همدان تالاب ها از گذشته های دور از اهمیت ویژه ای برخوردار بودند به طوریکه محل زندگی گونه ها و پرندگان مهاجر زیادی محسوب می شده و کمک زیادی به بقای نسل پرندگان مهاجر می کردند اما چند سالیست با حفر چاه های عمیق، کشاورزی بی رویه، تغییر اقلیم و گرم شدن کره زمین ناخواسته بسیاری از تالاب ها خشک و به منبع گردوغبار در برخی از استان ها تبدیل شده اند.

استان همدان دارای ۲۷ تالاب است و در این تالاب‌ها بیش از ۴۰ گونه پرندگان در آبگیرها و کنار آبگیرها شناسایی شده است. هر ساله پرندگان کوچ‌رو در فصل کوچ به سوی تالاب‌های استان همدان می‌آیند. در میان آنها شماری از گونه‌های بسیار کمیاب جهانی دیده می‌شود بنابراین می‌طلبد با حفاظت از تالاب‌ها در حفظ این گونه ها کوشید به طوریکه می توان گردشگری تالاب را راه انداخت و با آموزش و استفاده از مردم محلی از تالاب‌ها مراقبت کرد.

معاون فنی اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان همدان درباره وضعیت تالاب‌های استان  با بیان اینکه در سالجاری شاهد تنوع و تعدد گونه های پرندگان در تالاب های استان بودیم، اعلام کرد: در استان همدان سه تالاب طبیعی و سه تالاب مصنوعی وجود دارد.

مهدی صفی‌خانی درباره تالاب های مصنوعی گفت: سدهایی که در سطح استان وجود دارد با هدف تأمین آب شرب مردم ایجاد شده و چنانچه کارکردهای تالاب را داشته و از اولویت های محیط زیستی برخوردار باشند همانند سد اکباتان، سد آبشینه و تالاب شیرین سو زیستگاه پرنده ها خواهند بود.

وی درباره تالاب های طبیعی استان نیز بیان کرد: تالاب های طبیعی استان از جمله تالاب پیرسلمان و چم‌شور اسدآباد و آق گل ملایر به صورت فصلی هستند؛ یعنی در شرایطی که وضعیت جوی مناسب باشد، احیا و پرآب شده و در فصول خشکی به علت نفوذ و تبخیر آب خشک می شوند.

به گفته معاون فنی اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان همدان، تفاوتی که شرایط جوی امسال با سال های قبل داشت در این بود که بارش های بهاره خوبی صورت گرفت و همه تالاب ها پرآب شدند.

وی اظهار کرد: تالاب پیرسلمان اسدآباد تالاب کوچکی است که معمولاً کم آب بوده و امسال با اقدامات اداره حفاظت محیط زیست در راستای حفر و پاکسازی چشمه جوشان این تالاب، آب این آب‌بند به صورت همیشگی برقرار شده و هم‌اکنون زیستگاه موجودات زیادی شده است.

صفی‌خانی درباره تالاب چم‌شور اسدآباد نیز تصریح کرد: این تالاب به صورت فصلی وجود دارد که به واسطه عدم دست‌کاری بشر، حالت طبیعی خود را حفظ کرده اما به خاطر فشارهایی از ناحیه بشر در برداشت های بی رویه و تغییر اقلیم در فصول گرم خشک می شود.

این مقام مسئول ادامه داد: تالاب آق گل ملایر در مرز مشترک ملایر و خُنداب اراک قرار دارد که چند سالی خشک بود اما با دغدغه مردم و پیگیری مسئولان آبگیری شد و خوشبختانه با بارش های بهاره وضعیت خوبی از این تالاب را شاهد هستیم.

وی در پاسخ به این سوال که با آبگیری سد نعمت آباد اسدآباد چند مدت طول می کشد تا پرندگان این زیستگاه را برای سکونت انتخاب کنند؟ گفت: تغذیه مناسب، اعتماد پرنده، شرایط آب و هوایی و پناهگاه مناسب باعث لانه گزینی پرندگان می شود و به محض ساخت سد، پرندگان مستقر نمی شوند و زمان زیادی به طول می انجامد.

صفی خانی تأکید کرد: خوشبختانه با شرایط جوی امسال در تالاب های استان شاهد تنوع گونه ای و افزایش پرندگان زیادی بودیم که دارای جذابیت های زیادی برای گردشگران است.

