کشف گور نیایشگاه با تدفین‌های چاله‌ای و دسته‌جمعی در محوطه سد چندیر/کاوشی جدید برای گاه‌نگاری فارس و حکومت ایلام
با کاوش نجات‌بخشی در محوطه سد چندیر، یک محوطه مربوط به عصر آهن، دو محوطه دوره اسلامی و یک محوطه دوره تاریخی در این منطقه مورد کاوش قرار گرفت و یافته‌هایی از یک گور نیایشگاه با تدفین‌های چاله‌ای و دسته‌جمعی بدست آمد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نوروز رجبی (مدیر طرح و سرپرست کاوش محوطه سد چندیر) با اشاره به انجام مطالعات و کاوش نجات بخشی در منطقه «سد چندیر» گفت: سد چندیر خراسان شمالی، سدی مرزی است که بین ایران و ترکمنستان قرار دارد و با آبگیری این سد، محوطه‌های شاخص زیر آب نخواهند رفت. ضمن آنکه ساخت این سد می‌تواند مزایای اقتصادی زیادی را برای منطقه ترکمن‌نشینِ جرگلان به ارمغان آورد و تاثیری مستقیم در سطح زندگی مردم داشته باشد.
به گفته او، ۴ تیم این محوطه را مورد کاوش قرار دادند، که یک محوطه مربوط به عصر آهن، دو محوطه دوره اسلامی و یک محوطه دوره تاریخی در این منطقه مورد کاوش قرار گرفت.
رجبی درخصوص یافته‌های کاوش‌هایش گفت: با یک معماری نیمه چلیپایی روبه‌روشدیم که یک گور نیایشگاه مربوط به دوره اسلامی است. پلان معماری خاص این یافته برایمان جالب توجه است چراکه با مصالح بومی از جمله لاشه سنگ و آجر ساخته شده و بدون هرگونه ملاتی شاهد ایجاد گنبدی آجری هستیم. درعین حال با معماری سردابه مانند روبه‌رو هستیم که روی آن گنبد وجود دارد.
این باستان‌شناس تصریح کرد: با توجه به آنکه هیچ شواهدی به لحاظ زمانی، در آن منطقه درخصوص پرستش مهر و میترائیسم نداریم، از این رو به دلیل نبود شواهد نمی‌توان گفت این نیایشگاه برای پیروان این آیین بوده است. برای بیان چنین چیزی نیازمند مدارک بیشتر و قوی‌تری هستیم.
به گفته او، نمونه‌های استخوانی این محوطه در دست بررسی است. این نمونه‌ها از چند جهت اهمیت دارند. از یک سو به لحاظ باستان‌شناسی باید مورد بررسی قرار گیرد و از دیگر سو، بخش شمال شرقی کشور همواره در طول تاریخ محل ورود اقوام مختلف بود. از هزاره چهارم به این سو با مهاجرت‌های مختلف از جمله اقوام آریایی به داخل فلات ایران روبه‌رو هستیم. در دوره اسلامی نیز شاهد حرکت اقوام از شمال شرق ایران روبه‌رو هستیم که سبب شکل‌گیری سلسله‌های سلجوقیان و مغول‌ها و… شد از این رو بررسی نمونه‌های استخوانی که در این مناطق بدست می‌آید بسیار مهم است.
مدیر طرح و سرپرست کاوش محوطه سد چندیر خاطرنشان کرد: ضمن آنکه بخشی از استخوان‌هایی که پیدا کردیم، تدفین نبودند بلکه تدفین دسته‌جمعی بود و ما هنوز نمی‌دانیم که شرایط چگونه است. چراکه در این منطقه گورهای چند تدفین بدست نیاورده‌ایم و تدفین‌ها چاله‌ای و همسو با دوره اسلامی است.
رجبی در ادامه از انجام پروژه مشترک پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با دانشگاه گوته فرانکفورت خبر داد و گفت: فصل جدید این کاوش مشترک به زودی در تُل کمین مرودشت کلید خواهد خود. این محوطه برای پاسخگویی به پرسش‌هایی درخصوص گاه‌نگاری فارس و حکومت ایلام انجام شده. از آنجایی که فقط یک فصل بررسی انجام شده، به زودی شاهد آغاز دومین فصل کاوش خواهیم بود. در نهایت باید بررسی‌های انجام شده در کاوش، مورد ارزیابی و سنجش قرار گیرد.
منبع خبر:ایلنا
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.