نوشته‌ها

گردهمایی فعالان شهر تاریخی میبد به نفع حفاظت از میراث فرهنگی

فعالان و علاقمندان میراث فرهنگی و تشکل‌های میبد در شاه عباسی این شهر گرد هم جمع شدند تا برای حفاظت از شهر تاریخی میبد اقدام کنند و مشکلات حوزه میراث فرهنگی را با اهتمام یکدیگر حل و فصل کنند.

«عبدالعظیم پویا» پژوهشگر برجسته میبدی در نشستی که با حضو فعالان میراث فرهنگی و دغدغه مندان میراث و گردشگری شهرستان میبد عصر روز گذشته در شاه عباسی برگزار شد، با بیان این که ذات تاریخی و کهن بودن از شهر میبد برمی‌خیزد، گفت: برای اولین بار طی ۴۰ سال گذشته در میبد این آدمها کنار هم هستند و برای پیشبرد کارهایشان، دلگرمی بزرگی است.

وی با بیان اینکه آگاهی میبد نسبت به میراث بسیار متفاوت شده است، گفت: شناخت آن‌ها نسبت به شهر تغییر کرده اما مشکل ناآگاهی است و اطلاع رسانی کافی نیز نشده است از طرفی کاستی مهمی است که ما در حوزه میراث فرهنگی داریم ونتوانستیم آن را بشناسیم.

این فعال میراث فرهنگی کشور با بیان این که میراث تشکیلاتی نیست که صرفا مربوط به اداره میراث باشد، گفت: باید مردم حضور داشته باشند و اگر پیوند مردم برقرار نشود ظرف چند سال آینده از بین خواهد رفت.

پویا با بیان این که شهر تاریخی میبد سراسر باغ همپیوند، بافت تاریخی و خیابان‌هایی دارای بناهای تاریخی است، گفت: باید در شورا و شهرداری اهتمام لازم برای حفط این میراث داشته باشیم و البته اگر هرداری ناحیه تاریخی در میبد هم شکل نگرفت باید بیش از پیش شاهد همکاری این بخش‌ها باشیم.

به گفته وی خوشبختانه نگاه تعاملی در میبد در شهرداری و شورا در حال شکل گیری است.

تمام شهر میبد تاریخی است

«سیدمصطفی فاطمی» مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد با بیان این که معتقدم آدم‌ها نقش اساسی و کلیدی دارند، گفت: شخصیت آدم‌ها می‌تواند شهری را متحول کند و یک آدم می‌تواند به میزان قابل توجهی تاثیرگذار باشد.

وی به نقش آفرینی عبدالاعظیم پایدار در حفظ میراث فرهنگی و شکلگیری اولین تشکل‌های گردشگری اشاره کرد و گفت: وی که پدر تشکل‌های گردشگری کشور است اقدامات زیادی را برای تعامل در این حوزه انجام داده است.

این مسئول با بیان این که در حال حاضر، ناهماهنگی در میبد در حال اتفاق افتادن و منجر به فاصله گرفتن است، گفت: در خصوص پرونده ثبت جهانی کاروانسراها میتوانیم به یقین نسبت به ثبت کاروانسرای شاه عباسی میبد مطمئن باشیم.

وی به شتاب زدگی در اقدامات میراثی و سپس رها کردن فعالیت‌ها اشاره کرد و گفت: مسئله مهمی که باید در خصوص آن حواسمان باشد، این است که از زاویه حمایت از میراث، میراث را نزنند البته که یقین داریم همه می‌خواهند با اقدامی تحول ایجاد کنند.

فاطمی با بیان این که باید تشکل‌ها شبکه سازی قوی داشته باشند، گفت: شبکه فرمانداری،شهرداری، شورای شهر و میراث فرهنگی به خوبی شکل گرفته و باید با تکیه بر این رابطه، از ظرفیت همه آدمها استفاده کنیم.

وی نسبت به موازی کاری‌ها و طرد برخی از علاقمندان و متخصصان هشدار داد و گفت: متاسفانه به رغم این که از سازمان به وزارت خانه تبدیل شدیم اعتبار و بودجه سازمان ارتقا نیافت همانطور که اداره میراث خودش سازمان و سپس وزارتخانه شده است، اینبار هم باید برای حفظ میراث خودمان اقدام کنیم.

وی با بیان این که در هیچ کجای کشور به اندازه میبد طرح مطالعاتی انجام نشده است، گفت: من شخصا در مورد ایجاد شهرداری ناحیه تاریخی مخالف هستم چرا که میبد شهری نیست که فقط بخشی از آن میراثی باشد بلکه شهری تماما تاریخی است.

فاطمی با بیان این که در این شهرداری نمی‌تواند تفکر ضد میراثی باشد، تصریح کرد: اتفاقی که باید بیفتد این است که ضوابط خاصی را برای شهر تدوین کنند چرا که همه شهر را نمی‌توان با یک ضابطه خاص مدیریت کرد پس باید چند ضابطه خاص برای میبد بنویسند که عرصه و حریم درجه یک و درجه دو

را مشخص کند.

وی با تاکید بر این که در فعالیت‌ها باید نگاه میراثی تقویت شود، گفت: خوشبختانه راه اندازی انجمن خیران میراث فرهنگی در دست اقدام است و این مسئله نیز باید مانند معین میراث فرهنگی که توسط بخش صنعت انجام می‎شود، بتواند خیرانی را در این مسیر جذب کند.

این مسئول با تاکید بر این که تجارت در شهر میبد ریشه دارد، گفت: برای احیای این میراث باید میراث معنوی و تاریخ این شهر مانند تجارت را احیا کنیم و دوباره بازارها را به رونق بیندازیم.

فاطمی در پایان نارین قلعه را معادل تخت جمشید دانست و گفت: همانطور که باید تخت جمشید حفاظت شود و نباید دست در ان برده شود باید نارین قلعه و سایر میراث هم همینطور حفاظت شود.

منبع: ایسنا

مرتبط:

یخچال میبد _یادگارهای یزد

مسجد جامع میبد

میبد ،شهری به قدمت تاریخ

میبد میزبان شهرها و روستاهای جهانی صنایع دستی

شهردار میبد با اشاره به برگزاری نشست شهرهای جهانی و روستاهای جهانی صنایع دستی در میبد،‌ از راه‌اندازی موزه شهرهای جهانی صنایع دستی در این شهر خبر داد.

«علیرضا نقوی» از برگزاری نخستین نشست شهرداران شهرهای جهانی با حضور شهرداران این شهرها، فرمانداران روستاهای جهانی صنایع دستی و برخی از مدیران کل میراث فرهنگی چهارشنبه به میزبانی میبد برگزار می‎شود.

وی با بیان این که در سال  ۹۴ شهرهای اصفهان و تبریز شهرهای جهانی صنایع دستی شدند، گفت: پس از آن تاکنون بیش از ۱۴ شهر و روستا از سوی شورای صنایع دستی شناخته شدند، اما استفاده از ظرفیت شهرها و ارتباطات گسترده‌تر آن‌ها فراهم نشده بود.

