامتی است و نبود حمایت‌های لازم برای فعال‌سازی قابلیت‌های بخش خصوصی، فرسودگی و ناکارآمدی ناوگان حمل و نقل عمومی کشور یکی از مشکلات حال و آینده صنعت گردشگری است، گرانی حمل و نقل عمومی یکی از موانع عمده توسعه گردشگری داخلی است، تکیه سیستم حمل و نقل گردشگران داخلی بر استفاده از خودرو شخصی بوده و تنوع پکیج‌های حمل و نقلی با توجه به وسعت و مساحت کشور ارائه نشده است.

از جمله نقاط قوت گردشگری در این برنامه، ارزان بودن ایران به عنوان یک مقصد مطلوب برای گردشگران خارجی، وجود ظرفیت‌های تندرستی و پزشکی برای جذب گردشگر سلامت، تولید گسترده واکسن در کشور و فرصت‌سازی برای جذب گردشگران ورودی سلامت، فراوانی نیروها و منابع انسانی در بخش گردشگری، تمایل به گذران اوقات فراغت در خارج از خانه توسط ایرانی‌ها و گسترش شبکه جاده‌ای و خودروهای شخصی خانوارها، معرفی شده است.

نقاط قابل بهبود در گردشگری به زعم ضرغامی شامل این موارد می‌شود: ایجاد گفتمان و تفاهم بین ذی نفعان و بازیگران اصلی گردشگری، تغییر دیدگاه سیاستگذاران نسبت به توسعه گردشگری داخلی با محوریت خانواده، ایجاد سازوکارهای لازم برای جداسازی اجرا و سیاستگذاری و تقویت بخش خصوصی و تعاونی، فراهم‌سازی سامانه مستند و به‌روز آمارهای بخش گردشگری، بودجه‌بندی گردشگری مبتنی بر وظایف و اختیارات دستگاهای مختلف، اصلاح قوانین سرمایه‌گذاری خارجی برای برقراری امکان سرمایه‌گذاری‌های خرد در صنعت گردشگری ایران توسط خارجی‌ها، استفاده از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور برای بازاریابی صنعت گردشگری و سرمایه‌گذاری، بهبود سازوکار تولید محتوای تبلیغی برای کشور با تدوین استراتژی تبلیغاتی منسجم با استفاده از رسانه‌های مجازی و همسو، ارتقای ظرفیت اداره دیپلماسی گردشگری وزارت امور خارجه برای نقش‌آفرینی بیشتر، استفاده موثر از ظرفیت‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات به عنوان بازوی اجرایی تبلیغات گردشگری و میراث در خارج از کشور، استفاده از ظرفیت کسب و کارهای نوپا (استارت‌آپ‌ها) برای تولید محتوای تبلیغی و بازاریابی گردشگری و ورود گردشگر با الگوهای نوین بازاریابی، برنامه‌ریزی برای تغییر الگوهای درآمدی از گردشگران خارجی، برنامه‌ریزی برای پیش‌بینی گشت‌های گردشگری روزانه – هفتگی برای استفاده گردشگران خارجی در مقاصد توسط افراد محلی، به‌روزآوری زیرساخت‌های لازم برای پرداخت‌های مالی با استفاده از ظرفیت‌های بین بانکی برای تبادل راحت و آسان ارز به داخل کشور توسط گردشگران ورودی، توجه به گردشگری دریایی به عنوان یکی از مزیت‌های نسبی کشور در گردشگری، با وجود سیاست‌های لغو ویزا، برنامه‌ریزی و تبلیغات مناسبی برای جذب گردشگران از کشورهای هدف انجام نشده است.

تهدیدهای جدی در گردشگری از نظر ضرغامی، پروژه ایران‌هراسی دشمنان نظام جمهوری اسلامی، رکود ایجادشده در صنعت گردشگری به واسطه بحران کرونا، تبلیغات و بازاریابی شدید کشورهای رقیب برای جذب گردشگران هر چه بیش‌تر از جمله جذب بازار ایران، حجم پایین سرمایه‌گذاری‌های خارجی در صنعت گردشگری ایران، مهاجرت متخصصان و اصناف گردشگری به سایر صنایع و کسب و کارهای فعال، تخریب‌های گسترده میراث طبیعی و فرهنگی به واسطه رفتار گردشگران و مسافران، عدم ارائه الگو و نداشتن برنامه برای جایگزینی مناطق گردشگری داخلی، هجوم بدون برنامه و بی‌رویه مسافران به مقاصد هدف در یک زمان مشترک و فشار بر منابع و تاسیسات، توجه صرف به سفر و فقدان فرهنگ مسافرت و تبعات اخلاقی و زیست محیطی آن، فقدان نظام جامع حساب‌های اقماری گردشگری کشور که درآمد حاصل از گردشگری بر متغیرهای کلان اقتصادی نظیر اشتغالزایی و تولید ناخالص ملی را قابل احصاء کند، عدم کفایت هماهنگی و تبعیت سایر دستگاه‌ها در امور میراثی و گردشگری و عدم عزم جدی و تصمیم هماهنگ در کشور برای توسعه گردشگری، است.