یکی از فعالان حوزه محیط زیست و گردشگری نیز درباره تالاب طبیعی پیرسلمان اسدآباد به خبرنگار ایسنا گفت: از آنجایی که تالاب پیرسلمان در کنار امامزاده ای با همین نام قرار دارد، از این رو همواره زباله های زیادی گریبانگیر این تالاب است و از طرفی روستائیان مجاور تالاب حق آبه زیادی مطالبه می کنند که این امر باعث کم شدن آب این تالاب شده و به نوعی می توان گفت مردم نسبت به وجود این تالاب و منبع مهم گردشگری، بی اهمیت هستند.

بهنام نادری ادامه داد: تالاب آق گل ملایر را هم می توان بزرگترین دریاچه استان همدان نام برد که تا چند سال پیش به کلی از اذهان مردم خارج شده بود تا اینکه مردم با تشکیل کمپین و تشکل های مردمی برای حفظ و بقای این تالاب ارزشمند، مرکز توجهات را به این نقطه روانه کردند.

وی اضافه کرد: تالاب آق گل دارای ۳۰۰۰ مترمربع وسعت است که در هنگام خشکسالی باعث ایجاد گردوغبارهای فراوان و در نتیجه از بین رفتن محصولات کشاورزی می شود و از طرف دیگر روستاهای اطراف این تالاب دارای چاه های غیرمجاز فراوانی هستند که ناخواسته باعث خشک شدن این تالاب می شوند.

نادری بیان کرد: اهالی روستای خُنداب اراک معتقد هستند که از گذشته های دور این تالاب حق آب نداشته اما همدانی ها برخلاف این ادعا را دارند و در تلاش هستند که در کارگروه های مختلف حق آبه ای برای این تالاب درنظر بگیرند.

وی تأکید کرد: بزرگترین مزیت این تالاب این است که دو قلعه تاریخی واقع در روستای اسلام آباد که در مجاورت تالاب قرار دارد، می تواند ظرفیت گردشگری مهمی محسوب شود و با ساخت سازه های پرنده نگری کمکی به کسب و کار محلیان این منطقه کرد که در صورت تحقق این امر مردم روستا خود، حافظان تالاب خواهند شد.

وی بی اهمیت بودن مردم نسبت به تالاب ها را از مشکلات اصلی این مناطق عنوان کرد و ادامه داد: متأسفانه بیشترین چاه های غیرمجاز حواشی این تالاب در روستای توتل قرار دارد به طوریکه اهالی این روستا سالانه چهار بار یونجه برداشت می کنند و اهمیتی به آب های زیرزمینی نمی دهند.

این فعال محیط زیست ادامه داد: در دولت نهم و دهم، تالاب آق گل به عنوان یکی از مناطق نمونه گردشگری شناخته و مقرر شد که سرمایه گذاران در این منطقه ورود پیدا کرده و کسب و کار ایجاد کنند که متأسفانه استقبالی صورت نگرفت و به تازگی متوجه شدیم که این منطقه از لیست خارج شده این در حالیست که کهن ترین موجود زنده امسال توسط یکی از عکاسان همدانی «ایمان حامی خواه» در آن تالاب پیدا شد و گونه های متفاوت پرندگان نیز این تالاب را برای زندگی انتخاب کرده اند.

وی تصریح کرد: اگر در چنین تالاب هایی همواره آب وجود داشته باشد نیزارها رشد کرده و محل مناسبی برای تخم گذاری پرندگان در بهار خواهد شد.

نادری درباره تالاب شیرین سو نیز گفت: همواره محیط زیست و شرکت آب منطقه ای بر روی تالاب شیرین سو اختلاف دارند و هر یک ادعای مالکیت این تالاب را دارند اما واقعیت این است که تالاب شیرین سو زادگاه سنجاب های ایرانی و یکی از بی نظیرترین زیستگاه ها برای سنجاب نگری است.

وی ادامه داد: متأسفانه در برخی از موارد اهالی محلی و یا مسافران با خودرو به کنار تالاب رفته و با صداهای بلند ضبط خودروهای خود، آرامش محیط را از بین می برند در صورتی که این تالاب می تواند به یکی از سایت های مهم پرنده نگری تبدیل شود.

این فعال گردشگری با گلایه از عدم مطالبه گری مسئولان، اعلام کرد: متأسفانه مسئولان ما به برنامه های بلندمدت توجه نمی کنند به طوریکه اگر سایت های پرنده نگری برقرار و از اهالی بومی منطقه به عنوان راهنما استفاده شود، کمک زیادی به رونق اقتصادی و گردشگری منطقه خواهد شد.

وی گریزی به تالاب های مصنوعی و همان سدهای استان زد و بیان کرد: امن ترین تالاب مصنوعی همدان، سد آبشینه است که به علت داشتن حفاظ و تردد کم مکان مناسبی برای پرندگان محسوب می شود.