به گفته‌ی شهردار میبد، این نشست نقطه آغازی برای اعلام موجودیت شهرها و صنایع دستی‌های آن‌هاست که به دنبال تعامل  و ایجاد شبکه‌ای ارتباطی گسترش بازار و توسعه اقتصادی را نیز به همراه خواهد داشت.

وی با تاکید بر این که سوق یافتن به سمت اقتصادی با درآمد پاک در شهرها ضروری است، گفت: پویایی اقتصادی شهرها با درآمد پاکی مبتنی بر توسعه صنایع دستی و گردشگری، محقق خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: این نشست با حضور معاونان وزیر کشور و میراث فرهنگی همراه خواهد بود و طی این برنامه اولین موزه شهرهای صنایع دستی نیز راه‌اندازی و همزمان نیز دبیرخانه مجمع، فعال و ارائه خدمات آن آغاز خواهد شد.

منبع: ایسنا

مرتبط:

یخچال میبد _یادگارهای یزد

انتخاب زیلوی میبد به عنوان پایلوت مدیریت نشانه جغرافیایی

مسجد جامع میبد

مسجد جامع میبد مجموعه ای از بناهای مذهبی است که در میدان مرکزی شارستان قدیم میبد ساخته شده است و شریان های اصلی شهر که در واقع چهار راسته منشعب از چهار دروازه قدیم شهربوده است در محل مسجد جامع با هم تلاقی داشتند. کاوشهای اخیر باستان شناسی نشانه هایی از معماری ویژه مساجد اولیه اسلامی را در این مجموعه نشان می دهد.

مسجد جامع شهرستان میبد، مجموعه‌ عماراتی است از تعدادی مسجد که با معماری صورت گرفته در هر بخش ویژگیها و فضاهای متنوعی دارد. با توجه به مستندات تاریخی این بنا یکی از قدیمی ‌ترین مساجد تمدن اسلام بشمار میرود که سازندگان این اثر تاریخی، پیکره و پایه ‌های نخستین آن را در قرن دوم هجری بنا نهاده اند. به مرور زمان، معماران و طراحان دوران گذشته، اقدام به ترمیم یا اضافه کردن بخش‌ های مختلف آن کردند تا مسجدی با معماری، ساختار و ترکیب کنونی برای آیندگان به یادگار بماند. از مهم ‌ترین ویژگی ‌های این عمارت می ‌توان به دوران اوج استفاده از آن اشاره نمود که طبق کاوش ‌های انجام شده‌ توسط باستان‌ شناسان، به قرون هفتم تا نهم هجری قمری باز می ‌گردد. در این دوران گرم‌ خانه‌ مسجد توسط معماران و هنرمندان حکومت آل بویه و ایوان و گنبد اصلی آن به وسیله‌ استادکاران فرمانروایی آل مظفر (مورخان معتقدند که آغاز حکومت آل مظفر در شهرستان میبد صورت گرفته است) احداث شده است.

مسجد جامع میبد

از اقداماتی که در ساخت و ساز این عمارت ارزشمند صورت گرفته می ‌توان به تغییر طرح فضا و نقشه‌ اولیه‌ مسجد جامع اشاره کرد که در طی قرون مختلف شکل گرفته است. پرواضح است که با سیر تحولات اجتماعی و فرهنگی، بسیاری از علوم نیز دچار تغییر و تحول اساسی شد که معماری ایرانی را نیز شامل می ‌شود. مسجد جامع میبد یزد نیز از این قاعده مستثنی نبوده و بارها مورد مرمت یا تغییر بخشی از بنا قرار گرفته است به گونه ‌ای که نقشه‌ اولیه‌ی مسجد از صورت شبستان به مسجدی گنبدی شکل همراه با ایوان، تغییر یافت و پس از آن به سمت غرب وسعت داده شد. این اقدام باعث شد تا صحن این بنای ارزشمند از فضای بیشتری نسبت به قبل برخوردار شود. همچنین سازندگان و طراحان این مجموعه، مناره‌ های رفیع و قطور را در قسمت پایانی شمال مسجد به آن اضافه نمودند. این در حالی است که بسیاری از مورخان، دوران پس از قرن هفتم هجری را، زمان اوج تغییرات ایجاد شده توسط هنرمندان ایران معرفی کرده اند. از دید آنها، بیشترین و در عین حال اساسی ‌ترین ساخت و ساز که منجر به گسترش و وسعت کنونی مسجد شده است، در دوران پس از قرن هفتم هجری انجام شده است.

از جمله بخش‌ های الحاقی مسجد جامع میبد، شبستان امام حسن (ع) است که پیرامون گنبد خانه‌ خشتی مسجد و در قسمت شمال غربی مجموعه بنا شده است.  به این ترتیب محدوده‌ پشت مناره به عنوان قسمتی از بخش‌ های سرپوشیده‌ مسجد در نظر گرفته شد. همچنین در قسمت غربی مسجد قدیم، مسجد دیگری که از ایوان برخوردار بوده است، به این عمارت اضافه شده که بیشترین اقدامات جهت گسترش و وسیع  کردن مسجد میباشد. متاسفانه امروزه از این بخش اثری به جای نمانده و تنها تا چند سال گذشته، قسمت ‌هایی از آثار آن در زمینی که اکنون به صورت مسطح و فاقد عمارت است، مشاهده می گردد. در قرن نهم هجری نیز، بازسازی ‌های دیگری در قسمت هایی از مسجد که به دلیل گذشت زمان، دچار آسیب و تخریب شده بود، صورت گرفت که محراب، یکی از بخش ‌های ترمیم شده محسوب می ‌شود. در شبستان، قسمت‌ های قدیمی‌، بخشی از مناره ‌ها و صحن مسجد نیز به مرور زمان تغییرات اساسی انجام گرفته است. اما می‌ توان دوران حکومت پادشاهان قاجار را به عنوان آخرین اقدامات ساخت و ساز و تعمیرات مسجد جامع میبد به شمار آورد که شبستان زمستانی حاجی رجبعلی در قسمت غربی صحن مسجد و احداث مسجد حاجی حسنعلی در بخش شمال شرقی عمارت، از جمله‌ این تغییرات است.

مسجد جامع میبد

ویژگیهای مسجد جامع میبد

قدیمی ترین ساختارهای به دست آمده در مسجد جامع آثار مسجدی است که با طرحی شبستانی در شمالی ترین بخش مسجد معرف تاریخی در حدود سده دوم هجری می باشد.
این مجموعه‌ عظیم و باشکوه تاریخی، از مساحتی حدود سه هزار متر مربع و بخش‌ هایی همچون گنبد خانه، چند شبستان از جمله شبستان زمستانه (گرمخانه) و شبستان تابستانه، ایوان، چندین ورودی، هشتی، مسجد حسنعلی، مسجد امام حسن (ع) و بخش‌ های دیگر تشکیل شده است. در سطح میانی که درواقع حیاط بنا به شمار می ‌آید، می ‌توان طرح طاق ‌نما را که به دفعات تکرار شده است، مشاهده کرد.