میراث فرهنگی

در بخش میراث فرهنگی و طبیعی این برنامه پیشنهادی، با اشاره به ظرفیت‌های پیشران در این بخش که بیشتر نگاه آماری دارد به آثار ثبت‌شده در فهرست میراث ملی و جهانی، یادآور شده که این وزارتخانه به عنوان متولی میراث فرهنگی و طبیعی کشور می‌تواند از ظرفیت‌های موجود به عنوان پیشران فرهنگی و اقتصادی کشور استفاده کند.

این برنامه در خلاصه وضعیت میراث فرهنگی ملموس، ناملموس و موزه‌های کشور، داشته‌های میراثی بسیار غنی اکتشاف‌شده و نشده (نزدیک یک میلیون اثر) در کشور، تنوع تاریخی و فرهنگی آثار و بناهای میراثی مربوطه به دوره‌های مختلف و وجود متخصصان و دلسوزان علاقه‌مند به میراث فرهنگی را از جمله نقاط قوت میراث فرهنگی کشور برشمرده است.

نقاط قابل بهبود میراث فرهنگی در این برنامه نیز، برقراری ارتباط قوی مالی بین دو بخش گردشگری و میراث فرهنگی برای توسعه درون‌زا، امکان استقرار نظارت عمومی برای حفاظت کارآمد میراث فرهنگی، عدم وجود سازوکار نظارت دقیق بر نحوه اجرای قراردادها، کمبود قوانین و مقررات حمایتی به منظور بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی در حوزه میراث‌داری، به‌روز نبودن قوانین مربوط به  میراث فرهنگی) قانون در حوزه میراث فرهنگی مربوط به سال ۱۳۰۹ است (و حمایت از احیا و ضرورت تنقیح و پالایش و بازنگری در این قانون و قوانین حمایتی در این حوزه نظیر طرح مرمت بافت‌های فرهنگی تاریخی و توانمندسازی ساکنین و مالکین آن‌ها، عدم وجود سازوکار مشخص برای حمایت از سرمایه‌گذاران در حوزه میراث فرهنگی، ارتقای عملکرد پژوهشگاه میراث فرهنگی، بهبود وضعیت شوراهای فنی استان‌ها، به‌روزسازی و اعلام عمومی بانک اطلاعاتی موزه‌ها، خانه‌های قدیمی، املاک و مستغلات تحت تملک وزارتخانه، پیمانکاران همکار وزارتخانه و شفاف‌سازی وضعیت مالی و اداری، مدیریتی و منابع انسانی پایگاه‌های جهانی، ملی و استانی است.

تهدیدهای جدی میراث فرهنگی به زعم ضرغامی، قاچاق روزانه آثار تاریخی- فرهنگی به کشورهای همسایه، بلاتکلیف بودن وضعیت حریم‌های تپه‌ها و محوطه‌های تاریخی، عدم وجود سازوکارهای کافی برای بیمه آثار و بناهای تاریخی و فرهنگی، سکوت قانون‌گذار در قبال آثار ثبت‌نشده تاریخی ـ فرهنگی واجد ارزش، رشد  غیرقابل کنترل اکتشافات و حفاری‌های غیرمجاز در کشور، عدم همکاری دستگاه‌های دخیل با موضوعات حفاظت میراث فرهنگی، موضوع حفظ بناهای ثبت‌شده ملی و جهانی و جلوگیری خروج از ثبت آن‌ها، نبود سازوکارهای مناسب و کارآمد برای حمایت و حفاظت از میراث فرهنگی حاضر در فهرست ثبت آثار ملی، تعارض منافع شرکت‌های مرمتی با بخش‌های مختلف میراثی دستگاه، عدم توجه جدی به ظرفیت مرکز مطالعات میراث ناملموس در غرب آسیا، به صرفه نبودن قرار گرفتن آثار تاریخی ـ فرهنگی در فهرست ثبت آثار ملی و تلاش مالکان برای خروج از ثبت، تداخل حل‌نشده بین حقوق عمومی و خصوصی در زمینه مالکیت میراث فرهنگی، نبود قوانین و مقررات به‌روز و کارآمد که تمام ابعاد و زوایای مسائل میراث فرهنگی را پوشش دهد، نبود طبقه‌بندی و دسته‌بندی یکپارچه آثار تاریخی-فرهنگی و شفاف نبودن سازوکارهای واگذاری بناهای تاریخی و فرهنگی توسط صندوق توسعه و احیا را شامل می‌شود.