نادری خاطرنشان کرد: باید به این نکته توجه داشت پرندگانی که در پاییز به همدان سفر می کنند، این استان را به عنوان مقصد خود درنظر ندارند و از سیبری به سمت خلیج فارس در حرکت هستند و چند روزی را مهمان تالاب های ما خواهند بود و در بهار نیز به علت اینکه تالاب بزرگ نداریم پرنده زیادی مهمان ما نخواهند بود.

وی ادامه داد: تا زمانی که مردم از کاری متنفع نشوند، کاری انجام نمی دهند از این رو باید گردشگری را در کنار تالاب ها رونق داد تا مردم به فکر محافظت از تالاب ها باشند.

وی تأکید کرد: در کل استان همدان تنها ۷۰ محیط بان وجود دارد که نسبت به وسعت استان بسیار کم است و اغلب این افراد زمان کافی برای سرکشی به تالاب ها و مراقبت از آنها را نخواهند داشت، از این رو باید با کمک و آموزش مردم محلی از تالاب های استان مراقبت کرد.

منبع:ایسنا

شهردار شیراز در دیدار با سفیر دانمارک در ایران عنوان کرد: فرصت های سرمایه گذاری مناسبی در حوزه مدیریت شهری همچون حمل و نقل، گردشگری، هوشمندسازی و ارائه خدمات مطلوب به شهروندان در شیراز وجود دارد و آمادگی داریم که در این حوزه ها با کشور دانمارک همکاری کنیم.

حیدر اسکندرپور سه‌شنبه ۱۵ بهمن در دیدار با دانی آنان، سفیر دانمارک در جمهوری اسلامی ایران، ضمن تاکید بر وجود جاذبه و آمادگی برای حضور سرمایه‌گذاران دانمارکی در شیراز، افزود: سرمایه گذاران این کشور را به سرمایه گذاری در زمینه های اقتصادی و گردشگری دعوت می کنم.

وی با بیان اینکه شهرداری ها می توانند مستقل از مسائل سیاسی در حوزه مسائل مدیریت شهری با یکدیگر همکاری کنند، افزود: در شرایط کنونی شهرداران کلانشهرها می توانند روابط بین شهری را افزایش دهند و شیراز نیز تجارب خوبی در برقراری ارتباط با شهرهای اروپایی همچون درسدن آلمان دارد.

اسکندرپور خاطرنشان کرد: شیراز به عنوان پایتخت فرهنگی ایران آمادگی تبادلات فرهنگی با کشورهای اروپایی را دارد و می توانیم که با یکی از شهرهای مهم دانمارک پیمان خواهرخواندگی و روابط فرهنگی برقرار کنیم.

شهردار شیراز یکی دیگر از فرصت های همکاری شهرهای دانمارک با شیراز را برقراری تعاملات دانشگاهی دانست و افزود: دانشگاه شیراز جایگاه ویژه ای در بین دانشگاه های ایران و توانمندی بالایی برای برقراری ارتباط با دانشگاه های طراز اول جهان را دارد.

وی با بیان اینکه تحریم های ظالمانه علاوه بر اینکه چالش هایی را برای ایران ایجاد کرده اما می تواند فرصت های مناسب سرمایه گذاری را نیز فراهم کند، افزود: در استان فارس و شهر شیراز فرصت های سرمایه گذاری بسیاری وجود دارد و ایرانیان در دوران پس از تحریم و گشایش اقتصادی آن دسته از کشورها و سرمایه گذارانی که در روزهای سخت کنارشان بودند را فراموش نمی کنند و قطعا با آنها مبادلات تجاری بیشتری خواهند داشت.

اسکندرپور در ادامه و با اشاره به لزوم ایفای نقشی پررنگ تر توسط اتحادیه اروپا در برجام، گفت: مردم ایران جایگاه ویژه ای برای اروپا در نظر دارند و معتقدند که این مجموعه کشورها می توانند از موضع منفعلانه خارج و نقشی جدی تر در برجام داشته باشند.

سفیر دانمارک در ایران نیز گفت: چهارشنبه ۱۶ بهمن ماه مراسم افتتاح اتوبوس دیابت با همکاری دانشگاه علوم پزشکی شیراز و شهرداری برگزار خواهد شد؛ این اتوبوس، هفتمین اتوبوس دیابت در ایران است که با همکاری شرکت دانمارکی و مقامات محلی راه اندازی می شود.

دانی آنان اضافه کرد: در صورت تمایل شهرداری شیراز می توان با مشارکت شرکت های دانمارکی رویدادهایی به ویژه در حوزه غذای سالم برگزار کرد.