معماران و طراحان هنرمند این اثر کهن، گنبد خانه‌ مسجد، شبستان ‌های کناری و نیز ایوان عظیم و رفیع آن را به عنوان مکانی برای استفاده در فصل گرما و مشهور به بخش تابستانه احداث کرده اند که در جهت قبله قرار دارد. در قسمت ‌های دیگر مسجد، شبستان ‌های زمستانی است که به گرم‌ خانه معروف هستند و از ویژگی ‌های آن می ‌توان به در ورودی اصلی این بخش که از سردر نسبتا رفیعی برخوردار است، اشاره کرد. این بخش از سمت کوچه‌ شرقی و با عبور از محوطه‌‌ هشتی، به صحن مسجد منتهی می ‌شود. با گذشت زمان و اضافه کردن بخش ‌هایی به این مجموعه، وسعت آن افزایش یافته و جمعیت بیشتری از مردم را در خود جای می‌ دهد. مسجد حاجی حسنعلی که از لحاظ وسعت، بسیار کوچک ‌تر از مسجد اصلی ساخته شده است، در بخش شمال شرقی مجموعه مشاهده می‌ شود.

مسجد جامع میبد

این مسجد از شبستانی که به سمت شمال تعبیه شده و به مکانی که امروزه به صورت مخروبه و در قسمت پشت مجموعه قرار دارد، متصل می گردد. سازندگان و هنرمندان مسجد جامع میبد، صحنی متشکل از طاق‌ نما را نیز برای این مسجد کوچک در نظر گرفته‌ اند. مسجد دیگری که از آن به مسجد امام حسن (ع) یاد می ‌کنند، در بخش شمال غربی مجموعه قرار دارد که از گنبد خانه و تعدادی شبستان برخوردار است. طراح این عمارت، در قسمت غرب و شرق دو ردیف شبستان و در بخش شمال، یک ردیف شبستان را تعبیه کرده است. ورودی این مسجد که به مسجد حسنی نیز شهرت دارد، در قسمت شمال شبستان احداث شده است.

احتمالا در دوران گذشته، در قسمت غربی مجموعه، مسجدی وجود داشته که متاسفانه امروزه از آن، هیچ گونه آثری برجای نمانده است. سازندگان این مجموعه‌ عظیم ساختمان و بنای اولیه‌ مسجد را با خشت و گل بنا نهاده اند؛ با توجه به کاوش ‌ها و آثار برجای ‌مانده از بخش‌ های مختلف بنا، مصالح دیگری را نمی ‌توان در آن مشاهده کرد. قسمت ‌هایی همچون پوسته‌ درونی ایوان، پوسته‌ بیرونی گنبد و پیشانی سرپایه‌ های نمای صحن، با طرح‌ های ساده و در عین حال زیبای هندسی، آجرکاری شده اند. کتیبه‌ درب ورودی که از جنس چوب ساخته شده است در محدوده‌ معماری اصیل مسجد مشاهده می ‌شود. در این کتیبه آیه ‌ای از قرآن کریم و تاریخ ۹۱۳ هجری قمری حک شده است. در پیکره‌ درونی محراب نیز بر کتیبه ‌ای از کاشی معرق که در بخش انتهایی گنبد خانه نصب شده است، می ‌توان نام دوازده امام و همچنین تاریخ ۸۶۷ هجری قمری را مشاهده نمود. با توجه به تغییرات و تعمیراتی که در بخش ‌های مختلف ساختمان اولیه‌ مسجد جامع میبد صورت گرفته است، جهت قبله نسبت به جهت قبله‌ مسجد اولیه دچار انحراف شده است.

برخی از کارشناسان معماری و باستان‌ شناسان معتقدند که این مجموعه‌ تاریخی باشکوه و ارزشمند از بخش‌ های دیگری همچون کاروانسرا و آب‌انبار نیز برخوردار بوده که متاسفانه این فضاها امروزه از بین رفته و هیچ اثری از آنها باقی نمانده است.

مرتبط:

یخچال میبد _یادگارهای یزد

میبد ،شهری به قدمت تاریخ

گنجینه ای تاریخی در کوچه پس کوچه های میبد

یخچال میبد _یادگارهای یزد

یخچالهای قدیمی یكی از بهترین تاسیسات ساختمانی اند كه جهت ذخیره سازی انرژی سرما به یادگار مانده اند. متاسفانه اكثر یخچالهای استان یزد در دهه های اخیر ازبین رفته اند، لیكن یخچالهای ابركوه و یخچال میبد هنوز استوار و پابرجا هستند كه یخچال میبد از بهترین های موجود است.

برحسب اطلاعات و آثارموجود دو ساختمان یخچال در میبد وجود داشته است: یكی در قسمت جنوب شهر و در كنار راه كاروانرویی كه روبروی رباط اصلی شهرواقع است. خوشبختانه هنوز قسمت اعظم این بنا پابرجاست ویكی از نمونه های چشمگیر معماری اینگونه آثارمحسوب می شود. یخچال دیگری نیز در قسمتهای شمالی میبد قرار داشته است ویك آبادی بزرگ در مجاورت این بنا نام خود را از این بنا گرفته است یا از نام دیگری به یخچال تغییر نام داده است وهنوز هم این آبادی پابرجاست . یخچال مذكور در حدود سی سال پیش ، پس از احداث خیابان اصلی و نوسازیهای مربوط به آن ویران شد ودیگر اثری ازآن باقی نیست ، تنها در جلد اول كتاب “یادگارهای یزد ” اثر آقای “ایرج افشار”، عكسی از آن به یادگار مانده است.

یخچال میبد

یخچال ها به دلیل ضرورت های تكنیكی در عرصه نسبتا وسیعی بنا می شده اند و قاعدتا در زمین هایی ساخته می شدند كه نفوذپذیری خاك آن نسبتا كم باشد. تمامی مصالح ساختمان یخچال ها از خشت وگل وكلا از چهار بخش عمده است: الف:حوض یخبند ب:دیوارهای سایه انداز ج:مخزن یخ د:گنبد بزرگ

الف- حوض یخبند: محوطه ای مستطیلی ، بزرگ و كم عمق در قسمت شمالی ساختمان . ژرفای این حوض یخبند حداكثر نیم متر است و با سه دیوار بلند در جهت های جنوبی، شرقی و غربی احاطه شده است. این حوض معمولا در زمینی هموار كنده می شده است و هیچ گونه مصالحی در ساخت آن به كار نمی رفته است.

