آشنایی با مسجد اموی دمشق مهمترین آثار تاریخی دمشق

مکان مسجد اموی دمشق

مسجد اموی دمشق، به عنوان قدیمی ترین مسجد کشور سوریه شناخته می شود. همانطور که از نام این مسجد پیداست، مسجد اموی در شهر دمشق قرار دارد. مسجد اموی دمشق، یکی از مهمترین آثار تاریخی این شهر قدیمی است و از مهمترین آثار زیارتی و گردشگری دمشق است.

شهر دمشق، دومین شهر پر جمعیت کشور سوریه است و در استان دمشق قرار گرفته است. این شهر، آنچنان در میان شهر های تمدن اسلامی مشهور است و دارای جاذبه های بسیاری است، که در سال ۲۰۰۸ میلادی، این شهر به عنوان پایتخت فرهنگی جهان عرب انتخاب شده است. یکی از مهمترین دلایل این انتخاب، وجود مسجد اموی دمشق بوده است که قدمت بسیار بالایی دارد.

تاریخ هزاران ساله مسجد اموی دمشق

مسجد اموی دمشق، یکی از قدیمی ترین و تاریخی ترین مکان های شهر دمشق است، و تاریخچه ای غنی را داراست. قدمت این مسجد به بیش از ۱۴۰۰ سال می رسد. قبل از اینکه این مسجد ساخته شود، در محل این مسجد، عبادت گاه هایی وجود داشته است که مردم دوران باستان، برای پرستش خدایان خود به آن مکان مراجعه می کردند.

حدود چهار هزار سال قبل، در مکان مسجد اموی دمشق، معبدی وجود داشته است که توسط آتش پرستان ساخته شده بود. در این معبد، خدایی به نام آذر مورد پرستش قرار می گرفته است. آذر، نام خدای آتش است و یکی از فرزندان اهورا مزدا است. آذر برای نیکی مبارزه می کند و در برابر ظلم و تاریکی، می ایستد و هر چیز پلیدی را به نابودی می کشاند.

نام آذر، در کتاب اوستا نیز آمده است و در نبرد های خود، در برابر اژی دهاک نیز ایستاده است و آن را شکست داده است. این خدا، آنقدر در زمان باستان، مورد توجه بوده است که برای او معبد هایی می ساختند و به پرستش او می پرداختند. لقب این خدا، جنگجوی دلیر است و در همه جا حضور دارد.

پس از اینکه یونان، کنترل خود بر منطقه دمشق را از دست داد، رومیان کنترل منطقه دمشق را به دست گرفتند. رومی ها، خدایان متعددی داشتند و برای تمام آنها معبد می ساختند. یکی از خدایان رومی، ژوپیتر بود. ژوپیتر، خدای آذرخش بود و در اساطیر یونانی، یک سر و گردن از خدایان دیگر بالاتر بود. به این دلیل، به او پادشاه خدایان، یا خدای خدایان نیز می گفتند.

رومی ها، پس از اینکه به معبد آذر رسیدند، تصمیم گرفتند که این معبد را بزرگتر کنند، و آن را به بزرگترین خدای خود، یعنی ژوپیتر تقدیم کنند.

پس از اینکه دین مسیحیت در بیشتر نقاط جهان گسترده شد، بخشی از معبد ژوپیتر، به کنیسه تبدیل شد و محلی برای عبادت افراد مسیحی بود.

در سال ۱۷ هجری، دمشق توسط مسلمانان فتح شد. مسلمانان این کنیسه و معبد را، به محل عبادت خداوند یگانه تبدیل کردند. البته، نکته مهم این بود که مسیحیان حاضر نبودند که این مکان را ترک کنند، به این دلیل مسلمانان با مسیحیان توافق کردند که نیمی از این ساختمان، کلیسا باشد و نیمی دیگر، مسجدی برای مسلمانان باشد.

مسیحیان، دین اسلام را قبول نداشتند و حتی تا جایی که می توانستند، تلاش می کردند مسلمانانی را که به این مسجد می آیند، آزار دهند و نگذارند که عبادت و نماز آنها به طور کامل و صحیح انجام شود.

در نهایت، ولید بن عبد الملک، توانست که این مکان را به طور کامل برای مسلمانان اختصاص دهد، و مسیحیان را از آن خارج کند.

این مکان، تاکنون در دست مسلمانان بوده است و به عنوان یکی از قدیمی ترین و زیبا ترین مسجد ها شناخته می شود.

توصیف ساختاری مسجد اموی دمشق

مسجد اموی دمشق، یکی از شاهکار های معماری اسلامی است و مهندسان زیادی از سایر نقاط جهان، از جمله ایران، روم، مصر و… در ساخت آن حضور داشته اند. این مسجد در طول ۸ سال با تلاش حدود دوازده هزار نفر ساخته شد.

این مسجد، دارای چهار در می باشد. این در ها، در چهار سوی این مسجد قرار گرفته اند و ورود و خروج مسلمانان و گردشگران را به مسجد ممکن می کنند. باب الزیاده، یکی از در های مشهور مسجد اموی دمشق است که در سمت دیوار قبله قرار دارد. باب الناطفین، در دیگری است که در روبروی باب الزیاده قرار دارد و در دیوار ناحیه شمالی مسجد قرار گرفته است.

سقف مسجد اموی دمشق، یکی از بلند ترین سقف هایی است که می توان در میان تمام مسجد های جهان یافت. این مسجد دارای یک شبستان است. این شبستان، از چهل ستون تشکیل شده است که در دو سمت آن قرار دارند. چهار ستون آن، بزرگ تر از ستون های دیگر هستند و گنبد این مسجد را نگه داشته اند. نام گنبد مسجد اموی دمشق، قبة النسر است. این گنبد، به طور کامل از سنگ ساخته شده است و در طی مرمت و بازسازی، با گچ تزئین شده است. ارتفاع این گنبد، از سی متر بیشتر است.

یکی از سازه های معروف مسجد اموی دمشق ، مناره آن است. نام مناره مسجد اموی، مناره سفید است.

چهار محراب را می توان در شبستان مسجد اموی دمشق مشاهده کرد. مسلمانان اهل سنت، تفاوت های عقیدتی با یکدیگر دارند. به طور کلی، مسلمانان اهل سنت بر اساس این تفاوت ها، به چهار دسته حنفی ها، حنبلی ها، شافعی ها و مالکی ها تقسیم می شوند.

هر یک از این چهار محراب، مخصوص یکی از این گروه های اهل سنت است. یکی از محراب ها، به عنوان محراب اصلی شناخته می شود و در مرکز قرار دارد. این محراب که از محراب های دیگر بزرگتر است، مخصوص مالکی ها بوده است. دو محراب دیگر نیز در سمت راست محراب مالکی ها قرار دارد که محراب حنفی ها و حنبلی ها است. محراب دیگر نیز در سمت چپ محراب اصلی قرار دارد و مخصوص شافعی ها است.

منبع: بیتوته

مرتبط:

زیبایی‌های معماری مسجد آق‌قلعه در دشت جوین

مسجد قاولقا، بنایی تاریخی با نقاشی‌های دیواری منحصربه‌فرد