نوشته‌ها

یونسکو «سرزمین کاروانسراها» را در سمنان برای ثبت جهانی ارزیابی می‌کند

 سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان گفت: کاروانسراهای شهرستان میامی، که به سرزمین کاروانسراها شهرت دارد، توسط ارزیاب یونسکو برای ثبت در فهرست جهانی بررسی می‌شود.

حمیدرضا دوست‌محمدی روز دوشنبه در جریان بازدید از کاروانسراهای میامی افزود: امروز وضعیت کاروانسراهای شهرستان میامی در شرق استان سمنان برای حضور ارزیاب سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) بررسی شد.

وی گفت: شهرستان میامی به دلیل وجود ۱۰ کاروانسرای با ارزش تاریخی به سرزمین کاروانسراها معروف است و این کاروانسراها در صورت برخورداری از شرایط لازم، در پرونده ثبت مجموعه کاروانسراهای ایران در فهرست جهانی قرار می‌گیرند.

سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان اضافه کرد: وجود کاروانسرای میامی، سپنج (جهان‌آباد)، مجموعه کاروانسراهای میاندشت شامل سه کاروانسرا، کاروانسرای عباس‌آباد، الحاک، صدرآباد، محمدآباد پل ابریشم و سنگی شریف‌آباد، نشانگر اهمیت تاریخی این شهرستان و شکوه معماری ایران است.

دوست‌محمدی کاروانسراها را سرمایه‌ای گران‌قیمت برای شهرستان میامی در استان سمنان عنوان و بیان کرد: مرمت و معرفی این کاروانسراها، نقش مؤثری در توسعه شهرستان دارد و حفاظت و مرمت این آثار ارزشمند از اهداف اصلی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان است و نیاز به همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی و مالکان کاروانسراها دارد.

سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان گفت: از دیگر جاذبه‌های تاریخی شهرستان میامی، مسجد جامع فرومد، آرامگاه شیخ حسن جوری و شاعر نام‌آور ایران ابن یمین فریومدی است.

شهرستان  میامی دارای چهار منطقه نمونه و هفت روستای هدف گردشگری است. بزرگ‌ترین مجموعه کاروانسرای ایران در این شهرستان قرار دارد.

منبع: ایرنا

مرتبط:

مشکلات جذب گردشگر به روستای میامی

میامی _سرزمین کاروانسرا ها

کاروانسرای میاندشت میامی

مشکلات جذب گردشگر به روستای میامی

میمه یا میامی در قرون گذشته در مسیر راه قدیم توس و مشهد به سرخس واقع بوده و یکی از منزلگاه‌های مهم کاروانیان و مسافران به شمار می‌رفت که از زمان ساخت بقعه‌ای برای امامزاده یحیی بن زید(ع) بر اهمیت آن افزوده شده است.

براساس اسناد مکتوب، روستای میامی حداقل از دوره تیموریان رونق داشته که در وقف‌نامه گوهرشاد در سال ۸۲۹ هجری قمری و در کتیبه مدرسه نواب به تاریخ ۱۰۹۰ قمری به آن اشاره شده است. علاوه بر آن در یکی از سنگ قبرهای گورستان قدیمی روستای میامی نام «خواجه نعیم‌الدین بن خواجه نظام الدین احمد میمدی» متوفی به تاریخ ۹۲۳ قمری نیز نوشته شده است.

در سال ۱۳۲۸ قمری طی وقف‌نامه‌ای، بانوی نیکوکار بنام عزت ملک ملقب به «اشرق السلطنه» فرزند عمادالدوله ولد امام قلی میرزا، تمام رودخانه و کل مزرعه میامی در پایین مشهد را که از یک سو به کوه، از طرفی به مزرعه نظریه و از طرف دیگر به اراضی مزروعی ختم می‌شد، وقف بقعه متبرکه امامزاده یحیی بن زید(ع) کرد.

محمدرضا فعال، مدیر اجرایی آستان مقدس امامزاده یحیی بن زید(ع) در خصوص بقعه تاریخی امامزاده یحیی اظهار کرد: آستان مقدس امامزاده سالانه پذیرای پنج میلیون زائر ایرانی و خارجی است.

وی با اشاره به اینکه روستای میامی علاوه بر زیارتی بودن زمینه گردشگری نیز دارد، ابراز کرد: سالانه مشهد پذیرای ۲۵ تا ۳۰ میلیون زائر و گردشگر است، لذا در صورت فراهم شدن زیرساخت‌های گردشگری و با تبلیغات گسترده در هتل‌ها، فرودگاه، راه‌آهن و پایانه مسافربری می‌توان گردشگران زیادی را به این روستای قدیمی جذب کرد.