ب- دیوارهای سایه انداز: سه دیوار ضخیم و بلند كه در جهت های جنوبی ، شرقی و غربی محوطه یخبند ساخته میشود و این محوطه حوض یخبند را به یك سایه سار بسیار سرد تبدیل می كند كه در تمام طول زمستان آفتاب در پشت آنها قرار داردو حوض یخبند را بسیار سردتر از محوطه های اطراف آن نگه می دارد ودر واقع با همین تكنیك “ایجاد سایه سار بسیار سرد” آب در حوضچه ها یا حوض جلوی یخچال یخ می بندد وبه شرحی كه خواهیم گفت این یخهابه مخزن یخچال منتقل میگردد. ارتفاع این دیوارها در یخچال میبد در حدود ۸ متر و طول دیوار جنوبی ۴۲ متر و دیوارهای شرقی و غربی ۲۰ متر است.ضخامت دیوارها را حدود ۲ متر گرفته اند.

یخچال میبد

ج – مخزن یخ: مخزن یخ یامحل انباشتن قطعات یخ در یخچال گودال قیفی بزرگی است كه در زمین كندهاند و درپائین ترین قسمت آن یك راه “هرزآب”تعبیه كرده اند كه به چاه عمیقتری راه دارد. این هرزآب در واقع راه آبی است كه به تدریج یخهای آب شده را به خارج از مخزن یخ می راند. جدار مخزن قیفی شكل یخدان را معمولا فقط با كاهگل می پوشانند. عمق این گودال در یخچال میبد حدود ۶ متر است كه بر گرد محیط آن یك راهرو نسبتا عریض برای رفت وآمد ایجاد شده است.

د – گنبد بزرگ: روی مخزن قیفی یخچال را یك گنبد بزرگ مخروطی می پوشاند ودر واقع همین گنبد بزرگ است كه با دیوارهای ضخیم و حجم بزرگ، حفاظ مناسبی برای نگهداری یخهای مخزن به وجود می آورد. این گنبد بزرگ در پشت دیوار جنوبی و در میان آن درست بر روی مخزن برپا می گردد و دارای دو درگاه در شمال و جنوب می باشد كه هنگام انباشتن و برداشتن یخها از آنجا رفت و آمد می شود.

محوطه یخبند یخچال میبد حوض گلی كم عمقی به مساحت تقریبی ۸۰۰ مترمربع وبه عمق تقریبی ۰/۵ متراست. دیوارهای بلند سایه انداز به ضخامت ۲ متر و بلندی ۸ متر است كه به چند طاق نما و ستون تقسیم شده است. طول دیوار جنوبی ۴۲ متر و دیوارهای شرقی و غربی هریك ۲۰ متر است. یك درگاه اصلی به پهنای ۲/۲ مترو بلندی ۲ متر در میان دیوار جنوبی به مخزن و گنبد راه دارد و تقریبا تمام رفت وآمدها و انبار كردن و تخلیه كردن یخ از این درگاه صورت می گرفته است. درگاه دیگری به قرینه آن در سمت شمال گنبد تعبیه شده كه نقش چندانی نداشته و غالبا آنرا می بسته اند. درگاه اصلی را نیز فقط در هنگام رفت وآمد بازمی كرده اند. مخزن قیفی یخچال را در زمین رسی سختی كنده اند ، قطر دهانه این مخزن ۱۳ متر وگودی آن ۶ متر است. علت حفر مخزن قیفی یخچال در این زمین رسی سخت همانگونه كه قبلا نیز گفتیم جلوگیری از نفوذ آب در زمین است. گنبد بزرگ ومخروطی یخچال بر شالوده ای از زمین سخت بناشده ، به گونه ای كه نخستین خشتهای گنبد را بلافاصله روی همان بستر زمین سخت بنا نهاده اند. سطح قاعده دایره ای این گنبدحدود ۳۰۰ متر مربع است و ارتفاع گنبد تقریبا ۱۵ متر است.

یخچال میبد

پهنای دیوار خشتی جدار گنبد از پائین به بالا به طرز ماهرانه ای كاهش می یابد به گونه ای كه از۲/۴ متر در قاعده به ۲۰ سانتیمتر(پهنای یك خشت) در نوك گنبد می رسد. تعداد رگهای خشتی گنبد ۲۵۰ عدد شمارش شده است.
فعالیت یخچالها اصولا در دو هنگام و در دو فاصل نسبتا كوتاه از سال صورت می گرفته است. یكی در “چله” زمستان و دیگری در “چله” تابستان. درچله زمستان كه فصل تهیه و انبار كردن یخ بودهاست ، شب هنگام مقداری آب وارد محوطه یخبند می كرده اند. آب در هوای سرد زمستان ودر پناه سایه سار دیوارهای بلند مقداری یخ می بسته كه اگر ضخامت آن به اندازه كافی بوده آن را به قطعات كوچكتر تقسیم می كرده و به مخزن منتقل می ساخته اند ودر غیر این صورت شبهای دیگر نیزآب به آن حوض وارد می كرده و در دفعات متوالی یخها به صورت مطبق روی هم می بسته و سپس آن را میشكسته و به مخزن انتقال می داده اند. یخهای داخل مخزن را با لایه های پوشال و چوب و … از هم جدا ونهایتا از هوای مجاور ایزوله می كرده اند و پس از پرشدن مخزن درهای گنبد را با خشت وگل و اندودكاهگل می بسته اند. یخهای انباشته تا فصل تابستان كه هنگام بهره برداری ازآن بوده است در حفاظی از زمین و پوشال و دیوارهای ضخیم خشتی و گنبد بزرگ نگهداری می شده است.
برای تهویه هوای داخل گنبد، دریچه‌ ها و روزنه‌ هایی ساخته شده بود تا مانع ذوب یخ در زمان‌‌ های گرم سال شده و تهویه مناسب صورت گیرد. تمام این برنامه‌ ریزی‌ها برای بهره‌ برداری و مصرف یخ در روزهای گرم تابستان بود تا «یخچال دار» یخ‌ ها را در درگاه جنوبی یخچال، به مردم تحویل دهد.

مرتبط:

میبد ،شهری به قدمت تاریخ

گنجینه ای تاریخی در کوچه پس کوچه های میبد

چک چک _ یکی از مهمترین زیارتگاه های زرتشتیان جهان

شعارنویسی بر یک بنای تاریخی میبد

رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان میبد در واکنش به نصب پارچه سیاه عزاداری محرم و شعارنویسی با اسپری روی دیوارهای قلعه تاریخی مهرجرد میبد، اظهار کرد: دیوارنویسی روی بناهای تاریخی، هر چند ارزش معنوی و دینی داشته باشد ولی از نماد و ارزش بنا کاسته و بر خلاف عرف و قانون است.

«رسول مشتاقان» در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این که مذهب و هیئت‌های مذهبی داری جایگاه و ارزش  خاص خود هستند، گفت: آیین‌های مذهبی و مراسم ویژه مذهبی دارای ارزش و جایگاه ویژه هستند که حتی در شهرستان میبد بعضی از این آیین‌های مذهبی نیز به ثبت میراث ملی رسیده و همگی آن را ارج می‌نهیم.

