کرونا حدود یک و نیم میلیون شاغل بخش گردشگری ایران را بیکار کرد

وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: بیش از یک و نیم میلیون نفر در حوزه گردشگری کشور فعالیت داشتند که بخش اعظم این شمار هم اکنون به خاطر شیوع کرونا بیکار قطعی و یا خانه‌نشین شده‌اند.

علی اصغر مونسان روز شنبه در حاشیه مراسم آغاز احیای فضای سبز مجموعه تاریخی باغ خونی در مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: طبق برآورد انجام شده تا پایان شهریور ماه امسال میزان خسارت وارده ناشی از کرونا به صنعت گردشگری کشور بیش از ۱۴۰ هزار میلیارد ریال بوده است که بسیار سنگین است.

او ادامه داد: موضوع کرونا و شیوع آن یک موضوع عالم گیر بود که صنعت گردشگری همه کشورها از جمله ایران را دچار چالش جدی کرد.

وزیر میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری در خصوص برنامه‌های طراحی شده برای خروج صنعت گردشگری کشور از رکود موجود گفت: فعلا همه برنامه‌های این وزارتخانه در این رابطه با هماهنگی ستاد ملی مقابله با کرونا و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تنظیم می شود.

مونسان با اشاره به این که بعد از پایان موج دوم شیوع کرونا در کشور برنامه سفرهای هوشمند را برای قوت دوباره صنعت گردشگری در دستور کار داشتیم افزود: وزارت بهداشت با توجه به شرایط شیوع بیماری در آن زمان و ضرورت حفظ سلامتی مردم توقف این برنامه را خواستار شد.

وی ادامه داد: هم اکنون نیز طرحهای رونق گردشگری در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آماده است اما فعلا تامل می‌کنیم تا با آمدن واکسن، موج فعلی این بیماری تا حدوددی کنترل شود.

وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با بیان این که بیماری ناشی از ویروس کرونا همچنان در جهان ادامه دارد افزود: امید داریم با ضعیف شدن این ویروس در سال آینده شاهد شروع مجدد برنامه‌های گردشگری در دنیا و کشورمان باشیم.

بر اساس آخرین آمار رسمی تاکنون یک میلیون و ۱۴۵ هزار و ۶۵۱ نفر در ایران به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند. بیماری کووید ۱۹ تاکنون جان ۵۳ هزار و ۲۷۳ نفر را در کشورمان گرفته است.

همچنین تاکنون ۸۶۵ هزار و ۴۷۴ نفر از مبتلایان به ویروس کرونا در ایران بهبود یافته‌اند.

بر همین اساس ایران هم‌اینک در جدول مبتلایان و جانباختگان پاندمی کرونا جایگاه پانزدهم را در میان کشورهای جهان دارد.

منبع:ایرنا

مرتبط:

ترور، ویزا، کرونا؛ چالش گردشگری ایران کدام است؟

مثلث طلایی بسته گردشگری مناسبی برای پساکرونا

جاذبه‌های تاریخی مشهد

مشهد از شهرهای مهم ایران و از قطب‌های اصلی گردشگری در کشور به‌حساب می‌آید.

جاذبه‌های تاریخی مشهد متعلق به چندین سلسله قدیمی، از گذشته به یادگار مانده است. محبوبیت مشهد را می‌توان به واسطه وجود بارگاه امام رضا دانست و به پایتخت معنوی ایران شهرت دارد. سالانه میلیون‌ها زائر و گردشگر ایرانی و خارجی با تور مشهد هوایی به این شهر سفر می‌کنند. بعد از ورود به مشهد همه‌ مسافران علاقه‌مند به زیارت حرم مطهر امام رضا هستند؛ پس از زیارت حرم با توجه به زیاد بودن جاذبه های تاریخی مشهد می‌توانید از اماکن باستانی این شهر در تور مشهد بازدید کنید.

بیش‌ترین تعداد پروازها به مشهد، متعلق به تور مشهد از تهران است. برای مشاهده قیمت و رزرو آسان تور مشهد از تهران می‌توانید تور مشهد هوایی را در سامانه علی بابا جستجو کنید.

در شهر مشهد و حواشی آن جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی ارزشمندی وجود دارد که هنگام بازدید از این اماکن، بی‌شک به قرن‌ها پیش سفر خواهید کرد. در این مقاله مهم‌ترین جاذبه های تاریخی مشهد را گفته‌ایم، برای آشنایی بیش‌تر با ما همراه باشید.

آرامگاه نادرشاه افشار در مشهد

آرامگاه نادرشاه افشار در مشهد

نادرشاه از بزرگ‌ترین پادشاهان تاریخ ایران از سلسله افشاریان است. به منظور یادبود این پادشاه بزرگ، از وی مجسمه‌ای در شهر مشهد ساخته شد. طبق شواهد گفته شده آرامگاه نادر شاه افشار  زیر این مجسمه قرار دارد. این آرامگاه در سال ۱۳۴۲ ساخته شده و در مجموعه باغ موزه نادری قرار دارد. ساختمان آرامگاه از سه قسمت مقبره نادرشاه، موزه اسلحه متعلق به دوره‌های مختلف، موزه اسلحه و آثار مربوط به زمان نادرشاه افشار تشکیل شده است. این اثر قدیمی و باشکوه در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار تاریخی ملی ایران قرار گرفت.

آدرس: مشهد، خیابان شیرازی، چهار راه شهدا

پارک-کوهسنگی-مشهد

پارک کوه سنگی

دومین پارک بزرگ شهر مشهد، مجموعه زیبای کوه سنگی محسوب می‌شود. این پارک در موقعیتی خاص در جنوب غربی شهر مشهد واقع شده و انتهای خیابان معروف و قدیمی کوه سنگی ساخته شده است. این پارک یکی از تفریحگاه‌های اصلی تور مشهد، به‌حساب می‌آید و در میان مردم این شهر محبوبیت بالایی دارد. بر اساس گفته‌ها، شاه عباس صفوی در این منطقه تاج گذاری کرده و قدمت این پارک به آن دوران بازمی‌گردد.

آدرس: مشهد، ایستگاه مترو شهید کاوه

مدرسه علمیه عباس قلی‌خان شاملو

مدرسه علمیه عباس قلی‌خان شاملو

مدرسه علمیه عباس قلی‌خان شاملو یکی از مدارس تاریخی مشهد است که در سال ۱۰۴۵ به دستور شاه سلیمان صفوی توسط عباس قلی‌خان تاسیس شد. ساختمان مدرسه در دو طبقه چهار ضلعی به سبک معماری سلسله صفویه ساخته شده و این مدرسه تاریخی و فرهنگی در سال ۱۳۵۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. در ساخت و نمای این مدرسه از آجر استفاده شده و فضای داخلی و خارجی آن، با استفاده از کاشی‌کاری و مقرنس‌کاری تزیین شده است.

از زیبایی‌های کم‌نظیر مدرسه عباس قلی‌خان، معماری جذاب سردر ورودی ایوان‌ها، حجره‌ها و رواق‌ها بوده که فوق‌العاده به‌چشم می‌آید. پیشنهاد می‌کنیم بازدید از این اثر زیبا را در تور مشهد، از تهران فراموش نکنید. از این مدرسه در شرایط کنونی به‌عنوان حوزه علمیه استفاده می‌شود و بیش از صد طلبه در مدرسه علمیه مشغول به تحصیل هستند.