فعال افزود: میامی قدمتی ۶۱۰ ساله دارد که با ایجاد زیر ساخت‌های مناسب از جمله بازسازی خانه‌های قدیمی روستا می‌توان زمینه بوم‌گردی آن را فراهم کرده و علاوه بر پذیرا بودن پنج میلیون زائر شاهد جذب همین تعداد گردشگر در این منطقه باشیم.

مدیر اجرایی آستان مقدس امامزاده یحیی بن زید(ع) گفت: در روستا چندین بازارچه وجود دارد که یک بازارچه آن در اطراف امامزاده است، لذا با ورود اداره‌کل میراث فرهنگی بازار خوبی برای صنایع‌دستی سراسر خراسان در این منطقه به وجود خواهد آمد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر زمین‌های اطراف امامزاده به مساحت ۷ هزار هکتار از موقوفات عزت خانم است که در این موقوفات نیز می‌توان  با ایجاد امکانات، برای حضور گردشگران زمینه‌ای فراهم کرد.

فعال اضافه کرد: علاوه بر زمینه گردشگری با توجه به نیروی انسانی روستا، سرمایه‌گذاران می‌توانند در این منطقه با ایجاد کارگاه‌های تولیدی علاوه بر ایجاد اشتغال نیز به رونق این منطقه در زمینه تولید بیفزایند.

مدیر اجرایی آستان مقدس امامزاده یحیی بن زید(ع) ادامه داد: در حال حاضر مهم‌ترین زیرساخت جذب گردشگر یعنی جاده این مسیر که مسافتی ۵۵ کیلومتری را شامل می‌شود بسیار خطر آفرین بوده و باید جاده دوبانده ایجاد شود.

فعال دفن پسماند، فاضلاب و معضلات چرم شهر را از دیگر موانع برای جذب گردشگران بیشتر به این منطقه برشمرد و گفت: با وجود اینکه ردیف بودجه از سوی استانداری برای ساخت جاده تعریف شده اما همچنان این پروژه بر زمین مانده است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

کاروانسرای میاندشت میامی

میامی _سرزمین کاروانسرا ها

میامی _سرزمین کاروانسرا ها

در ادبیات تاریخی واژگان مشابهی برای کاروانسرا وجود دارد که تفکیک آن‌ها از یکدیگر دشوار است. کلماتی مانند ساباط، کاربات، خان، زاویه، خانقاه، ربات و منزلگاه از این دسته‌اند. در دایره المعارف لاروس، کاروانسرا، مهمانخانه و پناهگاهی برای بیتوته مسافران در دسته‌های بزرگ تعریف شده است، آنچه در این میان ساده و روشن به نظر می‌رسد این است که کاروانسرا ساختمانی برای کاروان است. دقت در این واژه آشکار  می‌کند که کاروان از کلمه کاربان ریشه دارد. بدون تردید کاروانسرا واژه اصیل ایرانی است. این کلمه از زبان پهلوی اشکانی مشتق شده است.

ریشه‌شناسی تاریخی کاروانسرا، حاکی از آن است که مفهوم و تعریف اصلی کاروانسرا در بعد تجاری و بازرگانی آن نهفته است، یعنی مکانی که کاروانیان برای تجارت و برای ممانعت از راهزنان و موانع طبیعی در آن رفت‌وآمد داشتند.

گذشته کاروانسراها نشان می‌دهد که پیدایش آن‌ها در ارتباط اقوام و ملت‌ها بوده است. در دوره هخامنشیان، اشکانیان، مغولان، سلجوقیان، عثمانی‌ها و صفویان که تجارت و بازرگانی در جغرافیای سیاسی هر یک از آن‌ها گسترش داشت، کاروانسراها رونق و توسعه یافتند. بنابراین تعریف ساده در مورد کاروانسرا  که توافق اهل‌ فن و دانش باشد، این است که کاروانسرا ساختمانی بزرگ در بیرون شهر و یا درون شهرها بوده که کاروانیان در وهله اول برای اهداف تجاری و بعدها برای مقاصد نظامی، سیاسی، دینی و اجتماعی از آن بهره می‌بردند.

پیشینه کاروانسرا

متون تاریخی ابداع و ایجاد کاروانسراها را  به تمدن ایران اسلامی نسبت می‌دهند. بنابراین با ایرانی بودن واژه کاروانسرا طبیعی است که احداث این بنا حاصل ذوق و ابتکار ایرانیان باشد.

واقعیت این است که بنیاد کاروانسرا به ایران پیش از اسلام برمی‌گردد. شرایط اقلیمی و گستره جغرافیایی سیاسی و نظامی هخامنشیان و از همه مهم‌تر شیفتگی آن‌ها در ارتباط با دیگر ملت‌ها، چاپارخانه‌هایی را به وجود آورد که مقدمه‌ای برای کاروانسرا شدند. بنابراین ایرانی‌ها برای اولین بار در تاریخ جهان سیستم ارتباطی شاهراه‌های اصلی و طولانی را سامان‌دهی کردند. چیزی که امروزه به‌عنوان کاروانسرا نامیده می‌شود در اصل تکامل ایستگاه‌های پستی هخامنشی و منزلگاه‌های تجاری و بازرگانی اشکانیان و ساسانیان در مسیر جاده بین‌المللی ابریشم است.

شهرستان میامی

میامی شرقی‌ترین شهرستان استان سمنان در مسیر تهران به مشهد است. این شهرستان از شمال با استان‌های گلستان و خراسان شمالی، از شرق با استان خراسان رضوی و از غرب با شهرستان شاهرود ارتباط دارد.

با توجه به قرار گرفتن این شهرستان در محور ارتباطی تهران – مشهد اهمیت ارتباطی و ترانزیتی آن از گذشته‌های دور مورد توجه بوده است. وجود هشت کاروانسرا در این شهرستان که عبارت‌اند از  کاروانسرای میامی، سپنج (جهان‌آباد)، میاندشت، عباس‌آباد، الحاک، صدرآباد، محمدآباد پل ابریشم و سنگی شریف‌آباد، خود گواه این مدعاست و این شهرستان را به سرزمین کاروانسراها مبدل کرده است.

میامی

مجموعه کاروانسراهای میاندشت

مجموعه کاروانسراهای میاندشت بزرگ‌ترین مجموعه کاروانسرای ایران شامل سه کاروانسرای صفوی و قاجار، چاپارخانه، کبوترخانه و ده میاندشت است که در ۴۰ کیلومتری شرق میامی در مسیر جاده میامی به مشهد قرار دارند. کاروانسرای غربی مربوط به دوره صفوی و دو کاروانسرای دیگر مربوط به دوره قاجار است.

کاروانسرای عباس‌آباد

در فاصله ۸۰ کیلومتری از مرکز شهرستان میامی، روستای تاریخی و هدف گردشگری عباس‌آباد  واقع ‌شده است. کاروانسرای عباس‌آباد به‌عنوان بزرگ‌ترین تک کاروانسرای شهرستان در دل بافت تاریخی و پلکانی عباس‌آباد یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این روستاست که در مرکز روستای عباس‌آباد واقع شده است. کاروانسرای عباس‌آباد در دوره صفویه بنا و در دوره قاجار مرمت اساسی شده است.

کاروانسرای میامی

یکی از جاذبه‌های واقع در بافت تاریخی میامی، کاروانسرای میامی از کاروانسراهای زیبای عهد صفوی است.

کاروانسرای صدرآباد

این بنا از جمله کاروانسراهای دوره صفوی است که در محور تهران – مشهد احداث شده است. فرم این کاروانسرا مستطیل شکل و از نوع کاروانسراهای چهار ایوانی است، ورودی کاروانسرا از ضلع شمالی است و یک دالان در ورودی را به حیاط مرکزی متصل می‌کند. حیاط مستطیل شکل کاروانسرا در مرکز واقع شده و اطراف آن اتاق‌ها و شترخوان‌ها قرار دارند. در چهار گوشه کاروانسرا چهار برج وجود دارد و نیز در جداره خارجی دیواره ضلع شمالی ۱۲ رواق برای اسکان موقت تعبیه شده است. ازج تزیینات این بنا آجرکاری‌های سقف دالان ورودی است  او شالوده این بنا از آجر ختایی است.

کاروانسرای الحاک

کاروانسرای الحاک مربوط به دوره صفوی است. به علت ناامن بودن مسیر دسترسی به کاروانسرا در گذشته، فرم کاروانسرا حالت دژ دفاعی و قلعه نظامی داشته  و این بنا دارای هفت برج مراقبت بوده که هم‌اکنون سه برج آن باقی مانده است.

