با ادامه بیکاری یک ساله راهنمایان تور در ایران، عضو هیأت مؤسس جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی از وزارت میراث فرهنگی و گردشگری درخواست کرد از حمایت‌های بی‌اثر دست بردارند و کمیته بحران تشکیل دهند.
امیرحسین اربابان غفوری به ایسنا گفت: ما پیشنهادها و ایده‌های زیادی برای خروج از این وضعیت بحرانی داریم، ولی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یا دربرابر آنها سکوت می‌کند یا کمبود اعتبارات و بودجه را بهانه می‌آورد. اگر واقعا نمی‌توانند کمک و حمایت کنند، گردشگری را تعطیل کنیم.
او با طرح این مساله که آیا هنوز وقت پدری این وزارتخانه برای راهنمایان گردشگری نرسیده است، اظهار کرد: گردشگری در چهار دهه اخیر دچار بحران‌های زیادی شده است. شاید طلایی‌ترین دوران آن، دوره اصلاحات بوده باشد، بعد از آن مدام در سرازیری سیر کرده است. البته در مقطعی بعد از برجام، وضعیت گردشگری خوب شد اما این دوران کوتاه بود. دستگاه دولتی گردشگری در تمام این سال‌ها مدام درحال تحول و تغییر بود و نتوانست از مشاغلی مثل راهنمایان گردشگری با پیش‌بینی بحران‌ها، حمایت درستی داشته باشد. درحالی که می‌توانست دست‌کم یک صندوق سرمایه‌گذاری تشکیل دهد و در مواقع بحرانی مثل حالا، کمک حال راهنماها باشد. یا مثلا بخشی از عوارض خروجی که حالا قیمت آن به ۲۶۰ هزار تومان رسیده است را برای حمایت از راهنماهای گردشگری که هیچ سرمایه‌ای ندارند، درنظر بگیرد. راهنما مثل آژانس و هتل نیست که سرمایه‌ای داشته باشد، در سال‌هایی هم که کار می‌کرده فرصت راه‌اندازی کسب و کار و یا سرمایه‌گذاری نداشته است.
وی اضافه کرد: طبق آمار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حدود ۱۲هزار نفر مجوز و کارت راهنمای تور دریافت کرده‌اند، همه آنها که فرصت راه انداختن کسب و کار دیگری نداشته‌اند، تشکل‌های صنفی مثل جامعه راهنمایان گردشگری هم که نتوانست از آنها حمایت کند، پس این افراد در شرایط بحرانی چه کار کنند؟
عضو هیأت مؤسس جامعه راهنمایان افزود: راهنما تنها عضو گردشگری است که کار و مسؤولیت بیشتری دارد اما کمترین دستمزد را می‌گیرد. ارزش سرمایه هتل و آژانس در این مدت چند برابر شده است اما رهنما در قعر مانده است. پس چه زمان می‌خواهند حقوق به حق راهنما را بدهند.
اربابان گفت: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید کمیته بحران تشکیل دهد و تمام بودجه‌ها و اعتبارات حمایتی و کمکی اصناف را در راستای اشتغالزایی و سرمایه‌گذاری گردشگری هزینه کند. اینکه بخشنامه می‌کنند راهنما با این بیکاری طولانی اجازه دارد شغل دیگری داشته باشد که نشد حمایت. اگرچه این پیشنهاد خوبی است اما دردی از راهنمای گردشگری که بیشتر از یک سال بیکاری کشیده است، درمان نمی‌کند. ما هنوز امید داریم این وزارتخانه به عنوان متولی، فکر علاجی داشته باشد. متاسفانه ما هرچه پیشنهاد می‌دهیم یا با سکوت مسؤولان وزارتخانه مواجه می‌شویم یا بهانه کمبود اعتبار و بودجه را می‌شنویم، این واکنش‌ها در این وضعیت بحرانی چه معنی می‌دهد!؟
وی بیان کرد: ما در تمام سال‌ها با بحران‌های گردشگری برخورد احساسی داشته‌ایم. انتظار داریم بعد از این همه سال، دیگر با تکرار تصمیم‌های هیجانی و احساسی مواجه نشویم و کمیته را برای مدیریت بحران تشکیل دهند. هرچند می‌دانم با طرح تمام این دغدغه‌ها مسؤولان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به این سخنان توجهی نشان نمی‌دهند.