آدرس: مشهد، ابتدای خیابان نواب صفوی، ۵۰۰ متری از حرم امام رضا

فردوسی

آرامگاه فردوسی؛ شاعر بزرگ ایرانی

از شناخته‌شده‌ترین و محبوب‌ترین جاذبه‌های تاریخی ایران، آرامگاه حکیم ابولقاسم فردوسی واقع در مشهد است. معماری این مقبره توسط حسین لرزاده، هوشنگ سیحون و محمدقاسم باقرنژاد از معماران و هنرمندان بزرگ ایرانی طراحی شد و در سال ۱۳۴۷ پس از گذشت سه سال به اتمام رسید. معماری این آرامگاه به‌خصوص ستون‌ها و سرستون‌ها از بناهای هخامنشی الهام گرفته شده و نگاشته شدن اشعار فردوسی بر اضلاع چهارگانه مقبره، زیبایی آرامگاه را دوچندان کرده است. پیشنهاد می‌کنیم حتما از آرامگاه تاریخی فردوسی در تور مشهد دیدن کنید.

آدرس: ۲۰ کیلومتری مشهد، شهر توس، انتهای بلوار بهارستان

حمام مهدی قلی بیک

???????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????

حمام مهدی قلی بیک

حمام مهدی قلی بیک مربوط به دوران صفویه و در سال ۱۰۲۷ ساخته شده است. مالک حمام مهدی قلی بیک این حمام را به آستان قدس وقف کرد. طی سال‌های گذشته مردم از این حمام استفاده می‌کردند؛ ولی به‌دلیل بافت سنتی حمام قلی بیک هم اکنون به موزه (مردم شناسی) تغییر کاربری داده است. این موزه نزدیکی بازار بزرگ مشهد، قرار دارد و در آن وسایل و ابزارآلات قدیمی به معرض نمایش گذاشته‌اند.

آدرس: مشهد، حوالی بازار بزرگ مشهد، میدان ۷۲ تن

برج رادکان

برج راداکان

نام دیگر برج راداکان، میل راداکان است؛ گنبد مخروطی راداکان با نمای آجری ساخته شده و معماری گنبد را می‌توان به حکیم خواجه نصیرالدین طوسی دانشمند بزرگ ایرانی نسبت داد. برج راداکان در سلسله ایلخانیان در سال ۶۰۷ هجری قمری بنا شد و امروزه یکی از ارزشمندترین جاذبه‌های تور مشهد به‌شمار می‌رود. آرامگاه راداکان در سال ۱۳۱۰ به ثبت آثار ملی رسیده و یکی از آثار منحصربه‌فرد دوران ایلخانیان به‌حساب می‌آید.

آدرس: ۷۴ کیلومتری شمال مشهد و ۲۶ کیلومتری شمال غربی چناران

منبع:ایرنا

مرتبط:

انواع سبک های گردشگری در مشهد

فرودگاه هاشمی‌نژاد مشهد کجاست؟

مشهد مقصدی برای زیارت، طبیعت‌گردی و تاریخ‌گردی

آدرس هتل‌های ایمن اصفهان در دسترس گردشگران قرار می‌گیرد

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان گفت: آدرس هتل‌های ایمن بر روی سامانه‌هایی مانند بلد و اسنپ نمایش داده می‌شود تا در دسترس گردشگران قرار گیرد.

حسن قاضی عسگر، امروز (یکشنبه-۳۰ آذر) در جلسه ستاد احیای گردشگری استان، اظهار کرد: در این جلسه مقرر شد مشکلات در راستای سفر ایمن برطرف و برند هتل ایمن تعریف شود تا هتل‌هایی که پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند از این برند استفاده کنند.

وی تصریح کرد: میزان تبعیت مراکز گردشگری از جمله هتل‌ها، اقامتگاه‌های بومگردی و رستوران‌ها نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی با استفاده از سامانه رصد ارزیابی می‌شود.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان ادامه داد: معاونت اجتماعی دادگستری اصفهان اقدامات حقوقی در خصوص حقوق گردشگران و پشتیبانی حقوقی از این مجموعه انجام داده است.

به نقل از اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل استانداری اصفهان، قاضی عسگر با بیان اینکه باید از برخوردهای سلیقه‌ای در حوزه گردشگری اجتناب شود، گفت: همچنین مقرر شد معاونت گردشگری و سرمایه گذاری میراث فرهنگی دستورالعملی تعریف کند تا اگر برخوردهای سلیقه‌ای با حوزه گردشگری، هتل‌ها و اقامتگاه بومگردی انجام شد مشکلات را برطرف کند، به همین دلیل تلفن ضروری توسط مجمع صنفی گردشگری استان به این موضوع اختصاص ‌می‌یابد.

وی یادآور شد: در همین ارتباط گروه کاری برای پیگیری تفاهم نامه ایران و قطر تشکیل شد، همچنین برگزاری هفته فرهنگی و گردشگری اصفهان در قطر مورد تاکید قرار گرفت.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان خاطرنشان کرد: ایجاد ایرلاین مشترک با قطر هم در این تفاهم نامه مورد بررسی قرار گرفت تا مقدمات ملاقات با سفیر قطر و بحث پیرامون توافقات فراهم شود.

وی افزود: برای نجات گردشگری در شرایط کرونا طرحی توسط اتاق بازرگانی اصفهان در قالب شرکت توسعه مقاصد گردشگری راه ابریشم تشکیل شد و قرار است با تبلیغات گسترده گردشگران به سمت اصفهان جذب شوند.

قاضی عسگر ادامه داد: اما باید مجوز برگزاری سفرهای ایمن را از ستاد ملی کرونا دریافت کنیم تا برنامه مثلث گردشگری اصفهان، یزد و شیراز انجام شود، از این رو امیدواریم این اقدامات حوزه گردشگری را نجات دهد و مانند گذشته ظرفیت حداکثری را در هتل‌ها ایجاد کنیم.

منبع:ایسنا

مرتبط:

تاریخچه هتل عباسی اصفهان

آژانس‌های مسافرتی و هتل‌ها تعطیل شدند؟

هتل سیار _فناوری جدید در صنعت مهمان‌نوازی

استرداد ۴۹ قطعه تاریخی از سوئیس به کشور

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خبر داد: مجموعه‌ای از آجرهای لعاب‌دار منسوب به قلایچی بوکان متعلق به سده هفتم و هشتم پیش از میلاد از کشور سوئیس به کشور بازگردانده شد.

به نقل از اداره کل روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، علی‌اصغر مونسان گفت: ۴۹ قطعه از آجرهای لعاب‌دار منسوب به قلایچی بوکان که در اوایل انقلاب به‌شکل غیرمجاز از کشور خارج شده بود، پس از پیگیری‌های چندساله معاونت میراث‌فرهنگی، اداره‌کل حقوقی و امور بین‌الملل وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و دستگاه دیپلماسی کشور از اروپا به ایران بازگردانده شد.

او با بیان این‌که در سال ۱۳۹۱ پس از رسیدنِ خبری مبنی بر در اختیار داشتن تعداد ۴۹ قطعه آجر لعاب‌دار متعلق به تپه قلایچی بوکان توسط خانواده‌ای ایرانی ساکن سوئیس و تمایل آن‌ها برای فروش، معاونت میراث‌فرهنگی، اداره‌کل موزه‌ها و اداره‌کل حقوقی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نسبت به تشکیل پرونده استرداد آجرهای لعاب‌دار قلایچی به کشور با ادله کارشناسی و طرح دعوی در مراجع ذی‌صلاح بین‌المللی اقدام کرد و سرانجام با همکاری دیپلماسی کشور در اروپا این مجموعه پس از سال‌ها پیگیری به کشور برگشت داده شد.