صنایع دستی

در بخش ظرفیت‌های پیشران صنایع دستی و هنرهای سنتی یادآوری شده است: صنایع دستی باید بتواند کاربرد و کارکرد خود را در سبک زندگی کنونی جامعه بازتعریف کند و از یک محصول صرفا تزئینی به محصولی کاربردی تبدیل شود.

وجود ۲۹۶ رشته فعال در حوزه صنایع دستی، ۱۴ شهر و روستای ثبت جهانی و ۵۲ شهر و روستای ثبت ملی گویای ظرفیت‌هایی است که توانایی پیشرانی این هنر صنعت را نشان می‌دهد. بنابر گفته کارشناسان این حوزه، بیش از ۷۰ درصد از شاغلان و فعالان این حوزه را زنان تشکیل می‌دهند. به عبارتی می‌توان گفت صنایع دستی بهترین ابزار برای ایجاد تعادل بین کار و زندگی است. کاری که حاصل ذوق و قریحه هنری فرد و نشأت‌گرفته از تاریخ و فرهنگ این سرزمین است. تقویت شأن و ارج نهادن به فعالان و شاغلان این هنر صنعت و بهبود وضعیت عرضه و تقاضا می تواند  به شکوفایی ظرفیت‌های درون‌زای این حوزه منجر شود.

این برنامه در خلاصه وضعیت صنایع دستی به بی‌توجهی و حمایت غیرکافی به هنرمندان، صنعتگران و پیشکسوتان صنایع دستی، ضمنی ماندن دانش سنتی و ارزشمند صنایع دستی، ناتوانی در رقابت با کشورهای تولیدکننده صنایع دستی به واسطه قیمت تمام‌شده و دلالی‌ها، نبود سازوکارهای لازم برای ثبت مالکیت معنوی صنایع دستی و هنرهای مربوطه، ضربه‌های وارات بی‌رویه با قیمت‌های تمام‌شده غیرقابل رقابتی به صنایع دستی و فرایندهای مربوط و  به‌روز نبودن سازوکارها و قوانین مربوطه تسهیل‌گر اشاره داشته است.

همچنین، وجود استعدادها و توانایی‌های بالا در جامعه برای تولید صنایع دستی، وجود ۳۷۰ رشته از ۴۶۰ رشته صنایع دستی جهان در ایران، وجود تنوع و تعدد محصولات صنایع دستی و عجین بودن صنایع دستی با فرهنگ عامه، از جمله نقاط قوت صنایع دستی برشمرده شده در این برنامه است.

در برنامه ضرغامی یادآوری شده که عدم معرفی صنایع دستی ایرانی به گردشگران با به‌کارگیری و آموزش روش‌های نوین تبلیغ و بازاریابی و فروش، ناکافی بودن نمایشگاه‌های ثابت و مناسب برای ارائه صنایع دستی در مراکز استان‌ها و شهرها، جدا شدن صنایعی همچون صنعت فرش دستباف از فهرست صنایع دستی، عدم توجه به برندسازی در حوزه صنایع دستی، عدم حمایت از سرمایه‌گذاران در بخش صنایع دستی به منظور حفظ این صنعت، ایجاد اشتغال پایدار و تحقق یکی از عرصه‌های بروز اقتصاد مقاومتی، عدم همکاری مناسب بانک‌ها در اعطای تسهیلات مناسب به فعالان صنایع دستی، عدم فرهنگ‌سازی مؤثر به منظور استفاده کاربردی به جای استفاده تزئینی از آن‌ها و اضافه شدن به فهرست اقتصاد خلاق و دانش‌بنیان کردن آن، عدم کارآمدی برخی از قوانین نظیر مشکلاتی که قانون کار در خصوص کارگاه‌های سنگ‌های قیمتی، صنعت گوهرتراشی و طلا و جواهر به وجود آورده است، ورود صنایع دستی خارجی بی‌کیفیت و تأثیر جدی بر تولیدات داخلی، عدم اعطای درجه هنری به هنرمندان صنایع دستی و پراکندگی رسیدگی به وضعیت هنرمندان در وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت میراث، عدم تقویت و رفع موانع مشاغل خانگی، نبود رشته‌های دانشگاهی مرتبط با صنایع دستی، عدم حمایت از صادرکنندگان صنایع دستی و تأخیر در اعطای جوایز صادراتی و بسته‌بندی ضعیف و نامناسب از جمله نقاط قابل بهبود در صنایع دستی است.