وی تبادلات فرهنگی را یکی دیگر از فرصت های مشترک همکاری دانست و افزود: مقرر شده در سپتامبر فستیوال فیلمی در ایران برگزار شود که در صورت امکان می توان این فستیوال را در شیراز نیز برگزار کرد.

سفیر دانمارک در ایران ضمن اشاره به اینکه نگاه مثبتی به برقراری ارتباط فرهنگی با ایران وجود دارد، اضافه کرد: پیش از این نیز در حوزه ارتباطات دانشگاهی همکاری هایی همچون کاوش های مشترک باستان شناسی، آموزش زبان فارسی به دانشجویان دانمارکی، پژوهش های مشترک در زمینه عصب شناسی و … انجام شده است.

دانی آنان با بیان اینکه به نمایندگی از دولت دانمارک از تحریم های علیه ایران به ویژه تحریم های ثانویه که تجارت خارجی را تحت تاثیر قرار داده، حمایت نمی کنم، افزود: متاسفانه تحریم ها منجر به خروج بسیاری از سرمایه گذاران از ایران شد و در صورت تغییر شرایط آمادگی همکاری با ایران همچون گذشته وجود دارد.

مرتبط:ایسنا

مرتبط:

سیاست‌های تشویقی برای توسعه گردشگری شیراز

براساس سخنان رئیس انجمن صنفی آژانس های مسافرتی و هوایی، بدنبال شیوع ویروس کرونا و مشکلاتی که می تواند برای مردم ایجاد کند، ملاحظاتی در پروازهای چین – ایران صورت می گیرد که این به معنی اختلال در روابط ایران و چین نیست.

داستان از چه قرار است؟

حرمت الله رفیعی با اشاره به آنچه به عنوان توئیت اخیر سفیر چین در ایران و به زبان فارسی درباره تمایل شرکت هواپیمایی ایرانی برای ادامه پروازهای چین – ایران منتشر شده، یا دیداری که اخیرا با وزیر بهداشت کشورمان پس از تصمیم دولتمردان ایران برای تعلیق پروازهای چین – ایران داشته و اعلام نگرانی کرد، یادآور شد: درست است که نگرانی هایی از سوی سفیر چین در ارتباط با تصمیم ایران برای توقف پروازهای چین – ایران مطرح شده اما مگر در سال چقدر بین دو کشور تردد وجود دارد؟ در ایده آل ترین حالت با احتساب تاجران، گردشگران و سایر گروه ها، این جمعیت نهایت به ۱۰۰ هزار نفر برسد. مهمتر از آن، شرایط موجود با توجه به هشدارهای سازمان بهداشت جهانی و آمار قربانیان و مبتلایان ویروس کرونا است که ضرورت ایجاد می کند فعلا در ترددها ملاحظه هایی را رعایت کنیم، همانطوری که بقیه کشورها عمل می کنند.

وی تاکید کرد: ما هرگر نخواسته ایم روابط ایران و چین مختل شود، اتفاقا چین بازار هدف گردشگری ایران است، ولی با توجه به مخاطرات ویروس کرونا، مطالبه عمومی این است که محدودیت هایی که سایر کشورها اعمال کرده اند حداقل برای مدتی اجرا شود. او با اشاره به ادامه پروازها از سوی یکی از شرکت های هواپیمایی ایران، علیرغم تصمیم دولت برای توقف پروازها و از طرفی توجیه سازمان هواپیمایی برای ضرورت برقراری این پروازها به منظور انتقال ایرانی هایی که هنوز در چین هستند، اظهار کرد: علاوه بر پروازهای مستقیم، پروازهای ترانزیت چینی ها از طریق ایران همچنان برقرار است. از جانب انجمن صنفی شرکت های مسافربری و هوایی درخواست می کنیم این پروازها متوقف شود. این هواپیماها متعلق به مردم ایران هستند و این روزها که اخبار خوبی از وضعیت هواپیماها در داخل کشور نمی شنویم، لازم است هواپیماهای آن شرکت با اولویت، در خدمت شهروندان ایرانی باشند. از طرفی اخباری شنیده می شود مبنی بر اینکه آن ایرلاین ایرانی تنها شرکتی است که از ترکیه چینی ها را ترانزیت می کند. اگر این اخبار صحت ندارد، برای اطمینان خاطر مردم در این شرایط حساس، باید سریعتر روشنگری شود.