وی افزود: متاسفانه بعضی از حرکت‌ها به نام مذهب، تیشه به ریشه آثار و بناهای تاریخی می‌زند که ممکن است گاهاً این سهل‌انگاری‌ها را نتوان در آینده با ایجاد خسارت‌های که به جا می‌گذارد، جبران و میراث را برای نسل‌های بعدی هویدا کرد.

این مسئول با اشاره به این که ارزش مذهب در کشور و استان یزد از میراث فرهنگی با ارزش‌تر است، اظهار کرد: مخالف هر آنچه که آیین و مذهب اسلام و تشیع را سراپا نگه دارد، نیستیم اما باید به ارزش‌های مذهبی و ارزش‌های فرهنگی در کنار یکدیگر توجه شود.

وی افزود: دیوارنویسی و شعارنویسی قلعه مهرجرد که یک قلعه‌ای تاریخی و  متعلق به دوره‌های زندیه و افشاریه در شهرستان میبد است به نام امام حسین و ائمه اطهار(ع) بسیار ناراحت کننده بود چرا که این حرکت ممکن است پیامدهای ناگواری برای دین و مذهب هم داشته باشد.

رئیس میراث فرهنگی میبد از مردم خواست با توجه به احترام به قوانین و مقررات هر شهر و هر نهاد، عزاداری‌ها و مراسمات مذهبی را به شکل خاص خود برگزار کنند و ارزش‌های دینی، مذهبی و فرهنگی در کنار هم شکل گیرد و با تکرار چنین ضد ارزش‌هایی، برخورد جدی شود.

منبع:ایسنا

مرتبط:

ضربه مهلک کرونا به زیلوبافان میبد

میبد ،شهری به قدمت تاریخ

ثبت جهانی زیلوی میبد؛ روزنه‌ای برای راهیابی آن به بازارهای جهانی

ضربه مهلک کرونا به زیلوبافان میبد

مسئول تعاونی زیلوبافان میبد با گلایه از حمایت نشدن این بافندگان از سوی دولت به خصوص آنهایی که زندگیشان از این راه تامین ‌می‌شود، می‌گوید: تنها مطالبه‌ی ما این است که نه پولی کمتر و نه پولی بیشتر، زیلوهایمان را درشرایط کرونایی از ما بخرند.

«عبدالکریم غنی پور» مسئول تعاونی زیلوبافان میبد و فعالان صنایع دستی استان یزد که بیش از ۶۰ سال عمر خود را صرف زیلوبافی کرده است، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار می‌کند: هم درس خواندم و هم از هفت سالگی زیلو بافتم تا امروز که این دستبافت ارزشمند به عنوان فرش سلامت و جهانی شناخته شده است.

وی اضافه می‌کند: روزگاری ۶۰ درصد از فرش ایران را زیلو تشکیل می‌داد ولی با ورود موکت و قالی‌های ماشینی، عرصه بر این فرش سالم و اصیل تنگ شد و در حالی که این فرش از پنبه خالص و بدون هیچ مصنوعات شیمیایی بافته می‌شود ولی مردم ناآشنا با این هنر گرانبها و سرشار از سلامت، به زیراندازهای مصنوعی و شیمیایی روی آورده‌اند.

غنی پور که معتقد است زیلو در سال‌های اخیر و به دنبال جهانی شدن آن از حال و روز بهتری برخوردار شده بود، می‍‌گوید: روزی در میبد که اقتصادش را زیلو می‌چرخاند، ۸۰۰ دستگاه به تنها ۱۰ دستگاه کاه یافته بود اما الحمدالله طی ۱۰ سال اخیر، دوباره مردم با درک اهمیت و ارزش این فرش، بافت آن را آغاز  و در حال حاضر با کمک دولت و حمایت از این فرش، ۲۰۰ دستگاه زیلو در یزد و میبد فعالیت می‌کنند.

وی که مفروش شدن حسینیه جماران و حسنیه امام خمینی(ره) با زیلوهای میبد را از افتخارات این دیار می‌داند و می‌گوید: افتخار بزرگی است که جای نماز و خانه رهبرمان با زیلوهای دستباف میبد مفروش شده است.

این مسئول با اشاره به کرونا به عنوان معضلی برای زیلوبافان میبد اظهار می‌کند: کرونا درست زمانی از راه رسید که وقت طلایی بازار و فروش زیلوبافانی بود که در طول سال مشغول به بافت آن هستند و حتی یکی از زیلوبافان ۳۰۰ میلیون زیلو برای فروش در نوروز آماده کرده بود ولی در این شرایط حتی یک ریال آن به فروش نرفته و این به معنای هدر رفت سرمایه و انرژی این زیلوباف در این بازه زمانی است.

وی ادامه می‌دهد: با این وجود، همچنان زنان خانه‌دار میبدی مشغول بافت زیلو هستند و زیلوهایشان را برای فروش و حتی دریافت مزد برای تامین مایحتاج زندگیشان می‌آورند اما شرکت تعاونی نیز توان خرید زیلوهایشان را ندارد و نمی‌دانیم چگونه جواب بافندگانمان را بدهیم.

غنی پور با اشاره به این که خبری از صادرات زیلو نیز نیست، می‌گوید: زیلو، فرشی است که صادرات آن به صورت چمدانی و توسط گردشگران انجام می‌شده است ولی امروز دیگری خبری هم از گردشگری نیست.

وی تصریح می‌کند: صادرات عمده زیلو نیاز به سرمایه‌گذار و مقادیر قابل توجهی از آن مانند ۲۵ تن زیلو دارد که چنین سرمایه‌ای در اختیار زیلوبافان که عمدتاً از اقشار ناتوان جامعه هستند نیست و سرمایه‌گذاری هم تاکنون در این حوزه ورود نکرده است.

غنی پور با اشاره به این که فروش زیلو در کشورهای عربی بازدهی بالایی دارد، بیان می‌کند: وجود یک بازاریاب خوب برای فروش زیلو در کشورهای دیگر به خصوص کشورهای عربی موثر است ولی در حال حاضر از این امکان نیز محروم هستیم.

این مسئول از بیمه نشدن بافندگان زیلو نیز گلایه می‌کند و می‌گوید: هیچ کدام از بافندگان مگر تعداد محدود و انگشت‌شماری فاقد پوشش بیمه‌ای هستند و در جواب بیمه شدن بافندگان زیلو چنین گفتند که «باید بیمه قالی‌باف‌ها را قطع کنیم تا شما را بیمه کنیم» در حالی که ما هرگز راضی به چنین کاری نیستیم. از طرفی برخی نیز در پاسخ به چرایی و چگونگی بیمه شدن زیلوبافان پیشنهاد دادند تا از بیمه عشایر و روستایی استفاده کنیم که اینها هیچ کدام کمکی برای بیمه شدن زیلوبافان نیست.

