خانه آبشار از برترین آثار معماری قرن بیستم

خانه آبشار یکی از برترین آثار معماری قرن بیستم است که توسط معمار آمریکایی فرانک لوید رایت در پنسیلوانیای آمریکا ساخته شده است. این خانه به سبک معماری ارگانیک بر روی آبشاری کوچک ساخته شده است.

خانهٔ آبشار یا فالینگ‌واتر (به انگلیسی: Fallingwater) که به آن «اقامتگاه کافمن» نیز گفته می‌شود، خانه‌ای است که معمار معروف آمریکایی، فرانک لوید رایت، در سال ۱۹۳۵ در پنسیلوانیای آمریکا طراحی کرده‌است و جز یکی از برترین آثار معماری قرن بیستم به‌شمار می‌رود.

این خانه در نزدیکی شهر پیتسبورگ و در ساحل شمالی رودخانه بیر ران و به سبک «معماری اُرگانیک» ساخته شده‌است. محاسبات فنی این بنا را ویلیام وسلی پیترز انجام داد.

این خانه مدرن و مجلل که به دلیل ساخته شدن بر روی آبشاری کوچک، خانه آبشار نامیده می‌شود، به عنوان ویلایی برای گذران اوقات فراغت خانواده کافمن طراحی و اجرا شده بود.

خانه آبشار به سبب طراحی و موقعیت خاص خود، به سرعت در سطح جهان مطرح شد و توسط روزنامه مجله تایم، زیباترین اثر معماری فرانک لوید رایت نام گرفت. لکن ماجرا در همین نقطه به پایان نرسید و چندین ماه بعد، در مجله پرطرفدار اسمیتسونیان، در بین ۲۸ مکانی قرار گرفت که پیش از مرگ باید دید!

در نهایت خانه آبشار، در سال ۱۹۶۶ میلادی در فهرست میراث ملی-تاریخی ایالات متحده قرار گرفت. علاوه بر این، خانه آبشار توانست در نظرسنجی سال ۲۰۰۷ میلادی موسسه AIA، جایگاه بیست و نهم محبوب‌ترین اثر معماری ایالات متحده امریکا را کسب کند.

خانهٔ آبشاری از سال ۱۹۳۷ تا سال ۱۹۶۳ خانهٔ تعطیلات خانوادگی کافمن در نظر گرفته شد. در سال ۱۹۶۳، کافمن کوچک این ملک را به کمیسیون نگهداری منابع طبیعی در غرب پنسیلوانیا اهدا کرد.

در سال ۱۹۶۴، ملک مذکور به عنوان موزه برای بازدید عموم بازگشایی شد. در مارس ۲۰۱۳ حدود ۵ میلیون نفر از این خانه بازدید کردند. علی‌رغم محل استقرار آن در گوشهٔ منطقهٔ دور افتاده‌ای از پنسیلوانیا، این خانه طبق اطلاعات منتشر شده در نشریات گوناگون هر ساله میزبان بیش از ۱۵۰٬۰۰۰ نفر بازدیدکننده می‌باشد.

منطقه ی خانه آبشار 

در میلران پنسیلوانیا، در حدود منطقه Bear Run Nature Reserve که جریان آبی از ارتفاع ۳۹۵ متری سطح دریا به سمت پایین جریان دارد و در ارتفاع ۱۰ متری این جریان به صورت آبشار به پایین می ریزد، فرانک لوید رایت خانه ای خارق العاده طراحی کرد که به نام خانه آبشار مشهور است و ارتباط میان انسان، طبیعت و معماری را به خوبی آشکار می کند.

این خانه به عنوان اقامتگاه آخر هفته برای صاحبان آن آقای ادگار کافمن و همسرش و پسرشان طراحی شده بود که رایت با این خانواده از طریق پسرشان آشنا شده بود که در مدرسه او در تلیسین تحصیل می کرد.

فرانک لوید رایت به عنوان پرکارترین معمار برجسته تاریخ معاصر، حدود ۸۰۰ اثر معماری از خود به یادگار گذاشته است. وی جزو نخستین کسانی به شمار می‌رود که به مخالفت با تفکرات سنتی و کلاسیک غالب بر حوزه معماری پرداخت و توانست با ایده‌ پردازی‌های خود، دوران جدید در معماری جهان را رقم بزنید. دورانی که شاهد تلفیق معماری سنتی و مدرن در جای جای آن هستیم.

سبک معماری خانه آبشار

قطعا یکی از مهمترین ویژگی های این بنا هماهنگی آن با محل ساختش می‌باشد. یعنی بر خلاف بناهای دیگر به جای اینکه یک عنصر اضافی در مکان ساختش باشد طوری ساخته شده است که گویی سالهاست جزئی از طبیعت اطرافش است.

