تهران، پایتختی ۲۰۰ ساله

با اقرار باستان شناسان، تهران قدمتی برابر با ۷۰۰۰ سال دارد. استخوان های بانوی هفت هزار ساله که در خیابان مولوی نقاب از چهره برداشت، تهران را بیشتر نمایاند.

تهران که از توابع ری بود، با ویرانی این شهر متمدن، مقصدی شد برای انتقال دانش و تکنولوژی زمان خود. تهران پایتختی اش را از آقا محمد خان قاجار وام دارد. او بار ها تلاش کرد که تهران را تصرف کند. در نهایت سال ۱۱۲۶، یعنی حدود دویست و اندی سال پیش، تهران به رخت پای تختی ملبس شد.

ساخت و ساز ها، رونق ساختمان ها، لاله زار ها و باغات و سرسبزی ها داخل و اطراف تهران، مریض خانه ها و دارالفنون و پیشرفت چشمگیر وام گرفته شده از اروپا و سفر های شاهان قاجار، همه در این دوره از تهران رنگ توسعه به خود گرفت، علی الخصوص پنجاه سال سلطنت ناصر الدین شاه که سفر های فرنگ و گشت و گذار اش در ممالک اروپایی، پای تکنولوژی و علم و صنعت را به ایران باز کرد.

از آن تاریخ به بعد، تهران رشد و توسعه ی شگفت انگیزی داشت، دوران پهلوی اول و دوم و دوران پس از انقلاب، پایتخت از شرق و غرب و جنوب رشد کرد. شهرک های اقماری به وجود آمدند و جمعیت ۱۵ میلیونی ساکن این شهر پر رمز و راز شدند.

میراث فرهنگی ملموس و ناملموس، ارتباط بلافصلی با گردشگری دارد. تا جایی که هر چه یک شاخص، قدمت و تاریخ اش پر رنگ تر باشد، توجه قشر گردشگر به آن بیشتر و حتی شاید خارج از برد تعریف شده اش باشد.

تهران مملو از میراث ملموس و ناملموس است و این مهم باعث توجه ویژه ی گردشگران داخلی و خارجی در ایام مختلف سال، تعطیلات رسمی، غیر رسمی، مذهبی و ملی شده است.

اکنون که فرصت استفاده و بهره مند ی از هم افزایی میراث فرهنگی و گردشگری نصیب تهران شده، باید به بهترین نحو و با برنامه ریزی دقیق تر به تثبیت موقعیت فعلی و تقویت راه های افزایش گردشگر ورودی به این کشور – شهر اندیشید.

تهران دارای بیش از ۱۰۰ موزه ی عمومی و خصوصی ست. تعداد ۲۵۰۰ خانه ی تاریخی با ارزش، پیاده راه ها و باغ ها و مراکز تفریحی بسیاری دارد که هر یک به تنهایی قابلیت جذب کافی گردشگر را به دوش می کشد.

آمار بازدید از تهران در نوروز ۱۳۹۸ به سه میلیون و پانصد هزار نفر رسید که در نوع خود بی نظیر بود. می توان گفت تهران می تواند و یا توانایی تبدیل شدن به نمونه ی اصلی شهر خلاق و توسعه گر توریست داخلی را دارد. تحریم های بی رحمانه ی دول اروپایی و آمریکا که باعث سقوط ارزش ریال در برابر برخی ارز های خارجی شد، از جهت ورود گردشگر خارجی و نیز سوق گردشگران خروجی به سمت توریسم داخلی، موجب جبران بعضی خسارت های ناشی از تحریم ها شد و بار دیگر به این نکته که گردشگری می تواند جایگزین مناسبی برای نفت و یا حتی صنایع دیگر باشد را گوشزد کرد.

تهران شهری ست که هر چهار فصل آن دیدنی ست.