به زعم وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، سی و نهمین صادرکننده صنایع دستی جهان با وجود سومین تولیدکننده صنایع دستی جهان، عدم وجود برنامه برای برندسازی و ترفیع محصولات صنایع دستی در سطح ملی و جهانی، عدم جایگاه‌یابی هدفمند و موثر در بازارهای داخلی و جهانی، وجود رقبای جهانی که می‌توانند هزینه تمام‌شده پایین‌تری برای صنایع دستی داشته باشند و رایج شدن کپی‌برداری از صنایع دستی اصیل ایرانی از جمله تهدیدهای جدی صنایع دستی به شمار آمده است.

برنامه‌هایی که ضرغامی برای تحول در میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیشنهاد کرده است، شامل موارد زیر می‌شود:

تسریع در ارائه لایحه شرح اهداف و وظایف وزارت میرا ث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری

حداکثرسازی هماهنگی بین‌بخشی و رفع مداخلات بین‌دستگاهی

تدوین برنامه‌های گردشگری و سفر برای دهک‌های مختلف درآمدی از طریق کاهش هزینه‌های تمام‌شده به واسطه استفاده از تأسیسات گردشگری دستگاه‌ها (ماده ۲۵ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (الحاق ۱) و ماده ۲۳ قانون مدیریت خدمات کشوری)

ایجاد تحول کیفی و کمی در حوزه تبلیغات و رسانه در تمامی زمینه‌های مرتبط به میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی

راه‌اندازی شبکه تلویزیون اینترنتی تخصصی حوزه گردشگری

اجرای برنامه‌های گردشگری خانواده‌محور

توسعه گردشگری در حوزه‌های فرهنگی، ادبی و ادیان و مذاهب با تمرکز بر کشورهای همسایه و حوزه تمدنی

استفاده از ظرفیت گردشگری خروجی برای تقویت جذب گردشگری ورودی

تلاش برای تسهیل و لغو روادید گردشگران ورودی از بازارهای هدف گردشگری

ایجاد جاذبه‌های مکمل در مجاورت ظرفیت‌های گردشگری موجود

حمایت از کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از کرونا و برنامه‌ریزی برای مواجهه با موج گردشگری پساکرونا (استمهال وام‌های اعطاشده، حق بیمه سهم کارفرمای تامین اجتماعی، قبوض آب و برق و گاز در دوره‌ کرونا و بخشودگی اجاره بهای اماکن در اختیار بخش خصوصی)

تکمیل و ساماندهی نظام جامع آماری گردشگری

ایجاد ساماندهی شفافیت در عقد قراردادها و صدور و تمدید مجوزها برای مقابله ریشه‌ای با فساد

بازبینی و شفاف‌سازی وضعیت موسسات و شرکت‌های اقماری

پیگیری واگذاری بناهای تاریخی و فرهنگی در اختیار دستگاه‌ها و وزارت میراث فرهنگی به صندوق احیاء و توسعه برای احیاء و بهره‌برداری به بخش خصوصی

جدیت در اجرای قانون حمایت از بافت‌های فرهنگی تاریخی و مالکین آن‌ها  (مصوب ۱۳۹۸ )

جدیت در اجرای قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی) مصوب۱۳۹۶ (و اجرای برنامه‌های مؤثر تشویقی برای چهره‌های ماندگار در حوزه‌ هنرهای سنتی

تقویت یگان حفاظت میراث فرهنگی و مردمی کردن حفاظت

حمایت از استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا در حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی

تسهیل عرضه و تقویت تقاضای محصولات صنایع‌دستی

در برنام منتشرشده به نام ضرغامی که برای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در «دولت ایران قوی» پیشنهاد شده، آمده است: از اسناد بالادستی و قوانین موضوعه، از جمله، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، نقشه مهندسی فرهنگی کشور، سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه‌های کلان، قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه و برنامه ششم، قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و الحاقات ۱ و ۲، قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری،  قانون توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی، قانون حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی  فرهنگی،  قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی و  سند راهبردی توسعه گردشگری جمهوری اسلامی ایران، الگو گرفته شده است.

