اقامتگاه‌های بوم‌گردی، سفری به زندگی اصیل ایرانی

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از  فارس، هجوم همه‌جانبه فرهنگ بیگانه به تمدن و فرهنگ ایرانی اسلامی حتی به شهرهای کوچک و روستاها هم کشیده شده و با ساختن تصوری رؤیایی از تمدن شهری، سیل جمعیت را از روستاها به شهرها می‌کشاند، شهرهایی که در آن، مؤلفه‌های ساختمان‌سازی، شهرسازی و حتی روابط خانوادگی و همسایگی بر شالوده سست فرهنگ غربی بنا شود و به بهانه تجدد و پیشرفت، فرهنگ غنی و هنرمندانه ایرانی اسلامی به کنار زده می‌شود.

اما انسان مدرن و شیک امروزی هم اگر ساعتی را در کلبه‌ای بیاساید که بوی کاه‌گل و آتش هیزم در آن می‌پیچد و صدای مرغ و گاو و استر، تنها شلوغی کوچه‌هایش باشد و بچه‌های همسایه‌ها بی‌دغدغه آلودگی هوا و جولان خودروها در کوچه‌ها لی‌لی بازی می‌کنند، معنای آرامش را می‌فهمد و می‌خواهد برای چند روزی هم که شده با دنیای پرهیاهوی پیشرفته قطع ارتباط کند.

رسیدگی به وضعیت روستاها و برنامه‌ریزی صحیح برای حل مشکلات ایشان، تیری است که هم‌زمان چند نشان را هدف دارد و می‌تواند در این اوضاع تهاجم فرهنگی و اقتصاد نابسامان، چاره‌ای دوگانه و حتی چندگانه باشد که هم فرهنگ ایرانی اسلامی قومیت‌های مختلف را به گردشگران داخلی و خارجی معرفی کند و هم از طریق رونق کسب‌وکار روستایی و صنایع‌دستی، چرخ اقتصاد را با روغن فرهنگ و هنر، تکانی بدهد.

اقامتگاه‌های بوم گردی که کمتر از ۲۰ سال است میزبان گردشگران خارجی و داخلی شده‌اند، ازجمله راه‌هایی است که می‌تواند در حکم کمان این تیرها عمل کند و فرهنگ و هنر و اقتصاد را توأمان به حرکت درآورد و با احیای بافت‌های سنتی و قدیمی در شهرهای کوچک و روستاها، چرخ گردشگری را بگرداند.

• توسعه دامنه گردشگری با کمک اقامتگاه‌های بومگردی

در همین راستا و درخصوص اهمیت توسعه بومگردی‌ها، فریدون الهیاری اظهار داشت: بومگردی ها درواقع حوزه‌ای بسیار مهم و گسترده است که در توسعه گردشگری کشور و همچنین استان اصفهان، به‌ویژه طبیعت‌گردی و گردشگری خلاق، معطوف به گردشگری در مناطق روستایی و عشایری است و این نوع گردشگری می‌تواند دامنه و توسعه گردشگری را در استان به مناطق دور دست و حتی کمتر توسعه‌یافته هم انتقال دهد و یک توسعه متوازن را در استان فراهم کرده و به‌هرحال تنوعی از محصول و خدمات گردشگری را عرضه کند.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان ادامه داد: زمانی که از گردشگری صحبت می‌شود، هتل، مهمان‌پذیر و… هرکدام جنسی از خدمات گردشگری را عرضه می‌کنند اما بومگردی ها با توجه به تفاوت و تنوع اقلیمی، جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی در استان و تعدد ظرفیت‌های روستایی و عشایری، می‌تواند طیف متنوعی از جاذبه‌ها و خدمات مخصوص گردشگری را ایجاد کند که این امر انگیزه‌های گردشگری و سفر به استان و همچنین به افزایش ماندگاری گردشگران در استان می‌تواند کمک کند.

وی تصریح کرد: تقاضای بومگردی ها از طرف خود مردم اتفاق می‌افتد و ظرفیت و فرصتی است تا مردم در کنار زندگی و معیشت متداول و روزمره، بخشی از امکانت خود را هم به حوزه گردشگری اختصاص دهند و اساساً در بومگردی ها، گردشگران فرصت زندگی در متن جامعه و محیطی متفاوت را پیدا می‌کنند.