بهار و ایام نوروز تهران که به زیبایی و پاکیزگی شهرت یافته و کمتر شهروندی را می بینیم که از این شهر نوروزی لذت نبرد خیابان هایی خلوت، دور از هیاهوی یک شهر زنده و شلوغ اقتصادی، و شادی و نشاظ حاکی از اوایل فصل بهار و عید نوروز دارد. در این فصل تهران به شهری زنده و دیدنی تبدیل می شود. تابستان تهران اما به لطف کوه پایه های زیبا و خنک و دل نشین اش که راه فراری ست برای آسودن و لت بردن از هوای مطبوع کوهستان، به نوعی گردشگری ورزشی و طبیعت گردی را در این شهر رونق بخشیده است. گذشته از آن با اندک دور شدنی از تهران، به دشت های البرز مرکزی و ییلاقات استان البرز میرسیم. تهران در پاییز و زمستان به لطف چنار های خیابان ولی عصر،

پیست های اسکی و دیواره های سنگنوردی و مسیر های کوهنوردی منتهی به قلل بلند مرتبه ی البرز که همچون مادری تهران را در آغوش گرفته، شامل حال گردشگرانی ست که خسته از این ابر شهر، آخر هفته ی آرام و بی دغدغه ای را می خواهند.

اما با نگاهی به پیشینه ی این شهر و بررسی شواهد تاریخی و نقل قول از پیران و تهرانی های قدیم، روشن می شود که در ایام گذشته، پس از داد و ستد و کار روزانه، حیات شبانه ی تهران شروع میشده و تا پاسی از شب ادامه دار بوده. نشست های همسایگان نمونه ی کوچک و محلی آن و زیارت امام زادگان و گشت و تفریح در پاتوق های مرکزی و شمالی شهر هم نمونه ی بارز آن بود.

این مهم در تابستان و زمستان، تفاوت بسیار زیاد و محتوای یکسانی داشت. در فصول گرم سال به لحاظ طولانی بودن روز ها تفریحات بیشتر به دور همی ها و گفت و شنود و گشت های داخل شهر و در فوصل زمستان هم به تفریحات به فضا های سرپوشیده و سالن های کشتی و زور خانه و قهوه خانه ها ختم و بسنده می شود. در هر صورت و با موهبت عدم وجود وسایل ارتباط الکترونیکی و اجتماعی، زیست شبانه از جایگاه ویژه ای برخوردار بود.

اکنون به همت شهرداری تهران و معاونت گردشگری اداره ی کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران و موسسات غیر دولتی فعال در زمینه ی توریسم و رفاه اجتماعی، دوباره شاهد رونق نسبی حیات عصر گاهی تهران، البته با رعایت ملاحظات هستیم. پیاده راه ها، غذاکده های خیابانی و سیار، نمایش های  میدانی و مناسبتی، خطوط شبانه ی حمل و نقل عمومی و نظارت نیروهای انتظامی همه و همه دست به دست هم داده اند تا تهرانی زیباتر و پر رونق تر ازس پیش و البته آگاهانه بسازیم.

برای تبدیل شدن پایتخت ایران به نمونه ی موفق شهر خلاق گردشگری، راه بسیاری پیش رو داریم. امنیت، تامین امکانات تفریحات متناسب و سالم، جلوگیری از ایجاد مزاحمت برای کسبه، راهنمایان متخصص و مطلع، نشان گذاری و اطلاع رسانی صحیح و به روز و ساماندهی بیشتر خطوط حمل و نقل عمومی، مولفه هایی چند از بیشمار گزینه های مورد بحث و بررسی ست، تا تهران را به جایگاه اصلی و گردشگرانه ی خود برساند.

تصور آینده ی مطلوب برای تهران گردشگر پذیر، جز با همدلی و تعامل دست گاه ها و ارگان های اجرایی و همراهی ایشان با بخش خصوصی انتفاعی و غیر انتفاعی میسر نخواهد شد.

دلسوزان این عرصه تمام توان خود را در طبق اخلاص گذاشته اند تا تهران را از محیط شهری به مرکز گردشگری کشور تبدیل کنند. البته بر همگان مبرهن است که توسعه ی گردشگری تهران و رسیدن تا قله های رفیع توریسم شهری، راه بسیار، پر فراز و نشیب و عالمانه ای پیش رو داریم. هر چند تهران ظرفیت تبدیل شدن به پایتخت همیشگی گردشگری منطقه و آسیا را دارد.

منبع:توریسم پرس