رفیعی پیرامون روابط ایران و چین ادامه داد: در مکالمه ای که با وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی داشتم، ایشان نیز با توقف موقتی سفر بین ایران و چین موافق بود. این مطالبه صریح از سوی وزیر بهداشت کشورمان هم بارها مطرح شده و وزیر راه هم تا حدودی اعلام موافقت کرده است. اما اینکه چرا بعد از چند روز از تصمیم دولت هنوز با توجیه بازگشت ایرانی ها از چین این پروازها ادامه دارد، جای سوال است؟ وی افزود: شاید دولت ملاحظه هایی در روابط با چین داشته باشد و ممکن است در اجرای برخی تصمیم ها تامل کند اما بخش خصوصی این ملاحظات و حاشیه ها را ندارد و شاید راحت تر تصمیم بگیرد، برای همین به خواست آژانس هایی که این فصل تور گردشگری در چین اجرا می کردند و یا تورهایی را از چین به ایران می آوردند، برای توقف اجرای تورها اعلام آمادگی کردیم.

رئیس انجمن صنفی آژانس های مسافرتی و هوایی اظهار کرد: در نامه ای خطاب به وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای توقف تورهای چین به مدت دو هفته اعلام آمادگی کردیم، اما اگر ضرورت داشته باشد این زمان را به دو ماه و حتی بیشتر افزایش می دهیم. آژانس های گردشگری نسبت به این مطالبه متعهد هستند و تا کند شدن روند شیوع ویروس کرونا در جهان، تور چین را نمی فروشیم. روز جمعه (۱۱ بهمن ماه) نشست ویژه ای با موضوع بررسی راهکارهای پیشگیری از ورود ویروس کرونا و مقابله با آن، با حضور معاون اول رئیس جمهور، وزرای کشور، راه، بهداشت، خارجه و گردشگری برای اتحاذ تدابیر جدی تر به منظور پیشگیری از انتقال این ویروس به ایران تشکیل شد و با تصمیم دولتمردان، مقرر شد تا پروازهای رفت و برگشت چین به حالت تعلیق درآید.

این تصمیم تاکنون اجرا نشده و پروازها بین دو کشور همچنان برقرار است. سخنگوی سازمان هواپیمایی در توضیح علت برقراری این پروازها گفته که «پروازهای ایران به چین در حال تعلیق است و پروازهای احتمالی به این کشور با هماهنگی با وزارت بهداشت برای انتقال ایرانیان مقیم چین و چینی هایی که در ایران هستند، انجام می شود.» اما برخی نمایندگان مجلس نسبت به تداوم پروازها بین ایران و چین واکنش نشان دادند، از جمله بهرام پارسایی که در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «برخلاف تصمیم دولت، همچنان شاهد ورود مسافر از چین به ایران و انتقال مسافران چینی از سایر فرودگاه های جهان، توسط ایرلاین های ایرانی هستیم. آیا سازمان هواپیمایی، خودمختار است و تابع دولت نیست؟ ‏این سرپیچی و سوانح هوایی روزهای اخیر نشان می دهد که حفظ مدیران نالایق، مهمتر از جان مردم است.»

در فاصله ای که دولت ایران تصمیم گرفت پروازها را به چین به حالت تعلیق درآورد، سفیر چین در تهران، دیدارهایی با وزیر بهداشت و شرکت هواپیمایی ماهان داشت و روز گذشته در توئیتی به فارسی از تمایل شرکت هواپیمایی ایرانی برای ادامه همکاری با چین، نوشت. کیانوش جهانپور، رئیس مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت در اظهاراتی گفته که پروازهای مستقیم ایران و چین متوقف می شود اما پروازهای غیرمستقیم لغو نشده اند. مصوبه دولت برای توقف پروازها عصر جمعه ابلاغ شده و نمی توان انتظار داشت بلافاصله این مصوبه از روز شنبه اجرا شود، اما به طور منطقی انتظار این است که از روز یکشنبه و حداکثر روز دوشنبه پروازهای مستقیم چین به تهران و برعکس متوقف شوند. او حتی گفته: پروازهای غیرمستقیم از چین نمی توانیم کاری کنیم و اگر بخواهیم این پروازها را لغو کنیم گویی خود را تحریم کرده ایم.

