قلعه ای در قلب تاریخ گلپایگان

از شهرستان گلپایگان، در مرکز روستا وداغ قلعه‌ای عظیم خشتی وجود دارد که بر روی تپه بنا شده است طبق آخرین کاوش‌های باستان شناسی قدمت این قلعه به حدود سه هزار سال می‌رسد، که در چند روز اخیر به شماره ۳۲۰۳۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این تپه تاریخی در ارتفاع ۱۸۰۶ متر از سطح دریا واقع شده، سازه‌های روی تپه سه برج تقریبا سالم هستند و آثار دیوارهای بین برج‌ها و محل شاه نشین مشخص است.

در قسمت جنوبی قلعه یک حمام خزینه ای دیده می‌شود که ۵۰ سال قبل مردم از آن استفاده می‌کردند و کنار حمام یک چاه آب وجود داشته که اکنون مشاهده می‌شود. اطراف تپه خندقی قرار داشت که دیگر اثری از آن نیست، با دید کلی به نظر می رسد این بنا روی تپه ساخته شده، اما طبق جستجوی کاوش‌های باستان شناسی این گونه نیست.

این قلعه دارای دری است که در ضلع شرقی آن قرار دارد و به داخل راه داشته و در قدیم برای رفت و آمد از آن استفاده می‌شده، البته به مروز زمان این در زیر آوار مدفون شده است، در این قلعه همچنین یک برج از پایین قلعه در ضلع جنوبی مشاهده می‌شود و اطراف قلعه تاریخی وداغ یک قبرستان قدیمی به وسعت دو هکتار قرار دارد که دیگر اثری از آن نیست.

تپه تاریخی وداغ به ارتفاع حدود ۱۰ تا ۱۵ متر و بافت خاک رسی و سنگین با کمی شوری، تقریبا به شکل دایره­ ای یا نیم کروی است. در این تپه چهار برج قرار دارد که دیوارهای یکی از برج‌ها به مرور زمان طی چند سال اخیر خراب شده است. همچنین دور تا دور تپه به ارتفاع حدود یک متر سکوبندی شده و در آن چمن و انواع گیاهان زینتی کاشته شده است.

در پارکی که در کنار این قلعه قرار دارد به سبب بافت سنگین و رسی خاک، گیاهان خودرویی مانند گیاه خاردیو یا تیغ گرگ با دو گونه، گیاه سیاه شور، گیاه خارشتر(تیغ زرده)، گیاه علف مار یا خیارماری یا کور، گیاه شور بوته ­ای وجود دارد که در واقع یک واحد اکولوژیک از گیاهان طبیعی است.

وجود این گیاهان دارویی در این اثر تاریخی برای اکوتوریسم به ویژه برای دانشجویان و اساتید رشته‌های منابع طبیعی، گیاه‌ شناسی و محیط زیست بسیار کاربردی است. گونه گیاهی در این تپه رشد عجیبی دارد و  ارتفاع آن به حدود دو متر و تاج پوشش آن به بیش از دو متر می‌رسد.

اگر پوشش گیاهی طبیعی، حمام قدیمی و رودخانه کنار تپه حفظ شود و ساختمان قلعه و حمام مرمت شوند، فضای سبز مصنوعی، فضای سبز طبیعی و آثار تاریخی به صورت یکجا در کنار هم دیده می‌شود.

قلعه تاریخی وداغ با موقعیت استثنایی و قرار گرفتن در کریدور غرب به شرق می‌تواند در آینده تبدیل به دهکده ویژه گردشگری و محیط زیست شناسی شهرستان گلپایگان تبدیل شود.

منبع:ایمنا