آنچه در خانه آبشار مفهوم ارگانیک را از مستدل بودن هر جزء یا فرم آن فراتر می برد، نخست پیوستگی طبیعی تمام اجزای آن است و سپس آمیختن آنها با مظاهر طبیعت که این خانه به راستی جزئی از آن شده است. وجود آبشاری روان در دل این ساختمان نه تنها آن را شگفت انگیز و تماشایی می کند، بلکه آن را جزئی از طبیعتی می کند که این ساختمان در میان آن بنا شده است.

علت ساخت بر روی یک آبشار

فرانک لوید رایت به دلیل کمبود زمین، طراحی خانه به گونه ای انجام داد تا برروی یک آبشار فعال ساخته شود. ساختار طراحی خاص به همراه دقت، از تمام جزئیات اثر منحصر به فردی را به جا گذاشته است.

این آبشار برای این خانواده پیش از زمان طراحی خانه به مدت ۱۵ سال یک مکان تفریحی بود و بنابراین زمانی که با رایت برای طراحی بنا قرارداد بستند، از او خواستند که یک دسترسی از آبشار نیز به خانه وجود داشته باشد تا بتوانند منظر آبشار را مشاهده کنند. در عوض رایت طراحی خانه را با خود آبشار تلفیق کرد و این خانه را دقیقا بالای آبشار بنا کرد تا آبشار را به عنوان بخشی از زندگی کافمن ها درآورد.

پلان خانه آبشار

اگر بخواهیم بیشتر از ویژگی های این بنا سخن بگوییم اولین چیزهایی که در نگاه اول به چشم می خورند را بیان می کنیم. یعنی کف ها و بام‌های خانه آبشار به طور چشمگیری جلو آمده است. سطح شناور خانه آبشار طنین انداز جریان مسیل آبشار خواهد بود.

اسکلت خانه به وسیله بتون مسلح اجرا شده است و ترکیبی مناسب به وسیله عناصر بصری از قبیل پلکان و دودکش با نمائی از سنگ و سطحی زبر، سبب شده تا صمیمیت بسیار زیادی به بنا بخشیده شود.

با توجه به ویژگی هایی همچون کف‌ها و سقف‌ها که به صورت مستقلی به سمت خارج گسترش یافته‌اند و عناصر قائم این جریان به سوی آسمان گسترش داده شده‌اند و پنجره‌ها در گوشه‌های اتاق ملاقات می‌شوند که همین ویژگی سرچشمه کاهش فرسایش می‌باشد، می توان گفت هر جزئی از طرح تداعی کننده دید رایت از جعبه‌ای منفجر شده می‌باشد.

طراحی این بنا توسط رایت به گونه ای است که فضاهای داخلی در پیوستگی با دنیای خارج هستند که گویی فضاها و خانه در محیط طبیعی اطرافش حل شده اند. حتی رایت قصد داشت تا خانه را در زورق و برگی طلائی به وسیله تقلید از تغییر رنگ برگ‌ها بپوشاند تا به این شکل خانه آبشار را به تغییر فصل ها و عبور و مرور زمان متصل نماید.

نمای خارجی خانه آبشار یک طرح افقی قوی را با استفاده از آجرها و تراس های بزرگ خود به نمایش می گذارد. پنجره ها روی نما نیز شرایط خاصی داشتند و وقتی در گوشه های بنا باز می شدند، این خانه جعبه ای را شکسته و آن را به سوی خارج بنا می گشودند.

خطوط اصلی عمودی و افقی بخش‌های متمایز از مشخصات بارز پروژهٔ خانهٔ آبشاری بودند. این بنا از یک فرم واضح با مصالح بنایی بهره می بردکه با سایت پیرامون آن ارتباط برقرار می کرد و برای تراس ها، تصمیم به استفاده از سازه بتنی تحکیم شده گرفته شد.

این اولین باری بود که رایت با بتن برای بناهای مسکونی کار می کرد و بنابراین در ابتدا خیلی مایل به استفاده از این متریال نبود اما این متریال انعطاف پذیری لازم برای اینکه به هر شکلی قالب بگیرد را داشت و زمانیکه با فولاد تحکیم می شد مقاومت خوبی در برابر نیروی کشش نشان می داد.

این تراس ها با پیش آمدگی هایشان، یک فرم افقی و پیچیده را شکل داده اند که فضا را روی بستر زمین به موازات آن می گستراند. برای نگه داشتن این کنسول ها از نظر سازه ای رایت با دو مهندس به نام های مندل گلیکمان و ویلیام وسلی پیترز مشورت کرد. راهکار آنها برای این کار، در نوع متریال بود.

طراحی داخلی خانه آبشار کافمن

خانه آبشار از دو بخش تشکیل می شود: خانه اصلی خانواده کافمن که بین سال های ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۸ ساخته شده بود، و خانه مهمان که در ۱۹۳۹ تکمیل شد. خانه اصلی از فضاهای ساده تشکیل شده بود که توسط خود رایت مبلمان شده بودند، با یک فضای نشیمن گسترده و باز و یک آشپزخانه کوچک در طبقه اول و سه اتاق خواب کوچک که در طبقه دوم قرار گرفته بودند.

