همرنگ جماعت شدن؛ عامل بی‌رغبتی نسبت به لباس‌های محلی

عباس قنبری  با بیان اینکه لباس یا پوشاک مقوله‌ای دو وجهی است، اظهار کرد: یک وجه آن پوشندگی و وجه دیگر فرهنگی، اجتماعی و غیر مادی است.

وی با بیان اینکه سه فرهنگ شهرنشینی، روستایی و عشایری در کشور حاکم است، افزود: زمانی ۵۰ درصد جمعیت چهارمحال و بختیاری را عشایر تشکیل می‌دادند که این قشر، به‌دلیل مسائل درون‌ایلاتی و فشارهای دولتی به سمت زیست روستایی و شهری متمایل شدند، به‌طوری که امروزه کمتر از دو درصد از جمعیت کشور را عشایر تشکیل می‌دهند.

رئیس بنیاد ایرانشناسی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه لباس‌ و پوشش‌های محلی،‌ برخاسته از نوع نگاه، اندیشه، زیست و شرایط اقلیمی است، بیان کرد: اگر امروزه فرهنگ استفاده از لباس‌های محلی اعم از بختیاری، قشقایی و … در کشور و استان کم‌رنگ شده، ناشی از این است که متناسب با رشد و پیشرفت تکنولوژی و تغییر فرهنگ، افراد خود را تابع نوع نگاه عموم می‌کنند.

وی یادآور شد: به فراخور زمان و جامعه، اگرچه نمی‌توان لباس‌های محلی را بر تن کرد، اما مثلا می‌توان نقش‌های حک‌شده بر روی لچک‌ها را بر روی روسری یا مقنعه حکاکی کرد یا اگر جوان عشایری نمی‌تواند از چوقا استفاده کند، می‌توان نماد چوقا را در لباس‌های او و لباس‌های مدرسه به‌کار بست.

قنبری خاطرنشان کرد: حتی برخی در تزیین ساختمان، منزل و میدان‌های شهر از نمادهای محلی مانند گیوه، کلاه و لوازم زیست عشایری استفاده می‌کنند، در حالحاضر میدان عشایر و میدان فردوسی شهرکرد با نمادهایی از زندگی عشایر آذین‌بندی شده است و نوع زنده بودن عناصر را می‌توان در کارکردهای اجتماعی مشاهده کرد.

وی در خصوص نماد چوقا، توضیح داد: چوقا برخاسته از چغازنبیل به‌عنوان نماد پرستش‌گاه توحیدی است و خطوط سفید چوقا بیانگر خیر، خوبی‌ها و انرژی‌های مثبت هستند، قرار گرفتن خطوط سفید در کنار خطوط سیاه، نشان‌دهنده خوب و بد روزگار است.

رئیس بنیاد ایرانشناسی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: می‌توان از رنگارنگی موجود در لچک و مینا در لباس بختیاری الگوبرداری کرد، زیرا شادابی و پویایی را به فرزندان انتقال می‌دهد، به‌ طوریکه روانشناسان تاثیر رنگ را بر یادگیری عنوان کرده‌اند.

قنبری با بیان اینکه پیوستگی و اتحاد میان اقوام ایرانی وجود دارد، اظهار کرد: در چهارمحال و بختیاری اتحاد میان یه قوم فارس، بختیاری و قشقایی وجود دارد و اگر اختلافی میان افراد است، اصلا ربطی به نژاد آنان ندارد.

وی گفت: البته برخی ممکن است بر حسب غرض شخصی، اختلاف میان افراد را برجسته کنند، باید مواظب بود که به اهالی یک شهر، باورها، ضرب‌المثل‌ها و فرهنگ آن شهر و روستا توهین نشود.

قنبری افزود: اگر صبر و شکیبایی در میان افراد وجود داشته باشد، اتحاد میان اقوام همچ‌نان حفظ می‌شود، به طوریکه در شهرستان سامان یا شهر کیان که ترک‌زبان هستند، خانواده‌های بختیاری سکونت دارند و حتی به زبان ترکی تکلم می‌کنند.

وی در خصوص اینکه لباس‌های محلی به سمت تزیینی‌شدن رفته‌اند، تصریح کرد: مفهوم تزیینی شدن می‌تواند دو معنای مثبت و منفی داشته باشد، معنای مثبت، جلوه‌ها و کارکردهای هنری است، ممکن است پوششی سنتی اما آراسته باشد و جنبه هنری پیدا کند، اما وجه منفی این است که به سمت حاشیه‌ها و کارکردهای غیرضروری پوشش رفته تا ماهیت اصلی پوشش از بین برود، اما در مجموع در لباس‌های محلی، تن‌نمایی، جلوه کردن و برجسته کردن بدن وجود ندارد و به نوعی خود حجاب به‌حساب می‌آیند.

قنبری تاکید کرد: اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و شورای فرهنگ عمومی باید در تقویت بنیان‌های گویش، ادبیات و آداب و رسوم مثبت اقوام چهارمحال و بختیاری سرمایه‌گذاری کنند زیرا این عوامل، پدافند غیر عامل هستند، به‌گونه‌ای که باعث تقویت مبانی هنر ملی می‌شوند.

وی در پایان بیان کرد: نباید این باور ایجاد شود که لباس سنتی، تنها لباسی برای عروسی یا جمع کردن مشتری در رستوران است، زیرا این مسئله اهانت به آن لباس است‌، لباس برخاسته از اصالت هنری بوده و فلسفه غنی ایرانی در پشت آن نهفته شده است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

لباس محلی طارم، ترکیبی از رنگ و اصالت