او ادامه داد: آقایان مسؤول حتما این سوال را از خود بپرسند با گردشگری بعد از کرونا چه کار می‌خواهند انجام دهند، آیا قرار نیست از زیرساخت‌هایی که سال‌ها برای آن انرژی و سرمایه صرف شده است، دوباره استفاده شود. راهنماهای گردشگری که دیگر در میدان کار نیستند را چگونه قرار است به صنعت برگردانند. با خروج نیروهای متخصص و از بین بردن زیرساخت‌ها چه آینده‌ای در انتظار گردشگری ایران است؟ با شرایطی که پیش آمده پیش‌بینی می‌کنم با برقراری دوباره سفرهای توریستی، بار دیگر شاهد حضور افراد تازه کاری باشیم که تجربه ندارند و با خطاهای احتمالی، ممکن است تصویر ایران را در نظر گردشگران خدشه‌دار کنند. اتفاقی که قبلا تجربه شده است.
اربابان اضافه کرد: برای حفظ این سرمایه ارزشمند باید انگیزه ایجاد کرد نه این که آنها را به فراموشی سپرد. در همه کشورها با حمایت‌های مالی هرچند اندک اما بلاعوض، سعی می‌کنند این نیروی متخصص را نگه دارند و به آنها حداقلِ انگیزه را بدهند.
عضو جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی به حمایتی که دولت و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در قالب پرداخت وام در بحران کرونا از راهنمایان گردشگری داشته است، اشاره کرد و گفت: وام جبران خسارت کرونا برای اصناف و افرادی می‌تواند جنبه حمایتی داشته باشد که درآمد کسب کنند و امکان بازپرداخت آن را داشته باشند. راهنمایی که یک سال است شغل و درآمد خود را از دست داده، این وام چگونه می‌تواند از آن حمایت کند. راهنماهایی را سراغ دارم که این وام را گرفته‌اند اما چون امکان بازپرداخت نداشته‌اند ضامن به جای آنها اقساط وام را می‌پردازد.
او درباره جایگاه تشکل‌های صنعت گردشگری در حمایت از راهنماها در بحران کرونا، به تعدد تشکل‌های مربوطه، اشاره کرد و افزود: وجود این تعداد تشکل صنفی مرتبط با راهنمایان گردشگری چه فایده و ضرورتی دارد، جز اینکه باعث چندصدایی شده و اجازه نمی‌دهد صدای جامعه بزرگ راهنمایان به درستی شنیده شود. آنها تا کنون چه کمکی کرده‌اند؟ حتی در مورد دستمزد راهنمایان گردشگری هنوز نتوانسته‌اند اقدام راضی کننده‌ای انجام دهند. هنوز دلیل تشکیل این همه انجمن و جامعه را نمی‌دانم، اصولا با یک ارگان یا تشکل راحتتر می‌توان به نتیجه رسید.
اربابان در عین حال تاکید کرد: ارگانی که باید از راهنمای گردشگری حمایت کند، درحال حاضر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است. زمانی سازمان وقت گردشگری با پرداخت حق بیمه کارفرما این حمایت را از تنها تشکل راهنمایان گردشگری داشت، اما به نظر می‌رسد اصناف و تشکل‌ها نتوانستد جریان آن حمایت‌ها را دوباره برقرار و حفظ کنند. وزارت نمی‌تواند راهنما را به حال خود رها کند، اگر ما از وزارت گردشگری انتظار نداشته باشیم، از کجا باید چنین انتظاری داشته باشیم. معتقدم اگر سازمان یا وزارت میراث فرهنگی و گردشگری در این سال‌ها از تشکلی مثل جامعه راهنمایان درست حمایت می‌کرد، نه تنها بیشتر مشکلات امروز وجود نداشت که شاهد مدیریت قاطعانه و بهتر این تشکل از راهنماها در بحران موجود بودیم.
وی بیان کرد: معتقدم وزارت میراث فرهنگی و گردشگری به دلیل بی‌توجهی باعث تخریب این صنف و از بین رفتن جایگاه آن شده است. به نظر می‌رسد با کمرنگ کردن این تشکل، قصد بر ایجاد تشکیلات دیگری است، به ویژه آن که بخشنامه قبلی در وزارت میراث فرهنگی و گردشگری برای تشکیل جامعه یا انجمن حرفهای راهنمایان گردشگری وجود دارد.