برای اطلاع از جزئیات بیشتر این برنامه اینجا را کلیک کنید.

مرتبط:

تاکید ضرغامی بر استفاده از ظرفیت‌ گردشگری حلال

لزوم بکارگیری نخبگان و بزرگان با رویکرد جوانگرایی در صنعت گردشگری

رئیس فراکسیون گردشگری، زیارت و صنایع‌دستی مجلس بر لزوم استفاده وزیر آینده میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از نخبگان و بزرگان صنعت گردشگری با رویکرد جوانگرایی تاکید کرد و برندسازی ایران در جامعه جهانی را از لازمه‌ها و اولویت‌ها دانست.

«محمدرضا دشتی اردکانی» در گفت‌وگویی در توصیه‌ای به وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اظهار کرد: امیدوارم با توجه به توسعه‌گرایی و تحول‌گرایی وزیر پیشنهادی، شاهد استفاده نخبگان و بزرگان صنعت گردشگری و نیروهای جوان باشیم.

وی جوانگرایی و به کارگیری نیروهای جوان را از بیانات گام دوم انقلاب عنوان کرد و گفت: امیدواریم با احقاق این مسئله وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به وزارتی پویا و در شان این صنعت تبدیل شود.

دشتی اردکانی با بیان این که برندسازی ایران در جامعه جهانی از لازمه‌ها و اولویت‌هاست، گفت: شناساندن ایران و جاذبه‌های گردشگری و میراث فرهنگی کشورمان به جهانیان باید در اولویت باشد چرا که تاکنون نیز در خصوص توجه به این صنعت در ابعاد بین‌المللی اقدام چندانی نشده است.

رییس فراکسیون گردشگری مجلس، عزت‌الله ضرغامی را مدیری کارآمد، لایق و تحول‌گرا و خلاق مطرح کرد و گفت: باید بافت‌های تاریخی مورد توجه قرار گرفته و مشوقهایی نیز در این زمینه در نظر گرفته شود علاوه بر آن باید شاهد ارتباط تنگاتنگ دستگاه‌های مختلف جهت حفظ میراث فرهنگی خصوصا شهرداری‌ها باشیم.

منبع: ایسنا

مرتبط:

بررسی برنامه های وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی

کاشی های اهدایی ایران برای ساخت مسجدی در آمریکا رفع توقیف شد

وزارت خزانه داری آمریکا محموله کاشی هایی را که هدیه مسجدی در قم برای استفاده در ساختن یک مسجد در ایالت ویرجینیای آمریکا بوده است، رفع توقیف کرد.

به نقل از شبکه ان. بی. سی واشنگتن، وزارت خزانه داری آمریکا محموله کاشی هایی را که قرار بود برای ساختن مسجدی در ایالت ویرجینیای شمالی این مورد استفاده قرار بگیرد اما در فرودگاه بین المللی دالس به بهانه نقض تحریم های آمریکا علیه ایران توقیف شده بود، آزاد می کند.

خبر صدور مجوز آزادسازی این محموله از طریق شورای روابط آمریکایی-اسلامی اعلام شد که در نامه وزارت خزانه داری را به وکلای مسجد مناساس(Manassas) داده بود.
ادوارد احمد میشل معاون مدیر شورای روابط آمریکایی-اسلامی در یک بیانیه مطبوعاتی در این باره گفت: ما از این تصمیم به عنوان ابراز احترام ملتمان به آزادی مذهبی و تفاوت ها استقبال می کنیم. آمریکایی ها با هر پیشینه مذهبی باید به نمادهای دینشان دسترسی داشته باشند، هر چه که باشند.
این ۷۵۰ پوند(۳۴۰ کیلوگرم) کاشی هدیه ای از سوی مسجدی در قم به مسجد ویرجینیا بود که روی آن ها آیاتی از قرآن کریم نقش بسته است. گمرک فرودگاهی ویرجینیای شمالی پیشتر کاشی های ارسالی از قم را به بهانه تحریم های ایران، توقیف کرده بود.

منبع: ایسنا