مرتبط:

ممنوعیت سفر گردشگری به چین

اسرارآمیزترین سنگ‌های استون‌هنج (Stonehenge) از یک ماده معدنی به نام سنگ کبود (bluestone) تشکیل‌ شده است. استون هنج، در دشت سالیزبری (Salisbury Plain) در انگلیس مدت‌هاست که موردعلاقه انسان مدرن است. این مکان به خاطر رمز و راز معنوی آن و همچنین معجزه مهندسی‌اش شناخته‌ شده است، چراکه سنگ‌های بکار رفته در آن از جایی خیلی دورتر از محل ساخت آن آورده شده‌اند.
استون‌هنج درواقع از دو نوع سنگ مختلف ساخته‌ شده است. حلقه بیرونی آن از سنگ‌های سارسِنی (Sarsen) ساخته‌ شده، بلوک‌هایی از نوع ماسه‌سنگ که تقریباً در مناطقی که استون‌هنج در آن قرار دارد فراوان است. سنگ‌های دیگر، در حلقه داخلی، از ماده معدنی به نام سنگ کبود ساخته‌شده‌اند که از محل ساخت این اثر فاصله زیادی دارند. در حقیقت، سنگ‌های کبودی که برای ساخت استون‌هنج مورد استفاده قرار گرفته‌اند، از دو معدن ۵۰۰۰ ساله قدیمی در تپه‌های پرسیل هیلز (Preseli Hills) در بخش غربی ولز (Wales)، که تقریباً ۲۰۰ مایل (حدوداً ۳۲۱ کیلومتر) با دشت سالزبری فاصله دارد تهیه‌ شده است.
معادن باستانی ولزی که سنگ‌های کات کبود استون‌هنج از آنجا آورده شده قدمتی بیش از ۵۰۰۰ سال دارند.
این حس رمز و راز باعث می‌شود استون‌هنج و سنگ‌های به‌کاررفته در آن برای بعضی از افراد بسیار جالب‌توجه باشد. بر اساس گزارشی که اخیراً در تلگراف منتشر شده، این سنگ‌ها به حدی ارزشمند هستند که برخی از افراد برای دستیابی به آن به سرقت روی آورده‌اند. یکی از سارقان اخیرا از آن‌ها به‌عنوان دکوراسیون حیاط خود استفاده کرده است.
سنگ کبودهای معدن کارن منین (Carn Menyn) که تصور می‌شود در ساخت استون‌هنج استفاده‌شده باشند.
در هفته اول ماه ژانویه، یک باغبان قطعه‌ای از سنگ کات کبود را از یک معدن در پرسیل هیلز، که بعضی از سنگ‌های استون‌هنج از آنجا آورده شده است را استخراج کرد. سنگ مفقود شده توسط پلیس ردیابی و در حدود ده مایل دورتر درحالی‌که در باغ شخصی گذاشته‌ شده بود پیدا شد. شخص خاطی ادعا کرده که از غیرقانونی بودن استخراج سنگ از این منطقه بی‌اطلاع بوده است.
به دنبال حفاری در استون‌هنج، تکه‌هایی از سنگ کبود که از پرسیل هیلز آورده شده پیدا شد.
در انگلستان، کلمه “bluestone” کمتر توصیف نوع خاصی از سنگ است بلکه نام آن حداقل به ۲۰ نوع مختلف از سنگ داده‌ شده است. ویژگی مشترک تمامی آن‌ها این است که سنگ‌های پرسیل هیلز همه نوعی سنگ آتش‌فشانی هستند که به رنگ آبی یا خاکستری متمایل به آبی هستند. آن‌ها سنگین، تیره و دانه‌متوسط و سخت‌تر از گرانیت هستند.
طبق گزارش سال گذشته یونایتدپرس اینترنشنال UPI، سنگ‌های غالب مورد استفاده در استون‌هنج دولریت (dolerite) خالدار هستند، که از یک معدن در کارن گیدوگ (Carn Goedog) آورده شده‌اند و سنگ‌های آبی ریولیتی (rhyolite) که از یک معدن به نام Craig Rhos-felin به دست می‌آیند. به گفته زمین شناسان محلی، هر دو مکان معادن بسیار خوبی برای بومیان عصر نوسنگی بودند، آن‌ها سنگ‌های طبیعی را برش داده و ستون‌های سنگی را شکل می‌دادند.
برخی از مورخان معتقدند که این سنگ‌ها از جنوب میلفورد هاون (Milford Haven) از طریق قایق به دشت سالیسبری منتقل‌ شده‌اند. به گفته کیت ولهام (Kate Welham)، باستان‌شناس دانشگاه بورنموث، از آنجاکه این دو معادن در ضلع شمالی پرسیل هیلز قرار دارند، به همان اندازه ممکن است که این سنگ‌ها از راه زمینی آورده شده باشد.
استون‌هنج حتی امروز نیز هاله‌ای بسیار مرموز دارد. این بنای نوسنگی حدود ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ساخته‌ شده است و طی سال‌ها از آن به‌عنوان یک محل دفن، یک مکان تشریفاتی و احتمالاً مکانی برای زیارت مذهبی استفاده‌ شده است. حتی در حال حاضر، کشیشان برای برخی از مراسم‌ها در آنجا جمع می‌شوند.
سنگ کبود در پرسیل هیلز شهرت و ارزش خود را به دلیل داشتن خصوصیات معنوی و شفابخشی و هم به دلیل زیبایی بسیار آن به دست آورده است. ظاهر آن شاید تنها دلیل دزدیده شدن این تکه خاص باشد که در باغ دزد پیدا شده است.