وی که اقتصاد ۲۰۰ نفر از زیلوبافان را وابسته به به زیلو می‌داند، خاطرنشان می‌کند: دقیقا تا همین ساعت هیچ حمایتی از دولت مشمول زیلوبافانا نشده است، مگر چند سری پیگیری از سوی میراث فرهنگی که آن نیز حمایتی مادی نبوده است، با این حال حمایت دولت در قالب ارائه تسهیلات کم بهره میتواند این فرش جهانی و بافندگان و شاغلان این صنعت را نجات دهد.

وی می‌گوید: تنها مطالبه ما این است که نه پولی کمتر و نه پولی بیشتر، زیلوهایمان را بخرند یا وامی با بهره پایین به ما بدهند تا مشکل ما تا زمان فروش دیگرمان در تابستان برطرف شود.

غنی پور در پایان با بیان این که زیلو، حرفه و هنر صنعت زحمت‌داری است، یادآور می‌شود: در حال حاضر بیمه و زحمت این صنعت جذب جوانان به آن را دچار چالش کرده است و اغلب افراد مشغول در این حرفه، سالمندان هستند که پس از آنها این هنر صنعت دوباره فراموش می‌شود مگر این که دولت با حمایت بیشتر بتواند مسیر جذب جوانان را تسهیل کند.

مرتبط:میبد ،شهری به قدمت تاریخ

سنگاب ندوشن _چشمه پلکانی ایران

بدون‌شک یکی از زیباترین پدیده‌های زمین‌شناسی استان یزد که در نوع خود منحصربفرد و کمیاب است و تنها نمونه‌های نادری از آن در ایران و جهان وجود دارد، چشمه‌های آهک‌ساز سنگاب ندوشن و دره آب شور مجاور آن است.

سنگاب «اشنیز» ندوشن یکی از پدیده های بسیار زیبای استان یزد است که می توان آن را نمونه بسیار کوچک باداب سورت مازندران دانست. سنگاب هایی که به دلیل داشتن املاح مختلف نمکی،گوگردی و آهن، طی میلیون ها سال به صورت رسوبات سفیدرنگ آهکی مطبق و پلكانی تشکیل شده اند.

محدوده اثر طبیعی چشمه‌های دره آب شور ندوشن و آبشار آن شامل تعدادی چشمه است که در طول محدوده دره مجاور آن پراکنده‌اند. چشمه‌ها به دلیل آبدهی بسیار متفاوت بوده و چشمه‌های اصلی که تعداد آنها بالغ بر سه چشمه است، در بالادست و تقریباً مرتفع‌ترین بخش مسیر قرار گرفته‌اند.

چگونه برویم؟

چشمه‌های دره آب‌شور موسوم به «سنگاب‌های ندوشن» واقع در روستای «نیوک» ندوشن از توابع شهرستان میبد و در ۱۳ کیلومتری جاده ندوشن به میبد قرار دارد.

بهترین مسیر از یزد جهت رسیدن به این منطقه، حرکت از جاده فولاد است. پس از حدود ۵۵ کیلومتر حرکت در جاده فولاد به پایان این جاده می رسید و وارد جاده ای می شوید که  میبد را به ندوشن متصل می کند. با رسیدن به این تقاطع باید به سمت چپ بپیجید که  در ابتدای آن روستای نیوک مشاهده می شود. حدود ۵ کیلومتر بعد از این روستا، مسجد ابوالفضل در سمت چپ جاده قرار دارد. می توانید در کنار همان مسجد ماشین را پارک کنید و ادامه مسیر را به سمت تپه ها پیاده روی کنید یا حدود ۱٫۵ کیلومتر دیگر در امتداد جاده  ادامه دهید و سپس در کنار جاده ماشین ها را پارک کنید. سمت چپ جاده تپه هایی با رنگ نسبتا متفاوت مشخص است   .

بعد از حدود ۲۵ دقیقه پیاده روی، با عبوراز این تپه ها به دامنه کوه های کوچک می رسید. پس از آن به سمت راست حرکت کنید. وجود آبراه های آهکی نشانه ای از دنبال کردن مسیر به سمت مقصد است. کمی در این قسمت شیب به سمت بالاست که باید آن را ادامه دهید. پس از حدود ۲۰ الی ۳۰ دقیقه پیاده روی، شکافی در دل کوه نمایان می شود که همان شکاف سنگاب هاست.

فقط باید بسیار دقت شود تا صعود از این قسمت باعث خرابی سنگاب ها نشود و به هیچوجه بر لبه های حوضچه ها قدم گذاشته نشود!

ویژگی های سنگاب ندوشن

داشتن خواص درمانی و رفع امراض پوستی، وجود جریان آب تقریباً دائمی در دل بیابان‌های یزد، زیبایی خیرکننده این اثر در تمام فصول سال، برخورداری از وسعت و فضای مناسب جهت حفاظت، اکوسیستم حساس و شکننده، دارا بودن مهمترین چشمه‌های آهکی با رسوب‌گذاری حوضچه‌ای و پلکانی در ایران مرکزی و پدیده‌های جذاب کارستی و ژئوتوریسمی در کوه‌های اطراف، از جمله ویژگی های این اثر طبیعی ملی است.

احداث معدن در نزدیکی چشمه

به تازگی معدنی در فاصله بسیار کوتاهی از این چشمه ها در حال احداث و در مرحله تجهیز کارگاه است که می تواند با توجه به تجربه‌های مشابه در مکان‌هایی که معدن واگذار شده است، به مرور زمان باعث تغییر مسیر آب چشمه و خشک شدن آب بین سنگاب‌ها شود. برش‌هایی که برای بهره‌برداری از معدن در زمین داده می‌شوند، مهم‌ترین دلیل تغییر مسیر آب چشمه و تخریب و خشک شدن آن عنوان می شود.

عبور ماشین‌های معدنی از کنار و حتی روی این سنگاب‌ها و لرزه‌هایی که این ماشین‌های سنگین بر سنگاب‌ها وارد می‌کنند و نشستن غبار و گرد و خاک روی سنگاب‌ها  از دیگر خطراتی است که این چشمه ها را تهدید می کند. سنگاب هایی که اگر شکسته و تخریب شوند دیگر قابل بازگشت نخواهند بود.

به روستای حسن آباد خوش آمدید

از شمال میبد و شهر اردکان که می گذری، به میبد می‌رسی، اما اینجا مقصد اصلی نیست باید در میان کوچه‌ها و خیابان‌های میبد و خانه‌ها و بناهای کاهگلی آن راه را به سمت غرب ادامه دهی تا به میدانی برسی که بر تابلو ورودی آن نام حسن آباد به چشم می خورد “به روستای هدف گردشگری حسن آباد خوش آمدید”.

به گزارش خبرنگار ایمنا،‌ وارد روستا که می شوی میدانی کوچک قرار دارد که چند پیرمرد در کنار آن نشسته و مشغول گپ و گفت هستند و البته آماده برای پاسخ به سوالات تازه واردها… درباره بافت تاریخی روستا که سوال می بپرسی یکی از پیرمردها سوار بر موتور خود شده و تو را تا رسیدن به بافت تاریخی همراهی می کند.