• لزوم مدیریت، نظارت و کنترل اقامتگاه‌های بومگردی

قطعاً این اقامتگاه‌ها هم نیازمند کمک، هدایت و نظارت متولیان امر و دستگاه‌های مسؤول است تا شاهد خروجی هرچه بهتر و بهره‌وری بالاتر در زمینه‌های مختلف ازجمله اقتصادی، فرهنگی، هنری و اجتماعی باشیم.

الهیاری بابیان لزوم مدیریت و نظارت بر اقامتگاه‌های بومگردی خاطرنشان کرد: سابقه فعالیت بوم گردی‌ها تقریباً یک دهه است و حوزه‌ای جدید در کشور و در استان اصفهان به‌حساب می‌آید، بومگردی امروز رشد و گسترشی پیداکرده و به‌عنوان گام دیگر در این حوزه، باید برای مدیریت، نظارت و کنترل آن‌ها اقدام کنیم و یکی از اتفاقات خوب در کشور، تشکیل جامعه اقامتگاه‌های بومگردی بود که مانند سایر بخش‌ها، انجمن‌ها و جوامع حرفه‌ای و همچنین سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و مدیریت فعالیت‌ها را دارند.

• سهم بالای اصفهان در جامعه اقامتگاهی بومگردی کشور

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان افزود: در حوزه بومگردی، این کار زیر نظر میراث فرهنگی اتفاق افتاده و جامعه اقامتگاهی کشور تأسیس‌شده و استان اصفهان با توجه به آن‌که بیشترین اقامتگاه بومگردی کشور را به خود اختصاص داده، در جامعه اقامتگاهی بومگردی کشور هم سهم به سزایی دارد، به‌طوری‌که از ۶ نفر اعضا هیأت مدیره، ۴ نفر از استان اصفهان انتخاب شده‌اند، همچنین در خود اصفهان هم جامعه اقامتگاهی بومگردی استان اصفهان تأسیس‌شده که منتخبین اقامتگاه‌های استان، راجع به مسائل مختلف فکر و برنامه‌ریزی داشته باشند و همچنین نقطه نظرات جمع‌آوری‌شده و در برنامه‌ها ریزی به کمک اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان آمده و با همکاری و همیاری برنامه‌ها را پیش ببرند.

وی تأکید کرد: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در این راستا ضوابط درجه‌بندی بوم گردی‌ها را ابلاغ کرده و بر اساس ضوابط ابلاغی، درجه‌بندی انجام‌شده و در استان اصفهان، نخستین نرخ نامه‌ها را ابلاغ کرده‌ایم که بر اساس این نرخ نامه‌ها بایستی فعالیت کنند.

الهیاری با اشاره به دغدغه بسیاری از فعالان این حوزه درخصوص تسهیلات لازم ابراز داشت: فضای گردشگری، طبیعتا همچون حوزه‌های دیگر نیازمند یک سری تسهیلات است و اقامتگاهای بومگردی که در روستا فعالیت می‌کنند، نیازشان به این تسهیلات بیشتر است اما مسلم است وام‌ها و تسهیلاتی که داده می‌شود، در قالب منابع مختلفی است که بخشی منابع روستایی بوده که ابلاغ شده و بیشتر این تسهیلات به بانک‌ها معرفی شدند اما به هر حال بحثی وجود دارد که ظرفیت بانک‌ها جوابگوی این تسهیلات نیست.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان اذعان کرد: گاهی ممکن است اقامتگاه، مشکل جذب اعتبار داشته باشد اما درمجموع از سمت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان این معرفی صورت گرفته و اقدامات در حال انجام است و فکر می‌کنم تا یک سال گذشته مشکلی وجود نداشته، اما با توجه به محدودیت‌های منابع که به وجود آمده، منابع ما هم محدودتر شده و اگر جایی نتوانسته‌ایم تسهیلات جذب کنیم، مشکل به عوامل دیگری برمی‌گردد که یک بخش آن، نیازمند هماهنگی است و بخش دیگر هم مربوط به ضوابطی است که بانک‌ها دارند و درخواست کننده تسهیلات باید مشمول آن تسهیلات باشد.

• دغدغه‌های فرهنگی در اقامتگاه‌های بومگردی استان اصفهان

تبدیل خانه‌ها و مکان‌های قدیمی به اقامتگاه بومگردی، قطعاً نیازمند یاری و حمایت مادی و معنوی بیش از پیش مسؤولان است، همچنین معرفی فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی، غیر از دغدغه صاحبان اقامتگاه‌ها، نیازمند احساس نیاز و فعالیت جدی مسؤولان فرهنگی استان است.