مرتبط:

بازگشت آثار باستانی به کشورهای مبدا

از زمان های دور تاکنون ایرانیان در علوم مختلف دست داشته اند؛ آثار باقی مانده از دوران های حاکی از این است که ایرانی ها در هر دوره تاریخی نسبت به زمان خود پیشرفت های بسزایی داشته اند و این موضوع را در ساخت بناها و شهرسازی خود نیز تا حدی نشان داده اند. ۸۰۰ سال پیش در چنین روزی اولین رصدخانه ایران در مراغه ساخته شد و همین خود یکی از شگفت انگیزترین آثار باقی مانده از دوران باستانی ایران به شمار می رود.

بنابر گزارش خبرگزاری های رسمی کشور، ۸۰۰ سال پیش در چنین روزی اولین رصدخانه ایران در مراغه ساخته شد. روزگاری که هیچ جای دنیا خبری از  دستگاه های پیشرفته نظیر تلسکوپ و دوربین های نجومی نبود، دانشمند ایرانی به نام خواجه نصیرالدین طوسی رصدخانه را در استان تبریز بنا کرد که سال ها از آن عنوان پیشرفته ترین رصدخانه ی جهان نام می بردند و محلی برای مطالعه های فصلی و نجومی دانشمندان ایرانی به شمار می رفت. این رصدخانه در دوره حکومت هلاکوخان ساخته شد و در حال حاضر از آن به عنوان یک آثار باستانی کشور یاد می شود. رصدخانه ایران در مراغه یک یادگار از دوره طلایی علم و فرهنگ ایران باستان و دانشمند بزرگ ایران خواجه نصیرالدین طوسی است که به دست او و با همراهی عده ای از فضلا و دانشمندان بنا شده است.

آنچه جالب است بدانید این است که کاربری رصدخانه مراغه تنها بررسی ستارگان نبود بلکه یک سازمان علمی عظیمی بود که بیشتر شاخه های دانش در آن درس داده می شد و از مشهورترین دانشمندان آن زمان قطب الدین شیرازی، کاشف علت اصلی تشکیل رنگین کمان نیز بوده است.

 

این رصدخانه در شهر مراغه بر روی تپه ی ۱۱۰ متری صدر داغی مراغه واقع شده است. قرار گیری این رصدخانه در ارتفاعات باعث شده تا از بیشتر مناطق شهر قابل دیدن باشد و چشم انداز زیبایی به دریاچه ارومیه داشته باشد. بنا به درخواست خواجه نصرالدین طوسی، بنای این رصدخانه توسط معمار معروف آن دوران یعنی فخرالدین ابوالسعادات احمد بن عثمان مراغی ساخته شد. ساخت این رصدخانه در حدود ۱۳ سال به طول انجامید. در تپه رصد خانه مراغه در مجموع ۱۷ واحد معماری کشف شده است. یکی از این واحد ها متعلق به تاسیسات بعد از ویرانی رصد خانه است و باقی واحد ها، مجموعه علمی رصد خانه مراغه را تشکیل می دادند. واحد های کلی در دو دوسته قرار می گیرند. واحد هایی که در تحقیقات و فعالیت های نجومی به طور مستقیم کاربرد داشته اند و واحد های وابسته به مرکز علمی رصد خانه، که کاربرد های مختلفی از جمله کارگاه های ابزار سازی و ریخته گری، مدرسه و کتابخانه داشتند.

الگوبرداری از رصدخانه مراغه در کشورهای دیگر

در آن زمان به دلیل ارتباط علمی که بین دو کشور ایران و چین به دلیل چیرگی قوم مغول بر این دو سرزمین برقرار شده، دانشمندی چینی به نام «فائو مون جی» در این مرکز فعالیت داشته است. در آن زمان امپراطور چین به نام قوبیلای قان و بردار هلاکوخان، کارشناس هایی برای الگوبرداری از رصدخانه مراغه به ایران آمد و پس از بازگشت به چین رصدخانه ای را به همان شیوه ساختند.

