سایت تاریخی کوه قیه؛ آئینه تمدن ماکو

شهر ماکو بهشت زیبایی‌های تاریخی و تمدن اصیل ایرانی است؛ این شهر علاوه بر آن که از نظر ساختار فیزیکی و ژئوپلیتیکی شهر جالب توجهی است، دارای آثار متعدد باستانی و تاریخی نیز است.

شهر ماکو یکی از قلاع محکم سرحدات ایران و عثمانی محسوب می‌شده، ‌چنان که در سنه ۱۰۴۵ هجری، سلطان «مراد چهارم عثمانی»، «قره مصطفی پاشا» یکی از سرداران معروف خود را برای خرابی قلعه نظامی این شهر مامور کرد که با مرگ سلطان «مراد چهارم» این دستور عملی نشد. در زمان صفویه نیز قلعه نظامی ماکو برای دولت ایران و قلعه کاتور در ایالات وان برای دولت عثمانی اهمیت خاصی داشت.این شهر در طول وسعت پیدا کرده زیرا در جنوب و شمال آن دو رشته کوه به نام «قیه» و «سبد» قرار دارد و شهر را چون حصاری در بر گرفته‌اند. دیواره‌های سنگی، خانه‌های کاه گلی، برجک‌هایی بر فراز سنگ‌ها و قلعه‌ها که دیگر فقط چوب و خشت و سنگی از آن باقی است می‌تواند شما را از نزدیک با زندگی قدیم ماکویی‌ها آشنا کند.

این آثار تاریخی تنها هدفی واحدی را دنبال می‌کنند، که به ما بگویند چه آسان می‌گذرد عمر و فقط یادی و خاکی باقی می‌ماند پس با زندگی بساز تا پشیمان نشوی.

برخی از دیوارها و اتاق‌های خانه‌های قدیمی محوطه کوه «قیه» به علت در امان ماندن از بارش برف و باران در زیر چتر سنگی قیه کاملا سالم و دست نخورده باقی مانده است‌.با وجود منحصربه‌فرد بودن قلعه ماکو، محوطه آن و معماری بی نظیر آن در ارتفاع بالا و در زیر بی‌نظیرترین چتر سنگی جهان، مطالعه دقیق و اطلاعات کاملی از زمان ساخت و مورد استفاده آن صورت نگرفته است که انتظار می‌رود با کاوش‌های باستان شناسی در این قلعه به این سئوالات پاسخ داده شوند.

شهر ماکو اولین شهری است که گردشگران اروپایی بعد از ورود به ایران وارد آن می‌شوند و در شمال آذربایجان غربی واقع است، لذا این مساله این اهمیت را تقویت می‌کند که میزبانی این شهر از توریست‌ها باید منحصر به فرد و به یادماندنی باشد و آن هم جز با تقویت جبهه میراث فرهنگی تحقق نخواهد یافت.