جاری بودن قنات الحاک و نیز درختان انار و بادام اطراف این کاروانسرا در کنار پوشش گیاهی خاص منطقه تفرجگاه مناسبی را برای گردشگران به‌خصوص در فصول پاییز و زمستان ایجاد کرده و مجاورت این بنا با منطقه حفاظت‌شده توران و کویر دوشاخ عباس‌آباد، بر اهمیت گردشگری آن افزوده است.

blank

کاروانسرای محمدآباد پل ابریشم

کاروانسرای محمدآباد پل ابریشم که قدمت آن مربوط به دوره صفویه است  در ۶۰ کیلومتری شمال شرقی میامی روستای محمدآباد واقع شده است.

کاروانسرای  سنگی  شریف آباد-رباط سنگی

این کاروانسرا که مربوط به دوره صفویه است دارای پلانی از نوع دو ایوانی است و مصالح آن در دیوارها از سنگ و گچ و طاق‌ها را با آجر بنا کرده‌اند، ایوان‌ها در ضلع شمالی و جنوبی بنا قرار دارد در چهار گوشه رباط چهار برج مدور وجود دارد، تعداد ۱۴ اتاق برای اسکان مسافران ساخته‌اند و اصطبل کاروانسرا در گوشه شمال غربی و شمال شرقی در طرفین ورودی قرار دارد. این کاروانسرا در ۴۰ کیلومتری  شمال  شرقی  میامی قرار داد.

کاروانسرای جهان‌آباد (سپنج)

در فاصله ۶۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان میامی و در روستای بسیار کوچک جهان‌آباد، کاروانسرای تاریخی وجود دارد که مربوط به دوره ایلخانیان است. ایلخانیان برای آسایش کاروان‌ها در مسیر راه‌ها و جاده‌ها، کاروانسراهای بزرگ و زیبایی با توجه به اقلیم هر منطقه می‌ساختند. کاروانسرای جهان‌آباد به‌صورت چهار ایوانی و مستطیل شکل بنا شده است.

* گزارش از احسان ورامینی کارشناس روابط‌عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان

مرتبط:

کاروانسرای رباط شرف _موزه آجرکاری ایران

کاروانسرای شاه‌ عباسی کرج

کاروانسرای شاه‌ عباسی

مرمت مسجد ۷۰۰ ساله جامع فرومد

مسئول نمایندگی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان میامی از آغاز مرحله جدید مرمت مسجد جامع فرومد خبر داد.

سید محمد صادق رضویان ۱۶ مهر ماه ۱۳۹۹ با اعلام این خبر افزود: مرحله جدید مرمت مسجد جامع تاریخی فرومد با اجرای بندکشی دیوار و جداره‌ها  و اصلاح ناودان‌های مسجد آغاز شده است.

او گفت: پیش از این نیز کار جداره‌سازی داخلی مسجد، اجرای کاه‌گل، بندکشی، اجرای رخ بام آجری، سامان‌دهی محوطه غربی شامل برداشت نخاله‌ها و آوارها و تسطیح محوطه، شیب‌بندی و هدایت آب‌های سطحی انجام شده است.

رضویان با اشاره به اینکه این مسجد ۷۰۰ سال قدمت دارد، بیان کرد: تا کنون و در مراحل مختلف، کار مرمت مسجد انجام شده است.

او افزود: این بنا یکی از آثار ارزشمند معماری دوره خوارزمشاهیان است که در مساحتی حدود ۸۲۰ مترمربع به‌صورت دو ایوانی ساخته‌شده و متشکل از ۲ ایوان شمالی و جنوبی است.

مسئول نمایندگی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان میامی گفت: مسجد جامع فرومد با شماره ۳۴۵ به ثبت آثار ملی رسیده است.

به گزارش ایسنا به نقل از به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان، روستای هدف گردشگری فرومد در بخش شرقی شهرستان میامی و در ۱۱۵ کیلومتری مرکز شهرستان و در مسیر میامی به سبزوار واقع است.

میامی شرقی‌ترین شهرستان استان سمنان است که در ۲۴۰ کیلومتری شرق مرکز استان سمنان و در محور تهران – مشهد قرار دارد .

منبع:ایسنا

مرتبط:

آشنایی با کاروانسرای میان دشت

۱۴ روستای دیدنی ایران

میان دشت، ثروت خاموش!