به غیر از این دو، رصدخانه های استانبول و هند نیز از روی رصدخانه ایران در مراغه الگوبرداری کرده اند و حتی رصدخانه های بزرگ غرب همچون رصدخانه های تیکو براهه در حوالی دانمارک و کپلر از این رصدخانه الهام گرفته اند.

مختصری درباره تاریخ تخریب رصدخانه مراغه

در خصوص رصدخانه ایران در مراغه اسنادی وجود دارد حاکی از این که، بنای رصدخانه های اوجین در هندوستان، منزو در بنارس، اورانین برگ در دانمارک و رصدخانه شانگهای چین نیز با الهام از رصدخانه مراغه ساخته شده اند.

بنابر نوشته هایی قدیمی حاکی از آن است که این بنا در حدود سال ۷۲۰ هجری، کاملا تخریب شده و تنها ویرانه هایی از آن باقی ماند. تحقیقاتی که روی این بنا انجام شد، حاکی از آن است که رصدخانه ایران در مراغه به دستور دولت آن زمان تخریب شده است.

برخی از کارشناسان نیز بر این باور هستند که در زمان الع بیگ (پادشاه سلسله تیموری) با احداث رصدخانه سمرقند به دستور او، دانشمندان مراغه ای را تشویق می کردند که به سمت سمرقند بروند در صورتی که آن ها از این امر سرباز می زدند و ترجیح می دادند که برای انجام مطالعات خود در رصدخانه مراغه بمانند. از همین رو الغ بیک دستور تخریب رصدخانه مراغه را صادر کرد. نوع تخریب بنا و بقایای برجای مانده از جمله کف پوش های ناقص نشان می دهد که احتمالا مردم محلی با آگاهی از تخریب رصدخانه، تقاضا می کنند تا در این فرصت از مصالح به کار رفته در بنا استفاده نمایند و به این ترتیب فقط پی این بنا باقی می ماند.

قسمت های مختلف رصدخانه مراغه

در دهه ۱۳۵۰ یک باستان شناس و استاد دانشگاه به نام پرویز ورجاوند به همراه همکارانش اقدام به کاوش در محوطه باستانی رصدخانه ایران در مراغه آغاز نمودند و دست به شناسایی قسمت های مختلف این سازه ی علمی و برجسته در زمان خود کردند.

نزدیک به ۱۷ واحد معماری در تپه های رصدخانه کشف شد که یکی از آن مربوط به تاسیسات بعد از ویرانی رصدخانه می باشد و بقیه موارد واحدهایی هستند که در کنار هم مجموعه ی علمی رصدخانه مراغه را تشکیل داده اند. این واحدها در دو دسته قرار می گیرند که عبارتند از:

واحدهایی که مستقیما در کار فعالیت ها و تحقیقات نجومی مورد استفاده داشتند.

واحدهایی که از آن ها به عنوان واحدهای وابسته به مرکز علمی فعالیت می کردند و کاربردهایی ویژه ای همچون کتابخانه، مدرسه، کارگاه ریخته گری و ابزار سازی داشته اند.

با تحقیقاتی که در این منطقه صورت گرفت، مشخص شد ساختمان اصلی رصدخانه ایران در مراغه به شکل برجی استوانه ساخته شده و همچنین ساختمان هایی که در محوطه قرار دارند در میان آن ها یک کتابخانه و محلی برای اقامت کارکنان وجود داشته است.

بخش های مختلف رصدخانه ایران در مراغه:

• برج مرکزی رصدخانه و واحدهای مدور پنج گانه
• مدرسه، جهت آموزش محققان جوان در رشته هایی مثل نجوم، نور، ریاضیات، فیزیک و هندسه.
• کتابخانه ای عظیم با کتاب های معتبر
• سرای استادان و پژوهشگران
• کارگاه بزرگ (احتمالا آزمایشگاه) متعلق به دانشمندان
• امکاناتی همچون مسجد، مدرسه و چاه آب.

 

محققان در پی کاوش در بقایای رصدخانه ایران در مراغه، توانستند طرحی از برج مرکزی آن را به دست بیاورند که شکلی استوانه ای داشته است. طبق این تحقیقات، قطر این برج در حدود ۲۲ متر بوده است و در ساخت آن از انواع سنگ، اجر، گچ و کاشی استفاده شده است.

در حال حاضر گنبدی سفید رنگ برای محافظت از بقایای این رصدخانه روی آن کشیده شده است و شباهتی با ساختار اصلی این رصدخانه در گذشته ندارد. این اثر باستانی جز یکی از جاذبه های گردشگری داخلی و خارجی ایران محسوب می شود و با استقبال خوبی از طرف بازدیدکنندگان روبرو می باشد.

مرتبط:

مراغه ، نگین آذربایجان