طبقه سوم اتاق مطالعه و اتاق خواب ادگار جونیور، فرزند خانواده کافمن بود. کلیه فضاها با طبیعت پیرامون خود ارتباط داشته و فضای نشیمن حتی پله هایی داشت که مستقیما به زیر آبشار می رفت.

شومینه اصلی که در اتاق نشیمن قرار گرفته، از سنگ های زمین آن منطقه هم جنس و با سقف خانه ساخته شده است. این انتخاب باعث شده تا فضای داخلی خانه و محیط اطراف هماهنگی زیبایی داشته باشد و قسمتی از طبیعت بیرون را به داخل خانه آورده اند.

در ابتدا فرانک لوید می گفت که سنگهای بدنه و اطراف شومینه باید با کفپوش هماهنگ و همتراز باشد. ولی به دلیل علاقه خانواده کافمن به طبیعت این کار انجام نشد و همان حالت طبیعی و سایر نشده باقی ماند.

ویژگی فضای نشیمن خانه آبشار

رایت طرح خانه را حول شومینه، قلب خانه که برای جمع شدن اعضای خانواده در کنار هم به کار می رود، طرح ریزی کرده بود،. در این طرح یک صخره، شکافی در شومینه به وجود آورده و به صورت فیزیکی آبشار را به درون خانه می کشاند. بعلاوه رایت با بلند کردن غیر معمول دودکش خانه به عنوان بلندترین نقطه آن که از بیرون خودنمایی می کند، نگاه ها را به این کانسپت جلب کرد.

ویژگی فضای نشمین اصلی این خانه پنجره‌های سرتاسری و کف سنگی آن است. تراس بر روی آبشار قرار دارد و از چپ و راست فضای نشیمن می‌توان به آن دسترسی داشت. اگرچه این خانه بسیار بزرگ است اما خیلی راحت و دنج است. این ویژگی کار رایت است که آن‌قدر مقیاس‌ها را دست‌کاری می‌کند تا به تاثیر دل‌خواه برسد.

سیرکولاسیون داخل خانه شامل راهرو های باریک و تاریک بود با این نیت که افراد هنگام عبور از آنها در مقایسه با فضای گسترده ای که کمی جلوتر به آن برخورد می کنند، کمی احساس فشردگی کنند.

سقف فضاها کوتاه طراحی شده و در برخی از فضاها تنها حدود ۲ متر است، چرا که بتواند چشم را به صورت افقی و به سمت منظر خارج بنا هدایت کند. زیبایی این فضاها در گسترش آنها در طبیعت است که با تراس های بلند و کنسول شده این اتفاق ممکن شده است. گوشه های گونیا شده تراس های متعدد باعث شده است این تراس ها فارغ از عملکردشان در کنار هم به صورت یک مجسمه به نظر برسند.

چندین ویژگی بارز و قابل اهمیت خانه ابشار که ان را خاص میکند:

حداقل دخالت در محیط طبیعی

تلفیق حجم ساختمان با محیط طبیعی به گونه ای که هر یک مکمل دیگری باشد

ایجاد فضاهای خارجی بین ساختمان و محیط طبیعی

تلفیق فضای داخل با خارج

نصب پنجره های سرتاسری و از بین بردن گوشه های اتاق

استفاده از مصالح محیط طبیعی مانند صخره ها و گیاهان چه در داخل و چه در خارج بنا

نمایش مصالح به همان گونه که هست، چه سنگ باشد چه چوب و یا آجر

استمرار نمایش مصالح از داخل به خارج نما

هزینه ساخت خانه آبشار

هزینهٔ خانهٔ اصلی و نیز خانهٔ مهمانان هزینه‌ای برابر با ۱۵۵٬۰۰۰ دلار آمریکا را دربرداشت. بدین ترتیب که: خود خانه ۷۵٬۰۰۰ دلار، پایان کار و مبلمان خانه ۲۲٬۰۰۰ دلار، خانهٔ مهمان، گاراژ و محل سکونت خدمتکاران ۵۰۰۰۰ دلار و دستمزد معمار ۸٬۰۰۰ دلار هزینه را شامل شدند. از سال ۱۹۳۸ تا ۱۹۴۱ بیش از ۲۲٬۰۰۰ دلار صرف دیگر جزئیات این پروژه و نیز صرف تغییرات در سبک آهن آلات و نورپردازی شد. هزینهٔ کلی این پروژه با در نظر گرفتن نرخ تورمات ۱۵۵٬۰۰۰ دلار محاسبه شد که این مقدار در سال ۲۰۱۳ برابر با ارزش تقریبی ۶٫۲ میلیون دلار بود. یکی از بازتاب‌های مرتبط با هزینه این پروژه در آن زمان این بود که، در سال ۲۰۰۹ تنها هزینهٔ ترمیم آن براب با ۴٫۱۱ میلیون دلار برآورد شد.

مرتبط:

آبشار و دریاچه دریوک

آبشار گزو مازندران

آبشار تلخ آب بوشهر