او انجام این تفاهم را مرهون همکاری‌های دادستانی کل کشور سوئیس، دفتر فدرال فرهنگ سوئیس، سفارت ایران در سوئیس، سفارت سوئیس در تهران، معاونت حقوقی وزارت امور خارجه، معاونت حقوقی ریاست جمهوری، معاونت میراث‌فرهنگی و بخش حقوقی و بین‌الملل وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و موزه ملی ایران دانست و افزود: بی‌شک در شرایطی مناسب، نمایشگاهی از این آثار در موزه ملی ایران برگزار خواهد شد.

منبع:میراث آریا

مرتبط:

چهارمحال بختیاری _سوئیس ایران

توریسم غذایی در سوئیس

دوقلوهای تاریخی ایران و سوئیس

رشد صنایع‌دستی سمنان در سایه برندینگ و حذف واسطه‌ها

مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان از برندینگ و حذف واسطه‌ها به عنوان راهکارهای موثر در رشد و توسعه صنایع دستی نام برد.

مهدی جمال ۳۰ آذر ماه ۱۳۹۹ در دیدار با  سرپرست اداره کل پست استان سمنان اظهار کرد: : آموزش نیروی انسانی، حذف واسطه‌ها، برندسازی و توجه به بسته‌بندی از راهکارهای رشد و توسعه هر چه بیشتر صنایع‌دستی در این استان است .

وی با بیان اینکه بخشی از این دغدغه‌ها با مشارکت پست استان برطرف می‌شود تصریح کرد: میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان به دنبال این است که از ظرفیت اداره کل پست استان سمنان برای معرفی و عرضه صنایع‌دستی استفاده بیشتری ‌شود.

وی با اشاره به نقش دلال‌ها و واسطه‌ها در افزایش قیمت تولیدات ادامه داد: ارسال صنایع دستی بدون حضور واسطه‌ها می‌تواند نقش موثری در حمایت از هنرمندان و ترویج صنایع‌دستی داشته باشد

مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان با اشاره به اینکه یکی از مشکلات عمده صنایع‌دستی، در استان سمنان، فروش صنایع‌دستی استان به نام استان‌های دیگر است، گفت: این در حالی است که استان سمنان پایتخت سفال و سرامیک هنری ایران است و جاجیم و تابلوهای قلم‌زنی، سنگ‌تراشی و زیور آلات سنتی استان منحصر به فرد و خاص است.

جمال با بیان اینکه بیش از ۵۲ رشته صنایع‌دستی، در استان فعال است، گفت: تفاهم‌نامه عملیاتی در زمینه استفاده از ظرفیت استارتاپ‌ها برای معرفی و ارسال صنایع‌دستی استان سمنان با همکاری اداره کل پست استان سمنان منعقد شود.

سرپرست اداره کل پست استان سمنان، نیز گفت: پست بهترین ظرفیت برای عرضه صنایع‌دستی است و زمینه عرضه و ارسال آثار هنرمندان با حذف واسطه‌ها وجود دارد.

حمیدرضا آقاجانی با اشاره به اینکه صنایع‌دستی، متقاضی زیادی در کشور دارد، افزود: در نظر است با همکاری با یک استارتاپ خلاق زمینه تولید محتوا، معرفی، فروش و ارسال صنایع‌دستی استان فراهم شود.

سرپرست جدید اداره کل پست استان سمنان اجرای این طرح را در رونق صنایع‌دستی استان موثر دانست و گفت: رونق صنایع‌دستی، در اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی استان موثر است.

منبع:ایسنا

مرتبط:

تشکیل اتاق فکر صنایع‌دستی در استان سمنان

فروش آنلاین به کمک صنایع‌دستی آمد

بنای امام زاده قاسم خلیل‌آباد نیاز به مرمت فوری دارد

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان خلیل‌آباد گفت: قسمت‌هایی از بنای امام زاده قاسم روستای ارغا شهرستان خلیل‌آباد نیاز به مرمت فوری و اضطراری دارد.

محمد جواد بلبلی  عنوان کرد: با توجه آغاز فصل بارندگی، بازرسی از بناهای تاریخی به صورت مستمر انجام می‌شود تا چنان چه بنایی نیاز به بازپیرایی و مرمت داشته باشد، مرمت شود.

بلبلی اظهار کرد: در بررسی‌های انجام شده بناهای تاریخی شهرستان فعلا مشکل خاصی ندارند فقط قسمت‌هایی از بنای امام زاده قاسم ارغا نیاز به مرمت فوری دارد.

وی عنوان کرد: چندین سال پیش قسمت‌هایی از این بنا مرمت شد اما چون این مرمت خیلی اصولی نبود نیاز به مرمت مجدد داشت که سال گذشته قسمت‌هایی از بنا که آسیب خیلی شدید دیده بود و نیاز به مرمت اضطراری داشت با کمک اداره اوقاف، هیئت امنا و اداره میراث فرهنگی مرمت شد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان خلیل‌آباد ادامه داد: قسمتی از داخل گنبد امام‌زاده قاسم هم در حال حاضر نیاز به مرمت فوری دارد اما این مرمت نیاز به بررسی‌های کارشناسی دارد تا بنا به گونه‌ای مرمت شود که برای آن مشکلی پیش نیاید که این مورد در دست اقدام و پیگیری است و تا یک ماه دیگر با کمک هیئت امنا مرمت خواهد شد.

وی مطرح کرد: یکی از بناهای تاریخی و مهم شهرستان خلیل‌آباد یخدان است که در مرکز شهر واقع شده و به نوعی می‌توان گفت یخدان نماد شهرستان خلیل‌آباد است.

بلبلی یادآور شد: بنای اصلی یخدان از محل اعتبارات سال گذشته مرمت و بازپیرایی شد و تصمیم گرفتیم با کمک شهرداری نسبت به محوطه‌سازی و مرمت دیوار یخدان هم اقدام کنیم.

وی مهمترین مشکل در زمینه مرمت آثار تاریخی را کمبود اعتبارات، عنوان کرد و افزود: بناهای تاریخی با توجه به قدمتی که دارند نیازمند توجه و نگهداری مستمر هستند اما اعتبارات تخصیص‌ یافته و به خصوص اعتبارات اضطراری کم است و در بیشتر مواقع جوابگو نیست.

رئیس اداره میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی خلیل‌آباد گفت: با توجه به کمبود اعتبارات بیشتر هزینه‌های مرمت آثار تاریخی از طریق کمک‌های مردمی و انجمن‌های میراث فرهنگی تأمین می‌شود و مردم شهرستان خلیل‌آباد همواره در این زمینه مشارکت خوبی داشته‌اند.

گفتنی است تا کنون ۱۱ اثر تاریخی از شهرستان خلیل‌آباد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و بیش از ۱۵۰ اثر دارای ارزش تاریخی نیز شناسایی شده است.

منبع:ایسنا

همه چیز درباره شب میلاد خورشید

در فرهنگ ایرانیان، شب یلدا سرآغاز زایش دوباره خورشید و نویددهنده انقلاب فصول است، ایرانیان باستان باور داشتند فردای طولانی‌ترین شب سال تابش نور ایزدی افزون شده و روزها بلندتر می‌شود.

شب چله از آیین‌های کهن است که ریشه در فرهنگ ایرانی دارد، ایرانیان از دوران باستان این شب را جشن می‌گرفتند و زایش مهر یا خورشید را گرامی می‌داشتند و سفره‌هایی چون سفره نوروز برای این شب پهن می‌کردند.