او به عنوان یکی از مؤسسان جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی گفت: ما با ایده بیمه راهنمایان گردشگری، صندوق تامین سرمایه و تعاونی مسکن، این جامعه تخصصی را تشکیل دادیم. زمان معاونت گردشگری محمدشریف ملک زاده بود. ایجاد این تشکل صنفی از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۲ زمان برد، در حالی که با مشکلات و دست‌اندازی‌های بسیاری مواجه بودیم. اما آنقدر چوب لای چرخ این تشکیلات گذاشتند که از هیأت مدیره جامعه کناره‌گیری کردم. حالا بعد از گذشت این همه سال، همچنان شاهد مدیریت ناکارآمد در تشکل‌های صنفی و نبود حمایت‌های اصولی از سوی بخش دولتی هستیم.
وی ادامه داد: متاسفانه امکاناتی که زمانی جامعه راهنمایان گردشگری فراهم کرده بودیم امروز مغفول مانده است. نزدیک به دو دهه است که سازمان تامین اجتماعی به این تشکلات کد بیمه داده است و راهنمایانی که از طرف این جامعه به تامین اجتماعی معرفی شوند، بیمه می‌شوند. تلاش زیادی شد تا این امکان فراهم شود اما امروز شاهدم خیلی از راهنمایان از آن اطلاع ندارند.
اربابان با اشاره به خلاء قانونی که برای شغل راهنمای گردشگری وجود دارد، اظهار کرد: سازمان تامین اجتماعی برای کارگران، کارمندان و کارفرمایان بیمه‌ای دارد که شامل درمان، بازنشستگی، بیکاری و از کار افتادگی می‌شود. اما با توجه به این که شغل راهنمای گردشگری فصلی بود، مشمول قوانین بیمه نمی‌شد. هرچند با مذاکرات طولانی در دهه ۸۰، پس از حذف حقوق بیکاری، توافقی بین سازمان تامین اجتماعی و جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی برای بیمه راهنمایان گردشگری حاصل شد. بیمه موجود اگرچه مشمول حقوق بیکاری نمی‌شود اما در این دوران بیماری، برای درمان و بازنشستگی می‌تواند مفید باشد.
وی افزود: زمانی که توافق بیمه صورت گرفت تشکل دیگری غیر از جامعه راهنمایان تور وجود نداشت، سازمان تامین اجتماعی هم کد بیمه را به این تشکیلات داد و راهنمایانی که می‌خواستند بیمه شوند از طریق این جامعه به سازمان تامین اجتماعی معرفی می‌شدند. اما بعدها که تشکل‌های دیگری ایجاد شد، این تلاش‌ها به حاشیه رانده شد. حتی تلاش شد کد بیمه از جامعه راهنمایان گرفته شود.
عضو جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی ادامه داد: ما قصد داشتیم در دهه ۹۰ بیمه راهنمایان گردشگری را وارد فاز دیگری کنیم و با به مشارکت گرفتن آژانس‌های مسافرتی، خلاء بیکاری را رفع کنیم. اما به خاطر کارشکنی‌های سیستم وقت و سوءمدیریت سازمان وقت میراث فرهنگی و گردشگری، تلاش‌ها بی‌نتیجه ماند. سازمان وقت دیگر با بیمه راهنمایان گردشگری همکاری نکرد، حتی بودجه‌ای که به عنوان کارفرما اختصاص می‌داد، قطع کرد و این هزینه را گردن راهنما انداخت.
اربابان همچنین با اشاره به خبر رفع چالش بیمه راهنمایان در بودجه‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ و بیمه حدود دو هزار راهنما با تخصیص این اعتبار، اظهار کرد: بیمه که حق راهنمای گردشگری است و در گذشته هم ردیفِ اعتبارات داشت، فقط قطع شد. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اگر می‌خواهد از راهنما حمایت کند، کمک بلاعوض بدهد.
بنابر آخرین آمار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حدود ۱۲ هزار و ۸۰ نفر کارت راهنمای گردشگری دارند. معاون گردشگری گفته است از بین این جمعیت نزدیک به چهار هزار نفر هر سال کارت راهنمای گردشگری را تمدید می‌کنند و شاغل در این حوزه شناخته می‌شوند. راهنمایان گردشگری از آبان ماه سال گذشته با آغاز تنش‌های سیاسی و توقف سفر گردشگران خارجی به ایران و پس از آن همه‌گیری ویروس کرونا و محدود شدن سفرهای خارجی و داخلی، بیکار شده‌اند.
منبع:ایسنا
مرتبط:
عقبگرد ۳۰ساله گردشگری در ۲۰۲۰
هیات وزیران در بودجه ۱۴۰۰ برای گردشگری یارانه لحاظ کنند