محسن رضایی، مسؤول یکی از اقامتگاه‌های بوم گردی استان اصفهان در شهرستان سمیرم عنوان داشت: خانه‌ای قدیمی داشتیم که بافت قدیم آن را احیا کرده و به اقامتگاه بومگردی تبدیل کردیم، این فضای ایجاد شده سبب می‌شود تا گردشگرانی که به این محل می‌آیند، با  فضای تاریخی این شهر و روستا آشنا شوند و برای گردشگرانی که اینجا را می‌بینند جذاب است، از طرفی این فضا به لحاظ اقتصادی هم برای اهالی روستا برآورد مالی دارد و سبب می‌شود تا صنایع‌دستی، محصولات باغی و حتی لبنیات را به گردشگران بفروشند.

وی همچنین تأکید کرد: سعی ما بر این است که تا حد امکان در این اقامتگاه، حتی برای مسافران خارجی هم فرهنگ ایرانی به نمایش گذاشته شود، به‌طور مثال چند شب گذشته مسافرانی از سوئیس داشتیم که کرسی برپا کرده و با خوراکی‌های محلی و غذاهای سنتی از ایشان پذیرایی و به‌نوعی فرهنگ اصیل ایرانی را معرفی کردیم، بنابراین هدف از بوم گردی این است که فرهنگ اصیل و محلی مناطق مختلف ایران که شاید خیلی هم نامی از آن‌ها نباشد را به ایرانی‌ها و گردشگران خارجی معرفی کنیم.

برخی از ظرفیت‌های گردشگری، همچون سنگ طلا و نقره، گمنام است و بسیاری یا آن‌ها را نمی‌بینند و یا بی‌اعتنا از کنار آن می‌گذرند و گوهرشناسی لازم است که آن را بشناسد و بتراشد و جلوی چشم بگذارد که داشته‌های غنی خاک خود و هنر دستانش را بافرهنگ سرزمینش بیامیزد و عرضه کند.

• ظرفیت‌های گمنام گردشگری

ماه گل رضایی، نخستین فردی که در جنوب اصفهان مجوز اقامتگاه بومگردی گرفته است،  بابیان ظرفیت‌های گردشگری گمنام روستایی و شهری ابراز داشت: ونک در ۳۰ کیلومتری شهرستان سمیرم واقع‌شده و زمانی که دیدیم ونک، فضا و پتانسیل لازم برای ایجاد چنین فضایی را در خود دارد، اقدام به ایجاد نخستین اقامتگاه بومگردی در این منطقه کردیم چراکه ایجاد فضای بوم گردی می‌تواند به توسعه فضاهای شهر و روستا، به‌خصوص جاهایی از کشور که فضای گردشگری دارند اما گمنام هستند کمک کند و این مکان‌ها، ازجمله ونک، هم به هم‌وطنان خودمان و هم گردشگران خارجی معرفی‌شده و ظرفیت‌های گردشگری آن به منسه ظهور خواهد رسید.

وی اضافه کرد: مهمانان این بومگردی، چه از خارج از کشور و چه داخلی، احساس خوبی دریافت می‌کنند و افراد در این فضاها کمی از روزمرگی‌های شهری دور شده، آرامش و زندگی سنتی را تجربه کنند، این موضوعات علاوه بر تعامل‌های فرهنگی و ترویج فرهنگ ایرانی اسلامی، سبب می‌شود تا اهالی روستاها و شهرها بتوانند صنایع‌دستی خود را عرضه کنند که این موضوع هم فرهنگ بومی آن منطقه را نشان می‌دهد و هم به لحاظ اقتصادی و البته اشتغال، آن‌هم در این شرایط، توسعه به همراه دارد.

رضایی در پایان صحبت های خود گفت: همچنین کشاورزان و دامداران محصولات خود را به گردشگران می‌رسانند و حتی فرش‌های دست‌بافت با استقبال مردم مواجه می‌شود و اساساً مهم‌ترین دستاورد این بومگردی ها، ترویج فرهنگ اصیل ایرانی و شناختن مناطق مختلف ایران به گردشگران خارجی و داخلی است.

منبع:همشهری