قدمت روستای حسن آباد به بیش از ۲۵۰ سال پیش و زمان حکومت قاجاریان بر ایران می‌رسد و شکل گیری این روستا به فردی به نام آقا حسین نواب منسوب است. روستاییان معتقدند او آب کشاورزی را از محله بیده میبد به این محل انتقال داده و زمینه سکونت در این محله را فراهم آورده است.

دور تا دور بافت تاریخی روستا دیواری بوده که اکنون از این دیوار فقط بخش‌های کوچکی و دو برج‌ آن باقی مانده است. این بافت از ابتدا شکل گیری روستا تا کنون دست نخورده و به همان شکل مانده، اما بخش‌های بسیار زیادی از این بافت تخریب و یا در آستانه تخریب قرار دارد که دهیاری با همکاری اداره میراث فرهنگی شهرستان درحال مرمت بخش‌هایی از آن هستند.

معروف ترین آب انبار حسن آباد در خیابان اصفهانی 

اولین بنایی که در ابتدا بافت تاریخی روستا به چشم می‌خورد آب انبار آن است؛ آب انباری که دو شیر با دو ارتفاع متفاوت دارد یکی برای مسلمانان و یکی برای زرتشتیان. محمدرضا کارگر دهیار روستا حسن آباد است؛ او تعداد آب انبارهای روستا را پنج عدد اعلام می کند و به خبرنگار ایمنا می گوید: در تمامی این آب انبارها دو ورودی و یا دوشیر وجود داشته که یکی برای زرتشتی‌ها و دیگری برای مسلمانان بوده است.

آب انباری که در ابتدا بافت تاریخی و خیابانی که به خیابان اصفهانی شهرت دارد، معروف‌ترین آب انبار روستا بوده که همچنان فعال است. این آب انبار با آجر تزئین شده و چهار بادگیر با ارتفاع حدودی پنج متر هوا را وارد آب انبار می‌کند. در کنار آب انبار جوی آبی است که در کل خیابان آب را به زمین‌های کشاورزی می‌رساند.

blank

در ابتدا، روستا بر پایه کشاورزی بنا شد اما رفته رفته شغل‌های دیگری مانند دامداری نیز در آن شکل گرفت. بنا بر گفته دهیار حسن آباد “مردمان این روستا کشاورز، دامدار و همچنین کارخانه دار هستند. در روستا زمین‌ها و مزارع پسته و انار فراوانی وجود دارد همچنین چند دامپروری نیز به چشم می‌خورد. شهرک صنعتی نیز در نزدیکی روستا قرار دارد که از رونق خوبی برخوردار است.”

حمام قدیمی حسن آباد؛ سنتی اما مدرن!

حمام قدیمی حسن آباد شاید مهم ترین بنای روستا باشد، حمامی که از ابتدای ساخت روستا در آن وجود داشته و در کنار کاروان‌سرا و آب انبار روستا بوده. برای رسیدن به حمام باید به یکی از کوچه‌های خیابان اصفهانی بروی و از آنجا وارد بن بست تنگ و باریکی شوی؛ انتهای این بن بست حمام حسن آباد است.

محمد اسلامی پیرمردی است که خانه‌اش در کنار حمام قرار دارد “۲۰ سال تمام این حمام دست من بود و دستتنها، تمام کارهای آن را می‌کردم، هیچگاه در این سال‌ها پولی از مردم نگرفتم و هرکس هرچقدر پول که می‌خواست در قلک می‌انداخت؛ تمام هزینه‌های حمام نیز با من بود.”

حمام حسن آباد تا چند سال گذشته نیز فعال بوده و به مردم ارائه خدمت می‌کرده چند سالی است که تخریب شده “این حمام بخشی از کاروانسرا بود که مسافران و مردم محلی به آن می‌آمدند و کل مجموعه کاروانسرا و حمام بین دیواری بود. حمام چند سالی است که از کار افتاده و حالا دوباره دارند آن را بازسازی می‌کنند تا مانند گذشته به رونق برسد.”

blank

حمام حسن آباد در ابتدا به شیوه کاملا سنتی ساخته شده بود، اما بعدها مجهز به دوش شد و به شکل حمام‌های عمومی رایج در زمان پهلوی درآمد. پس از اینکه بافت خانه‌های روستا تغییر کرد و تمام خانه‌ها به حمام تجهیز شدند، این حمام نیز از رونق افتاد و به زباله دان تبدیل شد. اکنون دهیاری حسن آباد و اداره میراث فرهنگی شهرستان در حال مرمت و بازسازی آن به شیوه سنتی هستند.

دهیاری در حدود چهار سال است که حمام را در اختیار گرفته تا این محل که تبدیل به زباله دانی شده بود را دوباره بازسازی کند؛ دهیار می گوید “این بازسازی به صورت سنتی اما با امکاناتی مدرن و با هماهنگی میراث فرهنگی و تخصیص اعتبارات از سازمان دهیاری‌ها و میراث فرهنگی در حال انجام است و در صورت تامین اعتبار تا بهمن ماه امسال به بهره برداری خواهد رسید.”

یک کوچه بعد از حمام حسن آباد

یک کوچه بعد از حمام حسن آباد و در میان خانه‌های خشت و گلی روستا در محله‌ای که اکثریت زرتشتی نشین هستند، آتشکده‌ای را می بینی؛ این روستا از ابتدای شکل گیری محل زندگی زرتشتیان و مسلمانان بوده است و مردمان این دو دین در کنار هم زندگی مسالمت آمیزی را داشته اند.

بافت قدیمی روستا که ساکنان آن را بیشتر زرتشتیان تشکیل می‌دهند، آتشکده‌ای در خود جای داده است. این آتشکده مانند دیگر بناهای این بافت از ابتدا در روستا ساخته شده و همچنان محل گردهم آمدن زرتشتیان روستا است. این روستا در سوی دیگر خود و محله‌های مسلمان نشین حسینیه‌ها و مساجدی نیز دارد که در دهه محرم آیین‌هایی مانند نخل گردانی در آنها انجام می‌شود.

blank

جمعیت روستا هزار و ۳۰۰ نفر است که شامل  ۳۴۰ خانه‌وار می‌شود. کارگر، دهیار روستا می گوید “بیشتر خانواده‌های زرتشتی روستا در سال‌های اخیر مهاجرت کرده و به یزد و دیگر شهرها رفته‌اند و در حال حاضر فقط ۲۰ خانواده زرتشتی در شهر باقی مانده اند. همچنین تعدادی از خانواده‌ها که خانه و کاشانه خود را رها نکرده‌اند در روزهای پایانی هفته در روستا حاضر می شوند.”

