دانش ساخت لنج

لنج ­سازی و قایق ­سازی از قدیمی ­ترین صنایع بومی جنوب ایران به شمار می­رود و سابقۀ آن به دوره افشاریه می­رسد. هر چند با کشف آثار باستانی دوره ساسانی در سرزمین مغولستان امروزی و کشف بنادر اشکانی و ساسانی قدمت دریانوردی ایران را می­توانیم بسیار کهن­تر بدانیم. ساکنان ساحل شمالی خلیج ­فارس برای سفرهای دریایی، تجارت، ماهیگیری و صید مروارید از لنج­ های دست­ ساز خود استفاده می­ کنند؛ و در گذشته با لنج­ های بادبانی به شهر­های بمبئی، بصره و کشورهای شرق آفریقا و تانزانیا سفر یک­ساله و تجارت می­کردند. این صنعت دارای پیشینه ی فرهنگی غنی است؛ شعرهایی که زنان به هنگام بازگشت از دریا می­خوانند و یا آوازهای قایقرانان به هنگام کار را می­توان میراث ناملموس این صنعت قلمداد کرد.

لنج­ سازی در طول تاریخ مانند اکثر حرفه­ ها و هنرهای کهن، نسل به نسل و از پدر به پسر منتقل می­شده است. لنج­ ها را ذهنی و بدون نقشه می­سازند نقشه اولیه را لنج­سازان از پدرانشان، و پدرانشان از پیشینیان خود آموخته­ اند. هر آنچه در این هنر و صنعت هست به شکل تجربی انتقال یافته است. جنس لنج­ های قدیمی از چوب ­های جنگلی مقاوم به رطوبت، تنه درختان محلی مانند کرت، کهور، کنار، تنه ی درختان غیر محلی مانند توت و چنار و همچنین یک نوع چوب مرغوب هندی به نام “سای” که برای بدنه کشتی استفاده می­شود، بوده است.

بندر­کنگ، بندر­لنگه و بندر­تاریخی­ لافت (در جزیره قشم ) از مراکز عمده ی  لنج ­سازی در گذشته بوده ­اند. در حال حاضر بیشتر لنج­ها در شهر قشم، کولقان، درگهان، رمچاه، سوزا، لافت، دولاب و گوران ساخته می­شود. استادکاران پس از ساخت لنج­ ها درزهای آن را قیراندود می­کنند و با این کار منافذ لنج­ ها بسته و راه نفوذ آب به درون آن گرفته می­شود. “دانش ساخت و دریانوردی با لنج سنتی خلیج فارس” به سال ۲۰۱۱ میلادی به عنوان هشتمین میراث ناملوس ایرانی به ثبت جهانی رسیده است.

منبع خبر:ایران ویزیت