آشنایی با کاروانسرای میان دشت

اگر تجربه سفر زمینی را به مشهد داشته باشید،تقریبا در میانه جاده تهران- مشهد مجموعه عظیمی وجود دارد که جدا از قدمت و ارزش تاریخی،حدود دو سالی است به عنوان یک مرکز اقامتی-گردشگری شناخته می شود.در فاصله ۴۲ کیلومتری شرق میامی کاروانسرای میان دشت قرار دارد.مجموعه ای عظیم  که از سه کاروانسرای متصل به هم که یکی در دور صفوی و دوتای دیگر در دوره قاجار ساخته شده است .در این مجموعه بزرگ سه آب انبار، یک حمام، چاپارخانه و تلگراف خانه نیز وجود دارد.

کاروانسرای میان دشت که در تاریخ ۱۴ شهریور ۱۳۳۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده،به دلایل مختلف که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت، از موقعیت و امکانات خوبی برخوردار است که می توان به عنوان یکی از قطب های گردشگری شرق کشور روی آن حساب باز کرد.

-مکان بسیار مناسب برای اقامت، پذیرایی، خرید و رفع خستگی مسافران و زوار آقا علی ابن موسی الرضا علیه السلام

– قرار داشتن در فاصله ۱۰۰ متری از اتوبان اصلی تهران- مشهد

– فضای بسیار بزرگ کاروانسرای میان دشت که به عنوان بزرگترین مجموعه کاروانسراهای ایران محسوب می شود

-نزدیکی به فرودگاه شاهرود

-وجود جاذبه های تاریخی و گردشگری شهرهای شاهرود و میامی که در نزدیکی این کاروانسرا قرار دارند؛مکانهایی مانند مناطق حفاظت شده خوارتوران در جنوب و منطقه حفاظت شد خوش ییلاق در شمال آن که از طبیعتی زیبا و گونه های گیاهی و جانوری خاصی برخوردار است،کاروانسراهای میامی، صدر آباد، الحاک، عباس آباد و سپنج،مسجد جامع و آرامگاه ابن یمین فرومدی (شاعر معروف و قطعه سرای فارسی)، آرامگاه شیخ حسن جوری (رهبر قیام سر به داران)، رمل های ماسه ای رضاآباد، دشت شقایق ها و آفتابگردان های کالپوش، جنگل های ابر، قطری و اولنگ، کویر دوشاخ عباس آباد، مجموع تاریخی بسطام و آرامگاه های امامزاده محمد (ع) و بایزید بسطامی (عارف نامی ایرانی)، آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی، آبشار تنگه داستان مجن، بازار قدیمی، مساجد و موزه های شاهرود و میامی

-امکان رصد آسمان شب کویر و ستاره شناسی برای تورهای گردشگری-تخصصی

-امکان ایجاد بازارچه های صنایع دستی منطقه و فروشگاه های مختلف به علت وجود فضاهای تفکیک شده در کاروانسرا

-امکان شتر سواری،صحرانوردی و گشت های سافاری به علت وجود مناطق کویری اطراف

-آماده بودن زیرساخت های اولیه نظیر آب، برق، گاز و تلفن به علت موقعیت مناسب مکانی

با وجود تمام این ظرفیت های ذکر شده و  مرمت های صورت گرفته در سالهای اخیر و امکانات و برنامه های بسیاری که ظاهرا در این کاروانسرا تدارک دیده شده است اما متاسفانه به خاطر برخی از ضعف های مدیریتی و بی تدبیری های به عمل آمده ،آنطور که در شأن و ظرفیت این مجموعه است از آن بهره برداری نمی شود.

ساخت مجموعه پذیرایی و اقامتی در نزدیکی این محل که هم اکنون آماده بهره برداری است،خدمات ضعیف پذیرایی،نبود امکانات رفاهی و سرویس دهی مناسب،ضعف در اطلاع رسانی صحیح چه در فضای مجازی و چه در فضای حقیقی،نبود راهنمای گردشگری در محل و برخورد غیرکارشناسانه با مراجعان از عمده ضعف های این کاروانسرای با ارزش است که باید هرچه سریع تر با رفع سوء مدیریت ها و برنامه ریزی صحیح برطرف و بهترین درآمد و اشتغال زایی را در درجه اول برای مردم منطقه و در مرحله بعد برای گردشگری کشور ایجاد کرد.

در یک کلام، کاروانسرای میان دشت گوهری گران قیمت در منطقه است که در صورت بی توجهی،عواقب عدم استفاده از این سرمایه پر سود بر گردن نهادهای زیرربط و از همه مهمتر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است.

مرتبط:

معرفی چالیدره منطقه گردشگری در مشهد