تماشای مارپیچ آثار هنری در «موزه گوگنهایم»

«موزه گوگنهایم» نیویورک از ابتدا به عنوان مرکز هنرهای جدید و ایده‌های نو شناخته می‌شد. این موزه توسط معمار مشهور و بزرگ «فرانک لوید رایت» طراحی شده است تا مکانی برای نمایش آثار هنری نوآورانه در محیط و فضایی منحصر به‌فرد باشد.

در خصوص معمار این موزه باید گفت که رایت در دوران کاری خود آثار بی‌نظیری طراحی کرده است و از پیشگامان سبک مدرن به حساب می‌آید. وی در اغلب آثارش از طبیعت و مصالح طبیعی بهره برده است، به طوری که معتقد بود طبیعت در کنار چوب، سنگ و بتن ترکیبی دل‌پذیر ایجاد می‌کند. رایت در طراحی‌های خود پلان‌ها را بدون دیوار و آزاد طراحی می‌کند و نور یکی از عناصر اصلی در سبک معماری اوست.

فرانک لوید رایت در سال ۱۹۴۳ نامه‌ای را از مشاور سالومون رابرت گوگنهایم دریافت کرد که در آن از او درخواست شده بود، ساختمانی جدید برای نمایش و نگهداری آثار هنری سالومون گوگنهایم طراحی کند و یکی از الزامات تعیین شده توسط او به این صورت بود که این موزه با سایر موزه‌های دنیا متفاوت باشد.

پس با وجود نیازها و الزامات مطرح شده فرانک لوید رایت بهترین و متفاوت‌ترین فضای ممکن برای دیده شدن نقاشی‌های زیبا را به وجود آورد. فرانک به واسطه طراحی این موزه در آن زمان به عنوان یکی از برجسته‌ترین معماران قرن ۲۰ شناخته شده و طراحی موزه گوگنهایم نیویورک، موفقیت بزرگ دیگری را در زندگی شغلی او به وجود آورد.

رایت در طراحی بنای این موزه توانست از فلسفه شکل‌های ارگانیک در معماری که در ذهن خود داشت، استفاده کند؛ در نهایت طراحی این موزه با الهام از بنای زیگورات و شکل‌های ارگانیک اتفاق افتاد. در بازدید از این موزه علاقه‌مندان به وسیله آسانسور به بالاترین طبقه موزه منتقل می‌شوند و سپس از طریق سطوح شیبدار، در حالی که آثار هنری بر روی دیوار قرار گرفته‌اند به پایین ساختمان حرکت کرده و آثار را همزمان نیز تماشا می‌کنند که این ویژگی‌ را می‌توان اصلی‌ترین و جذاب‌ترین ویژگی این موزه دانست.

 

ساخت موزه گوگنهایم نیویورک ۱۶ سال زمان برده و در این بین بحث‌های مختلفی در مورد تضاد شکل طراحی شده موزه با فضای شهری نیویورک وجود داشته است. در همین راستا گفته شده است که هنرمندان نیز به شکل شیب‌دار دیوارها و راهرو موزه نیز اعتراض داشتند و این اعتراض‌ها به این دلیل بود که هنرمندان شکل شیب‌دار راهروها و دیوارها را برای نمایش آثار هنری مناسب نمی‌دانستند.

در طول سال‌های مختلف، مجموعه موزه گوگنهایم نیویورک توسعه پیدا کرد و بخش‌هایی از آن مورد بازسازی قرار گرفت. در سال‌های ۱۹۹۰ و ۱۹۹۲ ساختمانی توسط گواتمی سیگل و همکارانش طراحی شده و به این مجموعه اضافه شد، که این ساختمان دارای ۴ گالری هنری و ۲ طبقه مخصوص امور اداری بود. به علاوه در سال۲۰۰۱ نیز مرکزی دائمی و عمومی برای آموزش هنر به نام «مجموعه آموزشی هنر سکلر» به این مجموعه اضافه شد.

نمای ساختمان مدرن موزه گوگنهایم نیویورک از ۱۲ دیوار مارپیچ و فضای داخلی آن از سطوح شیبدار مارپیچ تشکیل شده و این طراحی، فضایی منحصر به‌فرد را به وجود آورده که شامل ۷۰ بخش برای نمایش آثار هنری است. ساختمان موزه گوگنهایم نیویورک دارای گنبد شیشه‌ای بزرگ با چهارچوب آلومینیومی است که سبب می‌شود نور طبیعی در طول روز، فضای داخلی موزه را روشن کند.

ساختمان این موزه با معماری دایره‌ای و بی‌ضلع در میان شلوغی و ازدحام جمعیت نیویورک و با المان‌های اختصاصی فرانک لوید رایت که در این موزه به کار رفته است،‌ یکی از بخش‌های اصلی توریستی این شهر محسوب می‌شود و به نوعی فضای معماری و شهری مکعب‌مستطیل ‌شکل نیویورک را تلطیف می‌کند.

فرم پیچشی این موزه که می‌چرخد و حرکت می‌کند را می‌توان به صدف و یا حلزون تشبیه کرد و اینکه همین طراحی مارپیچی این موزه را در فهرست ۱۷ اثر ماندگار رایت قرار داده است.

فرانک لوید رایت هدفش را از خلق گوگنهایم این گونه بیان کرده است «ساخت یک ارتباط غیر منقطع میان معماری و نقاشی به شکلی که قبلا هیچ وقت در دنیای هنر دیده نشده است».

جلال آل احمد نیز این موزه را اینگونه توصیف می‌کند، «موزه راحتی بود و دلباز و سرگرم کننده. همه چیز به جای خود قرار می‌گرفت و مارپیچ و دایره‌ای در بالا پهن و در پایین باریک شونده، عین دوکی، از راس پهن‌تر بر زمین و مضافاتش همه با هم جور. مثلا آسانسورش به جای مربع یا مستطیل، نیم دایره بود و قوس مانند و جمعا حال آدم را خوب می‌کند».

منبع: ایسنا