پس از گذشت سالیان دراز برپایی این سنت دیرینه همچنان میان ایرانیان رواج دارد و تمام اقوام ایرانی بدان پایبندند، اگرچه بررسی آداب و رسوم کهن ایرانی نشان می‌دهد آیین‌های این شب دستخوش تغییراتی شده اما تمام ایرانیان همچنان رسوم این شب را به جا می‌آورند و به حفظ آن علاقمندند.

کارشناس مردم‌شناسی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در نشست «بررسی آیین‌های زمستانی در فرهنگ ایرانی» برگزار شد، با اشاره به اینکه بعضی از آیین‌های مرسوم مربوط به ایران باستان هستند، گفت: آیین باستانی یلدا، جشن مهرگان و … از جمله مراسمی هستند که در کنار مراسم های ماه‌های قمری برگزار می‌شوند.

فریبا نعمتی ادامه داد: از لحاظ مردم‌شناسی شب یلدا به عنوان طولانی‌ترین شب سال و آخرین شب پاییز تاریکی و اهریمن را تداعی می‌کند و ایرانی‌ها برای اینکه تاریکی این شب را احساس نکنند دور هم جمع می‌شدند تا به تاریکی اهریمن غلبه کنند.

وی توضیح داد: یلدا شب میلاد خورشید است چراکه از نخستین روز دی‌ماه تابش خورشید بیشتر و روزها طولانی‌تر می‌شود همچنین اهورا بر اهریمن چیره شده و مردم برای بیرون آمدن از ظلمت و تاریکی جشن می‌گرفتند.

نعمتی با بیان اینکه ایرانی‌ها در این شب شعر می‌خواندند، داستان تعریف می‌کردند و فال می‌گرفتند، گفت: افراد آنچه در حافظه‌شان بود برای هم نقل می‌کردند و شعر و داستان را از روی کتاب می‌خواندند تا طولانی بودن آخرین شب پاییز را احساس نکنند.

وی اضافه کرد: شب‌چره شب یلدای هر منطقه با توجه به اقلیم‌های متفاوت و اقوام مختلف فرق داشت و خانواده‌ها تنقلات را روی کرسی می‌چیدند و مراسم را دور آن برگزار می‌کردند؛ به عنوان مثال در همدان با توجه به اقلیم و آب و هوای سرد از محصولات کشاورزی بومی منطقه مانند کشمش، مویز، سنجد، گردو، کدو حلوایی و گندم و عدس بو داده استفاده می‌کردند.

نعمتی شرح داد: همدلی و همراهی اعضای خانواده مهمترین عامل برگزاری شب یلداست که ثمره آن محبت و دوستی است همچنین این آیین کارکرد تربیتی فرهنگی دارد و عزت و احترام به بزرگترها را آموزش می‌دهد.

وی ادامه داد: در روزگار گذشته مردم مانند امروز دل‌مشغولی نداشتند و با هم‌نشینی مشکلات خود را حل می‌کردند؛ مثلاً در شب یلدا علاوه بر افراد فامیل، همسایه‌ها نیز با هم همراه می‌شدند و مانند یک خانواده‌ بزرگ دور هم جمع می‌شدند.

نعمتی با بیان اینکه امروزه نیز برگزاری آیینی مانند یلدا بهانه‌ای برای با هم بودن است، گفت: در گذشته تفأل یکی از سرگرمی‌های رایج شب یلدا بود و به عنوان مثال افراد دور هم فال مهره، فال سوزن و فال حافظ می‌گرفتند.

یلدا

وی مطرح کرد: امروزه سلایق متفاوت تداخل فرهنگی بین اقوام را به وجود آورده و رسانه جایگاه مهمی در این امر دارد اما همچنان مردم برخی از آداب شب یلدا را به جا می‌آورند و شب نشینی را برگزار کرده و تفأل نیز مرسوم است.

کارشناس مردم‌شناسی اداره‌کل میراث فرهنگی استان همدان درباره تأثیر عواملی مانند کرونا در عدم برگزاری آیین‌ شب یلدا و احتمال فراموش شدن آن بین ایرانی‌ها گفت: فرهنگ و آداب و رسوم به سادگی منسوخ یا کمرنگ نمی‌شوند و قطعاً با شیوع کرونا از بین نخواهد رفت.

نعمتی بیان کرد: از دهه ۴۰ هجری شمسی به بعد مراسم و آیین‌های ایرانی کمرنگ‌تر شد و یکی از دلایل آن مهاجرت روستائیان به شهرها بود چراکه آیین‌ها در مناطق روستایی پررنگ‌تر هستند و بیشتر حفظ می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه سازمان میراث فرهنگی و رسانه‌ها نقش مهمی در آموزش و ماندگاری آیین‌ها و انتقال به نسل آینده دارند، اظهار کرد: اگر در انتقال مراسم نیاکان خود به آیندگان کوتاهی کنیم به آن‌ها خیانت کرده‌ایم‌.

نعمتی با اشاره به اینکه در ایران باستان به ازای هر روز یک جشن و آیین داشته‌ایم، مطرح کرد: خانواده و مدرسه نیز نقش مهمی در یادگیری آیین‌ها به بچه‌ها دارند و اگر این اتفاق نیفتد و کودکان با فرهنگ چند هزار ساله خود آشنا نشوند به آداب و رسوم بیگانه جذب خواهند شد.

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی‌سینا نیز  خاطرنشان کرد: یلدا از نظر واژه‌شناسی برگرفته از واژه سریانی و به معنای زایش است و ایرانیان باستان آن را به عنوان شبی مقدس می‌دانستند.

دکتر فاطمه بابایی‌سرور با بیان اینکه به طور رسمی از سال ۵۰۲ قبل از میلاد و در زمان داریوش اول در فرهنگ اوستایی این شب را جشن می‌گرفتند که با شروع فصل سرما همراه بوده است، توضیح داد: یکی از معانی مهم شب یلدا پیروزی اورمزد بر اهریمن بود همچنین یلدا شب میلاد خدای خورشید، عدالت، پیمان و جنگ است و در این شب یکی از ایزدان به نام میترا به جهان بازمی‌گردد.

وی اظهار کرد: با وجود تغییر سبک زندگی هنوز هم به بسیاری از آیین‌های باستانی مانند یلدا باور داریم و آن‌ها را برگزار می‌کنیم و با توجه به اینکه طولانی‌ترین شب سال است و تاریکی را دوست نداریم اما وجهه مثبت آن را درنظر می‌گیریم که با طلوع خورشید روز طولانی‌تر می‌شود.

بابایی‌سرور با اشاره به اینکه برخی معتقدند یلدا شب ولادت یک پیامبر است، شرح داد: دو میوه بارز در شب یلدا وجود دارد یکی هندوانه که نماد سلامتی است و دیگری انار که در نمادشناسی نماد زایش است.

وی با بیان اینکه در یلداهای گذشته قصه‌گویی، شاهنامه‌خوانی و مولوی‌خوانی انجام می‌شد که متأسفانه از بین رفته است و پس از اسلام در قالب قصص قرآن تغییر کرد، یادآور شد: در گذشته قسمت شاخصی از ادبیات فارسی، ادبیات فولکلوریک بود که مکتوب نبود و به صورت سینه به سینه نقل می‌شد که بسیار دوست‌داشتنی و محبوب و در شب یلدا بین اقوام ایرانی مرسوم بود.

وی با بیان اینکه فالگیری و استخاره از سنت‌های رایج در این شب بود، توضیح داد: فال گرفتن ابعاد مختلفی دارد که تفأل شاهنامه‌ از نمونه‌های شاخص آن بوده که امروزه وجود ندارد و تنها فال بر دیوان حافظ رایج است که به علت تداخل فرهنگی ایرانی- اسلامی است‌.

بابایی‌سرور افزود: به عبارت دیگر سنت فال گرفتن را با حافظ تلفیق کردیم و معتقدیم حافظ، حافظِ قرآن است و بررسی ادبیات فارسی نشان می‌دهد سه شاعری که حافظ قرآن هستند از نظر فحوای اشعار با بقیه شاعران متفاوت‌اند.

وی درباره درست بودن تفأل بر دیوان حافظ مطرح کرد: انسان‌ها از طریق دل و احساس خود با کائنات ارتباط برقرار می‌کنند که در مورد فال گرفتن نیز صدق می‌کند بنابراین اگر کسی به فال گرفتن عقیده داشته باشد درست است‌.

یلدا

بابایی‌سرور با بیان اینکه حافظ ملقب به لسان‌الغیب است و خود او اذعان می‌کند مشمول کراماتی شده که مردم عادی از آن خبر ندارند و در حقیقت ادراک و شعور حافظ از نادانسته‌های مردم زیاد است، گفت: نخستین کسی که به تفأل به دیوان حافظ اشاره می‌کند ابوبکر تهرانی است که ۷۵ سال پس از مرگ این شاعر بزرگ ایرانی ادعای فال گرفتن از دیوان وی را مطرح می‌کند.

عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا با اشاره به اینکه ایرانیان ذوق افسانه‌سازی دارند و این ذوق باعث شده داستان‌هایی در مورد درگذشت و خاکسپاری حافظ یا شاخه نبات در شعر وی ساخته شود، ادامه داد: حافظ درس خوانده در مکتب قرآن و اسلام بود و بسیاری از داستان‌هایی که در مورد او گفته شده درست نیست، این شاعر علوم، بلاغت عربی را درک و بسیاری از دیوان شاعران عرب را مطالعه کرده بود.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از غزلیات حافظ پاسخ به غزلیات سنایی است، گفت: تفأل زدن بر دیوان حافظ را نه می‌توان صددرصد تأیید کرد و نه رد، فال گرفتن به علت علاقه به آگاهی از اتفاقات آینده است، در صورتی که ما اجازه دخل و تصرف در آینده را نداریم.

این مدرس دانشگاه اظهار کرد: بسیاری از مردم اشعار حافظ را اشتباه می‌خوانند و متأسفانه این اتفاق در انجمن‌های ادبی هم رخ می‌دهد و مردم آنچه دوست دارند را از غزلیات حافظ برداشت می‌کنند، با این وجود اتفاق خوبی است که حتی به خاطر آینده‌مان کتاب حافظ را باز کنیم.

بابایی‌سرور در پایان یادآور شد: بیشترین کتابی که ایرانیان می‌خوانند و در اکثر خانه‌ها وجود دارد، دیوان حافظ است و کمترین فهم هم متعلق به همین کتاب است، متأسفانه مردم درک درستی از حافظ‌خوانی ندارند اما امیدواریم التذاذ شعر شامل حال آن‌ها شود.

منبع:ایسنا

مرتبط:

یلدا ایرانی با توریست‌های خارجی

«چیلله گئجه‌سی» نام دیگر «یلدا» در آذربایجان‌شرقی

پیوند شعر، آیین و هویت ملی اقوام ایرانی در یلدا

باغ موزه شیراز؛ توسعه یا تخریب

باغ‌های شیراز همواره یکی از مسائل بحث برانگیز بوده و طی سال‌های اخیر، نگاه‌های بیشتری را به سمت خود متوجه کرده است؛ باغ‌هایی که نسبت به سه دهه قبل کمتر از یک پنجم آن باقیمانده و همین میزان نیز به شکل مداوم در معرض تخریب‌های عمدی و غیرعمدی قرار دارد و به عنوان تهدیدی جدی برای آینده شهرراز محسوب می‌شود.

یکی از موارد بحث برانگیز در حوزه باغ‏‌های شیراز، ساخت باغ موزه‌ای موسوم به “باغ موزه فرش پرویز تناولی” در محدوده باغ‌‏های گروه یک بوده؛ مکانی که قرار است در دل فضای سبز باغی این کلانشهر احداث شده و برابر تفاهم‏نامه شهرداری شیراز با پرویز تناولی، فرش‌های اهدایی آن هنرمند که دارای نشان شیر است، در آن نگهداری شده و به نمایش گذاشته شود.

اما در عمل به نظر می‌‏رسد این باغ موزه، عملا با ساخت یک مجتمع تجاری بزرگ همراه باشد که نه تنها این پهنه‌ی باغی ارزشمند را با تغییر کاربری عمده روبرو می‌‏کند، بلکه سنگفرش‌‏ها و خیابان‏کشی‏‌های عمده و ماهیت توسعه ‏خواه این مجموعه، عملا زمینه تغییر کاربری ده‏‌ها هکتار باغ پیرامون آن که بقایای حق تنفس کودکان و نوزادان این کلانشهرِ در آستانه تبدیل به آلودگی شدید هوا است، را فراهم خواهد کرد.

 

کارشناس حوزه آب و منابع طبیعی و فعال حوزه باغ‌‏های شیراز در این خصوص، تاکید کرد که ابتدا باید به تصمیم‌‏گیری پیرامون بقایای عرصه‏‌های باغی کلانشهر شیراز، از دیدگاه قانونی نگاه کرد.

باغ موزه

داریوش مختاری، گفت: برابر بند (۲) مصوبه ۳۳۷۶/۳۱۰ تاریخ ۱۳۷۹/۰۹/۱۶ شورای عالی شهرسازی و معماری کشور، شهرداری شیراز صرفا موظف به خرید، حفظ، احیا و نگهداری باغ‌‏های گروه یک است و حق هیچگونه دخل و تصرف در این پهنه‌‏ها را ندارد. حال آنکه در چند سال اخیر و پس از تملک این پهنه، عمدا یا سهوا این محدوده ارزشمند زیست ‏محیطی از دستور کار نگهداری خارج شده است.

این فعال حوزه باغ‌های شیراز گفت: چنانچه تغییر کاربری بسیار محدود با اهداف مشخص و شفاف گردشگری عمومی مورد نظر باشد، ایده‌آل استفاده از چنین عرصه‌‏ای، الگوبرداری از باغ‌‏های تاریخی همانند باغ ارم، عفیف‏ آباد، دلگشا و همانند آن‌ست که ضمن باززنده‌‏سازی باغ‌‏های تاریخی یک اثر ارزشمند معماری برای آیندگان باقی بگذاریم. از این طریق و با داشتن یک باغ تاریخی پرآوازه، بخشی از کمبود ناشی از آسیب‌‏های واردشده به حدود ۱۸ باغ تاریخی شیراز در چند دهه اخیر نیز پر می‏‌شود.

مختاری ادامه داد: در هر حال، طرح باغ موزه و چنین تغییر کاربری ناخوشایندی، اعتبار حقوقی موسسه شهرداری برای حفظ و نگهداری نزدیک به ۳۰۰ هکتار باغ تملک‏ شده از گروه یک باغ‌های قصردشت شیراز را به شدت در معرض بحث و دعوی حقوقی و قضایی قرار می‏‌دهد. نکته دیگر اینکه به طور معمول تغییر کاربری اراضی پیرامون، زمینه دعوی حقوقی و ادعای مالکان باغ‏‌های پیرامون را برای تغییر کاربری باغ‏‌هایشان افزایش می‏‌دهد و این پیامد، اصلا خوب نیست.

باغ موزه

 

ساخت و ساز در باغ‌های گروه یک برای مردم ممنوع است نه شهرداری

عضو شورای شهر شیراز نیز،‌ با اشاره به وجود بقایای یک باغ ١٤ هکتاری در محور پیاده راه سلامت بلوار چمران، خاطرنشان کرد: ساخت و ساز برای مردم در باغ‌های گروه یک ممنوع و شهرداری ملزم به جلوگیری از این موضوع است، اما شهرداری با موافقت کمیسیون ماده ٥ و نهایتا کارگروه مصوبه زیربنایی استانداری فارس می‌تواند تنها ۱۰ درصد این عرصه را به اجرای مصوبات، اختصاص دهد.

لیلا دودمان ادامه داد: مصوبه موزه فرش تناولی از مصوباتی است که در دوره پنجم شورای شهر شیراز با پیشنهاد شهرداری به تصویب رسیده و جانمایی اجرای این موزه در گروه یک باغ‌ها و باغ مذکور است.

او با بیان اینکه موافقت‌های لازم برای جانمایی احداث این موزه در کمیسیون ماده ٥ و کارگروه زیربنایی استانداری فارس گرفته شده است، گفت: اکنون طراحی فاز یک این موزه در بخش سایت و ساختمان تایید شده و در طراحی فاز دوم نیز سایت تایید و ساختمان هفته جاری تائید خواهد شد.

این عضو شورای شهر شیراز همچنین اعلام کرد که این موزه در فضایی به وسعت ۲۲ هزار متر مربع با شرکت شهر راز به عنوان عامل ناظر اجرایی می‌شود.

باغ موزه

 

تغییر نام باغ موزه فرش تناولی به باغ موزه هنر

معاون معماری و شهرسازی شهرداری شیراز نیز در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه موزه فرش تناولی به باغ موزه هنر تغییر نام داده شده است، گفت: زمین پیش‌بینی شده در تملک شهرداری است و شهرداری خود می‌خواهد این مصوبه را اجرایی کند و مغایرتی هم با ضوابط باغ‌های گروه یک ندارد.

جواد بهادری هدف اصلی از اجرای این باغ موزه را در وهله اول کمک به احیای باغ‌ها عنوان کرد که در طول زمان از حالت باغی خارج شده است.

او افزود: امسال حدود ١٦.٥ هکتار درختکاری در این باغ خواهیم داشت و در سطح اشغال کمتر از ٥ درصد فعالیت‌های فرهنگی و هنری اجرایی توسط شهرداری برای خدمات رسانی به مردم انجام خواهد شد.

معاون معماری و شهرسازی شهرداری شیراز با این اینکه طرح در کارگروه امور زیربنایی استانداری فارس به تصویب رسیده است، اعلام کرد که علی‌رغم اینکه بعضی از مردم به دنبال کارهای انتفاعی در باغ‌ها به ویژه باغ‌های گروه یک هستند اما شهرداری به دنبال کار خدماتی است و در این طرح انتفاعی برای شهرداری در کار نیست.

 

ساخت و سازهای محور پیاده راه سلامت در مجاورت این باغ موزه مورد هدفِ ساخت، نشان از بسترسازی شهرسازی و همین طور دیدگاه و نگرش عمران‏ محور دستگاه شهرداری به ساخت این باغ موزه دارد.

باغ موزه

در بافت‌‏های تاریخی عملا سنگفرش به صورت محدود و متخلل بوده؛ تا جایی که کمترین آسیب به بافت بوم ‏شناختی پهنه باغی برسد. در حالی که محور پیاده راه سلامت عملا با انباشتی از بتن و میلگرد همراه شده است.

براساس نظر کارشناسان، شهرهای تاریخی فیروزآباد و کازرون مستعدتر از شهر شیراز برای ساخت باغ موزه فرش است. اجرای چنین ایده‏‏ایی مناسب کلانشهر شیراز نیست.

شاید بنا به گفته داریوش مختاری، فعال حوزه باغ‌ها بهتر باشد شهرداری شیراز در ادامه تلاشش تحسین برانگزیش برای باززنده‌‏سازی باغ‌‏های تاریخی دلگشا و جهان‏‌نما با ساخت یک باغ با معماری ارزشمند و طراز اول، یک برگ زرین به کارنامه مثبت و فعالیت‌‏هایش در حوزه مدیریت شهری بیفزاید.

 

مهرماه سال ۹۷ قبل، نوذر امامی، عضو شورای اسلامی شهر شیراز به دنبال پیگیری‌های ایسنا اعلام کرده بود که طرح هیچ باغ موزه‌ای در این دوره شورای اسلامی شهر شیراز مطرح نشده که مصوب شده باشد.

امامی در آن زمان با تایید اینکه در طرح جامع ستاد بازنگری احیاء باغ‌های قصردشت، اختصاص بخشی از باغ‌ها برای راه‌اندازی باغ موزه پیش بینی شده است، گفته بود که این مطلب در شورای اسلامی شهر شیراز مطرح نشده است‌.

منبع:ایسنا

مرتبط:

خانه فروغ الملک شیراز

نگاهی بر تاریخچه “بازار وکیل” شیراز

مسجد جامع عتیق شیراز

یلدا ایرانی با توریست‌های خارجی

«مراسم شب یلدا به‌ عنوانِ یک رخداد سالیانه باستانی با تمام جذابیت‌ها و زیبایی‌هایی که دارد، می‌تواند همچون سایر آیین‌های سنتی و مذهبی، وسیله‌ای برای جذب گردشگران فرهنگی باشد.»

دکتر منوچهر جهانیان  ـ رییس دانشکده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ و عضو هیأت ‌مدیره انجمن علمی گردشگری ایران ـ در یادداشتی که با عنوان «دورهمی مجازی یلدا» در اختیار این خبرگزاری قرار داده، نوشته است: «در سرزمین کهن و باستانی ایران، از دیرباز، آیین‌ها، سنت‌ها، رسوم و جشن‌هایی مرسوم بوده که ریشه در فرهنگ، اندیشه و شیوۀ زندگی اجتماعی مردمان این مرزوبوم داشته است. همۀ آن‌ها نمادی از تمدن و باورهای مردمی است که همواره نگاهبان و برگزارکنندۀ نیک‌ترین آیین‌ها بوده‌اند. در این آیین‌ها، اسطوره و واقعیت با هم گره خورده است تا انسانی‌ترین باورها و اجتماعی‌ترین سنت‌ها را خلق کند.

شب یلدا همچون سایر مراسم‌های آیینی ایرانیان، سنتی زیبا و ابداعی بی‌نظیر است که نمادی دیگر از پیوند ایرانی با مظاهر قدرت پروردگار در طبیعت و فرصتی برای گردهمایی، باهم‌ بودن و تحکیم روابط خانوادگی، دوستی و صمیمیت و مهربانی بوده است و بهانه‌ای برای گردشگری و شناخت آیین‌های خاص این مراسم در مناطق و نواحی مختلف ایران‌زمین.

گردشگران امروز همچون گذشته، صرفاً برای تفریح و سرگرمی و دیدار صرف از ظاهر یک اثر سفر نمی‌کنند، بلکه در تاروپود هر سفری، جوهری از حس نوع‌دوستی و دیگردوستی و نیز علاقه و تمایل به کسب شناخت از دیگر فرهنگ‌ها وجود دارد.

امروزه گردشگری به‌عنوانِ یک مقولۀ فرهنگی و اجتماعی نقش بسزایی در شناخت و معرفی مناطق مختلف و مسیرها و مقاصد در میزبانی مسافران دارد. جاذبه‌های بی‌نظیر فرهنگی، تاریخی و تمدنی، طبیعی و فرهنگ عامۀ مناطق مختلف ایران در برگیرندۀ آیین‌ها، سنت‌ها، آداب‌ و رسوم در قالب ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی مناطق مختلف ایران‌زمین است که تحولات جامعه مدرن و تغییر سریع پدیده‌ها مجال اندکی برای دوباره‌دیدن و دوباره‌ اندیشیدن باقی می‌گذارد.

اینکه از چه زاویه به فرهنگ و هنر و مراسم آیینی مناطق و نواحی نگاه شود و طبیعت و امور اجتماعی با چه معیارهای زیباشناختی سنجیده شود، این امر در دنیای امروز نیازمند بازشناسی و نگاه عمیق همراه با شناخت و آگاهی و سیر در اعماق تاریخ است. به باور اهل فرهنگ و هنر، به لحظه­‌ها اندیشیدن و به جلوه‌های کوتاه توجه داشتن، همه آن چیزهایی است که مردمان امروزی در پی آن هستند که به زندگی بشر روشنی و امید ببخشد.

هنرهای بومی و فرهنگ عامه در میان اقوام مختلف می‌توانند در سرشت امروزی و مردمان شهری تأثیر بگذارد و مردم شهری را برای لحظاتی قرین با نشاط و شادابی زندگی مناطق مختلف و احساسِ‌ بودن با آن‌ها کند. زوایایی که در فرهنگ هر مقصد وجود دارد، جاذبه‌هایی ارزشمند و غیرقابلِ‌ جایگزین برای آن مقصد خواهد بود و بدون شک تأثیر قابل‌ِ توجهی در جذب گردشگر و توسعۀ گردشگری خواهد داشت.

مراسم شب یلدا به‌عنوانِ یک رخداد سالیانه باستانی با تمام جذابیت‌ها و زیبایی‌هایی که دارد، می‌تواند همچون سایر آیین‌های سنتی و مذهبی، وسیله‌ای برای جذب گردشگران فرهنگی باشد. هرچند که امروزه این مراسم در بین ایرانیان با شکوه خاصی همچون گذشته برگزار می‌شود، اما می‌توان آن را با برنامه‌ریزی و بازتاب بیشتری در عرصۀ جهانی معرفی و مطرح کرد. به گونه‌ای که بازدید از این جاذبۀ میراث معنوی، مورد تمایل گردشگران بازارهای هدف قرار گیرد. بدیهی است که به علت قرار گرفتن چنین ایام و مراسمی، در روزها و ماه‌های مختلف سال، می‌توان از این طریق بر مشکل فصلی‌ بودن تقاضای گردشگری فائق آمد. با توجه به اینکه هر یک از استان‌های کشورمان به فراخور تنوع قومی و فرهنگی، دارای آداب‌ و رسوم خاصی برای برگزاری این آیین باستانی هستند. جشن شب یلدا که در هر بخش از کشورمان به شیوه‌ای خاص برگزار می‌شود، فرصت مناسبی برای تشویق هموطنان به سفرهای داخلی در زمستان و بازدید از مراسم ویژه اقوام گوناگون در این شب است که می‌تواند به توسعۀ گردشگری داخلی منجر شود.

لزوم این امر، آشنایی کامل با چگونگی و فلسفه وجودی این مراسم آیینی و همت در استمرار برگزاری این مراسم در بین ایرانیان است. مراسم شب یلدا همچون سایر آیین‌های تاریخی این مرز و بوم میراث معنوی همۀ نسل‌ها در طی قرون و اعصار بوده است. در واقع، حفظ و استمرار این میراث منابعی پایدار و تمام‌ نشدنی از جاذبه‌های گردشگری برای کشورمان به ارمغان خواهد آورد. شب یلدا یکی از سنت‌های زیبای ایرانی است که از گذشته‌های دور به امروز رسیده و در این شب، برنامه‌هایی چون حافظ­خوانی و فال‌گرفتن که معمولا چند غزل از حافظ را می‌خوانند، قصه گویی و داستان­سرایی، بازی‌های محلی، جمع شدن کوچک­ترها در خانه بزرگان خانواده و شب‌نشینی‌های همراه با تعمیق روابط عاطفی و احساسی میان افراد و خانواده و حتی اقوام و خویشان و همسایگان انجام می‌شود و متأسفانه امروزه در فضای مجازی و نفوذ آن در بین خانواده، این قبیل مراسم یا بهتر بگویم فرهنگ عامه نمودهای خود را کمرنگ‌تر نمایان می­‌سازد.

سنت‌هایی که در این شب آیینی به اجرا گذاشته می‌شود، اعم از گردهم‌ آمدن‌ها، خوراکی‌های مخصوص شب یلدا، روایت داستان، شب‌زنده‌داری و … را می‌توان در سطحی گسترده‌تر و در عین حفظ اصالت، به صورتی برنامه‌ریزی‌شده و جذاب‌تر برگزار کرد.

برنامه‌ریزی برای برگزاری یکپارچه و هم‌زمان این مراسم در تمام استان‌های کشور از جانب سازمان متولی گردشگری و بازتاب رسانه‌ای و پخش زنده و هم‌زمان از طریق رسانه ملی گام‌های استواری برای معرفی و شناساندن این آیین به مردم خواهد بود. از دیگر سو، معرفی این مراسم از طریق اینترنت، همراه با عکس‌ها و فیلم‌های جذاب از نمایش این مراسم به زبان‌های خارجی می‌تواند مردم سایر کشورها با فرهنگ‌های متفاوت را با آیین کهن ایرانی آشنا کند و با بزرگداشت این گونه مراسم و فرهنگ عامه به‌نوعی از هیاهوی زندگی شهری و فضای مجازی با فضای حقیقی و واقعی یک رابطه عاطفی و احساسی برقرار کرد و مهم‌تر از آن فرهنگ عامه را که تبلور هویت و اعتقادات دینی و ملی ما ایرانیان است، حفظ و حراست کرد.

حفظ آداب ‌و رسوم و سنن کهن ایرانی وظیفه تمام افرادی است که به این مرز و بوم دلبستگی و تعلق خاطر دارند. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با همراهی سایر دستگاه‌های فرهنگی ازجمله دفتر منطقه‌ای یونسکو در این زمینه می‌توانند نقش تأثیرگذاری در معرفی یلدای ایرانی به سایر مردمان جهان و ثبت جهانی در فهرست آثار میراث فرهنگی جهان همت گمارند.

باید توجه داشت که توسعۀ گردشگری از طریق توسعه و ترویج آداب ‌و رسوم نه‌تنها به بخش اقتصادی و اشتغال‌زایی کمک می‌کند، بلکه در حفظ تاریخ و تمدن و فرهنگ کهن این مرز پرگهر نیز نقش بسزایی خواهد داشت.

با توجه به شیوع بیماری کرونا ویروس و کووید۱۹ در جهان و در کشور ایران، برخلافِ سال‌های قبل که تأکید بر یلدای بدن فضای مجازی و دورهمی خانواده‌ها و برپایی رویدادهای فرهنگی و جشنواره و نمایشگاه آیین‌های شب یلدا می‌شد، امسال باید با بهره‌گرفتن از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در برپایی این آیین کهن و باستانی همت گمارد و خانواده‌ها و گروه‌های اجتماعی با برپایی این آیین و سنت‌های آن به صورتِ مجازی و در راستای سلامت افراد خانواده و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی سعی در زنده نگهداشتن یلدا برای تعمیق دوستی و مهربانی و عطوفت و تکریم بزرگترها تلاش کنند.»

منبع:ایسنا

مرتبط:

«چیلله گئجه‌سی» نام دیگر «یلدا» در آذربایجان‌شرقی

پیوند شعر، آیین و هویت ملی اقوام ایرانی در یلدا

‌پول چگونه شکل گرفت؟

یک پژوهشگر و باستان‌شناس درباره تاریخچه پول گفت: دانشمندان زندگی انسان را به دو دوره «جمع‌آوری غذا» و «گردآوری غذا» تقسیم کرده‌اند.

رجبعلی لباف خانیکی اظهار کرد: در دوره جمع‌آوری غذا که حداقل تا ابتدای دوران میان سنگی(حدود ۲۰ هزار سال پیش) ادامه داشته، انسان کوچ نشین بوده و از موهبت‌های طبیعت به طور رایگان و صرفا جهت رفع نیاز آنی استفاده می‌کرد اما وقتی پی برده به این‌که می‌توان مواد غذایی مازاد نیاز آنی را ذخیره کرد، دوران «گرد آوری غذا» آغاز شد که هنوز هم ادامه دارد.

وی افزود: در این دوره «مالکیت» در فرهنگ بشری آغاز شد و پس از آن انسان ضمن تدارک مقدمات یکجانشینی به فکر زیادکردن و گردآوری ذخایر غذایی خود بر آمده است. بعد از این‌که انسان یکجانشین شد و در عصر «نوسنگی» کشاورزی را آغاز کرد، با اهلی کردن حیوانات دامداری را هم شروع کرد و با روی آوردن به صنعت و فناوری، بر طبیعت مسلط شد اما ذخیره‌سازی و تامین مایحتاج همواره دغدغه اصلی او بود.

او خاطرنشان کرد: انسان در مسیر تکامل کم‌کم به بعضی چیزها احتیاج پیدا کرد و بعضی چیزها را هم مازاد بر مصرف خود تولید کرد. در آغاز دوران یکجانشینی برای تامین احتیاجات روزمره، مناسب‌ترین راه این بود که محصولات اضافی خود را با آنچه کم دارد، معاوضه کند. این امر آغاز تجارت و داد و ستد در میان جوامع بشری بود. داد و ستد به این شیوه هزاران سال ادامه داشت که امروز به معامله «پایاپای» یا «تهاتری» معروف است. این نوع داد و ستد گویا تا حدود ۳۰۰۰ سال پیش هم ادامه داشته است.

این پژوهشگر و باستان‌شناس گفت: در حدود ۳۵۰۰ سال پیش بر دیوار مقبره‌های سلاطین مصر صحنه هایی نقاشی شده که در آن بازرگانی یک کوزه را با یک ماهی، یک دسته پیاز را با یک بادبزن و یک جعبه چوبی را با یک کوزه روغن معاوضه می‌کند.

وی ادامه داد: بعدها انسان توانست قطعه‌ای از برخی فلزات پر ارزش را با کالای مورد نیاز خود عوض کند. در این مرحله مس، طلا و نقره بیشتر از فلزات دیگر مورد استفاده قرار می‌گرفت. میله‌های باریک طلا و نقره و حلقه‌های مسی، قدیمی‌ترین وسیله معامله بود که در چین، ایران، هند و یونان مورد استفاده بودند.

لباف خانیکی اظهار کرد: از حدود ۲۸۰۰ سال پیش پادشاهان آشور و فنیقیه قطعات طلا و نقره را علامتگذاری می کردند. آن علامت‌ها بر هر قطعه نقره که زده می‌شد، وزن معیار آن را معلوم می‌کرد و در همه جا اعتبار یکسان داشت. کم‌کم آن قطعه‌ها شکل و فرم مشخص پیدا کرد و داد و ستد به وسیله آن عمومی شد. این وسایل به شکل حلقه‌هایی از جنس نقره یا مفرغ بود که در حدود ۲۷۰۰ سال پیش ساخته می‌شد. اندکی بعد قطعه‌های پهن و نازک مخلوط از طلا و نقره جای حلقه‌ها را گرفت. قطعه‌هایی که امروز ما آن را به نام «سکه» می‌شناسیم.

وی بیان کرد: مورخین «کرزوس»، پادشاه لیدی، را نخستین کسی می‌شناسند که سکه معروف به «کرزئید» را ضرب کرده است. روی آن سکه‌ها شیارهای موازی و بر پشت آن‌ فرورفتگی‌هایی وجود داشت که در بعضی فرورفتگی‌ها تصویر حیوانی شبیه روباه نقش بسته بود.

این پژوهشگر و باستان‌شناس گفت: در ایران از زمان هخامنشیان سکه رایج شد. اولین سکه را داریوش در سال ۵۱۶ ق.م ضرب کرد که نامش «دریک» و جنسش طلا بود. بر یک طرف آن صورت یک تیرانداز پارسی نقش بسته بود. در یک آن قدر شهرت داشت که در دربار یونان هم معتبر بود. سکه‌های دیگری هم در زمان پادشاهان هخامنشی رایج بود که «دودریکی»، « نیم دریکی» و «سیکل» از آن جمله‌اند. سیکل از جنس نقره و وزن آن ۵/۶ گرم بود. ضرب در یک مخصوص دربار بود اما سیکل را در مستعمرات یونانی هخامنشی در آسیای صغیر و فنیقیه هم ضرب می‌کردند.

او گفت: بعد از هخامنشیان سکه‌های اسکندر و جانشینانش در ضرابخانه‌های شوش و اکباتان ضرب می‌شد و بر روی آن تصویر هرکول یا اسکندر یا جانشینانش نقش می‌بست. اسکندر پول واحدی را رواج داد که به «آتیک» معروف بود. تا پیش از اشکانیان سه نوع سکه مربوط به «سلوکیان»، «الیمائیدها» و قوم «خاراسن» در نقاط مختلف ایران رایج بود.

وی اظهار کرد: در دوران اشکانی واحد پول به «دراخم» معروف بود و سکه‌های آن دوره که از جنس نقره و ‌دو نوع «یک دراخمی» و «چهار دراخمی» بود. روی آن تصویری از پادشاه زمان و بر پشتش تصویر «ارشک»، سر سلسله اشکانیان، نقش بسته بود.

لباف خانیکی گفت: سکه‌های ساسانی نقره‌ای، مسی و به ندرت طلایی بود. سکه های طلایی به «دینار» معروف بود و سکه‌های نقره به «درهم». سکه‌ها در این دوره پهن و نازک بود که بر یک طرف آن نقش پادشاه ساسانی و بر طرف دیگر آتشدانی نقش شده بود که دو محافظ در دو طرف آن ایستاده بودند و در کنار نقش‌ها به خط پهلوی محل و تاریخ ضرب سکه‌ها نوشته شده بود. تعداد سکه‌های دوران ساسانی نسبتا زیاد و اکنون نیز در موزه‌ها فراوانند. سکه‌های ساسانی با دقت و ظرافت پرداخت شده و با توجه به نوع تاج پادشاه و کتیبه قابل شناسایی و طبقه‌بندی است.

منبع:ایسنا

مرتبط:

موزه‌ حیدرزاده با ۵۰۰۰ سکه از هخامنش تاکنون

تاریخچه فرش ازدوران ناصرالدین‌شاه تا امروز

چطور برای سفرکردن، پول پس‌انداز کنیم؟