روستا هدف گردشگری حسن آباد در بخش بفروئه و در ۴ کیلومتری شرق میبد از دیگر روستاهای هدف گردشگری کشور قدمت کمتری دارد اما جاذبه‌ها و ظرفیت‌های گردشگری آن بسیار بالا است. حسن آباد با کمک سازمان میراث فرهنگی و دهیاری روستا می‌تواند به قطب گردشگری در یزد تبدیل شود.

منبع:ایمنا

اقامتگاه زین الدین در کویر

اقامتگاه زین الدین در کویر

استان یزد به دلیل آثار باستانی و تاریخی بسیاری که در قلب خود نهفته است، همه ساله گردشگران زیادی را به سوی خود فرا میخواند.ما امروز به وصف یکی از این جاذبه های تاریخی، با عنوان کاروانسرای زین الدین که دارای قدمت ۴۰۰ ساله است میپردازیم.در این سفر همراه ما باشید.

زین الدین اقامتگاهی در دل کویر

این کاروانسرا با قدمت ۴۰۰ ساله ی خود، که مربوط به دوران صفویه است در مهریز استان یزد واقع شده که با معماری ایرانی و بی نظیر خود از مجذوبیت خوبی در منطقه برخوردار است.

داخل اقامتگاه زین الدین

معماری این اقامتگاه به طوری است که در وسط باغچه این محوطه، سکوی چند ضلعی قرار دارد و اتاق های این کاروانسرا بصورت مدور (دایره ی) دور آن قرار گرفته اند، که خود یک شاهکار در معماری ایرانی است.این بنا دارای ۵ برج و ۳۲ اتاق در قلب کویر یزد است.وجود رستوران های سنتی و سرو غذاهای محلی و سنتی و فروشگاه های صنایع دستی، مجذوبیت این مکان را دو چندان میکند.

آشنایی با کویرهای زیبایی ایران

در کاروانسرای زین الدین طراحی و چیدمان اتاق ها کاملا سنتی است.سرویس های بهداشتی (حمام و توالت) در داخل محوطه، و به صورت عمومی است.

با توجه به موقعیت مکانی (کویری) که این کارونسرا در آن واقع شده جذابیت های زیادی برای گردشگران و طبیعتگردان را دارا است؛گردش و بازدید از کویر در روز،شب مانی و اقامت در کویر که چاشنی آن رصد ستارگان و اجرام آسمانی است از جمله جذابیت های این کاروانسرا است.

در مورد کاروانسرای زین الدین

* در بعضی کتب تاریخی یاد شده که شاه صفوی برای دیدار های خود با زین الدین گنجعلی خان(والی کرمان) این بنا را نهاده، و نام این اقامتگاه برگرفته شده از نام کوچک گنجعلی خان است.

* این اقامتگاه با ظرفیت ۱۰۰ نفر، میزبان گردشگران و مسافرانی است که این کاروانسرا را برای اقامت انتخاب میکنند.

معماری اقامتگاه زین الدین در کویر

کاروانسرای زین الدین در یزد، دارای نقشه دایره‌ ای و پنج پلان نیم دایره (برج) چسبیده به دیوار هشتی است. صحنی دوازده ضلعی دارد که در اطراف آن رواق‌ های سکو داری قرار دارد. کاروانسرای زین الدین را با آجر بنا کرده اند. در بخش شمالی رباط اتاق‌هایی که شاه نشین عمارت بوده قرار دارد که در حال حاضر بخشی از آن سالن غذاخوری و بخش دیگر با فرش های دست بافت و پشتی های زیبا برای نشستن و استراحت طراحی شده است.

در دو طرف کاروانسرا پله هایی وجود دارد که به پشت بام کاروانسرا راه دارد و می توان برای تماشای آسمان فوق العاده زیبای کویر از طریق این پله ها به پشت بام رفت.

منبع:تاریخ ما

ثبت جهانی زیلوی میبد؛ روزنه‌ای برای راهیابی آن به بازارهای جهانی

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد با بیان این که ثبت جهانی منجر به ورود زیلو به بازار جهانی شده است، تاکید کرد: برخی اقدامات انجام شده پس از ثبت جهانی زیلو لزوماً به دلیل ثبت آن نبوده بلکه اهداف گسترده‌تری مانند ماندگار شدن این میراث کهن به نام میبد را دنبال کرده‌ایم.

«سیدمصطفی فاطمی» در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به اهمیت ثبت جهانی دست بافته‌های زیلوی میبد، اظهار کرد: نگرانی قبل از این رویداد ثبتی در مورد زیلوی میبد، تثبیت خواستگاه و هویت این هنرصنعت بود که در طول تاریخ و با ابتکار میبدی‎‌ها شکل گرفته و اکنون مردم این شهر میراث‌دار آن بودند.

وی با بیان این که مهمترین هدف ثبت زیلو، ثبت این برند به نام خواستگاه آن بود، گفت: برخی از شهرها و کشورها درصدد دستیابی به دانش این هنرصنعت بومی بودند و ثبت این هنر کهن به منظور توسعه برندسازی ضروری بود که البته پس از ثبت ملی آن نیز به سرعت موفق به ثبت جهانی آن شدیم.

این مسئول ثبت برند و هویت آثار در ثبت‌های ملی و جهانی را مهمترین هدف دانست و اضافه کرد: برخی از اقدامات که پس از ثبت جهانی زیلو انجام شد، لزوماً به دلیل ثبت آن نبوده و اهداف گسترده‌تری مانند ماندگار شدن این میراث به نام میبد در جهان را در بردارد.

وی در مورد اقدامات اداره کل میراث فرهنگی استان در راستای حمایت این هنرصنعت پس از گذشت یکسال از ثبت جهانی آن، تصریح کرد:  لزوماً برای هر میراثی که به ثبت می‌رسد نباید انتظار فعالیت فیزیکی خارق‌العاده‌ای داشت ولی با این وجود در مورد زیلوی میبد، برگزاری بیش از ۲۰ کارگاه آموزشی، کارگاه‌های متعدد تولیدی، مرمت بازارچه تاریخی میبد به منظور احیای آن جهت عرضه صنایع دستی میبد از جمله زیلو، اعطای تسهیلات مالی به صنعتگران زیلو، تشکیل خوشه زیلو و پیگیری بیمه هنرمندان زیلوباف از مهمترین اقدامات بوده است.

فاطمی از ورود زیلوی میبد به بازارهای جهانی خبر داد و گفت: اصولاً ثبت جهانی صنایع دستی منجر به راهیابی آنها به بازارهای جهانی می‌شود که در مورد زیلوی میبد نیز شاهد همین مهم یعنی راهیابی به نمایشگاه‌های جهانی صنایع‌دستی مانند بازار چین و نشست‌های جهانی سازمان جهانی صنایع دستی هستیم.

مدیر کل میراث فرهنگی استان یزد در پایان تاکید کرد که باید اقدامات لازم در راستای حفظ و برندسازی تمام انواع صنایع دستی به ویژه زیلوی جهانی میبد انجام شود.

منبع:ایسنا