سفر به شهر ابریشم و طلای سرخ ایران/ آشنایی با جاذبه‌های گردشگری تربت حیدریه

مردم حاشیه نشین مهاجر در نزدیکی نیشابور از طوایف مختلف، از ترس حمله مغول به منطقه‌ای خوش آب و هوا و امن راهی و در آنجا ساکن شدند.

این منطقه به مرور زمان آباد شد و امروز با نام بایگ شناخته می‌شود. شهر بایگ در بخش بایگ شهرستان تربت حیدریه استان خراسان رضوی قرار گرفته است. این شهر با نام بایک نیز شناخته می‌شود. شهر بایگ با توجه به اینکه پیشه بسیاری از مردمش ابریشم‌کشی است، به تنهایی ۸۰ درصد ابریشم کل کشور را تأمین می‌کند.

در اینجا بد نیست کمی درباره شهرستان تربت حیدریه بنویسیم. شهرستان تربت حیدریه یکی از شهرستان‌های استان خراسان رضوی است. این شهرستان ۴ بخش با نام‌های بخش مرکزی شهرستان تربت حیدریه، بخش بایگ، بخش کدکن و بخش جلگه رخ را دربرگرفته است. دهستان‌های شهرستان تربت حیدریه با نام‌های بالا ولایت، پایین ولایت، بایگ، کدکن، رقیچه، پایین رخ، میان رخ و بالا رخ شناخته می‌شوند. شهر‌های این شهرستان هم نام‌های تربت حیدریه، بایگ، کدکن و رباط سنگ را به خود اختصاص داده‌اند.

شهر تربت حیدریه در ۱۴۵ کیلومتری جنوب شهر مشهد واقع شده است. این شهر در گذشته با نام‌های حیدری و زاوه شناخته می‌شد.

تربت حیدریه یکی از شهر‌های استان خراسان رضوی است. وسعت این شهرستان حدود ۲۴ هزار کیلومتر مربع بوده و حدود پنج قرن است که نامش با عرفان، پیوند خورده است.

تربت حیدریه یکی از بزرگترین تولید کنندگان زعفران جهان است. در این شهر علاوه بر فراوانی زعفران و ابریشم، جاذبه‌های گردشگری بسیار دیگری هم وجود دارد.

مجموعه قطب الدین حیدر

مجموعه قطب الدین حیدر، شامل آرامگاه قطب الدین حیدر و ایوانی از مسجد جامع قدیم است که در مرکز شهر تربت حیدریه قرار دارد. این مقبره در میان محوطه زیر گنبد قرار گرفته و ضریح چوبی آن دارای تاریخ ۹۸۷ ه. ق. است. در امتداد فضای ورودی نیز محرابی تعبیه شده است. بنای موجود در چندین دوره تاریخی مورد توجه قرار گرفته است به نحوی که شالوده آرامگاه احتمالا در دوره تیموری با گنبد دو پوسته گسسته استوار بر تاق نما‌های شانزده گانه ایجاد شده است و در دوره صفویه در سال ۱۰۲۳ ه. ق. به همت خواجه سلطان محمود تربتی نیز تغییراتی در معماری آن صورت گرفته است.

موزه مردم شناسی

قسمتی از بنای رباط طبسی به موزه مردم شناسی تربت حیدریه اختصاص یافته است که در غرفه‌های مختلف آن، آداب و سنن، حِرف و صنایع دستی مردم این خطه به معرض دید عموم در آمده است و بر زیبائی این مجموعه افزوده است. این مجموعه یکی از پر رونق‌ترین مقاصد هدف گردشگران و مردم خود شهرستان است.

خانه امینی

این بنای تاریخی مربوط به دوره قاجار و محل زندگی امین التجار، از تجار معروف شهر تربت حیدریه در آن دوران بوده است. این بنا دارای تزئینات آجرکاری، کاشیکاری و گچ بری‌های زیبایی است که هنوز پس از گذشت سالیان متمادی، پابرجا مانده است. این بنا در سال ۱۳۸۸ توسط سازمان میراث فرهنگی تملک و سپس مرمت شد که اکنون اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری شهرستان در آن مستقر است.

باغ ملی تربت حیدریه

باغ ملی تربت حیدریه در انتهای خیابان مطهری واقع شده است. این بوستان با قدمتی یکصد ساله و با درختان کاج سر به فلک کشیده، دارای گل و گیاه‌های زینتی بر فراز تپه‌ای در مرکز شهر تربت حیدریه خود نمائی می‌کند.

باغ ملی تربت حیدریه یکی از زیباترین پارک‌های ملی کشور است که به واسطه داشتن فضائی بکر و امکانات تفریحی و توریستی مناسب، پذیرای جمع کثیری از مسافران و گردشگران است. همجواری این پارک بزرگ با ابنیه تاریخی همچون قطب الدین حیدر، رباط طبسی و مسجد جامع قدیم سبب شده به مکانی شناخته شده و پر جاذبه برای گردشگران تبدیل شود.

پارک کوهستانی پیشکوه

در امتداد مسیر زیارت حرم مطهر امام رضا (ع)، تربت حیدریه آخرین اطراقگاه تا مشهد است. در حاشیه جاده آسیایی که مسیر شرقی جاده ابریشم کهن است، در کوهپایه و تپه‌های مشرف به شهر تربت حیدریه، پارک کوهستانی پیشکوه به وسعت ۸۰۰ هکتار در حاشیه جنوب غربی این شهر واقع شده است. این پارک با قرار گرفتن در دامنه کوه و داشتن چشم انداز‌های طبیعی زیبا، مجموعه استخر و آبشار مصنوعی، پارک سنگی، رستوران و شهربازی کودکان، یکی از پارک‌هایی است که به عنوان منطقه نمونه گردشگری کشور شناخته شده است. همچنین کمپ ثامن متصل به آن، محل مناسبی برای استراحت مسافران می‌باشد.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان